1162 : రైటర్స్ కార్నర్

 

మాట్ చార్మన్ 2015 ఆస్కార్స్ కి నామినేట్ అయిన స్క్రీన్ రైటర్. మౌలికంగా ఒక అవార్డు గెలుచుకున్న బ్రిటీష్ నాటక రచయిత. 2015 లో స్టీవెన్ స్పీల్‌బర్గ్ దర్శకత్వం వహించిన ‘బ్రిడ్జ్ ఆఫ్ స్పైస్’  అనే కోల్డ్ వార్ థ్రిల్లర్ కి రచయితగా పనిచేశాడు. ఈ స్క్రీన్ ప్లేని కోయెన్ బ్రదర్స్ తో కలిసి రాశాడు. మదర్ షిప్, పాట్రియాట్స్ డే, సూట్ ఫ్రాంకైజ్ తను రాసిన ఇతర సినిమాలు. ఈ సందర్భంగా రైటర్ గా తన అనుభవాల గురించి, విజయాల గురించీ తెలుసుకుందాం...

***

మీరు స్క్రీన్ రైటింగ్ ఎలా నేర్చుకున్నారు?

        మాట్ చార్మన్: నేను లండన్‌లోని యూనివర్శిటీలో వున్నప్పుడు వెస్ట్ ఎండ్ నాటకాల్లోని సెకండ్ యాక్ట్స్ చూడడానికి దూరిపోయేవాణ్ణి. నాకు టిక్కెట్లు కొనే స్థోమత లేదు కాబట్టి ఇంటర్వెల్ తర్వాత, పొగ త్రాగుతూ బయట వున్న వ్యక్తుల వెనకాల  నక్కినక్కి హాల్లోకి దూరిపోయే  వాణ్ణి. లైట్లు డౌన్ అయ్యే వరకు వేచి వుండి ఖాళీ సీటు వెతుక్కునే వాణ్ణి. ఇది సిగ్గు పడాల్సినంత చెడ్డ అలవాటే అయినా నాకు తప్పలేదు ఆర్ధిక పరిస్థితుల వల్ల.

        ఇలా ఇంటర్వెల్ తర్వాత థియేటర్స్ లో దూరి సెకెండ్ యాక్ట్స్ చూడడం వల్ల, ఇంటికొచ్చాక ఫస్ట్ యాక్ట్ కథ ఏం జరిగివుంటుందాని రాత్రంతా ఆలోచించే వాణ్ణి. ఇది అద్భుతమైన ఎడ్యుకేషన్ లా వుండేది. ఎలాగంటే, సెకండ్ యాక్ట్ చూడడం వల్ల ఫస్ట్ యాక్ట్ ని రాత్రంతా వూహించుకుని, తెల్లారి  యూనివర్శిటీ లైబ్రరీలో ఆ నాటక పుస్తకంలో నా వూహ ఎంతవరకు సరైందో చెక్ చేసుకోవడం అంతా ఎడ్యుకేషన్ కాకపోతే ఏమిటి?  అప్పు డు నాకు తెలీదు గానీ, అప్పట్లో అలా చేసిందంతా తర్వాత రచయితగా నాకు పనికొచ్చింది. అదే నాకు స్క్రిప్టులు రాయడంలో పునాదిని ఏర్పాటు చేసింది.

కథా రచన మొదటి నియమం ఏమిటి?

        డ్రామా ఎక్కడ వేడెక్కిందో అక్కడ దాన్ని పట్టుకుని వుండడం. ప్రేక్షకుల్ని అక్కడికి లాగి నిలకడగా వుంచడం. యాక్షన్ వున్న చోటు వదిలేసి పక్క సీన్లోకి వెళ్ళి పోకూడదు. యాక్షన్ తోనే వుండాలి. అంటే దీనర్ధం బలమైన డ్రామా ప్రశాంతంగా, నిశ్చలంగా వుండదని కాదు. డ్రామాలో మనమేం చూస్తున్నామో, వింటున్నామో అదే ఆ సమయానికి థ్రిల్లింగ్ పార్టు కావాలి.

స్టీవెన్ స్పీల్‌బర్గ్ మీకు రైటింగ్ గురించి, మేకింగ్ గురించి ఏం నేర్పించారు?

