882 :

      హాలీవుడ్ మెగా దర్శకుడు క్రిస్టఫర్ నోలన్ సర్ప్రైజ్ ఇచ్చాడు. అక్టోబర్ 2 న విడుదలైన ‘జోకర్’ చూసేందుకు వెళ్ళిన ప్రేక్షకులకి తన రాబోయే ‘టెనెట్’ టీజర్ తో ఉక్కిరిబిక్కిరి చేశాడు. ఆన్ లైన్లో విడుదల చేయకుండా, లీక్ కానివ్వకుండా, థియేటర్లకే పరిమితం చేసిన ఈ టీజర్ ఇప్పుడు హాట్ టాపిక్ అయింది. “Time has come for a new protagonist”,  “Time has come for a new kind of mission.” అని రెండు క్యాప్షన్ లిస్తూ కంటెంట్ పరంగా మూవీ పట్ల చాలా కుతూహలం రేకెత్తించాడు. కొత్త కథానాయకుడు రావాల్సిన సమయం వచ్చిందంటూ, కొత్త లక్ష్యాన్ని చేపట్టే సమయం కూడా వచ్చిందంటూ జాన్ వాషింగ్టన్ నడిచి వస్తూండగా చూపించాడు. గన్ షాట్ రంధ్రమున్న అద్దం వెనకాల వాషింగ్టన్... ఈ టీజర్ ని ఇంతకంటే రివీల్ చేస్తే స్పాయిలర్ అవుతుంది. థియేటర్ కెళ్ళి చూసి తెలుసుకోవాల్సిందే. నోలన్ విసిరిన పై రెండు సవాళ్లు మాత్రం వెంటాడేవే. కొత్త కథానాయకుడా? అతనెలా ఎలా వుంటాడు? కొత్త లక్ష్యమా? అదెలా వుంటుంది? మూస కథా నాయకుల్నీ, మూస కథల్నీ తెగ చూసి వున్న మనకి రిలీఫ్ గా సంభవామి యుగే యుగే అన్నట్టు సమ్ థింగ్ ఏదో గట్టిగా జరగాలనే ఎదురుచూస్తున్నాం...నోలన్ జరిపిస్తాడని ఆశిద్దాం.

        నోలన్ చర్యతో ప్రపంచవ్యాప్తంగా జవాబు దొరకని ఇంకో ప్రశ్నేమిటంటే, ఎప్పుడో ఒక జీవిత కాలం తర్వాత జులై 17, 2020 న విడుదల పెట్టుకుని, ‘టెనెట్’ కి ఇప్పట్నించే టీజర్ ఏమిటాని!  పోతే, గత నెలే ముంబాయిలో కొంత షూటింగ్ ముగించుకున్నాడు. ఆ షూటింగులో భాగంగా రాత్రి పూట ఎత్తయిన భవనం మీంచి దూకే దృశ్యాన్ని ఒక ముంబయికార్ వీడియో తీసి ఇన్స్టాగ్రామ్ లో పెట్టేశాడు. టీజర్ లీక్ కాలేదు, మూవీ లీకైంది? అన్నట్టు ఈ ‘టెనెట్ ‘ టీజర్ తో ‘జోకర్’ కి ప్లస్ అయిందా, లేక ‘జోకర్’ తో  ‘టెనెట్’ కి పబ్లిసిటీ వచ్చిందా? ఈ వ్యూహ మేమిటో టాలీవుడ్ కూడా అమలు చేయొచ్చేమో...ప్రెస్ మీట్ పెట్టి టీజర్స్ ని మీట నొక్కి యూట్యూబ్ లో వూరూ వాడా చేసేయకుండా? ఆన్ లైన్ కోలాహలంలో ఏ టీజర్ అడ్రసు ఎక్కడ గల్లంతో ఎవరికీ తెలియడం లేదు. ఫలానా ‘సైరా’ తో  ‘వెంకీమామ’ స్వీట్ టీజర్ థియేటర్లో మాత్రమే చూడండి...అంటే ఎలా వుంటుందో నోలన్ ఫార్ములాతో  ఒక ట్రయల్ లాంటిది వేసి చూడొచ్చేమో...

          ‘జోకర్’ కథాకాలం 1981 అయినా నేటి వ్యవస్థకి కూడా అద్దం పడుతుంది దేశాల కతీతంగా. ఇతను నవ్వించే జోకర్ కాదు, నవ్వకూడని సమయాల్లో నవ్వొచ్చి నవ్వుకునే, తన్నులు తినే జోకర్. ఒక మెడికల్ కండిషన్ వల్ల. ఆ నవ్వు వెనకాల వ్యవస్థ మీద కసి వుంది. 1980 ల నాటి మన సినిమాల్లో యాంగ్రీ యంగ్ మాన్ లాంటి వాడే ఇతను. కాకపోతే ఇతడి నవ్వు వెనకాల యాంగ్రీ వుంది. మన యాంగ్రీ యంగ్ మాన్ సినిమాల్లో లాగే ఇతను అక్రమ సంతానం. చిన్నప్పుడు ఇతడి తండ్రి తల్లిని మోసం చేసి వెళ్ళిపోయాడు. ఆ తల్లి గురించి కూడా ఒక రహస్యం తెలిసింది. వీళ్ళిద్దర్నీ ఎలా డీల్ చేశాడన్నది ఒక పక్క. ఇంకోపక్క కామెడీ షోలలో తనని అవమానపరుస్తున్న యాంకర్ అంతు ఎలా చూశాడన్నది. “అరె బాబూ యాంకర్, బయట లోకమెలా వుందో చూశావా? నువ్వెప్పుడైనా స్టూడియో వదిలి బయటికొచ్చావా? స్టూడియోలో నల్గుర్ని కూర్చోబెట్టుకుని లడాయిపెట్టి ఒకటే అరిపిస్తావా? డీసెన్సీ అనేదే చచ్చి పోయింది...అందరూ నీలాగే ఆలోచించాలా? నా లాగా నువ్వు ఆలోచించవా?”  అని గన్ తీసి ఢామ్మని షూట్ చేసి పారేస్తాడు యాంకర్ని.  అదే అతడి చివరి లైవ్ షో!

          చివరికి సైకియాట్రిస్టు ఎందుకు నవ్వుతున్నావని అడిగినప్పుడు, జోకు గుర్తొచ్చి అంటాడు.  చెప్పమంటుంది. నీ కర్ధంగాదంటూ ఫినిషింగ్ టచ్ ఇస్తాడు. అంటే ప్రజల మనసులో ఏముందని కాదు, తాము అనుకుంటున్నది ప్రజల మీద రుద్దాలనే పాలకులు. నగర పరిస్థితి సామాజికంగా, ఆర్ధికంగా బాగాలేదు. ఉపాధిలేక ఆ కోపాన్ని యువకులు ఇతరుల మీద మూక దాడులు జరుపుతూ తీర్చుకుంటున్నారు. అలాటి బాధితుల్లో ఒకడు జోకర్ కూడా. సామాజిక, ఆర్ధిక న్యాయాలు లేని నగరమెంత కుళ్ళి కంపు కొడుతోందో సింబాలిక్ గా స్తంభించిపోయిన పారిశుద్ధ్య పనులు. నగరమే ఒక చెత్తకుండీ. భరించలేక ఇక పౌరులు ప్రభుత్వాన్ని వెక్కిరిస్తూ జోకర్ మాస్కులు తగిలించుకుని హేళనగా ప్రదర్శనలు. ఇది ప్రభుత్వం మీద కాదు, సంపన్నుల మీద జరుగుతున్న దాడులని యాంకర్ మసిపూసే ప్రయత్నం. ఒక సంపన్నుడు నగర మేయర్ గా పోటీకి దిగుతాడు. జోకర్ ఒక సోషల్ కామెంట్. నాటి కథాకాలాన్నిచూపిస్తూ సింబాలిక్ చేశారు. ‘జోకర్’ గా  నటించిన జోక్విన్ ఫీనిక్స్ ఆస్కార్ మెటీరియల్.  యాంకర్ గా నటించిన రాబర్ట్ డీ నీరో సీనియర్ స్టార్. దర్శకుడు టాడ్ ఫిలిప్స్. ఎబిపి ఛానెల్ మాజీ యాంకర్ పుణ్య ప్రసూన్ బాజ్ బాయ్, ‘జోకర్’ పై హిందీలో చేసిన లోతైన విశ్లేషణ కోసం ఇక్కడ యూట్యూబ్ క్లిక్  చేయండి. ‘జోకర్’ ఇప్పుడు గ్లోబల్ టాపిక్.

          గతవారం కొత్త హీరో హీరోయిన్లతో ‘ఎవరికీ చెప్పొద్దు’ అనే ఇంకో  పాత ప్రేమ డ్రామా విడుదలైంది. ఇందులో కొత్త దర్శకుడికి కులాలతో పాత కథ గుర్తొచ్చింది. యువత కోసం ఎలాటి సినిమా తీస్తున్నాడో గుర్తుకు రాలేదు. దిల్ రాజు విడుదల చేస్తూంటే దిల్దార్ గా యువత చూసేస్తారనుకున్నట్టున్నాడు. యువతకి కొత్త వాళ్ళతో  ఏ చిన్నసినిమా అందం చందం ఏమిటో చూడకుండానే మోకాలొడ్డే యాంటీ వైరస్ సాఫ్ట్ వేర్ ప్రోగ్రామై వుంది. దాంతో వాళ్ళు ‘ఎప్పటికీ  రానే రాము ఫో’ అని భీష్మించేసుకున్నారు. ఇలాటి చిన్న సినిమాల రిపోర్టు కార్డెలా వుందంటే, నూటికి  99 శాతం రివ్యూలకే నోచుకోవు. అన్నీలాలీ పాప్ సినిమాలే రివ్యూలతో ప్రమోట్ చేద్దామంటే. ఈ కులాల కథ చెప్పడానికి యూత్ అప్పీల్ ని మంటగలిపి, లాలిస్తూ హీరోయిన్ పుట్టిందగ్గర్నుంచీ ఎత్తుకున్నాడు. కథని ఇలా లాలిస్తూనే, పాలు పట్టిస్తూనే, అన్నప్రాసనాలు చేయిస్తూనే, అక్షరాలు దిద్దిస్తూనే, ఉ ళు ళు ళూ హాయీ అంటూ ఉయ్యాల్లో జోకొడుతూనే, అరగంట లాగాడు. దీనికి కొత్త హీరోనే నిర్మాత. హీరోయిన్ తండ్రికి బాగా మందమైన కులం కండువా. అక్కడ హీరో గారికి మండువా లోగిలి లేదు. ఎలా? ఏమో మనకి తెలీదు. మనం దర్శకుడంత సామాజిక ఇంటలెక్చువల్స్ ఏమీ కాము. ఇంటర్వెల్లో ఇంటి కొచ్చేస్తాం. ముందు రివ్యూలకైనా నోచుకునేట్టు తీయండ్రా నాయనా చిన్న సినిమాలు! వీటిలో కొత్త హీరో హీరోయిన్లతో, కొత్త నిర్మాతలతో, కొత్త దర్శకులకి ఎలాటి క్రియేటివ్ ఆటంకాలుండవు. సృజనాత్మకంగా ఇంత స్వేచ్ఛ ననుభవించే చోట్ల నుంచి కూడా ఈ మార్కెట్ వ్యతిరేక  పాత రోతేమిట్రా బాబూ...

―సికిందర్

881 : స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు - 1

        ఈ స్క్రీన్ ప్లే సంగతుల జాప్యానికి కారణం ‘సైరా’ పానిండియా స్పందనల వరకూ  వేచి చూడాల్సి రావడం. ‘సైరా’ స్క్రీన్ ప్లే సంగతుల్లో సినిమా కలెక్షన్స్ ని కూడా భాగం చేసి చెప్పుకోక తప్పడం లేదు. సినిమా కలెక్షన్స్  ట్రేడ్ పండితులు విశ్లేషించే సెక్షనే. కానీ స్క్రీన్ ప్లేలకి క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్ తోబాటు మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ ని కూడా ముందు చూడాలని చాలా స్క్రీన్ ప్లే సంగతుల్లో చెప్పుకుంటూనే వున్నాం. అయితే ఇప్పుడు పానిండియా మూవీ అనే కొత్త ‘జానర్’ తెలుగులో మొదలవడంతో ఇప్పుడు స్క్రీన్ ప్లేలకి మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ ని కేవలం తెలుగు మార్కెట్ కే పరిమితం చేసేయకుండా, ఇతర భాషల మార్కెట్లకి సైతం విస్తరించి చూడాల్సి వచ్చేలా వుంది. 2015 లో  ‘బాహుబలి’ 4 భాషల్లో విడుదలైనప్పుడు పానిండియా మూవీ పదం వాడకంలోకి రాలేదు. 2017 లో ‘బాహుబలి -2’ కి కూడా పానిండియా మూవీ పదం వాడలేదు. 2015 లో ‘కంచె’ నైతే దాని పానిండియా మార్కెట్ ని కూడా గుర్తించకుండా కేవలం తెలుగులోనే విడుదల చేశారు. ఇటీవల ‘సాహో’ తోనే పానిండియా మూవీ అన్నపదం పాపులరైంది. దీని తర్వాత ఇప్పుడు తెలుగు పానిండియాగా ‘సైరా’ ఐదు భాషల్లో విడుదలైంది. ‘సాహో’ వేరు, అది యాక్షన్ మూవీ. దాని పానిండియా మార్కెట్ కి నేటివిటీ సమస్య వుండదు. అది హిందీలో  సేఫ్ అయింది. ‘సైరా’ లాంటి చారిత్రాత్మకం విషయం వేరు, దీనికి నేటివిటీ సమస్య వస్తుంది. దక్షిణాది చరిత్రలు పానిండియా మూవీస్ గా ఉత్తరాది ప్రేక్షకులకి కనెక్ట్ కాలేవని ‘సైరా’ చెబుతోంది. దక్షిణాది రాజకీయ ప్రాతినిధ్యాన్ని నార్తిండియా ఎప్పుడు గుర్తించింది గనుక. ఆ మాట కొస్తే ‘సైరా’ కి దక్షిణాదిలో కూడా  తమిళ మలయాళ కన్నడ వెర్షన్స్ కనెక్ట్ కాలేదని కలెక్షన్లు చెబుతున్నాయి. అంటే దక్షిణాదిలో కూడా చారిత్రక సినిమాలకి ఏ రాష్ట్రానికా రాష్ట్రం వరకే పరిమితమయ్యే నేటివిటీ సంకెళ్ళు వుంటాయన్న మాట. ఒకప్పుడు శివాజీ గణేశన్ తో ‘వీర పాండ్య కట్ట బ్రహ్మన’ తెలుగులో డబ్ చేస్తే ఆడలేదు. శివాజీ గణేశన్ ఎంత గొంతు చించుకుని వీరత్వం ప్రదర్శించినా ఆడలేదు. దక్షిణాదిలో  కూడా ఏ రాష్ట్రం వీరుడు ఆ రాష్ట్రంలోనే అరచుకోవాలన్న మాట. అయ్యప్ప, భక్త కన్నప్ప, భక్త సిరియాళ లాంటి దేవుళ్ళ  సినిమాలతో దక్షిణాది రాష్ట్రాలలో నేటివిటీ సమస్య రాలేదు, రాబోదు కూడా. దైవ భక్తికి ప్రాంతాలతో పనిలేదు. స్థానిక వీరులకి ప్రాంతాలే పరిమితులు. పానిండియా కాలేరు. ‘సైరా’ కాలేదు. దీంతో ‘ఆర్ ఆర్ ఆర్’  అనే పానిండియా తీస్తున్న ఎస్ ఎస్ రాజమౌళి  వెంటనే స్క్రిప్టుని కొంత ‘నార్తీ కరిస్తున్నట్టు’ వార్తలు వచ్చాయి. అందులో అల్లూరి సీతారామ రాజు, కొమురం భీం పాత్రలు ఢిల్లీలో కలుసుకున్నట్టు నార్తీ కరణ!

