924 : సాంకేతికం - షాట్స్ సంగతులు

        (సారీ, కొన్ని పెండింగ్ (రాత) పనుల వల్ల ఈ ఆర్టికల్  ఎక్కువ సమయం తీసుకుంది)
        కొన్ని సినిమాల్లో వెంటాడే దృశ్యాలుంటాయి. వెంటాడ్డానికి జీవంతో తొణికిస లాడ్డం కారణం. దృశ్యాల్లో తీసే ప్రతీ షాటూ వాటికీ శాశ్వతత్వం కల్పించడం. రైటర్ పని పాత్రని సృష్టించి దాని మానాన వదిలెయ్యడం. పాత్రని పట్టకుని తను కథ నడపడం కాదు. పాత్ర దాని కథ అదే నడుపుకునే ఫస్ట్ హేండ్ డ్రైవ్ అవకాశం కల్పించడం. మేకర్ పని కూడా షాట్స్ ని బయట నుంచి పాత్రల మీద రుద్దడం కాదు, లోపలి నుంచి ఇన్నర్ ఇంజనీరింగ్ జరపడం. అందచందాలు ఫైపైన లేపనాల వల్ల రావు, లోపలికి తీసుకునే పానీయాల వల్ల వస్తాయి. షాట్స్ కూడా లేపనాలు కాకుండా పానీయాలు కావాలి. అప్పుడు జీవం వస్తుంది. ఒక సీనుకి ఆ సీన్లో పాత్ర  వున్నపరిస్థితీ, ఆ పరిస్థితికి పాత్ర ఎలా ఫీలవుతోందో ఆ ఫీల్ - ఇవి మాత్రమే షాట్స్ ని నిర్ణయిస్తాయి. చాలా సినిమాల్లో ఈ వరస కన్పించదు. అందువల్ల ఆ సీన్లు థియేటర్ లోంచి బయటకి కొస్తే గుర్తుండవు. పాత్రల్లోపలి నుంచి దాని దృక్కోణాన్ని చూస్తూ షాట్స్ ఆలోచించకుండా, బయటి నుంచి మేకర్ తనదేదో దృక్కోణంతో పాత్రమీద షాట్స్ ని రుద్దితే ఏకత్వం చెడి దృశ్యం నిలబడదు. ఆర్ట్ సినిమాల్ని, లేదా మన ప్రాంతీయ సినిమాల్ని చూస్తూంటే ఇదే అర్ధమవుతుంది. ఇందుకే ఇవి అంతర్జాతీయంగా ప్రఖ్యాతి చెందుతూంటాయి. 

         ఆర్ట్ సినిమా మేకింగ్ కమర్షియల్ సినిమాల కెందుకనుకోవచ్చు. ఆర్ట్ సినిమాలే కాలాన్ని బట్టి మారి కొంత కమర్షియాలిటీనీ కూడా కలుపుకుని, ఫ్యూజన్ తో క్రాసోవర్ సినిమాలుగా వస్తూంటే, కమర్షియల్ సినిమాలు ఆర్ట్ సినిమాల్లోంచి వీలైనవి తీసుకోవడం పరువు తక్కువేం కాదు. 

        1977 లో తన ఐదవ సినిమాగా శ్యాం బెనెగళ్ తీసిన ‘భూమిక’  ఇవాళ్టికీ ఇవాళ్టి సినిమాలాగే వుంటుంది కథతో, పాత్రలతో, మేకింగ్ తో. మరాఠీ ప్రేక్షకుల ‘సావిత్రి’ అనదగ్గ  నాటి పాపులర్ హీరోయిన్ హంసా వాడ్కర్ సంక్షుభిత ప్రేమల విషాద కథ ఇది. సంక్లిష్టమైన హంసా పాత్రని స్మితా పాటిల్ నటించింది కేవలం 22 ఏళ్ల వయసులోనే. కథలో సినిమా హీరోగా అనంత్ నాగ్, దర్శకుడుగా నసీరుద్దీన్ షా, ధనికుడుగా అమ్రిష్ పురీ కన్పిస్తారు. ప్రసిద్ధ ఆర్ట్ సినిమాల దర్శకుడు గోవింద్ నిహలానీ ఛాయాగ్రహణం సమాకూర్చాడు. 

        ఇందులో ప్రారంభంలో కుటుంబ దృశ్యం వుంటుంది. ప్రారంభంనుంచీ ఈ దృశ్యం షాట్స్ పరంగా కట్టి పడేస్తూ ముందుకు లాక్కెళ్తుంది. చాలా మతిపోగొట్టే షాట్ కంపోజింగ్, డ్రామా. ఈ దృశ్యం చూడమని ఇద్దరు ముగ్గురు దర్శకులకి క్లిప్పింగ్ పంపిస్తే, చూసి థ్రిల్లయి పోయారు. ఇక దీని గురించి రాయక తప్పని పరిస్థితి...

ఈ సీను నేపథ్యమేమిటంటే ...

       సినిమా హీరోయిన్ స్మితా పాటిల్ కి భర్త అమోల్ పలేకర్, ఓ కూతురూ తల్లీ వుంటారు. పలేకర్ స్మిత మీద ఆధారపడి బతికేస్తూ వుంటాడు. పైగా అనుమానాలు పెట్టుకుని వేధిస్తూ వుంటాడు. ఇతణ్ణి భరించలేక గతంలో ఒకటి రెండు సార్లు వెళ్ళిపోయినా, మళ్ళీ తీసుకొస్తే వచ్చింది. దీంతో మరీ చులకనై పోయింది. అతను తనికిలా బతికే హక్కుందని భావిస్తూంటాడు. ఆమె చిన్నప్పట్నుంచీ ఆర్ధికంగా కుటుంబాన్నితను ఆదుకున్నాడనీ, సినిమాల్లో నటించే అవకాశాలిప్పించి, ఆమె కెరీర్ ని తను మేనేజ్ చేశాడనీ, పైగా దిక్కులేని చిన్న వయసులో ఆమెని పెళ్ళి చేసుకుని, ఇంటిదాని హోదా కల్పించాననీ గుర్తు చేస్తూ వుంటాడు. తన సంపాదన మీద అతను బతకడం ఆమె కభ్యంతరం కాదు. అభ్యంతరమల్లా అనుమానాలు పెట్టుకుని వేధిస్తేనే. ఈ నేపథ్యంలో ఇప్పుడు షూటింగ్ నుంచి ఆమె రాక కోసం ఇంటిదగ్గర అసహనంగా వెయిట్ చేస్తూంటాడు. ఇక్కడ్నించీ ఈ సీను ప్రారంభమవుతుంది...ఐతే ముందుగా ఇక్కడ పైన పోస్టు చేసిన ఈ సీను క్లిప్పింగ్ ఒకటికి రెండు సార్లు చూసి డైజెస్ట్ చేసుకోవాలి. 

సీను ఎలా వుందో చూద్దాం : 

         1. బాల్కనీలో స్మిత కోసం అసహనంగా ఎదురుచూస్తూంటాడు పలేకర్. జేబులోంచి అగ్గిపెట్టె తీసి, సిగరెట్ నోట్లో పెట్టుకోబోతూ, కారు శబ్దానికి ఆగి, కిందికి తొంగి చూస్తాడు. కారు ఇంటి ముందాగుతుంది. కార్లోంచి స్మిత, దర్శకుడూ దిగి ఏదో మాట్లాడుకుంటారు. అతను కారెక్కేసి వెళ్ళిపోతాడు. మండిపోతూ పలేకర్ లోపలికొచ్చి, సిగరెట్ పట్టుకుని ఆగిపోతాడు. దీని బుద్ధి మారడం లేదు ఏం చేద్దామా - అన్నట్టు చూసి, ఇటు మెట్ల వైపు తలుపు దగ్గరకొచ్చి నిలబడతాడు. 

            2. ఆమె మెట్లెక్కి పైకొస్తుంది. సిగరెట్ అలాగే పట్టుకుని కోపంతో చూస్తూంటాడు. అతణ్ణి చూసుకుంటూ లోపలి కెళ్లిపోతుంది. హాల్లో చదువుకుంటున్న కూతురి (కిరణ్ విరాలే) చెంప నిమిరి, ‘సుషూ, నువ్వివ్వాళ్ళ ఇంటిదగ్గరేనా...’ అని పలకరించి, స్వింగ్ డోర్స్ తోసుకుని అటెళ్ళి పోతుంది. 

        3. ఇంకా మండి పడుతూ గబగబా వచ్చేస్తాడు. కిచెన్లోంచి వస్తున్న స్మిత తల్లి (సులభా దేశ్ పాండే) టీ కప్పుతో ఎదురవుతుంది. ఆగిపోయి చేతిలో సిగరెట్ ని చూసుకుని, మొహం తిప్పుకుని, ఛీ అన్నట్టు చేయి విసిరి వెళ్ళిపోతాడు. టీ కప్పుతో ఆమె అలాగే నిలబడిపోయి, హాల్లో మనవరాలి కేసి చూస్తుంది. మనవరాలు ఆమెని చూసి మొహం  తిప్పుకుంటుంది.

     4. స్మిత గబగబా బెడ్ రూంలోకి రావడం లిప్తపాటు కాలం కిటికీ వూచల్లోంచి కన్పిస్తుంది. బెడ్రూంలోకొచ్చి, డ్రెస్సింగ్ మిర్రర్ ముందు చెప్పులు విడుస్తూంటే తలుపు దగ్గర నిలబడి, ‘ఎందుకాలస్యమైంది?’ అంటాడు. మాట్లాడదు. ‘నిన్ను డ్రాప్ చేయడానికి వచ్చిన వాడెవడు?’ రెట్టిస్తాడు. ఇటు తిరక్కుండానే ఆమె, ‘పైన నిలబడి చూశావ్ గా?’ అని చీర విప్పుతూంటుంది. ఆమే, అద్దంలో ఆమె ప్రతిబింబమూ రెండూ చూస్తూంటాడు. ‘చూశా, అందుకే అడుగుతున్నా’ అంటాడు ఆమె ప్రశ్నకి జవాబుగా. ఆమె మాట్లాడదు. ‘ఆ ఫిలిం డైరెక్టర్ తో రిపీట్ చేయాలనుకుంటున్నావా?’ అంటాడు తిరిగి. 

        5. ఆమె విసురుగా ఇటు తిరిగి, ‘ఎన్నిసార్లు చెప్పాలి- ఆ విషయం -ఎత్తొద్దని - నీకు!!’ అని ఫైర్ అయిపోయి, చీర చుట్టి విసిరి కొడుతుంది. ‘డైలాగులు కొట్టాల్సిన అవసరం లేదు’ అంటాడతను. విసుగెత్తి పోయి, సొరుగు లాగి లోపలున్న చీరెల్ని చూస్తూంటే, మళ్ళీ వెళ్ళిపోయే ప్రోగ్రాం పెట్టుకుంటోందేమోనని, ‘అప్పుడేదో  ఇంటికి తీసుకొచ్చా, మళ్ళీమళ్ళీ తీసుకు రాను!’ అంటాడు. 

        6. అసహ్యంగా చూసి, ‘ఐతే అక్కడే ఎందుకు చావనివ్వలేదు నన్ను? ఎందుకు వాపసు తెచ్చావ్?’ అని కసురుతుంది. ‘తప్పు చేశా’ అంటాడు. ‘నా సంపాదన నీకవసరం, అందుకేగా?’ అని మొహం తిప్పుకుంటుంది. ఆమె వైపు నింపాదిగా చూసి, ఇప్పుడు సిగరెట్ నోట్లో పెట్టుకుని, ముట్టించుకుని పీలుస్తాడు. ఇప్పుడు తలుపు దగ్గర్నుంచి కదిలి బెడ్రూం లోకొస్తాడు. ఆమెని తీక్షణంగా చూస్తూ, ‘నీ పేర సపరేట్ బ్యాంక్ ఎక్కౌంటు తెర్చావట, నిజమేనా?’ అంటాడు. ఆమె పక్క కెళ్ళి పోతుంది. ఆమెవైపు తిరిగి, ‘కొత్త కాంట్రాక్ట్ కూడా సైన్ చేశావట?’ అంటాడు. పనివాడు టీ కప్పుతో లోపలి కొస్తాడు. 

       7. స్మిత చీర కట్టుకుంటూ అతడి వైపు తిరిగి, ‘డబ్బంతా పేకాటలోతగిలేద్దామనా? సుషూ గురించి ఆలోచించొద్దా? అమ్మ గురించి ఆలోచించొద్దా నేనూ?’ అని కసురుతుంది. అతను పనివాడి వైపు తిరిగి, ‘ఎవరు చెప్పారు నీకు చాయ్ తెమ్మని? వెళ్లిక్కడ్నించీ!’ గట్టిగా తిడతాడు. వాడెళ్ళి పోతాడు. హాల్లో కూతురు లేచి, గ్రాంఫోన్ రికార్డు పెడుతుంది. ఆలాపన వస్తూంటుంది. పలేకర్ హర్ట్ అవుతూ స్మితని సమీపించి, ‘పేద్ద నువ్వేదో సంపాదిస్తున్నట్టు అనుకుంటున్నావ్ కదూ? నువ్వు హీరోయిన్ వి అవడానికి హెల్ప్ చేసింది నేను. నీ కెరీర్ ని మేనేజ్ చేసింది నేను. నీ అయ్య చచ్చాక నిన్నూ నీ అమ్మనీ నీ బామ్మనీ సాకింది నేను. కడుపులు మాడి చావాల్సిన వాళ్ళు మీరు. కూడు నేను పెట్టా, నేను!’ అని రెచ్చిపోతూంటాడు. ‘అట్టాగా, ఐతే ఇప్పుడూ నువ్వే పెడుతున్నావా కూడూ?... హుఁ -’ అని కసిగా అనేసి జరిగిపోతుంది. అతను తలుపు వైపు తిరిగి, ‘సుష్మా! సుష్మా! ఆ రికార్డు బంద్ చెయ్!’ అని కప్పెగిరిపోయేలా అరుస్తాడు. ‘ఎందుకు చెయ్యాలి రికార్డు బంద్! నువ్వెవరు చెప్పడానికి దానికి!’ సరి సమానంగా అరుస్తుంది. 