        స్టీవెన్ స్పీల్ బర్గ్ మన స్క్రిప్టులో పేజీల్ని తిరగేస్తూ, ప్రతి సీను గురించీ చెప్తూ వుంటే, ఆయనెదురుగా కూర్చుని ఆ వినడమే బెస్ట్ ఫిలిమ్ స్కూల్ ఎడ్యుకేషన్ నా వరకూ. ఆయన దగ్గర చాలా నేర్చు కున్నాను. ముఖ్యంగా పాత్రల షేడ్స్ ని, సంకీర్ణత్వాన్నీ వదలకూడదనే వారు. ఇది రైటర్స్ కి ఆయన గిఫ్టుగా అందించే నోట్. ఇదెంత మంచి గిఫ్టో మీకు తెలీదు. నటీనటులు ఇటువంటి షేడ్స్ వున్న సంకీర్ణ పాత్రల్ని చేయడానికే ఇష్టపడతారు. పాత్రలో మంచి వుండాలి, చెడూ వుండాలి. అప్పుడే అవి కట్టి పడేస్తాయి. ప్రేక్షకులు కూడా ఇలా కట్టి పడేసే పాత్రల్ని చూడ్డానికే ఇష్టపడతారు. స్పీల్ బర్గ్ ఇలాటి పాత్రల్ని సృష్టించే వైపుకే నన్ను పుష్ చేశారు.

బ్రిడ్జ్ ఆఫ్ స్పైస్ చిత్రీకరణలో మీరు ఎంతవరకు పాల్గొన్నారు?

        స్టీవెన్ స్పీల్‌బర్గ్ తో  పని చేస్తున్నప్పుడు నేను న్యూయార్క్ లో, బెర్లిన్‌లో సెట్స్ లో ఆయన  పక్కనే  కూర్చున్నాను. ఇది నా జీవితంలో అతి పెద్ద థ్రిల్. ఆయన టామ్ హాంక్స్ ని నటింప జేయడం, మార్క్ రైలాన్స్ తో సీన్ని షూట్ చేయడం, లైటింగ్ కరెక్షన్స్ చూసుకోవడం వంటి వాటిని చూడడం నా మనస్సుని కదిలించిందనే చెప్పాలి. ఈ డిటైల్స్ జీవితమంతా గుర్తించుకోవాలని మనసులోనే పదేపదే చెప్పుకున్నాను.

బ్రిడ్జ్ ఆఫ్ స్పైస్ మీకెలా సాధ్యమైంది?

ఇది నా జీవితంలో ఒక అద్భుతం అని నేను భావిస్తున్నాను. నాకు చరిత్ర అంటే బాగా ఇష్టం. ప్రత్యేకించి కోల్డ్ వార్ (ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం) గురించీ, కెన్నెడీ పరిపాలన గురించీ. నేనప్పుడు రాబర్ట్ డలెక్క్ రాసిన అద్భుత పుస్తకం ‘ఏన్ అన్ ఫినిష్డ్ లైఫ్’ చదువుతున్నాను. అది కెన్నెడీ అధికారంలో వున్న మొదటి 1000 రోజుల గురించి.

        1960 లో బే ఆఫ్ పిగ్స్ దాడి ఘటనలో పట్టుబడిన అమెరికన్ వైమానిక దళ పైలట్ ని విడిపించుకోవడానికి ఫిడెల్ కాస్ట్రోతో చర్చలు జరపడానికి వెళ్ళిన జేమ్స్ డోనోవన్ అనే వ్యక్తి గురించి క్యూబా విభాగంలోని పేజీలో ఫుట్‌నోట్ వుంది. కాస్ట్రోతో చర్చలు జరపడానికి ఈ అమెరికన్ న్యాయవాదిని ఎందుకు పంపించారు, దౌత్య వేత్తని పంపించకుండా?- అన్న సందేహం నాకొచ్చింది. ‘ఏన్ అన్ ఫినిష్డ్ లైఫ్’ పుస్తకంలో డోనోవన్ ఫుట్ నోట్ కేపరిమితమయ్యాడు తప్ప అతడిగురించి పుస్తకంలో ఇంకేమీ లేదు.