          సౌతీకరణకే స్థానిక చరిత్రల మార్కెట్ లొంగడం లేదు. కొంత కథని నార్తిండియాకి బదలాయించినంత మాత్రాన ఇతర భాషల్లో నేటివిటీ వచ్చేస్తుందా? ఒక్కో భాష నుంచి ఒక్కో పాపులర్ నటుడ్ని పెట్టుకున్నా స్థానిక వీరుడితో ‘సైరా’ పానిండియా నేటివిటీ కష్టమైనట్టు కన్పిస్తూనే వుంది. సైరా పానిండియా కనెక్ట్ అవడానికి ఒక ప్రయత్నం చేశారు : ఉయ్యాలవాడ నరసింహా రెడ్డి  చరిత్రని ఝాన్సీ లక్ష్మీ బాయి చెబుతున్నట్టు కల్పన చేసి, ఫ్లాష్ బ్యాకుగా చూపించారు. ఆమె రికమెండ్ చేస్తోంది కాబట్టి మనం చూడాలన్నట్టుగా పానిండియా ఆడియెన్స్ ని బుజ్జగించాలని చూశారు. ఇది వర్కౌట్ కాలేదు. మూలంలో సార్వజనీనత లేనప్పుడు ఉపరితలంలో ముస్తాబులు ఊపిరి పోయలేవు. ఈ సమస్యకి పరిష్కారం ఇక లోకల్ చరిత్రలకి కొత్తగా పానిండియా జానర్ మర్యాదలేముంటాయో వాటిని కనుగొని, టేకప్ ఇండియా అంటూ దేశం మీదికి వదలడం.  తెలుగు జానర్ మర్యాదలతో తీస్తే ఆలిండియా జానర్ మర్యాద అయిపోదు. కానీ ‘సైరా’ చరిత్రకి హిస్టారికల్ మూవీస్ జానర్ మర్యాదలతో చూసినా లోపాలున్నాయి. పానిండియాగా విఫలమైతే, తెలుగు మార్కెట్ కైనా సేఫ్ అవడానికి దీనికి పెట్టిన భారీ బడ్జెట్ భారమంతా ఒక్క తెలుగు మార్కెట్ పైనే ఇప్పుడు పడుతోంది. ఇంత మెగా బడ్జెట్ ని తెలుగు మార్కెట్ ఒక్కటే లాగ గలదా? లాగలేదు. అయినా ప్రయత్నించాలంటే రిపీట్ ఆడియెన్స్ వుండాలి. ఇంత ప్రతిష్టాత్మక చలన చిత్ర రాజం తీసినప్పుడు ప్రేక్షకులకి మళ్ళీ మళ్ళీ చూడాలన్పించేలా రసాత్మకంగా వుండాలిగా?

          తెలుగు మార్కెట్ కైనా మళ్ళీ మళ్ళీ చూడాలన్పించేలా రసాత్మకంగా లేకపోవడమే ప్రధాన సమస్య. యాక్షన్, ఎమోషన్ తప్ప, ఫీల్ అనే అమృతపానీయం జాలువారలేదు. దీన్నెలా అధిగమించ వచ్చు? పైన చెప్పుకున్నట్టు ఇంకా ఇప్పుడే చెప్పలేని పానిండియా జానర్ మర్యాదలు కాకపోయినా (టేకప్ ఇండియా), కనీసం హిస్టారికల్ జానర్ మర్యాదల్ని పాటించి అధిగమించవచ్చు. ‘సాహో’ లాంటి యాక్షన్ సినిమాలకి పానిండియా జానర్ మర్యాదలు చెప్పుకోవచ్చు. కానీ స్థానిక వీరుల చరిత్రల్ని పానిండియా చేయడానికి ఆ వీరులే అడ్డు. కనుక కొత్తగా వీటి పానిండియా జానర్ మర్యాదలు నిర్ణయించడం అంత సులభం కాదు. హిస్టారికల్ మూవీస్ జానర్ మర్యాదల్ని ఆపాదించినా నేటివిటీ సమస్య తొలగదు. ఉత్తరాది రాష్ట్రాల్లో ఎవరికీ తెలీని, కాలగర్భంలో కలిసిన, పంజాబ్ కి చెందిన, హవల్దార్ ఇషార్ సింగ్ చరిత్రతో ‘కేసరి’ లాంటివి తీసినా చూస్తారు. తెలుగు నుంచి ఎంత ప్రముఖ చరిత్ర తీసినా ఉత్తరాదికే కాదు, ఇతర దక్షిణాది  రాష్ట్రాలకీ పట్టదని ‘సైరా’ పానిండియా బాక్సాఫీసు రిపోర్టులు తేల్చి చెప్తున్నాయి. ఇప్పుడు రాబోయే ‘ఆర్ ఆర్ ఆర్’ తప్ప, స్థానిక చరిత్రతో ఇంకే పానిండియా మూవీస్ రాకపోవచ్చు కూడా. కనుక, వీటి జానర్ మర్యాదల (టేకప్ ఇండియా) చర్చ ఇప్పుడవసరం లేదు.

          తెలుగు మార్కెట్ కే హిస్టారికల్ జానర్ మర్యాదల ప్రకారం ‘సైరా’ చూసినప్పుడు పెద్ద పెద్ద కందకాలు కన్పిస్తున్నాయి. రివ్యూ రాయడానికి ఈ సినిమా చూస్తున్నప్పుడే ఒక ‘లారెన్స్ ఆఫ్ అరేబియా’, ఇంకో ‘లయన్ ఆఫ్ ది డెజర్ట్’ రేంజికి ఫీల్ తో తీసికెళ్ళాలి కదా అన్పించక మానలేదు. ఎందుకు రోటీన్ తెలుగు మూస యాక్షన్ - ఎమోషన్ చట్రంలో పెట్టి తీసేశారు? పరుచూరి బ్రదర్స్ ఇచ్చిన స్క్రిప్టుని, ఈ తరం వారికి  చెబుతున్న కథలా మార్చుకుని తీశానని దర్శకుడు సురేందర్ రెడ్డి చెప్పినప్పుడు, యాక్షన్ జానరేనా ఈ చరిత్రకి ఈ తరం కనెక్టయ్యే మార్గం? వీరుల చరిత్రలు తీయాలనుకున్నప్పుడు వాళ్ళ మీద ఏళ్లకేళ్ళు  పరిశోధనలు మాత్రమే చేస్తే చాలదు, ఆ చరిత్రల్ని దృశ్యాత్మకంగా ఏవిజన్లో పెట్టి తీయాలన్న దానిపై కూడా బోలెడు చారిత్రక సినిమాల రీసెర్చి జరగాలి. మనకి తోచిన, మనకి తెలిసిన చట్రంలో పెట్టి తీసేస్తే కాదు. ఓపెనింగ్స్ వుంటాయి, రిపీట్ ఆడియెన్స్ వుండరు.

(స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు సోమవారం)
―సికిందర్

880: రివ్యూ

దర్శకత్వం : సిద్ధార్థ్ ఆనంద్
తారాగణం : హృతిక్ రోషన్, టైగర్ ష్రాఫ్, వాణీ కపూర్, అనుప్రియా గోయెంకా, దీపాన్నితా శర్మ, సోనీ రాజ్దాన్, ఆశుతోష్ రాణా తదితరులు
కథ : ఆదిత్యా చోప్రా, సిద్ధార్థ్ ఆనంద్; స్క్రీన్ ప్లే : సిద్ధార్థ్ ఆనంద్, శ్రీధర్ రాఘవన్; మాటలు : అబ్బాస్ టైర్ వాలా, సంగీతం : విశాల్ - శేఖర్, ఛాయాగ్రహణం : బెన్ జాస్పర్
బ్యానర్ : యశ్ రాజ్ ఫిలిమ్స్
నిర్మాత : ఆదిత్యా చోప్రా
***
        యాక్షన్ సినిమాలు తగ్గి స్పై థ్రిల్లర్స్ పెరుగుతున్నాయి.  రోమియో అక్బర్ వాల్టర్, నామ్ షబానా, రాజీ, టైగర్ జిందా హై... ఇప్పుడు ‘వార్’. ఈసారి ఇద్దరు సీనియర్, జూనియర్ యాక్షన్ స్టార్స్  హృతిక్ రోషన్, టైగర్ ష్రాఫ్ లతో  డిఫరెంట్ స్పై థ్రిల్లర్ ని ప్రయత్నించారు. ప్రయత్నించిన దర్శకుడు ‘సలాం నమస్తే’ ఫేమ్ సిద్ధార్థ్ ఆనంద్. నిర్మించిన బ్యానర్ ప్రసిద్ధ యశ్ రాజ్ ఫిలిమ్స్. ఇది డిఫరెంట్ ఎందుకంటే దీనికి యాక్షనే తప్ప కంటెంట్ పట్టలేదు. అయినా బాక్సాఫీసుని వూపుతోంది. ఇదే కొత్త సక్సెస్ మంత్రమైతే  ఇక హాలీవుడ్ యాక్షన్ డైరక్టర్ల మీద ఆధారపడాల్సిందేనా? వాళ్ళు లేని యాక్షన్ సినిమాలు ఇక సాధ్యం కావా? వాళ్ళుంటే ఇక కంటెంట్ అవసరం లేదా?  కంటెంట్ లేక హాలీవుడ్ యాక్షన్ తో ‘సాహో’, ‘బందోబస్త్’ లు ఫ్లాపయ్యాయి. కంటెంట్ లేని యాక్షన్ తో ఎప్పుడో అదృష్టవశాత్తూ ‘వార్’ లాంటి అద్భుతాలు జరుగుతాయా? పరిశీలిద్దాం...
కథ

       ‘రా’ – రీసెర్చ్ అండ్ ఎనాలిసిస్ వింగ్ (భారత రహస్య గూఢచార సంస్థ) ఏజెంట్ ఖాలిద్ రెహ్మానీ (టైగర్ ష్రాఫ్) కి, ‘రా’ కి విరోధిగా మారిన ఏజెంట్ కబీర్ లూథ్రా (హృతిక్ రోషన్) ని చంపమని  ఆపరేషన్ని అప్పజెప్తాడు ‘రా’ చీఫ్ కల్నల్ లూథ్రా (ఆశుతోష్ రాణా). ఖాలిద్ కబీర్ కింద పని చేసిన జూనియర్. గతంలో  ‘రా’ మాజీ ఏజెంట్ అయిన ఖాలిద్ తండ్రి శత్రువులతో చేతులు కలిపి దేశ ద్రోహం చేశాడు. కబీర్ అతణ్ణి వెతికి పట్టుకుని చంపేశాడు. భర్త వల్ల కుటుంబం మీద పడ్డ దేశద్రోహం మచ్చకి ఖాలిద్ తల్లి (సోనీ రాజ్దాన్) వేదనతో వుంది. ఈ మచ్చని రూపుమాపాలని పట్టుదలతో ఖాలిద్ ‘రా’ లో ఏజెంట్ గా చేరాడు. దీంతో అడుగడుగుబా అతడి నిజాయితీ, దేశ భక్తీ పరీక్ష నెదుర్కొంటున్నాయి. నిరంతరం వీటిని నిరూపించుకునే పనిలో వున్నాడు. ఇప్పుడు తన సీనియర్ని వెతికిపట్టుకుని చంపే బాధ్యత మీద పడింది. ఈ బాధ్యత నెరవేర్చగలిగాడా? తన దేశభక్తిని ఎలా నిరూపించుకుని కుటుంబం మీద పడ్డ మచ్చని తొలగించుకోగలిగాడు? అసలు కబీర్ తను పనిచేసే ‘రా’ కి ఎందుకు విరోధిగా మారాడు? అలా మారి అతనేం చేస్తున్నాడు? విదేశంలో వుంటున్న క్రిమినల్ బిజినెస్ మాన్ రిజ్వాన్ ఇలియాసీ (సంజీవ్ వాస్త) తో కబీర్ కేం సంబంధం? ఫేషియల్ సర్జరీలు చేసే డాక్టర్ మల్లికా సింఘాల్ (దీపాన్నితా శర్మ) ఎలా ఇలియాసీతో ఇన్వాల్వ్ అయింది? ఇంకో ‘రా’ ఏజెంట్  సౌరభ్ ఎందుకు రిజ్వాన్ పక్షాన చేరాడు? వీటన్నిటి నేపథ్యంలో బద్ధ శత్రువులైన కబీర్ - ఖాలిద్ ల మధ్య వార్ ఎలాముగిసింది? ఇదీ మిగతా కథ.

ఎలావుంది కథ

      ఈ స్పై జానర్ కథ చివర్లో కబీర్ పాత్ర చెప్పినట్టు ఖాలిద్ పాత్రది, ఈ వార్ కి హీరో అతనే. ఇలా ఈ సారి స్పై జానర్ కథని ఈ వర్గం పాత్ర దేశభక్తిని నిరూపించేందుకు వినియోగించారు. అరడజను హిందీ  సినిమాల్లో ఈ వర్గం పాత్ర దేశ భక్తిని నిరూపించి నిరూపించి వున్నారు. ఇంకా పరీక్షించి నిరూపించాలి. బాలీవుడ్ రచయిత జావేద్ అఖ్తర్ దేశభక్తిని ఒక మోడీ భక్తురాలైన యాంకర్ ప్రశ్నించినప్పుడు, ఎవరేం  అనుకున్నా దేశంతో తనకున్న ప్రేమ అంగుళం కూడా  చెక్కు చెదరదనేసి చప్పట్లు మోగించుకున్నాడు పబ్లిక్ సభలో. జనాభాకి రెచ్చగొడితే ఎన్నికల్లో తప్ప, సినిమాల్లో దేశభక్తి సమస్యే కాదు. అయినా నార్త్ మీడియాలో, బాలీవుడ్ లో ఈ వర్గం దేశభక్తి అమ్ముడయ్యే ఫార్ములాగానే  భావిస్తున్నారు. గతంలో ఈ పాత్రలు హీరో పాత్ర కోసం ప్రాణాలర్పించే పాత్రలుగా వుండేవి. ఇప్పుడు దేశం కోసం ప్రాణాలర్పిస్తేనే దేశ భక్తి  అన్నట్టుగా చూపిస్తున్నారు. జనాభాలో కొద్ది శాతం మంది కోసం ఎవ్వరూ దేశభక్తిని నిరూపించుకోవాల్సిన అవసరం లేదు. మార్కెట్ కి అవసరం లేని ఈ మూస భావజాలం అనవసరంగా ప్రేక్షకుల మీద రుద్దడమే. ఈ విధంగా ఈ కథకి  కథా ప్రయోజనమంటూ ఏమీ లేదు. చివరికి ఖాలిద్ కి మరణానంతర మెడల్ ని అతడి తల్లికి ‘ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ’ అందిస్తున్నట్టు ముచ్చటైన ఓదార్పు ముగింపు! దేశంలో ఒక వర్గాన్ని ఏ మినహాయింపులూ లేకుండా నెగెటివ్ గా చూపడంలో ఉత్సాహం పెరుగుతూంటే, వాస్తవ దూరంగా ఈ కథని అందించారు.

