1311 : రివ్యూ!

 రచన- దర్శకత్వం : లవ్ రంజన్

తారాగణం : రణబీర్ కపూర్, శ్రద్ధా కపూర్, అనుభవ్ సింగ్ బస్సీ, డింపుల్  కపాడియా, బోనీ  కపూర్ తదితరులు

సంగీతం : ప్రీతమ్, ఛాయాగ్రహణం : ఎస్ కె రవిచంద్రన్

బ్యానర్స్ : లవ్ రంజన్ ఫిలిమ్స్, టీ సిరీస్ ఫిలిమ్స్

నిర్మాతలు : లవ్ రంజన్, అంకుర్ గార్గ్, భూషణ్ కుమార్, కృషన్ కుమార్,

విడుదల : మార్చి 8, 2023

***

        రణబీర్ కపూర్ ఒక రోమాంటిక్ కామెడీ (?) టైటిల్ తో శ్రద్ధాకపూర్ తో కలిసి నటిస్తూ ప్రేక్షకుల ముందుకొచ్చాడు. 2013 లో ‘యే జవానీ హై దీవానీ’ తర్వాత 2022 లో ‘బ్రహ్మాస్త్ర’ తప్ప వరుసగా 11 ఫ్లాపులెదుర్కొన్న రణబీర్, ఈసారి చిన్న సినిమాల దర్శకుడితో ప్రయత్నించాడు. ‘ప్యార్ కా పంచనామా’ దర్శకుడు లవ్ రంజన్ ఈసారి స్టార్స్ తో సినిమా తీసే హోదా పొంది తన మార్కెట్ ని విస్తరింప జేసుకోవాలనుకున్నాడు. ‘సాహో’ తో తెలుగులో పరిచయమైన శ్రద్ధాకపూర్ హిందీలో చిన్న హీరోలతో ప్రయాణం చాలించి పెద్ద హీరోతో నటించే అవకాశం పొందింది. ఇలా పెద్ద హీరో చిన్నవాళ్ళతో, చిన్నవాళ్ళు పెద్ద హీరోతో కాంబినేషన్లు మార్చుకుని లబ్ది పొందాలని ‘తూ ఝూటీ మై మక్కార్’ ని బాక్సాఫీసుకి అందించారు. ఈ టైటిల్ తో ఆమె ఎంత అబద్ధాల కోరు- అతనెంత జిత్తులమారి అనేది తెలుసుకునే ఆసక్తి ప్రేక్షకులకుంటే, తేలిందేమిటో చూద్దాం...  

కథ

ఢిల్లీలో మిక్కీ (రణబీర్ కపూర్) బాగా డబ్బున్న రమేష్ అరోరా (బోనీ కపూర్) కొడుకు. తల్లి, చెల్లెలు, బావ, చెల్లెలి కూతురు, నానమ్మ అనే కుటుంబ బృందం వుంటుంది. ఇంకో మను (అనుభవ్ సింగ్ బస్సీ) అనే ఫ్రెండ్ వుంటాడు. మనుతో కలిసి మిక్కీ, విడిపోవాలనుకుంటున్న జంటలకి బ్రేకప్ గురుగా సేవ లందిస్తూంటాడు. ఒక రోజు మనుకి కించి (మోనికా చౌదరి) తో పెళ్ళి కుదిరి బ్యాచిలర్ పార్టీకి స్పెయిన్ వెళ్తారు. వెంట మిక్కీ పోతాడు. అక్కడ కించి ఫ్రెండ్ టిన్నీ (శ్రద్దా కపూర్) కలుస్తుంది. చూడగానే టిన్నీని ప్రేమిస్తాడు మిక్కీ. కొన్ని ప్రయత్నాల తర్వాత టిన్నీ ప్రేమలో పడుతుంది. ఢిల్లీకి తిరిగి వచ్చాక టిన్నీని కుటుంబానికి పరిచయం చేస్తాడు మిక్కీ. అందరూ టిన్నీతో మిక్కీ పెళ్ళికి అంగీకరిస్తారు. కానీ టిన్నీకి కుటుంబంతో కలిసి వుండడానికిష్టముండదు. వేరు కాపురం పెట్టాలని వుంటుంది. మిక్కీ కుటుంబాన్ని వదిలి వుండలేడు. దీంతో ఇద్దరికీ కుదరక విడిపోతారు. ఇదీ కథ.

ఎలావుంది కథ

ఇది టైటిల్ కి తగ్గట్టు రోమాంటిక్ కామెడీ కాదు, రోటీన్ పాత ఫార్ములా ప్రేమ డ్రామా. ఏడ్పులతో విషాద డ్రామా అదనపు దరువు. ఆమె అబద్ధాలకోరూ కాదు, అతను జిత్తులమారీ కాదు. పాత్రలకి, పాత్ర చిత్రణలకి అర్ధం పర్ధం లేదు. రాడికల్ ప్రేమలతో కొన్ని చిన్న సినిమాలు తీసిన దర్శకుడు, స్టార్ సినిమాకొచ్చేసరికి మూస ప్రేమకి పాల్పడ్డాడు. వేరు కాపురం పెట్టాలన్న అరిగిపోయిన పాసివ్ పాయింటుతో ఈ చాదస్తపు కథ చేశాడు. ఇద్దరూ పాసివ్ క్యారక్టర్లే. వీళ్ళ గొడవకి పెద్దలు కల్పించుకుని పరిష్కరిస్తే తప్ప ప్రేమ ఫలించి ఒడ్డున పడని పాపాయిలు. ఇలా ఈ జానర్ లక్షణాలతో ఈ విషాద కథ వీణ సినిమా అయింది, టైటిల్ కి తగ్గట్టు ఈ కాలపు హుషారైన గిటార్ సినిమా కాలేదు. వీణలు వాయించుకునే చాదస్తపు డైరెక్టర్లు ఇంకా మిగిలుండడం మన అదృష్టం. కనీసం చేస్తున్నది కథ కాదు, గాథ అని తెలుసుకోక పోవడం భావి జన్మలకి సరిపడా పుణ్యం. లవ్ రంజనం అమృతాంజనం.

నటనలు- సాంకేతికాలు

జిత్తులమారి మిక్కీ- అబద్ధాలకోరు టిన్నీ పాత్రలు అద్భుతంగా వున్నాయి. ఈ పాత్రల్లో రణబీర్ కపూర్, శ్రద్ధా కపూర్ లు ఒదిగిపోయారు, రాణించారు, మెరిశారు, ఆకట్టుకున్నారు, పాత్రల పరిధి మేరకు నటించారు, నవ్వులు పూయించారు... ఈ చాదస్తపు విశ్లేషణలున్నంత కాలం సినిమాలిలాగే వుంటాయి.

        

యాక్టివ్ గా వుండాల్సిన పాత్రలు పాసివ్ గా వుంటే చూడడానికి, ఎంజాయ్ చేయడానికి నటనలేముంటాయి. పాసివ్ గా తాను పాత్రని ‘మెరిపించే’ సంఘనలేం సృష్టిస్తాడు (What is character but the determination of incident? What is incident but the illustration of character? —Henry James).

            

అసలు రణబీర్ బ్రేకప్ గురూగానే యాక్టివ్ గా లేడు. బ్రేకప్ గురూగా  విడిపోవాలనుకుంటున్న జంటల్ని విడదీయడమే చేస్తే యాక్టివ్ క్యారక్టరెలా అవుతాడు. ఏదో ట్రిక్ చేసి కలిపేస్తూంటే యాక్టివ్ క్యారక్టరవుతాడు. అశాంతి వున్న చోట శాంతిని నెలకొల్పుతూంటే పాత్రగా మెరుపులు మెరిపిస్తాడు. కలర్ఫుల్ క్యారక్టర్ అన్పించుకుంటాడు. విడిపోవాలనుకుంటున్న జంటల్ని విడదీయడమే చేయడం నిద్రపుచ్చే కథనం. దొంగ దొరగా, దొర దొంగగా వుంటే డైనమిక్స్. బ్రేకప్ గురు జంటల్ని కలిపితే (యాక్టివ్) కథ, లవ్ గురు జంటల్ని విడదీస్తే (యాక్టివ్) కథ. కథ ఆలోచిస్తే కథ రాదు, కథనం ఆలోచిస్తే కథ వస్తుంది.