        ఈ నేపథ్యంలో దౌత్యవేత్తని పంపకుండా న్యాయవాదిని పంపడంలో నాకు పనికొచ్చే కథేమైనా వుందాని తవ్వడం మొదలెట్టాను. తవ్విన  కొద్దీ  అతను కాస్ట్రోతో చర్చలు జరపడంలో నాకు పనికొచ్చే కథ లేనే లేదనీ తేలింది. నా రీసెర్చిలో తేలిందేమంటే, 1960 లో  సోవియెట్ యూనియన్ భూభాగం మీద రష్యన్లు కూల్చేసిన అమెరికన్ వైమానిక దళం గూఢచార విమానంలో పైలట్ గేరీ పవర్స్ రష్యన్లకి చిక్కాడు.

        ఆ సమయంలో రష్యన్ స్పై రుడాల్ఫ్ ఎబెల్ అమెరికాకి చిక్కి బందీగా వున్నాడు. ఇప్పుడీ గూఢచారుల మార్పిడి ఒప్పంద ప్రతిపాదనతో న్యాయవాది డోనోవన్ వెళ్ళాడు. ఇదంతా నాటకీయంగా జరిగింది. న్యాయవాదిగా అతను బెర్లిన్ లో ఓ రష్యన్ గూఢచారిని వెనకేసుకొచ్చి రష్యన్ల దృష్టిలో పడ్డాడు. ఆ రష్యన్ గూఢచారిని మరణ శిక్ష నుంచి తప్పించి రష్యన్లకి చేరువయ్యాడు.

        రష్యన్లు అతణ్ణి చేరుకుని సంప్రదింపులు జరిపారు. గూఢచారుల పరస్పర మార్పిడి ప్రతిపాదనని అంగీకరించారు. అయితే ఇది అమెరికన్ ప్రభుత్వానికి తెలియకుండా వ్యక్తిగతంగా చేయాలని కోరారు. అతను అంగీకరించాడు. ఏ మాత్రం తేడా వచ్చినా ఇరుక్కునేది అతనే. రష్యన్లు తమకేం తెలీదని చేతులు దులుపుకోగలరు... అతణ్ణి చంపేసినా ఆశ్చర్యం లేదు. ఇలా ఈ వ్యక్తి గురించి నేను రీసెర్చి చేయడం మొదలెట్టాను. ఈ వ్యక్తి చరిత్ర ప్రపంచానికి తెలియకుండా మరుగున వుండడం ఆశ్చర్య పర్చింది...

నిజమే, మీరు చెప్పే వ్యక్తి గురించి మేమెప్పుడూ వినలేదు. అకస్మాత్తుగా అతడి  గురించి ఏకంగా సినిమానే చూసేశాం...

జేమ్స్ డోనోవన్

మామూలు సినిమా కాదు, టామ్ హాంక్స్ తో స్టీవెన్ స్పీల్‌బర్గ్ సినిమా! నేను పరిశోధిస్తున్నప్పుడు ఆ వ్యక్తి కుటుంబాన్ని కలుసుకున్నప్పుడు, చాలా తెలిశాయి. అతడి కొడుకు, కూతురు అతడ్ని అమితంగా ప్రేమిస్తారు, అతను ఎంత దేశభక్తుడో వాళ్ళకి తెలుసు. అయినా అతని గురించి ప్రపంచానికి తెలియదు. నేను వాళ్ళ  కళ్ళలోకి చూస్తూ, మీ నాన్న చేసిన పనిని లోకానికి తెలియ జెసేందుకు నేను చేయగలిగినంతా చేయబోతున్నానని చెప్పాను. నేనెంత కఠోర నిజాన్ని బయటికి  తీయబోతున్నానో, జేమ్స్ డోనోవన్ ని ఎంత రక్త పిపాసిగా చూపించబోతున్నానో నాకు తెలుసు. వాళ్ళు,  ‘ఎస్ ప్లీజ్, మా నాన్న కథ చెప్పండి’ అన్నారు.

వాళ్ళు సినిమా చూశారా?

        చూశారు. న్యూయార్క్  ప్రీమియర్‌లో చూశారు. చాలా భావోద్వేగపు సన్నివేశమది. వాళ్ళు నా ముందు వరసలో కూర్చున్నారు. సినిమా పూర్తయిన తర్వాత  నిజంగా అందమైన స్టాండింగ్ ఒవేషన్. వాళ్ళు నన్ను చూసి బిగ్గెస్ట్ హగ్ ఇచ్చారు. ధన్యవాదాలు చెప్పారు. ఇప్పుడంతా గుర్తు చేసుకుంటే తట్టుకోలేను. అప్పటికి ఆ అన్నా చెల్లెళ్ళ వయస్సు 60 కి పైనే, 70 కి దగ్గర్లో. ఆ చెల్లెలు తల్లి కూడా సినిమా చూసేందుకు వీలుగా తల్లి ఫోటో తీసుకొచ్చింది.

