891 : స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు

      తెలుగులో ఇంకో ‘బయోపిక్’ ఈసారి జార్జి రెడ్డి జీవితంతో వచ్చింది. 1966 - 72  మధ్యకాలంలో ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయం ఫిజిక్స్ రీసెర్చి స్టూడెంట్ గా జార్జిరెడ్డి క్యాంపస్ రాజకీయాలు ఆధారంగా ఇప్పుడు ‘జార్జి రెడ్డి’ అనే ‘బయోపిక్’ నిర్మించారు. నిర్మించినప్పుడు చాలా ఆషామాషీగా నిర్మించారు కనీస సినిమా లక్షణాలని పక్కన పెట్టేసి.  జార్జిరెడ్డి జీవిత సమాచారాన్ని కూడా ఇష్టానుసారమిస్తూ బయోపిక్ కి అర్ధం లేకుండా చేశారు. ఇలా చేయాలనుకున్నప్పుడు ‘జార్జిరెడ్డి’ అనే టైటిల్ పెట్టకుండా, జార్జిరెడ్డి స్ఫూర్తితో అని ఏదో ఫిక్షన్ తీసేస్తే సరిపోయేది. ఒక నిజజీవిత వ్యక్తి గురించి తప్పుడు, అసమగ్ర  సమాచారమిస్తూ, జార్జిరెడ్డి పేరుని క్యాష్ చేసుకావాలన్న ధోరణిలో బయోపిక్ తీసే అధికారం దర్శకుడికి వుండదు. అది ఆ నిజ జీవిత వ్యక్తికి అన్యాయమే అవుతుంది. ఇలా బయోపిక్ జానర్ మర్యాదనే తీసి అవతలపెట్టి, తమ చేతికి చిక్కిన ఒక అరుదైన మంచి అవకాశాన్నే జారవిడుచుకున్నారు. ఆ నాటి క్యాంపస్ రాజకీయాలే నేడు కూడా కేంద్రీయ విశ్వవిద్యాలయాల్లో ప్రతిబింబిస్తున్న వైనాన్ని నేటి తరానికి ఎత్తి చూపగలిగే అరుదైన అవకాశమిది. దర్శకుడి బాధ్యత కూడా. తులనాత్మకంగా ఈ తరం ప్రేక్షకులకి జార్జి రెడ్డిని బాగా కనెక్ట్ చేయగలిగే సువర్ణావకాశం. దీన్ని నేలపాలు చేసుకున్నారు. అసలీ బయోపిక్ కాని బయోపిక్ ని తలపెట్టినప్పుడు  ఓ మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ ని గానీ, క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్ ని  గానీ నిర్ణయించుకోలేదు. భారీగా ఎనిమిది కోట్లు ధారబోసి తక్షణం ఫ్లాపయ్యే ‘బయోపిక్’ ని ఇంకా ఈ సమాచార విప్లవ కాలంలో కూడా ఎలా తీస్తారో అర్ధంగాని విషయం. క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్ అలా వుంచి, అసలు మార్కెట్ యాస్పెక్ట్  ఏ ఒక్క సీనులో కూడా కన్పించదు ఈ ‘బయోపిక్’ లో. అంత ఔట్ డేటెడ్ గా వుంది.

          మొట్ట మొదట ఈ స్క్రీన్ ప్లేకి కాన్సెప్ట్ ని నిర్ధారించేటప్పుడు నాడూ నేడూ కామన్ గా వుంటున్న లెఫ్ట్ వింగ్, రైట్ వింగ్ క్యాంపస్ రాజకీయాల్ని హైలైట్ చేస్తూ నేపథ్యం ఏర్పాటు చేసుకోలేదు. చేసి వుంటే ఆ నేపథ్యంలో నేపథ్యం తాలూకు క్యారక్టరైజేషన్ తో, లక్ష్యంతో, జార్జి రెడ్డి పాత్ర ఐడెంటిఫై అయ్యేది. బయోపిక్ పాత్రకి ఐడెంటిటీ అంటూ లేకపోతే బయోపిక్ కి అర్ధమే లేదు. ఐడెంటిటీ లేని పాత్రని ప్రేక్షకులు ఓన్ చేసుకోలేరు, ఫీలవలేరు. ఈ రెండూ జరక్కపోతే  సిడ్ ఫీల్డ్ మాటల్లో ఆ పాత్ర – “ too internal, too reactive, seems to disappear off the page” అవుతుంది. “ disappear off the page” అంటే స్క్రీన్ ప్లే పేజీల్లోంచి ఆ పాత్ర అదృశ్యమై పోవడమన్న మాట. నిజమే, రెండున్నర గంటల ఈ ‘బయోపిక్’ లో జార్జి రెడ్డి ఎక్కడున్నాడా అని పదేపదే వెతుక్కోవాల్సి రావడం ఇందుకే. ఇది చాలా విషాదం!

          జార్జి రెడ్డి లెఫ్ట్ వింగ్ ప్రతినిధి. అతను రైట్ వింగ్ తో సంఘర్షించాడు. లెఫ్ట్ వింగ్, రైట్ వింగ్ సంఘర్షణలు నేడూ కేంద్రీయ విశ్వవిద్యాలయాల్లో చూస్తున్నవే. ఈ నేపథ్యంలో జార్జి రెడ్డి ఆనాడు ఎలా సంఘర్షించాడు, ఏం తప్పులు చేశాడు, అతన్నుంచి ఈ తరం ఏం నేర్చుకోవచ్చన్నవి సహజాతి సహజంగా ఈ ‘బయోపిక్’ కి దానికదే కాన్సెప్ట్ అయిపోతుంది. ప్రాథమికంగా సినిమాకి కావాల్సిన కాన్సెప్ట్ ఏమిటో తెలియకపోతే  సినిమా ఎలా తీస్తారెవరైనా.

          మరికొన్ని స్క్రీన్ ప్లే ఓనమాలు కూడా తెలిసినట్టు లేదు : పాత్రకి ఒక గోల్, కాన్ఫ్లిక్ట్ లతో కూడిన స్ట్రక్చర్, సస్పెన్స్, థ్రిల్ అనే ఎలిమెంట్స్, యాక్టివ్ పాత్ర! ...హీన పక్షం యాక్టివ్ పాత్రతో కథ రాసుకోవాలని కూడా అనుకో లేదు. పనిలేని పాసివ్ పాత్ర రాసుకున్నారు. గత రెండు దశాబ్దాలుగా వందల సినిమాలు పాసివ్ పాత్రలతో అట్టర్ ఫ్లాపవుతూ వస్తున్నాయని ఇంకా తెలుసుకోక పోతే ఎలా? ఇదంతా చూస్తే దర్శకుడు ఆర్ట్ సినిమాల ధోరణితో వున్నట్టు అన్పిస్తుంది.
     
  ఒకసారి క్లుప్తంగా కథ చూద్దాం :

         ముస్కాన్ అనే రిసెర్చర్ అమెరికా నుంచి వచ్చి, జార్జి రెడ్డి మీద తీయాలనుకుంటున్న డాక్యుమెంటరీ గురించి అతడి జీవితాన్ని శోధించడం మొదలెడుతుంది. ఇందులో భాగంగా మల్టిపుల్ ఫ్లాష్ బ్యాకులుగా జార్జిరెడ్డి కథ వస్తూంటుంది. అతను కేరళలో జన్మించాడు. తల్లి వుంటుంది. చిన్నపుడే కర్రసాము, కత్తి సాము నేర్చుకున్నాడు. బ్లేడుతో గాయపర్చడం నేర్చుకున్నాడు. చదువులో ముందుంటాడు. ఇలా పెద్దవాడై, హైదరాబాద్ ఉస్మానియా యూనివర్సిటీలో చేరతాడు.

        అప్పటికే యూనివర్సిటీలో రెండు విద్యార్ధి సంఘాలుంటాయి. వాటిలో ఒకటి ఎబిసిడి (ఎబివిపి పేరు మార్చారు. అప్పట్లో ఎబివిపి లేదు, ఆరెస్సెస్ అనుబంధ సంస్థ వుండేది). ఈ రెండు సంఘాలూ కొట్టుకోవడమే పని. హాస్టల్లో భోజనాల దగ్గర్నుంచీ ప్రతీదానికీ కొట్లాటలే. ర్యాగింగ్, ఈవ్ టీజింగులు, కుల వివక్ష, ఆర్ధిక అసమానతల అశాంతీ, ఇవన్నీ చూసి తిరగబడతాడు జార్జిరెడ్డి. విద్యార్థి రాజకీయాల్లోకి ప్రవేశిస్తాడు. ఇంకో పక్క ఇతనంటే ప్రేమ పెంచుకున్న మాయా అనే నార్త్ అమ్మాయి వుంటుంది. ప్రత్యర్ధుల హింసకి హింసే సమాధానంగా చేసుకున్న జార్జి రెడ్డి పీడీఎస్ (అతడి మరణానంతరం పీడీఎస్ యూ - ప్రోగ్రెసివ్ డెమోక్రటిక్ స్టూడెంట్స్ యూనియన్ గా ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రమంతటా వెలిసి, జాతీయంగా విస్తరించి ఇప్పుడూ క్రియాశీలంగా వుంది) అనే విద్యార్ధి సంఘాన్ని స్థాపించి, ఎన్నికల్లో గెలుస్తాడు. దీంతో సదరు రెండు సంఘాలు కక్ష గడతాయి. అతణ్ణి చంపేందుకు ఒకసారి విఫలయత్నం చేసి, రెండో సారి చంపేస్తారు. ఇదీ కథ.

కథ - గాథల కన్ఫ్యూజన్ 

        ఇలా ఈ పై కథ తలపెట్టిన బయోపిక్ కి  కథలా లేదు, గాథలా వుంది. ఈ విశ్లేషణ వచ్చే వ్యాసంలో చేద్దాం. ఐతే వాస్తవంగా జార్జిరెడ్డి జీవితం సినిమాగా గాథ అయ్యే అవకాశం లేదు. చివరికి చనిపోయి ట్రాజడీ అయినా నిజజీవితంలో ఒరిజినల్ గా అతడి కున్న లక్ష్యంతో, దాన్ని సాధించలేకపోయిన పోరాటంతో అది కథే అవుతుంది నిజానికి. లక్ష్యం లేకుండా ఏదో బలహీన పోరాటంగా  చూపిస్తే గాథ అయిపోతుంది. ఇదే జరిగింది. ఇది కమర్షియల్ సినిమాకి వ్యతిరేకం. ఈ స్క్రిప్టు రాయడానికి ఇది ముందు గుర్తించుకోవాల్సిన విషయం. ఒక ఐడియా అనుకున్నాక ఆ ఐడియాలో కథే వుందా లేక గాథ  ఏమైనా వుందా ముందు పరిశీలించుకుంటారు. ఇది కామన్ సెన్సు. గాథ గనుక వుంటే అది కమర్షియల్ సినిమాకి వ్యతిరేకం గనుక పక్కన పెట్టేస్తారు అమీబాలు కాని బుద్ధి జీవులు. అమీబాలు రాసుకున్న కథలన్నీ కథలే అనుకుని తమ అమీబియాసిస్ ని గాథలుగా కథంతా ప్రాకిస్తారు. సమ్మగా ఫ్లాపుని అనుభవిస్తారు. అదో తృప్తి. కథంటే ఏమిటి, గాథంటే ఏమిటి ఈ బ్లాగులోనే అనేక సార్లు చెప్పుకున్నాం గనుక మళ్ళీ అవసరం లేదు.

          జార్జి రెడ్డి జీవితమనేది కథా లక్షణాలతో కమర్షియల్ సినిమా తీయడానికి రెడీమేడ్ గా వున్నదే. ఇంకా దీన్ని టైలరింగ్ చేయాల్సిన అవసరం లేదు. ఈ కథకి ‘మహానటి’ ఫేం తాపడం చేశారు రిసెర్చర్ ముస్కాన్ పాత్రతో, జార్జిరెడ్డి జీవితాన్ని ఆమె తెలుసుకుంటున్న కథనంతో.  ‘మహానటి’ లో సావిత్రి గారి జీవితం గాథ. గాథని కమర్షియల్ గా నిలబెట్టి సక్సెస్ చేయాలంటే జర్నలిస్టు పాత్రలతో వాళ్ళ ‘కథ’ తో  ఆ గాథకి తాపడం చేయాలి. అదే చేశారు. ఆ జర్నలిస్టులు సావిత్రి గారి జీవితంలో ‘శంకరయ్య ఎవరు?’ అన్న డ్రమెటిక్ క్వశ్చన్ తో - అన్వేషణతో కొనసాగుతారు. వాళ్ళది కథ కాబట్టి వాళ్ళకి శంకరయ్య ఎవరో తెలుసుకునే గోల్, ఆ గోల్ కోసం సంఘర్షణా వగైరా కథా లక్షణాలు సమకూరాయి. ఈ కథ లోపల ప్యాక్ అయివున్న సావిత్రి గారి గాథకి సంఘర్షణ వుంటుంది గానీ లక్ష్యం లేదు. అందుకని గాథ అయింది. ఇలా స్క్రిప్టు రాయడానికి బయోపిక్ గాథగా దొరికినప్పుడు, ఆ గాథని ఇంకో కథ ఆధారంగా  చెప్పి నిలబెట్టడం అమల్లో వున్న విధానం.