        

ఈ బ్రేకప్ గురూకో ట్విస్టుంది. శ్రద్దా రణబీర్ కుటుంబాన్ని చూశాక, ఈ కుటుంబంలో స్వేచ్ఛ వుండదని, ఈ పెళ్ళిని కాదనుకుని, ఈ విషయం రణబీర్ కి చెప్పలేక బ్రేకప్ గురూని ఆశ్రయిస్తుంది. ఫోన్లో రణబీరే బ్రేకప్ గురూ అని తెలీక, రణబీర్ తో తనకి బ్రేకప్ చేయమని కోరుతుంది.

        

ఇది రణబీర్ కి షాక్. దీంతో ఫోన్లోనే ఆమెకి ఫెయిలయ్యే చిట్కాలు చెప్తాడు. ఇద్దరి జాతకాలు చూడమంటాడు, కలవక పోతే పెళ్ళి క్యాన్సిల్ చేసుకోమంటాడు. ఆ జాతకాలు కలవడంతో ఆమె డిసప్పాయింటవుతుంది. జెలసీ టెస్ట్ పెట్టమంటాడు. శ్రద్ధా ఒక ఫ్రెండ్ తో రణబీర్ ని రెచ్చగొట్టేలా డాన్స్ చేస్తుంది. అతను పట్టించుకోక పోవడంతో ఈ చిట్కా కూడా ఫెయిలవుతుంది. ఇంకో చిట్కా చెప్తాడు- విశ్వాస పరీక్ష. శ్రద్ధా ఒకమ్మాయిని రణబీర్ మీదికి ప్రయోగించి చూస్తుంది. రణబీర్ ఆ అమ్మాయికి లొంగడు. ఈ బ్రేకప్ ప్రయత్నం కూడా ఫెయిలవుతుంది.

        

క్రియేటివిటీ ఏమాత్రం లేని ఈ మూస చిట్కాలతో రణబీర్ మరింత పాసివ్ అయిపోయాడు. మొదట బ్రేకప్ గురూగా జంటల్ని కలుపుతూ యాక్టివ్ గా వుండి వుంటే, తనకే శ్రద్ధా బ్రేకప్ చెప్పే ట్విస్టు ఎదురైతే, ఇప్పుడు నిజంగానే బ్రేకప్ గురూగా మారి వుంటే క్యారక్టరైజేషన్ అవుతుంది. పాజిటివ్ నుంచి నెగెటివ్ గా మారే క్యారక్టర్ ఆర్క్. ఛేంజోవర్, డైనమిక్స్, షేడ్ వగైరా వగైరా. దీంతో రోమాంటిక్ సస్పెన్స్, థ్రిల్, టెన్షన్ వగైరా. కథనానికి రీఫ్రెష్ బటన్ నొక్కినట్టు తాజాదనం, నెక్స్ట్ లెవెల్. ఇది జరగలేదు.

        

నిజమైన బ్రేకప్ చిట్కాలతో ఆమెకి భరించలేని టార్చర్ పెడుతూంటే ఇందులోంచి పుట్టే కథకి విలువలుంటాయి, మోరల్ లెసన్ వుంటుంది, మెసేజ్ వుంటుంది. ఇదంతా సీరియస్ రోమాంటిక్ డ్రామా పాలబడకుండా, రోమాంటిక్ కామెడీకి తగ్గ ఫన్నీ సిట్యుయేషన్స్ తో వుంటేనే. కానీ రణబీర్ పాసివ్ నెస్ తో ఆమె బ్రేకప్ చేసుకుని  తన గ్రిప్ లోంచి వెళ్ళి పోవడంతో, పెద్దల చేతిలో పడిపోయింది కథ- కాదు గాథ.

        

శ్రద్ధా పాత్రకీ అర్ధం లేదు. తల్లిదండ్రులతో కుటుంబంలోనే వుంటున్న తను, రణబీర్ తల్లిదండ్రులతో కుటుంబంలో వుండలేననడం కథకి సృష్టించిన కాన్ఫ్లిక్ట్ కాని కాన్ఫ్లిక్ట్. అలాంటప్పుడు ఆమె మొదట్నుంచీ ఇండిపెండెంట్ గర్ల్ గానే వుండాలి. తను ఇండిపెండెంట్ గర్ల్ కాబట్టి ఫ్యామిలీలో ఇమడలేనంటే అది పాత్ర అవచ్చు. కాన్ఫ్లిక్ట్ అవచ్చు. అయినా ఈ రోజుల్లో ఇదేం కాన్లిక్ట్ కి దారితీయదు. కెరీర్ ని వెతుక్కుంటూ ఎక్కడెక్కడికో వెళ్ళిపోవడం సహజం. రణబీర్ పాత్ర లాంటి వాళ్ళు నాన్న, అమ్మ, నానమ్మ, చెల్లెలు, ఇల్లరికపు బావ, చెల్లెలి పిల్లాపీచూ, పెంపుడు కుక్క, పిల్లి, ఎలుక, బీరువా, పట్టె మంచం, మర చెంబూ సమేత కుటుంబ బృందంతో కలిసి వుంటేనే - అతనన్నట్టు ప్రేమ కాదు- కుటుంబానికి దూరంగా వుంటూ కూడా ఎంత కనిపెట్టుకుని వుంటున్నామన్నది ప్రేమ. ప్రేమల్ని దూరాలు నిర్ణయిస్తాయి.

        

ఇలాటి చాదస్తపు పాత్రలతో యువ ప్రేక్షకుల్ని ఇంకా పాతాళంలోకి తోసేస్తున్నారు. ఇలా శ్రద్ధా రణబీర్ తో విడిపోయాక ఎందుకో ఒకటే ఏడుస్తూ వుంటుంది. సెకండాఫ్ ఏడ్పే ఏడ్పు. దీనికి ఒక పూర్తి విషాద గీతం కూడా. ఏడ్చి ఏడ్చి లండన్ వెళ్ళిపోతానంటుంది. మనకి హాయి అనిపిస్తుంది. ఈమె లండన్ కాదు, లఖిం పూర్ వెళ్ళిపోయినా ఏడ్పుల బాధ  తప్పుతుంది.

        

ఇతర పాత్రల్లో డింపుల్ కపాడియా (రణబీర్ తల్లి), జతీందర్ కౌర్ (నానమ్మ), హస్లీన్ కౌర్ (చెల్లెలు), ఇనాయత్ వర్మ (చెల్లెలి కూతురు)… ఇంట్లో ఇంతమంది ఆడవాళ్ళతో శ్రద్ధా కపూర్ ని భయపెట్టిస్తే ఎలా ... బోనీ కపూర్ (తండ్రి), అంబర్ రాణా (బావ) అందరూ బ్యాక్ గ్రౌండ్ లో పండుగలు పబ్బాలు చేసుకుంటూ వుంటారు. రణబీర్ బ్రేకప్ న్యూస్ వీళ్ళకి క్లయిమాక్స్ లో తెలుస్తుంది.

        

కెమెరా వర్క్, కాస్ట్యూమ్స్, సెటింగ్స్ రోమాంటిక్ కామెడీ జానర్ కి తగ్గట్టు పింక్ టింట్ తో కలర్ఫుల్ గా వున్నాయి. కానీ ఇది శాడ్ మూడ్ రోమాంటిక్ డ్రామా. దీనికి రోమాంటిక్ కామెడీ విజువల్స్, ప్రొడక్షన్ డిజైన్ మ్యాచ్ కాలేదు. అసలేం తీస్తున్నారో తెలిస్తేగా. ప్రీతమ్ ఆరు పాటలు సినిమా నిడివి పెరగడానికే పనికొచ్చాయి. నిడివి రెండు గంటల 36 నిమిషాలు.