అది గొప్ప నివాళి!

        అంతే.  స్పీల్ బెర్గ్ వంటి మహనీయుడి చేతిలో కథ పెట్టినప్పుడు అంతకంటే ఎక్కువే. కథలో ఆయన డోనోవన్ నే చూశారు. కథలో తను చూసిన డోనోవన్ నే ప్రేక్షకులు చూడాలనుకున్నారు. ఇది నేను నేర్చుకున్న ఇంకో గొప్ప విషయం. దర్శకుడు/రచయిత పాత్రలో తానేం చూస్తున్నాడో తెలుసుకోకపోతే ప్రేక్షకులెలా చూస్తారు. ఆయన పాత్రల రెక్కల్ని కత్తిరించరు. ఎంతవరకు ఎగురుతాయో అంతవరకు ఎగరనిస్తారు. పాత్రలకి ఏదీ సులభంగా జరగనివ్వరు. పరిస్థితుల్ని కూడా క్లిష్టంగా సృష్టిస్తారు. ఆ పరిస్థితుల్లోంచి పాత్రని సులభంగా బయటపడనివ్వరు.

మీ స్క్రిప్టు స్పీల్‌ బర్గ్ దగ్గరికెలా చేరింది?

        నేను చేయాల్సినంతా రీసెర్చీ చేసి కథకో సమగ్ర రూపాన్నిచ్చుకున్నాను. అప్పుడు లాస్ ఏంజిలిస్ వెళ్ళి పిచింగ్ చేయడం మొదలెట్టాను. ఆ రోజు ఎనిమిది మీటింగుల్లో ఇరవై నిమిషాలు చొప్పున కథ చెప్పాను. కథలో మొదటి నుంచి  చివరి వరకూ అన్ని ట్విస్టులూ కలిపి చెప్పాను. మొదటి రోజు పిచింగ్ ముగిసే సమయానికి, నా ఏజెంట్ చాలా మంది వ్యక్తులతో కాల్స్ మాట్లాడాడు. వాళ్ళందరూ కథని ఇష్టపడ్డారు. ఈ చారిత్రక కథ ఇంతవరకూ ఇంకెవరూ చెప్పలేదేమని విస్మయం చెందారు. వారం చివర్లో డ్రీమ్‌వర్క్స్ ఎగ్జిక్యూటివ్ ఒకరు  కేఫ్‌లో కథ విని అద్భుతంగా వుందని చెప్పారు. ఆనందంగా ఓ నవ్వు నవ్వి- ఈ కథ స్టీవెన్ కి చెప్తానన్నారు.

        నేను లండన్‌ తిరిగి వెళ్ళిపోయాను. వెళ్ళి పోయాక స్టీవెన్ స్పీల్‌బర్గ్ మీ కథని మీనుంచి నేరుగా వినాలనుకుంటున్నారు- అని మెసేజ్ వచ్చింది. నేను చాలా భయపడ్డాను.  నా శరీరం నుంచి వేడి వేడి ఆవిర్లు బయటికొచ్చాయి. మూవీ గాడ్ తో నేను మాట్లాడడమా! ‘టెల్ మీ ది స్టోరీ’ అని ఆయన వాయిస్ ఫోన్లో విన్పించింది. నేను సగం చెప్పానో లేదో కథ ఆయన సైలెంట్ అయిపోయారు. అయిపోయింది- ఆయన కాల్ కట్ చేసేశారని బెంబేలెత్తిపోయాను. ‘సర్, ఆర్యూ స్టిల్ దేర్?’ ధైర్యం చేసి అడిగేశాను. ‘ఐయాం ఆబ్సల్యూట్లీ రాప్ట్, జస్ట్ కీప్ గోయింగ్’ అన్నారు. హమ్మయ్య అనుకుని మిగిలిన కథ చెప్పేశాను. ఆయన ‘ఎప్పుడు రాసిస్తారు మరి?’ అనడిగేశారు.  

