666 : స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు

     ముందుగా స్ట్రక్చర్ అప్డేట్స్....ఏ స్క్రిప్టు లోనైనా ప్లాట్ పాయింట్ వన్ గోల్ ని ఏర్పాటు చేసే కథా ప్రారంభ ఘట్టమని తెలిసిందే. ఇక్కడ కథని ప్రారంభించడానికి బిగినింగ్ విభాగంలో చేసే సన్నాహంలో వుండే పరికరాల్లో ఒకదాన్ని గుప్తంగా వుంచేస్తే ఏం జరుగుతుంది? అంటే, సర్వసాధారణంగా బిగినింగ్ విభాగ పరికరాలైన పాత్రల పరిచయం, కథా నేపధ్యపు ఏర్పాటు, సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పన, చివరికి సమస్యా స్థాపనా – అనే నాల్గు పరికరాలూ మనకి ప్రత్యక్షంగా తెరపై కన్పిస్తూనే వుంటాయి. వీటిని అనుసరిస్తూ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ ని వూహిస్తాం. ఉదాహరణకి ‘శివ’ లో 1. నాగార్జున, అమల, వాళ్ళ ఫ్రెండ్స్, అన్నావదినెలూ మొదలైన కొన్ని ముఖ్య పాత్రల్ని పరిచయం చేస్తూ, 2. మాఫియా పడగ నీడలో కాలేజీ వున్నట్టు కథా నేపథ్యాన్ని ఏర్పాటు చేస్తూ, 3. జేడీ కవ్వింపులతో సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పనా చేసుకొస్తూ, 4. చివరికి అమలతో జేడీ మిస్ బిహేవ్ చేయగానే సైకిల్ చైను తెంపి నాగార్జున కొట్టే ఘట్టంతో సమస్య ఏర్పాటవుతుంది. ఇక  నాగార్జున మాఫియా భవానీతో అమీతుమీ తేల్చుకునే గోల్ తో కథ ప్రారంభమవుతుంది...

        ఇప్పుడు ఈ నాల్గు పరికరాల్లో మూడవదైన సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పనని తీసేస్తే ఏమవుతుంది? జేడీ కవ్వింపులుండవు. దాంతో నాగార్జున చైనుతో కొట్టే సీను వుండదు. ప్లాట్ పాయింట్ వన్ ఏర్పడదు. కథనెలా పుట్టించాలో అర్ధంగాదు. అంటే బిగినింగ్ విభాగంలో మొదట్నుంచీ హీరో మీద కథనం చేసుకొస్తున్నప్పుడు, దాని తాలూకు సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పన కూడా చూపిస్తున్నప్పుడు, ఆ హీరోకి ఖచ్చితంగా ఆ సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పన చేసి,  గోల్ ఏర్పాటు చేసి తీరాల్సిందే. మరో మార్గం లేదు. ఇలాటి ఓపెన్ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ తోనే సర్వసాధారణంగా, రొటీన్ గా సినిమాలుంటాయి. ఇందుకే మార్పు లేని, మార్చ వీల్లేని, ఈ సార్వజనీన స్ట్రక్చర్ బోరు కొట్టే పరిస్థితి వస్తుంది. అయినా స్ట్రక్చర్ అనేది తప్పనిసరి తద్దినం. ఈ తద్దినంతో కాస్తంత క్రియేటివిటీకి పాల్పడితే, ఆటాపాటలతో తద్దినం కూడా శోభతో కళకళ లాడుతూంటుంది ఎవరేమనుకున్నా. ఎలాగంటే - 

     పైన చెప్పుకున్నట్టు, ప్లాట్ పాయింట్ వన్ దగ్గరి దాకా వెళ్లి  గోల్ ఏర్పాటు చేయకుండా, ఈ బిగినింగ్ విభాగం ప్రారంభంలోనే, హీరోకి ఒక గోల్ పెట్టేస్తే ఏమవుతుంది? అప్పుడు సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పన అవసరముండదు. ఆల్రెడీ గోల్ చెప్పేశాక ఇంకా గోల్ కి (సమస్యకి) దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పన అనవసరం. అప్పుడు సమస్య ఉరుములేని పిడుగులా, ఆకస్మికంగా, విధివశాత్తూ వచ్చి పడుతుంది. దాంతో హీరో పెట్టుకున్న గోల్,  దానికోసం చేసుకుంటున్న సన్నాహాలూ సమస్తం చెల్లాచెదురై, అనుకోని కొత్త గోల్ వచ్చి మీద పడుతుంది. ఇక్కడే ప్లాట్ పాయింట్ ఏర్పడి, మనం వూహించని  కథ మొదలవుతుంది. ఈ క్రియేటివిటీ ఎంత ఫ్రెష్ గా, రిఫ్రెష్ బటన్ నొక్కినట్టు కొత్త  వుంటుందో అర్ధమయ్యే వుంటుంది...

          ‘ఇట్సే వండర్ఫుల్ లైఫ్’ చక్కటి ఉదాహరణ. ఇందులో చిన్నప్పట్నుంచీ బిల్డర్ అవ్వాలన్న కలలు (గోల్) వున్న హీరో, దానికోసం ప్రణాళికలు వేసుకుని విదేశీ ప్రయాణం కట్టబోతాడు. అంతలో తండ్రి గుండె పోటుతో మరణిస్తాడు. దాంతో తండ్రి కంపెనీ  బాధ్యత (కొత్త గోల్) మీదపడి, తన కన్న కలలన్నీ(ఒరిజినల్ గోల్) కల్లలై పోతాయి. ఇలా ఊహించని కొత్త కథ పుడుతుంది.  పైగా హీరోకి కంపెనీ బాధ్యతలతో ప్రారంభమైన స్టోరీ గోల్, కల్లలైన తన కలలతో థీమాటిక్ గోల్ రెండూ ఏర్పడతాయి. ఈ రెండిటితో పడే వేదన పాత్రని ఇంకా బలంగా తయారు చేస్తుంది.