          ఇలాకాక బయోపిక్కే కథగా లభించినప్పుడు ఆ కథ చెప్పడానికి ఆధారంగా ఇంకో కథ అవసరం లేదు. కథగా లభించిన  బయోపిక్ లోనే లక్ష్యమూ సంఘర్షణా ఇమిడి వుంటాయి గనుక అది దానికదే ఓ సినిమా ఐపోతుంది, ఇంకా వేరే సినిమా చూపించి కన్ఫ్యూజ్ చేయనవసరం లేదు. కథగా వున్న బయోపిక్ తో వచ్చిన ఏ సినిమా అయినా ఈ సూత్రంతోనే వుంది. ఎందుకని?

          ఎందుకంటే, బయోపిక్ లో వున్న కథని ఇంకో కథ ఆధారంగా చెప్తే రెండు కథలు దాడి చేస్తాయి. ఒక సినిమాలో ఒకే కథని రిసీవ్ చేసుకుంటుంది మైండ్. మళ్ళీ రెండో కథలో వుండే ఇంకో లక్ష్యమూ దాని తాలూకు సంఘర్షణా భరించలేదు. అది డిస్టర్బెన్స్ కూడా ఫోకస్ చెదర గొడుతూ. ఇందుకే రెండు మూడు కథలు, నాల్గైదు కథలుగా కథా సంపుటాలుగా వుండే సినిమాలు ఫ్లాపవుతాయి. మనం ఇడ్లీ అడిగితే  హోటలతను ఇడ్లీకి జతచేసి చక్కగా చట్నీ పెడతాడు. ఇడ్లీకి ఇంకో ఇడ్లీయే చట్నీగా మన మొహాన పడెయ్యడు. పడేస్తే అవేపెట్టి అతడి మొహాన ఫటీమని కొట్టి వచ్చేస్తాం. హోటల్ అట్టర్ ఫ్లాప్. కథ అనే ఇడ్లీకి ఇంకో ఇడ్లీయే చట్నీగా పెట్టినా ఇంతే. ఇవి క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్ ముచ్చట్లు. హోటలతనికి ఈ క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్ బాగా తెలుసు. అందుకని కలెక్షన్స్ బాగా వుంటాయి.

ప్లాట్ డివైస్ గా గన్ 

        అందుకని జార్జిరెడ్డి జీవితమే లక్ష్యంతో కూడిన కథగా స్క్రిప్టు రాసుకోవడానికి దొరికి నప్పుడు- ఈ కథ చెప్పడానికి ఆధారంగా మళ్ళీ ముస్కాన్ అనే రిసెర్చర్ తో ఇంకో కథ అల్లనవసరం లేదు. అల్లితే అది కథగా అల్లుకోదు. కలుపుగా పంట చెడగొడుతుంది. అందుకనే జార్జిరెడ్డి జీవితం తెలుసుకుంటున్న ముస్కాన్ కి ఏ లక్ష్యమూ సంఘర్షణా లేక, ఏవో హడావిడి దృశ్యాలు వచ్చి పోవడాన్ని చూస్తాం. అంటే జార్జిరెడ్డి కథ అనే బయోపిక్ కి ఈ తాపడం గాథలా తయారయ్యింది. కథ చెప్పడానికి ఆధారంగా గాథ అనేది తాపడంగా ఎలా వుంటుంది? ఒక కథ చెప్పడానికి ఆధారంగా ఇంకో కథగానీ, గాథ గానీ అవసరమే లేదు. కథ అంటేనే వొక స్వయంప్రతిపత్తి గల కళా రూపం. ఆ కథగా వున్న కథని ఫ్లాష్ బ్యాక్ గా మార్చి (స్వయంప్రతిపత్తిని తీసేసి) గాథ ఆధారంగా చెప్పలేరు.

          ఇప్పుడిక్కడ గమనించాల్సిన ముఖ్య విషయమేమిటంటే, ఫ్లాష్ బ్యాక్ ఎప్పుడూ కథ కాదు, ప్రెజెంట్ టైంలో చెప్తున్న విషయమే కథవుతుంది. ఈ కథ చెప్పడానికి కావాల్సిన సమాచారాన్ని ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ లోంచి తీసుకుంటూంటుంది కథ. అందుకని ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ ఎప్పుడూ సమాచార వనరుగానో, గాథలుగానో వుంటాయి. కథలుగా వుండవు. కథ అనేది ప్రెజెంట్ టైంలోనే నడవాలి. అందుకని  ‘మహానటి’ లో జర్నలిస్టుల ప్రెజెంట్ టైం కథకి, ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ లో సావిత్రి గారి గాథ సమాచార వనరుగా తోడ్పడింది. జార్జి రెడ్డి బయోపిక్ లో ప్రెజెంట్ టైంలో రిసెర్చర్ జర్నీ చూపిస్తూ,  ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ లో జార్జిరెడ్డి ‘కథ’ చెప్పారు. ఇది టోటల్ రాంగ్ అయింది టెక్నిక్ పరంగా, థియరీ పరంగానూ.

          అంటే ఫ్లాష్ బ్యాకులుగా చెప్పిన జార్జిరెడ్డి ‘కథ’ ని ప్రెజెంట్ టైంలో స్వయంప్రతిపత్తి గల కథ కిందికి తెచ్చి, ప్రెజెంట్ టైంలో అక్రమంగా తిష్ట వేసిన, గాథ మాత్రంగా అనాలోచిత కల్పనగా వున్న, ముస్కాన్ రిసెర్చి జర్నీని ఎత్తివేయాలి. ఆమె చేసిందేమీ లేదుగానీ చివర్లో జార్జిరెడ్డి గన్ ని హుస్సేన్ సాగర్ లో విసిరేసి ముగిస్తుంది. 47 ఏళ్ల తర్వాత ఆ గన్ ఆమె కెక్కడిది? ఈ సినిమాలోనే చూపించినట్టు, జార్జిరెడ్డి హత్య జరిగినప్పుడు అతడి దగ్గరే వుంది. అది పోలీసులకి దొరికి కోర్టు ప్రాపర్టీగా వుండి పోవాలి. అక్కడితో దాని కథ సమాప్తం కావాలి. కథే బ్యాలెన్సుగా లేనప్పుడు ఆమె ఎక్కడో గన్ ని దొరికించుకుని (కోర్టు భోషాణంలోంచి అపహరించిందా?) ముగించడానికి ఇంకా కథెక్కడుంది? హత్య కేసులో సాక్ష్యాధారాన్ని ఆమె ఎలా ఎత్తుకొచ్చి మాయం చేస్తుంది?

          ఈ ముగింపుకి దర్శకుడు చెప్పిన భావం, ఆ గన్ ని హుస్సేన్ సాగర్ లో వేయించడం డైరెక్టర్స్ టచ్. జార్జిరెడ్డి  పోరాటం తర్వాత వచ్చేది నిశ్శబ్దమే...గన్ బుద్ధుడి దగ్గరికి వెళ్లి ఆగుతుంది. ప్రశాంతత, హింస రెండూ ఆయన దగ్గరే వుంటాయి. ఏది ఫైనల్ అనేది మీరు నిర్ణయించుకోండి ... అంటూ ఇంటర్వ్యూలో ఏదో కవితాత్మక ధోరణి. ఇక్కడ గన్ ఉనికిని ప్లాట్ డివైస్ గా గుర్తించి కాన్సెప్ట్ కి కనెక్ట్ చేయడంలో విఫలమయ్యారు.

          అసలు తనని చంపుతున్నప్పటికీ జార్జిరెడ్డి గన్ తీయలేదంటే అక్కడే మేసేజి ఇచ్చేసినట్టు. అసలు కథలో కల్పించిన ఈ గన్ పాత్ర లాజిక్ గురించి వచ్చే వ్యాసంలో చూద్దాం.

          చెప్పేదేమిటంటే, కమల్ హాసన్ నటించిన ‘హే రామ్’ లో మహాత్మా గాంధీ రియల్ హత్యోదంతాన్ని, కమల్ పాత్రతో గాంధీని చంపాలన్న సమాంతర ఫిక్షన్ కథతో ముగింపు నిచ్చినట్టు - ముస్కాన్ తో కూడా గన్ కోసం అలాటి  ట్రావెల్ ని చేయించి వుండాల్సింది. కమల్ పాత్ర గాంధీ ని చంపడం కోసం, స్పెషల్ గన్ తయారీతో  సమాంతర ఫిక్షన్ గా వుంటుంది. అప్పుడు ముస్కాన్ ట్రావెల్ కూడా, తన హత్యా సమయంలో గన్ వాడని జార్జిరెడ్డి గన్ కోసం అన్వేషణగా కొనసాగితే ఒక లాజికల్ ఎండ్ కి దారితీస్తుంది. ‘జార్జిరెడ్డి గన్ ఎందుకు వాడలేదు?’ – అనేది డ్రమెటిక్ క్వశ్చన్ గా వుంటుంది. ‘శంకరయ్య ఎవరు?’ అన్న ‘మహానటి’ లో డ్రమెటిక్ క్వశ్చన్ లాగా. ‘కట్టప్ప బాహుబలిని ఎందుకు చంపాడు?’ - అని ‘బాహుబలి’ డ్రమెటిక్ క్వశ్చన్ లాగా.

          అప్పుడు ముస్కాన్  ఫారిన్ డాక్యుమెంటరీ మేకర్ కాకుండా, నేటివిటీతో హక్కుల కార్యకర్తగా వచ్చి వుండొచ్చు. చరిత్ర దృష్టికి రాని డ్రమెటిక్ క్వశ్చన్ కి, జార్జి రెడ్డి బయోపిక్ ఆధారంగా సమాధానాన్ని అన్వేషించి – గన్ వాడని జార్జిరెడ్డి అప్రకటిత మెసేజ్ ని ప్రపంచానికి చాటవచ్చు. అప్పుడది ముస్కాన్ ట్రావెల్ కథవుతుంది. అప్పుడు ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ తో జార్జిరెడ్డి కథని గాథగా మార్చాలి - డిటో ‘మహానటి’. అయితే ఇప్పుడు తీసిన బయోపిక్ లో జార్జిరెడ్డిది పాసివ్ పాత్రతో గాథగానే వుంది. ఈ గాథ కూడా సరిగ్గా లేదనేది వచ్చే వ్యాసంలో చూద్దాం. ఇలా జార్జి రెడ్డిది ఏదో గాథ అయి, ముస్కాన్ ది కూడా లక్ష్యం లేకుండా ఇంకేదో గాథలా అయి -  రెండూ గాథలైపోయి బాక్సాఫీసుని ఇబ్బందిలో పడేశాయి. 

(రేపు ‘జార్జి రెడ్డి జీవిత కథ సంగతులు’) 

―సికిందర్

891 : సందేహాలు - సమాధానాలు

Q :   మీతో నాకు పరిచయం లేదు. అయితే స్టోరీ సినాప్సిస్ నేరేషన్ గురించి మీరు రాసిన ఆర్టికల్ ఫాలో అయి కథ చెప్పాను. వెంటనే ఓకే చేశారు. తర్వాత ఆ కథని ట్రీట్ మెంట్ రాసుకుని రెండు గంటలు మొత్తం అన్ని సీన్లు విన్పిస్తే, నచ్చలేదని రిజెక్ట్ చేశారు. ట్రీట్ మెంట్ నచ్చక పోతే మొదట నచ్చిన కథ రిజెక్ట్ అవుతుందా? 

―కొత్త దర్శకుడు

A :   రిజెక్ట్ అవదు. మీరు సినాప్సిస్  చెప్పి ఓకే చేయించుకోవడానికీ, ట్రీట్ మెంట్ విన్పించడానికీ మధ్య గ్యాప్ లో ఇంకో కథ నచ్చి వుంటే తప్ప!  అందుకని  ట్రీట్ మెంట్ సిద్ధం చేసుకున్న తర్వాతే లైన్లయినా, సినాప్సిస్ లైనా చెప్పుకుంటే బావుంటుంది. ముందు లైను నచ్చాకనో, సినాప్సిస్  నచ్చాకనో తర్వాత తీరిగ్గా ట్రీట్ మెంట్ చేసుకోవచ్చులే నన్న అలసత్వం మంచిది కాదు. పూర్తి స్థాయి ట్రీట్ మెంట్ తోనే (బౌండెడ్ స్క్రిప్టు) వెళ్లి సినాప్సిస్ విన్పించాలి. అది ఓకే అయితే, రెడీగా వున్న ట్రీట్ మెంట్ ఆ వెంటనే చూపించేస్తే, అక్కడితో మ్యాటర్ క్లోజ్ అవుతుంది. ఇలా కాక సినాప్సిస్ ఒకసారి, ట్రీట్ మెంట్ ఇంకోసారి విడివిడిగా విన్పిస్తే ఆ గ్యాపులో ఏమైనా జరగొచ్చు. మళ్ళీ- ఈసారి మరీ పెను భారంగా రెండు గంటలు  ట్రీట్ మెంట్ వింటూ కూర్చునే ఓపిక లేకపోవచ్చు. ఉన్నా సెకండ్ థాట్స్ రావచ్చు. అప్పుడు నచ్చిన కథ ఇప్పుడెందుకో నచ్చకపోవచ్చు. కనుక సినాప్సిస్ శ్రవణం, ట్రీట్ మెంట్ సమర్పణ ఏకకాలంలో జరిగిపోతే ఇంకే దారుణమైన ఘడియలు రావు.

