రివ్యూలు, సాంకేతికాలు, స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు...

టికెట్లు దొరకడం యోగం, సినిమాలు చూడడం భోగం, రివ్యూలు రాయడం రోగం!

29, అక్టోబర్ 2020, గురువారం

991 : హాలీవుడ్ కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీ రివ్యూ + స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు ఈ రోజు సాయంత్రం



...(మల్టీ టాస్కింగ్ మెడకి చుట్టుకుని బ్లాగు రెగ్యులారిటీ మీది కొచ్చింది...)


 రచన : దర్శకత్వం : జూ క్విర్క్ 
తారాగణం: సిడ్నీ స్వీనీ, మెడిసన్ ఐజ్మన్, జాక్స్ కొలిమన్, ఇవాన్ షా, జూలీ బెంజ్, బ్రాండన్ కీనర్ తదితరులు 
సంగీతం : గజెల్ ట్విన్, ఛాయాగ్రహణం : కార్మన్ కబనా, కూర్పు : ఆండ్రూ డెజెక్ 
బ్యానర్ : బ్లమ్ హౌస్ టెలివిజన్ 
విడుదల: అమెజాన్ స్టూడియో 
నిడివి : 90 నిమిషాలు
***

      మింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీస్ జానర్ హాలీవుడ్ లో పెద్ద మెయిన్ స్ట్రీమ్ బిజినెస్ మార్కెట్. ఏడాదికి యాభై వరకూ విడుదలవుతాయి. ఈ ఏడాది ఇప్పటి వరకూ 26 విడుదలయ్యాయి. వీటిలో రోమాంటిక్ కామెడీలు, రోమాంటిక్ డ్రామాలు, హార్రర్ లు, సైన్స్ ఫిక్షన్లు, హై స్కూల్ రోమాన్సులు, హై స్కూలు హార్రర్లు ఇలా అన్నిరకాల సబ్ జానర్లు వున్నాయి. 13 నుంచి 19 ఏళ్ల మధ్య టీనేజీ పాత్రల మూవీస్ ని కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీస్ అంటారు. దీని గురించి సవివరమైన ఆర్టికల్స్ ఇటీవల బ్లాగులో ఇచ్చాం. ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి. దురదృష్టవశాత్తూ తెలుగు సినిమాలు ఈ జానర్ని గుర్తించి సొమ్ము చేసుకోవడం లేదు. అవే పాతికేళ్ళ వయసు పాత్రల డ్రై మార్కెట్ రోమాంటిక్ కామెడీలు, డ్రామాలు మాత్రమే పదేపదే తీస్తున్నారు. వీటిని కాస్త వాస్తవ జీవితాల్లోకొచ్చి, నేటి కెరియర్ ప్రభావిత రిలేషన్ షిప్స్ లో యువతీ యువకులెదుర్కొంటున్న వివిధ సమస్యల మీదనో, వికట ప్రేమల మీదనో ఫోకస్ పెట్టి రియలిస్టిక్ మూవీస్ తీసినా ఓ అర్ధం పర్ధం, బిజినెస్ మార్కెట్టు. 

    మింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీస్ ఏ సబ్ జానరైనా ప్రేమల గురించి కాదు, నేర్చుకోవడం గురించి. అప్పుడప్పుడే బయటి ప్రపంచంలో అడుగుపెట్టే 13-19 ఏజి గ్రూపుది టాలెంట్స్ వికసించే వయసు. అవి ఉక్కిరిబిక్కిరి చేస్తూంటాయి. వాటితో ఏదో తెలుసుకోవాలి, ఏదో చేయాలి, జీవితంలో ఏదో సాధించాలన్న తపనతో కూడిన సంఘర్షణ. ఈ సంక్షుభిత ప్రయాణంలో జీవితంలో తెలియనివెన్నో తెలుసుకోవాలని ప్రయత్నించడం, నేర్చుకోవడం వంటివి చేసి 19 కల్లా పరిపక్వ వ్యక్తిగా/వ్యక్తురాలిగా ఎదగడం. ఇలా కమింగ్ ఆఫ్ ఏజి మూవీస్ టీనేజర్లు నేర్చుకోవడం - ఎదగడం పాయింటు చుట్టూ వుంటాయి. దురదృష్టమేమిటంటే, తెలుగులో ఈ ఏజి గ్రూపు టీనేజర్లు తమ జీవితాలు కనిపించని, వాటికి దారి చూపని అవే రోమాంటిక్ కామెడీలూ డ్రామాలకి కనెక్ట్ కాలేక, తమకోసం సినిమాలు తీసే యంగ్ మేకర్లు లేని లోటుకి ఒక అసంతృప్త ప్రేక్షక సమూహాలుగా మిగిలిపోతున్నారు. ఈ సెగ్మెంట్ లో మార్కెట్ ని సొమ్ము చేసుకునే స్పృహ ఏ మేకర్లకీ వుండడం లేదు. అవే రోమాంటిక్ కామెడీలు తీస్తూ డ్రై మార్కెట్లో ఒకటే కుమ్మడం, ఫ్లాపవడం. ఈ కుమ్మడంలో చూద్దామన్నా ట్వెంటీ ప్లస్ వాళ్ళకి కూడా పనికొచ్చే రియలిస్టిక్ సరుకు కనిపించదు. ఇంకా మేకర్ల వాళ్ళ అమ్మా నాన్నల కాలం నాటి పురాతన సినిమాలే!

    హాలీవుడ్ కమింగ్ ఆఫ్ ఏజీ మూవీలు తమ ఈ టీన్ క్లయంట్స్ సముదాయాన్ని  గౌరవిస్తున్నాయి. ఏటా యాభయ్యేసి సినిమాలతో వాళ్ళ ఆర్తిని తీరుస్తున్నాయి. ఈ కోవలో తాజా విడుదల నాక్టర్న్ సాఫ్ట్ సైకో హార్రర్ రూపాన్ని సంతరించుకుంది. పువ్వుపుట్టగానే వికసించిన రెండు నైపుణ్యాల కథ. అనుకున్నది సాధించడానికి ఎంత దాకా పోతావ్? పోయే దమ్ముందా? లేక రాజీపడి టాలెంట్ ని చంపుకుంటావా? పోయే దమ్మున్నా అది పోగాలపు దమ్ము కాకుండా చూసుకోగలవా? ఇదీ ఈ కవల టీనేజీ సోదరీమణులతో కొత్త దర్శకురాలి పాయింటు.

కథ 

    జూలియెట్ (జూల్స్- సిడ్నీ స్వీనీ), వివియన్ (వివి- మెడిసన్ ఐజ్మన్) లిద్దరూ టీనేజీ కవలలు. వివి రెండు నిమిషాలు పుట్టింది. కేసీ (జూలీ బెంజ్), డేవిడ్ (బ్రాండన్ కీనర్) లు తల్లిదండ్రులు. చిన్నప్పట్నుంచీ జూల్స్, వివిలు క్లాసికల్ పియానో సంగీతానికి జీవితాన్నితాకట్టు పెట్టేశారు. జూల్స్ కంటే వివికి టాలెంట్ ఎక్కువ. టీనేజర్లుగా మ్యూజిక్ అకాడెమీలో చేరతారు. జూలీకి సిగ్గెక్కువ, తడబడుతూ వుంటుంది. వివికి తెగువ ఎక్కువ. దూసుకుపోతుంది. టాలెంట్ ఒక్కటే చాలదని ప్రపంచ పోకడ అర్ధం జేసుకుని, అప్పుడే అకాడెమీలో బాయ్ ఫ్రెండ్ గా మాక్స్ (జాక్స్ కొలిమన్) ని పట్టేస్తుంది. తను ఉన్నత స్థాయి జులియర్డ్స్ లో పాల్గొనే అవకాశం పొందడానికి మ్యూజిక్ టీచర్ డాక్టర్ హెన్రీ కస్క్ (ఇవాన్ షా) ని లైంగికంగా లొంగ దీసుకుంటుంది. తాగుతుంది, పార్టీలు చేసుకుంటుంది. 