        నేను డూ ఆర్ డై అన్నట్టు ఐదు వారాల్లో రాసేశాను. నేను పంపిన ఫస్ట్ డ్రాఫ్ట్ ఆయన చదివి నాకు ఫ్లయిట్ టికెట్స్ బుక్ చేసేశారు. గేటు దగ్గర గోల్ఫ్ బగ్గీ నన్ను పికప్ చేసుకుని యూనివర్సల్ స్టూడియో దాకా తీసికెళ్ళింది. రిసెప్షన్లో కూర్చున్నాను. స్వయంగా స్పెల్ బర్గే వచ్చి రాయల్ స్మైలిచ్చి, షెకాండిచ్చారు. తన ఆఫీసులోకి తీసికెళ్ళారు. అలా ప్రపంచంలో బిగ్గెస్ట్ డైరెక్టర్ తో నా డ్రీమ్ - నా జర్నీ ప్రారంభమైంది...

మీరూహించ లేదేమో అంత పెద్ద గురువు లభిస్తాడని.

          నిజం. ఆయన నాకు పంపిన ప్రతీ ఒక్క నోటూ నాకొక పాఠం అయింది. ఇంప్రూవ్ మెంట్ కి టూల్ అయింది. ఆయన నోట్స్ కథని తేలిక చేయడం గురించి వుండవు, క్లిష్టంగా  మార్చడం గురించి వుంటాయి. చాలా టెక్నిక్స్ నేను ఆయన దగ్గర నేర్చుకున్నవే.

సరే, నా దగ్గర ఒక కథకి ఐడియా వుందనుకోండి. దాన్ని పేపర్ మీద పెట్టాలంటే కష్టంగా వుందనుకోండి. మీరైతే ఏం చేస్తారు?

        ఆ కథని స్నేహితుడికి చెప్పండి. అది మీకు జరిగినట్టుగా, లేదా మీరు ఇప్పుడిప్పుడే విన్నట్టుగా. తర్వాత దాని గురించి మర్చిపోయి ఒక వారం తర్వాత మరో స్నేహితుడికి చెప్పండి. ఆపై ఒక వారం వేచి వుండి, మరొక స్నేహితుడికి చెప్పండి. స్వాభావికంగా మనమందరం ఎంతో కొంత కథలు చెప్పే నేర్పున్న వాళ్ళమే గాబట్టి, మీరలా చెబుతూ చెబుతూ వుంటే దానికదే కథ సాఫీ అయిపోతుంది. అనవసర విషయాలు ఎడిట్ అయిపోతాయి. మీరనుకున్న ఐడియాకి ఒక వరస క్రమంలో కథా రూపం మీ మనసులో ఏర్పడుతుంది.

సినిమా రైటర్ గా నేను స్థిరపడాలంటే ఏం చేయాలి?

        పని చేసుకు పోతూ వుండాలి. దీనికి మించిన మార్గం లేదు. ఎవరైనా రైటర్ ని అడిగి చూడండి- వాళ్ళ హార్డ్ డ్రైవ్ లోనో అలమారలోనో కుప్పలుగా నోట్ బుక్స్, రాసిన స్క్రిప్ట్స్ పడుంటాయి.  అవి నాటకాలైనా కావచ్చు, సినిమాలైనా కావచ్చు, టీవీ పైలట్స్ కావచ్చు- ఎన్నో ఏళ్ళుగా వాళ్ళు చేస్తూ వచ్చిన శ్రమకి గుర్తులవి. అవేవీ తెరకెక్కి వుండవు. లేదా స్టేజికి వెళ్ళి వుండవు. మీరీ వృత్తిలో స్థిరపడాలంటే ముందు మీరెంతో అనుత్పాదక శ్రమ చేయక తప్పదు. అప్పుడే అవకాశాలు తలుపు తడతాయి.

ఔత్సాహిక రచయితలకి మీరేం చెప్తారు?

        బస్సులోనో మెట్రోలోనో క ఒక మంచి డైలాగు వినబడితే రాసి పెట్టుకోవాలి. క్యారక్టర్ కి మంచి పేరు తట్టిందా రాసుకోవాలి. మంచి ఓపెనింగ్ ఇమేజి తట్టిందా నోట్ చేసుకోవాలి. చాలా మంది రైటర్లు ఇలా రాసుకుంటూ ఖజానా నిపుకుంటారు. తర్వాతెప్పుడైనా అవి ఉపయోగపడతాయని.

—ఏజెన్సీస్