        8. కోపాన్ని అణుచుకుంటూ, ‘నువ్వు మళ్ళీ ఇంట్లోంచి వెళ్ళిపోయే వంకలు వెతుకున్నావా?’ అని సిగరెట్ కింద పడేసి నలిపేసి, ‘వెళ్ళు! ముక్కు నేలకి రాస్తూ వెనక్కొస్తావ్!’ అంటాడు. గబగబా బెడ్ మీద బట్టలు సర్దేస్తూంటుంది. కూతురు గుమ్మం దగ్గరికొచ్చి ఏదో అనబోతే నోర్ముయ్యమంటాడు. ‘ఎప్పుడూ వేసే వేషాలే ఇవి!’ అనేసి వెళ్ళిపోతూ, కూతుర్ని తన గదిలోకి వెళ్లిపొమ్మం టాడు. 

        9. కూతురు ముందుకొచ్చి సూట్ కేసు సర్దుతున్న తల్లినే చూస్తుంది. సూట్ కేసులో బట్టలన్నీ కుక్కి, మూత పెట్టి, బయల్దేర బోతూంటే, ‘అమ్మా, నిజంగానే వెళ్తున్నావా?’ అంటుంది కూతురు. ఆగిపోయి, ఏమనాలో అర్ధంగాక చూస్తుంది. కదిలి అటు చూస్తే, తల్లి చూస్తూంటుంది కిచెన్ దగ్గర్నుంచి. ఇటు చూస్తే, అతను చూస్తూంటాడు హాల్లోంచి. సూట్ కేసు కింద పెట్టి కూతుర్ని పిలుస్తుంది. వచ్చి తల్లిని పట్టుకుంటుంది కూతురు. ‘దేనికీ?’ అంటాడు అతను. ‘సుషు నాతో వస్తుంది’ అంటుంది. ‘సుష్మా నా కూతురు!’ అంటాడు. ‘నిజంగా?’ అంటుంది వ్యంగ్యంగా.   

        10. ‘తీసికెళ్ళు మరి! తయారు చెయ్ నీలాగే! చాలా చాలా బాగుంటుంది. జీవితాంతం ఇంకొకళ్ళ ఇళ్ళల్లో పడి బతికేస్తుంది...’ అని సవాలు విసురుతాడు. కూతురికి ఏడ్పొచ్చేస్తుంది. ‘ఇలాగా నా మీద గెలుస్తావ్...’ అంటుంది స్మిత నిస్సహాయంగా. వెనుక తల్లి వచ్చి నించుంటుంది. కళ్ళ నీళ్ళతో కూతుర్ని విడిపించుకుంటుంది స్మిత. కూతురు వెళ్లి అమ్మమ్మని చుట్టుకుంటుంది. స్మిత సూట్ కేసు పట్టుకుని బయటి కెళ్ళి టాక్సీనాపి ఎక్కేస్తుంది...

ఇక్కడ భూమిక ఆమె పేరు కాదు
డిక్షనరీ అర్ధంలో ‘పాత్ర’

       వివిధ క్లిష్ట దశల్లో తన జీవితమనే నాటకంలో తను - ఉష అలియాస్ ఊర్వశి (స్మిత పాత్ర పేరు) - పోషించాల్సి వచ్చిన విభిన్న పాత్రలు. ఈ కథకి స్క్రీన్ ప్లే సత్యదేవ్ దుబే, గిరీష్ కర్నాడ్, శ్యాం బెనెగళ్ రాశారు (శ్యాం బెనెగళ్ తన పేరు వినమ్రంగా చివర వేసుకున్నారు). సంభాషణలు సత్యదేవ్ దుబే రాశారు. పాత్రల అంతరంగ ప్రగాఢ మథనం కథని, దృశ్యాల్ని కట్టిపడేసేట్టు తీర్చిదిద్దింది. 

         ఇప్పుడు పై దృశ్యపు షాట్ డివిజన్ సంగతుల కెళ్ళే ముందు, ఈ దృశ్యంలో ఏది ఎందుకుందో, ఏ చర్య కర్ధమేంటో చూద్దాం. పై దృశ్యాన్ని 10 భాగాలుగా విభజించాం (దృశ్యాలు రాయడం ఈజీ, విశ్లేషించాలంటే చాట భారతం. ఒక దృశ్యాన్ని విశ్లేషించడానికి పట్టే కాలంలో పది దృశ్యాలు రాయొచ్చు. కాబట్టి విశ్లేషకుల్ని చిన్న చూపు చూడరాదు). పై దృశ్య విభాగాల్లో పాత్రల చర్యలు, చర్యల వల్ల పుట్టే మాటలు, ఎక్కడ ఎలా పడాలో అక్కడ అలా పడడాన్ని గమనించ వచ్చు, అంతే కాదు, ఏ స్క్రీన్ టైముతో ఏ సిట్యుయేషన్లో ఎలా కెమెరాలో రివీలవ్వాలో - అక్కడ అప్పుడు అలా పాత్రలు ప్రత్యక్షమవడాన్ని కూడా సూక్ష్మ దర్శిని పెట్టి చూడొచ్చు. కొన్ని వస్తువుల సమయానుకూల ప్రయోగం కూడా చూడొచ్చు. ఇలా మైక్రో లెవెల్లో ఈ సీన్ని చూసినప్పుడే సీను చెరగని ముద్ర వేస్తుంది. 

        ఒకే షాట్ లో, లేదా కొన్ని షాట్స్ లో నటీనటులందర్నీ ఎలాపడితే అలా కూడేసి, నటింపజేయడం దృశ్య కథన మంటారా? పోనీ డ్రామా అంటారా? అనరు. దృశ్యానికీ దృశ్యం లోపల దాని స్ట్రక్చరుంటుంది. మొత్తం స్క్రీన్ ప్లేకి ఏ స్ట్రక్చరుంటుందో అదే దృశ్యంలోపలా వుంటుంది. అవే బిగినింగ్ మిడిల్ ఎండ్ విభాగాలుంటాయి. ఆ విభాగాల్లో అవే వాటి బిజినెస్సులుంటాయి. ప్రారంభ ముగింపులుంటాయి. స్క్రీన్ ప్లే ఒక హీరో లేదా హీరోయిన్ తో వున్నట్టే, దృశ్యమూ ఆ దృశ్యాన్ని బట్టి హీరో లేదా హీరోయిన్ తో వుంటుంది. ఆ పాత్రకి దృశ్యంలో ఓ ప్రారంభం, ముగింపూ వుంటాయి. 

        పై దృశ్యం స్మితా పాటిల్ ది, అమోల్ పలేకర్ ది కాదు. అందుకని ఆమె కేంద్రంగానే దృశ్య కథనముంది. ఆమె ఎంతో ఆత్మవిశ్వాసంతో బయటి నుంచి ఇంట్లోకి వచ్చింది. పలేకర్ తో సంఘర్షించి కన్నీళ్ళతో ఇంట్లోంచి బయటికెళ్ళి  పోయింది. ఇదీ సీనులోకి పాత్ర రాకపోకల - ప్రారంభ ముగింపుల డైనమిక్స్, లేదా ద్వంద్వాలు. ఆరు నిమిషాల్లో జీవితమే మారిపోయింది. 

వరసగా దృశ్య విభాగాలు పరిశీలిద్దాం

      1. బాల్కనీలో స్మిత కోసం అసహనంగా ఎదురుచూస్తూంటాడు పలేకర్. జేబులోంచి అగ్గిపెట్టె తీసి, సిగరెట్ నోట్లో పెట్టుకోబోతూ, కారు శబ్దానికి ఆగి, కిందికి తొంగి చూస్తాడు. కారు ఇంటి ముందాగుతుంది. కార్లోంచి స్మిత, దర్శకుడూ దిగి ఏదో మాట్లాడుకుంటారు. అతను కారెక్కేసి వెళ్ళిపోతాడు. మండిపోతూ పలేకర్ లోపలికొచ్చి, సిగరెట్ పట్టుకుని ఆగిపోతాడు. దీని బుద్ధి మారడం లేదు ఏం చేద్దామా - అన్నట్టు చూసి, ఇటు మెట్ల వైపు తలుపు దగ్గరకొచ్చి నిలబడతాడు.

        వివరణ : పలేకర్ అలా అసహనంగా ఎదురు చూసే మాటేమోగానీ, చేతిలో ఆ సిగరెట్ పెద్ద సస్పన్స్ అయిపోయింది. అదెప్పుడు ముట్టిస్తాడో తెలీదు. లోపలికొచ్చి కూడా ముట్టించడు. దానికి తగ్గ మానసిక స్థితి రావాలి. అదెప్పుడోస్తుందో వస్తుంది. ముట్టించబోతూంటే ఆమె కార్లో డైరెక్టర్ తో రావడం కళ్ళబడ్డాక అదే పెద్ద డిస్టర్బెన్స్ అయిపోయింది. ముందామె సంగతి చూసిగానీ...

        ఇటు మెట్ల వైపు తలుపు దగ్గరకొచ్చి నిలబడ్డప్పుడు - గడప లోపలే నిలబడ్డాడు. ఆ గడప అతడి ఇన్ఫీరియారిటీకి గుర్తు. అది దాటి ఆమె మానసిక ప్రాంగణంలోకొచ్చి మాట్లాడే ధైర్యంలేదు. పైకి ఎంత ధూంధాం చేసినా, లోలోపల ఆమె సొమ్ము తింటున్న ఇన్ఫీరియారిటీ కాంప్లెక్స్ వుంది. 

        2. ఆమె మెట్లెక్కి పైకొస్తుంది. సిగరెట్ అలాగే పట్టుకుని కోపంతో చూస్తూంటాడు. అతణ్ణి చూసుకుంటూ లోపలి కెళ్లిపోతుంది. హాల్లో చదువుకుంటున్న కూతురి చెంప నిమిరి, ‘సుషూ, నువ్వివ్వాళ్ళ ఇంటిదగ్గరేనా...’ అని పలకరించి, స్వింగ్ డోర్స్ తోసుకుని అటెళ్ళి పోతుంది.

        వివరణ : ఇక్కడ కూడా సిగరెట్ ముట్టించలేదు. స్మిత అతడికేసి చూస్తూ లోపలి కెళ్ళిపోయింది. ఇంతవరకూ ఇంట్లో పలేకర్ ని తప్ప ఇంకెవర్నీ చూపించలేదు. అతడికి కూతురున్న సంగతి మనకింకా తెలీదు. స్మిత వచ్చాకే ఆమెతో ఎటాచ్ చేసి కెమెరాలోకి తెచ్చారు. ఇప్పుడు హాల్లో చదువుకుంటున్న కూతురు రివీలయ్యింది. ప్రధాన పాత్ర ననుసరించి ఒకటొకటే రివీల్ చేస్తూ సీనుని వెల్లడించే విధానం. స్మిత కూతురి చెంప ప్రేమగా నిమిరి- నువ్వివాళ్ళ ఇంటిదగ్గరేనా -అనడం,  స్మిత తెల్లారే ఎప్పుడో షూటింగు కెళ్ళిపోయిందన్న సమాచారం మనకిస్తూ కథని వెల్లడిస్తోంది. 

        ఇక స్వింగ్ డోర్స్. స్వింగ్ డోర్స్ తోసుకుని వెళ్తుంది స్మిత. ఈ స్వింగ్ డోర్స్ ఏమిటి? ఆయారాం గయారాం. ఆమె జీవితం నిలకడగా లేదని అర్ధం. ఎప్పుడు ఈ ఇంట్లో కాపురముంటుందో, ఎప్పుడు ఎటెళ్ళిపోతుందో తెలీదనే పరిస్థితికి - లోపలికీ, బయటికీ తెర్చుకునే ఆ స్వింగ్ డోర్స్ సింబాలిజం.

        3. ఇంకా మండి పడుతూ గబగబా వచ్చేస్తాడు. కిచెన్లోంచి వస్తున్న స్మిత తల్లి టీ కప్పుతో ఎదురవుతుంది. ఆగిపోయి చేతిలో సిగరెట్ ని చూసుకుని, మొహం తిప్పుకుని, ఛీ అన్నట్టు చేయి విసిరి వెళ్ళిపోతాడు. టీ కప్పుతో ఆమె అలాగే నిలబడిపోయి, హాల్లో మనవరాలి కేసి చూస్తుంది. మనవరాలు ఆమెని చూసి మొహం  తిప్పుకుంటుంది.

        వివరణ : మొదట మనకి కూతురి పాత్ర తెలిసింతర్వాత, స్మిత అలా స్వింగ్ డోర్స్ లోంచి వెళ్ళగానే, రెండో పాత్రగా ఆమె తల్లి పాత్ర మనకి పరిచయమవుతూ కెమెరా లోకొచ్చింది. అంటే ఆమెకి తల్లి కూడా వున్నట్టు ఇప్పుడు మనకి తెలిసింది. స్మిత తన ఆలస్యానికి సంజాయిషీ ఇచ్చుకోకుండా, తనతో మాట్లాడకుండా వెళ్ళిపోయే సరికి, అతను ఇంకింత మండిపోయి వచ్చేస్తూంటే -  అత్తగారు టీ కప్పుతో ఎదురయ్యింది. ఆగిపోయి, సిగరెట్ ని చూసుకున్నాడు. ఇప్పుడు కూడా ముట్టించుకోలేదు. టీ అందుకునే మూడ్ లేక, ఛీ అనుకుని వెళ్ళిపోయాడు. వాళ్ళిద్దరి ఈ ముఖాముఖీ వాళ్ళిద్దరి మధ్య కూడా సత్సంబంధాలు లేవని కథని తెలియజేస్తోంది. ఆమె మనవరాలి కేసి చూసే విధం, మనవరాలు మొహం తిప్పుకుని ఎటో చూసే విధం, వాళ్ళిద్దరూ ఇంట్లో జరిగే తతంగాలకి మౌన ప్రేక్షకులని కథని తెలియ జేస్తుంది. ఇలా రివీలవుతున్న పాత్రలకి పరస్పరం ఎటాచ్ మెంట్ ఇప్పిస్తూ, పూర్తి కుటుంబ వాతావరణాన్ని మన ముందుంచారు. 