    ఇవేవీ చేయలేని జూల్స్ కుములుతూంటుంది. తన మ్యూజిక్ టీచర్ రోజర్ (జాన్ రోథ్మన్) చెప్పే నిదానమే ప్రధానం మాటలు నచ్చవు. వివి మీద ఈర్ష్యపుట్టి ఎలాగైనా ఆమెని బీట్ చేయాలనుకుని అహర్నిశలూ పియానో పాఠాల మీద వుంటుంది. ఇంతలో జులియర్డ్స్ లో పాల్గొనేందుకు వివి ఎంపికై పోతుంది. దీంతో జూల్స్ కి మతిపోతుంది. 

    వీళ్ళు అకాడెమీలో చేరే  ఆరు వారాల ముందు మోయిరా అనే స్టూడెంట్ ఆత్మహత్య చేసుకుంటుంది. ఆమె రాసిన నోట్ బుక్ జూల్స్ కి దొరుకుతుంది. అందులో మోయిరా గీసిన భయానక రేఖా చిత్రాలు, అర్ధం గాని భాషా వుంటాయి. జూల్స్ కిది థియరీ బుక్ లా కన్పిస్తుంది. దీంతో తిరుగుండదనుకుంటుంది. దాన్ని అనుసరిస్తూ పియానో ప్రాక్టీసు చేస్తూ, తననేదో ఆవహించినట్టు ట్రాన్స్ లోకెళ్లి పోతూంటుంది...

     ఏమిటీ ఈ నోట్ బుక్? వివి మీద పైచేయి కిది తోడ్పడిందా? దీంతో ఎదురైన  విపరిణామాలేమిటి? జూల్స్  ఏ జీవిత పాఠం నేర్చుకుంది? దాని ఫలితంగా చివరికి ఏం పొందింది? ఇదీ మిగతా కథ...

సిడ్నీ స్వీనీ సీన్ 

    ఇది పూర్తిగా జూల్స్ పాత్ర కథ. పాత్ర ఎజెండానే డ్రైవ్ చేసే పాత్ర ప్రయాణం. ఆమె దృక్కోణంలో మనం చూస్తూంటాం. ఈ పాత్ర నటించిన సిడ్నీ స్వీనీ లేని సీనంటూ లేదు. 23 ఏళ్లకే పన్నెండు సినిమాలు నటించింది. తన పాత్రలకి బయోగ్రఫీలు తయారు చేయించుకుంటుంది. పాత్ర శిశువుగా పుట్టినప్పట్నుంచీ స్క్రిప్టులో మొదటి పేజీ కొచ్చేవరకూ ఆఫ్ స్క్రీన్ జీవితాన్ని రాయించుకుని, ఆ మూలాల్నుంచీ పాత్రని పట్టుకుని నటిస్తుంది. దటీజ్ గ్రేట్. అందుకే పాత్రలా వుంది, రిపీటయ్యే ఇన్ఫీరియారిటీ కాంప్లెక్స్ తాలూకు ఉచ్ఛ్వాస నిశ్వాసలతో, గుండె దడలతో, చేతివేళ్ళ వణుకుడుతో. మైక్రోలెవెల్ పాత్రచిత్రణకి మైక్రోలెవెల్ నటన. ఆమె డార్క్ మైండ్ లో గూడుకట్టుకున్న ఆలోచనలకి మొహం అద్దంలా. నోట్ బుక్ లోని డెవిల్స్ గైడెన్స్ జులియర్డ్స్ కి ఎంపికవ్వాలన్న ఏకైక గోల్ కోసమే తప్ప, సైకోగా మారిపోయి అల్లకల్లోలం సృష్టించాడానికి కాదు. గుంభనంగా తన గోల్ ని తను సైలెంట్ గా నెరవేర్చుకునే ఎజెండా. ఆ బుక్ వల్ల ట్రాన్స్ లో కెళ్ళిపోయి చిత్తభ్రమలకి లోనయ్యే షాకింగ్ సన్నివేశాలు కూడా మనకి తప్ప చుట్టూవున్న పాత్రలకి అర్ధం గావు. కేవలం మనకి జాలి పుట్టిస్తుందే తప్ప కథలో మరెవ్వరికీ కాదు. చివరికి ఆమె ఏం చేసిందో, ఎందుకు చేసిందో మనకి తప్ప పాత్రలకి కూడా తెలియని నిష్క్రమణ అసంపూర్ణంగా వున్న నోట్ బుక్ లో లిఖిస్తుంది. అదెవరూ తెలుసుకునే అవకాశం లేదు, మనం తప్ప. సిడ్నీ స్వీనీ ఈ పాత్రతో చాలా కాలం గుర్తుండి పోతుంది.

వివిగా మెడ్సన్ ఐజ్మన్ ఎక్స్ ట్రోవర్ట్ క్యారక్టర్ అయిప్పటికీ కవల జూల్స్ రహస్య ఎజెండా వల్ల కలల్ని భగ్నం చేసుకుని, హూందాగా ఓటమినొప్పుకుని తప్పుకునే కాంట్రాస్ట్ పాత్రలో వైబ్రంట్ గా కన్పిస్తుంది. తల్లిదండ్రుల పాత్రల్లో జూలీ బెంజ్, బ్రాండన్ కీనర్ లు డీసెంట్ గా వుంటారు. అయితే కూతుళ్ల మధ్య ఏం జరుగుతోందో, ప్రత్యేకించి చిన్నప్పట్నుంచీ స్ట్రగుల్ చేస్తున్న జూల్స్ గురించి అన్నేళ్లూ తెలుసుకోనే లేదా? ఇదొక అడ్డుపడే లోపం. మ్యూజిక్ టీచర్స్ గా ఇవాన్ షా, జాన్ రోథ్మన్ లకి కూడా కథకి తోడ్పడే మంచి పాత్ర చిత్రణలున్నాయి. టీచర్స్ గా వాళ్ళ డొల్లతనాన్ని సిడ్నీ స్వీన్ కడిగి పారేసే రెండు సన్నివేశాలు బలమైనవి. తక్కువ పాత్రలతో ఎక్కువ కథాబలమున్న మేకింగ్ ఇది.  

        కొత్త దర్శకురాలు జూ క్విర్క్ డ్రమెటిక్ గా, టెక్నికల్ గా ఎంత కళాత్మక చిత్రణ చేసి, కొత్త క్రియేటివ్ ఆలోచనలు రేకెత్తించిదో రేపు సమగ్ర స్క్రీన్ ప్లే సంగతుల్లో చూద్దాం.

సికిందర్  

25, అక్టోబర్ 2020, ఆదివారం

990 : సందేహాలు- సమాధానాలు


 

       Q : ఒరేయ్ బుజ్జిగా, కలర్ ఫోటో వంటి సినిమాల రివ్యూస్ ఇవ్వొచ్చుగా, సంక్షిప్తంగానైనా?
ఎపి, అసోసియేట్
       A : ఇలాటివి చూసి చూసి రాసి రాసి వున్నాం. ఇంకా ఇలాటివి చూస్తే రాయ బుద్ధిగావడం లేదు, ఏం చేద్దాం. ఇవి చూసి మీరైనా నేర్చుకునేదేమిటి? నిర్మాణమా, కథాకథనాలా, మార్కెట్ - క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్సా? ఏం నేర్చుకుంటారు. మీరే నేర్పగల స్థాయిలో వుంటారు. కాబట్టి ఏదైనా రవంత నేర్చుకోదగ్గ సినిమాలుంటే వాటి గురించి చెప్పుకోవడం బెటర్. సినిమా లవర్స్ ప్రతీ సినిమా చూస్తూ కాలక్షేపం చేస్తారు. సినిమా మేకర్స్ ప్రతీ సినిమా చూడరు, మాట్లాడరు. 

     Q : నావి రెండు ప్రశ్నలు. 1. రోజే (అక్టోబరు 24) ఆహా ఓటిటి లో రిలీజ్ అయిన కలర్ ఫోటో సినిమా చూశాను. అయితే సినిమాలో చోట హీరో పాత్ర 'నేను కథానాయకుడుని కాదు, కథా వస్తువుని మాత్రమే అని డైలాగ్ చెబుతాడు. మరి వాళ్ళు తెలిసి అలా డైలాగ్ వాడారో లేక తెలియకుండా చెప్పించారో గానీ, సినిమా మాత్రం మిడిల్ మటాష్ స్క్రీన్ ప్లే అయిపోయింది. అసలు కథానాయకుడు, కథావస్తువు ఏమిటో వివరించగలరు. 