          ఈ కథతో మౌలిక సమస్య ఒకటుంది. ఇంతా చేసి దేశభక్తి నిరూపించుకోవాల్సిన పాత్ర అనుమానాస్పదంగా వుంది.  కబీర్ ని చంపమని బాస్ అప్పగించిన పనిని దేశం కోసం డ్యూటీగానే  ఖాలిద్ చేస్తున్నాడా,  లేక కబీర్ తన తండ్రిని చంపాడన్న పగతో చేస్తున్నాడా అన్న కాన్ఫ్లిక్ట్ ఆఫ్ ఇంట్రెస్ట్ సమస్య తలెత్తింది. తండ్రి వల్ల పడ్డ దేశద్రోహం మచ్చ తొలగించుకోవడానికే  ‘రా’ లో చేరినప్పుడు, ఆ దేశ ద్రోహి తండ్రిని చంపిన వాణ్ణి చంపాల్సి వస్తే, అది దేశభక్తి నిరూపణ కోసమే  చేస్తున్నట్టు ఎలా నమ్మాలి? ఇంకో హఫీజ్ సయీద్ నో, దావూద్ ఇబ్రహీంనో చంపడానికి బయల్దేరితే అది దేశభక్తి అని నమ్మొచ్చు గాని?

         ఈ కాన్ఫ్లిక్ట్ ఆఫ్ ఇంట్రెస్ట్ వ్యక్తిగత పగ - దేశ భక్తిలతోనే కాదు, ఇంకా కలగాపులగం చేస్తూ గురుశిష్య సంబంధంతోనూ వుంది. ఖాలిద్ జూనియర్, కబీర్ శిక్షణ నిచ్చిన సీనియర్. గురువుగార్ని చంపడానికి మనసెలా ఒప్పుతుంది. ఒకవేళ చంపినా దేశం కోసమా, పగకోసమా? 

        గత వారం ‘అర్బన్ నక్సల్’ ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న హక్కుల కార్యకర్త గౌతమ్ నవ్లఖా కేసు విచారించడానికి ఒకరి తర్వాత ఒకరు ఐదుగురు సుప్రీం కోర్టు జడ్జీలు నిరాకరించారు. కారణాలు చెప్పలేదు. వాళ్ళలో ఒక జడ్జికి కాన్ఫ్లిక్ ఆఫ్ ఇంట్రెస్ట్ సమస్య ఎదురైనట్టుందని అనుకున్నారు. ఆయన గతంలో నవ్లఖా తరపున లాయర్ గా ఒక కేసు వాదించాడు. కనుక ఇప్పుడు జడ్జిగా కేసు విచారిస్తే అధికారాన్నుపయోగించుకుని వ్యక్తిగత ప్రయోజనాలు నెరవేర్చుకున్నట్టుగా  అవుతుందని (కాన్ఫ్లిక్ట్ ఆఫ్ ఇంట్రెస్ట్), అందువల్ల  కేసు తిరస్కరించి వుంటారని భావించారు.

           ఖాలిద్ పాత్ర కూడా ఈ సిట్యుయేషన్లోనే వుంది. ఇతడికి ‘రా’ చీఫ్, కబీర్ ని చంపే డ్యూటీ వేయనేకూడదు. వేస్తే ఖాలిద్ పగతో, దేశంతో, శిష్యరికంతో కాన్ఫ్లిక్ట్ ఆఫ్ ఇంట్రెస్ట్ కారణం చెప్పి తిరస్కరించాలి. అలా చేస్తే ఈ కథే వుండదు. కనుక ఈ కామన్ సెన్సుని చంపి, అంటీ ముట్టని పాత్రలతో అంటీ ముట్టని కథ నడిపేశారు. బుద్ధి జీవులకైతే ఖాలిద్  ‘రా’ ఏజెంటుగా అవకాశం దొరికిందని, వ్యక్తిగత పగతోనే గురువు కబీర్ ని చంపడానికి వెంట పడివుంటాడేమో అన్పిస్తుంది, దేశభక్తితో కాక. ఇలా ఇది క్వశ్చన్ మార్కు  కన్ఫ్యూజుడు స్పై భక్తి కథగా తయారయ్యింది.
ఎవరెలా చేశారు

      హృతిక్ రోషన్ -  టైగర్ ష్రాఫ్ ఇద్దరూ బద్ధశత్రువులుగా నువ్వా నేనా అన్నట్టు, హాట్ హాట్ హైటెక్ యాక్షన్ సీన్స్ తో  రోమాంచితంగా హైలైట్ అయ్యారు. ఇద్దరు పాపులర్ యాక్షన్ స్టార్లు ఒకే తెరమీదికొచ్చి విలన్స్ లా పదేపదే కొట్టుకుంటూ వుంటే, ఎగురుతున్న విమానం రెక్కమీదికి దూకి రజనీకాంత్ కి కూడా రాని అయిడియాలు ప్రదర్శిస్తూ, ఇంకో ఎగురుతున్న విమానం మీదికి దూకి, లోపలికి  జొరబడి లడాయి మొదలుపెట్టుకుంటే. ప్రమాదకరమైన ఫారిన్ ఘాట్ రోడ్స్ మీద  హై ఎండ్ పవర్ బైక్స్ మీద ఛేజింగులు చేసి పడేసి కొట్టుకుంటే - వుండే మజా ఇంకెందులోనూ లేదు. ఇలా బాగాలేని కథ రాసిన కాగితాలు ఎటెటో ఎగిరిపోయి పీడా విరగడైంది. కాగితాలు పనికిరాకపోతే కుమ్ములాటలైనా పనికిరావాలి బాక్సాఫీసుకి.

          ఇద్దరు సీనియర్, జూనియర్ సిక్స్ ప్యాక్ యాక్షన్ స్టార్స్ ని ఒకరికొకర్ని యాంటీగా సెట్ చేసి, దర్శకుడు సిద్ధార్థ్ ఆనంద్ ఆడిన పేకాట, ఇంటర్ ప్లే, పైరో డైనమిక్స్, జంబో ఎనర్జిటిక్స్, హైపవర్ ఎర్గోనమిక్స్ వగైరా వగైరాలతో కూడిన  యాక్షన్ డైనమిక్స్ -  ఇవే ఈ 200 కోట్ల మెగా బడ్జెట్ ప్రొడక్షన్ ని  బంపర్ బాక్సాఫీసు బొనాంజాగా ప్రేక్షకులకి అమ్మేశాయి పండగ రోజుల్లో పానిండియా మూవీగా, పాన్ మసాలాగా. ఇద్దరు స్టార్స్ మీద ‘జైజై శివ శంకర్’ మాస్ సాంగ్ మత్తులో వూగించే ఇంకో జోడా బైల్ టుబాకో మసాలా.

          హాలీవుడ్, కొరియన్, ఇండియన్ స్టంట్ డైరెక్టర్స్ (పాల్ జెన్నింగ్స్, ఫ్రాంజ్ సిల్ఫస్, సీ యంగ్, పర్వేజ్ షేక్) యాక్షన్ ని వినూత్నంగా ఫాంటసీగా మార్చేసి జనరంజకం చేశారు. ఈ యాక్షన్ హంగామాలో ఇద్దరు  హీరోయిన్లు వాణీ కపూర్, అనుప్రియా గోయెంకాలకి ఆనవాయితీగానే, సహజాతి సహజంగానే అరగంట మేర పాత్రలు దక్కలేదు. విలన్స్ కి ప్రాధాన్యంలేదు. హీరోలే ఒకరికొకరు విలన్స్ కాబట్టి.

          కెమెరా మాన్ బెన్ జాస్పర్ కలర్ఫుల్ విజువల్స్ గురించి ఎంతైనా చెప్పుకోవచ్చు.  ఆరీఫ్ షేక్ ఎడిటింగ్ మాత్రం సెకండాఫ్ లో చాలా సేపు మందగించిన నడకతో సమస్య నెదుర్కొంది. విశాల్ - శేఖర్ సంగీతంలో పాటలు హిందీకే గానీ, తెలుగు డబ్బింగ్ కి మెప్పించేవిగా లేవు. ఇక రాసిన కాగితాలు ఇంకెంతగా పనికిరాలేదంటే, అబ్బాస్ టైర్ వాలా డైలాగులు యాక్షన్ మూవీ జానర్ కి తగ్గట్టుగా చిల్లీ పెప్పర్ గా లేవు. డైలాగ్ పార్టుని ఫిలాసఫీ ఆక్రమించింది. 120 సినిమాలు రాసిన ఈ దర్శకుడి తాత ది ఫేమస్ ఇందర్ రాజ్ ఆనంద్, అమితాబ్ బచ్చన్ మాస్ సినిమాలకి రాసిన డైలాగులు ఇప్పటికీ ఫేమసే.

చివరికేమిటి

     అర్ధం లేని రైటింగ్ కి అర్ధమయ్యే షూటింగ్ చేసి ఒక విచిత్రమైన పరిస్థితి సృష్టించారు. సక్సెస్ కి రైటింగ్ కాదు, షూటింగ్ అని రిస్కీ గేమ్ ఆడారు. ఇద్దరు వైబ్రెంట్ స్టార్స్ ని యాంటీగా పెట్టడమే సెల్లింగ్ పాయింట్ అవుతుందనీ, వాళ్ళ మధ్య గ్రేట్ యాక్షన్ కి కథతో పనిలేదనీ అన్నట్టుగా బాక్సాఫీసుకి సవాలు విసిరారు. దీనికి తగ్గట్టుగానే 300 నుంచి 350 కోట్లు ముట్టజెప్పేందుకు బాక్సాఫీసు సిద్ధంగా వుంది. మొదటి రోజు కలెక్షన్స్ తోనే అన్ని హిందీ సినిమాల రికార్డుల్ని బ్రేక్ చేసింది. కేవలం నాల్గురోజుల్లో ఓవర్సీస్ కలుపుకుని 216 కోట్లతో అపూర్వ రికార్డు సృష్టించింది.  

     ఇక రైటింగ్ గురించి రివ్యూలేం రాస్తారు. రైటింగ్ లో పైన చెప్పుకున్న కాన్సెప్ట్ పరమమైన లోపాలతో బాటు, ఇంకా గతంలో ఖాలిద్ తండ్రిని చంపిన కబీర్, దేశంకోసం పనిచేస్తున్నశిష్యుడైన ఖాలిద్ ని శత్రువుగా చూసి, తన్నడంలో కబీర్ పాత్రకి కూడా జస్టిఫికేషన్ లేకపోవడం, అసలు కబీర్ ఎందుకు ‘రా’ కి వ్యతిరేకంగా మారాడో చెప్పకపోవడం, బేసిగ్గా కబీర్ - ఖాలిద్ లని యాంటీగా సెట్ చేయడంలో ఎలాటి లాజిక్ లేకపోవడం, సెకండాఫ్ లో సస్పెన్స్ కోసం ఖాలిద్ కి పెట్టిన ట్విస్టు ఒక లక్ష్యంతో కొనసాగుతున్న అతడి పాత్ర ప్రయాణాన్ని ఆపేసేలా వుండడం, ఉన్నట్టుండి కేరళలో పెళ్లి సీను పెళ్లి సినిమా చూస్తున్నట్టు జానర్ మర్యాద తప్పడం ... ఇంకా ప్రారంభంలో ఖాలిద్ కి డ్యూటీ వేశాక, ఆ థ్రిల్ తో వెంటనే కథలోకి వెళ్ళక,  వెనక్కెళ్ళి ఖాలిద్ – కబీర్ ల సుదీర్ఘ ఫ్లాష్ బ్యాక్ ఇంటర్వెల్ వరకూ నడపడం, సెకండాఫ్ ప్రారంభమయ్యాక కథ లేక రోమాంటిక్  సీన్లతో ఇరవై నిమిషాలు కుంగదీయడం...ఇలా ఎక్కడికక్కడ పాత్రల్నీ, కథనీ కిల్ చేస్తున్న కంటెంట్ కి రివ్యూ రాయడంలో అర్ధమే లేదు. సిద్ధార్థ్ ఆనంద్ - శ్రీధర్ రాఘవన్ ల స్క్రీన్ ప్లే ఒక బ్లండర్ బాజీ. అదృష్టవశాత్తూ కేవలం షూటింగ్ తో సక్సెస్ ప్రూవయింది. రైటింగ్ కి సెండాఫ్ ఇద్దాం. 

―సికిందర్
telugurajyam.com

879 :

        ఈ వారం బాక్సాఫీసుకి ఇంకో స్టార్ మూవీ బలైంది. బాక్సాఫీసు లౌక్యం  లేక 'చాణక్య' బాక్సాఫీస్ రేసు మొదటి పావు గంటకే ఓటమి గంట మోగించింది. కొన్ని సినిమాల జాతకం మొదటి పావు గంట సీన్లలోనే తెలిసిపోతుంది. అంటే స్క్రిప్టులో మొదటి పదిహేను పేజీల్లోనే దాని వెండితెర మర్యాద తెలిసి పోతుందన్నమాట. అలాటిది గంటో గంటన్నరో వింటున్నా కూడా గోపీచంద్ కి ఇంకేవో అద్భుతాలు కన్పించాయంటే అది యాక్షన్ సీన్లతో వలపు వల. హైటెక్ యాక్షన్ సీన్లు మెప్పిస్తే ఇంకే ‘విషయ’ మయినా ఓకే అన్పించడమే. కానీ ‘విషయం’ బాక్సాఫీసు ఫ్రెండ్లీగా, మార్కెట్ ఓరియెంటెడ్ గా లేక, కేవలం యాక్షన్ సీన్లే పెట్టుబడి అనుకుంటే, స్టార్ ఇమేజి పూర్ గా మారుతుంది, మార్కెటింగ్ రేటింగ్ పడిపోతుంది.

          తెలుగు మార్కు కంటెంట్ ని నాలుగు భాషల్లో తీసి పాన్ ఇండియా మూవీ అనేకన్నా, పాన్ ఇండియా కంటెంట్ ని రెండు భాషల్లో తీసినప్పుడే తెలుగు మీసం తిప్పాలి. హాలీవుడ్ యాక్షన్ డైరెక్టర్లతో యాక్షన్ సీన్లు తీసి ఇంటర్నేషనల్ రేంజి ఇచ్చామని చెప్పుకునే కన్నా, ఇండియన్ స్టంట్ మాస్టర్లతో ఆ ప్రయత్నం చేసి హాలీవుడ్ రేంజి ఇచ్చామని చెప్పుకోవాలి. బయటివాడే వచ్చి చేసిపోతే అది మన అంతర్జాతీయ స్థాయి ఎలా అవుతుంది.