        4. స్మిత గబగబా బెడ్ రూంలోకి రావడం లిప్తపాటు కాలం కిటికీ వూచల్లోంచి కన్పిస్తుంది. బెడ్రూంలోకొచ్చి, డ్రెస్సింగ్ మిర్రర్ ముందు చెప్పులు విడుస్తూంటే తలుపు దగ్గర నిలబడి, ‘ఎందుకాలస్యమైంది?’ అంటాడు. మాట్లాడదు. ‘నిన్ను డ్రాప్ చేయడానికి వచ్చిన వాడెవడు?’ రెట్టిస్తాడు. ఇటు తిరక్కుండానే ఆమె, ‘పైన నిలబడి చూశావ్ గా?’ అని చీర విప్పుతూంటుంది. ఆమే, అద్దంలో ఆమె ప్రతిబింబమూ రెండూ చూస్తూంటాడు. ‘చూశా, అందుకే అడుగుతున్నా’ అంటాడు ఆమె ప్రశ్నకి జవాబుగా. ఆమె మాట్లాడదు. ‘ఆ ఫిలిం డైరెక్టర్ తో రిపీట్ చేయాలనుకుంటున్నావా?’ అంటాడు తిరిగి. 

        వివరణ : ఇక స్వింగ్ డోర్స్ లోంచి వెళ్ళిపోయిన స్మిత ఇప్పుడు అటు గదిలోంచి వేగంగా వెళ్లి పోవడాన్ని వూచల కిటికీ లోంచి చూస్తాం. ఎందుకిలా? నేరుగా ఆమెని బెడ్రూంలో చూపించ వచ్చు కదా? అలా చూపిస్తే రసోత్పత్తి జరగదు, కథోత్పత్తి కూడా జరగదు. గానుగాడించిన పిప్పి మిగుల్తుంది. ఈ కిటికీ వూచల్లోంచి ఆమెని చూపించడం పంజరంలో వున్నట్టు చూపించడం. ఇప్పుడుంటున్న ఇల్లొక పంజరం, ఇక్కడే కాదు, ఈ సీను తర్వాత కథలో ఇంకా మున్ముందు ఇంకో ముగ్గురితో సంబంధాలు కూడా పంజరాలేనని మనకి తెలుస్తాయి. అయితే ఇక్కడ అలా క్షణకాలంలో వేగంగా వెళ్ళిపోతున్నట్టు చూపించడంలో అర్ధం? ఏ పంజరాన్నీ ఆమె సహించదు. పంజరమని తెలీక సంబంధంలోకి వెళ్తుంది, తెలిసిన వెంటనే తెంచుకుని అవతల పడుతుంది. ఇప్పుడున్న పంజరంలో వుండలేక పోతోంది కాబట్టే మెరుపు వేగంతో ఆ నడక. ఆయారాం గయారాం స్వింగ్ డోర్స్ తర్వాత, దాని కొనసాగింపుగా ఈ పంజరం సింబాలిజం. స్వింగ్ డోర్స్ లోంచి వెళ్ళిపోతే ఆమెకి పంజరాలే. 

        ఇక డ్రెస్సింగ్ మిర్రర్ ముందు నిలబడి ఆమె చెప్పులు విడవడం. అదామె దినచర్యలో భాగమే. రోజూలాగే ఇప్పుడూ ఇంటికొచ్చాక ఇంట్లోనే కదా వుంటుంది. అందుకని చెప్పులు విడుస్తోంది. ఇంకొన్ని క్షణాల్లో ఇంట్లోంచి వెళ్ళిపోయే పరిస్థితి ఎదురవుతుందని ఎలా వూహించగలదు. చెప్పులు విడవడమే కాదు, చీర కూడా మార్చుకుంటోంది. అతను డిటోగా మళ్ళీ గడప అవతలే నిలబడ్డాడు. ఇప్పటికీ ఆమె మనో ప్రాంగణంలో కెళ్ళే దమ్ముల్లేవు. ఇక అద్దం ముందు స్మిత, అద్దంలో ఆమె ప్రతిబింబం- అతడి అనుమానపు బుర్రకొద్దీ ఆమెలో అతను చూస్తున్న రెండు రూపాలు. అతడి మానసిక స్థితికి కనెక్ట్ చేసే సింబాలిజం.  

        5. ఆమె విసురుగా ఇటు తిరిగి, ‘ఎన్నిసార్లు చెప్పాలి- ఆ విషయం -ఎత్తొద్దని - నీకు!!’ అని ఫైర్ అయిపోయి, చీర చుట్టి విసిరి కొడుతుంది. ‘డైలాగులు కొట్టాల్సిన అవసరం లేదు’ అంటాడతను. విసుగెత్తి పోయి, సొరుగు లాగి లోపలున్న చీరెల్ని చూస్తూంటే, మళ్ళీ వెళ్ళిపోయే ప్రోగ్రాం పెట్టుకుంటోందేమోనని, ‘అప్పుడేదో  ఇంటికి తీసుకొచ్చా, మళ్ళీమళ్ళీ తీసుకు రాను!’ అంటాడు. 

        వివరణ : అతనేం ఆరోపిస్తున్నాడో, దానికామె రియాక్షన్ ఎలా వుందో చూస్తున్నాం. కానీ అంత రియాక్షన్లో కూడా ఆమె వెళ్లి పోవాలన్న ఆవేశంతో సొరుగు లాగలేదు. వొంటిమీద చీర లేదు, చీర కట్టుకుందామనే సొరుగు లాగి చూస్తోంది. అతనే ఫూలిష్ గా రెచ్చగొట్టాడు. మళ్ళీ వెళ్ళిపోయే ప్రోగ్రాం పెట్టుకుంటోందేమోనని, ‘అప్పుడేదో ఇంటికి తీసుకొచ్చా, మళ్ళీమళ్ళీ తీసుకు రాను!’ అంటూ. ఈ డైలాగుతో కథ కూడా మనకి తెలియజేయడం. అంటే ఆమె ఇదివరకే వెళ్లి పోయిందనీ, వెళ్తే తీసుకొచ్చాడనీ. అదే సమయంలో, ఎందుకు తీసుకొస్తున్నాడనే ప్రశ్నకూడా తలెత్తి, ఇది కూడా తెలుసుకోవాలన్న ఉత్కంఠ మనకి కలిగిస్తోంది ఈ డైలాగు. ఆమె సొరుగు లాగడమనే చర్యని  ఇన్ని విషయాలు తెలియ జేయడం కోసం వాడారు రచయితలు. 

    6. అసహ్యంగా చూసి, ‘ఐతే అక్కడే ఎందుకు చావనివ్వలేదు నన్ను? ఎందుకు వాపసు తెచ్చావ్?’ అని కసురుతుంది. ‘తప్పు చేశా’ అంటాడు. ‘నా సంపాదన నీకవసరం, అందుకేగా?’ అని మొహం తిప్పుకుంటుంది. ఆమె వైపు నింపాదిగా చూసి, ఇప్పుడు సిగరెట్ నోట్లో పెట్టుకుని, ముట్టించుకుని పీలుస్తాడు. ఇప్పుడు తలుపు దగ్గర్నుంచి కదిలి బెడ్రూం లోకొస్తాడు. ఆమెని తీక్షణంగా చూస్తూ, ‘నీ పేర సపరేట్ బ్యాంక్ ఎక్కౌంటు తెర్చావట, నిజమేనా?’ అంటాడు. ఆమె పక్క కెళ్ళి పోతుంది. ఆమెవైపు తిరిగి, ‘కొత్త కాంట్రాక్ట్ కూడా సైన్ చేశావట?’ అంటాడు. పనివాడు టీ కప్పుతో లోపలి కొస్తాడు. 

        వివరణ : ఇక్కడ వెంటనే సమాధానం దొరికింది. అదీ సంగతి. ఆమె సంపాదన మీద ఆధారపడ్డాడు కాబట్టే ఒకసారి వెళ్ళిపోతే తీసుకొచ్చుకున్నాడు. అయితే ఆమె వున్నదున్నట్టు విషయం మొహం మీద చెప్పేసే సరికి, ఇక లాభంలేదని గట్టి దెబ్బ కొట్టేసేందుకు సిద్ధమైపోయాడు. ఇలా పై చేయి ఆమెది కాకూడదు. తన దగ్గర ఆమె దొంగలా దొరికిపోయే పక్కా ఎవిడెన్స్ వుంది. అందుకని ఇప్పుడు కాన్ఫిడెన్స్ పెరిగి సిగరెట్ వెల్గించాడు! దమ్ము లాగాడు. ఈ పూట ఇంత సేపూ ఈ ఇంట్లో తనేమిటీ అన్న కన్ఫ్యూజన్ ఇప్పుడు తీరిపోయింది. క్లియరై పోయింది. ఈ సీనుకి సీనంతా తనొకే ఎక్స్ ప్రెషన్ తో వున్నాడు. ఎక్కడా ఇంకో ఎక్స్ ప్రెషనివ్వలేదు. ఇప్పుడు తను చేతికి చిక్కందని కూడా విషపు నవ్వు నవ్వలేదు. ఇక ధైర్యంగా ఇప్పుడు గడపదాటి బెడ్ రూమ్ లోకొచ్చేశాడు... డామ్ ష్యూర్ గా ఆమె మైండ్ స్పేస్ లోకి ఎంటరై పోయాడు! ఆమె సపరేట్ బ్యాక్ ఎక్కౌంటు, కొత్త సినిమా సైనింగు క్వశ్చన్ చేసేశాడు! గూడుపుఠాణీకి పక్కా ఎవిడెన్స్.

         మధ్యలో పనివాడు టీ కప్పుతో వచ్చేశాడు. ఇంతసేపూ వీడెక్కడున్నాడు. కిచెన్లో వున్నాడేమో. బాత్రూంలో బట్టలుతుకుతున్నాడేమో లాజిక్కి ఇబ్బందిలేదు. అవతల స్మిత తల్లి టీ కప్పుతో అలాగే వున్నట్టుంది. పనివాడి కిచ్చి పంపింది. ఈ టీ ద్వారా పలేకర్ బలహీనతని బయట పెట్టడం దర్శకుడి ఉద్దేశం. ఇదెలాగో చూద్దాం....

        7. స్మిత చీర కట్టుకుంటూ అతడి వైపు తిరిగి, ‘డబ్బంతా పేకాటలో తగిలేద్దామనా? సుషూ గురించి ఆలోచించొద్దా? అమ్మ గురించి ఆలోచించొద్దా నేనూ?’ అని కసురుతుంది. అతను పనివాడి వైపు తిరిగి, ‘ఎవరు చెప్పారు నీకు చాయ్ తెమ్మని? వెళ్లిక్కడ్నించీ!’ గట్టిగా తిడతాడు. వాడెళ్ళి పోతాడు. హాల్లో కూతురు లేచి, గ్రాంఫోన్ రికార్డు పెడుతుంది. ఆలాపన వస్తూంటుంది. పలేకర్ హర్ట్ అవుతూ స్మితని సమీపించి, ‘పేద్ద నువ్వేదో సంపాదిస్తున్నట్టు అనుకుంటున్నావ్ కదూ? నువ్వు హీరోయిన్ వి అవడానికి హెల్ప్ చేసింది నేను. నీ కెరీర్ ని మేనేజ్ చేసింది నేను. నీ అయ్య చచ్చాక నిన్నూ నీ అమ్మనీ నీ బామ్మనీ సాకింది నేను. కడుపులు మాడి చావాల్సిన వాళ్ళు మీరు. కూడు నేను పెట్టా, నేను!’ అని రెచ్చిపోతూంటాడు. ‘అట్టాగా, ఐతే ఇప్పుడూ నువ్వే పెడుతున్నావా కూడూ?... హుఁ -’ అని కసిగా అనేసి జరిగిపోతుంది. అతను తలుపు వైపు తిరిగి, ‘సుష్మా! సుష్మా! ఆ రికార్డు బంద్ చెయ్!’ అని కప్పెగిరిపోయేలా అరుస్తాడు. ‘ఎందుకు చెయ్యాలి రికార్డు బంద్! నువ్వెవరు చెప్పడానికి దానికి!’ సరి సమానంగా అరుస్తుంది. 

        వివరణ : అతనలా క్వశ్చన్ చేసేసరికి ఒక్క మాటతో తను తిప్పి కొట్టేసింది. పేకాటకి డబ్బంతా తగలేస్తూంటే గూడుపుఠాణీ చెయ్యకేం చేస్తుంది? అతడి ఎత్తుగడ చిత్తయి పోయింది. దీంతో బుర్ర తిరిగి, పనివాణ్ణి టార్గెట్ చేసి, టీ ఎవరు తెమ్మన్నారని తిట్టి వెళ్ళ గొట్టేశాడు. ఇది అసలుకి స్మితని తానేమీ చేయలేని బలహీనతని  బయటపడేసుకోవడమే. వాతావరణం బాగా వేడెక్కింది. అవతల కూతురు లేచి గ్రాంఫోన్లో ఆలాపన పెట్టింది. వాళ్ళు ఇలా అరుచుకుంటున్నప్పుడు, తను ఇలా నిరసన తెలపడం ఆమె కలవాటయి పోయిందేమో. కూతురి నిరసన కూడా వాళ్లనాపడం లేదు. ఇప్పుడు ఇద్దర్లో ఎవరు తప్పు, ఎవరు ఒప్పు అనేది కాకుండా, కూతురి ముందు ఇద్దరూ దోషులుగా నిలబడ్డారు. పిల్లల్ని కన్నాక తమ హక్కులు రద్దయి, పోరాటాలు బంద్ అయి, పిల్లల హక్కులూ ఆరాటాలూ తమ ముందుంటాయని తెలుసుకో లేని దివాలాకోరు సంసారం వెలగబెడుతున్నారు. 