    2. ప్రేమ సినిమాలలో ఎంత చెత్త సినిమా అయినా కూడా లవర్స్ కలుసుకోవడం, ప్రేమలో పడటం, తర్వాత విడిపోవడం, మళ్లీ కలుసుకోవడం ఉంటుంది. నిజానికి ఇంటర్వల్ కి వాళ్ళు  ప్రేమలో పడ్డాక, వాళ్ళ ప్రేమకు ఏదో అడ్డంకి వస్తుంది. కానీ కలర్ ఫోటో సినిమా లో ఇంటర్వల్ టైమ్ కు హీరో హీరోయిన్ల ప్రేమ స్టార్ట్ అయింది. మళ్ళీ సెకండ్ హాఫ్ సగానికి పైగా ప్రేమించుకోవడానికే సరిపోయింది. వాళ్ల మధ్య సమస్య వచ్చేసరికి క్లయిమాక్స్ వచ్చేసింది. స్ట్రక్చర్ ఫాలో అవకపోతే ఇంత దారుణంగా ఉంటుంది వ్యవహారం. కొంచెం ప్రేమకథ సినిమాలకు స్ట్రక్చర్ ఎలా ఉంటుంది అన్నది వివరించండి.       
విడి, అసోసియేట్
    A : 1. నేను కథానాయకుడుని కాదు, కథా వస్తువుని మాత్రమే అనేది గొప్ప గ్రౌండ్ బ్రేకింగ్, చారిత్రాత్మక డైలాగు అనాలి. దీనర్ధం తెలిసే వాడారా లేదా అనేది దర్శకుణ్ణే అడగాలి. తెలిసి వాడి వుంటే, ఇలా సినిమా తీస్తే ఏమవుతుందో తెలిసే తీసి వుండాలి. దీనర్ధం ఏమిటయ్యా అని నిర్మాతే గనుక అడిగి వుంటే, ఆ నిర్మాతకి దర్శకుడు పూర్తి నిజం చెప్పేసి వుంటే, ఈ సినిమా తీయడం మానేసి పెట్టుబడి భద్రపర్చుకునే వాళ్లేమో. ‘నేను కథానాయకుణ్ణి అంటే కథకి నాయకుడు. అంటే కథని తాను నడిపే యాక్టివ్ క్యారక్టర్. నేను కథావస్తువుని అంటే, తనే కథ, లేదా కథావస్తువు. అంటే కథే/కథావస్తువే తనని నడిపిస్తుంది. అంటే బస్సుని డ్రైవర్ నడిపినట్టు గాక, బస్సే వచ్చేసి డ్రైవర్ ని నడిపినట్టు ఇలాటి సినిమాలు తీసి ప్రేక్షకుల మీద రుద్దుతున్నారు. అంటే కథావస్తువు లేదా కథ నడిపినట్టూ నడుచుకునే పాసివ్ క్యారక్టరన్న మాట తను. నేను కథానాయకుణ్ణి అంటే అది కథవుతుంది. నేను కథావస్తువుని అంటే గాథ అవుతుంది. కమర్షియల్ సినిమాలకి గాథలు పనికి రావని చాలాసార్లు చెప్పుకున్నాం. అయినా కథకీ గాథకీ తేడా తెలీక తీసి ఫ్లాప్ చేస్తూనే వుంటారు. ఈ సినిమాలో హీరో కథావస్తువుని అనడం, దీనికి తగ్గట్టే స్క్రీన్ ప్లే మిడిల్ మటాష్ గా వుండడమూ సరిపోయాయి గాథ లక్షణాలకి. కంగ్రాట్స్ చెపుదాం.

     2. ఏ జానర్ సినిమాకైనా స్ట్రక్చరొకటే. బిగినింగ్- మిడిల్- ఎండ్ విభాగాలు, వాటి నియమిత నిష్పత్తులు, వాటిలో జరిగే బిజినెస్సులతో కూడిన త్రీయాక్ట్ స్ట్రక్చర్. నిష్పత్తులు గల్లంతయితే మిడిల్ మటాషులు, మటన్ షాపులు, కైమా కొట్టించుకున్న దర్శకుల జీవితాలు. ఈ మిడిల్ మటాషులెప్పట్నించి ప్రారంభమయ్యాయో తెలుసా? 2000 సంవత్సరం నుంచీ రచయితల్ని మూల కూర్చోబెడుతూ, కథ-మాటలు-స్క్రీన్ ప్లే- దర్శకత్వం అని తామేనంటూ సినిమా గురించి తెలియని కొత్తకొత్త దర్శకులు- యూత్ సినిమాలంటూ ప్రారంభించిన లైటర్ వీన్ అనే బలహీన ప్రేమ సినిమాల ట్రెండ్ తో. రచయితల్ని మూల కూర్చోబెట్టాక ఇక మిడిల్ మటాషులే మటాషులు ఈ 2020 వరకూ. 2000 కి పూర్వం మిడిల్ మటాషుల్లేవు. 

        ప్రేమ సినిమాల స్ట్రక్చర్ అంటూ ప్రత్యేకంగా ఏమీ వుండదు. పైన చెప్పుకున్నట్టు అన్ని జానర్లకీ ఒకే త్రీయాక్ట్ స్ట్రక్చర్. జానర్ ని బట్టి స్ట్రక్చర్ మారేది కాదు. జీవితాల్ని బట్టి మనిషి బ్రెయిన్ స్ట్రక్చర్ మారుతుందా? అదే కాన్షస్ మైండ్, అదే సబ్ కాన్షస్ మైండ్, వీటితో ఆడుకునే అదే ఇగో - ఇదీ మనిషి బ్రెయిన్ స్ట్రక్చర్. మనిషి బ్రెయిన్ స్ట్రక్చర్ లోంచి ఏర్పాటయిందే వెండి తెరమీద స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్. అప్పుడే మనిషి బ్రెయిన్ చక్కగా కనెక్ట్ అవగల్గుతుంది. మనిషి బ్రెయిన్ లాగే కథల స్ట్రక్చర్ శాశ్వతం, సార్వజనీనం. సినిమా కథలనే కాదు, ఇంకే రూపంలో కథకైనా ఇదే స్ట్రక్చర్. ఆధ్యాత్మికంగా ప్రపంచ పురాణాల్లోంచి, జానపదాల్లోంచీ వచ్చిన స్ట్రక్చర్. ఇందుకే స్ట్రక్చర్ గురించి మనమింత పట్టుబట్టేది.

    ఇక ఈ స్ట్రక్చర్ కి లోబడి ఏ జానర్ కా కథనం, జానర్ మర్యాదలు వుంటాయి.  రోమాన్స్ జానర్లో రోమాంటిక్ కామెడీ సబ్ జానర్ కథనం, జానర్ మర్యాదలు వేరు; రోమాంటిక్ డ్రామా సబ్ జానర్ కథనం, జానర్ మర్యాదలు వేరు. వీటి గురించి విపులంగా రోమాంటిక్ కామిడేడ్పులు అన్న వ్యాసం వుంది బ్లాగులో. 

