1178 : స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు -3

    క్రిందటి వ్యాసం (1173) లో చూసిన ‘డ్యూయెల్’ మూవీ స్క్రీన్ ప్లే బిగినింగ్ విభాగంలో కొట్టొచ్చినట్టుండే ఇంకో బ్యూటీ ఏమిటంటే, ఈ బిగినింగ్ విభాగమంతా 15 నిమిషాల సేపూ బీజీఎం వుండదు. ఇది గమనించాలి. గమనించడమే కాదు, అనుభూతించాలి. ఆ రెండు వాహనాల శబ్దం తప్ప బిగినింగ్ విభాగంలో సంగీత దర్శకుడికి పనిలేదు. బీజీఎం ఈ కథ ఫస్ట్ యాక్ట్ బిజినెస్ ఆస్వాదనకి అవాంతరం. నిశ్శబ్దం ఈ  సాంప్రదాయేతర సినిమా కథలోకి మనల్ని తీసికెళ్ళి పరిచయం చేసే పరికరం. మన దృష్టిని మళ్ళించే  ఏ విధమైన సినిమాటిక్ వ్యాపకాలు ప్రదర్శించకుండా, కేవలం ఆ రెండు వాహనాల వ్యవహార సరళి మనకి జీర్ణమయ్యేలా చేసే సృజనాత్మక ప్రక్రియ. పాతికేళ్ళకే స్పీల్బెర్గ్ కిన్ని తెలివితేటలేంటో అర్ధంగాదు. పాతికేళ్ళకి మనకి సినిమాలు చూడ్డమే సరిగా రాదు. శబ్దం కంటే బొమ్మ (ఇమేజి) మనసులో బలంగా నాటుకుంటుంది. సినిమాల పరంగా ఇప్పుడు మారుతున్న ధోరణిలో తెలుగు ప్రేక్షకులకి ఈ అనుభవాన్ని- ఉత్తమాభిరుచినీ అలవాటు చేయాల్సిన అవసరముందేమో ఆలోచించాలి.

    ఈ స్క్రీన్ ప్లే మిడిల్ కూడా ప్రారంభమయిన 10 నిమిషాలకి గానీ బీజీఎం ప్రారంభం కాదు. అంటే మొత్తం కలిపి 25 నిమిషాల సేపూ సంగీత దర్శకుడు బిల్లీ గోల్డెన్ బెర్గ్ జోక్యం చేసుకోడన్న మాట. ఆ తర్వాత నుంచి పెట్రేగిపోయే టెర్రర్ హార్రర్ థ్రిల్లర్ లతో కూడిన మిడిల్ విభాగపు సంఘర్షణాత్మక బిజినెస్ ని బీజీఎంతో  పైకెత్తుతాడు. మిడిల్ విభాగపు బిజినెస్ = సమస్యతో సంఘర్షణ. ఇక్కడ సమస్య వచ్చేసి అదృశ్య ప్రత్యర్ధి అయిన ట్యాంకర్ డ్రైవర్ అయినపుడు, వాడి మీద గెలుపు కోసం ప్రధాన పాత్ర డేవిడ్ మన్ సంఘర్షణ.

   అలాగే గత వ్యాసంలో బిగినింగ్ విభాగం ముగిసే ప్లాట్ పాయింట్ వన్ దగ్గర ఏర్పడ్డ సమస్యని సాధించడం ప్రధాన పాత్ర గోల్ అయినపుడు, ఈ గోల్ కోసం పాల్పడే సంఘర్షణ బలిష్టంగా వుండడానికి వుండాల్సిన గోల్ ఎలిమెంట్స్ నాల్గు :  కోరిక, పణం, పరిణామాల హెచ్చరిక, ఎమోషన్. 

    ప్రస్తుతం ఏర్పడ్డ సమస్యలో డేవిడ్ మన్ కోరిక వచ్చేసి ఎలాగైనా బిజినెస్ మీటింగ్ కి చేరుకోవడం. ఈ కోరికకి పణంగా పెడుతున్నది తన ప్రాణాలని, కుటుంబ భవిష్యత్తుని. ఈ పణానికి పరిణామాల హెచ్చరికగా వున్నది బలహీన పడుతున్న రేడియేటర్ పైప్. ఈ మూడిటి కలయికతో ఏర్పడుతున్నది బలమైన ఎమోషన్.

   మిడిల్ విభాగంలో బిగువైన కథనం సాగడానికి ఈ నాల్గు గోల్ ఎలిమెంట్స్ కి బీజాలు బిగినింగ్ విభాగంలోనే పడ్డాయి- బిజినెస్ మీటింగ్ కి బయల్దేరడం, పెట్రోల్ బంకులో ఫోన్ మాట్లాడుతున్నప్పుడు భార్యా ఇద్దరు పిల్లలు పరిచయవడం, బంకు వర్కర్ రేడియేటర్ పైపు మార్చాలనడం, ఈ మూడిటి ఉత్పాదనగా ఎమోషన్.

   ఇప్పుడు మిడిల్ కథనం చూద్దాం. మిడిల్ కథనమంటే పై నాల్గు గోల్ ఎలిమెంట్స్ ని అందిపుచ్చుకుని, ప్రధాన పాత్రకీ, ప్రత్యర్ధి పాత్రకీ మధ్య యాక్షన్ - రియాక్షన్ల పరంపరతో కూడిన సంఘర్షణ. దీన్ని స్ట్రక్చర్ అంటారు.

    ఇప్పుడు అసలు విషయమేమిటంటే, ఈ మూవీ స్క్రీన్ ప్లేని 6 యాక్ట్స్ లో రాశారు. నాటకాలకి వుండే విధంగా. నాటకాల్ని 8 యాక్ట్స్ లో కూడా రాస్తారు. ఏమీ కన్ఫ్యూజ్ అవాల్సిన అవసరం లేదు. సినిమాలకి 3 యాక్ట్స్ లోనే సింపుల్ గా స్క్రీన్ ప్లే వుంటుంది. నాటకాల్లో వుండే 6, 8 యాక్ట్స్ నే  సౌలభ్యం కోసం సినిమాలకి 3 యాక్ట్స్ కింద సర్దేశారు.   

    నాటకాలకైనా సినిమాలకైనా చిన్న కథకైనా వుండేవి మూడే విభాగాలు : ఒక ప్రారంభం (బిగినింగ్), ఒక మధ్యమం (మిడిల్), ఒక ముగింపు (ఎండ్). నాటకాల్లో వీటిని 6, 8 విభాగాలు చేస్తారు. 6 విభాగాలైతే దీన్ని బిగినింగ్ 2, మిడిల్ 2, ఎండ్ 2 భాగాలుగా విడదీస్తారు. 8 విభాగాలైతే బిగినింగ్ 2, మిడిల్ 4, ఎండ్ 2 భాగాలుగా విడదీస్తారు. అప్పుడివి 6, లేదా 8 యాక్ట్స్ అవుతాయి. ఇలా చేయడానికి కారణం నాటకాల్లో దృశ్యం మారినప్పుడల్లా తెర దించి, కొత్త దృశ్యం సెట్ అమర్చుకోవాలి కాబట్టి.

   సినిమాలకి ఈ అవసరం లేదు గనుక, ఎత్తిన తెర సినిమా ముగిసేదాకా దిగదు గనుక, అసలీ రోజుల్లో వెండి తెరని కప్పే ముచ్చటగొలిపే రంగుల రంగుల బల్బులు వెలిగే తెరలే లేవు గనుక, స్క్రీన్ ప్లేకి 3 యాక్ట్స్ సరిపోతాయి. కానీ ‘డ్యూయెల్’ ని 6 యాక్ట్స్ చేశారు. ఉన్న బిగినింగ్ ని 2 యాక్ట్స్, మిడిల్ 2 యాక్ట్స్, ఎండ్ 2 యాక్ట్స్ కింద విడగొట్టారు. ఇది రెండు వాహనాల నాన్ స్టాప్ యాక్షన్ ప్లే. బోలెడు మూవ్ మెంట్స్ వుంటాయి కథనంగా. అందుకని షూటింగ్ సౌలభ్యం కోసం చిన్న చిన్న సిక్స్ యాక్ట్స్ గా చేసి వుంటారు.   

ఇక మిడిల్  కథనం

  పెట్రోల్ బంకు నుంచి బయల్దేరిన డేవిడ్ మన్ నిదానంగా 40 మీద కారు డ్రైవ్ చేసుకు పోతూంటాడు. ఇంతలో అకస్మాత్తుగా వెనుకనుంచి ఖడ్గ మృగంలా ట్యాంకర్ ని దౌడు తీయిస్తూ వచ్చేస్తాడు సైకో ట్యాంకర్ డ్రైవర్. డేవిడ్ కి ఇప్పటికీ అర్ధంగాదు ట్యాంకర్ డ్రైవర్ తనని చావుబ్రతుకులాటలోకి లాగుతున్నాడని. క్యాజువల్ గా చెయ్యూపి సైడిస్తాడు. ట్యాంకర్ ముందు కెళ్ళి పోతుంది. ముందుకెళ్ళిపోయి అదే స్పీడుతో వెళ్ళకుండా డెడ్ స్లో చేసి, రోడ్డుని బ్లాక్ చేస్తూ డేవిడ్ ని ఇబ్బంది పెడుతూంటాడు పగబట్టిన సైకో ట్యాంకర్ డ్రైవర్.