చివరికేమిటి

ప్రేమికుల మధ్య కాలం చెల్లిన సమస్యతో కథ ఎలా వుందో, దాని కథనమూ అలా వుంది. స్క్రీన్ ప్లే, దానికో స్ట్రక్చర్ అన్న ధ్యాసే లేదు. ఎలా పడితే అలా చేసుకుపోతూ వుంటే ఎక్కడో సెకండాఫ్ లో గంటా 40 వ నిమిషంలో కాన్ఫ్లిక్ట్ తగిలింది వాళ్ళకి!

        

అంత వరకూ ఫస్టాఫ్ లో కథే ప్రారంభం కాక, రణబీర్ బ్రేకప్ గురూ సీన్లు, కుటుంబ సీన్లు, మధ్యలో ఫ్రెండ్ ఎంగేజ్ మెంట్ సీన్లూ సాగి, 40 నిమిషాల తర్వాత స్పెయిన్ బ్యాచిలర్ పార్టీలో శ్రద్ధా ఎంట్రీతో అప్పుడు రణబీర్ లవ్ ట్రాక్. ఈ లవ్ ట్రాక్ చాలా నిస్తేజంగా, ఔట్ డేటెడ్ గా వుంటుంది. ప్రేమలో పడ్డాక ఇంట్లో పరిచయాలు, పెళ్ళికి ఓకే అనడం జారిగాక, ఇప్పుడు శ్రద్ధాకి వేరు కాపురం పెట్టాలన్పిస్తుంది. ఇలాటి మైండ్ సెట్ వుంటే, ముందే అతడి కుటుంబం గురించి తెలుసుకుని స్పష్టం చేయాలిగా. వూరికే ప్రేమలో పడిపోతుందా.

        

ఇప్పుడైనా విషయం చెప్పదు. బ్రేకప్ చేసుకోవాలని బ్రేకప్ గురూ రణబీరే అని తెలీక రణబీర్నే ఫోన్లో సంప్రదిస్తుంది. అయినా ఫోన్లో అతడి గొంతు గుర్తు పట్టదు. తను బయటపడకుండా ఆమెతో గేమ్ ఆడాలనుకున్న అతడికీ గొంతు మార్చాలన్న ఆలోచన రాదు. ఇంత శ్రద్ధగా స్క్రిప్టు చేసుకున్నారు.

        

ఇక పైన చెప్పుకున్నట్టు ఈ బ్రేకప్ చిట్కాలు సెకండాఫ్ లో బోరుగా సాగేక, బ్రేకప్ గురూ రణబీరే అని ఆమెకి తెలుస్తుంది. అప్పుడు బ్రేకప్ చేసుకోవడానికి కారణం ఏమిటని అడుగుతాడు. తను బ్రేకప్ గురూయే అయితే కారణం ముందే అడగాలి. అడిగి వుంటే ఆమె సపరేట్ కాపురం సంగతితో అప్పుడే ఇద్దరూ విడిపోయి, ఇంటర్వెల్లో కాన్ఫ్లిక్ట్ ఏర్పడి ఓ స్ట్రక్చర్ వుండేది. కథేమిటో అర్ధమయ్యేది.

        

కానీ లాజిక్ లేకుండా సెకండాఫ్ లో వరకూ గేమ్ ని సాగదీశాడు. సెకండాఫ్ లో గంటా 40 వ నిమిషంలో ఇప్పుడు కారణం అడిగి, తనకి కుటుంబమే ప్రాణమని, వేరు కాపురం కుదరదని దూరమయ్యాడు. ఇప్పుడు కాన్ఫ్లిక్ట్ ఏర్పడింది. ఇది కాన్ఫ్లిక్ట్ కూడా కాదు, సిల్లీ కారణంతో. అంటే ఇప్పుడు కాన్ఫ్లిక్ట్ ఏర్పడిందంటే, కథేమిటో ఇప్పుడు అర్ధమవుతోంది. ఇప్పుడు కాన్ఫ్లిక్ట్ ఏర్పడిందంటే, ఫస్ట్ యాక్ట్ ఇక్కడిదాకా సాగిందంటే,  మిడిల్ మటాష్ స్క్రీన్ ప్లే అవుతోంది. ఇప్పుడు స్వల్ప కారణానికి కాన్ఫ్లిక్ట్ ఏర్పడిందంటే, కథ గాక గాథ కూడా అవుతోంది.

        

శ్రద్ధా ఏడ్పుల మధ్యే కొన్ని చైల్డిష్ సీన్లు. కుటుంబంలో వున్న పండుగలు పబ్బాలు చాలనట్టు, రణబీర్, ఫ్రెండ్ మగాళ్ళిద్దరూ దీపాలు వెలిగించింది పాటలు పాడింది చాలనట్టు, (పండుగ పాటలు రెండు సార్లు వుంటాయి), ఆ ఫ్రెండ్ కి కొడుకు పుట్టి బారసాల సీనొకటి! ఈ బారసాల సీన్లో శ్రద్ధా కాలికి గాయం అయ్యేసరికి, రణబీర్ కుటుంబమంతా ట్రీట్ మెంట్ చేసేసరికి - శ్రద్ధాకి కుటుంబం విలువ తెలిసిరావడం!

        

అయినా కూడా ఆమె లండన్లో జాబ్ కే వెళ్ళి పోతూంటే ఏమీ చేయలేక ఇంటికొచ్చిన రణబీర్ ని కుటుంబం అడిగి తెలుసుకుని, దీన్ని మేం సాల్వ్ చేస్తామని పొలోమని కారెక్కి ఏర్ పోర్టుకి బయల్దేరడం. ఏర్ పోర్ట్ లో, రైల్వే స్టేషన్లో ముగిసే ప్రేమ సినిమాలెన్ని చూడలేదు. మనం ఇక్కడితో వదిలేసి నార్త్ పోల్ కి వెళ్ళిపోతే, ఇలాటి లవ్ రంజనాలు అంజనం వేసుకుని ప్రేక్షకుల్ని వెతుక్కుంటాయి.

—సికిందర్   

1310 : సందేహాలు- సమాధానాలు

 

        Q : ‘మోనోమిథ్ తో ఏం చేయాలి’ అనే ఆర్టికల్లో ‘జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ లో పాత్ర ఆధారంగా స్ట్రక్చర్ వుంటే, సిడ్ ఫీల్డ్ లో స్ట్రక్చర్ ఆధారంగా పాత్ర వుంటుంది’ అన్నారు. అంటే స్ట్రక్చర్ ఆధారంగా పాత్ర వుంటే పాసివ్ పాత్ర అవుతుంది కదా? దీనికేం చెప్తారు.

—దర్శకుడు

        A : ఆర్టికల్లో ఈ వాక్యం రాస్తున్నప్పుడు ఈ ప్రశ్న వస్తుందని తెలుసు. అయితే వివరించేందుకు ఈ ఆర్టికల్ సందర్భం కాదనిపించి ఆగాం. ఇప్పుడు మీరడిగారు కాబట్టి వివరాల్లోకి వెళ్దాం. స్ట్రక్చర్ వేరు, కథనం వేరు. కథనం ఆధారంగా పాత్ర వుంటే పాసివ్ అవుతుంది, స్ట్రక్చర్ ఆధారంగా వుంటే అవదు. స్ట్రక్చర్లో త్రీయాక్ట్స్ వుంటాయి. త్రీ యాక్ట్స్ లో ప్లాట్ పాయింట్స్ వుంటాయి. వీటి ప్రకారం పాత్ర నడుచుకుంటుంది. అంటే స్ట్రక్చర్ నియమాలకి లోబడి పాత్ర తన కథనం తాను చేసుకుంటూ కథ నడుపుకుంటుంది. పాత్రకి తన గోల్ ఏమిటో, అవసరాలేమిటో, సంఘర్షణేమిటో తన అంతరంగానికే బాగా తెలుసు కాబట్టి తన కథనం తానే నడుపుకుంటుంది. ఇలా యాక్టివ్ పాత్రగా వుంటుంది.