          పాత రోజులెలా వుండేవో ఈ ఆదివారం సాయంత్రం హోరున దంచుతున్నవర్షానికి వెచ్చ వెచ్చగా తల్చుకుందాం...ఆయన హీరో కృష్ణ, ఇంకో ఆయన కవి / రచయిత ఆరుద్ర, మరింకో ఆయన యాక్షన్ సినిమాల దర్శకుడు కెఎస్ఆర్ దాస్. ఈ ముగ్గురూ కలిస్తే 1971 లో  పంచ రంగుల కౌబాయ్ ‘'మోసగాళ్ళకు మోసగాడు’ ట్రెండ్ సెట్టర్ అయింది - టెక్నికల్ గా, కంటెంట్ పరంగా. టెక్నికల్ గా కెమరామాన్ వీఎస్సార్ స్వామి లెజెండ్. ఆఫ్ కోర్స్, కంటెంట్ హాలీవుడ్ స్ఫూర్తే.  ‘ద గుడ్ ద బ్యాడ్ ద అగ్లీ’, ‘మెకన్నాస్ గోల్డ్’ ల వంటి హాలీవుడ్స్ స్ఫూర్తేగానీ, ఒక్క కాపీ సీను లేదు. ఒక్క కాపీ యాక్షన్ సీను - షాటు లేవు. బయటి నటీనటులు లేరు, సాంకేతిక నిపుణులూ లేరు. అంతా తిప్పరా మీసం తెలుగుదనమంటూ అప్పుడే గ్లోబల్ మూవీ ఇచ్చేశారు కృష్ణ -  ఆరుద్ర - దాస్ త్రయం. ఇక తెలుగులో సూపర్ డూపర్ టాపర్ హిట్టయి, పాన్ ఇండియా కాదు- ఏకంగా ఇండియా దాటి 125 దేశాల్లో ఇంగ్లీష్ డబ్బింగ్ మోత మోగించింది. ఎవ్వడూ ఇది మా నుంచి కాపీ అనలేదు. తెలుగు మీసానికి వందనం చేశారు. ఇప్పుడు తెలుగో కాదో అర్ధంగాని వేషం తప్ప మీసం లేదు.    

          రాయడం మానేయడం కూడా రైటింగ్ ప్రణాళికలో భాగమవుతుందా? అంటే కొంత కాలం రాయడానికి ప్రయత్నించి, ఇక రాయలేమని అన్పిస్తే మానెయ్యాలని ముందే అనుకుని రాసే పనిలోకి దిగాలా? రాయడానికి ఆత్మ స్థైర్యం అత్యవసరం. ఇంకొకరిలా రాయాలని ప్రయత్నిస్తే ఆత్మస్థైర్యాన్ని కోల్పోతారు. కాబట్టి ‘ఇంకొకరిలా’ అనే ఆలోచన వుండకూడదు. అందుకని ‘రాయడం మానేయడం’ అనే క్లాజు ఈ సందర్భంలో రైటింగ్ ప్రణాళికలో వుండకూడదు. కాలం మారితే, మారిన  కాలానికి తగ్గట్టుగా రాయలేకపోతే అప్పుడు కొంత తగ్గ వచ్చు. ఈ క్లాజు మాత్రం రైటింగ్ ప్రణాళికలో పెట్టుకోవచ్చు. ఐతే ఈ క్లాజుని కూడా వర్కౌట్ చేస్తూండాలి. ఒకసారి రాయడం వచ్చేశాక, ఇక మనకి ఫర్వాలేదని అనుకోకుండా అప్డేట్ అవుతూంటేనే ఉనికిలో వుంటారు. అయినా ముఖం పాతబడి కొత్త ముఖాల్ని కోరుకునే తర్వాతి తరం ప్రేక్షకులతోనో / పాఠకులతోనో గ్యాప్ వస్తుంది. అయినా రాయడానికి మాధ్యమాలు విస్తరించాయి. విస్తరిస్తున్నకొద్దీ రాసే వాళ్ళ కొరత పెరుగుతోంది. కాబట్టి రాయడం నుంచి రిటైర్మెంటు లేదు. రైటర్ అన్నాక ఏ సమయంలోనూ బ్రేక్ వుండదు. విహార యాత్ర కెళ్ళినా రాసే ఆలోచనలే సుళ్ళు తిరుగుతూంటాయి.

―సికిందర్

878 : కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీస్ సంగతులు -3

        శతాబ్దాల మాట! కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ జానర్ మూలాలు 18 వ శతాబ్దపు జర్మన్ సాహిత్యంలో వున్నాయి. అప్పట్లో ఈ జానర్ కి ‘బిల్డూక్స్ రోమాన్' (bildungs  roman) అని నామకరణం చేశాడు ఇంపీరియల్ యూనివర్సిటీ లైబ్రేరియన్ కార్ల్ సైమన్ అనే అతను.  ‘బిల్డూక్స్’ అంటే జర్మన్ భాషలో విద్య లేదా జ్ఞానం. ‘రోమాన్’ అంటే నవల. ఈ విద్య లేదా జ్ఞానం మానసికంగానూ నైతికంగానూ టీనేజర్ల ఎదుగుదల గురించి. దీన్ని ‘నావెల్ ఆఫ్ ఫార్మేషన్’ అని కూడా అన్నారు.1796 లో ప్రసిద్ధ జర్మన్ రచయిత జే డబ్ల్యూవ్ గోథె రాసిన ‘విల్ హమ్ మిస్టర్స్ అప్రెంటీస్ షిప్’ అన్న నవల ఈ జానర్ ఎలిమెంట్స్ ని స్థిరీకరించింది. ఈ నవలని అనుసరించి జర్మన్ భాషలో మరెన్నో ‘కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్’ నవలలు వచ్చాయి. ఆ తర్వాత 19, 20, 21 వ శతాబ్దాల్లో ఆంగ్ల భాషలో చార్లెస్ డికెన్స్ రాసిన ‘డేవిడ్ కాపర్ ఫీల్డ్’, ‘గ్రేట్ ఎక్స్ పెక్టేషన్స్’; మార్క్ ట్వైన్ రాసిన ‘అడ్వెంచర్స్ ఆఫ్ హకల్బరీ ఫిన్’, జేమ్స్ జాయిస్ రాసిన ‘ఎ పోట్రెయిట్ ఆఫ్ ది ఆర్టిస్ట్ ఏజ్  ఏ యంగ్ మాన్’, జేడీ శాలింగర్ రాసిన ‘ది క్యాచర్ ఇన్ ది రై’, డరోతీ అలిసన్ రాసిన ‘బాస్టర్డ్ ఔటాఫ్ కరోలినా’, జేకే రౌలింగ్ ‘హేరీ పోటర్’ సీరీస్ నవలలూ ఉదాహరణకి కొన్ని. చేతన్ భగత్ ‘ఫైవ్ పాయింట్ సమ్ వన్’ కూడా ఒకటి. మొదటి కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ సినిమా ‘బాంబీ’ అనే యానిమేషన్ గా 1942 లో హాలీవుడ్ లో నిర్మించారు. 

          కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీస్ స్ట్రక్చర్ రెగ్యులర్ సినిమాలకుండే స్ట్రక్చరే. కాకపోతే మనో వికాసం కేంద్ర బిందువుగా వుంటుంది. అదే రెగ్యులర్ బిగినింగ్, అదే మిడిల్, అదే ఎండ్ విభాగాల కార్యకలాపాలుంటాయి. ఉదాహరణకి ఒక సంపన్నవ్యాపార కుటుంబానికి చెందిన నితిన్ అనే టీనేజర్ వున్నాడనుకుందాం. ఇతను విసుగ్గా, సోమరిగా జీవితం గడుపుతున్నాడనుకుందాం. కుటుంబం అనుభవిస్తున్న సిరిసంపదల మీద ఆసక్తి లేక
స్వతంత్రంగా, స్వేచ్ఛగా తనమానాన తానొక కళాకారుడిగా ఎదగాలన్న కోరిక బలంగా అతడికుందనుకుందాం. ఈ కోరిక తన హక్కు అనే కొత్త రెబెల్ ఆలోచనలు రెక్కలు తొడిగాయ  నుకుందాం. అప్పుడు వ్యాపార శాస్త్రం చదువుకుని కుటుంబ వ్యాపారంలోకి రమ్మంటున్నతండ్రి సలహాని తిరస్కరించాడు. రచయితగా, నటుడిగా నిరూపించుకోవాలన్న గట్టి నిర్ణయానికొచ్చేశాడు. కానీ ఇదికూడా జరిగేట్టు లేదు. తను సత్యవతి అనే పాతిక దాటిన నటిని ప్రేమిస్తున్నాడు. సత్యవతి అసిస్టెంట్ మాయలక్ష్మి ఇటు తనని మేనేజి చేస్తూ, ఇంకో పక్క సత్యవతి కోసం తన కంటే సీనియర్ అయిన, రిచ్ అయిన బాయ్ ఫ్రెండ్ ని కూడా మెయింటెయిన్ చేస్తూ తనని మాయ చేయడం బాధాకరంగా వుంది. ఒక సాయంత్రం సత్యవతి గది లోంచి ఆ బాయ్ ఫ్రెండ్ రావడం చూశాక గుండె పగిలి గట్టిగా ఏడ్వాలన్పించింది.

          ఇలా దెబ్బతిన్నాక ఇక తండ్రి చెప్పినట్టే వ్యాపారంలోకి వచ్చేస్తానని, బిజినెస్ టూర్ కి వెళ్తానని తండ్రికి చెప్పేసి బయల్దేరాడు. వెళ్ళే ముందు క్లోజ్ ఫ్రెండ్ షారుఖ్ ఖాన్ ముందు మరోసారి ఏడ్చి, తనలో రచయితయ్యే, నటుడయ్యే టాలెంట్  లేదనేసి, చేసిన రచనల్ని వైరాగ్యంతో మంటల్లో విసిరేశాడు - (ప్లాట్ పాయింట్ -1)
         

 ఇప్పుడు వర్క్ షీట్ చూద్దాం : ఇది బిగినింగ్ విభాగపు కథనం. ఇందులో బిగినింగ్ విభాగపు ప్రత్యేక బిజినెస్ అంతా వుంది నాల్గు టూల్స్ తో. 1. కథానేపథ్యపు ఏర్పాటు : టీనేజర్ నితిన్ తానున్న సంపన్న వ్యాపార కుటుంబంలో ఇమడలేక స్వేచ్ఛ కోరుకుంటున్న వాతావరణం, 2. పాత్రల పరిచయం : సంపన్నుడైన నితిన్ తండ్రి, నటి సత్యవతి, ఆమె అసిస్టంట్ మాయలక్ష్మి, ఫ్రెండ్ షారుఖ్ ఖాన్ ల బిగినింగ్ విభాగాన్ని నడిపేందుకు అ వసరమైన పాత్రల పరిచయం, 3. సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పన : చదువుకుని కుటుంబ వ్యాపారంలోకి రమ్మని తండ్రి అనడం, కాదని కళల పట్ల మక్కువ పెంచుకున్న నితిన్ నటి సత్యవతిని ప్రేమించడం, ఆమె ఇంకో బాయ్ ఫ్రెండ్ తో గడపడాన్ని చూసి మనసు విరగడం, 4. సమస్య ఏర్పాటు (ప్లాట్ పాయింట్ -1) : ప్రేమలో దెబ్బతిని ఇక కళారంగం  వద్దనుకుని, వ్యాపారంలోకి వెళ్ళాలనుకోవడం, బిజినెస్ టూర్ కి బయల్దేరడం. 

          ఇందులో నితిన్ పాత్ర పరిచయ ప్రక్రియలో, జీవితం పట్ల అతడి అస్థిర టీనేజీ మనస్తత్వ చిత్రణ ముందు జరగాలి. మానసికంగా అస్తిరత్వం లోంచి స్టిరత్వం లోకి టీనేజీ కథా ప్రయాణానికి బీజాలు ఈ బిగినింగ్ విభాగంలోనే పడతాయి. ఈ పరిస్థితి ఎందుకొస్తుంది? ఉన్నదాన్లోంచి స్వేచ్ఛ కోరుకోవడంతో వస్తుంది. అస్థిరత్వానికి మూలం స్వేచ్ఛా కాంక్ష. స్వేచ్ఛా కాంక్ష ఎందుకు రగుల్కొంటుంది? వయసొచ్చింది కాబట్టి ఉన్నట్టుండి హక్కులు గుర్తుకు రావడం వల్ల. ఇదంతా నితిన్ పాత్ర పరిచయంలో జరిగాయి.

          ఇప్పుడు సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పన మొదలు పెడుతున్నప్పుడు, పైన స్థాపించిన మానసిక స్థితితో ముందుకెళ్లాలి. ముందు కెళ్ళి నప్పుడు మానసిక ప్రపంచానికి భౌతిక ప్రపంచం చెక్ పెడుతూండాలి. ఎందుకు చెక్ పెట్టాలి? అజ్ఞానాన్ని, అపరిపక్వతని భౌతిక ప్రపంచం తిరస్కరిస్తుంది కాబట్టి. మానసిక ప్రపంచం స్పిరిచ్యువల్, భౌతిక ప్రపంచం మెటీరియల్. మెటీరియల్ ఉనికిలోకి రావాలంటే ఆలోచన నిర్దుష్టంగా వుండాలి. కట్టే పనిలో అవినీతి జరిగిందంటే కట్టిన డామ్ కూలిపోతుంది. యథా మానసికం, తథా భౌతికం. మొత్తం ప్రపంచం బావున్నా చెడినా కారణం మనసు.

          కనుక నితిన్ తో సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పన ఈ చట్రంలో జరగాలి. జరిగింది కూడా. అతను లోపల అనుకుంటున్న దానికీ బయట జరుగుతున్న దానికీ పొంతన లేదు. అతను నటనలోనూ, రచనల్లోనూ రాణించాలనుకుంటున్నాడు, కానీ నటితో ప్రేమ వ్యవహారం పెట్టుకున్నాడు. ఇందుకే భౌతిక ప్రపంచం తిరస్కరించడం మొదలెట్టింది మాయలక్ష్మి రూపంలో. అస్థిర మనస్తత్వం. ఉత్తుత్తి జీవిత లక్ష్యం. అసలు నిజంగా తనలో కళాకారుడి అంశే వుంటే, దానికి బద్ధుడై వుంటే ఇలా చెయ్యడు. తనలో వున్నదేమిటో తనకే తెలీని తనంతో శూన్యాన్ని సృష్టించుకున్నాడు. ఇక ప్రేమా లేదు, కళాపోషణా లేదు. ఇలా సత్యవతితో ప్రేమంటూ దెబ్బతిన్నాక, సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పన కొలిక్కి వచ్చింది.

           ఇక  టూర్ వెళ్ళే ముందు తనలో రచయితయ్యే, నటుడయ్యే టాలెంట్ లేదనేసి, చేసిన రచనల్ని మంటల్లో విసిరేయడం ప్రేమలో విఫలమయ్యాడన్న ఆక్కసుతోనే తప్ప, నిజంగా ఆ టాలెంట్ తనకి లేదని గుర్తించి కాదు. కళాకారుడిగా ఎటువంటి ప్రయత్నాలు చేయనే లేదు, కంపాటిబిలిటీ లేని ప్రేమ కోసం తప్ప.

          ఇలా సమస్య కూడా ఏర్పాటయ్యాక వచ్చే టూల్ గోల్ ఏర్పాటు. ఇప్పుడు నితిన్ గోల్ ఏమిటి? తండ్రి వ్యాపారమే చూసుకోవడం. ఇది మారిన గోల్. వొరిజినల్ గోల్ కళాకారుడు కావడం. దీనికంత సీను లేదని, విధిలేక తండ్రి మాట ప్రకారం వ్యాపారాన్ని గోల్ గా చేసుకున్నాడు. మనస్ఫూర్తిగా స్వీకరించని ఈ గోల్ ని మనం నమ్మనవసరం లేదు. కనుక ఇది బలహీన గోల్.