    మనకి తెలియకుండా మన వెనుక మన మీద పగ బట్టేస్తూంటారు కొందరు. వాళ్ళకేం హాని చేసి వుండం. కానీ ఇంకెక్కడో తెలిసో తెలియకో ఏదో కీడు చేసి దాని తాలూకు నెగెటివ్ వైబ్రేషన్ (కర్మఫలం) ని మోస్తూంటాం. ఆ నెగెటివ్ వైబ్రేషన్ ని తొలగించుకోవాలని పాజిటివ్ వైబ్రేషన్ (అంతరాత్మ) మనకి తెలియకుండానే రంగంలోకి దిగుతుంది. ఏం జరిగినా మంచికే జరుగుతుందనేది ఇందుకే.

    అదిలా ఎవరో ముక్కూ మొహం తెలీని ట్యాంకర్ డ్రైవర్ రూపంలో కళ్ళముందు ఇలా తారట్లాడినా గుర్తించం. కారణం లేకుండా ఏదీ జరగదు. ఈ ట్యాంకర్ డ్రైవర్ డేవిడ్ లో పొగుబడిన నెగెటివ్ వైబ్రేషన్ ని తొలగించడానికి ప్రత్యర్ధి రూపంలో విచ్చేసిన పాజిటివ్ వైబ్రేషన్ (అంతరాత్మ) అన్నమాట. అంతరాత్మ- సబ్ కాన్షస్ అనేది విశ్వమంతా పరచుకుని వుంది.

    స్క్రీన్ ప్లే అంటేనే మనిషి మానసిక లోకాన్ని ప్రదర్శించేదని మరోసారి గుర్తు చేసుకుందాం. మనిషి మనసులో నిత్యం జరిగే సబ్ కాన్షస్ మైండ్ తో కాన్షస్ మైండ్ సంఘర్షణ. సబ్ కాన్షస్ మైండ్ (అంతరాత్మ) స్క్రీన్ ప్లేలో సమస్య లేదా ప్రత్యర్ధి పాత్ర రూపంలో వుంటుంది. కాన్షస్ మైండ్ ని పాలించే ఇగో రూపంలో వుండే ప్రధాన పాత్ర దీంతో సంఘర్షిస్తూ/మధిస్తూ వుంటుంది. ఇక్కడ డేవిడ్ మన్ కాన్షస్ ఇగో అయితే, ట్యాంకర్ డ్రైవర్ సబ్ కాన్షస్ మైండ్ అన్నమాట. ఈ సంఘర్షణలో చివరికి నిజానిజాలు తెలుసుకున్న ఇగో, మెచ్యూర్డ్ ఇగోగా మారడమే మంచి కథా లక్షణం. ఇలా వచ్చిన సినిమా ఎక్కువ కాలం మన్నుతుంది.

   ఇలా మొదలైంది ఇద్దరి మధ్య ఆట. ఒకచోట సైడ్ ఇచ్చాడని డేవిడ్ ఓవర్ టేక్ చేస్తూంటే ఎదురుగా కారు వచ్చేస్తుంది. కొద్దిలో ఆ ప్రమాదాన్ని తప్పిస్తాడు డేవిడ్. కావాలని ఈ ప్రమాదాన్ని సైకో ట్యాంకర్ డ్రైవర్ కల్పించినట్టు. తిరిగి ట్యాంకర్ వెనకే నత్తనడకన పోనిస్తాడు డేవిడ్. ఇహ ఇలా కాదని, కారుని రోడ్డు దింపేసి మట్టి రోడ్డులో శరవేగంగా ముందుకు దూకించి - లూప్ లైన్లో లాగా ట్యాంకర్ ని దాటేసి హైవే మీది కొచ్చేస్తాడు. బాగైంది రాస్కెల్ కి అన్నట్టు పట్టరాని ఆనందాన్ని అనుభవిస్తాడు. వెనుక ట్యాంకర్ స్పీడు తగ్గుతుంది.

    ఇప్పుడు 60 మీద పోనిస్తూంటాడు డేవిడ్. కార్లో రేడియో ఆన్ చేస్తాడు. ఏదో ప్రోగ్రాం వస్తూంటుంది. సైకో ట్యాంకర్ డ్రైవర్ డేవిడ్ కారుని ఫాలో అవుతూంటాడు. అకస్మాత్తుగా స్పీడు పెంచేసి కారుకి దగ్గరగా భూతంలా వచ్చేసి గుండెలదిరేలా హారన్ కొడతాడు. ఈ ట్యాంకర్ హారన్ కూడా రైలు కూతలా చెవులు పగులగొట్టేస్తుంది. ఏడ్చాడెదవని డేవిడ్ సైడ్ ఇవ్వకుండా 70 మీద లాగిస్తాడు. సైకో ఫాలోవర్ సైడ్ ఇవ్వని డేవిడ్ కారుని వెనుక నుంచి డాష్ ఇవ్వడం మొదలెడతాడు. ఉండుండి రెండు సార్లు డాష్ ఇచ్చేసరికి, ఇక్కడ్నుంచీ ఇప్పుడు బీజీఎం మొదలవుతుంది...

   బిజీఎం ఇక్కడ్నుంచే మొదలవడానికి కారణం? ఇక్కడే డేవిడ్ కి జ్ఞానోదయమైంది. ఈ ట్యాంకర్ డ్రైవర్ ఉద్దేశపూర్వకంగా ఇదంతా చేస్తున్నాడని ఇప్పుడర్ధమైంది. వీడితో తను ప్రమాదంలో వున్నాడని ఇప్పుడు తెలిసింది. ఇక స్పీడు 100 కి పెంచేస్తాడు. ఇక ఇప్పటివరకూ ఏకపక్షంగా వున్న ఆట ద్వైపాక్షికంగా మారుతుంది. తెలివిలోకొచ్చిన డేవిడ్ తో సైకో డ్రైవర్ కి రియాక్షన్ మొదలు. సైకో డ్రైవర్ వదలకుండా ఛేజ్ చేయడం మొదలెడతాడు. డేవిడ్ కారు ఒక చోట కంట్రోలు తప్పి రోడ్డు దిగి గ్రౌండ్ లోకి దూసుకుపోతుంది.

   ఆ గ్రౌండ్ లో కార్లు నిలిపి వుంటాయి. వాటిని తప్పిస్తూ ఎలాగో కంట్రోల్ చేసుకుని మూలకి పోనిచ్చి బ్రేకేస్తాడు. ఇది రెస్టారెంట్ వున్న గ్రౌండ్ (1971 లో ఈ సినిమా తీసినప్పుడున్న ఈ రెస్టారెంట్ చక్స్ కేఫ్ ఇప్పటికీ వుందని సమాచారం. కాలిఫోర్నియా రాష్ట్రం శాంటా క్లారిటాలోని సియెరా హైవే మీద. వెళ్ళి చూసివస్తే చూసి రావచ్చు. అక్కడే ఇది రాసుకుంటూ కూర్చోవచ్చు కూడా బీరు మగ్గుతో. సైకో డ్రైవర్ తిరిగొస్తే తిరిగొస్తామో లేదో చెప్పలేని సంగతి. వాడు కాగితాలు లాక్కుని చంపినా చంపుతాడు).

క్రిస్టఫర్ నోలన్ నోట్స్

ట్యాంకర్ డ్రైవర్ గా స్టంట్ డైరెక్టర్
విలియం కేరీ లాఫ్టిన్

    ఇప్పుడు మూవీ పూర్తిగా రిలాక్స్ అయిపోతుంది. 25 నిమిషాల ఎడతెగని రోడ్ యాక్షన్ తర్వాత ప్రశాంతత. కారు దిగిన డేవిడ్ మన్ నడుం పట్టేసి, మెడ పట్టేసి దిగాలుగా నడుచుకుంటూ రెస్టారెంట్ వాష్ రూమ్ లో కెళ్ళి ఫ్రెష్ అవుతాడు. రెస్టారెంట్లో ఈ సీను పూర్తిగా 15 నిమిషాలుంటుంది. వాష్ రూమ్ నుంచి డైనింగ్ హాల్లో కొస్తాడు. జ్యూక్ బాక్స్ లో సన్నగా మ్యూజిక్ వస్తూంటుంది. లోగొంతుకతో కస్టమర్స్ మాటలు విన్పిస్తూ వుంటాయి. కౌంటర్ ముందు స్టూళ్ళ మీద కౌబాయ్స్ లా హేట్లు పెట్టుకున్న ఐదారుగురు కూర్చుని బీర్లు, ఫుడ్ తీసుకుంటూ వుంటారు.

   దూరంగా వాళ్ళ వెనుక బూత్ లో కూర్చుంటాడు డేవిడ్. కూర్చునే ముందు కిటికీ అద్దంలోంచి గ్రౌండ్ లోకి చూసి షాకు తింటాడు. వేట కోసం పొంచి వున్న పులిలా అప్పుడే వచ్చి నిలబడి వుంటుంది గ్రౌండ్ లో ట్యాంకర్.