          రొటీన్ ఓపెన్ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ వున్న కథల్లో సమస్యని ఎదుర్కొనే స్టోరీ గోల్ తో పాటు, దీని కారణంగా వ్యక్తిగతంగా నష్టం జరిగే ఎమోషనల్ గోల్ వుంటుంది. ‘శివ’లో భవానీని ఎదుర్కొనే ఫిజికల్ గోల్ వుంటూనే, ఇటు అన్నకుటుంబాన్ని కాపాడుకునే  ఎమోషనల్ గోల్ వున్నట్టూ. ఇది రొటీనే. కానీ పైన చెప్పిన థీమాటిక్  గోల్ లో అంతర్గతంగా తనతో తానే సంఘర్షించుకోవడం వుంటుంది.

     ఇప్పుడు ‘విజేత’ లో చూద్దాం. ఇందులో హీరో ఆవారాగా తిరుగుతూ హీరోయిన్ ని ప్రేమించడం కోసం తను మారి, ఈవెంట్ మేనేజి మెంట్ పెట్టి దెబ్బతింటాడు. దాంతో తండ్రికి గుండెపోటు వచ్చి పడిపోతాడు. అప్పుడు ఫోటోగ్రఫీ గురించి తండ్రి చిరకాల కోరిక తెలుసుకుంటాడు. ఇది ప్లాట్ పాయింట్ వన్. ఇందులో ఈవెంట్  మేనేజిమెంట్ అనేది రాంగ్ కథనం. తండ్రికి అణిచిపెట్టుకున్న ఫోటోగ్రఫీ కల వుందనీ ముందే చూపించడం కూడా రాంగ్ కథనమే. దీన్ని తీసేసి,  హీరోకి ఈవెంట్ మేనేజి మెంట్  గోల్ ని పెడితే ‘ఇట్సే వండర్ఫుల్ లైఫ్’ లో వున్నట్టు ప్రారంభంలోనే పెట్టాలి, ఆ వ్యాపారం నడిపించాలి. అయితే మళ్ళీ ఇది  ‘ఇట్సే వండర్ఫుల్ లైఫ్’ లో లాంటి  క్లోజుడు ప్లాట్ పాయింట్ వన్ కే దారి తీస్తుంది. ఇలా కాకుండా, ప్లాట్ పాయింట్ వన్ తో ఇంకో క్రియేటివిటీలో,  గోల్ లేకుండా అవారాగానే తిరుగుతున్న హీరోకి, ఉరుములేని పిడుగులా, ఆకస్మికంగా, విధివశాత్తూ సమస్యా - దాని తాలూకు గోల్ మీద పడతాయి. గుండెపోటు వచ్చిన తండ్రి ఫోటోగ్రఫీ గోల్ ని తన గోల్ గా తీసుకుని ముందుకు సాగుతాడు. ఇక్కడ కూడా సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పన అవసరముండదు. అందుకని ఈ క్లోజుడు ప్లాట్ పాయింట్ వన్ కూడా ఫ్రెష్ గా వుంటుంది. అయితే క్వాలిటీపరంగా ‘ఇట్సే వండర్ఫుల్ లైఫ్’ తర్వాతనే. 

       ఇప్పుడిక ‘సంజు’ చూద్దాం. ఇక్కడ డ్రగ్స్ మరిగి జీవితాన్ని నాశనం చేసుకుంటూ ఏ ఆశా (గోల్) లేకుండా తిరుగుతున్నహీరో సంగతి తండ్రికి తెలిసి ఆయన బాధ్యత (గోల్) తీసుకుంటాడు. పై మూడు ఉదాహరణల్లో కూడా చూస్తే, గోల్ హీరోకే వుంటుందన్న అంచనా మనకుంటుంది. కానీ ఇక్కడ ఆ అంచనా తప్పుతుంది. గోల్ హీరోకి కాకుండా ఇంకో పాత్ర (తండ్రి) చేతిలో పడింది. హీరో పాసిన్ గా అవుతాడు. అయినా ఇది హీరోయిజం గురించిన కథ కాదు కాబట్టి, జీవితం గురించి కాబట్టి నష్టం లేదు. అదే హీరో కథని నడిపే యాక్టివ్ పాత్రగా తండ్రి పాత్ర వుంది కాబట్టి, కమర్షియల్ యాస్పెక్ట్ కి ఢోకా లేదు. ఇక్కదేమవుతోందంటే, ప్లాట్ పాయింట్ వన్ రివర్సై పోతుంది. ఇక్కడ హీరో ప్రవర్తనతో సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పన ఖచ్చితంగా వుంటుంది. కానీ సమస్య (గోల్) ఇంకో కొత్త పాత్ర ఎదుట నిలుస్తుంది. 

       అంటే రొటీన్ ‘ఓపెన్ ప్లాట్ పాయింట్ వన్’ కి ప్రత్యాన్మాయంగా రెండు విధాలైన ‘క్లోజుడు ప్లాట్ పాయింట్ వన్’ లు, ఇంకో ‘రివర్స్ ప్లాట్ పాయింట్ వన్’ లుగా మనకి   కొత్తగా స్ట్రక్చర్ అప్డేట్స్  దొరికాయన్న మాట. వీటిని ఏ జానర్ కథలకైనా అప్లయి చేసుకోవచ్చు. తద్వారా సార్వజనీన స్ట్రక్చర్ మొనాటనీ ని వదిలించ వచ్చు.

―సికిందర్