    Q : నేను డైరెక్షన్ డిపార్ట్ మెంట్ ని. నా ఫ్యూచర్ గోల్ దర్శకుడిని కావడమే. నేను ఒక కథ మొదలు పెడతాను. అది పూర్తి చేయకుండా ఇంకొకటి మొదలు పెడతాను. ఇలా చాలా కథలు మొదలు పెట్టి పూర్తి చేయలేక పోతున్నాను. మీరు ప్రొడక్టివిటీ గురించి పెట్టిన పోస్టు చదివాను. అందులో నా సమస్య తీరలేదు. ఏం చేయమంటారో వచ్చే ఆదివారం చెప్పండి.
రెడ్డి కెఎస్
       
A : చాలా పెద్దగా రాసిన ప్రశ్నని తగ్గించాం. కథ రాయడం గురించి చెప్పమంటే చెప్పవచ్చు గానీ, కథలు పూర్తి చేయలేక పోతున్నమీ వ్యక్తిగత క్రమశిక్షణకి సంబంధించిన సమస్యని వ్యక్తిత్వ వికాస నిపుణుల ముందు పెట్టాలేమో ఆలోచించండి. దర్శకుడు కావాలన్న మీ గోల్ పట్ల మీకు నిబద్ధత లేదేమో, వున్నానిలకడతనం లేదేమో. ఇలా మానసిక కారణాలుండవచ్చు. రాత సమస్యగా కథ పూర్తి చేయడంలో వచ్చే ఇబ్బందులు, వాటి పరిష్కారాల గురించయితే చెప్పొచ్చు. ఈ రాత సమస్య మీకుందేమో చెక్ చేసుకోండి. పూర్తి స్థాయిలో సినాప్సిస్ లేదా ఔట్ లైన్ ముందుగా సిద్ధం చేసుకోక పోతే, రాస్తున్న కథ ముందుకు కదలక పోవచ్చు. అప్పుడు ఈ కథ లాభం లేదని మధ్యలో ఆపేసి ఇంకో కథ మొదలెట్ట వచ్చు. అదీ ముందుకు కదలక ఆపేసి ఇంకోటి మొదలెట్టొచ్చు. ఇలా సాగుతూనే వుంటుంది. ముందు ప్లాను వేసుకోకుండా ఇల్లు కట్టగలరా?   

    ఇదే మీ సమస్య అయితే ఇలా చేయాలి : ముందుగా కథ అనుకోకూడదు, చిన్న ఐడియా తీసుకోవాలి. ఏం ఐడియా తీసుకోవాలా అని ఐడియా కోసం షాపింగ్ చేయవద్దు. అయిడియా మీరు చూస్తున్న, చదువుతున్న, వింటున్న వాటిలోంచి యాదృచ్ఛికంగా మీకు స్ఫురించాలి. అప్పుడే ఒరిజినల్  అయిడియా అవుతుంది, ఉత్సాహం పెరుగుతుంది. 

    ఉదాహరణకి ఇటీవల ఒక ఉత్తరాది రాష్ట్రంలో ఒక పెద్ద గ్యాంగ్ స్టర్ ఎన్ కౌంటర్, దీనికి పూర్వం ఇంకో రాష్ట్రంలో ఇంకో పెద్ద గ్యాంగ్ స్టర్ ఎన్ కౌంటర్ రెండూ గమనిస్తే ఒకటి అన్పించింది : ఈ గ్యాంగ్ స్టర్స్ బ్లడీ ఫూల్స్. ప్రభుత్వ యంత్రాంగంతో, రాజకీయ పక్షంతో సంబంధాలు పెట్టుకుని వాళ్ళకోసం తాము చేస్తూ, తమ కోసం వాళ్ళతో చేయించుకుంటూ ఎదురు లేదని విర్రవీగుతారు. తీరా ఇద్దరి బండారం బయటపడే రోజు వస్తుంది. ఎవిరీ మ్యాడ్ డాగ్ హేజ్ టు ఫేస్ అడ్వాన్సుడు డెత్ అన్నమాట. ఆ రోజు రాగానే అదే అధికార యంత్రాంగం, రాజకీయ పక్షం అరెస్ట్ చేసి తీసికెళ్లి ఎన్ కౌంటర్ చేసేసి పునీతమైపోతారు. కాబట్టి ఇలాటి ప్రతీ గ్యాంగ్ స్టర్ ఫూలిష్ గా తన భవిష్యత్ ఎన్ కౌంటర్ కి తనే బాట వేసుకుంటున్నాడని తెలుసుకోని ఒక బలిపశువు. ఈ నీతితో కొత్త గ్యాంగ్ స్టర్ కథ పుట్టవచ్చు.  

    ఇలా థ్రిల్లింగ్ ఐడియా స్ఫురిస్తే ఆపమన్నా ఆపలేరు. తర్వాత ఈ అయిడియాని రీసెర్చి చేయాలి. ఆ తర్వాత సినాప్సిస్ లేదా ఔట్ లైన్ స్ట్రక్చరల్ గా విభజించుకుని (బిగినింగ్- మిడిల్- ఎండ్) రాసుకోవాలి. అప్పుడు ఏం రాయాలో ఎలా రాయాలో పూర్తి బ్లూప్రింట్ చేతికొస్తుంది. దాంతో ఆర్డర్ వేసుకోవాలి. ఇక ఆగమన్న ఆగదు కథ. కాకపోతే ఏ ఆర్నెల్లకో ఒక సారి ఆవులిస్తూ వొళ్ళు విరుచుకుని లేచి పూర్తి చేయడానికి కూర్చోకూడదు. ఒకటే బండ గుర్తు : ప్రాక్టికల్ గా కథ ముందుకు కదలని రాత సమస్య వస్తోందంటే, వచ్చిన ఐడియాకి ప్రారంభ ముగింపుల సినాప్సిస్ లేదా ఔట్ లైన్ రాసుకోలేదనే, లేదా సరిగ్గా రాసుకోలేదనే అర్ధం.

       Q : సినిమా క్రియేటివిటీకి నేను కొన్ని పుస్తకాలు కొన్నాను. అర్ధం గావడం లేదు. బోరు కొడుతున్నాయి. వీటికంటే సినిమాలు చూసి నేర్చుకోవడమే బెటర్ అనుకుంటున్నాను. అర్ధమయ్యే మంచి స్క్రీన్ ప్లే పుస్తకాలు చెప్పండి.
ఆర్ శ్రీనివాస్, అసిస్టెంట్
       
A : సినిమాలు చూసి నేర్చుకోవడం కూడా ఒక పద్ధతి. అదొక స్కూలు. సొంత స్కూలు. ఇంకో పద్ధతి అకడెమిక్ స్కూలు. స్క్రీన్ ప్లే పుస్తకాలు సరదాగా చదువుకునే సినిమా కబుర్లు కావు. స్క్రీన్ ప్లే పుస్తకాలు అకడెమిక్ (విద్యా సంబంధమైన) పుస్తకాలు. ఈ స్కూలుతో ఆసక్తి లేకపోతే అకడెమిక్ పుస్తకాలు బోరే కొడతాయి. కానీ సినిమా క్రియేటివిటీకి అకడెమిక్స్ తో సంబంధముంది. అకడెమిక్స్ లేకుండా సినిమా క్రియేటివిటీ లేదు. కాబట్టి బోరు కొడుతున్నాయనే అభ్యంతరకర మాట మానెయ్యాలి. 

    పోతే, స్క్రీన్ ప్లే పుస్తకాలే కదాని ఏది పడితే అది చదవకూడదు. మార్కెట్ లో చాలాచాలా స్క్రీన్ ప్లే టాపిక్స్ తో పుస్తకాలు ఆకర్షిస్తూంటాయి. 150 స్క్రీన్ రైటింగ్ ఛాలెంజెస్ అన్నాడు ఏమిటో చూద్దామని కొనేస్తే నెత్తినేసి కొట్టుకోవడమే. ది హీరో విత్ ఏ థౌజండ్ ఫేసెస్ అంటున్నాడు చదివేద్దామని చేజిక్కించుకుంటే నెత్తికింద తలగడ చేసుకుని నిద్రపోవడమే. చాలా మంది చేస్తున్న ఘోరమైన నేరాలు- అతి కిరాతకాలు ఇవే. 

    ముందు ఎలిమెంటరీ, తర్వాత హై స్కూలు, ఆ తర్వాత కాలేజీ, ఇంకా తర్వాత యూనివర్సిటీ పుస్తకాలన్నట్టు, ఈ క్రమ పద్ధతిలో ప్రోటోకాల్ పాటిస్తేనే పుస్తకాలు అర్ధమై లాభపడతారు. ముందుగా స్ట్రక్చర్ కి సంబంధించి బేసిక్స్ సులభంగా అర్ధమవడానికి సిడ్ ఫీల్డ్ స్క్రీన్ ప్లే చదువుకోవాలి. రివ్యూలు రాయడానికి మనం బుద్ధిగా చేసిన మొట్టమొదటి పని ఇదే. దీని మీద పట్టు సాధించకపోతే ఇంకేదీ చదవక్కర్లేదు, అర్ధంగావు కూడా. అప్పుడు ఈ స్కూలులో స్క్రీన్ రైటర్ అవుదామన్న ఆలోచన ఇక మానెయ్యొచ్చు.