   బెదిరిపోయి ఇటు చూస్తాడు. కౌంటర్ దగ్గర అటు తిరిగి కూర్చున్న ఐదుగురిలో వున్నాడన్న మాట సైకో డ్రైవర్. సీటులో కూలబడి తలపట్టుకుంటాడు డేవిడ్. ఆ కూర్చున్న వాళ్ళల్లో ఒకడు ఇటు తిరిగి డేవిడ్ నే చూస్తాడు. తల తిప్పుకుంటాడు. ఇంకోడు కూడా డేవిడ్ నే చూసి తల తిప్పుకుంటాడు. వీళ్ళిద్దర్లో ఎవరు సైకో డ్రైవరో తెలీడం లేదు డేవిడ్ కి.

    ధడాలున ఏదో పడేసరికి అదిరిపడి ఇటు చూస్తాడు. అప్పుడే వచ్చిన వెయిట్రెస్ చేతికేదో తగిలి టేబుల్ మీద పడిందన్నమాట. ఆమెకి ఫుడ్డు, బీరు ఆర్డరిస్తాడు. అవి సేవిస్తూ వాళ్ళ వైపే చూస్తూంటే ఒకడి జీన్స్ వేసుకున్న బూటు కాళ్ళు కనపడతాయి. పెట్రోలు బంకుదగ్గర ఇదే చూశాడు. ఐతే వీడే సైకో డ్రైవరన్నమాట.

   తాగిన మత్తులో  లేచి వెళ్ళి వాడితో ఏదేదో మాట్లాడతాడు డేవిడ్. ‘మనం మాట్లాడుకుని మ్యాటర్ సెటిల్ చేసుకుందామా? లేకపోతే పోలీసుల్ని పిలవనా?’ అని ఏదేదో అనేసరికి అతను లేచి డేవిడ్ పటా పటా కొట్టడం మొదలెడతాడు. ఓనర్ అడ్డుకుని కాపాడతాడు. కిందపడి మూల్గుతూంటాడు డేవిడ్. అతను బయటి కెళ్ళిపోతాడు. డేవిడ్ అటే చూస్తూంటే ట్యాంకర్ అటు పక్కనుంచి పికప్ ట్రక్కు ఇటొచ్చి వెళ్ళి పోతూంటుంది. డేవిడ్ ని కొట్టినతను అది డ్రైవ్ చేసుకుంటూ వెళ్ళిపోతాడు. తను పొరబడ్డాడని ఇప్పుడర్ధమవుతుంది డేవిడ్ కి.

   ఇంకో బూటు కాళ్ళతన్ని చూస్తాడు డేవిడ్. ఇంతలో బయట ట్యాంకర్ స్టార్ట్ అయి వెళ్ళి పోతూంటుంది. అదిరిపడి ఆ ట్యాంకర్ వెనకాల శక్తి కొద్దీ వురుకుతాడు డేవిడ్. సైకో డ్రైవర్ అందడు. వురకలేక ఆయాసంతో ఆగిపోతాడు డేవిడ్.  

   ఈ సీనులో క్రిస్టఫర్ నోలన్ చెప్పే విజువల్ సస్పెన్స్ వుంది, హీరో తపన వుంది, ప్రేక్షకులు ఒకటనుకుంటే ఇంకోటి జరగడం వుంది, కౌబాయ్ టైపు క్యారక్టర్ లుక్స్ తో జానర్ జెర్క్ -మిక్స్ వుంది, ఎమోషనల్ అప్పీల్ కూడా వుంది, సాధారణ ప్రపంచంలో అసాధారణ పాత్ర (సైకో డ్రైవర్) వుంది... 15 నిమిషాల ఒకే సీనైనా ఉత్కంఠ భరితంగా వుంది. ఇది ఛాలెంజి. ‘కిల్ బిల్’ లో క్వెంటిన్ టరాంటినో 10 నిమిషాలసేపు సాగే సీన్లు పెట్టాడు సీన్ల చివర్లో బ్యాంగ్స్ తో. ఇలాటి ప్రయోగాలు తెలుగులో కూడా చూడడానికి తెలుగు ప్రేక్షకులు అప్డేట్ అవాల్సిన అవసరముంది.

మరింత మిడిల్

ఇక్కడ్నుంచి మిగిలిన మిడిల్లో యాక్షన్ తీవ్రత పెరుగుతుంది. ఎందుకంటే ఇక్కడ్నుంచి క్లయిమాక్స్ అనే శిఖరానికి కథనాన్ని దౌడు తీయిస్తే తప్ప పైకి ఆ శిఖర మెక్కదు. దీనికి ముందు మనం చూసిన మిడిల్లో యాక్షన్ కాజ్ అండ్ ఎఫెక్ట్ ఆధారంగా అంచెలంచెలుగా వేడెక్కింది. అంతేగానీ ఒకేసారి 100 స్పీడుతో దూసుకెళ్ళలేదు. కథన వేగానికి కారు స్పీడో మీటర్ ని సూచికగా పెట్టుకున్నారు. సమస్య పెరిగే కొద్దీ డేవిడ్ కారు వేగాన్ని 40, 60, 70, 100... ఇలా పెంచుతూ టెన్షన్ ని పెంచుకుంటూ పోయారు.

   ఇప్పుడు మిగిలిన ఈ మిడిల్లో 4 సంఘటనలు జరుగుతాయి. దారిలో ఆగిపోయిన స్కూల్ బస్సుని డేవిడ్ కారుతో పుష్ చేస్తూంటే వెనుకనుంచి ట్యాంకరేసుకుని సైకో డ్రైవర్ వచ్చేస్తాడు. డేవిడ్ కారేసుకుని పారిపోతాడు. సైకో డ్రైవర్ ట్యాంకరు పెట్టి బస్సుని పుష్ చేస్తాడు.

   చాలా దూరం వెళ్ళిపోయి గేటు పడిన రైల్వే ట్రాకు దగ్గర డేవిడ్ ఆగి వుంటే వెనుక నుంచి వచ్చి, వెళ్తున్న రైలు కిందికి కారుని పుష్ చేస్తూంటాడు సైకో డ్రైవర్. ఎలాగో ఆ ప్రమాదాన్ని తప్పించుకుని పారిపోతాడు డేవిడ్. చాలా దూరం వెళ్ళి పోయి ఫోన్ బూత్ కన్పిస్తే ఫోన్ చేయడానికి ఆగుతాడు డేవిడ్. ఫోన్ చేస్తూంటే సైకో డ్రైవర్ వచ్చేసి ఫోన్ బూత్ మీద ఎటాక్ చేస్తాడు. కొద్దిలో తప్పించుకుని పారిపోతాడు డేవిడ్.

చాలా దూరం ప్రయాణించి నిద్ర వస్తూంటే డొంకలోకి కారుని దింపి  కళ్ళు మూసుకుంటాడు డేవిడ్. తిరిగి హైవే మీది కొస్తే దూరంగా రోడ్డు కడ్డం ఆపుకుని వుంటాడు సైకో డ్రైవర్. ఇక వీడి సంగతి తేల్చుకోవాలని డేవిడ్ కారు దిగి యమ కోపంగా వెళ్తూంటే ట్యాంకర్ స్టార్ట్ చేసుకుని వెళ్ళిపోతాడు సైకో డ్రైవర్.

   వెళ్ళి పోయాడనుకుని డేవిడ్ నిదానంగా కారు డ్రైవ్ చేసుకు వెళ్తూంటే, కొంత దూరంలో ఆపుకుని వున్న సైకో డ్రైవర్ డేవిడ్ ని వెళ్ళనిచ్చి వెంటపడతాడు. ఈ ఛేజింగ్ లో డేవిడ్ కారు రేడియేటర్ పైపు పగిలిపోతుంది. దీంతో మిడిల్ విభాగం ముగిసి ప్లాట్ పాయింట్ టూ ఏర్పడుతుంది.

   బిగినింగ్ లో పెట్రోలు పంపు దగ్గర సెటప్ చేసిన రేడియేటర్ పైప్ ప్రాబ్లం ఇక్కడ ఇలా పే ఆఫ్ అయిందన్న మాట. ఇలా ఈ మిడిల్ విభాగం ఈ రెండు పాత్రల యాక్షన్ రియాక్షన్ల ఇంటర్ ప్లేతో  రసకందాయంలో పడి కొలిక్కి వచ్చింది. ఇప్పుడేమిటి? రేడియేటర్ పైపు పగిలి పొగలు కక్కుతున్న, స్పీడు అంతకంతకూ పడిపోతున్న కారుతో డేవిడ్ యాక్షన్ ప్లానేమిటి? ఇదీ క్లయిమాక్స్  పాయింటు.

ఎండ్ చూద్దాం

కారు పొగ మేఘాలు సృష్టిస్తూ స్పీడు 20 లోపు పడిపోతున్న ప్రాణాపాయ స్థితిలో తరుముకొస్తున్న ట్యాంకర్ ని తప్పించుకోవడానికి విశ్వ ప్రయత్నం చేస్తూంటాడు డేవిడ్. ఈ క్రమంలో రెండు చోట్ల హైవే మీద బ్యారికేడ్స్ వల్ల డైవర్షన్ తీసుకుంటాడు. విలేజి సింగిల్ రోడ్డు మీద ఛేజింగ్ మొదలవుతుంది. ఇక తప్పించుకోలేనని ఒక నిర్ణయం తీసుకుంటాడు డేవిడ్ - కారుని రోడ్డు దింపేసి లోయ ప్రాంతానికి తీసికెళ్ళి పోతాడు. సైకో డ్రైవర్ భీకరంగా ట్యాంకరుతో మీది కొచ్చేస్తూంటే, బ్రీఫ్ కేసుతో ఏక్సిలేటర్ ని లాక్ చేసి, లోయ కేసి స్టీరింగ్ ని తిప్పుతూ కారు లోంచి బైటికి దూకేస్తాడు డేవిడ్. ట్యాంకర్ పెట్టి కారుని గుద్ది తోసుకుంటూ వెళ్ళి, ఎదర లోయ కనబడక కారుసహా ట్యాంకరుతో లోతైన లోయలోకి పడిపోయి ఆట ముగించుకుంటాడు సైకో డ్రైవర్.