          మరి ఈ బలహీన గోల్ కాని గోల్ ఎలిమెంట్స్ ఏమిటి? 1. కోరిక : ఇంకా కోరికలేముంటాయి గోల్ కాని గోల్ తో? కానీ వెనుక పోగొట్టుకున్నవాటితో (అందని ప్రేమ, మంటల్లో కళ) తీరని  కోరికలు వెన్నాడుతూనే వుంటాయి తప్పక, 2. పణం : తీరని కోరికలు వెన్నాడుతూంటే తండ్రి నమ్మకాన్నే పణంగా పెట్టినట్టు. ఇప్పుడు వ్యాపారం కాక తనేం చేసినా తండ్రి క్షమించక పోవచ్చు, సహకరించకపోవచ్చు, 3. పరిణామాల హెచ్చరిక : ఒక్కగా నొక్క కొడుకుగా వ్యాపార విషయంలో తండ్రిని నిరాశ పరిస్తే బెంగతో తండ్రి కేమైనా అవచ్చు, 4. ఎమోషన్ : ఒకవైపు తీరని కోరికలతో, మరోవైపు తండ్రి పెట్టుకున్న నమ్మకంతో మిశ్రమ ఎమోషన్స్. ఎలా హేండిల్ చేస్తాడో తెలీదు.
          

         ఇలా బిగినింగ్ బిజినెస్ లో నాల్గు టూల్స్ ని, నాల్గు గోల్ ఎలిమెంట్స్ ని సరిచూసుకున్నాక ముందు కథలో కెళ్దాం...

ఇప్పుడు నితిన్ తండ్రి కంపెనీ బకాయిలు వసూలు చేస్తూ బిజినెస్ టూరు తిరుగుతున్నాడన్న మాటే గానీ మనసు వ్యాపారం మీద లేదు. అశాంతిగా, అలజడిగా, పిచ్చిగా గడుపుతున్నాడు. టూరులో ఇంకో వూరు దాటుతున్నప్పుడు ఒకచోట ఒకతను ఓ చిన్నపిల్లని పట్టుకు కొట్టడం చూసి అడ్డుకున్నాడు. ఈ పిల్లకి డాన్స్ చేయడం రావడం లేదని కొడుతున్నాడా దర్శకుడు. ఆ దర్శకుడు పని చేస్తున్న ఔత్సాహిక నాటక సంస్థలోంచి అతణ్ణి తీసేయించి, దర్శకుడుగా తను బాధ్యతలు చేపట్టాడు నితిన్. ఆ పిల్ల చింకీకి తర్ఫీదు నివ్వసాగాడు. సంస్థలో ఇద్దరు నటులు దగ్గరయ్యారు. నాటకాలేయసాగారు. అడిగినప్పుడల్లా దర్పంగా డబ్బిచ్చేయసాగాడు నితిన్.

          ఒకరోజు చింకీని తీసుకుని నటులతో పిక్నిక్ కి వెళ్తే అక్కడ దొంగలు దాడి చేశారు. ఆ దాడిలో నితిన్ తీవ్రంగా గాయపడ్డాడు. అతన్నలాగే వదిలేసి నటులు వెళ్ళిపోతే చింకీ కాపాడింది. వొత్తైన తన పొడవాటి జుట్టుతో వొత్తి అతడి రక్త స్రావాన్నాపింది. అలా చేసి విశ్వేశ్వర్రావు అనే పెద్ద మనిషి ఇంటికి తీసికెళ్ళింది. అక్కడ కోలుకున్నాడు. అక్కడే పెద్దవాళ్ళయిన విశ్వేశ్వర్రావు స్నేహితులతో కళల మీద, కవిత్వం మీద, ముఖ్యంగా షేక్స్ పియర్ మీదా అర్ధమయీ కాని చర్చలు జరుపుతూ, సాహిత్య జ్ఞానం బాగా పెంచుకున్నా ననుకున్నాడు. అప్పుడు విశ్వేశ్వర్రావు ఒక మాటన్నాడు - నీ కూడా వున్న నటులు నటులు కాదని, నీ డబ్బుకోసం వున్నారే తప్ప కళ కోసం లేరని, నిన్ను చావు బతుకుల్లో వదిలేసి వెళ్లి పోయారనీ చెప్పి కళ్ళు తెరిపించాడు... నితిన్ ఆలోచనలో పడ్డాడు. ఛీ, కుళ్ళు కళారంగమని విరక్తి పుట్టేసి, ఇక వ్యాపారమే బెస్ట్ అని మనసు మార్చేసుకున్నాడు.           

          ఇంతలో చింకీ గుండెపోటుతో చనిపోయింది. అంతేకాదు, అటు తన వూళ్ళో నటి సత్యవతి కూడా చనిపోయిందని కబురొచ్చింది. చనిపోతూ తన మీద ప్రేమని వ్యక్తం చేసిందని కూడా తెలిసింది. నితిన్ ఉండబట్టలేక ఏడ్చాడు. ఇక తన వూరుకి బయల్దేరాడు. (ప్లాట్  పాయింట్ – 2)

ఈ మిడిల్ వర్క్ షీట్ చూద్దాం :  పై కథనం బిగినింగ్ తర్వాత వచ్చే మిడిల్ విభాగంలోది. మిడిల్ విభాగమంటే గోల్ ని సాధించడంకోసం విలన్ తో హీరో చేసే పోరాటం. దీనికుండే టూల్స్,1. గోల్ కోసం విలన్ తో యాక్షన్ రియాక్షన్ల ఇంటర్ ప్లే, 2. క్యారక్టర్ ఆర్క్, 3. టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్, 4. సొల్యూషన్ (ప్లాట్ పాయింట్ -2). వీటన్నిటితో పైన చెప్పుకున్న గోల్ ఎలిమెంట్స్ నాల్గింటినీ కలుపుకు వెళ్ళాలి : కోరిక, పణం, పరిణామాల హెచ్చరిక, ఎమోషన్స్. రాయడానికి లోడ్ పెరుగుతోందా? పకడ్బందీ కథని డెలివరీ చేయడానికి ఈ లోడింగ్ తప్పదు. కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీస్ కే కాదు, దేనికైనా ఇంతే. స్క్రీన్ ప్లే అంటేనే ఒక పెద్ద మాల్గాడీ. పోతూ వుంటే సరుకులు లోడ్ అవుతూ వుంటాయి. సికింద్రాబాద్ - వరంగల్ - ఖమ్మం - బెజవాడ, ది ఎండ్! ఈ ప్రయాణం ఎలాంటిదంటే, లోడింగ్ సరిగా లేకపోతే పట్టాలు సరిగా వుండవు. మాల్గాడీతో ఇదో విచిత్ర సమస్య. 

          ఐతే కొన్ని కథల్లో విజిబుల్ విలన్ వుండడు. ప్రస్తుత కథలో నితిన్ కిలా కనిపించని విలనే  వున్నాడు. అది తను. మనసు వల్ల తనకి తానే విలన్. ఏకకణ జీవి అమీబా లాగా. ఇక తనతో తానే సంపర్కించుకుని ప్రత్యుత్పత్తి చేయాలి. తనకి మెచ్యూరిటీ నిచ్చేలాగా ఒక మానస పుత్రికకి జన్మనివ్వాలి.

        ముందుగా యాక్షన్ రియాక్షన్ ఇంటర్ ప్లే : తన మనసే తన శత్రువుగా వున్న హీరో పాత్రతో ఈ ప్లే ఎలా వుంటుందంటే, హీరోకి ఒక గోల్ వుంటే, మనసు ఆ గోల్ ని డిస్టర్బ్ చేస్తూంటుంది. దీన్ని మిడిల్ విభాగపు బిజినెస్ లో ముందుగా ఎస్టాబ్లిష్ చేయాలి. ఇది నితిన్ విషయంలో ఎస్టాబ్లిష్ అయింది. ఈ మిడిల్ విభాగంలో వ్యాపారం చేసుకుందామనే గోల్ తో  మొదట ఎంట్రీ ఇస్తే, మనసు చితికిన కోరికల్ని గోల్ కి ఎదురు విసురుతోంది. సత్యవతితో, కళాభిలాషతో, చితికిపోయిన కోరికలు. దీంతో వ్యాపార పనుల్లో సుఖంలేక అశాంతిగా, అలజడిగా, పిచ్చిగా గడుపుతున్నట్టు గమనించాం. అంటే అతడి గోల్ అనే యాక్షన్ కి, రియాక్షనిచ్చే విలన్ మనసులో రూపు దిద్దుకుంటున్నాడన్న మాట.

          ఇలా మనసులో విలన్ తయారీ పూర్తి చేశాక, దాంతో ఫిజికల్ ప్లే ప్రదర్శించాలి. ఈ ఫిజికల్ ప్లే నితిన్ పోతూ వుంటే, ఒక చిన్నపిల్లని దర్శకుడు కొడుతూ వుండడంతో ఎదురయ్యింది. మనసులో విలన్ ఎలా ప్లే చేస్తున్నాడంటే, నితిన్ వచ్చి ఈ ట్రాప్ లో పడిపోవాలి. ఆ చిన్న పిల్లెవరో, కొడుతున్నది ఎవరో నితిన్ కి ఇప్పుడే తెలీదు. ఆ చిన్నపిల్ల స్థానంలో ఓ యువతి వుండి వుంటే, అతడామెని కొడుతూ వుంటే, నితిన్ ఈ ట్రాప్ లో పడడు. అదేదో లవర్స్ గొడవనుకుని వెళ్లిపోవచ్చు. పైగా ఆ యువతిలో సత్యవతి కన్పించి – బాగైంది, బాగైంది - అని కచ్చతో అనుకోవచ్చు.

          మనసులో విలన్ ఆచితూచి చిన్నపిల్లనే ప్రయోగించాడు. చిన్నపిల్లని కొడుతూంటే నితిన్ తప్పక ఆగుతాడు. కొడుతున్నది తండ్రే అయినా, ఏమయ్యా బుద్ధుందా? అన్నం తింటున్నావా, అమ్మాయిని తింటున్నావా?- అనవచ్చు. టీనేజర్లు ఎలా వుంటారంటే తాము చిన్నపిల్లలకి నెంబర్ వన్ గార్డియన్ లమనుకుంటారు. ఫ్రెష్ గా ఈ గార్డియన్ గిరీ పేరెంట్స్ తమ మీద చెలాయించే పెత్తనం వల్ల వస్తుంది. ఇలా మనసులో విలన్ ఇలా బాగానే ప్లే చేశాడు సైకాలజీ మీద.

          ఇప్పుడా కొడుతున్నది దర్శకుడూ, ఆ చిన్నపిల్ల అప్పుడే డాన్సరూ అని తెలిసి కనెక్ట్ అయిపోయాడు నితిన్. కళా రంగం రెండు చేతులూ చాచి ఆహ్వానిస్తోంది. మంటల్లో పారేసిన తనలోని నటుడూ, రచయితా ఫీనిక్స్ పక్షిలా పైకి లేస్తున్నారు. చితికిన రెండు కోరికల్లోంచి ఒకటి బతికి బట్ట కట్టింది. వ్యాపార గోల్ అటకెక్కింది.

          ఇక్కడ అర్ధం లేకుండా చిన్నపిల్ల పాత్ర సృష్టి జరగలేదు. చాదస్తంగా చైల్డ్ సెంటిమెంటు వుంటుందనో, ఇంకోటనో కథని, పాత్రని విడిచి ఆటవికంగా, వికటంగా  ఆలోచించలేదు. అదే సమయంలో హీరో మానసెలా వుందో పట్టించుకోకుండా, అక్కడ చిన్నపిల్ల స్థానంలో హీరోయిన్ ని పెట్టేసి, చితికిన ప్రేమని కొత్త లవ్ ట్రాకుతో బతికించే చాపల్యానికి కూడా పోలేదు. ఇవన్నీ అర్ధంపర్ధం లేని మర్కట రచనలు.  

          యాక్షన్ - రియక్షన్ల ఇంటర్ ప్లే ఫిజికల్ గా ఇంకా కొనసాగాలి. ఇదే జరిగింది. మనసులోని విలన్ చిన్న పిల్లతో అలా రియాక్షన్ ఇచ్చాక, ఇక నితిన్ ఇంకో యాక్షన్ మొదలై పోయింది. ఆ నాటక సంస్థలోంచి దర్శకుణ్ణి తీసేయించి, తను దర్శకుడై పోయాడు. చిన్నపిల్ల చింకీకి ట్రైనింగు. తను రైటింగు, నాటకాలేయింగు. ఇదంతా ఎలా సాధ్యమైంది? డబ్బు వల్ల. తనదగ్గర డబ్బుంది. కంపెనీ బాకీలు వసూలు చేసిన డబ్బు. ఆ డబ్బుతో కళని కొనేసు కుంటున్నాడు. ఈ కళ ప్రస్తుతానికి చితికిన రెండో కోరికని గుర్తుచేయడం లేదిక.

          ఇప్పుడు రియాక్షన్ కి టైమైంది. మనసులో విలన్ లేచాడు. ఇంకో విజువల్ ప్లేతో జోష్ మీదున్న నితిన్ మీదికి ఇద్దరు నటుల్నిజలగల్లా తోలాడు. దీనికి రియాక్షన్ గా దర్పంగా నితిన్ వాళ్లని జలగల్లా డబ్బు పీల్చెయ్యనియ్య సాగాడు. ఒకప్పుడు డబ్బుని వెతుక్కున్న కళే వహ్వా అంటే డబ్బు వెదజల్లుతుంది. దీవాలా తీసేదాకా దర్బారు నిర్వహిస్తుంది.

          చేసుకున్న కర్మల్ని బట్టే బ్లాక్ బస్టర్ సీన్లుంటాయి. మనసులోని విలన్ ఇంకో రియాక్షన్ గా ఈ సీను చూపించాడు- బిగ్ పిక్చర్ - విజువల్ ట్రీట్. నితిన్ పిక్నిక్ కి వెళ్తే అక్కడ దొంగలు దాడి చేసి దోచుకున్నారు. ఈ దెబ్బకి  డబ్బు దర్పం కూడా తొలగిపోయింది. పైగా తీవ్రంగా గాయపడ్డాడు. ఇక ఇతడి దగ్గర డబ్బేమీ వుండదని నటులు ఉడాయించారు. అప్పుడు చింకీయే నితిన్ ని కాపాడింది. ఆమె టెంప్లెట్ సీనుగా హీరోయిన్ పర్రుమని జాకెట్టు చింపో, చున్నీ చింపో కట్టు కట్టినట్టు గాక, తన పొడవాటి వొత్తయిన ముఖమల్ లాంటి జుట్టుతో, మెత్తగా వొత్తి, అతడి రక్త స్రావాన్ని ఆపింది.

          ఇలా మొత్తం ఈ మిడిల్ కొలిక్కి వచ్చేదాకా ఈ విభాగంలో యాక్షన్ రియాక్షన్ల ఇంటర్ ప్లే కొనసాగుతూనే వుండాలి. ప్లాట్ పాయింట్ -2 దగ్గర మిడిల్ అంత మవుతుంది. ఈ క్రమంలో మనసులో విలన్ ఇచ్చిన తాజా దొంగల దాడి రియాక్షన్ కి, నితిన్ యాక్షన్ విశ్వేశ్వర్రావు ఇంట్లో సెటిలై  కోలుకోవడంగా, అక్కడ పాసివ్ గా సాహిత్య ఇష్టాగోష్టులు జరపడంగా వుంది. నాటకాలేసే యాక్టివ్ కలాపం నుంచి ఈ పాసివ్ విలాపానికి మారడం. డబ్బుపోయాక నాటక సంస్థ వైపు వెళ్ళే పరిస్థితి లేదు. ఇష్టాగోష్టుల్లో సాహిత్య జ్ఞాన సముపార్జన చేశాడు - పద్దెనిమిది కూడా నిండకుండానే. 