        ఇలాగాక కథకుడు జోక్యం చేసుకుని తానే కథనం చేస్తూ, స్ట్రక్చర్ లోనే వుంచుతూ పాత్రని నడిపినా పాసివ్ పాత్రవుతుంది. సిడ్ ఫీల్డ్ లో స్ట్రక్చర్ ఆధారంగా పాత్ర వుంటుందనడంలో అర్ధమేమిటంటే, ఇది పాత్ర భౌతిక కథా ప్రయాణం కాబట్టి, స్ట్రక్చర్ నియమాలకి లోబడి పాత్ర వుంటుందని. అదే జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ లో పాత్ర ఆధారంగా స్ట్రక్చర్ వుంటుందనడంలో అర్ధమేమిటంటే, ఇది పాత్ర మానసిక ప్రయాణం కాబట్టి, దీని ఇష్టానుసారం తీరుబడిగా స్ట్రక్చర్ ని ఏర్పాటు చేసుకుంటూ పోతుంది. అంటే, ఫస్ట్ యాక్ట్  ఇంటర్వెల్ దాకా సాగవచ్చు. లేదా ప్లాట్ పాయింట్ వన్ సెకండాఫ్ లో రావచ్చు. ఇది గాథలకి వర్తిస్తుంది. జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ మోనోమిథ్ స్ట్రక్చర్ పురాణాల ఆధారంగా ఏర్పాటయిందే కదా. పురాణాలు గాథలు. పురాణాలన్నీ మానసిక ప్రయాణాలే.

—సికిందర్

1309 : స్టోరీ సర్కిల్ సంగతులు

 

    స్ట్రక్చర్లు రెండు రకాలు : పాత్రతో స్ట్రక్చర్లు, కథతో స్ట్రక్చర్లు. జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ పురాణాల ఆధారంగా ‘పాత్ర’ తో స్ట్రక్చర్ చేసి మోనోమిథ్ (హీరోస్ జర్నీ) అనే నమూనా ఇచ్చినప్పుడది పాత్ర దాని ప్రయాణంలో అది అనుభవించే స్థితిగతుల్ని వివరించడానికి పనికొచ్చింది. తర్వాత సిడ్ ఫీల్డ్ ‘కథ’ తో స్ట్రక్చర్ చేసి ఒక పారడైం ఇచ్చినప్పుడా పాత్ర కథ స్థిరీకరించిన మలుపుల్ని స్పర్శించడం మొదలెట్టింది. అంటే జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ లో పాత్ర ఆధారంగా స్ట్రక్చర్ వుంటే, సిడ్ ఫీల్డ్ లో స్ట్రక్చర్ ఆధారంగా పాత్ర వుంటుంది. జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ నిర్మాణం పాత్ర మానసిక ప్రయాణమైతే, సిడ్ ఫీల్డ్ నిర్మాణం పాత్ర భౌతిక ప్రయాణం. జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ పాత్ర ప్రయాణంలో 17 మానసిక దశలుంటే, సిడ్ ఫీల్డ్ కథా ప్రయాణంలో 5 భౌతిక మలుపులుంటాయి. 17 దశల పాత్ర అనుభవాలతో జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ ది నిదానంగా సాగే క్లాసిక్ నిర్మాణమైతే, 5 మలుపుల కథతో సిడ్ ఫీల్డ్ ది వేగంగా సాగే కమర్షియల్ నిర్మాణం. జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ నిర్మాణం వృత్తంలా జీవితానికి దర్పణం పడితే, సిడ్ ఫీల్డ్ నిర్మాణం సరళ రేఖలా లోకానికి అద్దం పడుతుంది. రెండూ త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్లే. సిడ్ ఫీల్డ్ ది మారిన కాలానికి కుదించిన త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్. ఇది ఒక చరిత్ర.  

        చరిత్రని మార్చే వాళ్ళు ఎప్పుడూ వుంటారు. క్రిస్టఫర్ వోగ్లర్ వచ్చేసి జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ మోనోమిథ్ నిర్మాణంలోని పాత్ర మానసిక ప్రయాణంలో మార్పులు చేసి, 17 దశల్ని 12 కి కుదించి బరువు తగ్గించాడు. దీన్ని మిథిక్ స్ట్రక్చర్ అన్నాడు. ఇది కూడా వృత్తాకారమే. ఇందులో - ఫస్ట్ యాక్ట్ : 1. పాత్ర సాధారణ ప్రపంచం, 2. పోరాటానికి పిలుపు, 3. పిలుపుకి నో చెప్పడం, 4. సీనియర్ తో భేటీ, 5. సీనియర్ సలహాతో పోరాటానికి దిగడం; సెకండ్ యాక్ట్ : 6. పరీక్షలెదుర్కోవడం, శత్రువుల్ని, మిత్రుల్ని తెలుసుకోవడం, 7. పోరాటం తీవ్రం కావడం, 8. అగ్ని పరీక్ష నెదుర్కోవడం, జ్ఞానోదయమనే అస్త్రం లభించడం, 9. పాతాళంలోకి జారుకోవడం; థర్డ్ యాక్ట్ : 10. పైకి తేలి అంతిమ విజయం సాధించడం, 11. అనుభవాల నుంచి మారిన వ్యక్తిగా మారడం, 12. తిరిగి తన గూటికి చేరుకోవడం.

        

ఈ 12 దశలు మోనోమిథ్ లోనివే వుంటూ, మోనోమిథ్ లోని మరో 5 దశలు వుండవు. ఇక రచయిత, దర్శకుడు డాన్ హార్మన్ ఈ 12 దశల్ని కూడా 8 కి కుదించి బరువు ఇంకా తగ్గించాడు. ఇదిలా వుంది- 1. You, 2. Need, 3. Go, 4. Search, 5. Find, 6. Take, 7. Return, 8. Change.

        

వీటిలో You అనేది పాత్ర సాధారణ ప్రపంచం, Need అనేది పాత్ర కోరిక, Go అనేది అసాధారణ పరిస్థితినెదుర్కోవడం, Search అనేది అన్వేషించడం, Find అనేది కోరుకున్నది పొందడం,Take అనేది కోరుకున్నది పొందినందుకు భారీ మూల్యం చెల్లించుకోవడం, Return అనేది గూటికి చేరుకోవడం, Change అనేది మారిన వ్యక్తిగా సెటిలవడం.

        

మోనోమిథ్ లాగా ఈ నిర్మాణం కూడా వృత్తాకారమే. ఎందుకంటే మానవ జీవితం వృత్తంలోనే వుంటుంది. సిడ్ ఫీల్డ్ మానసిక మోనోమిథ్ 17 దశల్ని 5 మలుపులకి కుదించి భౌతికం చేస్తే, హార్మన్ మానసిక మోనోమిథ్ 17 దశల్ని 8 కి కుదించి మానసికంగానే వుంచాడు. ఇది కూడా వృత్తాకారమే. దీన్ని స్టోరీ సర్కిల్ అన్నాడు. అంటే కాలానుగుణంగా భారీ మోనోమిథ్ సులభ శైలిలో మిథిక్ స్ట్రక్చర్ గా మార్పు చెంది, మిథిక్ స్ట్రక్చర్ మరింత సులభ శైలిలో స్టోరీ సర్కిల్ గా రూపాంతరం చెందిందన్న మాట.

        

స్టోరీ సర్కిల్ లో ఎనిమిది దశల్ని త్రీయాక్ట్స్ స్ట్రక్చర్ లో చూసినప్పుడు- ఫస్ట్ యాక్ట్ : 1. You- పాత్ర సాధారణ ప్రపంచం, 2.Need - పాత్ర కోరిక, సెకండ్ యాక్ట్ : 3. Go -అసాధారణ పరిస్థితినెదుర్కోవడం, 4. Search -అన్వేషించడం, 5. Find -కోరుకున్నది పొందడం, 6. Take - కోరుకున్నది పొందినందుకు భారీ మూల్యం చెల్లించుకోవడం, థర్డ్ యాక్ట్ : 7. Return - గూటికి చేరుకోవడం, 8. Change - మారిన వ్యక్తిగా సెటిలవడం.