   ఈ దృశ్యం చూసి గంతులేస్తాడు డేవిడ్. ఆపుకోలేని దుఖమూ ఆనందమూ రెండూ వచ్చేస్తూంటాయి. లోయ అంచున కూలబడి వైరాగ్యంతో  రాళ్ళు విసురుతూంటాడు. నెమ్మదిగా సూర్యాస్తమయ మవుతూంటుంది...

   ట్యాంకర్ ని పేల్చేయమన్నాడు నిర్మాత. అదెప్పుడూ చేసేదే. పేల్తుందనుకున్న ఆయిల్ ట్యాంకర్ పేలకుండా శకలాలుగా లోయలో పతనమవడం డైనమిక్స్. లోయలో ముక్కలై పడ్డ ట్యాంకర్ విడి భాగాల్ని - ఒక విలన్ వినాశనాన్ని చూపిస్తున్నట్టు చూపించాడు స్పీల్బెర్గ్. ఇదొక క్లాసిక్ సీను. సినిమాటోగ్రాఫర్  జాక్ మార్టా, ఎడిటర్ ఫ్రాంక్ మోరిస్ ఈ యాక్షన్ థ్రిల్లర్ వెనుక సాంకేతిక యోధులు.

    దీంతో స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు పూర్తయింది. ఇందులో కొత్త విషయాలకి ఇన్స్పైర్ అవచ్చు. కళాత్మక సినిమాలు చూడరని ఏమీ లేదు. కళా ప్రదర్శన పైకి కనపడకుండా సాంకేతికాలతో సంలీనం చేస్తే తెలియకుండానే ఆత్మికంగా కనెక్ట్ అవుతారు ప్రేక్షకులు. పాతికేళ్ళ వయసులో స్టీవెన్ స్పీల్బెర్గ్ ఏం సాధించాడో, ఎందుకు సాధించాడో తెలుసుకుంటే - సినిమా తీయడం అల్లాటప్పా 90% అట్టర్ ఫ్లాప్స్ వ్యవహారం కాదని తెలుస్తుంది. ‘డ్యూయెల్’ కిప్పుడు 51 ఏళ్ళు. ఇంకో 51 ఏళ్ళ దాకా లోబడ్జెట్ మేకర్లకి ఇది స్పీల్బెర్గ్ నామా అని రాసి పెట్టుకోవచ్చు.

—సికిందర్    

 

1177 : కొత్త విడుదలలు

    ఈ వారం 8 సినిమాలు విడుదలయ్యాయి. చిన్న హీరోలు, కొత్త హీరోలూ నటించిన ఈ ఎనిమిదీ వివిధ జానర్స్ తో ప్రేక్షకుల ముందు కొచ్చాయి. వీటికి 8 మంది దర్శకుల్లో ముగ్గురు తప్ప మిగిలిన వాళ్ళు కొత్తవాళ్ళు. ‘కొండ’ కి రాంగోపాల్ వర్మ, ‘7 డేస్ 6 నైట్స్’ కి ఎంఎస్ రాజు, ‘చోర్ బజార్ ‘కి జీవన్ రెడ్డి (జార్జిరెడ్డి దర్శకుడు) ముగ్గురూ ఈసారి కూడా విషయం లేని సినిమాలు తీశారు. మాజీమంత్రి కొండా మురళి జీవితం ఆధారంగా ఏం తీశారో వర్మకే తెలీదు. వజ్రం దొంగతనం కథతో  ‘చోర్ బజార్' ఏం తీశాడో దర్శకుడికే తెలీదు. ఇందులో పూరీ జగన్నాథ్ కుమారుడు ఆకాష్ పూరీ హీరో. వరసగా ఆకాష్ పూరీ సినిమాలు ప్లాపవుతున్నాయి. ఇక  ‘7 డేస్ 6 నైట్స్’ గోవాలో బ్యాచిలర్ పార్టీ కథతో ఎం ఎస్ రాజు మరో అడల్ట్ సినిమా ఏం తీశారో ఆయనకే తెలీదు. ఇదొక కొత్త ట్రెండ్ ప్రారంభమైందేమో. ఏం తీస్తున్నారో వాళ్ళకే తెలియకుండా సినిమాలు తీసే ట్రెండ్. ఈసారి కూడా ఎంఎస్ రాజు కుమారుడు సుమంత్ అశ్విన్ కి ఫ్లాప్. ఈ ట్రెండ్ ని అమాయకులైన కొత్తదర్శకులు ఫాలో అయినా ఆశ్చర్యం లేదు.

        'సమ్మతమే' కిరణ్ అబ్బవరం నటించిన రోమాంటిక్ కామెడీ. కొత్త దర్శకుడు గోపీనాథ్ రెడ్డి పాత ప్రేమ కథతో వచ్చాడు. ఇంటి పనులు చూసుకోవడానికి తగిన అమ్మాయిని ప్రేమించి పెళ్ళి చేసుకోవాలనుకునే హీరో కథ. ఇది వర్కౌట్ కాలేదు. కిరణ్ అబ్బవరంకి మరో ఫ్లాప్. ఇషాన్ ఆర్య అనే కొత్త దర్శకుడు హీరో లక్ష్ తో తీసిన పాత మాస్ కథ 'గ్యాంగ్ స్టర్ గంగరాజు' కూడా బాక్సాఫీసుకి బరువైపోయింది. కొత్త దర్శకురాలు అపర్ణా మల్లాది ప్రిన్స్ తో, కొత్త వాళ్ళతో తీసిన 'పెళ్ళికూతురు పార్టీ' ప్రేమలూ పెళ్ళిళ్ళ చుట్టూ బ్యాచిలరెట్ పార్టీ సినిమానే. దీనికీ తగిన దమ్ము లేకుండా పోయింది. కొత్త వాళ్ళతో కొత్త దర్శకుడు ఉమాశంకర్ తీసిన 'సాఫ్ట్ వేర్ బ్లూస్' అనే రోమాంటిక్ కామెడీ కూడా డిటో.

        కొత్త వాళ్ళతో కొత్తదర్శకుడు మోహన్ శ్రీవత్స తీసిన 'కరణ్ అర్జున్' రోమాంటిక్ యాక్షన్ ఒక్కటే విడుదలైన వాటిలో బెటర్ సినిమా. దీనికి హాలీవుడ్ 'వెడ్డింగ్ గెస్ట్' తో పోలికలున్నా ఈ ట్రయాంగులర్ లవ్ సినిమా, థార్ ఎడారిలో రోడ్ యాక్షన్ మూవీగా తగిన సస్పెన్స్ తో వుంటూ నిలబడే అవకాశముంది.

***

 

1176 : సందేహాలు- సమాధానాలు

 

Q :  నేను కథ రాస్తూంటే సీన్లే వస్తాయి. కథ రాధు. రకరకాల సీన్లు మెదులుతుంటాయి. అవి రాసి వాటిని కథలా పేర్చాలనుకుంటాను. ఇది కరెక్టేనా. ఇలా చేస్తే స్ట్రక్చర్ లో వస్తుందా?

—రత్నాకర్, రైటర్

A :    మనం రచయితో కాదో తెలియని రోజుల్లో వివిధ సినిమాలు చూస్తూంటే కల్పనా శక్తి పురులు విప్పుకుని రకరకాల సీన్లు సృష్టిస్తుంది. ఈ సీన్లు కొన్నే వుంటాయి ఐదో ఆరో. పదేపదే ఈ ఐదారు సీన్లే వెండి తెర మీద వూహించుకుంటూ ఎంజాయ్ చేస్తూంటాం. ఇంతకి మించి సీన్లు ముందుకు కదలవు, కథగా ఏర్పడవు. అయినా గొప్ప రచయిత అయిపోయినట్టు కలల్లో తేలిపోతాం. రాయడం మాత్రం రాదు, రాయడానికి ప్రయత్నించం. ఆ ఐదారు సీన్లు మాత్రం మనతో వుండి పోతాయి. ఈ మొత్తామంతా పగటి కలలు అనొచ్చు. పగటి కలలు తియ్యగా వుంటాయి. ఆ తియ్యదనాన్ని ఆ ఐదారు సీన్లు సరఫరా చేస్తాయి.

        ఒక దశ వస్తుంది. పగటి కలలు వెగటు అన్పించే దశ. ఈ దశలో రెండు జరుగుతాయి : పగటి కలల్లోంచి బయటి కొచ్చి వేరే పనీపాటలు చూసుకోవడం,  పగటి కలల్ని నిజం చేయాలన్న పట్టుదలతో రచయితని బయటికి తీసి సానబట్టడం.