      తర్వాత ఐడియాని ఎలా నిర్మించాలన్న దాని గురించి ఎరిక్ బోర్క్  ది ఐడియా’ అన్న పుస్తకం, దీని తర్వాత సినాప్సిస్ ఎలా రాయాలన్న దాని గురించి  scriptreaderpro.com అన్న వెబ్సైట్; ఇక ఆర్డర్ వేయడానికి జెన్నిఫర్ గ్రిసాంటీ స్టోరీ లైన్ అన్న పుస్తకం, ట్రీట్ మెంట్ రైటింగ్ కి studiobinder.com అన్న వెబ్సైట్ తీసుకోవచ్చు. 

    దీంతో స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్ అర్ధమవడం పూర్తవుతుంది. ఇది మన వరకు. హాలీవుడ్ లో డైలాగుల్ని కూడా కలుపుకుని స్క్రీన్ ప్లే అంటారు. ఈ స్ట్రక్చర్ అనేది అస్థిపంజరం. అస్థిపంజరం తయారీ అర్ధమైన తర్వాత, దీనికి రక్త మాంసాలద్దడానికి క్రియేటివిటీకి సంబంధించిన పుస్తకాల జోలికి పోవాలి. అప్పటివరకూ ఇప్పుడు చెప్పబోతున్న పుస్తకాల జోలికి పోకూడదు. పై అభ్యాసం లేకపోతే ఏమీ అర్ధంగావు. వీటిని ఈ వరస క్రమంలో చదవాలి : జాన్ ట్రూబీ ది అనాటమీ ఆఫ్ స్టోరీ’, జెఫ్రీ కల్హాన్ ది గైడ్ ఫర్ ఎవిరీ స్క్రీన్ రైటర్ - ఫ్రమ్ సినాప్సిస్ టు సబ్ ఫ్లాట్స్’, రాబర్ట్ మెక్ కీ స్టోరీ’, థామస్ లెన్నన్ -రాబర్ట్ బెన్ గరాంట్ రైటింగ్ మూవీస్ ఫర్ ఫన్ అండ్ ప్రాఫిట్’ అన్న పుస్తకాలు.

     దీంతో పూర్తి స్థాయి సమగ్ర స్క్రీన్ ప్లే విధానాన్ని స్వయంగా అర్ధం జేసుకోవడమో, నేర్చుకోవడమో పూర్తవుతుంది. అప్పుడే అడిషనల్ స్టడీస్ జోలికి పోవాలి. అంటే చేసే తప్పులు, పొరపాట్లు, వాటి పరిష్కారాలకి సిడ్ ఫీల్డ్ ది స్క్రీన్ రైటర్స్ ప్రాబ్లం సాల్వర్’, విలియం అకర్స్ యువర్ స్క్రీన్ ప్లే సక్స్ మొదలైనవి. ఈ మొత్తం పుస్తకాల సెట్టుకి ఎనిమిది వేలు వరకూ పెట్టుకోవాలి.    

    అయితే ఎంత హాలీవుడ్ నుంచి స్ట్రక్చర్ తెలుసుకున్నా, దాన్ని తెలుగు సినిమాలకి కస్టమైజ్ చేసుకున్నప్పడే ప్రయోజనం. స్ట్రక్చర్ గురించి ఏం తెలుసుకుంటున్నా, దాన్ని తెలుగు సినిమాలకి ఎలా అన్వయించాలా అని ఆలోచించాలే తప్ప, ఉన్నదున్నట్టు హాలీవుడ్ ని దింపెయ్యకూడదు. దెబ్బతింటారు. సింపుల్ గా చెప్పాలంటే స్ట్రక్చర్ని తెలుగుకి కస్టమైజ్ చేసుకుని ఓన్ చేసుకోవాలి. ఇక్కడ క్రియేటివిటీకి పనిచెప్పాలి.  

    ఇలా పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్లు అయిపోయాం కదాని మార్కెట్లో ఆకర్షించే ఇతర సవాలక్ష పుస్తకాల మీద పడకూడదు. పని చేసుకోవాలి. అవన్నీ చదువుకుంటూ కూర్చుంటే చదవడమే వ్యసనమై రాసే పని, తీసేపని మొదలెట్టలేరు. పుస్తకాలు పట్టుకుని తిరుగుతూ చర్చలు పెట్టుకుంటారు. పనికిరాని మ్యాడ్ మేధావి అయిపోతారు. ఇలాటి శాల్తీలున్నారు. ఈ ట్రాప్ లో పడకుండా అప్రమత్తంగా వుండాలి.

            ఇంతేగాకుండా, గొప్ప స్ట్రక్చరాశ్యులై పోయామని అభిప్రాయం కల్గించకూడదు. అందరూ స్ట్రక్చర్ స్కూల్లో వుండరు. సొంత స్కూళ్ళు వున్నాయి. వాటిదే హవా, వాటివే 90% ఫ్లాపులు. నేర్చుకున్న స్ట్రక్చర్ మీలోనే దాచుకుని, పనిలో ఉపయోగించుకుంటూ పోవాలి. డాంబికంగా స్ట్రక్చర్ అనో పచ్చిపులుసు అనో డిస్కషన్స్ లో అదరగొట్టే పని చేయకూడదు. రాబర్ట్ మెక్ కీ మాట గుర్తుంచుకోవాలి : విలుకాడు విలువిద్య నేర్చుకునే వరకే అందులో వుండే సాంకేతికాలు చర్చిస్తాడు. నేర్చుకున్న తర్వాత బాణాలేయడం దానికదే అలవాటైపోతుందే తప్ప, అందరి ముందూ నేర్చుకున్న శాస్త్రం వల్లె వేస్తూ బాణాలేయడు. ఆటోమేటిగ్గా వేసేస్తాడు. ఇది గుర్తు పెట్టుకోవాలి (మనమంటే ఈ బ్లాగులో రాయాలి కాబట్టి వివిధ భంగిమల్లో ఇలా శాస్త్రాభినయం చేస్తున్నాం, బయట నోర్మూసుకుని వుంటాం).      

    అప్పుడు వృత్తిలో స్థిరపడ్డాక, వృత్తి ప్రయాణంలో అప్డేట్ అవుతూ వుండడానికి, తీరిక దొరికినప్పుడు ఇతర సవాలక్ష పుస్తకాలు నవలల్లాగా చదువుకుంటూ వుంటే ఇబ్బంది లేదు. (ది నట్షెల్ టెక్నిక్’, మేకింగ్ ఏ గుడ్ స్క్రిప్ట్ గ్రేట్ వంటివెన్నో). స్క్రీన్ ప్లే పుస్తకాలనే కాదు, కెమెరా, ఎడిటింగ్, సౌండ్ మొదలైన సాంకేతికాలకి సంబంధించిన పుస్తకాలూ చదవొచ్చు. ఇంకా వెబ్సైట్స్ చూడొచ్చు. సినిమా రచనా సాహిత్యం ప్రపంచంలో ఒక్క హాలీవుడ్ నుంచే ఉత్పత్తి అవుతోంది. ఎందుకంటే ఇతర దేశాల్లో రాయడానికి స్ట్రక్చర్ వుండదు. ఆ సినిమాలు ఎక్కడికక్కడ సొంత స్కూలు సినిమాలు. వీటికి రచనా సాహిత్యం వుండదు. ఉదాహరణకి వరల్డ్ మూవీస్.