        

అంటే క్రిస్టఫర్ వోగ్లర్ మిథిక్ స్ట్రక్చర్ ఫస్ట్ యాక్ట్ లో 5 దశలుంటే, హార్మన్ స్టోరీ సర్కిల్ లో రెండే వున్నాయి. మిథిక్ స్ట్రక్చర్ సెకండ్ యాక్ట్ లో 4 వుంటే, స్టోరీ సర్కిల్ లో కూడా 4 వున్నాయి. మిథిక్ స్ట్రక్చర్ థర్డ్ యాక్ట్ లో 3 దశలుంటే, స్టోరీ సర్కిల్ లో 2 వున్నాయి. అంటే హార్మన్ సర్కిల్లో నస తగ్గించాడు. హార్మన్ మానసికంగానే నస తగ్గిస్తే, సిడ్ ఫీల్డ్ మానసిక నస అంతా (క్యారక్టర్ డెవలప్ మెంట్) ఎత్తేసి 5 భౌతిక మలుపులు ఇచ్చాడు.

        

మరిప్పుడు తెలుగులో ఏం చేయాలి? కొందరు చరిత్ర తెలీక ఇంకా జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ మీద మమకారంతో వుంటున్నారు. అంటే మానసిక ప్రయాణమైన మోనోమిథ్  తో కథ చేసుకునే ఉద్దేశం. చేసుకుంటున్న వాళ్ళు కూడా వుండొచ్చు. మోనోమిథ్ ఈ రోజుల్లో బాక్సాఫీసుకి ఆరోగ్యకరం కాదని చెబుతూ వచ్చాం. హాలీవుడ్ లోనే సిడ్ ఫీల్డ్ వచ్చాక మోనోమీథ్ ని పక్కన పెట్టేశారు. కాబట్టి మోనోమిథ్ కి ఆధునిక రూపమైన స్టోరీ సర్కిల్ నుపయోగించి కథ చేసుకోవచ్చేమో ఆలోచించుకోవచ్చు. దీని ఆధారంగా వచ్చిన హాలీవుడ్ సినిమాలున్నాయి. కథ ఎలా చేసుకోవచ్చో హాలీవుడ్ నుంచి ఇంటర్నెట్ లో అనేక వ్యాసాలున్నాయి. శుభాకాంక్షలు.

—సికిందర్

1308 : స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు

        ఇప్పుడున్న గ్లోబల్ ట్రెండ్స్ లో ప్రేక్షకులు -ముఖ్యంగా యువప్రేక్షకులు సినిమాల నుంచి ఏం ఆశిస్తున్నారని చూస్తే, గత కాలపు మూస సినిమాలు ఇంకెంత మాత్రం కాదని ఖచ్చితంగా చెప్పుకోవచ్చు. ఇటీవల విడుదలైన ‘అమిగోస్’ కి స్క్రీన్ ప్లే సెట్టింగ్ వర్క్ చేస్తున్నప్పుడు కోవిడ్ లాక్ డౌన్లతో ఆ వర్క్ ఆగిపోయి, తర్వాత ఏం జరిగిందో మనకి సమాచారం లేని నేపథ్యంలో, తీరా సినిమా చూస్తే ఆందోళనకరంగా వుంది- స్క్రీన్ ప్లే అంటే ఒక దురవగాహనతో తక్షణ పరాజయానికి సరిపడా బీజాలతో సినిమా ముస్తాబయింది. కాన్సెప్ట్ చూస్తే డపెల్ గేంగర్ అనే పబ్లిసిటీతో ప్రేక్షకుల్లో ఆసక్తిని రేపిన యూనిక్ పాయింటు. రచన చూస్తే ఆ యూనిక్ నెస్ ని నీరుగార్చే పాత మూస టెంప్లెట్ త్రిపాత్రాభినయ వ్యవహారం. ప్రేక్షకులెలా అంగీకరిస్తారు? ఎంతసేపూ స్టార్ కి ఇంత మార్కెట్ వుందని సినిమాలు తీయడం కాకుండా, కాస్త ఆ సబ్జెక్టు మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ గురించి కూడా ఆలోచించాలిగా? ముందు మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ నిర్ణయమైతే దాన్ని బట్టి వుండే క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్ చూసుకో వచ్చు.  

        మూస ఫార్ములా చిత్రణలతో ప్రేక్షకులు విసిగి వేసారి పోయారు. ప్రేక్షకులు టికెట్లకి చెల్లిస్తున్న నోట్లు చాలాసార్లు కొత్తగా మారిపోయాయి, కానీ సినిమాలు చూస్తే అవే పాత మిడతంభొట్లు. కనీసం తీస్తున్న సినిమా జానర్ మర్యాదలకి కట్టుబడినా మూస సినిమాలు రావు. పాత సినిమాల్లో ఐదణాల ఆనందరావు ఆంధ్ర పత్రిక పేపరు చదువుతూ, ‘ఏమోయ్ కాఫీ రెడీయా?’ అన్న ఓపెనింగ్ డైలాగుతో సినిమాకి క్లాప్ కొట్టి శ్రీకారం చుడితే, ఆరణాల అన్నపూర్ణమ్మ పరపరలాడే పట్టుచీరలో కులుకుతూ కాఫీకప్పుతో వచ్చేలాంటి, నీరస కాఫీ గింజల సీనుని కొంచెం మార్చి, ప్రారంభ సీనుగా వేస్తే, యూనిక్ ‘అమిగోస్’ కి యూత్ ఫుల్ యాక్షన్ జానర్ మర్యాదై పోతుందా?

        

అసలు సింగిల్ జానర్ సినిమాలు ఇప్పటి మార్కెట్ కే రిస్కేమో అన్పిస్తున్నప్పుడు, తీసే సింగిల్ జానర్ సినిమాలైనా వాటివైన నిర్దుష్ట జానర్ మర్యాదలు పాటిస్తే కొత్తదనం ఫీలవడానికి ఆస్కార ముంటుంది. కానీ హాలీవుడ్ లో  సింగిల్ జానర్ సినిమాల బోరు నుంచి ప్రేక్షకులకి విముక్తి కల్గిస్తూ, మల్టీ జానర్ లేదా క్రాస్ జానర్ సినిమాలు తీస్తున్నారు. ఇన్సెప్షన్, నైవ్స్ ఔట్, కౌబాయ్స్ అండ్ ఎలియెన్స్ లాంటివి.

        

తెలుగులోనూ దీని అవసరం గుర్తిస్తే మంచిదే. సినిమా అంటే ఒక లవ్ ట్రాక్, ఒక హీరో ట్రాక్, ఒక విలన్ ట్రాక్, ఒక ఎండ్ అనే నాల్గు పంక్చరు టైర్ల టెంప్లెట్లకి బదులుగా - నాల్గు వేర్వేరు జానర్లతో కొత్త రూపు రేఖలు తొడగడం మంచిదే. కొత్త దర్శకుడు మురళీ కిషోర్ ‘వినరో భాగ్యము విష్ణు కథ’ తో ఇదే ప్రయోగం చేశాడు. అయితే రామేశ్వరం వెళ్ళినా శనీశ్వరం వదలనట్టు, ఈ యూనిక్ మల్టీ జానర్స్ ప్రయోగంలో మళ్ళీ అదే అలవాటైన కాఫీ గింజల సీన్లు తిష్ఠ వేసి తినేశాయి.  To make a great film you need three things - the script, the script and the script.- అని ఆల్ఫ్రెడ్ హిచ్ కాక్ అంటాడు. దీన్ని ఇలా చెప్పు కోవచ్చు- To make a great Telugu film you need three things - cut the coffee ginjalu, cut the coffee ginjalu, and cut the coffee ginjalu first-  అని.  

1. ఏది మల్టీ జానర్?