        మీరు రెండోది చేస్తూంటే మొదటి దశ తాలూకు సీన్లే మిమ్మల్ని అలా వెంటాడుతున్నట్టు. కాబట్టి ఆ పగటి కలల దశలోని సీన్లని నిర్ధాక్షిణ్యంగా తుడిచి వేసుకుంటే తప్ప ముందుకు పోలేరు. సినిమా కథంటే సీన్లు ఆలోచించడం కాదు. ముందు కథ ఆలోచించడం. కథకి ముందు ఐడియా ఆలోచించడం. స్ట్రక్చర్ అనే చట్రం వుంది కదాని, ఆ చట్రంలో సీన్లు పడేస్తూ పోతే ఆ చట్రం దానికదే కథ తయారు చేసుకోవడానికి అదేం పిండి మర కాదు. మహా అంటే ఒక కథ అనుకున్నాక దాని తాలూకు మూడు మూల స్థంభాల దగ్గర మూడు సీన్లని మాత్రం ముందు ఆలోచించగలం : ప్లాట్ పాయింట్ వన్-ఇంటర్వెల్-ప్లాట్ పాయింట్ టూ. కాబట్టి ముందు కథ ఆలోచించి దాంతో సీన్లు (కథనం) సృష్టించండి. షార్ట్ కట్స్ పనికి రావు. కథ లేకుండా కథనమెలా వస్తుంది?

Q :   ఈ మధ్య విడుదలైన నాలుగు పెద్ద సినిమాల రిజల్ట్ తో తెలుగు సినిమాల భవిష్యత్తు ప్రశ్నార్ధకంగా మారిందని, మేల్కొనక తప్పదని  ఒక ప్రముఖ వెబ్సైట్ వారు రాశారు. మీరేమంటారు?

—ఆర్, దర్శకుడు

A :    హాలీవుడ్ లో విడుదలవుతున్న సినిమాలు ఎనభై శాతం సైన్స్ ఫిక్షన్- ఫాంటసీ సినిమాలే. అవే భారీ కలెక్షన్స్ ని రాబడుతున్నాయి. ఆ టైటిల్స్ చూస్తే ఏది ఏ సినిమానో  గుర్తుపట్టడం కష్టం. ఇంత కలగాపులగంగా వస్తున్న సైన్స్ ఫిక్షన్ - ఫాంటసీలనే ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రేక్షకులు విరగబడి చూడడానికి కారణముంది. కోవిడ్ లాక్ డౌన్స్ దరిమిలా ప్రజల మానసికార్ధిక స్థితిగతులు దెబ్బతిన్నాయి. దీన్నుంచి కాస్తయినా ఊరట పొందాలంటే అలాంటి ఊరడించే భిన్న ప్రపంచాల విహారం కావాలి. ఆ భిన్న ప్రపంచాల విహారాన్ని సైన్స్ ఫిక్షన్ - ఫాంటసీ సినిమాలు అందిస్తాయి. ఈ పనే హాలీవుడ్ చేస్తోంది.      

        కోవిడ్ తదనంతర కాలంలో తెలుగులో కూడా ‘ది ప్రిన్సెస్ బ్రైడ్’ లాంటి ఫాంటసీ ప్రేమ కథలు తీయక తప్పదని అప్పట్లో ఇదే బ్లాగులో రాశాం. మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ అంటే ఇదే. ప్రేక్షకుల వర్తమాన మానసిక స్థితిని పసిగట్టి తదనుగుణమైన సినిమాలు అందించడం. ఇది జరగలేదు. కోవిడ్ తర్వాత కూడా తెలుగులో మళ్ళీ అవే పాత మసాలా సినిమాలే వస్తున్నాయి. మార్కెట్ ఒకటైతే మార్కెటింగ్ ఇంకోటి చేస్తున్నారు. ఇక ఫలితాలు ఇలా కాక ఎలా వుంటాయి.

        సినిమా అనేది మదర్ టెక్నాలజీ. ఫోటోగ్రఫీ తప్ప మిగతా విజువల్ మీడియాలు సినిమా నుంచే పుట్టాయి. ఇవే విజువల్ మీడియాలు ఇవ్వాళ సినిమాలకి కలుపు మొక్కలుగా మారాయి. సినిమాలకున్న విశాలమైన వెండితెర మరే విజువల్ మీడియాకీ లేదు. ఆ వెండితెర మీద సినిమాలు అనితరసాధ్యమైన కళా ప్రదర్శన చేస్తే తప్ప ఈ కలుపు మొక్కల్ని తట్టుకుని మనలేవు సార్.

Q :  నాకు ఎప్పుడూ ఒక భయం వెంటాడుతుంది. రాసిన స్క్రిప్టు సినిమాగా వర్కౌట్ అవుతుందని ఎలా నమ్మాలి? ఫ్లాప్ అయితే నా చాప్టర్ అక్కడితో క్లోజ్ అయిపోతుందిగా? ఈ సమస్యని ఎలా జయించాలి?

—వి. రాజేందర్, అసోషియేట్

A :    అందుకే స్టోరీ రైటింగ్ చేయొద్దు, స్టోరీ మేకింగ్ చేయాలనేది. ఈ మధ్య ఒక కొత్త హీరోతో మిలాఖత్ అయింది. అతను ఒక నిర్మాతని పట్టుకుని సినిమా తీయించుకున్నాడు. తీయించే ముందు వివిధ మార్కెట్స్ ని దృష్టిలో పెట్టుకున్నాడు. ఇందులో ముంబాయి మార్కెట్ ముఖ్యమైనది. ముంబాయి హిందీ డబ్బింగ్ మార్కెట్  ఎలా వుంటుందంటే, సినిమాలో ఎన్ని ఫైట్స్ పెడితే అంత ఎమౌంట్ వస్తుంది. ఈ హీరో సినిమాలో 14 ఫైట్స్ పెట్టారు. హిందీ మార్కెట్ కి రెండున్నర కోట్లకి అమ్ముడు పోయింది. సినిమా బడ్జెట్ మూడు కోట్లే. తమిళ, మలయాళం డబ్బింగ్ రైట్స్ కూడా అమ్మేశారు. ఇదీ పరిస్థితి. స్టోరీ మేకింగ్ తో మ్యాజిక్.

        ఒక ప్రముఖ డిస్ట్రిబ్యూటర్ -నిర్మాత వున్నారు. ఆయన మాటలు వింటే భయపడి చస్తాం. అనుభవంలోంచి చెప్పే నిజాలు భయపెట్టిస్తాయి. ఆయన మాటల సారాంశం ఏమిటంటే థియేట్రికల్ రిలీజ్ చేస్తే నిర్మాత చేతికేమీ రాదు. ఎందుకు రాదనేదానికి లెక్కలున్నాయి. ఇతరత్రా రైట్స్ నుంచి డబ్బులు తెచ్చుకోవడమే. ఇదీ సినిమాల పరిస్థితి.   కనుక సక్సెస్ ని దృష్టిలో పెట్టుకుని స్క్రిప్టులో ఎంత క్రియేటివిటీ చొరబెట్టీ లాభం లేదు. ఆ సాఫ్ట్ వేర్ కి వివిధ మార్కెట్స్ లెక్కలకి సంబంధించిన హార్డ్ వేర్ ని కూడా జత కలిపి కథ చేసుకోవాలి. అంటే స్టోరీ మేకింగ్ చేయాలి. పైన చెప్పినట్టు కలుపు మొక్కల వల్ల థియేటర్స్ లో సినిమాలకి ఈ పరిస్థితి.

—సికిందర్

 

1175 : సందేహాలు- సమాధానాలు

         

      Q : మీ బ్లాగులో రివ్యూలు రావడం లేదు. కారణం తెలియదు. అకస్మాత్తుగా రివ్యూలు ఆపేస్తే మాకు ఇబ్బంది తప్పదు. ఎందుకంటే నిర్మాణాత్మక రివ్యూలకు మీ ఒక్క బ్లాగే మాకు ఆధారం. మాకు ఎంతో ఉపయోగపడే మీ విలువైన బ్లాగుని మీరు నిర్లక్ష్యం చేయకుండా కంటిన్యూ చేయగలరు. రివ్యూలు అందించగలరు.