          మళ్ళీ మనసులో విలన్  ఇంకో రియాక్షన్ ఇచ్చాడు. నితిన్ కళా పిపాసని మొత్తంగా పెకిలించి వేసే విజువల్ ప్లే. నీ కూడా వున్న నటులు నటులు కాదని, నీ డబ్బుకోసం వున్నారే తప్ప కళ కోసం లేరని, నిన్ను చావు బతుకుల్లో వదిలేసి వెళ్లి పోయారనీ విశ్వేశ్వర్రావు అనడం మాస్టర్ స్ట్రోక్ లా పనిచేసింది.

          దీంతో మళ్ళీ కళా రంగాన్ని వదిలేసి వ్యాపారంలోకే  వెళ్ళిపోయాడు నితిన్. ఇది ప్లాట్ పాయింట్ - 2 ఘట్టం. అంటే ప్లాట్ పాయింట్ -1 దగ్గర పుట్టిన సమస్యకి ఇది పరిష్కారం. ఇందులో సత్యవతి, చింకీల మరణాలతో అనుబంధ సంఘటనలున్నాయి. సమస్యని పుట్టించే ప్లాట్ పాయింట్ -1, సమస్యకి పరిష్కారాన్నిచ్చే ప్లాట్ పాయింట్ - 2 ఎప్పుడూ కాంట్రాస్ట్ గా వుంటాయి. అది నెగెటివ్ గా వుంటే, ఇది పాజిటివ్ గా; అది పాజిటివ్ గా వుంటే, ఇది నెగెటివ్ గా. అక్కడ నితిన్ కళని వదులుకుని వ్యాపారం చేపట్టాడు, ఇక్కడ మళ్ళీ కళనే వదులుకుని వ్యాపారం చేపట్టాడు. కాంట్రాస్ట్ ఏమిటంటే అక్కడ విధిలేక అయిష్టంగా వ్యాపారం చేపడితే, ఇక్కడ మనస్ఫూర్తిగా వ్యాపారం చేపట్టాడు. మధ్యలో జరిగిందంతా అంతరంగ మథనమే. మిడిల్ అంటేనే  అంతరంగ మథనం. అందులోంచి నేర్చుకోవడం, మారడం, తనని తాను తెలుసుకోవడం, ఎదగడం. ఇవన్నీ జరిగాయి నితిన్ విషయంలో. అయితే ఇది నీతీ నిజాయితీలు ఆలంబనగా జరిగాయా అంటే అలాటిదేమీ లేదు. ఇదే టీనేజీ స్పెషాలిటీ. కళారంగం పట్ల అతడి నిజాయితీ ఎంత?  మొదట్లో ఈ ప్రయత్నాలేవో చెయ్యక ఈ వంకతో సత్యవతిని ప్రేమించి, దెబ్బతిని, కళ లేదు కాకరకాయ లేదని మంటలకి ఆహుతి చేశాడు. తనకి టాలెంటే లేదని ఒప్పుకున్నాడు.

          మళ్ళీ ఇప్పుడు విశ్వేశ్వర్రావొక మాటన గానే, మళ్ళీ  కళలేదు కాకరపువ్వొత్తి లేదని లాంగ్ కిక్ ఇచ్చాడు. అక్కడంటే భగ్న ప్రేమతో అలా చేశాడనుకోవచ్చు, ఇక్కడ?  ఇద్దరు నటులు స్వార్ధపరులనగానే, మొత్తం కళారంగానికే దీన్నాపాదించుకుని ఛీథూ అనుకుని వదిలేశాడు. అతడికి ఇందులోంచి బయట పడే ఏదో వంక కావాలి. ఎందుకు బయట పడాలంటే తన దగ్గర ఇప్పుడు డబ్బులేదు. నాటక సంస్థలో పరపతి వుండదు. అందుకని  విశ్వేశ్వర్రావా మాటనగానే వంక దొరికింది, బయటపడ్డాడు. అప్పుడప్పుడే లక్ష్యాలతో టీనేజర్ల నిజాయితీ ఎలా వుంటుందో తెలపడానికే ఈ చిత్రణలు

         పోతే, రెండు చోట్లా సత్యవతి ప్రభావితం చేసింది : అక్కడ ఆమె ప్రేమని పొందలేక భంగ పడ్డాడు, ఇక్కడ మరణిస్తూ ఆమె వ్యక్తం చేసిన ప్రేమకి వూరట పొందాడు. ఇక ప్రేమ బాధ కూడా తీరిపోయింది. కానీ చింకీ ఎందుకు చనిపోవడం? ఆమె ఎవరో, ఎక్కడ్నించి వచ్చిందో, ఆరోగ్య సమస్య లున్నాయేమో ఎవరికీ తెలీదు. బయటపడకుండా మౌనంగా వెళ్ళిపోయింది. దటీజ్ క్యారక్టర్.
           యాక్షన్ - రియక్షన్ల టూల్ ఇలా పనిచేశాకా, ఇక క్యారక్టర్ ఆర్క్ చూద్దాం. కథ నడిపే క్యారక్టర్ ఆర్క్ అన్నాక పడుతూ లేస్తూ వుండాలి. ప్లాట్ పాయింట్ -2  దగ్గర మిడిల్ కొలిక్కి వచ్చినప్పుడు, కథని బట్టి పూర్తిగా పరాజయంతో పతనమవడమో, విజయంతో పూర్తిగా పైకి లేవడమో జరగాలి. నితిన్ పాత్ర ఈ ఫ్రేమ్ వర్క్ లోనే వుంది : ఈ కథని బట్టి ప్లాట్ పాయింట్ -2 లో విజయంతో ఊర్ధ్వ ముఖంగా వుంది క్యారక్టర్ ఆర్క్. కళ కాదు వ్యాపారమని మనస్సుని గెలవడమిది. దీనికి ముందు ఆర్క్ పడుతూ లేస్తూనే వుంది మనసులో విలన్తో పోరాటంలో. దర్శకుడు చింకీని కొడుతున్నప్పుడు నితిన్ తన గోల్ తప్పి పడిపోయాడు. తనే దర్శకుడై పైకి లేచాడు. నాటకాలేస్తూ మరింత పైకి లేచాడు. డబ్బులు పంచేస్తూ ఇంకింత పైకి లేచాడు. దొంగలు దాడి చేసినప్పుడు మళ్ళీ పడి పోయాడు. విశ్వేశ్వర్రావు దగ్గర కొద్దిగా పైకి లేచాడు. విశ్వేశ్వర్రావు చెప్పిన మాటకి పూర్తిగా కింద పడ్డాడు. అందులోనే తన సమస్యకి పరిష్కారం కన్పించి పైకి లేచాడు. చింకీ మరణంతో పడిపోయి, సత్యవతి మరణంతో ఆమె చెప్పిన మాటలకి పూర్తిగా పైకి లేచాడు.



              టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్ : అంటే కాలం గడిచే కొద్దీ కథనంలో టెన్షన్ పెరుగుతూ పోవడం. పాత్ర ఉత్థాన పతనాలతో కూడిన స్ట్రగులే ఈ టెన్షన్ ని పుట్టిస్తుంది. ఈ టెన్షన్ ఆయా  చర్యల ద్వారా ఉత్పన్నమయ్యే ప్రశ్నల వల్ల ఏర్పాటవుతుంది. ఏం ప్రశ్నలు? ఎక్కడ్నించీ ప్రశ్నలు? గోల్ ఎలిమెంట్స్ లోంచి వచ్చే ప్రశ్నలు. ప్లాట్ పాయింట్ -1 లో ఏర్పాటయినట్టుగా మనం చూసిన గోల్ ఎలిమెంట్స్ - కోరిక, పణం, పరిణామాల హెచ్చరిక , ఎమోషన్స్ -  ఈ టీటీ గ్రాఫ్ లో పాలు పంచుకుంటాయి ప్రశ్నల్ని రేకెత్తిస్తూ. అలా ఈ గ్రాఫ్ ప్రేక్షకులతో ఇంటరాక్టింగ్ వ్యూయింగ్ కి వీలు కల్పిస్తుంది. పాసివ్ గా చూడకుండా, కథలో లీనమై ఆయా భావోద్వేగాల్ని అనుభవిస్తూ, యాక్టివ్ గా చూసేట్టు చేస్తుంది.

          ఈ మేరకు నితిన్ పడడం, మళ్ళీ లేవడం అన్న స్ట్రగులే ప్రశ్నల్ని సంధిస్తూ టీటీ గ్రాఫ్ ని గీస్తోంది. గోల్ మార్చుకుని వ్యాపార టూర్ కి బయల్దేరిన నితిన్ మళ్ళీ అన్యమనస్కంగా, అశాంతిగా ఎందుకు గడుపుతున్నాడు? సత్యవతితో విఫల ప్రేమా, మంటల్లో పరిత్యాగమైన కళా మర్చిపోలేదా ఇంకా?  అంటే ‘కోరిక’ మారిందా? ఈ చావని కోరికలతో తండ్రి నమ్మకాన్నే పణం’ గా పెడుతున్నాడే... ఇప్పుడా తండ్రికేమైనా అయితే (పరిణామాల హెచ్చరిక)... పెట్టుకున్నగోల్ కి మర్చిపోని కోరికలతో మిశ్రమ ‘ఎమోషన్స్’ ఇస్తున్నాడే...ఇలా ప్రతీ ఉత్థాన పతనంలో గోల్ ఎలిమెంట్స్ ఆధారంగా ప్రశ్నల్తో టెన్షన్ నీ, కథనానికి సస్పెన్స్ నీ సృష్టిస్తూ సాగుతోంది పాత్ర.

          ఇక మిడిల్ టూల్స్ లో చివరిది సొల్యూషన్. ఇది ప్లాట్ పాయింట్ -2 లో వస్తుంది మిడిల్ ని ముగిస్తూ. సమస్యకి పరిష్కారాన్ని సూచిస్తూ. విశ్వేశ్వర్రావ్ చెప్పిన మాటతో ఇదే సందు అనుకుని చేతకాని  తన ‘కలాబిలాసగోస’ కి ఓ లాంగ్ కిక్కిచ్చి వూరెళ్ళిపోయాడు - వ్యాపారమే మన బృందావనమని. దటీజ్ హిజ్  సొల్యూషన్. ఇలా మిడిల్ వర్క్ షీట్ పూర్తయింది.

దీంతో అయిపోయిందా కథ? అయిపోలేదు. ఈ కథకి ప్లాట్ క్లయిమాక్స్, స్టోరీ క్లయిమాక్స్ అని రెండూ వున్నట్టున్నాయి. ప్లాట్ (కథనం) క్లయిమాక్స్ పైన మిడిల్లో చూపిన విధంగా, ఇంకేం మిగల్చకుండా వచ్చింది. ఇది కాన్సెప్ట్ పరంగా లేదు. కాన్సెప్ట్ వచ్చేసి, బిగినింగ్ విభాగంలో కథా నేపథ్యం ఏర్పాటులో చూపిన ‘సిరిసంపదలు వర్సెస్ నితిన్ పాత్ర’ అన్నట్టుగా వుంది. భోగ భాగ్యాల్ని తిరస్కరించిన నితిన్, ఇలా ప్లాట్ క్లయిమాక్స్ లో ఆ భోగాభాగ్యాలకి దాసుడవడమేమిటి? ఇలా ఇదిప్పుడు డెవలప్ అయిన వ్యక్తిత్వానికి ఓటమి కాదా?

          కనుక ఇది ముగింపు కాదు. నితిన్ ఇంకా జ్ఞానం పొందలేదు, మెచ్యూర్ అవలేదు. సిరిసంపదలు తనకి తృప్తి నివ్వవనుకుని ఈ కథా ప్రయాణం మొదలెట్టాడు. ఇప్పుడు వాటినే ఎందుకు ఆశ్రయిస్తున్నాడు?  మధ్యలో వ్యాపారం కాదు, కళే అనుకున్నప్పుడు- నాటకాల్లో తన పరపతికోసం తండ్రి శ్రమించి నిలబెట్టిన వ్యాపారంలోంచి డబ్బు ఎలా వాడుకున్నాడు? నీతి కూడా తప్పాడు. మళ్ళీ ఆ డబ్బు లేకపోయేసరికి కళే వదులుకున్నాడు. తండ్రి నిర్మించిన సర్వసౌఖ్యాల పొదరిల్లోకే వెళ్ళిపోతున్నాడు. కాన్సెప్ట్ కి న్యాయం జరగడం లేదు.

ముగింపు చూద్దాం : నితిన్ తన వూరెళ్ళి పోయాక షారుఖ్ ఖాన్ బాగా రిచ్ గా, స్టయిలిష్ గా  తారసపడ్డాడు. అయితే ఇదివరకంత అందంగా లేడు, పైగా అనారోగ్యంగా వున్నాడు. తను డబ్బు లేనప్పటికీ ఆరోగ్యంగా, అందంగా వున్నాడు. అక్కడింకో ఇద్దరు పాత మిత్రులు ఎదురయ్యారు - మాయాంక్, శశాంక్. మళ్ళీ తన వూరుకొచ్చి ఇలా పాత మిత్రుల్ని చూస్తూంటే ఏదో ఆత్మశాంతి, దేంట్లోంచో తెలీని విముక్తి. ఇంకేం వెతుక్కుంటున్నాడో తెలీదు, కానీ అదేదో ఇక్కడే వుందన్నకొత్త ఎరుక ఏదో కలుగుతోంది...

          మాయాంక్, శశాంక్ లు నితిన్ లో ఏదో మార్పుని గమనించి సౌందర్య లహరిని పరిచయం చేశారు. ఆమెతో ప్రేమలో పడ్డాడు నితిన్. ఇక నటన లేదు, నాటక రచనా లేదనీ, తనలో లేని వాటిగురించి గాలిమేడలు కట్టుకోవద్దనీ నిర్ణయం తీసుకుని, అలాగని తండ్రితోనూ  ఐశ్వర్యవంతమైన జీవితంలోకి  పోకూడదనీ, దేనికీ ఫిక్స్ కావద్దనీ, జీవితమంటే తెలుసుకోవడమేననీ, తర్ఫీదు పొందడమేననీ గ్రహింపు కొచ్చి, సౌందర్య లహరితో సామాన్య జీవితాన్ని స్వీకరిస్తూ డైరీలో ఇలా రాసుకున్నాడు : జ్ఞానానికి రెండు ఊట బావులున్నాయి -  అంతరంగంలో ఒకటి, బాహ్య ప్రపంచంలో ఇంకొకటి.  

          ఇంట్లో చింకీ చిత్రపటం పెడుతూంటే అనుమానంగా చూసింది సౌందర్య లహరి. దత్తపుత్రిక అన్నాడు.