        ఇక అతను దండకం ఎత్తుకున్నాడు ఫాల్స్ ఇగో బాగా ప్లాట్ అయిపోయి - పూర్వం ఆమె కుటుంబాన్ని తను ఆదుకోవడం గురించి ఎంత హీనంగా మాట్లాడాలో అంత హీనంగా మాట్లాడాడు. దానికీ ఆమె కొట్టినట్టు జవాబియ్యడంతో మళ్ళీ బుర్ర తిరిగి, ఆమెనేమీ చెయ్యలేక ఈసారి కూతుర్ని టార్గెట్ చేస్తూ బలహీనత బయటపెట్టుకున్నాడు - రికార్డు ఆపమని అరుస్తూ. ఇంతకంటే అతనేం పీకలేడని టీ ద్వారా, గ్రాంఫోన్ రికార్డు ద్వారా చెప్పడం. అదే సమయంలో, స్మిత పూర్వ జీవితం మీద ఆసక్తి కల్గించడం. నిజంగా అతడన్నంత దారుణంగా వుందా పూర్వం ఆమె కుటుంబ పరిస్థితి? రెండోది, గతంలో ఆమె ఎవరితో వెళ్ళిపోయి వుంటుంది? ఈ రెండిటి గురించీ ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో చూస్తామేమోనని మనం ఎదురు చూసేలా చెయ్యడానికి ఈ డైలాగుల ప్లాంటింగ్. ఇక అతను కూతురి మీద అరిచేసరికి, ఆమె అతడి మీద అరిచింది. ఇక టాపిక్ కూతురి మీదికి మళ్ళిపోయింది. కూతురి మీద ఫోకస్ అవుతూ సీను మలుపు తిరిగింది... 

        8. కోపాన్ని అణుచుకుంటూ, ‘మళ్ళీ నువ్వు ఇంట్లోంచి వెళ్ళిపోయే వంకలు వెతుకున్నావా?’ అని సిగరెట్ కింద పడేసి నలిపేసి, ‘వెళ్ళు! ముక్కు నేలకి రాస్తూ వెనక్కొస్తావ్!’ అంటాడు. గబగబా బెడ్ మీద బట్టలు సర్దేస్తూంటుంది. కూతురు గుమ్మం దగ్గరికొచ్చి ఏదో అనబోతే నోర్ముయ్యమంటాడు. ‘ఎప్పుడూ వేసే వేషాలే ఇవి!’ అనేసి వెళ్ళిపోతూ, కూతుర్ని తన గదిలోకి వెళ్లిపొమ్మంటాడు. 

        వివరణ :  ఆ సిగరెట్ నలిపెయ్యడం ఆమెని నలిపేస్తున్నట్టు ఫీలై పోవడమే. సిగరెట్ తో ఇదింకో బలహీన వ్యక్తిత్వ ప్రదర్శన. చివరికి సిగరెట్ కథ ఇలా ముగిసింది. సిగరెట్ ఈ సీనులో సందర్భానుసార డైనమిక్స్ లో మన దృష్టి నాకర్షిస్తూ లైవ్ గా పాలుపంచుకుంది. ఈ సీనులో టీ, గ్రాంఫోన్, సిగరెట్, ఏ వస్తువు వాడినా, అది కథనో, పాత్రల్నోబయట పెట్టడానికే  వ్యూహాత్మకంగా ప్లే చేశారు తప్ప- కథనీ, పాత్రల్నీవదిలేసి అలంకార ప్రాయంగా ప్రయోగించలేదు.

        9. కూతురు ముందుకొచ్చి సూట్ కేసు సర్దుతున్న తల్లినే చూస్తుంది. సూట్ కేసులో బట్టలన్నీ కుక్కి, మూత పెట్టి, బయల్దేర బోతూంటే, ‘అమ్మా, నిజంగానే వెళ్తున్నావా?’ అంటుంది కూతురు. ఆగిపోయి, ఏమనాలో అర్ధంగాక చూస్తుంది. కదిలి అటు చూస్తే, తల్లి చూస్తూంటుంది కిచెన్ దగ్గర్నుంచి. ఇటు చూస్తే, అతను చూస్తూంటాడు హాల్లోంచి. సూట్ కేసు కింద పెట్టి, కూతుర్ని పిలుస్తుంది. వచ్చి తల్లిని పట్టుకుంటుంది కూతురు. ‘దేనికీ?’ అంటాడు అతను. ‘సుషు నాతో వస్తుంది’ అంటుంది. ‘సుష్మా నా కూతురు!’ అంటాడు. ‘నిజంగా?’ అంటుంది వ్యంగ్యంగా. 

      వివరణ :  అతడంత మాటన్నాక ఆమె ఎందుకాగుతుంది. సాధారణంగా చిత్రణ లెలా వుంటాయంటే, ఆమె సూట్ కేసు సర్దుకుని కూతుర్ని బరబరా లాక్కుని వెళ్ళిపోతూ వుంటుంది ... ఇది బయటి నుంచి రచయిత తన డామినేషన్ తో పాత్ర మీద రుద్దే దుశ్చర్య.  ఇందులో పాత్ర ఎమోషనల్ గ్రాఫ్ /ఆర్క్ ఎక్కడుంది. మానవ సహజ డ్రామా ఎక్కడుంది? ఇంత సేపూ స్మిత తన గురించి, తన జీవితం గురించీ దూకుడుగా ఆలోచిస్తోందని మనకి తెలుస్తూనే వుంది. ఆమెకి కూతురి ధ్యాసే లేదు. కూతురు, ‘అమ్మా, నిజంగా వెళ్తున్నావా?’ అనేసరికి ఈ లోకంలో కొచ్చింది. ఉక్రోషమంతా దిగిపోయి కూతుర్ని గుర్తించింది. ఇప్పుడు తనే కాదు, తనతో కూతురూ అని తెలుసుకుంది. ఆగిపోయి ఆమెని రమ్మంది. ఇప్పుడామె ఎమోషనల్ గ్రాఫ్ /ఆర్క్ కరక్టుగా వచ్చాయి. అతనామె నాపుతూ, సుష్మ తన కూతురన్నాడు. దీనికామె, ‘నిజంగా?’ అంది వ్యంగ్యంగా. ఈ డైలాగు అన్పించడంలో ఉద్దేశం, అతడి పాత్ర చిత్రణలో మిగిలున్న అంశం కూడా పూర్తి చెయ్యడం. అతను భార్యనీ, అత్తనీ మాత్రమే కాదు, కూతుర్ని కూడా కూతుర్లా చూడలేదని. భార్య డబ్బూ, తన సుఖం - ఇంతే అతడి జీవితమని. ఈ డైలాగు పాత్రలోంచి సహజంగా వచ్చింది కాబట్టి రచయిత రాశాడు. 

        కూతురా మాట అనగానే నిలబడి పోయిన స్మిత కి -ఇటు చూస్తే కిచెన్ దగ్గర్నుంచి తననే చూస్తున్న తల్లి కన్పిస్తుంది, అటు చూస్తే తననే చూస్తున్న పలేకర్ కన్పిస్తాడు హాల్లోంచి. వాళ్ళు కూడా ఆమె సమాధానం కోసం చూస్తున్న అర్ధంలో ఫ్రేములోకి రావడం. ఎప్పుడెలా ఎవరు మాత్రమే ఫ్రేములోకి రావాలో, లయ బద్దంగా ఆ ప్రక్రియే కొనసాగుతోంది మొదట్నించీ సీనంతా.

        10. ‘తీసికెళ్ళు మరి! తయారు చెయ్ నీలాగే! చాలా బాగుంటుంది. జీవితాంతం ఇంకొకళ్ళ ఇళ్ళల్లో పడి బతికేస్తుంది...’ అని సవాలు విసురుతాడు. కూతురికి ఏడ్పొచ్చేస్తుంది. ‘ఇలాగా నా మీద గెలుస్తావ్...’ అంటుంది స్మిత నిస్సహాయంగా. వెనుక తల్లి వచ్చి నించుంటుంది. కళ్ళ నీళ్ళతో కూతుర్ని విడిపించుకుంటుంది స్మిత. కూతురు వెళ్లి అమ్మమ్మని చుట్టుకుంటుంది. స్మిత సూట్ కేసు పట్టుకుని బయటి కెళ్ళిపోయి  టాక్సీనాపి ఎక్కేస్తుంది...

        వివరణ : అతడలా సవాలు విసిరేసరికి సమాధానం లేదు ఓటమి తప్ప. ఈ సీనులో ఎక్కడా ఆమె కన్నీళ్లు పెట్టుకోలేదు, ఇక్కడ సీను కూతురి మీద ఫోకస్ అయినప్పుడు తప్ప. అప్పుడంతా రౌద్ర రసంతో వుంది, ఇప్పుడు కరుణ రసానికొచ్చింది. ఆమెకి కన్నీళ్లు రావడం రావడం ముందు ఇంకెప్పుడో గాకుండా, ఇప్పుడు కూతురితో కనెక్ట్ అయి వస్తేనే, హ్యూమన్ ఎలిమెంట్ జతపడి సీను క్లయిమాక్స్ సమగ్రమవుతుంది.

        సత్యదేవ్ దుబే, గిరీష్ కర్నాడ్ లిద్దరూ ప్రసిద్ధ నాటక రచయితలూ కూడా. నాటక రచన ఆర్గానిక్ గా వుంటుంది. పైగా సినిమాల్లో పది సీన్లు వేసి చెప్పే విషయాన్నీ ఒక్క సీన్లో స్థలకాలాల ఐక్యతతో చెప్పేస్తారు. ఇందుకే ఈ సీను ఇలా వచ్చింది - బోలెడు - బోలెడు సమాచారమందిస్తూ, గత వర్తమాన భవిష్యత్ కాలాలకి సంబంధించి.

ఆరు నిమిషాలు - 41 షాట్లు

         ఇప్పుడు ఈ సీనుకి షాట్లు తీసిన విధానం చూద్దాం. షాట్స్ పొందిక వాక్యంలో పదాల పొందికంత అందంగా వుంటేనే అదొక వెండితెర పాఠ్యమవుతుంది. స్మూత్ గా సాగిపోయే విజువల్ లాంగ్వేజి అవుతుంది. ఒక సీనుకి ఆ సీన్లో పాత్ర  వున్నపరిస్థితీ, ఆ పరిస్థితికి పాత్ర ఎలా ఫీలవుతోందో ఆ ఫీల్ - ఇవి మాత్రమే షాట్స్ ని నిర్ణయిస్తాయని ఈ వ్యాసం ప్రారంభం

లో ఇన్నర్ ఇంజనీరింగ్ చెప్పుకున్నాం. ఈ ప్రకారం కొన్ని కీలక షాట్స్ కి అర్ధాలు చూద్దాం.

        1. మిడ్ షాట్ లో బాల్కనీలో స్మిత కోసం అసహనంగా ఎదురుచూస్తున్న పలేకర్, సిగరెట్ ముట్టుంచుకోవడానికి అగ్గిపెట్టె తీసి ఆగిపోతూ కిందికి చూశాడు. లో- యాంగిల్లో కారు దిగుతున్న స్మిత కన్పించింది. తనని తాను ఆమెకంటే ఉన్నతంగా భావించుకునే రకం కాబట్టి, పైనుంచి కిందికి ఆమెని  చూస్తున్నట్టు ఒకే లో - యాంగిల్ షాట్. కింద సపరేట్ గా వాళ్ళిద్దరి షాట్స్ వేయలేదు. వేస్తే రసభంగం. 

        2. ఆమె మెట్లెక్కి ఇంట్లోకి వస్తున్నప్పుడు కూడా అదే లో- యాంగిల్ షాటే అతను తలుపు దగ్గర్నుంచి చూస్తూంటే. ఆమె సజెషన్ లో అతణ్ణి చూస్తున్నట్టు కింది నుంచి హై యాంగిల్ షాట్ వేయలేదు. తన కంటే ఉన్నతంగా ఆమె అతణ్ణి చూసే ప్రశ్నేలేదు కాబట్టి. 

        3. ఆమె తలుపు దగ్గర అతణ్ణి చూసుకుంటూ లోపలికి వెళ్తున్నప్పుడు, అతడితో సమంగా మీడియం క్లోజప్ లోకి వచ్చింది. ఇప్పుడింకా ఘర్షణ మొదలవని మామూలు స్థితి కాబట్టి, సమంగా మీడియం క్లోజప్ లోకొచ్చింది. తర్వాత ఘర్షణ మొదలయ్యాక ఆమె మామూలు మీడియం క్లోజప్ లో వుండదు. ఫైర్ బ్రాండ్ గా బిగ్ క్లోజప్స్ లో వుంటుంది. 

        4. ఆమె బెడ్ రూమ్ లోకి వస్తున్నప్పుడు పక్క గది కిటికీ వూచల్లోంచి ఆమెని చూపిస్తూ పానింగ్ షాట్. ఈ సినిమాలో ఆమె ప్రతీ రిలేషన్ షిప్ లోనూ పురుషుడితో పంజరంలో వున్నట్టే ఫీలవుతుంది. అందుకని కిటికీ వూచల్లోంచి ఈ షాట్. 