—వి ఎస్ ఎన్, అసోషియేట్

        A :  ఇలాటి ప్రశ్నలు మరి కొన్ని వచ్చాయి. మీ అందరి మనోభావాలు అర్ధమయ్యాయి. దీని కొక్కటే సమాధానం. సినిమా ఎందుకు హిట్టయ్యిందని కాక ఎందుకు ఫ్లాపయ్యిందని రివ్యూలు రాయడం వల్ల  ఏమీ ప్రయోజనం లేదు. ఎందుకంటే ఫ్లాపవడానికి ప్రధాన కారణాలేమిటో ఎంత చెప్పినా అవే ప్రథాన కారణాలతో ఫ్లాప్ సినిమాలు వస్తున్నాయి. మన కాంటాక్టులోకి వచ్చే వాళ్ళెందరో బ్లాగు అభిమానులమని, ఎన్నో తెలుసుకుంటున్నామనీ, స్ట్రక్చర్ నేర్చుకుంటున్నామనీ చెప్తూంటారు. దీంతో పాటు ఇతరుల సినిమాల్లో తప్పులు పట్టుకుని అనవసరంగా వెక్కిరించే పనికూడా గొప్ప కోసం చేస్తూంటారు. ఇంత జ్ఞాన సంపన్నులైన తాము తీరా సినిమా అవకాశమొస్తే, మళ్ళీ కంటికి కన్పించకుండా పలాయన మంత్రం పఠించి, ఈ బ్లాగు, స్ట్రక్చర్ గ్రిక్చర్, చర్చ అన్నీ పక్కకు తోసేసి, ఏదో సొంత కవిత్వం వూహించుకుని అట్టర్ ఫ్లాప్ తీసేసి ఆశ్చర్య పరుస్తారు. నేటి బ్లాగు పఠిత రేపటి పలాయన పథికుడు అన్నట్టు వుంది. ఈ మాత్రం దానికి బ్లాగు జోలికి రావడమెందుకు. ఈ బ్లాగు కేవలం తామెక్కాల్సిన రైలుకి కాలక్షేపం చేసే రైల్వే ప్లాట్ ఫామ్ లా తయారైనట్టు సీసీ కెమెరాలో కన్పిస్తోంది. ఈ బ్లాగు సత్రంలా వున్నా మాకు ఆనందమే.

        ఈ వర్గంలో మీరు కూడా వుండరని ఆశిద్దాం. అయితే హిట్టయిన సినిమాకి ఎందుకు హిట్టయ్యిందో రివ్యూ రాస్తే వుండేంత ప్రయోజనం ఫ్లాప్ సినిమా రివ్యూకి కి వుండదు. హిట్ సినిమాల్లో కొత్త విషయాలు తెలుస్తాయి. నేర్చుకోవడానికుంటుంది. సర్కారు వారి పాట, మేజర్, అంటే సుందరానికి, విరాటపర్వం లలో నేర్చుకోవడానికేముందని రివ్యూలు రాయాలి. ఈ పెద్ద సినిమాలు బాక్సాఫీసు దగ్గర స్ట్రగుల్ చేస్తున్నవే కదా.  ఇలాటి సినిమాల్లో అవే లోపాల గురించి స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు మళ్ళీ అలాగే రాసి రాసి విసుగెత్తి పోయిందని చెప్పొచ్చు. అందుకే పాత స్పీల్ బెర్గ్ ‘డ్యూయెల్’ ని వెతికి పట్టుకుని నేర్చుకోవాల్సిన కొత్త విషయాలతో స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు రాయాల్సి వస్తోంది. ఇది మీకు ప్రయోజనకరమా, టెంప్లెట్ సినిమాల రివ్యూలే  ప్రయోజనకరమా?

        అయినప్పటికీ, చాలా డిమాండ్స్ వల్ల మేజర్, విరాటపర్వంలకి సంక్షిప్త రివ్యూ లివ్వదలిచాం. ఇకపైన స్క్రీన్ ప్లే సంగతులకి అర్హమైన సినిమాలకే రివ్యూలుంటాయని గ్రహించగలరు. వందల సినిమాలకి స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు ఈ బ్లాగులో వున్నాక, ఇక వచ్చే ప్రతీ సినిమాకీ స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు రాస్తేనే విషయం అర్ధమవుతుందనుకోవడం పొరపాటు. అన్నేసి స్క్రీన్ ప్లే సంగుతులు చదివాక నాలెడ్జి వచ్చేసి వుండాలి. ఈ డేటా బ్యాంకు ఆథారంగా  వచ్చే కొత్త సినిమాల స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు మీకే తెలిసిపోతూండాలి. ఇంకా తెలియకపోతే సినిమాలేం తీస్తారు.

—సికిందర్

(మరికొన్ని ప్రశ్నలు రేపు)

1174 : శనివారం స్పెషల్ ఆర్టికల్

సినిమా చరిత్రలో మూకీల నుంచీ టాకీల మీదుగా వర్ణ చిత్రాల దాకా, సాగిన తన 60 ఏళ్ళ సినిమా ప్రయాణంలో సస్పెన్స్ బ్రహ్మ ఆల్ఫ్రెడ్ జోసెఫ్ హిచ్ కాక్ మిస్టరీ జోలికి ఏనాడూ పోలేదు. మిస్టరీల జోలికి వెళ్ళి వుంటే ఆయన జగద్విఖ్యాత దర్శకుడయ్యే వాడు కాదేమో. దర్శకత్వం వహించిన 50 సినిమాల్లో ప్రతీదీ జాగ్రత్తగా సస్పెన్స్ సినిమాగానే మల్చి వాటికి శాశ్వతత్వం కల్పించాడు. భావితరాలకి పాఠ్యాంశాలుగా అందించాడు. ప్రేక్షక బాహుళ్యానికి సస్పెన్స్  ఆకట్టుకునేంతగా మిస్టరీ ఆకట్టుకోదు. మిస్టరీలకి ఆదరణ అచ్చులో కథల రూపంలోనూ, నవలల రూపంలోనూ పాఠక ప్రపంచంలోనే. మిస్టరీ జడంగా వుండే కథా ప్రక్రియ, సస్పెన్స్ చలనంలో వుండే కథన ప్రక్రియ. వెండితెర మీద కదిలే బొమ్మల సినిమా చలనం కోరుకుంటుంది. సీను సీనుకీ సంఘటనలు జరుగుతూ వుండాలి. వెండితెర మీద గొలుసు కట్టుగా సంఘటన తర్వాత సంఘటనగా కాల్పనిక కథా క్రమాన్ని వీక్షించడం ప్రేక్షకులకి బయట ఎక్కడా లభించని ఒక గొప్ప అనుభూతి అవుతుంది. ఈ అనుభూతిని చలనశీలమైన సస్పెన్స్ మాత్రమే అందిస్తుంది.

        ఆల్ఫ్రెడ్ హిచ్ కాక్ ఒక్క ముక్కలో మిస్టరీ అనేది మేధో ప్రక్రియ అనీ, సస్పెన్స్ భావోద్వేగ ప్రక్రియ అనీ వ్యత్యాసం చెప్పాడు. ఇంకా సరళంగా ఇలా చెప్పాడు : పాత్రలకంటే ప్రేక్షకులకి తక్కువ తెలియడం మిస్టరీ, పాత్రల కంటే ప్రేక్షకులకి ఎక్కువ తెలియడం సస్పెన్స్. అందుకని మిస్టరీ అచ్చులో చదువుకోవడానికి అర్హమైనది, సస్పెన్స్ వెండి తెర మీద వీక్షించడానికి అర్హమైనది. మిస్టరీ ప్రింట్ మీడియా ఆస్తి, సస్పెన్స్ విజువల్ మీడియా సొత్తు. ప్రింట్ మీడియా నుంచి ఇంకే నవల నైనా తీసుకుని సినిమాగా చిత్రానువాదం చేయవచ్చు గానీ, మిస్టరీ నవలని చేయడం కుదరదు. అందుకే ఎన్నో మిస్టరీ సినిమాలు పరాజయాల మూట గట్టుకున్నాయి.

హిచ్ కాక్ ప్రకారం, హత్య జరిగితే ఆ హత్య ఎవరు చేశారన్న ప్రశ్నమిస్టరీ కథ అవుతుంది. ఇందులో జరిగిన హత్యని చూపిస్తారు, హంతకుణ్ణి చూపించరు. అనుమానితుల్ని చూపిస్తారు. ఇలా ఎవరు హత్య చేశారనే సమాచారాన్ని దాచడం వల్ల ప్రేక్షకులతో భావోద్వేగపరమైన బంధం తెగిపోతుంది. కథలో పాలు పంచుకునే నాటకీయత అనుభవం కాదు. హత్య ఎవరు చేశారో దర్శకుడు చూపించలేదు కాబట్టి మనకి తెలీదు. కేవలం అనుమానితుల్ని మాత్రమే చూపిస్తూ కుతూహలం మాత్రమే కల్గిస్తాడు దర్శకుడు. ఇందుకు మన ఆలోచనలకి పదును పెడతాడు. కానీ ప్రేక్షకులు మేధోపరమైన మానసిక శ్రమ కోరుకోరు. సినిమా అంటే మేధోమధనం కాదు, వినోద సాధనం. మిస్టరీలో వినోదం పాలు లేదు.

        సస్పెన్స్ ఇలా కాదు. ఇది భావోద్వేగ ప్రక్రియ. వినోద సాధనం. ఇది ప్రేక్షకుల నుంచి సమాచారాన్ని దాచదు. ప్రేక్షకులకి సమాచారాన్ని అందిస్తూ, కథలో పాలుపంచుకునేలా చేస్తూ క్రియాశీలంగా వుంటుంది. హిచ్ కాక్ ఒకటే చెప్తాడు : ప్రేక్షకులకి సమాచారాన్ని అందించినప్పుడే  సస్పెన్సుని సృష్టించడం సాధ్యమవుతుందని. ఇదెలాగా అంటే, హత్య ఎవరు చేశారో చూపించేసి, అంటే ప్రేక్షకులకి సమాచారమిచ్చేసి, అతను ఎలా పట్టుబడతాడ నే ప్రక్రియని కథనం చేయడం లోంచి సస్పెన్స్ ని సృష్టిస్తారన్న మాట.  అంటే ఇక్కడ కథనం చలనంలో (యాక్షన్) లో వుంటుందన్న మాట. ఈ యాక్షనే నాటకీయత, అందులోంచే భావోద్వేగం, భావోద్వేగం లోంచి వినోదమూ.