          ఇప్పుడెలాగూ మీ దగ్గర బౌండెడ్ స్క్రిప్టు వుంది కాబట్టి, ఒకసారి సినాప్సిస్, మళ్ళింకో సారి ట్రీట్ మెంట్ విన్పించాల్సిన టెన్షన్ వుండదు. ఓ అరగంట సినాప్సిస్ నేరేషన్ విన్పించాక ఓకే అయితే, రెడీగా వున్న ట్రీట్ మెంట్ తో ముందుకెళ్ళి పోవచ్చు. అంటే వివరంగా సీన్లు వినరని కాదు, వింటారు. ముందు మీకు ఆఫీసు కేటాయించి తర్వాత అన్నీ వింటారు. మార్పు చేర్పులు అవసరమన్పిస్తే చేయమంటారు. షార్ట్ కట్స్ తో పనిజరగదు. షార్ట్ కట్స్ కి లోతుపాతులు వుండవు. లోతుపాతుల్లేకుండా రాత్రికి రాత్రి పని జరగదు. చేతిలో బౌండెడ్ స్క్రిప్టు వుంటే చాలా లోతు పాతులున్నట్టు.

           కేవలం సినాప్సిస్ వరకూ రాసుకుని విన్పించి ఓకే చేయించుకున్నాక, ట్రీట్ మెంట్ రాస్తున్నప్పుడు తేడాలు రావచ్చు. తప్పకుండా వస్తాయి. విన్పించిన సినాప్సిస్ లాగే ట్రీట్ మెంట్ వుండాలని లేదు. అది సినాప్సిస్ కంటే బెటర్ గానో, వరస్ట్ గానో డెవలప్ అవచ్చు. అప్పుడా ట్రీట్ మెంట్ విన్పిస్తే, మొదట విన్పించిన సినాప్సిస్ తో  విభేదించి రిజెక్షన్ కి గురవచ్చు. సినాప్సిస్ దానికదే ఫైనల్ రూపం కాదు. రాసుకున్న సినాప్సిస్ కి చేసుకున్న ట్రీట్ మెంట్ తర్వాత తేలిన కథే ఫైనల్ కథ. ఈ ట్రీట్ మెంట్  ప్రకారం తిరగ రాసుకున్న సినాప్సిస్సే ఫైనల్. ఇదే విన్పించాలి.

          షార్ట్ కట్స్ కష్టాలకి ఉదాహరణలు... ఒకతను ఏం చేసి నిర్మాతని పట్టాడో పట్టేశాడు. ఆఫీసు ఓపెన్ చేయించి కూర్చుని ఏం కథ చేయాలా అని నెలల తరబడి ఆలోచిస్తున్నాడు. ఆఫీసు రేపోమాపో అన్నట్టుంది. ఇంకో అతను ఏదో కథ తీస్తూ పోతే తొంభై నిమిషాలే వచ్చింది. అది వదిలేసి పారిపోయాడు. షార్ట్ కట్స్ తో కామెడీ లుంటాయి.

Q :   దయచేసి "పారసైట్ " అనే సౌత్ కొరియన్ మూవీ యొక్క స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు రాయండి.
―రాజు AD

 A :  ‘పారసైట్’ (2019) అద్భుతమైన బ్లాక్ కామెడీ థ్రిల్లర్ అంతర్జాతీయ ప్రశంసలతో. ఈ అద్భుతం కేవలం స్క్రీన్ ప్లే సంగతులతో తెలియదు. కేవలం స్క్రీన్ ప్లే సంగతులతో ఉపయోగం కూడా లేదు. దీని జానర్ క్రాఫ్ట్ ని కలిపి అర్ధం జేసుకోగలిగితేనే ఉపయోగం. కానీ వివిధ క్రాప్టులు ఇప్పుడొస్తున్న మేకర్లకి అర్ధం గావడం లేదు, ఏంచేస్తాం. వాళ్ళు రాసుకున్న కథల్లోనే ఒక సీను కేదైనా క్రాఫ్ట్ చెప్తే అర్ధం జేసుకోలేకపోతున్నప్పుడు, వేరే సినిమాల్లో క్రాఫ్టులు తెలుసుకోవా లనుకోవడ మెందుకు? అవసరం లేదు. ఇప్పటికే సత్యజిత్ రే ‘నాయక్’ గురించి పదేపదే ప్రస్తావించడం అతిగా వుంది. ఇంకోసారి చెప్పుకుంటే, అందులో సౌండ్ తో ఆయన క్రాఫ్ట్ ఎన్ని సంగతులతో ముడిపడి ఎలాటి కథ అదికూడా చెప్పిందో అర్ధంజేసుకోలేకపోతే, ఫీలై ఇన్స్ పైర్ అవకపోతే, ఏ సినిమా సైన్స్ తెలుసుకుని ఏం లాభం. ‘ఖైదీ’ క్రాఫ్ట్ ఎందరికి అర్ధమైంది? అందుకని ‘పారసైట్’ లాంటి మూవీ స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు క్రాఫ్టు విహితంగా రాయడం బావుండక మానుకున్నాం.

 Q :  ఫలానా సినిమా స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు రాయమని మిమ్మల్ని ఇంకా అడుగుతున్నారంటే అది మీకు హేపీగా వుందా, బాధగా వుందా?
―పేరు రాయలేదు

A :   పాయింటు హేపీయా, బాధనా అని కాదు, అవసరమా అని. ఇప్పటి అవసరమేమిటంటే, ఇంతకాలం పొందిన జ్ఞానంతో మీరే స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు రాసి మీలో కథకుడో, దర్శకుడో ఎన్ని అంగుళాలు వున్నాడో తేల్చుకోవడం. అసలు స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు ఏమర్ధమయ్యాయో కూడా తేల్చుకోవడం. తెలుగు సినిమాలన్నీ ఒకేలా వుంటున్నప్పడు స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు ఒకేలా ఎంతకాలం చదివి బోరు కొట్టించుకుంటారు? ఆ మాటకొస్తే ఇప్పుడు తెలుగు సినిమాలకి రివ్యూలు కూడా అవసరం లేదు. అయినా మనమున్నామని తెలిపేందుకు అప్పుడొకటీ అప్పుడొకటీ రాద్దాం. 

Q :   ‘ఖైదీ’ స్క్రీన్ ప్లే సంగతులులో అది కమర్షియల్ స్ట్రక్చర్ తో వున్న ఆర్ట్ సినిమా కథ అన్నారు. అందుకని నూతనత్వం వచ్చిందన్నారు. ఐతే అది తమిళంలో తీశారు. అలాటిది తెలుగులో తీస్తే వర్కౌట్ అవుతుందా?
―అనంత్, ASSO

A :   పైనే చెప్పుకున్నట్టు క్రాఫ్టే పాయింటు. క్రాఫ్ట్ ని అర్ధం జేసుకోనంతవరకూ ఏ ప్రయోగాలూ సాధ్యం కావు. అసలు మామూలు కమర్షియల్ సినిమాల్లోనే కొన్ని క్రాఫ్ట్స్ వుంటాయి. ఎన్టీఆర్ ‘బొబ్బిలి పులి’ క్రాఫ్ట్ ఏమిటి? సీనుకి ఒక్క డైలాగు మాత్రమే వుండడం. ఇది గమనించారా? గమనించకపోతే ఎందుకు సినిమా వాళ్ళు సినిమాలు చూస్తున్నట్టు? ఏ ఉద్దేశంతో ఈ క్రాఫ్ట్ వుంది? చివర కోర్టు సన్నివేశాల్లో హెవీగా ఎన్టీఆర్ డైలాగులు వుండడంతో. ఇంత హెవీ డైలాగులు చాలా సేపు ఆడియెన్స్ తట్టుకోవాలంటే మిగతా సినిమాలో ఎక్కువ డైలాగుల భారం వేయకూడదు.ఇలా చేస్తే ఇక్కడ రిలీఫ్ గా సీన్లు చూసిన ప్రేక్షకులు, అక్కడ హేవీ డైలాగుల్నిభారంగా ఫీల్ కారు అందుకని క్లయిమాక్స్ సన్నివేశాల వరకూ సీనుకొక్క డైలాగు మాత్రమే వ్యూహాత్మకంగా వాడారు దాసరి నారాయణ రావు.  సీనుకొక్క డైలాగు మాత్రమే ఎలా సాధ్యమైంది? సన్నివేశ సారాంశం తెలిస్తే అర్ధమవుతుంది. జస్ట్ యాడ్ ఏజెన్సీ లో కాపీ రైటర్ వుంటాడు. అతను ఒక్క లైనులో అమ్మకపు వస్తువు గురించి మ్యాటర్ క్రియేట్ చేస్తాడు. క్రాఫ్ట్ అంటే ఏమిటో, దాని అవసరమేమిటో జ్ఞాన సముర్పార్జన లేకుండా ‘ఖైదీ’ లా తెలుగులో కమర్షియలార్ట్ తీయడం కష్టం. కమర్షియల్ సినిమాలతో చేయి తిప్పుకోకుండా కళాత్మక సినిమాల జోలికి పోవద్దంటాడు రాబర్ట్ మెక్ కీ. తెలుగులో ఇప్పుడెన్ని కమర్షియల్ మసాలాలు తీసి అనుభవం గడించినా కమర్షియలార్ట్ పట్టుబడే అవకాశం కనిపించడం లేదు.

―సికిందర్

889 : మూవీ నోట్స్

(ఆదివారం వెలువడాల్సిన  “మూవీ నోట్స్”  మన పనికి మాలిన కొన్ని ఎంజాయ్ మెంటు కార్యక్రమాల వలన సోమవారం)

          ఆర్ధిక మాంద్యం ప్రభావంతో ఇతర రంగాలు ఛిన్నా భిన్న మవుతున్నా, సినిమా రంగం ఫుల్ జోష్ తో ముందుకు సాగడం ఒక ప్రత్యేకత. మూడు సినిమాలు మొదటి రోజు 120 కోట్లు వసూళ్లు రాబట్టాయంటే, ఆర్ధిక మాంద్యం ఇంకెక్కడుందని ఆ మధ్య కేంద్ర మంత్రి రవి శంకర ప్రసాద్ వ్రాక్రుచ్చి వెనక్కి తగ్గితే, పివిఆర్ గ్రూప్ మల్టీ ప్లెక్సుల సీఈఓ కమల్ జ్ఞాన్ చందానీ  ఆర్ధిక మాంద్యం వుంది కాబట్టే సినిమాలు జోరుగా ఆడుతున్నాయని అభిభాషణ చేశారు. ఆర్ధిక మాంద్యం విసురుతున్న సవాళ్ళ నుంచి తప్పించుకోవడానికే ప్రజలు సినిమా లెక్కువగా చూసేస్తున్నారని అంకెలు చూపించారు. ఈయనే కాదు, సినీ పొలీస్ గ్రూప్ మల్టీ ప్లెక్సుల డిప్యూటీ సీఈవో దేవంగ్ సంపత్ కూడా ఇదే వివరణ ఇచ్చారు. పెద్ద స్టార్ల సినిమాలే కాదు, చిన్న చిన్న సినిమాలు అవెలా వున్నా కూడా ఇప్పుడు బాగా ఆడుతున్నాయన్నారు. బిస్కెట్ల నుంచీ కార్ల పరిశ్రమల వరకూ వివిధ రంగాల్ని మాంద్యం తినేస్తూంటే, దీన్నుంచి తప్పించుకోవడానికి ప్రేక్షకులు పాప్ కార్న్ తినేస్తూ సినిమాలు చూసేస్తున్నారన్న మాట. ఆర్ధిక మాంద్యం = మనో మాంద్యం. ఆర్ధిక మాంద్యం + మనో మాంద్యం = సినీ వినోదం అన్నమాట. గతంలోనూ ఆర్ధిక మాంద్యం పంజా విసిరినప్పుడు అది సినిమా రంగాన్ని తాకకుండా చూసుకున్నారు ప్రేక్షకులు. కానీ 2008 నాటి ఆర్ధిక మాంద్యం దెబ్బకి హాలీవుడ్ విలవిల్లాడింది. నెట్ ఫ్లిక్స్ కూడా కుదేలయింది. 