        5. అతను బెడ్ రూమ్ తలుపు దగ్గరికొచ్చి ఆగినప్పుడు, డ్రెస్సింగ్ మిర్రర్ ముందు వున్న ఆమెకి, అతడికీ మీడియం క్లోజప్సే ఇచ్చారు. వాగ్యుద్ధం ఇప్పుడిప్పుడే తారా స్థాయికి వెళ్ళలేదు కాబట్టి. 

          6. అతను దర్శకుడితో సంబంధాన్ని అంటగట్టి మాటాడినప్పుడు తారా స్థాయికి వెళ్ళింది. ఆమె కోపం పెట్రేగిన ఈ ఉద్రిక్త క్షణాల్లో మామూలు క్లోజప్ కాదు, బిగ్ క్లోజప్ లో కొచ్చేసింది. అతను అదే మీడియం క్లోజప్ లో వుండి పోయాడు. ఇప్పుడిక ఆమె రివోల్ట్ అవుతున్న పతాక దశ ఇదన్నమాట. ఇంతవరకూ ఎక్కడా బిగ్ క్లోజప్ ఆమె మీద వేయకుండా జాగ్రత్త పడ్డారు. 

        7. ఇప్పుడతను కదిలి ఆమెతో బిగ్ క్లోజప్ లోకి వచ్చేశాడు. ఇలా రావడానికి కారణం ఆమెతో సమంగా ఫైర్ అవుతూ, కొత్తగా తీవ్రారోపణ చేస్తున్నాడు. తనకి చెప్పకుండా ఆమె కొత్త బ్యాంక్ ఎక్కౌంట్ తెరిచినట్టూ, ఇంకో కొత్త సినిమా కాంట్రాక్ట్ సైన్ చేసినట్టూ. ఈ నిజంతో ఆమె ఆలోచించుకోవాలన్నట్టు బిగ్ క్లోజప్ లోంచి తప్పుకుంది.  

        8. దానికామె సమాధానం చెప్తున్నప్పుడు తిరిగి ఇద్దరూ మీడియం క్లోజప్ లో. అప్ అండ్ డౌన్స్ ని షాట్స్ ఫాలో అవుతున్నాయి.      
        9. ఇప్పుడామె గతంతో ఆమె మీద ప్రతాపం చూపిస్తూ అతను బిగ్ క్లోజప్ లోకొస్తే, కెమెరా అతణ్ణి ఫాలో అయి పక్కనున్న ఆమెనీ ఫ్రేములోకి తీసుకుంది. అతడి ప్రతాపం పూర్తయ్యాక, ఆమె ఇవ్వాల్సిన సమాధానం ఇచ్చి తప్పుకోవడంతో, షాట్ కట్ అయింది.
        10. దీంతో అతను సపరేట్ గా బిగ్ క్లోజప్ వేసుకుని, రికార్డు పెట్టిన కూతురి మీద అరుపులు అరవడం.
        11. వెంటనే ఆమె కూడా బిగ్ క్లోజప్ లోకొచ్చేసి, రికార్డు ఎందుకాపాలని అంతకంటే అరుపులు అరవడం.
        12. దీంతో తలుపు దగ్గరున్న అతను ఠక్కున మీడియం క్లోజప్ లోకొచ్చేశాడు. నువ్వు మళ్ళీ వెళ్ళిపోయే బహానాలు వెతుకుతున్నావా - అంటూ.     

        13. పుల్ బ్యాక్ చేస్తే ఆమే అదే ఫ్రేములో అతడి సమీపంలో వుంది. ఆమె ఇలా ముందు కొస్తున్నట్టు చూపించలేదు. ఆమెని తలుపు దగ్గరే  అతడి ముందుంచి, పుల్ బ్యాక్ చేస్తే, ఆమె ముందుకు కదిలిన అర్ధమే వచ్చింది. అంటే వెళ్ళిపోవడానికి ఇక సిద్ధమని. 

        14. స్మిత సూట్ కేసు పట్టుకుని వెళ్లి పోతున్నప్పుడు, కూతురు అన్న మాటకి ఆగిపోయి,  అటు చూసినప్పుడు, కన్పించిన తల్లి బ్లర్ అవుతుంది. ఆమెకి సమాధానం చెప్పాల్సిన అవసరాన్ని స్మిత ఫీలవక పోవడం వల్ల. 

        15. స్మిత ఇటు తిరిగి చూసినప్పుడు, పలేకర్ ని కూడా బ్లర్ గానే చూసింది. కేర్ చేయనట్టు. అతను ముందుకొచ్చి కూతురి గురించి సవాలు విసిరినప్పుడు. మీడియం క్లోజప్ లోనే వుంది...ఇక ఆమెకి బిగ్ క్లోజప్స్ లేవు. పరాజితురాలు. సమాధానం చెప్పాల్సిన అవసరం లేదని భావించిన తల్లికే కూతుర్ని అప్పగించింది.

     ఈ విధమైన షాట్స్ కలబోతతో సీను తెరకెక్కింది. దర్శకుడు శ్యాం బెనెగళ్ విజన్తో  సీను క్లాసిక్ హోదాకి చేరింది. ఈ సీను స్క్రీన్ ప్లేలో ప్లాట్ పాయింట్ వన్ సీనే. స్మిత షూటింగ్ ముగించుకుని డైరెక్టర్ తో ఇంటికొచ్చే రెండు సీన్ల తర్వాత, మూడే సీనే ఈ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ సీను. ఈ ఒక్క సీనులోనే సాధారణంగా ప్లాట్ పాయింట్ వన్ వరకూ వుండే ఓ ఇరవై సీన్ల విషయమంతా వుంది. గ్రేట్ కదూ? నాటక టెక్నిక్ వల్ల ఇలా కుదిరింది. ఈ వొక్క సీన్లోనే బిగినింగ్ విభాగం ఇరవై సీన్లలో వుండే పాత్రల పరిచయం, కథా నేపథ్యపు ఏర్పాటు, సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పనా, సమస్య ఏర్పాటూ అనే నాల్గు టూల్సూ ప్లే అయ్యాయి. ఆమె ఇంట్లోంచి వెళ్ళిపోవడం ప్లాట్ పాయింట్ వన్ మలుపు. ఇప్పుడామె గోల్ ఏమిటో దేవుడెరుగు. ఈ సీను తర్వాత చిన్నప్పట్నుంచీ ఆమె ఫ్లాష్ బ్యాక్.   
  
       ప్రాంతీయ సినిమాల్లో ఇలాటి టెక్నిక్స్ వుంటున్నాయి. కమర్షియల్ సినిమాల్లో అవే టెంప్లెట్స్ తప్ప రాయడానికేమీ వుండడం లేదు...

―సికిందర్
        (రేపు :  లాక్ డౌన్ కాలంలో పొదుపుగా అందిన  రెండు  ‘సందేహాలకి  సమాధానాలు’)

923 : క్రైం థ్రిల్లర్ జానర్ మర్యాద -4

       క్రైం థ్రిల్లర్ రాయడం కష్టమేం కాదు, అదెలా రాయాలో ఇలా రాసి తెలియ

జేయాలంటేనే రొంబ కష్టం. క్రియేటివిటీ గాల్లోంచి వస్తుందనుకుంటే గాలి కబుర్లు పోగేసు
కోవడమే. మెదడులోంచి వస్తుందనుకుంటే ముష్టి ఆలోచనలు జమ చేసుకోవడమే. మెదడుకి ఎన్నోషరతులుంటాయి. అవిదాటి బయటికి రాదు, బయటికి చూడదు గాక చూడదు.  క్రియేటివిటీకి నాల్గు మెట్లుంటాయి : 1. తయారీ, 2. నాన బెట్టడం, 3. బల్బు వెలగడం, 4. రాసెయ్యడం. తయారీ అంటే సమాచార సేకరణ, నాన బెట్టడమంటే సేకరించిన సమాచారం మైండ్ లో సింక్ అవడానికి కొన్నాళ్ళు అలా వదిలెయ్యడం, బల్బు వెలగడమంటే సింక్ అయిన విషయం లోంచి ఒక ఐడియా బల్బులా వెలగడం, రాసెయ్యడమంటే, ఆ వెలిగిన ఐడియా పెట్టుకుని కథ డెవలప్ చేసుకోవడం...ఈ ప్రాసెస్ లో వెళ్తేగానీ క్రైం థ్రిల్లర్ కుదరదు. ఒక హత్య కేసుతో క్రైం థ్రిల్లర్ (పోలీస్ డిటెక్టివ్) కథ రాయాలనుకున్నారనుకుందాం (హత్య కేసుతోనే రాస్తారు), ముందుగా ఏ రకం హత్యో నిర్ణయించుకుంటే ఆ రకమైన సమాచారం సేకరించుకోవచ్చు. గన్ తోనా, బాంబు తోనా, కత్తితోనా, ఉరితాడుతోనా, విషంతోనా ...ఏదైతే ఆ మేరకు సమాచారం. 

        ఈ సమాచారంలోంచి ఒక పాయింటు పట్టుకోవడానికి కొన్నాళ్ళలా మనసులో వదిలెయ్యాలి. స్క్రీన్ ప్లే పండితుడు జేమ్స్ బానెట్ మనసులో నలుగుతూన్న సమస్యకి కలల రూపంలో వచ్చే క్రియేటివ్ పరిష్కారాల గురించి చెప్తాడు. అలా స్ఫురించిన ఐడియాని మించింది వుండదు. లేదా మనమేదో పనిచేసుకుంటు        న్నప్పుడు చటుక్కున ఐడియా మెరుస్తుంది నలుగుతూన్న విషయం లోంచి. అప్పుడా ఐడియా పట్టుకుని కథ అల్లుకోవాలి. ఐతే మూసఫార్ములా కథ అల్లుకోవాలనుకుంటే ఈ వ్యాసం పనికిరాదు. జానర్ మర్యాదలతో రియలిస్టిక్ కథ అవసరమనుకుంటేనే ఈ వ్యాసం తగిన సమాచారమందిస్తుంది. 

     ఈ వ్యాసాలకి సంబంధించి ఇంకో సందేహం ఇలా అందింది - నేనొక క్రైం కథ రాస్తున్నాను. అందులో హీరోయిన్ ఒక హత్య చేయాలి. ఈ హత్య దొరక్కుండా చేయాలని రీసెర్చి చేస్తుంది. అలాటి పాయిజన్ కోసం ఇంటర్నెట్ లో సెర్చి చేస్తుంది. నా సందేహం ఏమిటంటే, అలాటి పాయిజన్ నిజంగా వుందా అనేది. నెట్ లో ఎంత సెర్చ్ చేసినా దొరకలేదు, ఏం చేయాలంటారు?- అని. ఇటీవల కేరళలో ఓ కేసు పట్టుకున్నారు. ఆ కామర్స్ గ్రాడ్యుయేట్ గత 14 ఏళ్లుగా కుటుంబంలో ఆరు హత్యలు చేసింది. ఆరో హత్యతోనే అన్ని హత్యలూ బయట పడ్డాయి. ఎలా చేసింది? సహజ మరణాలన్పించేలా స్లో పాయిజన్ తో. ఆ పాయిజన్ సయనైడ్. ఏ పాయిజన్ తో హత్య చేసినా కొంత కాలమే తప్పించుకోగలరు. ఇవాళ్టి  ఫోరెన్సిక్ టాక్సికాలజీతో తెలిసిపోతుంది. కనుక ఏ పాయిజన్ అనేది ముఖ్యం కాకూడదేమో కథకి, చంపి దొరక్కుండా తప్పించుకునే డ్రామా ఏదైనా వుంటే అది ముఖ్యమవాలేమో స్క్రీన్ ప్లేకి ఆలోచించాలి. గేరీ రాడ్జర్స్ అని మాజీ పోలీస్ డిటెక్టివ్, ఫోరెన్సిక్ కరోనర్ (శవ పంచాయితీ జరిపే అధికారి) వున్నాడు. ఈయన రచయితలకి రాసుకోవడానికి పనికొచ్చే క్రైం ఇన్వెస్టిగేషన్ సలహా సంప్రదింపుల కేంద్రంగా వున్నాడు. ఈయనేమంటాడంటే,  రచయితలు క్రైం ఇన్వెస్టిగేషన్లో ముఖ్యమైన నాల్గు విషయాలు గుర్తుంచుకోవాలంటాడు. అవి హంతకుడు దొరికిపోవడానికి వుండే కారణాలు : 1. తనకి సంబంధించిన ఏదో ఆధారం వదిలేసి పోవడం, 2. ఏదో వస్తువు అక్కడ్నించి తీసికెళ్ళడం, 3. ఎవరో అతణ్ణి చూసిన సాక్షిగా వుండడం, 4. చేసింది తనే ఎవరికో చెప్పేసుకోవడం. పోలీస్ డిటెక్టివులు ఈ నాల్గు కోణాల్లోనే దర్యాప్తు చేస్తారని అంటాడు. 