        మళ్ళీ సస్పెన్సుకీ, సర్ప్రైజ్ కీ తేడా గుర్తించాలంటాడు హిచ్ కాక్. సర్ప్రైజ్ ని సస్పెన్స్ అనుకునే ప్రమాదం వుందంటాడు. దీన్ని ఇలా వివరిస్తాడు : ఓ నలుగురు వ్యక్తులు టేబుల్ చుట్టూ కూర్చుని బేస్ బాల్ గురించో, మరి దేని గురించో మాట్లాడుకుంటున్నారు. ఐదు నిమిషాలు గడిచిపోయాయి. అప్పుడు హఠాత్తుగా టేబుల్ కింద బాంబు పేలి నల్గురూ తునా తునకలై పోయారు... ఈ సంఘటన లోంచి ప్రేక్షకులు పొందేదేమిటి? ఓ పది సెకన్ల పాటు షాక్ మాత్రమే, అంతే.

        ఇదే సంఘటనని ఇప్పుడిలా చూద్దాం: కూర్చుని మాట్లాడుకుంటున్నఆ నల్గురు వ్యక్తుల టబుల్ కింద ప్రేక్షకులకి బాంబు కన్పిస్తోంది. అది ఐదు నిమిషాల్లో పేలబోతోందని తెలుస్తోంది...ఇలా ఇప్పుడు ప్రేక్షకుల భావోద్వేగాలన్నీ వేరుగా వుంటాయి. బాంబుని చూపించి అది అయిదు నిమిషాల్లో పేలబోతోందని సమాచార మిచ్చాం కాబట్టి. అంటే టేబుల్ కింద బాంబు వుందని ఆ వ్యక్తులకు తెలీదు, ప్రేక్షకులకి తెలుసు. కింద బాంబు వుంటే పైన వాళ్ళు బేస్ బాల్ గురించి మాట్లాడుకోవడం నవ్వాలో ఏడ్వాలో తెలీని పరిస్థితిని కూడా సృష్టిస్తుంది. ఆ వ్యక్తుల్ని (పాత్రల్ని) ప్రేక్షకులు ఇష్టపడుతూ కూడా వుంటే, ఆ బాంబు పేలొద్దు దేవుడా అని వేడుకుంటూ కూడా వుంటారు. ఒరేయ్, మీరు మాటలాపి కింద బాంబుంది చూసుకోండ్రా అని కింది క్లాసు నుంచి ఎవరో ఒకరు అరిచినా అరుస్తారు.

        ఇదీ పది సెకన్ల షాకిచ్చే సర్ప్రైజ్ కీ, పట్టి కుదిపేసే సస్పెన్స్ కీ వున్న తేడా. ఇప్పుడు పై సస్పెన్స్ సంఘటనలో బాంబు పేలాలా వద్దా అన్నది ప్రశ్న. పేలితే ఏమవుతుంది? ప్రేక్షకులు వూహించిందే జరిగినట్టవుతుంది. ప్రేక్షకులు వూహించినట్టే జరిగితే థ్రిల్ ఏముంటుంది? హిచ్ కాక్ దీన్ని ఇష్టపడడు. మేధో శ్రమ ప్రేక్షకుల కివ్వకూడదు గానీ, ఆ మేధో పరిశ్రమేదో దర్శకుడు పడాలి. మేధో మధనంతో  ప్రేక్షకులు వూహించే దానికి భిన్నమైన ముగింపు నివ్వాలి. అంటే ఎందుకో బాంబు పేల కూడదు, లేదా వాళ్ళు ఆ బాంబుని చూసి పారిపోవాలి, ఇంకా లేదా ఓ దొంగ అదేదో అనుకుని జేబులో వేసుకుని వెళ్లిపోవాలి...ఇలా ముగింపు వూహించని ట్విస్టుతో వుంటే, సస్పెన్సుతో కూడిన ఈ సంఘటన కలకాలం గుర్తుంటుంది. సస్పెన్సులో రక్తమాంసాలతో కూడిన ఇంత విషయ సారమున్నప్పుడు, సర్ప్రైజ్ జోలికి వెళ్ళలేదు హిచ్ కాక్. సస్పెన్సునే మధించాడు, ఆరాధించాడు, 50 ఆణిముత్యాల్ని అందించాడు.

దృశ్యాల్లో సస్పెన్స్

హిచ్ కాక్ సస్పెన్స్ కి ఆయన తీసిన ‘ఫ్రెంజీ’ (1972) లో దృశ్యం చూద్దాం : ఇందులో బారీ ఫాస్టర్ లండన్ లో సీరియల్ హంతకుడు. ఒకమ్మాయిని వురి తీసి చంపి, సంచీలో మూటగట్టి బంగాళా దుంపల లోడ్ తో వున్న ట్రక్కు ఎక్కిస్తాడు. ఇలా బంగాళా దుంపల బస్తాల మధ్య శవమున్న సంచీని ఎక్కించడంలోనే సస్పెన్సుకి రంగం సిద్ధమైంది. అయితే అతను శవాన్ని వదిలించుకున్నాననే రిలీఫ్ తో డ్రింక్ తీసుకోవడానికి ఫ్లాట్ కి తిరిగి వచ్చినప్పుడు గానీ సస్పెన్సు ప్రారంభం కాదు. అప్పుడు గమనిస్తాడు తను ధరించే పచ్చ పతకం లేకపోవడం. దాని మీద తనని పట్టిచ్చే తన పేరులోని చివరి అక్షరముంది. వెంటనే ట్రక్కు దగ్గరికి వెళ్ళిపోతాడు. ఇక్కడ్నుంచి మొదలవుతుంది సస్పెన్సు అమలవడం, దాంతో పాటూ భావోద్వేగాలు పెల్లుబుకడం. పతకం కోసం అతను పడే యాతన చూసి ఇలాగే శాస్తి జరగాలన్న పాయిజిటివ్ ఎమోషన్ ఒకవైపు, మరో వైపు అతను ఈ గండం దాటాలన్న ఆతృతతో కూడిన నెగెటివ్ ఎమోషన్- ఈ రెండిటి డోలాయమానంలో  పడిపోతారు ప్రేక్షకులు.

        అతను ట్రక్కు దగ్గరికి తిరిగి వచ్చి శవమున్న సంచీలో పతకం పడిపోయిందేమో

నని వెతకాలనుకునేలోగా, డ్రైవర్లు వచ్చేసి ట్రక్కు బయల్దేర దీస్తారు. ఇక మొదలవుతుంది అతడి యాతన. వెనుక వచ్చే కార్లలో వ్యక్తుల దృష్టిలో పడకుండా దాక్కుంటూ వుండడం, వచ్చే తుమ్ముల్ని బలవంతంగా ఆపుకుంటూ వుండడం, బంగాళా దుంప బస్తా ఒకటి జారి కింద పడిపోతే బిక్కచచ్చి పోవడం, చివరికెలాగో సంచీ విప్పి శవాన్ని కెలకడం, ఆ పతకం శవం చేతిలో వుండడం, కొయ్యబారిన చేతివేళ్ళ మధ్య గట్టిగా ఇరుక్కున్న పతకం కోసం... ఇలా ఉక్కిరిబిక్కిరి చేస్తుంది ఈ సస్పెన్స్ దృశ్యం. ఇందులో పతకంతో ప్రేక్షకులకి ముందే తగిన సమాచారమివ్వడం వలన భావోద్వేగాలని ఎలా సృష్టించాడో గమనించవచ్చు.

‘ది మ్యాన్ హూ న్యూ టూ మచ్’ లో ఇంకో దృశ్యం. 1934 లో తను తీసిన ఈ చలన చిత్రాన్ని 1956 లో తనే రీమేక్ చేశాడు హిచ్ కాక్. ఇందులో ప్రధాన మంత్రి మీద హత్యా ప్రయత్న దృశ్యం. ఈ దృశ్యం ఆడిటోరియంలో జరుగుతుంది. ఆడిటోరియంలో సంగీత కార్యక్రమం జరుగుతూంటుంది. ఈ కార్యక్రామానికి హాజరయ్యే ప్రధానిని చంపేందుకు హంతుణ్ణి పంపిస్తారు కుట్ర దారులు. ఆర్కెస్ట్రాలో పాటకి సింబాల్స్ వాయించినప్పుడు ఆ శబ్దంలో కలిసి పోయేలా తుపాకీ పేల్చాలి.

        ఈ సమాచారాన్ని ప్రేక్షకులకి ముందే అందించి సస్పెన్సు ని ప్రారంభిస్తాడు హిచ్ కాక్. కనుక ఏ క్షణంలో ఏం జరగబోతోందో హంతకుడికీ, కార్యక్రమానికి హాజరైన ఒక ప్రేక్షకురాలికీ, సినిమా చూసే ప్రేక్షకులకీ తప్ప, ఈ దృశ్యంలో పోలీసులు సహా ఎవరికీ తెలీదు. ఇక సస్పెన్సుని పెంచి పోషించే షాట్స్ అన్నీ వేస్తాడు హిచ్ కాక్. పాట ఎప్పుడు ముగుస్తుందో, ఆ ముగిసినప్పుడు సరీగ్గా సింబాల్స్ ఎప్పుడు వాయిస్తారో టైమింగ్ కచ్చితంగా తలుసు హంతకుడికి.