          ఆర్ధిక మాంద్యం మాటేమో గానీ తెలుగులో చిన్న సినిమాల పట్ల నిర్మాతల్ల ఆసక్తి క్షీణిస్తోందా? కోటిన్నర రెండు కోట్లు పెట్టి తీస్తే రిటర్న్స్ వచ్చే నమ్మకమలా వుంచి, అసలు విడుదలవుతాయో లేదో కూడా తెలీనప్పుడు, వెబ్ సీరీస్ వైపు వెళ్తే మంచిదేమో నని ఆలోచనలు చేస్తున్నట్టు, వెబ్ సిరీస్ ప్రయత్నాల్లో వున్న ఒక దర్శకుడి వివరణ. 40, 50 లక్షల్లో వెబ్ సిరీస్ లాభసాటి వ్యాపారం. ఇదే జరిగితే చిన్న సినిమాలకి చెడు రోజులే. చిన్ననిర్మాతలు విజయవంతమైన ప్రత్యామ్నాయంగా డిజిటల్ ప్లాట్ ఫాం వెతుక్కుంటే దెబ్బ పడేది థియేటర్ల ఫీడింగ్ కే. ఇక విడుదలయ్యే ఒకటీ అరా పెద్ద సినిమాలు తప్ప ప్రదర్శించుకోవడానికి థియేటర్లకి సినిమాల కొరత ఏర్పడవచ్చు. చివరికి ఈ పరిస్థితి తెచ్చి పెట్టారు అర్ధం పర్ధం లేని లపాకీ సినిమాలు తీసే, వ్యాపార దృక్పథం లేని నయా మేకర్లు.

            ఇక ట్రీట్మెంట్ నేరేషన్ తో సమస్య! పది నిముషాలు, అరగంట, గంట కథ ఎలా చెప్పాలో ఆ మధ్య ఒక వ్యాసం రాస్తే చాలా మందికి ఉపయోగపడింది. బాగానే వుందనుకున్నాం. ఉన్నట్టుండి బాంబు పేలింది. శాస్త్రీయంగా రాసుకున్న సినాప్సిస్ తో పది నిమిషాలు, అరగంట, గంట ఏదైతే అది -  కథ ఎలా చెప్పాలో ప్రాక్టీసు చేసి కథ చెప్పేసి ఓకే చేయించుకున్నాక – నెక్స్ట్ ఏంటి? ఆ సినాప్సిస్ ని విస్తరించి, సీన్ల వారీగా ట్రీట్ మెంట్ రాసుకుని (దీన్నే గొప్పగా స్క్రీన్ ప్లే అంటారు) ఓ రెండు గంటలు మళ్ళీ విన్పించడమే. ఇప్పుడొచ్చింది సమస్య. ఈ సమస్య వస్తుందని వూహించలేదు. వూహించి వుంటే  రాసిన సినాప్సిస్ నేరేషన్ వ్యాసాన్నేఇంకా పొడిగించి, ట్రీట్మెంట్ నేరేషన్ ఏలా అని కూడా రాసేసి బ్లాగుకి అంకితమిచ్చేవాళ్ళం. సమస్య ఎలా వచ్చిందంటే, సినాప్సిస్ ని ఎలా విన్పిస్తారో ట్రీట్మెంట్ నీ అలాగే విన్పించడంతో. సినాప్సిస్ సంక్షిప్త కథ. అందులో కీలకమైనవి తప్ప అన్ని సీన్లూ వుండవు, సీన్ల వారీగా చెప్పడం వుండదు. ట్రీట్మెంట్ ని సీన్ల వారీగా చెప్పాలి. చెప్పినప్పుడు ఏ సీను ఏ ఉద్దేశంతో వుందో, దాని పాత్రానుగత, లేదా కథానుగత ప్రాముఖ్యమేమిటో, ఏ ఫీల్ తో ఎందుకుందో తెలుసుకోకుండా, అలా చెప్పకుండా, ఫ్లాట్ గా చెప్పేస్తే ఎలా?  వినేవాళ్ళకి సీన్ల విలువ తెలిసే అవకాశం లేక, కత్తిరింపుకి గురైతే ఏమిటి పరిస్థితి? కనుక ఇక ట్రీట్మెంట్ నేరేషన్ గురించి కూడా రాయాల్సి వచ్చేట్టుంది. హాలీవుడ్ లో చాలా హాయైన పరిస్థితి. అక్కడ స్క్రిప్టు బట్టీ పట్టి విన్పించే బాధ వుండదు. స్క్రిప్టు పంపిస్తే చదువుకుంటారు. వినడం కంటే చదివినప్పుడే మంచి చెడ్డలు బాగా తెలుస్తాయి. 

―సికిందర్
   

888 : స్క్రీన్ ప్లే అప్డేట్స్

          ఎంత ఆఫ్ బీట్ మూవీ హద్దులైనా ఒక పరిధిలో వుంటాయి. ఎంత ఆఫ్ బీట్ మూవీ అయినా కమర్షియల్ విలువలనే భద్రత లేకుండా వుండదు. ఆఫ్ బీట్  మూవీసే కాదు, డార్క్ మూవీస్ సైతం డ్రైగా వుండవు. కమర్షియల్ విలువలనే సురక్షిత హద్దుల్ని కూడా చెరిపేసుకుంటే ఇక మిగిలేది అంధకారమే. ఆ అంధకారమనే జోన్లోకి అడుగుపెట్టి నప్పుడు ఏదో వొక ఆశాకిరణం కన్పించకపోదు. ఆ ఆశాకిరణం దారి చూపే ధృవ నక్షత్ర మవుతుంది. అలా కాకుండా అది చెదిరిపోయి రెండుగా మూడుగా కన్పిస్తే, లేదా దాన్నలా కెలిడియో స్కోప్ లో ఛిన్నాభిన్నంగా చూసే చిలిపి ప్రయత్నం చేస్తే, అప్పుడది ఆశాకిరణం గానీ ధృవ నక్షత్రంగానీ అవదు. అప్పుడా వెళ్ళాలనుకున్న అంధకార జోన్ కాస్తా అయోమయమైపోతుంది. అప్పుడా హద్దులు చెరిపేసుకున్న ఆఫ్ బీట్ అట్టర్ ఫ్లాపవుతుంది.
          ‘ఖైదీ’ యూఎస్పీ (యూనిక్ సెల్లింగ్ పాయింట్) వచ్చేసి కేవలం యాక్షన్. దీని ఆఫ్ బీట్ హద్దుల్ని కూడా చెరిపేసి క్రియేటివ్ అంధకారమనే జోన్లోకి వెళ్ళాలన్పించినప్పుడు ఆశాకిరణంగా కన్పించింది ఒక్క యాక్షన్ అనే ఏకసూత్రతే. మళ్ళీ ఇంకేదీ కన్పించలేదు మేకర్ కి. హీరోయిన్, లవ్, కామెడీ, సాంగ్స్, హీరో ఫ్లాష్ బ్యాక్ అనే ఎంటర్టయినింగ్ పార్టు ఆ యాక్షన్ అనే ఆశాకిరణం చుట్టూ కన్పించి మేకర్ దృష్టి మళ్ళించ లేదు. ఈ మధ్య మనకి విపరీతంగా దొలుస్తున్నపాయింటు - త్రీయాక్ట్ స్ట్రక్చర్ తో, అదే సిడ్ ఫీల్డ్ పారడైంతో, ఇంకెంత కాలం సినిమాలు ఒకే నమూనాలో ఇలా వస్తూ వుంటాయని. చూసి చూసి బోరు కొట్టేశాయని. కానీ దీనికి ప్రత్యామ్నాయం చూస్తే  స్ట్రక్చర్ వుండని ఆర్టు సినిమాలే, వరల్డ్ మూవీసే కన్పిస్తాయి. మళ్ళీ వీటి మేకింగ్ కి కమర్షియల్ భరోసా లేదు. మేధావులు తప్ప ఇతరులు చూడరు. అయితే ఈ ఆర్ట్ మూవీస్ క్రియేటివిటీనే, వరల్డ్ మూవీస్ కంటెంట్ నే ఇదే త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్ తో, సిడ్ ఫీల్డ్ పారడైం లోకి తెస్తే, మొనాటనీగా మారిపోయి విసుగెత్తిస్తున్న కమర్షియల్ సినిమాల నమూనా కొత్తగా మారిపోవచ్చు కదా అన్నపురుగు ఒకటే దొలుస్తూంటే - అప్పుడు ఉన్నట్టుండి  ఆశాకిరణంలా కన్పించింది సత్యజిత్ రే క్లాసిక్ ‘నాయక్’. అడుగుపెట్టా లనుకుంటున్న స్ట్రక్చరల్ అంధకార జోన్లో ఇదో ఆశాకిరణం లాంటిది.

       ఆర్ట్ సినిమాల సత్యజిత్ రే, ‘నాయక్’ అనే ఆర్ట్ సినిమా కథని కమర్షియల్ సినిమా స్ట్రక్చర్ (సిడ్ ఫీల్డ్ పారడైం) లో పెట్టేశారు. నిజానికి ఆర్ట్ సినిమాల్లో కమర్షియల్ సినిమాల కతీతమైన మంచి మంచి కథా కథనాలు, సహజత్వం, తేటదనం. తాజాదనం, కొత్త ప్రపంచాల పరిచయమూ, అనితరసాధ్యమైన క్రియేటివిటీ వుంటాయి. వీటిని జనసామాన్యంలోకి తీసికెళ్ళి మార్కెట్ ని కొత్త పుంతలు తొక్కించాలంటే, కమర్షియల్ సినిమాలకి కొత్త జవజీవాలు పోయాలంటే, ఆర్ట్ సినిమా తరహా కథా కథనాలతో స్ట్రక్చర్ సహిత సినిమాలు తీయాల్సి రావొచ్చు. అప్పుడవి కమర్షియలార్టు సినిమాలవుతాయి. ‘ఖైదీ’ ఇలాగే కమర్షియలార్టు సినిమా అయింది.

          ‘ఖైదీ’ లో వున్నది గ్లామర్ లేని ఆర్ట్ సినిమా కథే. అందువల్ల కమర్షియల్ సినిమా హంగులు లేవు. ఈ ఆర్ట్ సినిమా కథని త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్ లో పెట్టినప్పుడు కమర్షియలార్టు సినిమా అయిపోయింది. దీంతో ఈ కొత్తదనం తమిళంలో మొదటివారంలోనే గూబమీద కొట్టినట్టు వంద కోట్ల క్లబ్ లో చేరిపోయింది - పాతిక కోట్ల బడ్జెట్ తో తీశాక!

          ప్రేక్షకుల దృషిలో ఇటీవల సినిమా అర్ధం మారిపోయింది. రొటీన్ కమర్షియల్ హంగులు చైల్డిష్ గా కన్పిస్తున్నాయి. నవ్వేవాళ్ళు నవ్వుకుంటున్నారు. కమర్షియల్  హంగుల్లేని రియలిస్టిక్ సినిమాల్ని చూసే కొత్తాసక్తిని పెంచుకుంటున్నారు. ఈ శతాబ్దం ఆరంభంలో మొదలైన ప్రపంచీకరణ ప్రభావంలో- ప్రజలు తమ లోపలి జీవితాలెలావున్నా- పైకి మాత్రం గ్లోబలైజేషన్ ఆకర్షణల్ని ఎంజాయ్ చేస్తూ హాయిగా గడిపేయడం నేర్చుకున్నారు. ప్రపంచాన్ని కంట్రోలు చేస్తున్న పన్నెండు వ్యాపార కుటుంబాలు ఆడుతున్న తోలుబొమ్మ లాట ఇది. ఈ ఆటలో ఎంటర్ టైన్మెంటే ధ్యేయంగా వస్తున్న సినిమాల్ని రెండు దశాబ్దాలుగా ఎంజాయ్ చేస్తూ వచ్చిన ప్రేక్షకులు, ఇక ఈ ఫార్ములా కాల్పనిక సినిమాలకి దూరమవుతున్న పరిస్థితి కన్పిస్తోంది.

       కారణం, ఇప్పుడు ప్రపంచం వయొలెంట్ గా మారింది. చుట్టూ నిత్యం చాలా వయోలెన్స్ జరుగుతోంది. ఎన్నడూ లేనంత వయోలెన్స్ కొత్త కొత్త పద్ధతుల్లో జరుగుతోంది. సోషల్ మీడియాలో ట్రోలింగ్ చేయడం, ఫేక్ న్యూస్ సరఫరా చేయడం కూడా వయోలెన్సే. వివిధ దృశ్య మాధ్యమాలు ఈ వయోలెన్స్ ని – నేరమయ ప్రపంచాన్ని కళ్ళకి కడుతున్నాయి. చుట్టూ ఇంత నేరమయ ప్రపంచం మధ్యలో జీవిస్తున్నప్పుడు - ఈ నేరాల కథాకమామిషేమిటో తెలుసుకోవాలన్న కుతూహలం సహజంగానే రేకెత్తుతుంది. దీంతో ఏ సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్ సినిమా వచ్చినా క్రిక్కిరిసి పోతున్నారు మాస్ ప్రేక్షకులు సైతం.