        కాబట్టి చంపి దొరక్కుండా తప్పించుకునే పాత్ర, పై నాల్గు పనులూ చేయకూడదంటాడు. 1. తనకి చెందిన ఆధారాలకి సంబంధించి ఇవి వదలకూడదు : వేలిముద్రలు, పాదరక్షలు, టైరు గుర్తులు, గన్ తో కాలిస్తే గన్ పౌడర్ అవశేషాలు, పంటి గాట్లు, గోళ్ళ రక్కుళ్ళు, చేత్తో రాసిన, లేదా ముద్రిత పత్రాలు, శిరోజాలు, సిగరెట్ పీకలు, చూయింగ్ గమ్, పళ్ళ పుల్లలు, గ్లవ్స్, పర్సు, ఐడీ కార్డులూ వగైరా. 2. హత్యా స్థలం నుంచి తీసికెళ్ళ కూడనివి : హతుడి డీఎన్ ఏ, వాహనం, ఆభరణాలు, డబ్బు, బ్యాంక్ కార్డులు, సెల్ ఫోన్, కంప్యూటర్ రికార్డులు, హత్యాయుధం కత్తి అయితే ఆ కత్తి, తాడు అయితే ఆ తాడు, గన్ అయితే ఆ గన్... 3. ఎవరూ చూడకుండా వుండాలంటే జాగ్రత్తలు : ఎవర్నీ వెంట తీసికెళ్ళ కూడదు, చుట్టు పక్కల ఎవరి కంటా పడకూడదు, సీసీ కెమెరాల పరిధిలోకి వెళ్ళకూడదు, హత్యా స్థలంలోంచి వెళ్ళిపోయాక కూడా ఎక్కడా రోడ్ల మీద సీసీ కెమెరాలకి చిక్కకూడదు. వైన్ షాపుకి వెళ్ళకూడదు. 4. చేసింది తాగి వాగకూడదు. మందు ఫ్రెండుకి, గర్ల్ ఫ్రెండుకే కాదు, దొరికిపోతే పోలీసులకి కూడా చెప్పకూడదు. తెలియకుండా పోలీసు ఇన్ఫార్మర్లు వుంటారు. జాగ్రత్త పడాలి...

ఎలా రాయాలి?

       పోలీస్ డిటెక్టివ్ స్క్రీన్ ప్లే ఎలా రాయాలనేది చూద్దాం : దీనికి హత్యే కేంద్రబిందువు కావాలి. ఈ హత్య చుట్టే కథ నడవాలి. ఈ ప్రధాన హత్యకి అనుబంధంగా మరికొన్ని హత్యలు జరగవచ్చు. అర్జున్ -విజయ్ ఆంటోనీలు నటించిన ‘కిల్లర్’ (2019) లో లాగా. అయితే జరిగిన మొదటి హత్యే కథకి ప్రధాన హత్యగా తీసుకోవాలి. అనుబంధ హత్యలు కొత్త క్లూస్ కి దారితీసే ఉద్దేశంతో కథకి ఉపయోగపడాలి. ప్రధాన హత్య ప్లాట్ పాయింట్ వన్ దగ్గర జరిగిందనుకుందాం, అప్పుడా క్రైం సీన్ సృష్టి నిర్దుష్టంగా వుండేట్టు చూసుకోవాలి. హత్యాస్థలంలోకి పోలీసులు, క్లూస్ టీం పాత్రలు ఎంటరైనప్పుడు తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. కొన్ని సినిమాల్లో (కిల్లర్, ధృవ) క్లూస్ టీం రావడం రావడం వొట్టి చేతులతో అక్కడి వస్తువులు ఎడాపెడా ముట్టేసుకుంటూ వుంటారు, లైట్ స్విచ్చులేసేస్తూ వుంటారు. ఇది చాలా సిల్లీగా వుంటుంది. చేతులకి గ్లవ్స్ గానీ, అవిలేనప్పుడు కనీసం కర్చీఫ్ గానీ లేకుండా చేతులేస్తే, వేలిముద్రలు వంటి సాక్ష్యాధారాలు గల్లంతై పోతాయి. ఆనాడెప్పుడో   కొమ్మూరి సాంబశివరావు రాసిన డిటెక్టివ్ నవలల్లో చూడండి- పాత్రలు ఎంత జాగ్రత్త తీసుకుంటాయో. సిగరెట్ పీకని సైతం కర్చీఫ్ తో ఎత్తి పట్టుకుంటాయి. ప్రసిద్ధ క్రిమినల్ లాయర్ పాత్ర పెర్రీ మేసన్ నవలల్లో కొన్నిట్లో, అతను క్లయంట్ తో వెళ్తే అనుకోకుండా హత్యా దృశ్యం ఎదురయ్యే సన్నివేశం వుంటుంది. అప్పుడా క్లయంట్ తెలియక ఏదైనా ముట్టుకోబోతే, తన ఊతపదం టట్ టట్ - అంటూ తిట్టేవాడు. ఏ నేరస్థలమైనా నేరస్థుడు వదిలే సాక్ష్యాధారాలతో కూడి వుంటుంది. వాటిని కలుషితం చేస్తే కేసే గల్లంతై పోవచ్చు. ఆరుషీ జంట హత్యల కేసులో జరిగిందిదే. 

        నేరస్థల పరిశీలనా ప్రక్రియకి ఇండియాలో ఒక స్టాండర్డ్ ఆపరేటింగ్ ప్రొసీజర్ అంటూ వుంది. పోలీస్ స్టేషన్లో సమాచారం అందిందగ్గర్నుంచీ ఫోరెన్సిక్ పరీక్షల ఫలితాల వరకూ. ఎవరైనా తీసేది ఒకే పోలీస్ డిటెక్టివ్ క్రైం థ్రిల్లరైనా, ఈ నాలెడ్జిని సముపార్జించుకుంటే ఏం తీస్తున్నారో గైడెన్స్ వుంటుంది, ఒక స్పష్టత వుంటుంది. 15 పేజీల ఈ పీడీఎఫ్ కాపీని ఈ వ్యాసం చివర ఇచ్చిన లింక్ ని క్లిక్ చేసి పొందవచ్చు. దీన్ని సమగ్రంగా అవగాహన చేసుకుంటే కథని బట్టి ఏం కావాలో, ఎంత కావాలో అంతే తీసుకుని సీనాఫ్ క్రైంని పకడ్బందీగా రాసుకోవచ్చు. 

మరణ సమయ నిర్ధారణ 

       పాత డిటెక్టివ్ నవలల్లో హత్యాస్థలంలోకి ఫోరెన్సిక్ డాక్టర్ వచ్చి ప్రాథమిక శవ పరీక్ష చేసే వాడు. మరణ సమయాన్ని అక్కడే చెప్పేవాడు. విదేశీ డిటెక్టివ్ నవలల ప్రభావంతో కావచ్చు అలా రాశారు. ఫోరెన్సిక్ డాక్టర్ నే పోలీస్ డాక్టర్ అనేవారు. ఆయన వచ్చేవరకూ అక్కడ ఇన్వెస్టిగేషన్ ప్రారంభించే వారు కాదు. ఆయన శవాన్ని పరీక్షించాకే మొదలెట్టే వారు. మరణ సమయాన్ని ఒక కాల వ్యవధితో చెప్పేవాడు. 2 -4 గంటల మధ్య అనో, 12 - 5 గంటల మధ్య అనో. ‘కిల్లర్’ లో ఇలా కాల వ్యవధితోనే వుంటుంది. మన సినిమాల్లో ఈ విషయంలో జాగ్రత్తే పాటిస్తున్నారు. కొన్ని హాలీవుడ్ సినిమాల్లోనే ఇన్ని గంటలకని తప్పుగా చెప్తున్నారని గేరీ రాడ్జర్స్ రాశాడు. అలా చెప్పడానికి చనిపోయే     సమయంలో స్టాప్ వాచీ పెట్టుకుని డాక్టర్ అక్కడున్నాడా అని హాస్య మాడేడు. ఇదలా వుంచితే, హత్యాస్థలానికి పోలీస్ డాక్టర్ వచ్చే విషయంలో అమెరికాలో ప్రతిపాదనలు చేస్తున్నారు. డాక్టర్ వచ్చి దృశ్యపరంగా చూస్తే మరణం గురించి ఎక్కువ విషయాలు తెలుస్తాయని అంటున్నారు. శవస్థితి, శవం పడున్నతీరు మొదలైన ఆధారాలతో హత్య ఎలా జరింగిందో కూడా డాక్టర్ చెప్పగలడంటున్నారు, కేవలం తన దగ్గర కొచ్చిన శవానికి పోస్ట్ మార్టం చేయకుండా. 

        సాధారణంగా సినిమాల్లో హత్యాస్థలంలో హంతకుడికి సంబంధించి వస్తు రూపంలో ఏదో క్లూ దొరికినట్టు చూపించి, దాన్నాధారంగా పట్టుకునే ప్రయత్నాలు చూపిస్తూంటారు. మంచిదే, అయితే ఈ టెంప్లెట్ కాకుండా, మెడికల్ ఆధారాలతో కూడా పట్టుకునే ప్రయత్నాలు చూపిస్తే కొత్తదనం వస్తుంది. పెర్రీమేసన్ నవలల్లో ఇవే ఎక్కువ వుంటాయి. కత్తిగాయం ఎంత లోతుకి దిగింది, గాయం ఒకే కత్తితో అయిందా, లేక ఆ గాయంతో కొనప్రాణంతో వున్న బాధితుడ్ని ఇంకెవరో వచ్చి, ఇంకో కత్తిని అదే గాయంలోకి దింపి పూర్తిగా చంపారా లాంటి సస్పెన్సుని క్రియేట్ చేస్తాడు - పెర్రీ పెసన్ ని సృష్టించిన సుప్రసిద్ధ క్రిమినల్ లాయర్ ఎర్ల్ స్టాన్లీ గార్డెనర్. పెర్రీ మేసన్ బుక్స్ బెంగుళూరు పబ్లిషర్ మాస్టర్ మైండ్ బుక్స్ నుంచి పొందవచ్చు. వెల వంద రూపాయలుంటుంది. 

     పోస్ట్ మార్టం లివిడిటీ అనే మరో మెడికల్ ఎవిడెన్స్ వుంటుంది. శవం ఏ శరీర భాగాలు నేలకి తాకుతూ వుంటాయో గురుత్వాకర్షణ వల్ల రక్తం అక్కడికి లాగేసుకుని, ఆ భాగాల మీద మచ్చలేర్పడతాయి. ప్రాణం పోయిన అరగంటకి ఈ ప్రక్రియ మొదలవచ్చు. శవాన్ని కనుగొన్నప్పుడు ఈ మచ్చలు పైన కనబడితే, శవాన్ని ఎవరో తిరగేసినట్టు అర్ధం. అంటే హత్య జరిగిన అరగంట తర్వాత ఇంకెవరో ఇక్కడికి వచ్చినట్టు. శవ భంగిమ చాలా ఇంపార్టెంట్ ఈ కేసుల్లో. ఇలాటి పాయింట్లు లాగి కథ చేసినప్పుడు ఇంకింత ఉన్నతంగా వుంటుంది. పోస్ట్ మార్టం లివిడిటీ గురించి యూట్యూబ్ లో వీడియోలుంటాయి. 

        రిగర్ మార్టిస్ అని ఇంకో మెడికల్ ఎవిడెన్స్. అంటే శవం కొయ్యబారడం. చనిపోయిన నాల్గు గంటలకి ఇది జరుగుతుంది. ఈ స్థితి 18 గంటలు వుండి ఆతర్వాత సడలుతుంది. అక్కడ్నించీ కుళ్లే దశ ప్రారంభమవుతుంది. మరణ సమయాన్ని రిగర్ మార్టిస్ ద్వారా నిర్ధారిస్తారు. రిగర్ మార్టిస్ లో అసాధారణ శవ భంగిమ వుంటే, ఇంకో చోట చంపి ఇక్కడ పడేసినట్టు అనుమానిస్తారు.

        పోస్ట్ మార్టం (శవ పరీక్ష) లో మరణ కారణాన్ని తెలుసుకుంటారు. హత్యాయు
ధాలకి సంబంధించి గన్స్ గురించి బాలస్టిక్స్ సైన్స్ వుంది. ఏ బులెట్ ఏ గన్ నుంచి వచ్చింది, ఎంత దూరంనుంచి ఏ కోణంలో పేలింది, నేరుగా తగిలిందా, లేక ఇంకేదేనా వస్తువుకి తగిలి పరావర్తనం చెంది తగిలిందా వంటి నిర్ధారణలు చేస్తారు. కత్తి గాయాలు, ఫలానా కత్తి హత్యాయుధమని నిర్ధారణ, దహనం కేసుల్లో, ఉరితీత కేసుల్లో, నీట మునక కేసుల్లో, విషప్రయోగం కేసుల్లో ఇలా దేనికా సైన్స్ విభాగముంది. డాక్టర్ కె. సత్యనారాయణ రెడ్డి, డాక్టర్ ఓపీ మూర్తిలు రాసిన ‘ది ఎసెన్షియల్స్ ఆఫ్ ఫోరెన్సిక్ మెడిసిన్ అండ్ టాక్సికాలజీ’ అన్న ప్రసిద్ధ గ్రంథం అన్ని రకాల మరణాలకి సంబంధించి విజ్ఞాన సర్వస్వంలా వుంటుంది రైటర్స్ కి. 

      ఇక వేలిముద్రల ఎవిడెన్స్ సరే. హత్యా స్థలంలో సాక్ష్యాలేవైనా వాటి పరిరక్షణకి అమెరికాలో ఒక విధానాన్ని అమలు చేయాలనీ ఆలోచిస్తున్నారు. హత్యాస్థలం లోకి వివిధ అధికారులు వచ్చి పోతూంటారు. దీన్ని నియంత్రించేందుకు ఒక రికార్డు నిర్వహించాలని, వచ్చిన అధికారులు క్రైమ్ సీన్ని కలుషితం చేయకుండా అరికట్టాలనీ యోచిస్తున్నారు. ఇలాటిది కథలో కల్పిస్తే స్పూర్తిదాయకంగా వుంటుంది. 

        కథ దేశవాళీగా వుండాలనుకుంటే, దేశంలో నిత్యం ఎన్నో హత్యలు జరుగుతూంటాయి. ఆ క్రైం న్యూస్ ని ఫాలో అయితే చాలా కొత్త సమాచారం, కొత్త కథలు, కొత్త కోణాలు దొరుకుతాయి. ఉదాహరణకి ఇలాటి వాటి ఆధారంగా రాసిన రెండు నిజ కేసులు ఈ వ్యాసం కింద ఇచ్చిన పీడీఎఫ్ లింకులు క్లిక్ చేసి చూడవచ్చు. ఇవి ‘ఆంధ్రజ్యోతి’ ఆదివారం అనుబంధంలో ‘క్రైం స్టోరీ’ శీర్షికకి రాసినవి. కాకపోతే నిజ కేసుల ఆధారంగా సినిమా తీసి, ఇది నిజంగా జరిగిన కథ అంటూ పోస్టర్ల మీద వేస్తే ఆ సినిమా ఫ్లాపవుతుంది. ఇలా వేసుకున్న ఎలాటి సినిమా అయినా ఫ్లాపే అయింది. టీవీ లోనే నిజ కథలు వస్తున్నప్పుడు, థియేటర్లో వంద రూపాయలు వదిలించుకుని మరీ చూడాలనుకోరు ప్రేక్షకులు. 