    కమర్షియల్ సినిమాలకి అంతర్జాతీయ మార్కెట్ గల భారీ పరిశ్రమ అయిన ఒక్క హాలీవుడ్ మాత్రమే సొంత స్కూళ్ళు పెట్టకోకుండా సార్వజనీన, సార్వకాలిక మన్నికగల స్ట్రక్చర్ సాహిత్యం (సినిమా రచనా సాహిత్యం) తోబాటు, వివిధ శాఖల టెక్నాలజీ సాహిత్యం -అంటే కెమెరా, ఎడిటింగ్, సౌండ్ వగైరా - అందించగలదు. ఎక్కడి ఫిలిమ్ స్కూల్లోనైనా కోర్సులుండేది స్ట్రక్చర్ సాహిత్యంతోనే. క్రియేటివ్ ఫీల్డు నిత్య అధ్యయనం ఫీల్డు. స్టిరపడ్డాం కదాని అప్డేట్ అవడం మానేస్తే అవుట్ డేటెడ్ అయిపోతారు.

సికిందర్

 


22, అక్టోబర్ 2020, గురువారం

989 : పునర్దర్శన వ్యాసం



          సినిమా అనగానే దాంతో పాటు సోల్ (soul)  అనే మాట కూడా తరచూ విన్పిస్తూ వుంటుంది. సినిమాలో ‘సోల్’ లేదురా అంటూంటారు. అంటే ఏమిటి? ఆత్మే, కథాత్మ లేదనడం వాళ్ళ భాషలో.  దీన్నే ‘ఫీల్’ అని కూడా అంటూంటారు. కానీ ఫీల్ వేరు- సోల్ వేరు. సోల్ ఉంటేనే ఫీల్ వుంటుంది. సోల్ ని ఎలా ఫీలవ్వాలి? ఒక కిషోర్ కుమార్ పాట వుంది- అమ్మకానికి పూలు వుంటాయి కానీ  వాటి పరిమళం అమ్మకానికి ఉండదని. అలాగే ఇడ్లీలు అమ్ముతారేగానీ, ఇడ్లీల నుంచి వచ్చే నోరూరించే – ఘుమఘుమలాడే ఆవిరిని అమ్మరు, అమ్మలేరు. మరలాగే సినిమాలో సోల్ ని అమ్మగలరుగానీ, సోల్ లేకుండా ఫీల్ ని అమ్మలేరు. పూలూ పరిమళం ఒక ప్యాకేజీ, ఇడ్లీ ఆవిరీ  ఒక పొట్లం, సోల్ - ఫీల్ కూడా ఒక పార్సిల్ గానే వస్తాయి.  సోల్ ని ఫీలవ్వాలంటే ఆత్మిక దాహాన్ని తీర్చే ‘కథనం’ వుండాలి. ఒక భక్తి  సినిమా చూస్తున్నప్పుడు ఆత్మిక దాహం బాగా తీరవచ్చు. కానీ ఇతర సినిమాలు చూపిస్తున్నప్పుడు కూడా ఈ దాహాన్ని తీర్చెయ్యాలి. ఎందుకంటే ప్రపంచంలో ఎక్కడి  ఏ కథలయినా అక్కడి జానపద, పౌరాణిక కథలకి దిగుమతులే. అంటే ఫారిన్ డీవీడీ ల నుంచి దిగుమతి చేసుకుంటున్నప్పుడు కన్పించే, కాపీ కొట్టుకోవడానికి ఊరించే  కథే  కాకుండా,   ఆ కథ వెనుక కార్ఖానా ఏమిటో కూడా తెలుసుకోవాలన్నమాట.

          ప్రేక్షకులు మాత్రం సినిమాల్లో సోల్, ఫీల్ వగైరా ఉంటాయని ఎప్పుడో గుర్తించేశారు. వాటి గురించి చర్చలు కూడా పెట్టుకుంటారు. మరి ఇప్పుడు సినిమాలు తీసేవాళ్లో? చాలా తక్కువ. భక్తి  సినిమాల్లో తప్ప (బాలకృష్ణ నటించిన ‘పాండురంగ మహాత్మ్యం’ మినహాయింపు)  ఇతర సినిమాల్లో ఇప్పుడు సోల్ లేకుండా  ఫీల్ ని అమ్మడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారు. సోల్ లేకుండా మంచి ఫీల్ తో సినిమాలు తీయాలని చూస్తున్నారు. పువ్వు లేకుండా దాని వాసన చూపించాలని కష్టపడుతున్నారు. సోల్ అంటే అదేదో కళాత్మక – మహోజ్వల చిత్రరాజాల వ్యవహారమని, దానిజోలికి పోతే మునిగిపోతామని భయపడుతున్నారు.
 
          కానీ చూడగలిగితే   ‘శివ’ లాంటి  ఫక్తు యాక్షన్ ఫిలింలో,  నాగార్జున సైకిలు చైను తెంపి, జేడీ మీద ఎటాక్  చేసే ఘట్టం  సోల్ కి  అంకురార్పణ చేసేదే!  

          ‘నేనూ మనిషినే’ అనే మర్డర్- థ్రిల్లర్ లో, జడ్జి పాత్రధారి అయిన  గుమ్మడి, హత్య చేసెయ్యాలని బయల్దేరడం కథాత్మకి బీజం వేయడమే!

          ‘సోగ్గాడే చిన్ని నాయనా’ లో ప్రారంభంలోనే నాగార్జున- లావణ్యలు విడాకుల కోసం పల్లెటూళ్ళో వున్న తమ ఇంటికి వచ్చే సీను సెంట్ పర్సెంట్ సోల్ సెట్టింగే!

          ‘క్షణం’ లో తప్పిపోయిన తన పాపని వెతికి పెట్టమని అదా శర్మ, అడివి శేష్ ని కోరే సందర్భం  సోల్ కి బోణీ చేయడమే!

          ఇలా కాకుండా ‘శివ’ లో నాగార్జున సైకిలు చెయిన్ తో  జేడీ మీద ఎటాక్ చేయకుండా,  అసలెవరి జోలికీ పోకుండా, పిడికిలికి చైన్ చుట్టుకుని, అదేదో ఫ్యాషన్ ఐన్నట్టు, సినిమా అంతా వూరికే తిరుగుతూంటే ఎలా వుండేది  ఫీల్?

          ‘నేనూ మనిషినే’ లో చంపడానికి రైలెక్కిన గుమ్మడి, చంపకుండా రైల్లో కూర్చుని గుండెపోటు గురించి ఆలోచిస్తూ వుంటే  ఎలావుండేది ఫీల్?

          కనుక సోల్ లేనిదే ఫీల్ ఉండదని స్పష్టమవుతోంది. కానీ అక్కడక్కడా కొన్ని కదలించే సీన్లు పెడితే ఫీల్ వచ్చేసినట్టే అనుకుంటున్నట్టు ఉంటున్నాయి ఫ్లాపవుతున్న సినిమాలన్నీ. అది సోల్ ని పుట్టించకుండా చేసే పైపై సింగారమే - మృతదేహానికి అలంకారం చేయడం లాంటిది. 

          ఆద్యంతం ఒక ధారలా కథాత్మ ప్రవహిస్తూంటేనే  ఆ కథాత్మ- అంటే సోల్,  ఎడతెగని ఫీల్ ని సంతరించుకుంటుంది. పుట్టాల్సిన చోట సోల్ ని పుట్టించకుండా, అక్కడో ముక్కా ఇక్కడో ముక్కా ఏవేవో  సెంటి మెంట్ సీన్లేసి, అందులోంచే ఫీల్ రాబట్టాలనుకుంటే, అది నది లేకుండా కాలువలు తవ్వే ప్రయత్నం లాంటిది. డామ్ కట్టకుండా కాలువలు తవ్వేసి కాంట్రాక్టర్లు సొమ్ములు జేబుల్లో వేసుకోవచ్చు గానీ, కథాత్మ లేకుండా పిల్ల ‘ఫీల్’ కాల్వలు పుట్టించి టికెట్లు అమ్ముకోవాలంటే మాత్రం చాలా తిప్పలు. 

          ‘ఊపిరి’లో, ‘కల్యాణ వైభోగమే’ లో ఎన్ని పిల్లకాల్వల్లాంటి బెల్ట్ షాపులు సృష్టించారో తెలిసిందే.