          ఈ వయోలెంట్ ప్రపంచంలో ప్రేక్షకుల టేస్టుకి  ఇక ఎంటర్ టైన్మెంట్ సినిమాలు కాదు, వయోలెంట్ సినిమాలు కావాలి. ఈ వయోలెన్స్ ఏ స్థాయి అనేది కాదు, అది ‘బ్రోచే వారెవరురా’ లాంట మైనర్ క్రైం కావచ్చు, ‘ఎవరు’  లాంటి మేజర్ క్రైం కావచ్చు. నిజానికి ఈ ట్రెండ్ 16 డి, మలుపు, ధృవ అనే తమిళ డబ్బింగ్ / రీమేకులతో 2016 లోనే ప్రారంభమయింది. ఇదే సంవత్సరం ‘క్షణం’ కూడా విడుదలైంది. ఇప్పుడు 2019 లో చూస్తే, 118, కల్కి, ఏజెంట్ ఆత్రేయ, నిను వీడని నీడను నేనే, నేను లేను, రాక్షసుడు, ఆమె, ఇప్పుడు ఖైదీ... ఇలా సుమారు నెలకొక సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్ ప్రేక్షకుల కొత్త దాహాన్ని తీరుస్తోంది. ఐతే 'ఖైదీ' తప్ప పైవన్నీ రెగ్యులర్ కమర్షియల్ పంథాలో సాగేవైతే 'ఖైదీ' మాత్రం దీన్ని బ్రేక్ చేసి కొత్త జోన్లో కి పడింది.

      ఆ జోన్ కమర్షియలార్టు జోన్. అంధకార జోన్ తో ప్రయోగం. సినిమా అంతా రాత్రి చీకట్లోనే జరగడం చేస్తున్న ప్రయోగానికి సింబాలిక్ స్టేట్ మెంట్ అయింది. ఏ కమర్షియల్ హంగులూ లేని ఈ సీరియస్ ఆర్ట్ సినిమా తరహా కథా కాలాన్ని ఒక్క రాత్రికే పరిమితం చేయడం ఒక సేఫ్ గేమ్. ఈ సేఫ్ గేమ్ లో ఫక్తు యాక్షన్ కథనే, అదీ రోడ్ మూవీ జానర్లో చెప్పడం యూఎస్పీ. ఈ డ్రై కథలో ఎమోషనల్ యాక్షన్ కి హీరో కూతురికి చెందిన సింపుల్ సబ్ ప్లాట్ వుంటే, దీనికి ఫిజికల్ యాక్షన్ తో కూడిన ప్రధాన కథ తోడయ్యింది. ఈ ప్రధాన కథకి పోలీస్ కార్యాలయంలో ఇంకో ఫిజికల్ యాక్షన్ తో కూడిన  సబ్ ప్లాట్ వుంది. యాక్షన్ తో వున్న రోడ్ మూవీ ప్రేక్షకులకి కొత్త థ్రిల్. ఇది యాక్షన్ తో వున్న మూవీ ‘మ్యాడ్ మాక్స్-2’ ని గుర్తుకు తేవచ్చు. ఐతే ఇది పగటి యాక్షన్.

          తమిళ దర్శకుడు లోకేష్ కనక రాజ్ 2017 లో తొలి సినిమాగా ‘మానగరం’ (తెలుగులో ‘నగరం’) తీశాడు ఇది నాల్గు విడివిడి కథల ఒక కథ. కిడ్నాప్ కథతో డార్క్ మూవీ. ఇందులో చాలా బలహీనతలున్నాయి. ఈ బలహీనతల్లోంచి, లోపాల నుంచి రెండో మూవీకి బలంగా ఎదిగాడు. చెప్పొచ్చేదేమిటంటే, కమర్షియల్ సినిమాలకి స్ట్రక్చర్ ఒకటే. ఈ స్ట్రక్చర్ లో నేటి ప్రేక్షకుల అభిరుచుల్ని గౌరవిస్తూ, ఆర్ట్ సినిమా తరహా నేర కథల్ని కమర్షియలార్టు సినిమాలుగా బలంగా తీసినప్పుడు బడ్జెట్ ఎటూ పోదు.

          ఈ అక్టోబర్, నవంబర్ నెలల్లో తెలుగు సినిమాల పరిస్థితి చూస్తే చాలా అధ్వాన్నంగా వుంది. తెనాలి రామకృష్ణ, తిప్పరా మీసం, మీకు మాత్రమే చెప్తా, ఆవిరి, రాజుగారి గది, ఆపరేషన్ గోల్డ్ ఫిష్, ఎవ్వరికీ చెప్పొద్దు, చాణక్య ...అన్నీ ఫ్లాప్సే. ప్రస్తుతం దేశం మొత్తం మీద తెలుగు క్రియేటివిటీయే అత్యంత అధ్వాన్న స్థితికి దిగజారిపోయింది. ఏం సినిమాలు తీస్తున్నారో, సినిమా అంటే ఏం అర్ధమై, ఎందుకు తీస్తున్నారో అంతుపట్టడం లేదు. ఇప్పుడు ‘ఖైదీ ‘ని చూపించి క్రాఫ్ట్ విడమర్చి చెప్పినా అర్థం జేసుకునే స్తోమత లేదు. ఇలాగే లపాకీ సినిమాలు తీస్తూ ఆనందం పొందుతూ వుంటారు.

―సికిందర్

Dear Readers,
Blog posts will appear from 15.11.19

-SR

A notice :

Sorry for the disappointment.
The blog posts halted for the past
several days uninformed. Let us finish
the heavy assignment  elsewhere first
and we will come back next  week.
-SR

887 :

          ఇది దీపావళి మాట కాదుగానీ,  హాలీవుడ్ నిర్మాత, రచయిత స్కాట్ మైయర్స్ ఒకే సారి మూడు స్క్రిప్టులు రాయడమెలా అనే దాని గురించి చెబుతూ, ముందుగా మూడు స్టోరీ ఐడియాలు నిర్ణయించుకోమంటాడు. అప్పుడు మొదటి దాన్ని ఫస్ట్ డ్రాఫ్ట్ వరకూ  రాసెయ్యమంటాడు. ఇది చేస్తున్నప్పుడు రెండో దానికి సన్నాహాలు చేసుకోమంటాడు. ఈ రెండూ చేస్తున్నప్పుడు మూడో దానికి రీసెర్చి చేసుకోమంటాడు. కానీ మన వైపు ఏం జరుగుతుందంటే, ముందుగా రచయితలకి ఈ పనే లేదు. వాళ్ళ చాప్టర్ ముగిసింది కాబట్టి. కథ రాసుకున్న వాడు షంషేర్ గా దర్శకుడై పోవడమే వుంది కాబట్టి. కాబట్టి రాసుకునే దర్శకుల గురించే ఇది... దర్శకులు చాలా వరకూ మూడు కథలు ప్రారంభించుకోవడమంటూ జరగదు. ఒకదాంతోనే పూర్తయ్యే వరకూ గడిపి, అది పూర్తయ్యాకే రెండోది ప్రారంభించే పద్ధతిలో వుంటారు. దీంతో సమస్య లేదు, అది వాళ్ళిష్టం. పోర్ట్ ఫోలియోలో రెండు మూడు స్క్రిప్టులుండాలనుకునే వాళ్ళు మాత్రం -  ఒక ప్లానింగ్ లేకుండా అది కొంత ఇది కొంతా మూడు నాల్గు కథలు ఏకకాలంలో రాసేస్తూ ఏదీ పూర్తి చేయలేకపోతారు. కారణం అన్నిటికీ  లైనార్డర్ వేసేస్తూ అన్నిటికీ  ట్రీట్ మెంట్ చేయడమే. అలా ఏకకాలంలో ఒక కథలోంచి ఇంకో కథలోకి మారలేక  పూర్తి చేయడంలో  విఫలమై పోతారు. ఓ మూడు ఐడియాలు అనుకుని, మొదటి దానికి సినాప్సిక్ రాసేసి లైనార్డర్ వేసేశాక, రెండోదానికి  సినాప్సిస్ మొదలెట్టుకుని మొదటి దానికి ట్రీట్ మెంట్ చేసుకుంటూ, రెండోదానికి లైనార్డర్ ప్రారంభించాక, ఇక మూడో ఐడియాకి సినాప్సిస్ మొదలెట్టుకుంటే, ఒకదాని వెనుక ఒకటి  వెళ్ళే మెట్రో ట్రైన్స్ లాగా, వాటి టైమింగ్స్ తో అవి విడివిడిగా పరుగులు దీసేందుకు అవకాశముంటుంది. ఒకదాన్నొకటి గుద్దుకుని పట్టాలు తప్పే ప్రమాదముండదు. మల్టీ టాస్కింగ్ ఈల వేసి ఒకేసారి పరుగు ప్రారంభించే రేసు కాదు, తగిన టైము ఇస్తూ ఒకదాని వెనుక ఇంకొకటి పంపే ట్రెక్కింగ్.

          ఈ కాలంలో ఇంకా కొందరు రైటర్స్ ని చూస్తే జాలేస్తుంది. ఎందుకు కథలు రాస్తూ సలహాలడుగుతారో  అర్ధంగాదు. రైటర్ కథలిచ్చే రోజులుపోయి రెండు దశాబ్దాలు గడిచిపోయాయి. ఈ విషయమే పట్టకుండా ఒకటే రాసేస్తూంటారు. అది సినిమాగా వెండితెర మీద కాకరపువ్వొత్తిలా మెరుపులు మెరిపిస్తుందను కుంటారు. తమ జీవితమే దీపావళి అవుతుందని అమాయకంగా నమ్ముతూంటారు. రైటరనే అమాయకుడు మిగిలితే దర్శకులకి వాళ్ళ కథలకి రాసి పెట్టేందుకే మిగిలాడు. అదీ అందరి దగ్గరా కాదు. అరుదుగా ఎప్పుడో ఓ దర్శకుడెవరైనా హీరోల దగ్గర తన కథతో విఫలమవుతూ వున్నప్పుడు మాత్రం, కథకోసం ఎవరైనా రైటర్ ని అడిగే సందర్భం వస్తే రావచ్చు. అంతేతప్ప, రైటర్స్ నుంచి కథ లాశిస్తూ దర్శకులెవరూ తలుపులు బార్లా తెర్చిపెట్టి  కూర్చోలేదు. ఇది తెలుసుకుంటే కథలనే వ్యర్ధాలు ఉత్పత్తి చేస్తూ బుర్ర పాడు చేసుకోకుండా వుండ గల్గుతారు.

          తుపాకీ రాముడు తప్ప తెలుగు సినిమాల్లేక తమిళ సినిమాలు జంట రాష్ట్రాల్లో దీపావళి జరుపుకుంటున్నాయి. విజయ్ ‘విజిల్’, కార్తీ ‘ఖైదీ’ యాక్షన్ సినిమాలు రెండూ ఈ వారం విడుదలయ్యాయి. విజిల్ స్పోర్ట్స్ డ్రామా అయితే, ఖైదీ పోలీస్ ఆపరేషన్. రెండూ మాస్ యాక్షన్ సినిమాలే. విజిల్ 180 కోట్లు, ఖైదీ  25 కోట్ల బడ్జెట్స్ తో తీశారు. రెండూ విజయాలే సాధించినా ఖైదీ ఎక్కువ లాభదాయకంగా వుండొచ్చు దాని తక్కువ బడ్జెట్ దృష్ట్యా. ఇక తెలుగులో ఈ రెండిటి విడుదల కోసం ‘సైరా’ థియేటర్స్ ని బాగా కుదించాల్సి వచ్చింది. సైరా కి క్లోజింగ్ కలెక్షన్స్ గతవారం ప్రకటించేశారు రెండు రాష్ట్రాల్లో 93 కోట్ల షేర్ తో. హిందీలో 8 కోట్లే లైఫ్ టైం బాక్సాఫీసు వచ్చింది. అక్టోబర్ రెండున విడుదలై, దీపావళి లోగా  నాల్గు వారాలకే క్లోజ్ అయింది. కంటెంట్ పరంగా రిపీట్ ఆడియెన్స్ ఎలిమెంట్స్ లోపమే దీనికి కారణం. మళ్ళీ పానిండియా మూవీ అంటూ వందలాది కోట్లతో ఇంకేదైనా తలపెడితే, ఆ స్క్రీన్ ప్లే ఉద్గ్రంథంలో రిపీట్ ఆడియెన్స్ ఎలిమెంట్సా పాడా అని తీసి అవతల పడేస్తే, తెలుగు ప్రేక్షకుడు పానిండియా మూవీని వైట్ ఎలిఫెంట్ చేస్తాడు మనోభావాలు దెబ్బతినిపోయి. ఒకటికి రెండు సార్లు చూడాలన్పించినప్పుడే అది బడ్జెట్ ని లాగేసే పానిండియా మూవీ.