        కాచుకుని సరీగ్గా పాట ముగిసి సైంబాల్స్ మోగించగానే తుపాకీ పేల్చేస్తాడు. ఇంత వరకూ పథకం నిర్దుష్టంగా అమలై పోతుంది. అయితే ఆ పేల్చినప్పుడు అనూహ్యంగా చేయి తొణుకుతుంది. కారణమేమిటంటే సింబాల్స్ మోగించిన క్షణాన్నే ఒక్కసారిగా కేక వెలువడ్డం. ఈ హత్యా పథకమంతా ముందే తెలిసిన ప్రేక్షకురాలు దీన్ని విఫలం చేయడానికి కేక పెట్టేస్తుంది. దీంతో హంతకుడి చేయి తొణికి పేల్చిన తూటా గురి తప్పి ప్రధాని మోచేయి పైన తగుల్తుంది. పారిపోలేక హంతకుడు దొరికి పోతాడు.

        ఇలా దృశ్యంలో ఏం జరగబోతోందో ప్రేక్షకులకి ముందే సమాచార మివ్వడం వల్ల ఈ సస్పెన్సు రక్తి కట్టింది. ప్రేక్షకులకి సమాచార మివ్వకపోతే, హంతకుడు పేల్చిన తూటాకీ పది సెకన్ల షాక్ తో జీవం లేని సర్ప్రైజ్ మాత్రమే డొల్లగా అనుభవమయ్యేది ఈ దృశ్యంతో. 

      

 ‘నార్త్ బై నార్త్ వెస్ట్’ (1959) లో ఇంకో దృశ్యం. ఇందులో కెరీ గ్రాంట్ ఏకాంతంగా వున్న రోడ్డు మీద ఎవరి కోసమో ఎదురు చూస్తూంటాడు. కొంత సేపు చూసి వచ్చే వాహనాలని ఆపే ప్రయత్నం చేస్తాడు. వాహనాలు ఆగకపోయే సరికి ఆందోళన పడతాడు. కనుచూపు మేర ఎవరూ కనిపించని నిర్జన ప్రదేశమది. పట్టపగలైనా ఒంటరిగా వుండాలంటే భయం కల్గించే ఎడారిలాంటి ప్రాంతం. ఈ మిస్టీరియస్ వాతావరాణాన్ని ముందుగా సృష్టించి, అప్పుడు ప్రమాదాన్ని ప్రవేశ పెడతాడు హిచ్ కాక్.

        ఒక హెలికాప్టర్ దూసుకొస్తుంది. చెయ్యూపుతూ దాన్ని ఆపాలనుకుంటాడు. అది ప్రమాదకరంగా తల మీద నుంచి దూసుకెళ్తుంది. భయంతో వంగి పోతాడు. చుట్టూ తిరిగి  మళ్ళీ మీది కొస్తుంది. ఇక శత్రువులు అతణ్ణి చంపడానికి వచ్చేశారని అర్ధమైపోతుంది. తప్పించుకునే అవకాశం కనిపించదు. నేల మీద పడుకుని రెండు సార్లు ప్రాణాలు దక్కించుకుంటాడు. అప్పుడు రోడ్డవతల కన్పిస్తున్న చెరకు పంట పొలాల్లోకి పరిగెడతాడు. ఆ మొక్కల మధ్య కనిపించకుండా దాక్కుంటాడు. హెలికాప్టర్ ఓ రౌండేసి రెండో రౌండు మందు జల్లుకుంటూ వచ్చేస్తుంది. అది పొలాల మీద మందు జల్లే హెలికాప్టర్. ఆ మందు తప్పించుకుని రోడ్డు మీద పడతాడు. అప్పుడే ఓ ఆయిల్ ట్యాంకర్ వస్తూంటుంది. దాని ముందుకు తెగించి దూకి ఆపేస్తాడు. ట్యాంకర్ వెనుక నుంచి అతడి మీదికి దూసుకొస్తున్న హెలీకాప్టర్ ట్యాంకర్ తగిలి పేలిపోతుంది.

        పూర్తిగా ఉద్రిక్త పూరిత దృశ్యం. అడుగడుగునా సస్పెన్సుని పుట్టిస్తూ సాగే సంఘటన. పూర్తి స్థాయి స్రీన్ ప్లేల కున్నట్టుగానే, ఆ స్క్రీన్ ప్లే లోపలా దృశ్యాలు బిగినింగ్ - మిడిల్ -  ఎండ్ అనే నిర్మాణంలో వుంటాయి. పై దృశ్యంలో కెరీ గ్రాంట్ రోడ్డు మీద వేచి వుండడం బిగినింగ్, అతణ్ణి చంపడానికి హెలికాప్టర్ రావడంతో ప్రాణాలు రక్షించుకుంటూ అతను సంఘర్షించడం మిడిల్, హెలికాప్టర్ ట్యాంకర్ కి తగిలి పేలిపోవడం ఎండ్. హిచ్ కాక్ ఏ సస్పెన్స్ దృశ్యం చూసినా ఈ నిర్మాణంలోనే వుంటుంది. సాధారణ స్థితి, సంక్షోభం పరిష్కారమనే క్రమంలో నిర్మాణం.

ముగింపులో ట్విస్టు

హిచ్ కాక్ రూపొందించే దృశ్యాల ముగింపులు వూహకందనివిగా వుంటాయి. పైన పేర్కొన్న టేబుల్ కింద బాంబు ఉదాహరణ లాగా, ప్రేక్షకులు వూహించే ముగింపు నివ్వడు. ప్రేక్షకుల వూహల్ని ఉల్టా పల్టా చేసేసే ట్విస్టు తో ముగిస్తాడు. దీన్ని ‘సబెటా’ (Saboteur- విధ్వంసకుడు - 1942) లో చూడవచ్చు. ఇందులో స్టాచ్యూ ఆఫ్ లిబర్టీ మీద చిత్రీకరించిన క్లయిమాక్స్ దృశ్యంలో, నార్మన్‌లాయిడ్ కి రాబర్ట్ కమ్మింగ్స్ పిస్తోలు గురిపెట్టి వుంటాడు. ఇక నార్మన్ పని అయిపోయిందనిపిస్తుంది. పిస్తోలు గురిపెట్టిన్న కమ్మింగ్స్, మాట్లాడడం ప్రారంభించేసరికి కంగారుపడ్డ నార్మన్‌ తూలి వెనక్కి అంచు మీద పడిపోతాడు.

సరళ కథలు – సూటి కథనాలు  

          ప్రేక్షకులు తెరమీద వీక్షించే సస్పెన్సులో భావోద్వేగ పూరితంగా పాలు పంచుకునేందుకు కథ తేలికగా, సరళంగా వుంటూ, కథనం సూటిగా వుండేట్టు జాగ్రత్త తీసుకుంటాడు హిచ్ కాక్. కథ తికమక పెడితే, ఫ్లాష్ బ్యాకులతో కథనం ముందుకూ వెనక్కీ పోతే, కథనంలో ఎక్కువ విషయాలు జ్ణాపకం వుంచుకోవాల్సి వస్తే, ఆ సస్పెన్స్ ఆకట్టుకునే వీలుండదు. తికమక నుంచీ, మల్టీపుల్ ఫ్లాష్ బ్యాకుల నుంచీ, ఇంకే రకమైన అడ్డంకుల నుంచీ సస్పెన్సుకి రూటు క్లియర్ చేయాల్సి వుంటుంది. సస్పెన్సుకి రాజ మార్గమేసి, ఎర్ర తివాచీ పర్చడానికి కథతో, కథనాలతో ఎలాటి టెక్నిక్కులకి పాల్పడడు హిచ్ కాక్. కథ సులభంగా అర్ధమవ్వాలి. అందుకని అతడి సస్పెన్స్ స్క్రీన్ ప్లేలు బిగినింగ్ - మిడిల్ - ఎండ్ వరస క్రమంలో లీనియర్ కథనాలతో స్వచ్ఛంగా వుంటాయి.

          సస్పెన్సుతో ఆరు దశాబ్దాల హిచ్ కాక్ ప్రయాణంలో ఫిల్మ్ ఎడిటర్ అయిన ఆయన సతీమణి అల్మా రివెల్ పోషించిన పాత్ర కూడా అసమానమైనది. హిచ్ కాక్ ‘ఏఏఫ్ఐ లైఫ్ టైమ్ ఎచీవ్మెంట్ అవార్డు’ అందుకుంటున్నప్పుడు, ఈ అవార్డు సతీమణి అల్మాకి కూడా చెందుతుందని ప్రకటించి ఆమెపట్ల కృతజ్ణతని చాటుకున్నాడు.

        ఈ సస్పెన్సు మహారాజూ రాణీలని ప్రపంచంలో సస్పెన్స్ వున్నంత కాలం గుర్తుంచుకుంటారు ప్రేక్షకులు. భావి దర్శకులూ ఆయన్నుంచి అమరమైన పాఠాలు తప్పక నేర్చుకుంటూ వుంటారు.

—సికిందర్