          ‘సర్దార్ గబ్బర్ సింగ్’ లో కేవలం దాని ఫక్తు ఎంటర్ టైన్మెంట్  ప్రధానమైన లక్షణం సినిమాకి సోల్ కాదు. హీరో విలన్ల మధ్య సమస్య పుట్టడం సోల్ కి అంకురార్పణ. విలన్ దందాలకి హీరో అడ్డుతగలడంతో  సోల్ కి అంకురార్పణ జరిగింది. కానీ తర్వాత దీని కొనసాగింపుగా ఆ దందాలు వదిలేసి, ఇద్దరి మధ్యా హీరోయిన్ ప్రేమకోసం పోరాటంగా మార్చడంతో  కథాత్మ తెగిపోయింది. ఏర్పాటయిన దందాల గురించిన కథాత్మా ఝరికి, ప్రేమ పిల్లకాల్వలు తవ్వడంతో సోల్ చెదిరి, ఫీల్ కూడా గల్లంతయ్యింది. 

          అంటే సోల్ ని పుట్టించకుండా పిల్లకాల్వలని తవ్వినా, సోల్ ని పుట్టించీ కూడా పిల్ల కాల్వల్ని తవ్వినా రెండూ ఒకటేననీ, రెండూ రిస్కే నని అర్ధమవుతోంది. ఇలా సోల్ తో- ఆత్మ తో చెలగాటమంటే, సబ్ కాన్షస్ ని కుళ్ళబొడుచుకోవడమే. 

          సబ్ కాన్షస్ మైండ్ 
(అంతరాత్మమిడిల్ )  అనేది కుళ్ళ బొడుచుకోవడానికి లేదు, దాన్ని బాధించుకుని ఆత్మహత్యలు (ఫ్లాపులు) చేసుకోవడానికీ  లేదు. మధించి అమృతం (కలెక్షన్స్) పొందడానికే వుంది. క్షీరసాగర మధనం ఇదే చెప్తుంది. క్షీర సాగరం సబ్ కాన్షస్ మైండ్- అంటే మనుషుల అంతరాత్మకి ప్రతీకే.  క్షీర సాగర మధనంలో అమృతాన్ని పుట్టించడానికి జరిగే కార్యకలాపమంతా  స్క్రీన్ ప్లే మిడిల్ విభాగంలో హీరోకి జరిగే బిజినెస్సే. 1949 లో ప్రపంచ పురాణాల పరిశోధకుడు జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ ప్రచురించిన The Hero with a Thousand Faces అన్న సుప్రసిద్ధ గ్రంథం  ప్రతిపాదించిన,  కథల్లో  హీరో చేసే ప్రయాణపు మజిలీలు అన్నీ కూడా క్షీర సాగర మధనంలో కన్పించే మజిలీలే. ప్రతి ప్రపంచ పురాణంలోనూ పురాణ పురుషుడు చేసే ప్రయాణంలో ( పోరాటంలో) ఇవే మజిలీలున్నాయని  తేల్చాడు క్యాంప్ బెల్. ఈ పురాణ పురుషుడు లేదా హీరో మన ఇగోనే. ఇది హాలీవుడ్ దర్శకులకి, రచయితలకీ బైబిల్ లా దొరికింది.  మన దర్శకుడు దేవ కట్టాకి కూడా. ఆయన సినిమాలు తీయడానికి ముందే ఈ గ్రంధాన్ని ఔపోసన పట్టారు. ఆచరణలో సాధ్యం కావడం లేదు, అది వేరే విషయం. ఇక  దీన్నుంచే ‘స్టార్ వార్స్’ ని సృష్టించాడు జార్జి లూకాస్. ఈ గ్రంధాన్ని దగ్గర పెట్టుకుని తెలుగులో కూడా గొప్ప సినిమాలు తీయాలనుకుంటే దెబ్బ తినిపోతారు. ఆస్కార్ కలలు హాలీవుడ్ కి ఉండొచ్చు గానీ, టాలీవుడ్ కేముంటాయి? తెలుగులో ఇప్పుడు గొప్ప కళాఖండాలు తీయరని ఇదివరకే చెప్పుకున్నాం. బాక్సాఫీసు దగ్గర వర్కౌటయ్యే ఓ మంచి కమర్షియల్ అయితే చాలు. ఈ దృష్టికి ఆలోచనల్ని కుదించుకుని,  ఈ గ్రంథంలోంచి కావలసిన, స్థానికంగా ఆచరణలో సాధ్యమయ్యే,   ఓ నాలుగు మూల సూత్రాలనే తీసుకుంటే ఏ గందరగోళానికీ తావుండదు. 


          ఈ హీరో జర్నీ కూడా స్క్రీన్ ప్లేకి సైకలాజికల్ లాక్ వేయడంలో భాగమే. అయితే ముందు వెలుపలి మనసుకీ, అంతరాత్మకీ 
( బిగినింగ్ కీ, మిడిల్ కీ)  కలిపి లాక్ వేసింతర్వాత దీని అధ్యాయంలోకి పోవచ్చు. ఇదంతా  కాంప్లికేటెడ్ వ్యవహారంగా పరిణమిస్తోందని ఆందోళన పడనక్కర్లేదు. ఎలాగైతే లాకింగ్ కి ‘జేమ్స్ బానెట్’ నుంచి కేవలం  ఇరవై శాతమే తీసుకుందామని గత వ్యాసంలో చెప్పుకున్నామో, అలా హీరో జర్నీకి  ‘జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్’ నుంచీ ఓ పది శాతమే  తీసుకుంటే మహా ఎక్కువ - వినోదమే ప్రధానమైన నేటి తెలుగు కమర్షియల్స్ కి. కాబట్టి డోంట్ వర్రీ. 

          సింపుల్ గా కథ పూర్తిగా చెడకుండా, ఓ మంచి కథ అన్పించుకోవాంటే గొప్ప సినిమాలకి వేసినట్టు కాన్షస్- సబ్ కాన్షస్ మైండ్స్ ని కలిపి ముడి వేయడమే మార్గం. స్క్రీన్ ప్లే అంటే  బేసిగ్గా కాన్షస్- సబ్ కాన్షస్ మైండ్స్ ల ఇంటర్ ప్లే అని ఇదివరకే  చెప్పుకున్నాం.

          స్క్రీన్ ప్లే అంటే బేసిగ్గా కాన్షస్ మైండ్ 
(మనిషి వెలుపలి మనసు)  కీ - సబ్ కాన్షస్ మైండ్ (మనిషి అంతరాత్మ)  కీ మధ్య జరిగే ఇంటర్ ప్లే (సంఘర్షణ) గా అర్ధంజేసుకున్నప్పుడు, ఈ సంఘర్షణ ఎక్కడ మొదలవుతుందో అక్కడే స్క్రిప్టుకి సైకలాజికల్ లాక్ పడుతుందన్న మాట. 

          సంఘర్షణ ఎక్కడ మొదలవుతోంది? ‘శివ’ లో నాగార్జున సైకిలు చైను తెంపే దగ్గర, ‘నేనూ మనిషినే’ లో గుమ్మడి  హత్య చేయాలని బయల్దేరడం దగ్గర, ‘సోగ్గాడే చిన్ని నాయనా’ లో నాగార్జున- లావణ్యలు విడాకుల కోసం రావడం దగ్గర, ‘క్షణం’ లో పాపని వెతికి పెట్టమని అదా శర్మ కోరడం దగ్గర!

          ఇంకా- 
 ‘మనం’ లో గతజన్మలో పోట్లాడుకుని విడిపోయిన తల్లిదండ్రుల్ని (నాగచైతన్య- సమంత) కలపాలని నాగార్జున ఫీలవ్వడంతో,  ‘లెజెండ్’ లో  చిన్న బాలకృష్ణ సహా కుటుంబాన్ని జగపతిబాబు హతమార్చబోతున్నప్పుడు పెద్ద బాలకృష్ణ రావడంతో, ‘కంచె’ లో  ప్రేమకి కులాలు అడ్డొచ్చి ప్రేయసి దుర్మరణం పాలయినప్పుడు వైరాగ్యంతో వరుణ్ తేజ్ యుద్ధానికి  బయల్దేరడంతో, అలాగే ‘టెంపర్’  లో  పొరపాటున ప్రత్యర్ధులు తనని చేయబోయిన కిడ్నాప్ విఫలమైనప్పుడు, తనుకాకపోతే ఇంకెక్కడో ఇంకెవరో అమ్మాయి ఈ గ్యాంగ్ బారిన పడబోతోందనీవెళ్లి కాపాడమనీ ఎన్టీఆర్ కి కాజల్ అల్టిమేటం ఇవ్వడంతో- సఘర్షణ మొదలవుతోంది.