        ఓ ఆరుగురు బాలీవుడ్ రైటర్లు తీరి కూర్చుని ఈ వారం ‘హౌస్ నిల్’’ చేసేశారు తమ విశిష్ట టాలెంట్స్ తో  ‘హౌస్ ఫుల్ -4’ అనే మల్టీ స్టారర్ ని. ఆరుగురు రైటర్స్ లో ఒకరు దర్శకుడే. దర్శకుడుగా మారిన రచయిత ఫర్హాద్ సాంజీ. మల్టీ స్టారర్ సినిమాకి రైటర్స్ కూడా మల్టీ స్టారర్ గా గుమికూడారు. అంతా కలిసి కనీసం కథలో కంటిన్యూటీ కూడా లేని అతుకుల బొంత సీన్లు సృష్టించి, హౌస్ ఫుల్ -4  ని గునపాలతో పొడిచి బాక్సాఫీసు ముందు కూల్చేశారు. బామియాన్ బుద్ధ విగ్రహాల్ని కూల్చిన తాలిబన్లు గుర్తుకొస్తున్నారు. తాలిబన్లు చదువు సంధ్యలకి వ్యతిరేకం. కథా పరిజ్ఞానాన్ని వ్యతిరేకించే సినిమా రచయితలూ తాలిబన్లే బఫూన్స్ లా.  
          ఈ వీణకు శృతి లేదు ఎందరికో హృదయం లేదు... అని వీణ పాటలాగా ఎందరికో ఈ బ్లాగు సైడ్ బార్లో గ్యాడ్జెట్లు కంటి కానడం లేదు. కాస్త తలతిప్పి కుడి పక్క ఎప్పుడూ చూడరేమో. కుడి పక్క గ్యాడ్జెట్లో ఒకటి  ‘సంచిక ఆర్టికల్’ అని ఏడాది పైగా దర్శన మిస్తోంది. అక్కడ క్లిక్ చేస్తే ‘సంచిక డాట్ కాం’ పేజీ తెర్చుకుని ప్రాంతీయ సినిమాల మీద ఆర్టికల్ కనబడుతుంది. ప్రాతీయ సినిమాల మీద ఆర్టికల్స్ వస్తున్నట్టు ఎందరో పాషాణ హృదయులకి తెలియదు. అలావుంది ఒక వెబ్సైట్ ని సర్ఫింగ్ చేసే నాలెడ్జి. ఇంకేం నేర్చుకుంటారు. ప్రాంతీయ సినిమాల్లోంచి నేర్చుకోవాల్సింది చాలా వుంది. రెగ్యులర్ గా వచ్చే తెలుగు సినిమాల రివ్యూల నుంచీ, స్క్రీన్ ప్లే సంగతుల నుంచీ నేర్చుకునేదేమీ వుండదు. వస్తున్న తెలుగు సినిమాల్లో పదేపదే అవే తప్పులు తప్ప, నేర్చుకోవాల్సిన కొత్త సంగతి ఒక్కటీ వుండదు. అలాగే తీసే అవే నస సినిమాలు, అలాగే రాసే అవే నస రివ్యూలు, అవే నసపెట్టే స్క్రీన్ ప్లే సంగతులూ. తప్పులు రాయడమే రోజువారీ పనిగా మారింది. ఇక ఇవి రాయాలంటేనే విసుగెత్తే పరిస్థితి వచ్చింది. కానీ వివిధ ప్రాంతీయ సినిమాలని చూస్తూంటే వున్నదంతా ఇక్కడే కదా అన్పించక మానదు. పాత మిత్రుడు కస్తూరి మురళీ కృష్ణ తమ ‘సంచిక డాట్ కాం’ కోసం రాయాలన్నప్పుడు, ఏం రాయాలా అని ఆలోచిస్తే, ఎందుకో ప్రాంతీయ సినిమాల గురించి రాయాలన్పించింది. అలా మొదలైంది మొదటి శీర్షిక ‘ప్రాంతీయ సినిమా’. దేశంలో వున్న 18 ప్రాంతీయ భాషా సినిమా రంగాల పుట్టుపూర్వోత్తరాల గురించి వారం వారం రాయడం. ఇది పూర్తయ్యాక  మళ్ళీ రాయాల్సిందేనని కస్తూరి అడిగితే ‘ప్రాంతీయ దర్శనం’ అని రెండో శీర్షిక మొదలైంది. దీనికింద ఒక్కో ప్రాంతీయ భాష నుంచి ఆ నాటి మొదటి సినిమా, ఈ నాటి కొత్త సినిమా అని రెండు సినిమాలు చొప్పున 36 వారాలు ప్రాంతీయ సినిమాల తీరు తెన్నుల్ని రాసి ముగిస్తే, ఇంకా రాయాలని కస్తూరి పట్టుబడితే మూడో శీర్షిక ‘లోకల్ క్లాసిక్స్’ అని కస్తూరి పెట్టిన టైటిల్ తో గత వారం ప్రారంభమయింది. దీని కింద ఒక్కో ప్రాంతీయ భాషా క్లాసిక్ ని, కథా పరంగా కూలంకషంగా విశ్లేషించడం మొదలైంది. నేర్చుకోవడానికిది చాలా ఇంపార్టెంట్ శీర్షిక. కథా పరంగానే కాదు, సాంకేతికంగానూ అర్ధవంతమైన సమాచారం వీటి పరిశీలనలో లభిస్తుంది. ఈవారం, గత వారం, వచ్చే వారం కూడా సత్యజిత్ రే ‘నాయక్ ‘ గురించి రాయడం ఎంతో ప్రయోజనకరమైన అనుభవం.

―సికిందర్  

     

బ్లాగుని ఆదరిస్తున్న పాఠకులందరికీ...

886 : స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు -2

          సైరా మిడిల్  విభాగం బ్రిటిషర్లపై తిరుగుబాటు, నేరస్థుడుగా ముద్ర, పోరాటం, లొంగు బాటుగా వుంటే - ఎండ్ ఉరితీతతో వుంటుంది. కొన్ని ముగింపులకి ప్లాట్ పాయింట్ వన్ మాత్రమే కాకుండా కథనంలో ఎక్కడో ఇంకో  ప్రారంభముంటుంది. ఆ ప్రారంభాన్ని గుర్తించి కథ నడిపినప్పుడు ఆ కథ ఫోకస్డ్ గా వుంటుంది. ఈ ఫోకస్ కి అడ్డుపడే సన్నివేశాల కత్తిరింపు జరిగిపోతుంది. గత వ్యాసంలో గమనించినట్టు సైరా ప్లాట్ పాయింట్ వన్ వచ్చేసి జూనియర్ బ్రిటిష్ అధికారిని సైరా తరిమి కొట్టడంగా వున్నప్పుడు, ఇదే నేరుగా ముగింపుకి దారి తీయలేదు. దీని పర్యవసానంగా సైరా ఆ జూనియర్ బ్రిటిష్ అధికారి తలనరికే ఇంటర్వెల్ సీను కూడా నేరుగా ముగింపుకి దారితీయలేదు. మళ్ళీ ఈ ఇంటర్వెల్ సీను పర్యవసానంగా సైరా తలపై ప్రకటించే బహుమానం సీను మాత్రమే నేరుగా ముగింపుకి, అంటే ఉరితీతకి దారితీసింది. 

          ఇలా ‘సైరా’ ముగింపుకి  ‘సైరా తలపై బహుమానం ప్రకటన’ అనే సీను ప్రారంభంగా వుంది. ఈ ప్రారంభాన్ని గుర్తించి దీనిపై  ఫోకస్ చేసివుంటే, ఇక  సైరాని పట్టుకునే వేటగా ఇక్కడనుంచీ కథనముండి సాఫీగా, సూటిగా, బలంగా సెకండాఫ్ నడిచిపోయేది. ఈక్వలైజర్ - 2  లో సెకండాఫ్ ప్రారంభమైన పదినిమిషాలకే క్లయిమాక్స్ మొదలైపోతుంది. దీనికి ట్రిగ్గర్ డైలాగు- హీరో డెంజిల్ వాషింగ్టన్ హంతకుల్ని పిల్చి- ఇక మీరు చావుకి సిద్ధం కండని చెప్పడం. సైరాలో సైరా తలపై బహుమానం ప్రకటించడం లాగే ఇదీ వుంది. ఇలా క్లయిమాక్స్ కి ఎజెండా నిర్ణయమైపోయింది ఈక్వలైజర్ -2 లో లాగే సెకెండాఫ్ ప్రారంభమైన పది నిమిషాల్లో సైరాలో కూడా. మరి ఇంకెందుకాలస్యం వేట ప్రధానంగా సెకెండాఫ్ కథనం కొనసాగడానికి? 

          ఈక్వలైజర్ -2 లో యాక్షన్ కథని మొక్కుబడిగా నడిపారు. సబ్ ప్లాట్స్ తో  ఒక స్టార్ గా డెంజిల్ వాషింగ్టన్ క్యారక్టర్ ని పరోపకారం చేసే మహోన్నత వ్యక్తిగా, బలమైన ఫీల్ తో నిలబెట్టే ప్రయత్నమే ఎక్కువ చేశారు. చివరికి చిట్టిపొట్టి యాక్షన్ కథ ముగిశాక, ఈ పరోపకార గుణం మీదే ఫోకస్ చేసి, డెంజిల్ వాషింగ్టన్ ని మరింత ఎలివేట్ చేస్తూ మర్చి పోలేని విధంగా, వెంటాడే ఫీల్ తో అత్యంత హృద్యంగా ముగించారు. 

          సైరా లో ఒక స్టార్ గా చిరంజీవి పాత్రకుండాల్సిన ఈ ఫీల్ బదులు ఏకోన్ముఖ ఎమోషన్ (రౌద్రం) - యాక్షనే ప్రధానమైపోయింది. రసపోషణలో తేడా కొట్టడం వల్ల రిపీట్ ఆడియెన్స్ కి నోచుకోలేకపోయింది. మిడిల్ అంతా ఫోకస్ లేని బరువైన సన్నివేశాల ద్రోహాల కథనాలు వచ్చేసి, అసలైన పాయింటు వేట కథ అడ్డుపడి పోయాయి. అడుగున తోసేశాయి. ముగింపుకి స్పష్టమైన ప్రారంభం మీద ఫోకస్ చెదిరి పోయింది. డ్రామా అనేది వేటకి గురయ్యే సైరాకీ, బ్రిటిషర్లకీ మధ్య కాక - బోలెడు పాలెగాళ్ళ, అన్నదమ్ముల పాత్రల గొడవ వైపు మళ్ళింది. ఇది మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ కాలేదు. మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ కి ఇలాటి పురాతన డ్రామాలు రుచించే అవకాశం లేదు. ఎంతసేపూ చిరంజీవిని చుట్టూ బోలెడు పాత్రల మధ్య ఇరికించి, క్రౌడ్ లో చూపించడం కూడా మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ కాలేదు. కాస్సేపైనా విడిగా వదిలెయ్యాలి. విడిగా యాక్షన్ చేసుకోవడానికి వదిలెయ్యాలి. అప్పుడే ఆ సోలో యాక్షన్ తో హైలైట్ అయ్యేందుకు అవకాశముంటుంది.    

          ఈ సోలో యాక్షన్ మళ్ళీ అటు బ్రిటిష్ గుంపుతో కాకుండా, బహుమానం ప్రకటించిన సీనియర్  బ్రిటిష్ అధికారికీ, సైరా కీ వన్ టు వన్ గా, వాళ్ళిద్దరి మధ్యే ఎక్స్ క్లూజివ్  పోరాటంగా వున్నప్పుడు ఒక అడ్వెంచర్ కి వీలవుతుంది. ఫారెస్ట్ లో వేటాడే బ్రిటిష్ అధికారిని, గెరిల్లా దాడులతో ముప్పుతిప్పలు పెట్టే సైరా అడ్వెంచర్ గా ఒక థ్రిల్లింగ్ ఎక్స్ పీరియెన్స్ ని ఒక ఎపిసోడ్ గా సృష్టించి వుండవచ్చు. ఇలా ముగింపుకి ప్రారంభాన్ని పట్టుకుని, ఆ ప్రారంభం మీద కథనం నడపకపోవడంతో, సెకండాఫ్ లో ఇరువైపులా అవే మూక దాడులు రిపీట్ చేసుకోవడమే సరిపోయింది.

          చారిత్రక వ్యక్తి జీవితంలోంచి వేరు చేసి చూస్తే, ఏ కీలక ఘట్టం మొత్తం జీవితాన్నీ ప్రభావితం చేసిందో ముందు గుర్తించాలంటారు నిపుణులు. మనకి తెలిసినంత వరకూ, సైరా తల మీద చివరికి అతడి ప్రాణాలు తీసే బహుమానం ప్రకటనే అతడి జీవితాన్ని ప్రభావితం చేసిన ఘట్టం కావాలి. అప్పుడు ఈ ఘట్టం చుట్టూ కథ నడపమంటారు నిపుణులు. చిరంజీవి ‘ఖైదీ’ లో చూసినా పరారీలో వున్న నిందితుడి చుట్టూ కథేగా? సైరాని  కూడా పరారీలో వున్న నిందితుడి కథగానే చూడాలి. అప్పుడు ఈ ఘట్టాన్ని పాయింటాఫ్ నో రిటర్న్ గా చూడాలంటారు నిపుణులు. పాయింటుతో ఇక అమీ తుమీ తేల్చుకోవాల్సిందే. అంటే ఈ పాయింటే ఇక కథవుతుందన్న మాట.