‘గోల్డ్ రష్’ తీసినప్పుడు చార్లీ చాప్లిన్ ఇదే అంటాడు- అనుకున్న స్టోరీ ఐడియాని ఆద్యంతం దాని అనుభూతితో నిలబెట్టడానికి ఎంతో కష్టపడాల్సి వచ్చింది. ఇక్కడే చాలా మంది దారి తప్పి పోతారు. ఒక కొత్త స్టోరీ ఐడియాని ధూంధాం చేస్తూ ప్రేక్షకుల మధ్యకి తీసికెళ్తాం. కానీ దానిని ఫ్లాట్ గా తయారు చేసి దాని ఖర్మానికి వదిలేస్తాం. చివరికి చూస్తే చింతపండు బెల్లం తప్ప ఏమీ వుండదు- అనేసి.

        

పై తెలుగు సినిమాని దైవ భక్తి, దేశభక్తి, రాజకీయం, సామాజికం, మాఫియా, రోమాంటిక్ కామెడీ, మర్డర్ మిస్టరీ - అనే ఏడు జానర్లతో మల్టీ జానర్ సినిమాగా తీశారు. మళ్ళీ ఇందులో రెండు కథలు : హీరోతో ఒక కథ, హీరోయిన్ తో ఇంకో కథ. దీని గురించి చివర్లో చెప్పుకుందాం. ప్రస్తుతం జానర్స్ కి పరిమితమవుదాం. ఇలా పైన చెప్పుకున్న ఏడు జానర్లతో ఏ జానర్ సినిమాగా అనుభూతి చెందుతూ సినిమా చూడాలి మనం? ఏదీ అనుభూతించ లేని విధంగా వుంది. మరి జానర్లని ఎలా నిర్వహిస్తే మల్టీ జానర్ సినిమాని మానమర్యాదలతో  అనుభూతించగలం? 

        

ఇది ఆసక్తికర ప్రశ్న. సినిమాలున్నవి అనుభూతించడానికే, రసాస్వాదనకే. దీన్ని గుర్తించడం లేదీ రోజుల్లో. కానీ తీసే సినిమాకి ఒకటి కంటే ఎక్కువసార్లు చూసే రిపీట్ ఆడియెన్స్ స్టేటస్ రావాలంటే ఇదే ముఖ్యం : అనుభూతి. కథని రూపొందించే ప్రక్రియలో వచ్చే మొదటి ప్రశ్నల్లో ఇవి కొన్ని- కథ కూడా ప్రాణియే కాబట్టి- కథ ఏ జానర్? ప్రతీ జానర్ దానిదైన పాత్రచిత్రణల్ని, గతిని, స్వరాన్ని, శైలినీ డీఫాల్టుగా కలిగి వుంటుందని ముందు అర్ధం జేసుకోవాలి.

        

మల్టీ జానర్ మూవీని రాసినప్పుడు, కథని చేపట్టే  విధానం ఎలా వుండాలో, ఆ విధానాన్ని ఆద్యంతం ఎలా నిర్వహించాలో ఎలా తెలుసుకోవాలి ? దీనికొక్కటే మార్గం : చెప్పాలనుకున్న కథ వివిధ జానర్స్ ల బొకేలో ఏ జానర్ కి అనుగుణంగా వుందో దాన్నందుకుని ప్రధాన జానర్ గా చేపట్టడమే. అంటే కథ యాక్షన్ కామెడీ అయితే, అది యాక్షన్ తో కూడిన కామెడీ కథనా, లేక కామెడీతో కూడిన యాక్షన్ కథనా ముందు నిర్ణయించాలి. యాక్షన్ తో కూడిన కామెడీ కథయితే, కామెడీని ప్రధాన కథగా చేసుకుని యాక్షన్ తో చెప్పాలి. కామెడీతో కూడిన యాక్షన్ కథయితే, యాక్షన్ ని ప్రధాన కథగా తీసుకుని కామెడీగా నడపాలి. అలాగే  కథ సైన్స్ ఫిక్షన్ థ్రిల్లర్ అయితే, అది థ్రిల్స్ తో కూడిన సైన్స్ ఫిక్షన్ కథనా, లేక సైన్స్ ఫిక్షన్ అంశాలతో కూడిన థ్రిల్లర్ కథనా ముందు నిర్ణయించాలి.  థ్రిల్స్ తో కూడిన సైన్స్ ఫిక్షన్ కథయితే, సైన్స్ ఫిక్షన్ ప్రధాన కథగా థ్రిల్స్ తో నడపాలి.  సైన్స్ ఫిక్షన్ అంశాలతో కూడిన థ్రిల్లర్ కథయితే, థ్రిల్లర్ ని సైన్స్ ఫిక్షన్ తో నడపాలి.

2. ఇన్సెప్షన్ ఒక ఉదాహరణ

‘ఇన్సెప్షన్’ చూద్దాం. ఇది యాక్షన్, క్రైమ్, సైన్స్ ఫిక్షన్ ల మల్టీ జానర్ మూవీ. క్రిస్టఫర్ నోలన్ దీన్నెలా తీశాడు? పక్కా క్రైమ్ సినిమాగానే తీశాడు- కార్పొరేట్ క్రైమ్. అంటే యాక్షన్, క్రైమ్, సైన్స్ ఫిక్షన్ ఈ మూడిట్లో ఓ కార్పొరేట్ కంపెనీని కుప్ప కూల్చే క్రైమ్ చుట్టూ సాగే కథగానే దీన్న నిర్ణయించాడు. అంతేగానీ కార్పొరేట్ కంపెనీని కుప్ప కూల్చే యాక్షన్ కథ గానో, సైన్స్ ఫిక్షన్ కథగానో నిర్ణయించ లేదు.

        

ఎవరైనా ‘ఇన్సెప్షన్’ ఏ జానర్ సినిమా అంటే చటుక్కున సైన్స్ ఫిక్షన్ అనేస్తారు. కానీ కాదు. సైన్స్ ఫిక్షన్ తో ఎలా కుప్ప కూలుస్తారు- నేరం (క్రైమ్) చేసి మాత్రమే కుప్ప కూల్చగలరు. ఈ మూలంశాన్ని- కోర్ పాయింటుని పట్టుకోవాలి. కాబట్టి తన కథకి క్రైమ్ ని ప్రధాన జానర్ గా తీసుకుని సైన్స్ ఫిక్షన్, యాక్షన్ లని సబ్ జానర్లుగా చేసుకుని, వీటితో కథనం చేశాడు. నోలన్ ఈ దృష్టితో ప్రేక్షకుల్ని టార్గెట్ చేయడంతో, మూవీ అంతటా ఎడతెగని ఒకే  పొందికైన అనుభూతిని ప్రేక్షకులు పొందగల్గారు.

        

కాబట్టి  దైవ భక్తి, దేశభక్తి, రాజకీయం, సామాజికం, మాఫియా, రోమాంటిక్ కామెడీ, మర్డర్ మిస్టరీ - అనే ఏడు జానర్లతో కూడిన ‘వి. భా. వి. క’ ని మల్టీ జానర్ సినిమాగా తీసినప్పుడు వీటిలో ప్రధాన జానర్ ఏదో తెలుసుకోగల్గాలి. అసలు కథేమిటి? హత్యకేసులో ఇరుక్కున్న హీరోయిన్ని హీరో కాపాడ్డం కథ. అంటే రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ జానర్. అప్పుడు పూర్తి కథ రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ ఫీల్ తోనే తెగిపోకుండా సాగుతూ వుండాలి తప్ప మరోటి కాదు.

        

అప్పుడు అందులోకి దైవ భక్తి, దేశభక్తి, రాజకీయం, సామాజికం, మాఫియా, రోమాంటిక్ కామెడీ, మర్డర్ మిస్టరీ- ఇవన్నీ సబ్ జానర్లుగా ప్రధాన జానర్ కి (రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ కి) కథనంగా మారతాయి. అప్పుడు ఈ సబ్ జానర్ లన్నిట్లో కూడా రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ ఫీలే అంతర్లీనంగా వుంటుంది. అప్పుడు మొత్తం ఈ రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ జానర్ కథకి సబ్ జానర్లతో ఏకత్వం వస్తుంది.

3. మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ వడపోత

అయితే ఈ సినిమా మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ ఏమిటి? ఏ ప్రేక్షకులకి దీన్ని ఉద్దేశించారు? కుటుంబాలు, వృద్ధులు, నడి వయస్కులు, యువతీ యువకులు, బాల బాలికలు, ఉయ్యాల్లో క్యారుమనే లేటెస్టు ప్రాణులూ -వంటి సకల వర్గాల సమ్మేళనం కోసం తీశారా? సినిమా చూస్తూంటే ఇలాగే వుంది. కానీ ఈ సినిమా చూసేందుకు వీళ్ళెవరూ రారు యూత్ తప్ప. చిన్న హీరోతో రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ యూత్ అప్పీల్ ఎక్కువుండే జానరే తప్ప మరోటి కాదు. కాబట్టి మిగతా అందరి కోసం తల పెట్టిన కాఫీగింజల సీన్లన్నిటినీ తీసేసి, బడ్జెట్ ని ఆదా చేస్తూ యూత్ కి ఊపునిచ్చే సీన్లతో సినిమా మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ సామర్ధ్యాన్ని పెంచొచ్చు. అంటే యూత్ ఫుల్ రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ జానర్ మర్యాదలకి తగ్గ పాత్రచిత్రణల్ని, గతిని (పేస్ ని), స్వరాన్ని (టోన్ ని), శైలినీ (స్టయిల్ ని) క్రియేట్ చేసుకోవడం.

        

ఏ యూత్ సినిమాకైనా యువకులే కాకుండా యువతులు కూడా వచ్చేలా మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ తో తీయాలన్న పరిజ్ఞానం కూడా వుంటే అదో పెద్ద భాగ్యం.

        

ఈ రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ జానర్ కథ ఉస్సూరుమన్పిస్తూ యూత్ అప్పీల్ కి దూరంగా దైవభక్తితో ప్రారంభమై, మాఫియా జానర్ ని టచ్ చేసినప్పుడు, మాఫియా జానర్ నుంచి హీరో పరోపకార గుణంతో సామాజికంలోకి, ఆతర్వాత హీరోయిన్ తో రోమాంటిక్ కామెడీలోకి- ఇలా ఓ జానర్ ఇంకో జానర్ ని క్రాస్ చేస్తున్నప్పుడు, ఇవన్నీ విడివిడి ఖండాలు అన్నట్టుగానే వచ్చిపోతూంటాయి. ఇలా విడివిడి ఖండాలుగా జానర్లని  పేర్చుకుంటూ పోవడంతో దేని ఫీలూ కలక్కుండా పోయింది. అన్నిటినీ కలిపి అంతర్వాహినిగా కామన్ ఫీల్ లేదు.

        

ఆద్యంతం ఒక కామన్ ఫీల్ ఒకే జానర్ తో వస్తుంది. అది ప్రధాన జానర్. ఆ ప్రధాన జానర్ ఏదో తెలుసుకుని దాంతో కథ చేసినప్పుడు, మిగిలిన జానర్లు పైన చెప్పినట్టు సబ్ జానర్లుగా ఆ కథలో సెటిలవుతాయి. దీంతో ప్రధాన జానర్ ఫీల్ ఏదైతే వుంటుందో, అదే అన్ని సబ్ జానర్లలో ప్రవహిస్తూ ఏకం చేస్తుంది. దీంతో అనేక కథలుగా కాక, ఒకే కథ చూస్తున్న ఫీల్ ఏర్పడుతుంది. ఇదీ మల్టీ జానర్ సినిమా చేసే పద్ధతి.

        

ఒక సినిమాలో కావాల్సిన చోటల్లా మసాలా దినుసులు వేసుకుంటూ పోవడం లాంటిది కాదు, మల్టీ జానర్ సినిమాల్లో జానర్ల వాడకం. స్క్రీన్‌ప్లేకి సంక్లిష్టతని, ఉత్సుకతనీ జోడించడమే జానర్లని కలపడంలో ఉద్దేశం. ఇది ఊహకందే కథాకథనాల్ని కొత్తగా, ఆకర్షణీయంగా మార్చేస్తుంది.

4. పాత్రలూ- సబ్ జానర్ల పంపకం

పై ఏడు జానర్లలో దైవ భక్తి, దేశభక్తి, సామాజికం, రాజకీయం, మాఫియా ఇవన్నీ సబ్ జానర్లుగా ప్రధాన కథయిన రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ కోసం పనిచేయాల్సి వుంటుంది. అంటే హీరోయిన్ హత్య చేయబోతోంది కాబట్టి దైవభక్తి, దేశభక్తులతో కూడిన సబ్ జానర్ సీన్లు పాత్రకి డైమెన్షన్ నిస్తూ హీరోయిన్ కుండాలి. ‘హేరామ్’ లో కమలహాసన్ వారణాసి వెళ్ళి గంగలో పాపప్రక్షాళన చేసుకోవడం మహాత్మా గాంధీని చంపడానికే. అలా హీరోయిన్ కి దైవ భక్తి చూపిస్తే అది స్టోరీ పాయింటుకుపయోగ పడాలి.

        

ఇక సామాజికం, రాజకీయం, మాఫియా ఇవి హీరోతో వుండాలి. హీరో హీరోయిన్ల మధ్య సబ్ జానర్ల పంపకం ఇలా జరిగాక- ప్రధాన కథకివి ఉపయోగ పడాలి. ప్రధాన కథ రెండుగా వుంది- హత్యకి ముందు రోమాంటిక్ కామెడీగా, హత్యకి తర్వాత రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ గా. అయితే ప్రధాన సమస్యేమిటంటే, హత్య అనే ఘటన ప్రొఫెషనల్ స్కిల్స్ తో లేదు. హత్య, దాని పరిష్కారం లాజికల్ గా వుండకపోతే సినిమా అభాసవుతుంది.

5. ప్లాట్ పాయింట్ల పల్టీ

ఇప్పుడు రెండు కథల ప్రయోగమెలా వుందో చూద్దాం. మాఫియా- ఎన్ఐఏ లకి సంబంధించి హీరోతో ఒక కథ, హత్యలో ఇరుక్కున్న హీరోయిన్ తో ఇంకో కథ. హీరోయిన్ కథతో - అంటే రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ తో హీరో ఇన్వాల్వ్ మెంట్ ఎలాగూ వుంది. ఈ రెండు కథలకీ రెండు ముగింపులుంటాయి. రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ కథ ముగిసి పోయాక, మాఫియా- ఎన్ఐఏ కథ ముగింపు సన్నాహాలు మొదలవుతాయి. ఈ కథలో హీరో ఎలా ఇన్వాల్వ్ అయ్యాడన్న ఫ్లాష్ బ్యాక్ కూడా వస్తుంది. ప్రధాన జానర్ కథ రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ అయిపోయిందని ఇక లేస్తూంటే మళ్ళీ ఇదేంట్రా అనుకుంటూ ఓపిక తెచ్చుకుని చూడాల్సి వస్తుంది. ఈ రెండో కథేదో ముందు ముగిసిపోతే వేరు. సబ్ ప్లాట్ వుంటే దాన్ని ముందే ముగిస్తారు. ప్రధాన కథ ముగిసిపోయాక సబ్ ప్లాట్ చూపించరు.  

        

అసలే సబ్ జానర్లతో సినిమా బరువెక్కి వుంటే రెండు కథల భారమొకటి. క్రియేటివిటీకి రూల్స్ వుండవని చేసుకుపోతే ఇలాగే వుంటుంది. శుభ్రంగా హీరోయిన్ తో రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ కథ వుండగా ఈ రెండో కథ అవసరమే లేదు. ఇలాకూడా అసలు కథతో వుండాల్సిన ఫీల్ ముక్కలైంది.

        

ఎన్ఐఏ వెతుకుతున్న డ్రగ్ మాఫియాకి హీరోయిన్ తో హీరో తన రోమాంటిక్  థ్రిల్లర్ కథ చెప్తూంటాడు. అంటే ప్రధాన జానర్ కథ ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో వస్తుందన్న మాట. ఇదొక అదనపు మడత క్రియేటివిటీ. ఇన్ని క్రియేటీలతో మడతలు విప్పుకుంటూ సినిమా చూడాలన్న మాట. ఇదంతా మంకీ బిజినెస్.