        ఇలా పై విధంగా హీరో కోసం (పోలీస్ డిటెక్టివ్) ఒ క్రైం సీన్ ని స్థాపించాక, ఇన్వెస్టిగేషన్ తాలూకు కథనం తీరుతెన్నుల గురించి వచ్చే వ్యాసంలో చూద్దాం...

―సికిందర్

లింక్స్:
General principles of crime scene investigation 
1. స్క్రూ మాత్రమే క్లూ
2. శవం లేని కేసు
 

922 : క్రైం థ్రిల్లర్ జానర్ మర్యాద -3

        క్రైం థ్రిల్లర్ జానర్ (పోలీస్ డిటెక్టివ్) సినిమాల గురించి చెప్పుకుంటున్నాం. వీటి కథాకథనాలెలా వుంటాయన్నది ప్రస్తుత విషయం. అన్ని జానర్ల కథాకథనాల నిర్మాణం ఒక్కటే : త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్. బిగినింగ్ మిడిల్ ఎండ్ విభాగాలు. బిగినింగ్ ప్రారంభమే ఒక హత్యతో వుండొచ్చు. పోలీస్ డిటెక్టివ్ రంగ ప్రవేశం చేసి దాని ఇన్వెస్టిగేషన్ ప్రారంభించినప్పుడు, ఓ అరగంట స్క్రీన్ టైంలో ప్లాట్ పాయింట్ వన్ వచ్చి బిగినింగ్ ముగియ వచ్చు. ఈ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ లో హంతకుడు రివీల్ అవచ్చు. ఇలా ఇక్కడ స్క్రీన్ ప్లే మిడిల్లో పడినప్పుడు, ఆ హంతకుణ్ణి పట్టుకునే కథ మొదలవచ్చు.
        ఈ వ్యాసాలకి సంబంధించి అందిన కొన్ని సందేహల్లో, మిస్టరీ జానర్ ఎండ్ సస్పెన్స్ అయినప్పుడు, ఎండ్ సస్పెన్స్ కథనంతో వున్న ‘రాక్షసుడు’ అనే పోలీస్ థ్రిల్లర్ కూడా మిస్టరీ జానరే కదా, అది సక్సెస్ అయింది కదా, అలాంటప్పుడు పోలీస్ డిటెక్టివులని క్రైం థ్రిల్లర్ గా కాకుండా, మిస్టరీగానే తీయొచ్చు కదాని ఒక సందేహం అందింది. ముందుగా స్క్రీన్ ప్లే అంటే ఏమిటో శాస్త్రీయంగా అర్ధం చేసుకునే ప్రయత్నం చేద్దాం. ఆ తర్వాత ఈ శాస్త్రీయతని పాటించాలా వద్దా రైటర్స్ కి / మేకర్స్ కి వదిలేద్దాం. ఇదివరకు చాలాసార్లు చెప్పుకున్నట్టు, విజువల్ మీడియా అయిన సినిమాలకి ఎండ్ సస్పెన్స్ తో వుండే మిస్టరీలు వర్కవుట్ కావడంలేదని, హాలీవుడ్డీయులు సీన్ టు సీన్ సస్పెన్స్ కథనాలకి తెరతీశారు. మిస్టరీల్లో లాగా కాకుండా కథని ఓపెన్ చేసేసి, సీను సీను కీ యాక్షన్ తో కూడిన థ్రిల్లింగ్ సస్పెన్సు వుండేలా కథనాల్ని మార్చారు. హంతకుణ్ణి చివరి వరకూ ప్రేక్షకుల నుంచి దాచి పెట్టకుండా, వాడు తెలిసిపోయేలా, వాణ్ణి పట్టుకునే ఎలుకా పిల్లీ ఓపెన్ గేమ్ గా చేశారు. 

       ఇలా చేయడానికి స్క్రీన్ ప్లేలకి వుండే శాస్త్రీయ పునాదినే తీసుకున్నారు. విజువల్ మీడియా అయిన సినిమాలకి పాత్ర (హీరో) వుంటే - దానికి ఎదుటి పాత్ర (విలన్) తెరమీద కన్పిస్తేనే కథ. మన అంతరంగంలో నిత్యం జరిగే కాన్షస్ - సబ్ కాన్షస్ మైండ్ ల ఇంటర్ ప్లే తెరమీద కన్పించాలి. ఈ ఇంటర్ ప్లే ఈ రెండు ముఖ్యపాత్రలు వుంటేనే వస్తుంది : 1. హీరో (కాన్షస్), 2. విలన్ (సబ్ కాన్షస్). త్రీ యాక్ట్స్ స్క్రీప్లేల నిర్మాణ రహస్యమిదే. ఎండ్ సస్పెన్స్ కి జవాబుగా ఇలా ఇంటర్ ప్లేతో  సీన్ టు సీన్ సస్పెన్స్ కి పూనుకున్నాక, సాధారణ నవలా మర్డర్ కథలు వెండితెర మీద ఎక్కువ చైతన్యంతో రసవత్తర మయ్యాయి. 

        ఎండ్ సస్పెన్స్ కథనాల్లో ఈ ‘ఇంటర్ ప్లే’ వుండదు. హంతకుడు (విలన్) ఎవరో చివరివరకూ హీరోకీ, ప్రేక్షకులకీ తెలీదు. ఇలా హీరో మాత్రమే హత్యా దర్యాప్తు పరంగా తెరమీద కన్పిస్తూ, చివరివరకూ, అతను కనుక్కునే వరకూ విలన్ కన్పించకపోవడంతో, వాళ్ళిద్దరి మధ్యా ‘ఇంటర్ ప్లే’ కి అవకాశం లేని కర్వ్యూ ఈ బాపతు సినిమాల్లో రాజ్యమేలుతోంది. అందువల్ల స్క్రీన్ ప్లేల శాస్త్రీయత ఇక్కడ దెబ్బతిని పోతోంది.  

        కరోనా కర్ఫ్యూ పెట్టినా జనాలు రోడ్ల మీదికి ఎందుకొస్తున్నారంటే - దే వాంట్ ఇంటర్ ప్లే. పోలీసులతో బాహాబాహీ. యాక్షన్. మనిషి బేసిక్ స్క్రీన్ ప్లే సైకాలజీ. బ్రెయిన్ ఆ విధంగా జెనెటికల్ గా వైరింగ్ అయి వుంది. ఇందాక కేసీఆర్ అన్నట్టు, కన్పిస్తే కాల్చివేత కూడా పెడితే ఇంకా మజా వస్తుంది వాళ్ళ ఇంటర్ ప్లేకి. ఈ వైరింగ్ ఎండ్ సస్పెన్స్ లో వుండదు. అంతా ఏకపక్ష పాసివ్ కథనం. ఇంటర్ ప్లేకి కర్ఫ్యూ విధిస్తే అది ఎండ్ సస్పెన్స్ తో కూడిన మిస్టరీ కథ అవుతోంది.  

        ఇలావుంటే, ఈ ఎండ్ సస్పెన్స్ కి జవాబుగా సీన్ టు సీన్ సస్పెన్స్ కి పైన చెప్పిన విధంగా తెరతీశాక, ఇంకోవైపు ఎండ్ సస్పెన్స్ తో ఇంకో ప్రయోగం కూడా చేశారు. దీని సాంకేతిక పదమేదీ మన దృష్టికి రాలేదు. మనవరకూ ‘కవరింగ్ లెటర్ కథన’ మని ఏదో పేరుపెట్టి పిలుద్దాం.  అంటే అసలు హత్య జరిగినట్టు ఎక్కడా తెలీదు. ఒక కథ నడుస్తూంటుంది. ఆ త్రీ యాక్ట్ కథలో లీనమైపోతాం. ఈ కథ వెళ్లి వెళ్లి చిట్టచివరికి ఒక ట్విస్టుతో అసలు కథ - అంటే మరుగున వున్న హత్యానేర కథని రివీల్ చేస్తుంది. అంత సేపూ పాత్రలు నడిపిన కథంతా - ఈ అసలు కథని రివీల్ చేయడానికి పన్నిన వ్యూహమని అప్పుడు మనకి తెలుస్తుంది. జరిగిన ఒక హత్యలో హంతకుణ్ణి పట్టుకోవడం గురించే నడిచే ఈ వేరే కథ, ఎండ్ సస్పెన్స్ ఫీలవకుండా కవర్ చేసేస్తుంది. అంటే పైపైన నడుస్తున్న ఈ కథలో ఇంటర్ ప్లేకి తోడ్పడే పాత్రలుంటాయి. అందువల్ల ఎండ్ సస్పెన్స్ అనుమానం, ఫీల్ రాదు.

        ఈ కవరింగ్ లెటర్ కథనానికి 1950 లలో బ్రిటన్నుంచి ‘ఛేజ్ ఏ క్రూకెడ్ షాడో’ అనే బ్లాక్ అండ్ వైట్ మూవీ అంకురార్పణ చేసినట్టు కనపడుతుంది. దీన్నాధారంగా చేసుకుని 1980 లలో హిందీలో ‘ధువాఁ’ (పొగ) వచ్చింది. మిథున్ చక్రవర్తి, రాఖీ, అమ్జాద్ ఖాన్ లతో. ఈ మూవీ చూద్దామన్నా నెట్ లోగానీ, సీడీల కాలంలో సీడీగా గానీ దొరికేది కాదు. ఇప్పుడు మళ్ళీ వీకీపీడియాలో ఎందుకో ఒకసారి కథ చూద్దామని చూస్తే, ఆశ్చర్యకరంగా యూట్యూబ్ లో వీడియోనే ప్రత్యక్షమైంది! దీని లింక్ ఇస్తున్నాం. ఇక్కడ క్లిక్ చేసి ఈ మూవీ చూడండి – ఎండ్ సస్పెన్స్ కథకి ఎండ్ సస్పెన్స్ ని మరిపించే ‘కవరింగ్ లెటర్ కథనం’ అంటే ఏమిటో తెలుస్తుంది. ఈ ‘ధువాఁ’ నే ఆధారంగా చేసుకుని తమిళ మలయాళ కన్నడల్లో అప్పట్లో సినిమాలొచ్చి బాగా ఆడాయి. 

     ఇప్పుడిదంతా ఎందుకంటే, ‘రాక్షసుడు’ కధనం కూడా ఇదే కాబట్టి. బెల్లంకొండ శ్రీనివాస్ నటించిన, తమిళ రీమేక్ ‘రాక్షసుడు’ (2019) పోలీస్ థ్రిల్లరే, చిన్నచిన్న ఆడపిల్లల్ని చంపే సైకో కిల్లర్ కథ. పూర్తిగా చూస్తేగానీ ఇది ఎండ్ సస్పెన్స్ మిస్టరీ అని తెలీదు. తెలియకుండా వుంచిన ప్రయోగం మధ్యలో టీచర్ పాత్ర మీదికి దృష్టి మళ్ళించి అతనే కిల్లర్ అన్నట్టుగా కథ నడపడం. దీంతో విలన్ రూపంలో అతను కన్పించి ‘ఇంటర్ ప్లేకి’ న్యాయం చేశాడు. డిటెక్టివ్ పోలీస్ థ్రిల్లర్ జానర్ మర్యాద పాటిస్తూ సీన్ టు సీన్ యాక్షన్ తో కూడిన సస్పెన్స్ కథనం ఇలా కుదిరింది. చివరికి సీరియల్ కిల్లర్ ఇతను కాదని, అసలు వేరే పాత్రతో రివీలవుతుంది. అప్పుడు మాత్రమే ఇదంతా ఎండ్ సస్పెన్స్ మిస్టరీ అని తెలుస్తుంది. ఎండ్ సస్పెన్స్ మిస్టరీ అన్పించకుండా, టీచర్ రూపంలో కరివేపాకు పాత్రతో, కవరింగ్ లెటర్ కథనం చేశారన్న మాట. 

        ఇదే మామూలు ఎండ్ సస్పెన్స్ మిస్టరీగా తీస్తే ఇలా వుండేది : ఆడపిల్లల్ని చంపుతున్న సీరియల్ కిల్లర్ ఎవరు - ఎవరు - ఎవరూ అని దీర్ఘాలు తీస్తూ చివరిదాకా తీరుబడిగా కథ నడిపి, అప్పుడు సీరియల్ కిల్లర్ని, అంటే విలన్ని రివీల్ చేసేవాళ్ళు. దీంతో ఇది చూసే వాళ్లకి పెద్ద సహన పరీక్షై, సినిమా సంతనూతలపాడు కెళ్ళిపోయేది. మాస్ మార్కెట్ అయిన కమర్షియల్ సినిమాలకి ‘ఇంటర్ ప్లే’ వుండాల్సిందే. క్లాస్ మార్కెట్ అయిన ఆర్ట్ సినిమాలకి ‘ఇంటర్ ప్లే’ లేకపోయినా మేధావులు చూసి చప్పట్లు కొడతారు. మేధావుల సినిమాలు మాస్ మార్కెట్ చూడదు, మాస్ మార్కెట్ సినిమాలు మేధావులు చూడరు. ఆర్ట్  సినిమాలు చూసి మెచ్చుకునే వాళ్ళకి  వాటి ఆర్ధిక లాభ నష్టాలు కూడా పట్టవు.