           

         చారిత్రక పాత్ర తలరాత నిర్ణయ మైపోయాక, పాత్రకి దాని తలరాత తెలిసిపోయాక, అదే టెన్షన్ ని పెంచే బలమైన స్క్రిప్టుని సృష్టిస్తుందంటారు నిపుణులు. అప్పుడది నేటి ప్రేక్షకులకి - అంటే మన పరిభాషలో మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ కి - కనెక్ట్ అవుతుందంటారు నిపుణులు. సైరాలో జరిగిన పొరపాటు ఇది గమనించకపోవడమేనా?

          అదృష్టవశాత్తూ ఉయ్యాలవాడ నరసింహా రెడ్డి చరిత్ర మహాత్మా గాంధీ జీవితంలా గాథ కాలేదు. మహాత్మా గాంధీకి నాథూ రాం గాడ్సే తనని చంపుతాడని ముందు తెలియదు. కనుక సర్ రిచర్డ్ అటెన్ బరో ‘గాంధీ’ తీస్తే అది గాథ అయింది. ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి కి తన తలకి బహుమానం విషయం, తనకోసం గాలింపూ ముందే తెలుసు. కనుక ఈ పాయింటు (సమస్య) చుట్టూ అతడి చరిత్ర కథ అయింది. కానీ కథగా వున్న ఈ పాయింటు మరుగునపడి పోయి గాథలా తయారయింది సైరా. తెలుగులో చాలా సినిమా కథలు గాథలుగా మారిపోయి  తేలిపోవడాన్ని చూస్తూనే వున్నాం. 

          చరిత్రలో ఉయ్యాలవాడకి స్పష్టమైన బిగినింగ్ మిడిల్ ఎండ్ లున్నాయి. అదే మహాత్మా గాంధీకి లేవు. స్క్రీన్ ప్లే గురు సిడ్ ఫీల్డ్ ప్రకారం, రిచర్డ్ అటెన్ బరో తీసిన ‘గాంధీ’ స్క్రీన్ ప్లేకి ఇదో సమస్య అయింది.  గాంధీ జీవితాన్ని సినిమాగా తీయాలంటే జీవితం ఎన్నో శాఖలుగా విస్తరించి వుంది. అందుకని సినిమాగా నిలబెట్టేందుకు పనికొచ్చే ముఖ్యమైన మూడు ఘట్టాల్ని స్క్రీన్ ప్లే కి అధ్యాయాలుగా నిర్ణయించాడు. అవి దక్షిణాఫ్రికాలో న్యాయవాదిగా అనుభవాలు, ఇండియాలో సహాయ నిరాకరణోద్యమం, హిందూ ముస్లిం సమస్య. ఈ అధ్యాయాలకి ముగింపుగా హత్య. ఇవి స్క్రీన్ ప్లే పరిభాషలో బిగినింగ్ మిడిల్ ఎండ్ లనే మూడు విభాగాలు  కాకపోయినా, సినిమాకి మూడు విభాగాలుండాలని మూడు అధ్యాయాలు చేశాడు. మొత్తంగా చూస్తే ఇది కథ కాదు, గాథ. అధ్యాయాలతో వున్నది గాథే అవుతుంది.   

          ఇలా కాకుండా ఉయ్యాలవాడకి కథయ్యేందుకు అతడి తలకి ప్రటించిన బహుమానమనే అంశం సెంట్రల్ పాయింటుగా వుంది. ఇది కథా చక్రాలకి ఇరుసు కాలేదు. అలాంటప్పుడు సైరా తలకి బహుమానం ప్రకటన ప్రస్తావనే తేకుండా వుండాల్సింది. దాడులు ప్రతి దాడులతో నడుపుతున్నప్పుడు, ఆ దాడుల ఫలితంగా పట్టుబడ్డాక నేరుగా ఉరితీత కార్యక్రమం పెట్టేయాల్సింది. ప్రకటన అనే సెటప్ కి ఉరితీత పే ఆఫ్ అయినప్పుడు, ఆ సెటప్ కి తగ్గ కథనానికి వీల్లేక పోయాక,     ప్రకటన అనే సెటప్పే అవసరం లేదు. ‘లయన్ ఆఫ్ ది డెజర్ట్’లో రెబెల్ పాత్ర ఒమర్ ముఖ్తార్ కి ప్రకటన అనే సెటప్ వుండదు. పట్టుబడ్డాక నేరుగా ఉరి తీస్తారు. ప్రకటన అనే సెటప్ ఏర్పాటు చేస్తే, అది కోరే కథనం లేకపోతే, చివర ఉరితీత అనే ముగింపుని ముందే రివీల్ చేసినట్టయి సస్పెన్స్ పోతుంది. సెటప్ కి తగ్గ కథా పాలన చేసినప్పుడు, అదే ఉరి వరకూ సీన్ టు సీన్ సస్పెన్స్ క్రియేట్ చేయడానికి పనికొస్తుంది

          మొత్తం సైరాని లోపించిన దాని ఫీల్ దృష్ట్యానే చూసి ఈ సంగతులు చెప్పుకుంటున్నాం. సినిమాని అంతర్జాతీయ స్థాయి చేయడమంటే అంతర్జాతీయ ఫైటర్స్ తో యాక్షన్ కొరియోగ్రఫీ చేయడం కాదుకదా? సార్వకాలిక కథని సార్వజనీనం చేయడం కూడా అంతర్జాతీయం అవుతుంది. ఆలోచనాత్మకంగా వున్నప్పుడే అవుతుంది. సైరా కనీసం ముగింపయినా ఆలోచనాత్మకంగా లేకపోవడంతో, చిట్ట చివరికైనా ఓ బొట్టు ఫీల్ కి కూడా ఆస్కారం లేకుండా చేసింది. ఏదైనా ఆలోచింప జేస్తేనే ఫీల్ వుండేది. సైరా మొత్తం మీద ఆలోచింపజేసే ఒక్క సన్నివేశం లేదు. అంతా రుద్రరౌద్ర యాక్షన్ హడావిడియే. ముగింపు కూడా రెగ్యులర్ తెలుగు యాక్షన్ సినిమా ఫార్ములాయే. ఉరికంబం మీద ఉరిని తప్పించుకుని సైరా శత్రు సంహారం గావించడం. దీంతో పాత్ర పట్ల సానుభూతీ, ఫీల్ పూర్తిగా మాయమైపోయాయి. 

          

        పట్టుబడ్డాక కథనానికి ఒక ప్రాసెస్ వుంటుంది. ‘లయన్ ఆఫ్ ది డెజర్ట్’ 1929 నాటి కథ. ఇటలీ నియంత ముస్సోలినీ, జనరల్ గ్రజియానీకి ఒక ఆర్డరేస్తాడు : ఇటలీ ఆక్రమణలో వున్న లిబియాలో రెబెల్ గెరిల్లా నాయకుడు ఒమర్ ముఖ్తార్ నాయకత్వంలోని తిరుగుబాటుని అణిచెయ్యమని. ఆంథోనీ క్విన్ ఒమర్ ముఖ్తార్ పాత్ర పోషించాడు. జనరల్ గ్రజియానీగా అలివర్ రీడ్ నటించాడు. ఈ ఇద్దరి మధ్యే స్పష్టమైన డైనమిక్స్ తో కథ వుంటుంది. చివరికి 20 ఏళ్లుగా ముప్పుతిప్పలు పెడుతున్న ముఖ్తార్ దొరికిపోయాక, ఇటాలియన్ మిలిటరీ అధికారులు అతడ్ని - ‘ఇరవై ఏళ్లుగా మనతో పోరాటం చేసిన ప్రత్యర్ధి ఇతను. ఇతన్ని మనం డిగ్నిటీతో, రెస్పెక్ట్ తో ట్రీట్ చేయాలి’ అని ఆ మేరకు గౌరవంగా ప్రవర్తిస్తారు. ‘సర్’ అని సంబోధిస్తారు. జనరల్ గ్రజియానీ కార్యాలయంలో హాజరు పరుస్తారు. ఇద్దరే వుంటారు. ఆ నిశ్శబ్ద వాతావరణంలో ఇద్దరి సంభాషణ అఫీషియల్ గా వుంటుంది. ‘రేయ్ నన్నేం చేస్తార్రా మీరూ? ఈ దేశం మీ అబ్బదా? నీయబ్బ, చంపుతానొరే!’ అని వూగిపోతూ మాస్ అరుపులు అరవడు ముఖ్తార్. ఈ సన్నివేశం పూర్తిగా పరిస్థితిపై ఫోకస్ పెడుతూ, ఆలోచనాత్మకంగా వుంటుంది. రైతులు పంటలు పండించుకోకుండా ధ్వంసం చేస్తున్నావని జనరల్  ఆరోపిస్తాడు. ‘మా దేశాన్నే ధ్వంసం చేస్తోంది మీరు, మీ దేశాన్ని మీరిలాగే ధ్వంసం చేసుకుంటారా?’  అని ఎదురు ప్రశ్న వేస్తాడు ముఖ్తార్. అసలు మేమెందుకు  పన్నులు  కట్టాలని అంటాడు. జనరల్  ఒక ప్రతిపాదన చేస్తాడు: ముఖ్తార్ తన బృందాన్ని కూడా లొంగిపోయేలా చేస్తే క్షమిస్తామంటాడు. లొంగి పోవడం వుండదనీ, గెలుపో చావో మాత్రమే వుంటాయనీ ముఖ్తార్ సమాధానమిస్తాడు. ‘నన్ను ఉరి తీసే తలారి కన్నా నేనెక్కువ కాలం జీవించే వుంటాను. ఎందుకంటే నా తర్వాత తరం తరం నా ప్రజలు మీతో పోరాటంలో వుంటారు, లొంగిపోవడం కాదు’ అని వివరిస్తాడు. ‘నిన్ను ఉరి తీస్తామని ఎందుకనుకుంటున్నావ్? నీకు పెన్షన్ కి ఏర్పాటు చేద్దామనుకుంటున్నాను’ అంటాడు జనరల్. 

          ఇలా సాగుతుంది సంభాషణ. ఇక ఇతణ్ణి లొంగదీయలేమని, ‘నీకు దృష్టి తగ్గింది’ అంటూ కళ్ళ జోడు తీసిస్తాడు జనరల్  గ్రజియానీ. అది పోరాటంలో దొరికిన ముఖ్తార్ కళ్ళజోడే. ఆ తర్వాత కోర్టు విచారణ జరుగుతుంది. తను చేసిన తిరుగుబాటుని ఒప్పుకుంటాడు ముఖ్తార్. అతణ్ణి రెబెల్ గా ప్రకటించి, బహిరంగ ఉరి శిక్ష విధిస్తుంది కోర్టు. బహిరంగ ప్రదేశంలో వందలాది ప్రజల సమక్షంలో ఉరికి సిద్ధం చేస్తారు. ప్రజలు రోదిస్తూంటారు. మిలిటరీ ట్యాంకర్ లతో, తుపాకులతో కట్టుదిట్టమైన భద్రతా ఏర్పాట్లుంటాయి. ముఖ్తార్ ని ఉరికంబం ఎక్కిస్తారు. అతను ప్రశాంత చిత్తంతో వుంటాడు. మిలిటరీ అధికారి ఉరిశిక్ష ఉత్తర్వులు చదివి వినిపిస్తాడు. పక్కనే జనరల్ గ్రజియానీ విచారంగా వుంటాడు. ముఖ్తార్ పక్కకు తిరిగి నిశ్శబ్దంగా ప్రార్ధన చేసుకుంటాడు. కళ్ళ జోడు తీసేస్తాడు. తలారి దాన్ని తీసుకుని కింద పెడతాడు. ఇది సమూహంలో ఒక బాలుడు గమనిస్తాడు. తలారి ముఖ్తార్ చేతులు వెనక్కి కట్టేసి ఉరిని బిగించాక, అధికారి గ్రీన్ సిగ్నలిస్తాడు. జనరల్ గ్రజియానీ కళ్ళల్లో నీళ్ళు తిరుగుతాయి. తలారి ముఖ్తార్ కాళ్ళకింది బల్లని తన్నేస్తాడు. ముఖ్తార్ ఉరికి వేలాడి ప్రాణాలు వదిలేస్తాడు. ప్రజల రోదనలు మిన్నంటుతాయి. బాలుడు ఆ కళ్ళజోడు తీసుకుంటాడు. దిసీజ్ యూనివర్సల్ అప్పీల్ వున్న ఫీల్!