        

ఫస్ట్ యాక్ట్ రోమాంటిక్ థ్రిల్లర్ కథని రోమాంటిక్ కామెడీగా  ఇంటర్వెల్ వరకూ సాగదీసి, అక్కడ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ లో హీరోయిన్ వల్ల జరిగే హత్య చూపించారు. ఆల్ఫ్రెడ్ హిచ్ కాక్ ఒకటే అంటాడు- There is no terror in the bang, only in the anticipation of it.- అని. అంటే ముందస్తు హెచ్చరిక లేకుండా బ్యాంగ్ ఇస్తే అందులో టెర్రర్ ఫీల్ ఏమీ వుండదని, ముందు నుంచే హెచ్చరికలు చేస్తూ బ్యాంగిస్తే ఆ సీను బలంగా  టెర్రరైజ్ చేస్తుందనీ.  

        

హీరోయిన్ కి ఫ్రాంక్ వీడియోలు చేయాలని వుంటుంది. మురళీ శర్మని రాజకీయ వర్గం చంపే ప్లాను విఫలమవడంతో అది ఫ్రాంక్ వీడియో తీసే ప్రయత్నమని చెప్పి తప్పించుకుంటారు. ఇది నమ్మిన హీరోయిన్ మురళీశర్మతో ఇలాటిదే ఫ్రాంక్ వీడియో చేసి హీరోని సర్ప్రైజ్ చేయాలనుకుంటుంది. హీరో రాగానే మురళీశర్మ మీద పిస్తోలుతో ఫైర్ చేస్తుంది. నిజంగానే ఫైర్ అయిన తూటాతో మురళీ శర్మ చనిపోవడంతో ఇంటర్వెల్.

        

ఈ బ్యాంగ్ లో టెర్రర్ ఫీల్ ఏముంది? ప్రశ్నలే వున్నాయి. ప్రశ్నలకి జవాబులు ఆలోచిస్తూ ఉలిక్కిపడే టెర్రర్ ఏమీ ఫీలవ్వం. నిజ పిస్తోలు ఎవరు పెట్టారు? ఎవరు ఈమెని ఇరికించారు? ఇప్పుడెలా బయటపడుతుంది? లాంటి రొటీన్ ప్రశ్నలు. అంటే జాలిగొల్పే బాధితురాలి ముద్ర పడింది. ఎప్పుడైతే ఈ ప్రశ్నలు తలెత్తాయో, ఆమె పట్ల జాలి ఏర్పడిందో  అప్పుడా ఇంటర్వెల్ సీనుకంత ఇంపాక్ట్ వుండదు.

        

ఇలా ఎందుకు జరిగింది? ముందు నుంచీ హీరోయిన్ తో ఈమె సీరియస్ గా ఏదో చేయబోతోందన్న ముందస్తు హెచ్చరికగా (ఫోర్ షాడోయింగ్) తగిన సీన్లు వేయక పోవడం వల్లే. క్యారక్టర్ కి డెప్త్ నివ్వకపోవడం వల్లే. ఇంటర్వెల్లో టెర్రిఫిగ్గా ఆమె ఇంకో షేడ్ బయటపడాలేగానీ బేలతనం కాదు. మురళీ శర్మతో ఫ్రాంక్ వీడియో చేయాలనుకోవడం ఆమె పైకి కన్పిస్తున్న క్యారక్టర్. లోపల గుంభనంగా ఇంకేదో చేయబోతున్నట్టు ఇన్నర్ క్యారక్టర్ వుండాలి.

        

పైన చెప్పుకున్నట్టు ఆమె దైవభక్తి గానీ, దేశభక్తి గానీ లోపలి ఉద్దేశానికి ఫోర్ షాడోయింగ్ గా అనుమానాస్పదంగా అన్పించాలి. ఇలా క్యారక్టర్ ని తెలిసిన ఔటర్ గోల్ తో బాటు -  తెలియని ఇన్నర్ గోల్ తో కూడా సిద్ధం చేసినప్పుడు, ఇంటర్వెల్లో మురళీశర్మని షూట్ చేయడంతో అప్పుడు హిచ్ కాక్ చెప్పే బ్యాంగ్ ఎఫెక్ట్ వుంటుంది. స్పష్టంగా ఫ్రాంక్ వీడియో వంకన ప్లానింగ్ గా చంపినట్టు వుండాలి. వామ్మో లోపలింకేదో కథుందిరో, యేసి పడేసింది- అని సూటిగా సర్ప్రైజ్ చేయాలే గానీ, ప్రేక్షకులు ఇంకేవో ప్రశ్నల దుకాణం పెట్టుకుని కూర్చోవడం కాదు. క్యారక్టర్ ప్రశ్నార్ధకమై ఆ కథేదో తెలుసుకోవాలన్న ఉత్కంఠ ఏర్పడాలి. క్యారక్టర్ కి ఇంకో షేడ్ ఏదో వున్నట్టు బయటపడాలి. అమాయకురాలు ఇరుక్కుందని చూపించేసి అమాయకురాల్ని రక్షించడంలో ఏం కథ, ఏం డైనమిక్స్ వుంటాయి. హంతకురాలిగా చూపించి నిర్దోషిగా ఎలా బయట పడుతుందనడంలో కథా, కథనంలో డైనమిక్సూ వుంటాయి. క్యారక్టర్ కి డెప్త్ వుంటే, కథకి డెప్త్ వస్తుంది. లేకపోతే ఇంటర్వెల్ సహా అన్నీ ఫ్లాట్ గా వుంటాయి.

        

ఇది కాదు సమస్య. అసలు సమస్య హత్యతో వుంది. హత్య చుట్టూ అల్లిన కథ ఆషామాషీగా వుంది. హత్యకి గురైన మురళీ శర్మ ఇంకేదో దేశంలో బతికివుంటే హీరో పట్టుకుంటాడు. అప్పుడు తన చావుని వేరే శవంతో ఎలా ఫేక్ చేసిందీ చెప్పుకొస్తాడు. ఇది సిల్లీగా, హాస్యాస్పదంగా వుంటుంది. ఇది పూర్తిగా అన్ ప్రొఫెషనల్ రైటింగ్. ప్రధాన జానర్ రోమాంటిక్ థ్రిల్లరైనా థ్రిల్లింగ్ గా అన్పించకపోతే ఎలా? హత్యతో ప్లాట్ పాయింట్ వన్, పరిష్కారంతో ప్లాట్ పాయింట్ టూ రెండూ అర్ధరహితంగా వున్నాయి.

        

సిల్లీగానే మురళీ శర్మ చెప్తున్నది చూస్తే అతను హీరోలా అన్పించి, అతడి ముందు హీరో వెలవెలబోతాడు. అతడి కిలాడీతనం, ఆడుకున్న గేమ్ చూస్తే, అతడి స్థానంలో హీరో వుండాల్సిన కథ అన్పిస్తే, అది ఈ వ్యాసకర్త తప్పు కాదు.

ఇక ప్రతీదానికీ ఎన్ఐఏ ని చూపించడం ఫ్యాషనై పోయింది. ఎన్ఐఏ ని ఏర్పాటు చేసింది టెర్రరిజం కేసుల కోసం. డ్రగ్ మాఫియా కేసులకి నార్కోటిక్స్ కంట్రోల్ బ్యూరో అని ప్రత్యేకంగా వుంది. ఇలా ఎన్నో లోపాలుంటేనే ఆ గజిబిజితో సినిమా ఎంతో బిజీగా వున్నట్టన్పిస్తూ ప్రేక్షకులకి యమ కిక్ ఇస్తుందేమో. జోహార్లు. నిజానికి  ఇలా విశ్లేషణ రాయకూడదు, సినిమాల్ని తీస్తున్న విధంగానే తీస్తూ పోవాలి.

—సికిందర్