           ఈ సాంప్రదాయ కథ పైన పేర్కొన్న గోథె రాసిన ‘విల్ హమ్ మిస్టర్స్ అప్రెంటీస్ షిప్’ నవల లోనిది.

next : ఆధునిక దృశ్యం

 ―సికిందర్

877 :

          చివరికి సినిమాలు సేఫ్ అవడానికి ‘అత్యధిక థియేటర్లు –వారాంతపు రోజులు’ అన్న ఫార్ములా కూడా లాభించడంలేదు. డియర్ కామ్రేడ్ తో మొదలైన ఫ్లాపుల పరంపర ఈ ఫార్ములాకి గండి కొడుతోంది. డియర్ కామ్రేడ్ తర్వాత స్టార్ సినిమాలు 5 విడుదలయ్యాయి - మన్మథుడు -2, రణరంగం, సాహో, గ్యాంగ్ లీడర్, గద్దలకొండ గణేష్. వీటిలో మొదటి నాల్గూ వరసగా ఫ్లాపయ్యాయి. గద్దలకొండ గణేష్ బ్రేక్ ఈవెన్ సమస్యలో పడింది. డియర్ కామ్రేడ్ ఫ్లాప్ కి ముందు ఇస్మార్ట్ శంకర్ సూపర్ హిట్టయ్యింది. మరి అలాటిదే మాస్ యాక్షన్ సినిమా గద్దలకొండ గణేష్ కి సమస్య ఎదురయ్యింది. ఓవర్సీస్ లో ఫ్లాప్ అనుకుని ఆశ వదులుకున్నారు. కనీసం తెలుగు రాష్ట్రాల్లో గ్రామీణ బ్యాక్ డ్రాప్ లో గద్దలకొండ గణేష్ కంటే, నగర బ్యాక్ డ్రాప్ లో ఇస్మార్ట్ శంకర్ ఎక్కువ యూత్ ఫుల్ గా వుంది.

          పదిహేనేళ్ళ క్రితం ఈ ఫార్ములా మొదలయ్యింది... ‘అత్యధిక థియేటర్లు –వారాంతపు రోజులు’ అన్న ఫార్ములా. అప్పట్లో ప్రింట్లు, ఇప్పడు డిజిటల్. అప్పట్లోనే నాల్గు వారాలు, యాభైరోజులు, వందరోజులు, మూడు రకాల జూబ్లీలూ వగైరా ఆడే రోజులు పోయి చాలా కాలమైంది. కనీసం ఒక వారం మీద కూడా నమ్మకం లేకుండా పోయింది. అందుకని వీలైనన్ని ఎక్కువ  ప్రింట్లతో - థియేటర్లతో – శుక్ర శని ఆదివారం వారాంతపు మూడు రోజుల్లో విడుదల చేసి వీలయినంత వసూళ్లు లాగెయ్యాలన్న ఫార్ములా మొదలయ్యింది. ఇది సక్సెస్ అవుతూ వచ్చింది కూడా సినిమాల క్వాలిటీ ఎలా వున్నా. ఇప్పుడు చూస్తే ఈ మూడు గోల్డెన్ రోజుల మీద కూడా నమ్మకం లేకుండా పోయింది. మొదటి రోజే ఎండుటాకులా టపటప రాలిపోతున్నాయి. ఒకవేళ వారాంతం ఆశాజనకంగా వున్నా, సోమవారం నుంచి గుండెల్లో గుబులు మొదలవుతోంది. పై 5 సినిమాలూ ఈ సోమవారం సిండ్రోం బాధిత సినిమాలే. అంటే స్టార్ సినిమాల క్వాలిటీ ఎలాగూ పెరగదు కాబట్టి ఇక బడ్జెట్లు సగానికి సగం తగ్గించుకోవడమే సేఫ్ అవడానికి మార్గం.

      తెలుగు రాష్ట్రాల కంటే హిందీ రాష్ట్రాల మాస్ జనం ఎక్కువ. అయినా అక్కడ హిందీ సినిమాలు పాత మూస మాస్ ఫార్ములా ధోరణికి స్వస్తి చెప్పాయి. సగటు ప్రేక్షకులు సహా ఓవర్సీస్ ప్రేక్షకులవి కూడా నేలబారు అభిరుచులే అని చీప్ గా ట్రీట్ చేస్తూ, ఇంకా పాత మూస మాస్ ఫార్ములా స్టార్ సినిమాలు తీయడం తెలుగులోనే చెల్లింది. కానీ నెట్ యుగపు ప్రేక్షకుల అరచేతిలో కొత్త ప్రపంచాలు ఆవిష్కృత మవుతున్నాయి. ఇది గమనించే హిందీలో మాస్ ప్రేక్షకుల్ని క్లాస్ క్లబ్ లోకి ఆహ్వానిస్తూ విభిన్న స్టార్ సినిమాలు తీస్తున్నారు. సక్సెస్ అవుతున్నారు. నూరు కోట్ల క్లబ్ లో హిందీ సినిమాలు చేరుతున్నాయంటే క్లాస్ క్లబ్ లో మాస్ ప్రేక్షకులు చేరకపోతే సాధ్యం కాదు. తెలుగులో మాస్ వర్గాల్ని క్లాస్ క్లబ్ లోకి చేర్చుకోవడానికి మేకర్లు ససేమిరా అంటున్నారు కల్లెక్షన్లు మొరాయిస్తున్నా. తెలుగు మేకర్ల దృష్టిలో ప్రేక్షకులు ఇంకా మేకలు.

          సెప్టెంబర్ వరకూ హిందీ బాక్సాఫీసు పనితనం మెరుగ్గా వుంది. 9 సూపర్ హిట్లు, 4 హిట్లు, 4 ప్లస్ లు, 22 ఫ్లాపులు. హిందీలో సూపర్ హిట్ అంటే బడ్జెట్ కి రెట్టింపుపై ఇంకో 50 శాతం అదనంగా వసూళ్లు సాధించడం. డ్రీం గర్ల్ (114.20 కోట్లు), మిషన్ మంగళ్ (200.16), ఆర్టికల్ -15 (65. 05), కబీర్ సింగ్ (278.24), ది తాష్కెంట్ ఫైల్స్ (16.75), బద్లా (88.02), లుకా చుప్పీ (95.14), గల్లీ బాయ్ (139.98), యురీ – ది సర్జికల్ స్ట్రైక్ (244.06) సూపర్ హిట్లుగా నమోదయ్యాయి. వందకోట్లతో తీసి రెండొందల యాభై కోట్లు గడిస్తే సూపర్ హిట్టే, ఐదు కోట్లతో తీసి పన్నెండున్నర కోట్లు గడించినా సూపర్ హిట్టే. ఈ రెండో దానితో పోల్చుకుంటే వందకోట్లతో తీసి రెండొందల కోట్లు గడిస్తే హిట్టే, సూపర్ హిట్ కాదు. పన్నెండున్నర కోట్లు గడించిన 5 కోట్ల సినిమానే సూపర్ హిట్.

          హిట్ అంటే బడ్జెట్ కి రెట్టింపు రావడం. తెలుగులో బడ్జెట్ మీద పదిశాతం వచ్చినా హిట్టే హిట్టూ అంటూ గంతులు. హిందీలో ఛిచోరే (136.00 కోట్లు), సాహో (148.00), బాట్లా హౌస్ (97.18), కేసరి (153.00) హిట్లుగా నమోదయ్యాయి. ప్లస్ అంటే బడ్జెట్ సేఫ్ అయి కొద్ది శాతం అదనంగా గడించడం. సూపర్-30 (146.10 కోట్లు), భారత్ (209.36), దేదే ప్యార్ దే (102.40), టోటల్ ఢమాల్ (154.10) ఈ కేటగిరిలో వున్నాయి. ఇక ప్లాప్ అంటే, బడ్జెట్ లో 50 శాతానికి పైగా కోల్పోవడం. జబరియా జోడీ, ఖాందానీ షఫాఖానా,అర్జున్ పాటియాలా, జడ్జ్ మెంటల్ హైక్యా, గేమ్ ఓవర్, ఖామోషీ, ఇండియాస్ మోస్ట్ వాంటెడ్, పిఎం నరేంద్రమోడీ, యాక్సిడెంటల్ ప్రైమ్ మినిస్టర్, థాకరే, బ్లాంక్, సెట్టర్స్, స్టూడెంట్ ఆఫ్ ది ఇయర్ -2, జంగ్లీ, నోట్ బుక్, సంచరియా, వై చీట్ ఇండియా- ఇవన్నీ స్టార్లు లేని లో- మీడియం బడ్జెట్ ఫ్లాపులు. స్టార్స్ తో పెద్ద బడ్జెట్ ఫ్లాపులు నాల్గున్నాయి : కళంక్, మణికర్ణిక, ఏక్ లడ్కీకో దేఖాతో ఐసా లాగా, రాబర్ట్ అక్బర్ వాల్టర్.  ఈ మొత్తం అన్ని కేటగిరీల్లో కళంక్, స్టూడెంట్ ఆఫ్ ది ఇయర్-2 తప్ప ఇంకేవీ పాత మూస ఫార్ములాలు కావు.

            స్టోరీ అయిడియాలు, సినాప్సిస్ లు వాట్సాప్ లో పంపవద్దని మనవి. ఈ మెయిల్ చేస్తే బావుంటుంది. ఈ బ్లాగులో ఇంత రాస్తున్నా ఇంకా పాత మూస ఫార్ములా కథలు పంపే మహనీయులున్నారు. కనీసం తెలుగు సినిమాల ట్రెండ్ ఏమిటో మార్కెట్ వైపు తమ విలువైన, అరుదైన చూపు సారించి- బద్ధకం వదిలించుకుని, సినిమాలు చూడకపోయినా కనీసం రివ్యూలైనా చదివి, ఏ సినిమా ఏమిటో లోకజ్ఞానం పెంచుకుంటే మంచిదని మరోసారి మనవి. అలాటి కథలు చెత్త బుట్టలో పారేసి ఇంటికెళ్ళిపోవడం మంచిది. జీవించడానికి అనేక వృత్తులున్నాయి.

―సికిందర్                                                                                                               

876 : కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీస్ సంగతులు

నిన్నటి కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీస్ వ్యాసంతో కొంత కదలిక వచ్చినట్టుంది, ఇక నిర్మాతలూ కదిల్తే మేకర్లకి రిలీఫ్. నిర్మాతల్లో ఇప్పుడు సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్స్ తో కదలిక వుంది. ఎంత మైక్రో బడ్జెట్ లో వుంటే అంత ముందు కొచ్చే పరిస్థితి. చిక్కల్లా మేకర్లు ఇంకా రోమాంటిక్ కామెడీల మేకింగ్ ఆలోచనలతో వుండడమే. థ్రిల్లర్స్ రాత, తీత వేరే టెక్నిక్స్ ని కోరుకుంటాయని  తెలుసుకోక పోవడమే. ఇదలా వుంచితే, అసలు కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ జానర్ మూవీస్ రాయాలంటే ఎన్ని పద్ధతులున్నాయో చూద్దాం. ఈ విషయ సమాచారానికి కేరాఫ్ అడ్రస్ హాలీవు   డ్. సినిమా రాతకి, తీతకి సంబంధించి సాంకేతిక సమాచారమంతా హాలీవుడ్ లో నిక్షిప్తమై వుంది. అక్కడ్నించి అసంఖ్యాక నిపుణులు అందించే సమాచారానికి స్ట్రక్చరే మూలం. స్ట్రక్చరాస్యులు కాని సొంత క్రియేటివ్ స్కూలు మేకర్లకి ఈ సమాచారం  అర్ధంగాక పోవచ్చు. కానీ ఇలా తీసే సినిమాలు ప్రేక్షకులకి అర్ధమవుతాయి, అర్ధవంతంగా వుంటాయి. ఇలా వివిధ ప్రాప్తి స్థానాలనుంచి సేకరించిన ఈ సమాచారమేమిటో ఓసారి పరికిద్దాం...           

           కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీస్ తో బాటు అమెరికాలో కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ నవలలకీ పెద్ద మార్కెట్ వుంది. ఈ మార్కెట్లో ఒకప్పుడు మిల్స్ అండ్ బూన్ టీనేజి చాక్లెట్ ప్రేమ నవలలు వెల్లువెత్తాయి. ఇప్పుడు కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ జానర్ లో రియలిస్టిక్ నవలలు రాజ్యమేలుతున్నాయి. ఇవి రాయడంలో అమెరికన్ రచయితలు, రచయిత్రులు ఆరితేరి పోయారని ‘ది గార్డియన్’  పత్రిక పేర్కొంది. కనుక ఈ జానర్ సినిమాలతో బాటు, నవలలకి కూడా ఏం మెళకువలు ప్రదర్శిస్తున్నారో గమనిద్దాం.

          టీనేజి పాత్రల ‘ఎదుగుదల’ చిత్రణలకి స్క్రీన్ ప్లే త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్లో నాల్గు పద్ధతులున్నాయి. మూమెంట్ ఇన్ టైం పద్ధతి, లాంగ్ హాల్ పద్ధతి, బిగ్ ఈవెంట్ పద్ధతి, పెట్రి డిష్ పద్ధతి. మూమెంట్ ఇన్ టైం పద్ధతిలో - పాత్ర దినచర్యల్నిఆ పాత్ర భవిష్య ప్రయాణానికి సింబాలిక్ గా చూపిస్తారు. దీన్ని ఒక రోజుకో, అతి కొద్ది రోజులకో పరిమితం చేస్తారు. ‘లేడీ బర్డ్’ (2017) లో టీనేజీ హీరోయిన్ రోజువారీ జీవితంలో ఇమడడానికి చేసే స్ట్రగుల్ లో, అవకాశాల్లేని ఆ చిన్నవూరు దాటేసి ఎదగాలన్న తాపత్రయం సింబాలిక్ గా ప్రతిబింబిస్తుంది.

          లాంగ్ హాల్ - అంటే సాగలాగే పద్ధతిలో – టీనేజి పాత్ర పరిణతి చెందే దిశగా చేసే ప్రయాణాన్ని సాగలాగుతూ, కొన్నేళ్ళ స్పాన్ లో చూపిస్తూ పోతారు. బాల్యం నుంచీ టీనేజీ మీదుగా ఇరవయ్యో పడిలోకి.  ‘లయన్’ (2019) లో ఈ పద్ధతి చూడొచ్చు. బిగ్ ఈవెంట్ పద్ధతిలో – ఒకే ఒక్క పెద్ద సంఘటనతో మార్పు చూపిస్తారు. ఈ సంఘటన తోటి పాత్రల మీద కూడా ప్రభావం చూపిస్తుంది. ఒక్కో పాత్ర ఈ సంఘటన వల్ల ఒక్కో విధంగా మార్పు చెందుతాయి. ‘అమెరికన్ పై’ (1999) అనే కాలేజీ కామెడీలో టీనేజీ పాత్రలు వర్జినిటీ కోల్పోవడానికి పడే పోటీలో కొన్నిటికి ఆ అవకాశం లభిస్తుంది, కొన్నిటికి లభించదు. అయితే అన్ని పాత్రలూ ఈ వర్జినిటీ  కోల్పోవడమనే బిగ్ ఈవెంట్ నుంచి ఏదోవొకటి నేర్చుకుంటాయి.  పెట్రి డిష్ పద్ధతి - పెట్రి డిష్ అంటే బాక్టీరియాల్ని పెంచడానికి శాస్త్రవేత్తలు వాడే వెడల్పాటి గాజు పాత్ర. ఈ పెట్రి డిష్ లాంటి సిట్యుయేషన్ లోకి టీనేజి పాత్రల్నిఇరికిస్తారన్న మాట. ఇరికించి పెంచి పోషిస్తారు. హాలీవుడ్ హై స్కూల్ సినిమాల్లో ఈ ప్లే కన్పిస్తుంది. ఒక సృష్టించుకున్న విషమ పరిస్థితిలో పాత్రలు అనుకోకుండా ఒకదానికొకటి తగుల్కొని, పీక్కోలేక అందులోనే పడి ఎదగడం నేర్చుకుంటాయి.