-సికిందర్

885 : స్క్రీన్ ప్లే అప్డేట్స్

      స్టోరీ అయిడియాలు అనేక ప్రాప్తి స్థానాల నుంచి లభిస్తూంటాయి. చదివిన వార్తో, చూసిన సంఘటనో, విన్న సంభాషణో... ఏదైనా కావొచ్చు. ఆర్ట్ గ్యాలరీలలో పెయింటింగ్స్ ని తదేకంగా చూస్తూ దీని అర్ధమేమిటాని దీర్ఘంగా ఆలోచిస్తూంటాం. ఏదో అర్ధమవచ్చు, ఏదో అర్ధమవక పోవచ్చు. అంతటితో వదిలేస్తాం. కానీ వీటిని కూడా స్టోరీ ఐడియాల కోసం పరికిస్తే? వీటి ఆధారంగా కథ చెప్పాలన్పిస్తే? అప్పుడు వొరిజినల్ ఐడియాలు తట్ట వచ్చు. ప్రతీ పెయింటింగ్ ఒక కథ చెప్తుంది. ఆ పెయింటింగ్ లో వుండే డిటెయిల్స్ ని కలుపుకుని కథ అల్లుకోవచ్చు. ఏ పెయింటింగైనా కొన్ని జ్ఞాపకాల్ని తట్టిలేపుతుంది. ఆ జ్ఞాపకాల్లో డామినేటింగ్ ఫీలింగ్ ఏదైతే వుంటుందో దాంతో కనెక్ట్ అయి పెయింటింగ్ ని ఆస్వాదిస్తాం. జ్ఞాపకాల్లో బాధాకరమో, సంతోషకరమో, స్ఫూర్తి దాయకమో, ఏదో ఒక ఫీలింగ్ నిచ్చిన సన్నివేశముండొచ్చు. వీటిలో ఏది డామినేటింగ్ గా వుంటే  ఆ ఫీలింగ్ తో పెయింటింగ్ తో కనెక్ట్ అవుతాం. పక్క పెయింటింగ్ చూస్తే, మనం గడిపిన ఎన్నో రైల్వే స్టేషన్లు జ్ఞాపకాల పొరల్ని దొల్చుకుని రావొచ్చు. ఎన్నో అనుభవాలు మెదలొచ్చు. వీటిలో ఒక స్టేషన్లో అయిన బాధాకర అనుభవమే మిగతా స్టేషన్లలో అయిన అనుభవాల్ని మరిపించే డామినేటింగ్ ఫీలింగ్ గా వుంటే, ఈ బాధాకరమైన ఫీలింగ్ తో పెయింటింగ్ ని చూస్తాం. సంతోషకరమైన  ఫీలింగ్ డామినేటింగ్ గా  వుంటే దాంతో చూస్తాం. ఈ డామినేటింగ్ ఫీలింగ్సే పెయింటింగ్స్ లో స్టోరీ ఐడియాలని నిర్ణయిస్తాయి.

        పై పెయింటింగ్ చూడగానే ఆహ్లాదకర ఫీలింగ్ తో కనెక్ట్ అయ్యామనుకుందాం, అప్పుడీ పెయింటింగ్ చెబుతున్న కథేమిటా ఆలోచిస్తాం. ఇది ఎప్పుడో అప్పటి ‘బొంబాయి’ స్టేషన్ దృశ్యం. పొగలు గ్రక్కుతూ ఆగిన రైలు. అది ప్లాట్ ఫాంలా లేదు. జనం తిరిగే రోడ్డులా వుంది. డిటెయిల్స్ లోకెళ్తే, ముందుగా మెయిన్ ఫిగర్. ఇదొచ్చేసి సైకిలు పట్టుకుని ఆగిన వ్యక్తి.  ఇతను ఆఫీసులకి లంచ్ బాక్సులు మోసే డబ్బావాలా. బొమ్మలో కొట్టొచ్చినట్టు కనబడుతున్నది నీడలు. ఇవే ఆ డబ్బా వాలా కథ చెప్తున్నాయి. నీడలు ఇటు ఫోర్ గ్రౌండ్ లో పడుతున్నాయి. అంటే సూర్యుడు అటు వెనకాల వున్నాడు నీడల్ని బట్టి. ఆ వెనుక భవనం కన్పిస్తోంది. ఆ భవనం వెనకాల సూర్యుడు కన్పించకపోయినా, సూర్యుడు అటువైపే వున్నాడు. అది ఉదయించే సూర్యుడా, అస్తమించే సూర్యుడా? ఎందుకంటే నీడలు పొడవుగా పడుతున్నాయి, మధ్యాహ్నపు సూర్యుడై వుండడు. ఇక ఉదయం వేళ కూడా అయి వుండదు. ఎందుకంటే డబ్బావాలాలు లంచ్ అవర్ కల్లా బాక్సులు ఆఫీసులకి చేరేస్తారు. అందుకు ఇంత ఎర్లీగా బయలేదేరరు. కనుక ఇది సాయం వేళ. అయితే సాయం వేళ తిరిగి ఖాళీ బాక్సులు ఇళ్ళకి చేరేయరు డబ్బావాలాలు. ఉద్యోగులే తీసికెళ్ళిపోతారు. అంటే ఈ డబ్బావాలా  లంచ్ బాక్సులతో ఎప్పుడో బయల్దేరినా, సాయంత్రమవుతున్నా ఇంకా ఆఫీసులకి చేరుకోలేదన్నమాట!

Ejoumale Djearamine

       ఇదీ బొమ్మ చెప్పే కథ. ఇంకా డిటెయిల్స్ లో కెళ్దాం. చిత్ర కారుడు వ్యూహాత్మకంగా బొమ్మ వేశాడు. ఎక్కడా డబుల్ డిటెయిల్స్ ఇవ్వలేదు. ఆపరేటింగ్ డిటెయిల్స్ మీంచి దృష్టి చెదిరే ఎలాటి సెకండరీ డిటెయిల్స్ ఇవ్వలేదు. వాటిని ఎడిట్ చేశాడు. చెప్పాలనుకున్న థీమ్ వచ్చేసి, సాయంత్ర మవుతున్నా డబ్బావాలా ఆఫీసులకి చేరుకోలేదని. దీనికి సమయాన్ని సూచించే ఎండ తీవ్రతని, నీడల దిశనీ మాత్రం చూపిస్తే చాలు. ఇంకా భవనం వెనకాల సూర్యుడి జాడ కూడా చూపించాల్సిన అవసరం లేదు. అలాగే ఈ నీడల్ని డిస్టర్బ్ చేస్తూ వెళ్తున్న వాహనాల్ని చూపించలేదు. ఇటు ఒకవైపే వస్తున్న వాహనాలని చూపించాడు. ఇంకా అటూ ఇటూ తిరిగే మనుషులతో కూడా నీడల్ని డిస్టర్బ్ చేయలేదు. మనుషుల్ని రైలు కటు వైపున్న ఫ్లాట్ ఫాం మీద చిత్రించాడు. ఇద్దరు మనుషుల్ని ఇటు చూపించినా నీడల్ని డిస్టర్బ్ చేయలేదు.  

       వాహనాల మీద మనుషులందరూ డబ్బా వాలాకి ఎదురొస్తున్న వాళ్ళే. వాళ్లకి ఎదురె ళ్తూ డబ్బావాలా ఒక్కడే హైలైట్ అవుతున్నాడు. ఇంకెవరితోనూ థీమ్ ని డిస్టర్బ్ చేయలేదు. అయితే అతను వెళ్తున్న దిశకే రైలింజను పొగ కూడా చూపిస్తూ సెకండరీ డిటెయిల్ ఇచ్చినా ఇది డిస్టర్బ్ చేయడం లేదు. ఇదింకో అర్ధాన్నిస్తోంది. ఇది తర్వాత చెప్పుకుందాం.  

          డబ్బావాలాకి ఎదురొస్తున్న వాళ్ళు బైక్స్ మీద వున్న వాళ్ళే. ఎవరూ సైకిల్ మీద లేరు. సైకిలుతో డబ్బావాలా ఒక్కణ్ణి చూపించినప్పుడే మన మైండ్ కథని పట్టుకుంటుంది. ఆ కథ పరుగులు దీస్తున్న కాలంతో ఇంకా సైకిలు మీద పోటీ పడుతున్నాడని. ఇప్పుడతను సైకిలు తొక్కుతూ ఎదురు వెళ్ళడం లేదు. ఆగిపోయి ఆలోచనలో పడ్డాడు. వీళ్ళందరూ బుర్రుమని మోటారు బళ్ల మీద ఆఫీసుల నుంచి వచ్చేస్తూంటే, ఇప్పుడు తను సైకిలు తొక్కుతూ వెళ్ళి పీకేదేంటని. 

S Elayaraja 

          ఆ వెనుక ఎత్తైన భవనం ఇంకో సింబాలిజం. సమయానికి ఆఫీసుకి చేరుకోలేకపోయాక అది భూతంలా కన్పించడం సహజమే. రైలు పొగో, పొగ మంచో కూడా ఆ భవనాన్ని ఆవరించి మిస్టీరియస్ లుక్ నిస్తోంది. ఈ డిటెయిల్ చెదరకుండా వుండేందుకు కూడా భవనం వెనకాల సూర్యుడి ఉనికి ఏమీ ఇవ్వలేదు. నీరెండని భవనం మీద వేయకుండా, ఆపరేటింగ్ డిటెయిలుగా రైలు మీద వేసి రైలుని హైలైట్ చేశాడు.
          ఈ రైలేం చెప్తోంది? రైలంటే వేగం, మహా వేగం. అటుపక్క మోటారు వాహనాల వేగం. మధ్యలో వేగం లేని సైకిలుతో డబ్బా వాలా. రైలుని అవిరింజనుతో ఎందుకు చూపించడం? అంటే ఆ కాలంలోనే జీవన వేగం పెరిగిపోయిందని సైకిలుకి సాపేక్షంగా చూపించడానికి. ఇక రోడ్డేమిటి నీళ్ళు పడకపోయినా అద్దంలా తళతళ లాడుతూ స్పష్టమైన నీడల్నిస్తోంది? ఇక్కడ రోడ్డుని కూడా హైలైట్ చేయడం. రైలు పక్కన ప్లాట్ ఫాం వుంటుంది. రోడ్డు వుండదు. అంటే రైలంత వేగంగా ఇప్పుడు రోడ్ల మీద పరుగులు దీస్తున్నారు....మహా యంత్రపు రైలు మార్గాలూ, మోటారు వాహనాల రోడ్లూ ఒక్కటే, మధ్యలో నువ్వేంటి ఇంకా సైకిలు మీదా...అన్న సెన్స్. ఇదీ సంధికాలంలో డబ్బావాలా స్ట్రగుల్.

          ఈ పెయింటింగ్ ఫ్రేం అవతల కూడా కథ వుంటుంది. అటు లంచ్ బాక్సులందక ఇళ్ళకి ఫోన్లు చేసే ఉద్యోగుల ఆకలి కేకలుంటాయి. అక్కడింకెన్ని కథలు నడుస్తున్నాయో తెలీదు. 

          పెయింటింగ్ చెప్పే కథ, దాని ఫ్రేం అవతల వుండే కథలు కలిపి ఆలోచిస్తే స్టోరీ ఐడియాలు రావచ్చు. మనకి డబ్బా వాలాలుండరు. పాల వాడు కావచ్చు, ట్రాఫిక్ సమస్యని అధిగమించడానికి బైసికిల్ రైడ్ చేస్తున్న సాఫ్ట్ వేర్ అతను కావచ్చు. ఇంకెవరైనా కావచ్చు. ఒక క్యారెక్టర్ పుట్టడానికి కూడలి. 

Raghunath Saaho 

         ఈ పోస్టులో మరికొన్ని పెయింటింగ్స్ ఇచ్చాం ఎక్సర్ సైజుకి. ఈ ఎక్సైర్ సైజులో ఈ ప్రశ్నలు వేసుకుంటే చాలు : పెయింటింగ్ కల్గిస్తున్న ఫీలింగ్ ఏమిటి? ఏ జ్ఞాపకాల్ని తట్టి లేపుతోంది? పెయింటింగ్ ఏదైనా రహస్యం చెబుతోందా? ఫ్రేం అవతల కథలో  ఏం జరుగుతూండొచ్చు? పెయింటింగ్ లో వున్న దృశ్యం కంటే ముందు ఏం జరిగి వుండొచ్చు? ఈ దృశ్యం తర్వాత ఇంకేం జరగొచ్చు? 

          దృశ్యంలో మెయిన్ ఫిగర్ స్థానే క్యారక్టర్నే వూహించుకుంటే?  క్యారక్టర్ కి ఇంతకి ముందే ఏదో జరిగి వుంటే దానికేం ఆలోచిస్తున్నాడు? ఎలా రియాక్ట్ అవబోతున్నాడు? క్యారక్టర్ కి ఈ సన్నివేశం తర్వాత ఏదో జరిగి జీవితం తలకిందులవబోతోందా? క్యారక్టర్ ఇప్పుడేదైనా రహస్యం బట్ట బయలు చేయబోతోందా? లేదా ఈ పెయింటింగ్ లో కన్పిస్తున్న దృశ్యమే క్యారక్టర్ కి ప్రతీ రాత్రి కలలోకి వస్తూ వెన్నాడుతోందా? దీనికేం కథ వుంది?...ఇలా ఎన్ని ప్రశ్నలైనా వేసుకోవచ్చు. ఈ ప్రశ్నల్లోంచి ఒరిజినల్ ఐడియాతో సినిమా కథకి పునాది పడొచ్చు. కావాలంటే ఇంటర్నెట్ లో ఇంకా చాలా పెయింటింగ్స్ వుంటాయి, ప్రాక్టికల్స్ కి  వాడుకోవచ్చు.

―సికిందర్