          
ఇవన్నీ స్ట్రక్చర్ రీత్యా ప్లాట్ పాయింట్ -1 మజిలీలే. ఇక్కడ్నించే పాత్ర ఒక లక్ష్యంతో కార్యరంగంలోకి దూకుతోంది. అంటే మిడిల్ లోకి ప్రవేశిస్తోంది. ఎప్పుడైతే లక్ష్యం కోసం మిడిల్ లో సంఘర్షణకి పాత్ర దిగుతోందో అక్కడే ‘సోల్’  ఏర్పడుతోందిఅక్కడే కథకి జీవం పోయడం జరుగుతోంది. బిగినింగ్ విభాగంలో మాత్రం  ఏ సోల్, ఏ జీవమూ- వీటితో ఏర్పడే ఈ ఫీలూ కలిగే అవకాశం లేదు. ఎందుకంటే ఇదింకా పాత్రల పరిచయ విభాగమే, సంఘర్షణ అప్పుడే మొదలవదు. బిగినింగ్ విభాగం సంఘర్షణకి కేంద్రం కాదు, అది మిడిల్ చూసుకునే బిజినెస్. 

          కనుక ప్లాట్ పాయింట్ -1 ని సోల్ ని సమీకరించే కేంద్రంగా  చూడాల్సి వుంటుంది. సాధారణంగా ఇది కథకి మొదటి మలుపు అనీ, ఇక్కడ్నించీ సంఘర్షణ ఉంటుందనీ  స్ట్రక్చరల్ భాషలో చెప్పుకోవడం జరుగుతోంది. ఈ ‘ఇంజనీరింగ్’ భాష  మాట్లాడుకుంటే సోల్ పుట్టదు. కేవలం స్క్రీన్ ప్లేకి ‘వాస్తు’ లభిస్తుంది. వాస్తు మంచిదే. కానీ వాస్తు ప్రకారం నిర్మించిన ఇంట్లో  గృహ ప్రవేశానికి వాస్తు మంత్రాల్లేవు. శాస్త్రోక్తంగా గృహప్రవేశం జరిగిన ఇంట్లో ఒక పవిత్ర భావం 
(ఫీల్) పలుకుతూంటుంది.  అలాటి గృహ ప్రవేశం కారణంగా పోగుపడిన సోల్ వల్లే ఈ భావం కలుగుతూంటుంది, అవునా? 

          అలాంటప్పుడు, ఇలాటిదే భావావేశం  ప్రేక్షకుల్ని పట్టి కుదిపెయ్యాలంటే ప్లాట్ పాయింట్ – 1 దగ్గర్నుంచి మిడిల్లోకి ప్రవేశాన్ని స్క్రీన్ ప్లే గృహప్రవేశంగా చూడాలి. సిడ్ ఫీల్డ్ రాస్తాడు- ప్లాట్ పాయింట్ వన్ దగ్గర వచ్చే ప్రధాన మలుపు సుడిగాలిలా ఉక్కిరిబిక్కిరి చేయాలని. కానీ  ఈ సిడ్ ఫీల్డ్  ‘ఇంజనీరింగ్’ తో  కూడా ఇంత  ప్రధానమైన మలుపుని ఎప్పుడో తప్ప ఎవరూ హైలైట్ చేయడం లేదు. 

          ఏమంటే ఇంటర్వెల్ బ్యాంగ్ గొప్పగా ఇచ్చామనుకుంటారు. ఇంటర్వెల్ బ్యాంగ్ ఎక్కడ్నించి వచ్చింది? ప్లాట్ పాయింట్-1 ఉంటేనే కదా? అంటే అది  ప్లాట్ పాయింట్-1 కి బై ప్రొడక్టు మాత్రమే తప్ప, దానికి స్వయంప్రతిపత్తి లేదు. ప్లాట్ పాయింట్  -1,  దీని ఉప ఉత్పత్తి అయిన ఇంటర్వెల్ బ్యాంగ్, మళ్ళీ దీని ఉప ఉత్పత్తి కూడా అయిన ప్లాట్ పాయింట్ -2 అనే ఈ మూడు మూలస్థంభాలూ,  సినిమా చూస్తున్న ప్రేక్షకులకి కొట్టొచ్చినట్టూ  హైలైట్ అవ్వాల్సిందే.  ఇది సరయిన ‘ఇంజనీరింగ్’. కానీ కథ లోతులు తెలీని  పాసివ్ రైటింగ్ వల్ల 
ఈ డైనమిక్స్ కొరవడి స్క్రీన్ ప్లేలకి సౌరభం చేకూరడం లేదు.

          ఇప్పటి అవసరం ఈ సీన్ రివర్సలే. అంటే  స్క్రీన్ ప్లేని ఒక స్ట్రక్చర్ లా ‘ఇంజనీరింగ్’ దృష్టితో చెక్కడంగా గాక, అదొక ప్రేక్షకుల మానసిక ప్రపంచం కూడానూ అనే  ఉదాత్త దృష్టితో  చూసి, ప్రేక్షకుల మనోభావాల్ని  మన్నించడం. ప్రేక్షకుల మానసిక ప్రపంచాన్నే టార్గెట్ చేస్తూ, వాళ్ళ ‘వెలుపలి మనసు’ ని బిగినింగ్ గానూ పెట్టి, వాళ్ళ కుండే ‘అంతరాత్మని’  మిడిల్ గానూ పెట్టుకుని, మళ్ళీ ఎండ్ కొచ్చేసి  అదే ‘వెలుపలి మనసు’  వైపుకి ప్రయాణమనే భాషలో కథని వ్యక్తీ కరీంచుకుంటే  తప్ప మంచికథ రాదు.

          ప్రేక్షకుల మానసిక ప్రపంచాన్నే ఎందుకు టార్గెట్ చేయాలంటే, కథలుగా  పుట్టినప్పుడు పురాణాలూ జానపద గాథలూ ఈ పనే చేశాయి గనుక.  మనిషి మానసిక ప్రపంచాన్ని ఎరుక పర్చి, మోటివేట్ చేయడమే వాటి లక్ష్యం గనుక. కనుక సినిమా కథ సైతమూ వెండి తెర మీద ప్రేక్షకుల మానసిక ప్రపంచాన్నే ఆవిష్కరించి దాన్నే టార్గెట్ చేసే దృష్టితో కొనసాగాలి. 

          ఒకప్పుడు కొందరు పెద్ద దర్శకులు ప్రేక్షకుల నాడీని పట్టుకోవడం ఎవరి వల్లా కాదని ఊకదంపుడుగా అనే వాళ్ళు. నిజమే కాబోలని ఈ వ్యాసకర్త కూడా నమ్మేవాడు. తర్వాత్తర్వాత ఇదేదో బాధ్యతని తప్పించుకునే మార్గం కాదుకదా అన్పించసాగింది. నిజానికి అలా  అనడం పురాణాలని కూడా అవమానించడమే. రామాయణ మాహాభారతాలు దేన్ని  టార్గెట్ చేశాయో తెలుసుకోక  పోవడమే. భక్తి  పారవశ్యంలో మునిగిపోయి అవి చెబుతున్న  మౌలిక ఫిలాసఫీని చూడ నిరాకరించడమే. మౌలిక ఫిలాసఫీ ‘నీ మనసు తెలుసుకో' అయినప్పుడు, ‘సైకో థెరఫీ’ కూడా  అయినప్పుడు, యుగాలుగా అవి ప్రజల నాడిని పట్టుకుని మనగల్గుతున్నాయి. కథంటే ప్రేక్షకుల మానసిక ప్రపంచాన్ని ఆవిష్కరించడమే నని గ్రహించక పోతే, ఇలా నాడిని పట్టుకోలేమనే పాసివ్ స్టేట్ మెంట్లే వస్తాయి.


-సికిందర్