మర్యాద జానర్ మర్యాద!

        ఈ నాల్గు పద్ధతుల్నీ ఏ కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ జానర్ కథలకైనా వాడొచ్చు. ఈ నాల్గు పద్ధతుల్లోనే కమర్షియాలిటీ వుంటుంది. కాదని సొంతంగా పద్ధతి కాని పద్ధతికి పోతే కమర్షియాలిటీ కాకుండా పరిపూర్ణ క్షవరం వుంటుంది షాంపూతో.
 
          ఈ నాల్గు నమూనాలకీ స్ట్రక్చర్ ఒకటే. కమర్షియాలిటీకి వున్నదొకే వొక్క స్ట్రక్చర్ – త్రీయా క్ట్ స్ట్రక్చర్. పౌరాణికాల నుంచీ పాప్ కార్న్ సినిమాల వరకూ నాల్గు డబ్బులు రావడానికిదే స్ట్రక్చర్. బిగినింగ్, మిడిల్ ఎండ్- వీటిలో వీటికి సంబంధించిన నిర్ణీత కార్యకలాపాలు. ఈ యూనివర్సల్ స్ట్రక్చర్ లో స్క్రీన్ ప్లేలు రాస్తూంటే పాసివ్ పాత్రలు, మిడిల్ మటాషులు, ఎండ్ సస్పెన్సులు,  సెకండాఫ్ సిండ్రోములు వగైరా అనేక బాక్సాఫీసు వ్యతిరేక విన్యాసాలు చొరబడే అవకాశమే వుండదు. త్రీయా క్ట్ స్ట్రక్చర్ డీఫాల్ట్ గా అలా వుంటుంది ఫైర్ వాల్ తో. బాక్సాఫీసు వ్యతిరేక విన్యాసాలు క్రియేటివ్ స్కూలిష్టులే చేస్తూంటారు. ఒకవేళ తెలుగులో కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీస్ రావడమంటూ జరిగితే తెలుగుకి అది తొలకరి. దీన్ని కూడా  క్రియేటివ్ ఎలిమెంటరీ స్కూలు గానుగ మరాడించి దుంప నాశనం పట్టించకుండా వుంటే బావుంటుంది. క్రియేటివ్ వీధి బడితో ఇప్పటికే  వున్న అన్ని జానర్లూ కలిసి 90 శాతం అట్టర్ ఫ్లాపులతో కిటకిట లాడుతున్నాయి. 90% హౌస్ ఫుల్!

 స్వేచ్ఛ వర్సెస్ ఎదుగుదల  

         ఇక్కడొకటి గమనిద్దాం. ఎదుగుదల, స్వేచ్ఛ టీనేజీ సమస్యలు. టీనేజర్ ఎదుగుదల దృక్పథంతో వుంటే స్వేచ్ఛ వుండదు గానీ ఎదుగుదల ‘లాంగ్ హాల్’ గా నిరంతరం వుంటుంది. స్వేచ్ఛా దృక్పథముంటే ఎదుగుదల వుంటుంది గానీ ‘పెట్రి డిష్’ గా వుంటుంది. అంటే ఎదుగుదలని కోరుకుంటే స్వేచ్ఛ ని వదులుకోవాలి. ఇది పాజిటివిజం. స్వేచ్ఛని కోరుకుంటే ఎదుగుదలని కోల్పోవాలి. ఇది నెగెటివిజం. 

          వీటికి రెండు ఉదాహరణలు చూద్దాం : సత్యజిత్ రే తీసిన ‘అపరాజితో’ (1956) లో, అతను చిన్నప్పుడు గ్రామంలోనే చదువుకుంటాడు. తల్లితోనే వుంటాడు. స్కూలు చదువయ్యాక కాలేజీలో చేరడానికి నగరం వెళ్ళాలనుకుంటాడు. అప్పుడొస్తుంది సమస్య. అతణ్ణి విడిచి తల్లి వుండలేదు. తల్లిని విడిచి అతను నగరం వెళ్ళలేడు. కొడుకు అభివృద్ధిని తల్లి కోరుకునేదే గానీ దూరంగా వుంటే భరించలేదు. ఈ ద్వైదీ భావాన్ని దిద్దుకునేంత మనసు లేదు. చివరికెలాగో నగరం వెళ్తాడుగానీ, మనసంతా తల్లి మీదే వుండి స్ట్రగుల్ చేస్తాడు. తనవల్ల ఆమెకి కలిగిన లోటుని ఉన్నత చదువుతో తీర్చాలనే పట్టుదలతో వుంటాడు. కానీ అప్పటికామె సజీవంగా వుండదు.

          అంటే అతను కోరుకుంటే చదువు మానేసి వూళ్ళో తల్లితోనే వుంటూ, బాధ్యతల్లేకుండా స్వేచ్ఛగా  బ్రతకవచ్చు. ఆ స్వేచ్ఛ వదులుకున్నాడు ఎదగాలనుకుని. ఈ ఎదుగుదల బాధాకరంగా వున్నా వదులుకోలేదు. ఇది ‘లాంగ్ హాల్’ ఎదుగుదల. 

          నాగభూషణం నటించిన ‘నాటకాల రాయుడు’ (1969) టీనేజీ మూవీ కాకపోయినా స్వేచ్ఛ కోసం ఎదుగుదలని వదులుకునే పాత్రగా నాగభూషణం పాత్ర వుంటుంది. నాటకాల పిచ్చితో తన స్వేచ్ఛ తను కోరుకుని ఇంట్లోంచి పారిపోతాడు. తల్లిదండ్రులు, చెల్లెలూ నానా కష్టాలు పడతారు. నగరంలో మహానటుడుగా ఎదిగి ఫుల్ రేంజిలో ఎంజాయ్ చేస్తూంటాడు. ఇటు వూళ్ళో కుటుంబం పేదరికంతో నానాటికీ దిగజారుతూవుంటుంది. ఆఖరికి తల్లి మరణించిన విషయం కూడా అతడికి తెలీదు. అంటే తప్పు చివర్లో ఒక విషమ పరిస్థితిలో తెలుసుకుని మారడం. ఇది పెట్రి డిష్ ఎదుగుదల. 

          ఎదుగుదల అనే ఒకే ట్రాకులో వున్న పాత్రలు ఏ మాత్రమైనా స్వేచ్ఛ కోరుకోవా - అంటే, విసిగినప్పుడు కోరుకోవచ్చు. అపాత్ర దానాలతో  ఈ ఎదుగుదల, మెచ్యూరిటీ అవసరంలేదనుకున్నప్పుడు ప్లేటు ఫిరాయించ వచ్చు. ‘అంతులేని కథ’ (1976) లో జయప్రద పాత్ర ఇలాటిదే. పాజిటివ్ పాత్ర నెగెటివ్ గా మారడం. 

బ్లూ లాగూన్ భాష్యం

         ఇప్పుడున్న వయోలెంట్ ప్రపంచంలో టీనేజి పాత్రలు ఎదగడానికి స్ట్రగుల్ చేయవచ్చు, స్వేచ్ఛకి పోయి దెబ్బ తిననూ వచ్చు. ‘సిక్స్ టీన్’ (2013) అనే హిందీ కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీలో, ఇద్దరమ్మాయిల్లో ఒకమ్మాయి నైతిక విలువలవైపు వుంటే, ఇంకో అమ్మాయి స్వేచ్ఛగా, విశృంఖలంగా  తిరిగే ధైర్యాన్ని కల్పించుకుంటుంది. ఒకబ్బాయి వీడియోలతో అమ్మాయిల్ని బెదిరిస్తూ చెడ్డగా వుంటే, ఇంకో అబ్బాయి పోర్న్ చూస్తూ తండ్రికి దొరికిపోయి, ఆ ఘర్షణలో ప్రమాదవశాత్తూ తండ్రిని చంపేసి, పోలీసులు పట్టుకోబోతే పారిపోయి, టీనేజి క్రిమినల్ గ్యాంగ్ లో చేరిపోతాడు. చివరికి తప్పు తెలుసుకుని ఈ మూడు నెగెటివ్ పాత్రలూ మారతాయి. వందలకొద్దీ టీవీ ఛానెల్స్, పత్రికల్లో పేజ్ త్రీ లో సెలెబ్రిటీల పోకడలూ, ఇంటర్నెట్ మొదలైనవి టీనేజర్లని ఎలా వయోలెంట్ గా ప్రభావితం చేస్తున్నాయో ఈ కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీ చూపిస్తుంది. 

          ఈ నాణేనికి ఇంకో వైపు చూస్తే, ‘ది బ్లూ లాగూన్’ కన్పిస్తుంది. 1908 లో రాసిన నవల ఆధారంగా హాలీవుడ్ తీసిన ‘ది బ్లూ లాగూన్’ (1980) లో, ఓడ ధ్వంసమై ఒక చిన్నమ్మాయి, చిన్నబ్బాయి దీవిలో చిక్కుకుంటారు. ఆ దీవిలో పెద్దవాళ్ళే కాదు, మానవ మాత్రులూ లేక ఏం చేయాలో తెలీక స్ట్రగుల్ చేస్తూ చనువుగా, అల్లరిగా జీవించడం నేర్చుకుంటారు. కొన్నేళ్ళు పోయాక శరీరాల్లో వస్తున్న మార్పులు చూసుకుని దూరం దూరంగా వెళ్లిపోతూంటారు. ఇంకో శరీరంగా తమ బాల్యం మారడాన్ని అర్ధం జేసుకోలేకపోతారు. సిగ్గు పడాల్సిన విషయంగా తలదించుకుంటారు. సారాంశ మేమిటంటే, వయసురాగానే మన సినిమాల్లో లాగా హైస్కూలు పిల్లలు ఎగిరి లాంగ్ జంప్ చేసి లవ్ లో పడరు. కొత్తగా మారుతున్న ఈ శరీరాలేమిటో, స్వప్న స్ఖలనాలేమిటో, ఋతు క్రమాలేమిటో, మొటిమెలేమిటో, ఇంకేమిటేమిటో మేనేజి చేసుకోవడానికే బిడియంతో తప్పించుకుని తప్పించుకుని నానా తిప్పలూ పడతారు. శరీరం అర్ధం గాకుండా ఆకర్షణలు మొదలుకావు. ఇవన్నీ మనమూ అనుభవించలేదా? జబర్దస్త్ గా అనుభవించాం. అయినా సినిమాలకి టీనేజీ నిజాలు దాచి తియ్య తియ్యటి ప్రేమ పూతలతో  అడ్డంగా మోసం చేస్తేనే తృప్తి. దీనికి విరుద్ధంగా సహజ కథా కథనాలు - ఎదుగుదల- కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ -  ‘ది బ్లూ లాగూన్’ లో వుంటాయి. 

          ఇక్కడేమైందంటే, వీళ్ళు సిగ్గుతో చిన్నప్పటి స్వేచ్ఛని  కోల్పోయారు. యౌవనం ఒక బందీకానాలా మారింది. వికసించిన అంగాలతో ఏం చేసుకోవాలో కూడా తెలీని అయోమయంలో పడ్డారు. ఇలా ప్రకృతి తప్ప ఇంకో మనిషీ, ఆధునిక సంపత్తీ లేని దీవిలో వాళ్ళిద్దరూ శారీరక, మానసిక సంచలనాలని తమకి తామే ఎలా అవగాహన చేసుకుని జయించారనేదే ఈ కథ. కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీస్ కి ఇది శాస్త్రీయ భాష్యం. 

          ఎదుగుదల నిరంతర ప్రక్రియ, స్వేచ్ఛ పరిమిత వ్యాపకం. ఈ వ్యాసం రాయకుండా స్వేచ్ఛగా బలాదూరు తిరగ వచ్చు, ఎన్నాళ్ళు తిరుగుతాం? తిరగడం ఆపి రాయాల్సిందే. ఏమైనా కాస్త  ఎదుగుతామేమో రాసి తెలుసుకోవాల్సిందే. స్వేచ్ఛ సెల్ఫీ తీసుకుంటూ సింగిల్ టీ లాగించడం, ఎదుగుదల అంతా బాగానే వుందని పిండి రుబ్బడం. 

మైండ్ సెట్ స్టడీ

         రాజ్ కపూర్ తీసిన మేరానాం జోకర్ (1970) లో, రాజ్ కపూర్ 14 ఏళ్ల టీనేజీ పాత్రగా రిషీ కపూర్ నటించాడు. ఇతను టీచర్ (సిమీ గరేవాల్) పట్ల ఎట్రాక్ట్ అవుతాడు. ఆమె నుంచి స్త్రీల ఆంతరంగిక లోకం గురించి, కోర్కెల గురించీ తెలుసుకుంటాడు. ఆమె పెళ్లి చేసుకుని వెళ్ళిపోగానే ఏమిటో అర్ధంగాని బాధకి లోనవుతాడు. ఈ అనుభవమే వ్యక్తిగా (రాజ్ కపూర్) ఎదిగాక జీవితాన్ని మార్చేస్తుంది. తను బాధల్ని దాచుకుని, లోకానికి నవ్వుల్ని పంచడానికే ఈ లోకంలోకి వచ్చాడని. ఏదైతే ఆమెతో స్వేచ్ఛగా ఎంజాయ్ చేశాననుకున్నాడో అది తాత్కాలికమే. స్వేచ్ఛ బాధకి కూడా లోనుచేయవచ్చు. కానీ స్వేచ్ఛ కి లేని గమ్యం -దిశా దిక్కూ-  ఎదగడంలో వున్నాయి. 

           వార్నర్ బ్రదర్స్ తీసిన ‘ది వాండరర్స్’ (1979)  కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీనే. కాకపోతే టీనేజీ యాక్షన్ జానర్లో కల్ట్ మూవీగా నిలబడింది. ఇది టీనేజర్స్ గ్యాంగ్ కథ. ఇదే పేరుతో  వచ్చిన నవల దీని కాధారం. సినిమా కంటే ఈ నవలని బాగా ఎంజాయ్ చేయవచ్చు. టీనేజర్ల పాత్రచిత్రణలు, వాళ్ళు మాట్లాడే భాష, చేసే పనులు మతిపోయేలా వుంటాయి. ఇదికూడా స్వేచ్ఛ వర్సెస్ ఎదుగుదల గురించే. రిచర్డ్ ప్రైస్ రాసిన ఈ నవల మీద చాలా స్టడీస్ జరిగాయి. వయోలెంట్ ప్రపంచంలో టీనేజర్ల మైండ్ సెట్ ఎలా వుంటుందో స్టడీ చేసుకోవడానికి ఈ నవల పనికొస్తుంది. ఇంకా వీలైనన్ని హాలీవుడ్ లేదా కొరియన్ కమింగ్ ఆఫ్ మూవీస్ కొత్తవీ పాతవీ చూస్తూంటే వాటి మేకింగ్ తెలుస్తుంది. కొరియన్ ఎందుకంటే హాలీవుడ్ లాగే కొరియన్ మూవీస్ స్ట్రక్చర్ లో వుండి కమర్షియల్ గా వుంటాయి. వరల్డ్ మూవీస్ జోలికి పోవద్దు.  

next : కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ మూవీస్ స్ట్రక్చర్ విభాగాల సంగతులు

―సికిందర్