        ఇంతాచేస్తే ‘రాక్షసుడు’  పోలీస్ డిటెక్టివ్ సినిమా కాదు. అలవాటుగా, షరా మామూలుగా ఎస్సై సినిమానే. సీరియల్ కిల్లర్ కేసులు మామూలు పోలీస్ స్టేషన్లో  వుండవు. క్రైం బ్రాంచ్ పొలీస్ డిటెక్టివులు చూసుకుంటారు.
       రేపు అసలు విషయానికొద్దాం...

―సికిందర్

921 : క్రైం థ్రిల్లర్ జానర్ మర్యాద -2

         గత వ్యాసంలో మిస్టరీలకీ, క్రైం థ్రిల్లర్స్ కీ వుండే తేడాల గురించి తెలుసుకున్నాం. మిస్టరీల కింద వచ్చే డిటెక్టివ్ కథలు పడక్కుర్చీ మేధావి కథలనీ, క్రైం థ్రిల్లర్స్ కింద వచ్చే పోలీస్ డిటెక్టివ్ కథలు చక్కగా మూవీ ప్రేక్షకుల కథలనీ గమనించాం. మూవీ ప్రేక్షకుల పోలీస్ డిటెక్టివ్ కథల గురించి ఇప్పుడు చూద్దాం. దీన్నేపోలీస్ ప్రొసీజురల్ మూవీస్ అని కూడా అంటారు. అందుకని ఇవి ప్రొఫెషనల్ గా రాసి, ప్రొఫెషనల్ గా తీస్తారు. ఇలా తీసినప్పుడు నేరపరిశోధనల్లో పోలీస్ శాఖ వాస్తవికంగా ఎలా పనిచేస్తుందో ప్రేక్షకులు తెలుసుకుని, వెండితెర మీద కొత్తానుభూతిని పొందడానికి వీలవుతుంది. ఒక రకంగా ఇవి ఎడ్యుకేట్ చేస్తాయి. అయితే ఈ ఎడ్యుకేషన్ కి పరిమితులుంటాయి. ఈ ప్రక్రియని కథకెంత అవసరమో అంతే  తీసుకోవాలి తప్ప, కథని మింగేసేలా పాండిత్య ప్రకర్షతో  పోలీస్ మాన్యువల్ లా తయారు చేయకూడదు. ప్రేక్షకుల ఆసక్తి పోలీసుకీ క్రిమినల్ కీ మధ్య నడిచే డ్రామాతోనే వుంటుంది తప్ప, మధ్య మధ్యలో వచ్చే ఇన్వెస్టిగేషన్ మీద అంతగా వుండదు. కాబట్టి ఇన్వేస్టిగేషన్ ని - పోలీస్ ప్రొసీజర్ని ఏ బలమైన సన్నివేశంలో భాగంగా చేసి చూపిస్తే థ్రిల్లింగ్ గా వుంటుందో, ఆ బలమైన సన్నివేశాలకే ప్లాట్ డివైస్ లా వాడుకుంటే మంచిది. 

        ఈ పోలీస్ ప్రొసీజర్ని తెలుసుకోవడానికి మార్గాలున్నాయి. ఈ మార్గాల్లో సినిమాలు, టీవీ సిరీస్ లు, యూట్యూబ్, వెబ్సైట్స్, పుస్తకాలు వగైరా వున్నాయి. తెలిసివుంటే పోలీసు అధికారులూ వుంటారు. అమెరికాలో సార్జంట్ పాట్రిక్ ఓ డానెల్ రచయితలకీ, హాలీవుడ్ స్క్రీన్ రైటర్లకీ టెక్నికల్ అడ్వైజర్ గా వుంటున్నాడు. ఈయన పక్కాగా పోలీసు కథలు రాసుకోవడానికి పనికొచ్చే ‘కాప్స్ అండ్ రైటర్స్’ అని పుస్తకం కూడా రాశాడు. నెట్ లో వ్యాసాలూ రాస్తున్నాడు. పోలీస్ డిటెక్టివ్ తో క్రైం థ్రిల్లర్ రాయాలనుకున్నప్పుడు తగు సమాచారం కోసం రీసెర్చి చేసుకోక తప్పదు. మేకర్లకి తెలుగుతో బాటు హిందీ ఇంగ్లీషు కూడా వచ్చి వుండాలి. తెలుగుతప్ప ఇంకేమీ రాదంటే జ్ఞాన ద్వారాలు మూసుకుపోతాయి. మిడి మిడి జ్ఞానంతో రాసుకుని, తడిపొడి సినిమాలు తీసుకోవాల్సివుంటుంది.  

        హిందీ తెలిస్తే ఇంకెందుకు మంచిదంటే, తెలుగులో ఈ సంబంధమైన టీవీ సిరీస్ లేవు కాబట్టి. సినిమాలెలాగూ లేవు. ‘నేరాలు ఘోరాలు’ లాంటి జనరల్ మాస్ సిరీస్ తప్ప పోలీస్ ప్రొసీజురల్స్ లేవు. హిందీలో సోనీ టీవీలో ‘సీఐడీ’ అని మెగా సిరీస్ వస్తోంది. యూట్యూబ్ లో పాత ఎపిసోడ్లు కూడా వుంటాయి. ఇవి చూస్తే ప్రొఫెషనల్ గా మన నేటివిటీకి ఎలా చేసుకోవచ్చో అవగాహన కలుగుతుంది. ‘సురాగ్ -ది క్లూ’ అని చాలా పూర్వం అధికారి బ్రదర్స్ దూరదర్శన్ కి అందించిన సిరీస్ కూడా యూట్యూబ్ లో లభిస్తాయి. యూట్యూబ్ లోనే క్రైం సీన్ రీ కన్ స్ట్రక్షన్, పోస్ట్ మార్టం సహా ఫోరెన్సిక్ పద్ధతులు విజువల్ గా చూసుకోవచ్చు. ఇంకా ‘జర్నల్ ఆఫ్ ఫోరెన్సిక్ సైన్స్’, ‘ఈ - పాఠశాల’ వంటి వెబ్సైట్స్ లో మన దేశంలో నిజ కేసుల క్రైం సీన్ రీ కన్ స్ట్రక్షన్, పోస్ట్ మార్టం విశ్లేషణ లెలా చేస్తారో రియల్ కేసు రిపోర్టులు లభిస్తాయి. ఇక హాలీవుడ్ లో వచ్చిన సినిమాలూ చూడొచ్చు. పోతే పోలీస్ నవలలు, కథలు చదవాలి. తెలుగులో వీలయితే కొమ్మూరి సాంబశివరావు డిటెక్టివ్ నవలలు చదివితే బేసిగ్గా ఈ జానర్ కథాకథనాల ప్రక్రియ, క్లూస్ ప్లే చేసే విధానం, సస్పెన్సు పోషణా పద్ధతులు వగైరా ప్రాథమిక జ్ఞానం పొందే  అవకాశముంది. క్రైం సాహిత్యంవల్ల లాజికల్ మైండ్, ప్రెజెన్స్ ఆఫ్ మైండ్ (సమయస్ఫూర్తి) బాగా పెరుగుతాయి. కొమ్మూరి నవలల్ని విజయవాడ ‘సాహితీ ప్రచురణలు’ లో, లేదా అమెజాన్ లో పొందవచ్చు. వెల నలభై రూపాయలు.

జానర్ తో జాగ్రత్త
        ఫోరెన్సిక్, అటోప్సీ ఆధారాలు, ఇతర సాక్ష్యాధారాల సేకరణా, సెర్చి వారెంట్లూ ఇంటరాగేషన్, లీగల్ విషయాలూ వగైరా పోలీస్ డిటెక్టివ్ -క్రైం థ్రిల్లర్ సబ్ జానర్ కథల్లో భాగంగా వుంటాయి. లాజిక్ అనేది, అంటే కామన్ సెన్స్ అనేది, ఈ కథల్లో విడదీయలేని స్క్రిప్టింగ్ టూల్. జానర్ మర్యాద. సాక్ష్యాధారాలంటూ చూపించాక లాజికల్ వివరణా, ఆ సంబంధమైన కథనమూ తప్పనిసరై పోతాయి. కామన్ సెన్స్ లేకుండా సృజనాత్మక స్వేచ్ఛ పేరుతో విహరిస్తామంటే కుదరదు. జానర్ మర్యాద ఒప్పుకోదు. హీరోతో హీరోయిన్ ఈ సీనులో ఏం మాట్లాడాలా లాజికల్ గా తేలక రోజుల తరబడి తర్జనభర్జనలు పడే తలకాయలే, కేసులో సాక్ష్యాధారాల దగ్గరకొచ్చేసరికి నిమిషంలో లాజిక్ ని, కామన్ సెన్స్ నీ తీసి అవతల పడేసి సీను చేసి పడేసేస్తారు. ఆపరేటింగ్ పార్టుతో స్వేచ్ఛ తీసుకోవచ్చు. ఒక కేసులో పోలీసు, క్రిమినల్ ని ఛేజ్ చేసి కాల్చి చంపాడనునుకుందాం. వెంటనే ఆ కేసులో  అలాగే కంటిన్యూ అయిపోతూ శుభం పడేదాకా సంగతి చూసుకుంటూనే వుంటాడు. నిజజీవితంలో వెంటనే సస్పెండ్ అయి ఇంట్లో కూర్చుంటాడు. లేదా డెస్క్ జాబ్ కి పరిమితమవుతాడు. విచారణ ముగిసేదాకా ఎన్నిరోజులో, ఎన్ని నెలలో తెలియదు. భార్యా పిల్లలేమవుతారో, పెళ్లి కాకపోతే పెళ్లెప్పుడో తెలీదు. జీవితం అస్తవ్యస్తమైపోతుంది. సినిమాల్లో చంపి ఇంకా కథని కంటిన్యూ చేస్తున్నాడని చూపించే లిబర్టీ తీసుకోక తప్పదు. చంపి సస్పెండ్ అయినట్టు చూపించే తాలూకు కథైతే వాస్తవికత ఎలాగూ వుంటుంది. 

     పోలీసు తన పై అధికారిని ధిక్కరించి కేసులో ముందుకు పోతాడు. చివరికి కేసుని పరిష్కరించాడు కాబట్టి ఆ ధిక్కారం మాఫీ అయిపోతుంది. నిజజీవితంలో క్రమశిక్షణా చర్యలకి గురవుతాడు. పరిస్థితిని బట్టి డిస్మిస్ కూడా అవచ్చు, ప్రాసిక్యూట్ అవొచ్చు. 

    ఇంటరాగేషన్ సీన్లో పోలీసు అధికారి నిందితుణ్ణి తిడతాడు, హింసిస్తాడు. గన్ తీసి నోట్లో పెట్టి, నిజం చెప్పమంటాడు. నిజ జీవితంలో ఇలా చేస్తే సస్పెండ్ అవుతాడు. ఇంటరాగేషన్ గదిలోకి గన్ తో వెళ్ళకూడదు. నిందితుడి చేత స్టేట్ మెంట్ ఇప్పించే ప్రయత్నాలు చేయకూడదు. అమెరికాలో లాగా మనకి ‘మిరాండా వార్నింగ్’ అనేది లేకపోయినా, నిందితుడి చేత పోలీసులు ఇప్పించుకునే ఒప్పుకోలు వాంగ్మూలం కోర్టులో చెల్లదు. మేజిస్ట్రేట్ ముందు నిందితుడు చెప్తేనే చెల్లుతుంది. ఇంటరాగేషన్ లో నిందితుడికి హక్కులున్నాయి. అతడేదీ చెప్పాల్సిన అవసరం లేదు. అమెరికాలో పోలీసులు నిందితుడికి ‘మిరాండా వార్నింగ్’ గుర్తు చేస్తారు. నిందితుడి హక్కులు తెలియజేసి, నువ్వేం చెప్పినా నీకు వ్యతిరేకంగా వాడుకుంటామని హెచ్చరిస్తారు. కొన్ని ఇంటరాగేషన్ టెక్నిక్స్  తెలుసుకోవడం అవసరం. ఇంటరాగేషన్ చాలా వరకూ సైకలాజికల్ గా వుంటుంది. అడిగిందానికి నిందితుడి కనుగుడ్లు ఎడమవైపు తిరుగుతూంటే, చేసింది గుర్తు చేసుకుంటున్నాడనీ; కుడి వైపు తిరుగుతూంటే అడిగిందానికి ఏం చెప్పాలా ఆలోచిస్తున్నా డనీ అర్ధం. ఇలాటి సైకలాజికల్ అంశాలతోనూ, క్లూస్ తోనూ లిబర్టీ తీసుకోలేరు. ఆపరేటింగ్ పార్టుతోనే తీసుకోవాలి అవసరాన్ని బట్టి. 

         శాఖలో ర్యాంకులు నిర్దుష్టంగా చిత్రించాలి. డిటెక్టివ్ డిపార్ట్ మెంట్ డిసిపి ర్యాంకు అధికారి అధ్వర్యంలో వుంటుంది. ఈయన కింద ఏడిసిపి, ఎసిపిలు, ఇన్స్ పెక్టర్లు, ఎస్సైలు, కానిస్టేబుల్స్, హెడ్ కానిస్టేబుల్స్ వుంటారు. క్షేత్రస్థాయిలో కేసుల్ని పరిశోధించేది ఇన్స్ పెక్టర్లే. వీళ్ళని డిటెక్టివ్ ఇన్స్ పెక్టర్లంటారు. ఎస్సైని డిటెక్టివ్ ఎస్సై అంటారు. పోలీస్ డిటెక్టివ్ క్రైం సినిమాలకి డిటెక్టివ్ ఇన్స్ పెక్టర్, డిటెక్టివ్ ఎస్సై పాత్రలుండాలి. వాళ్ళనలా  పిలవాలి. 

        డిటెక్టివ్ డిపార్ట్ మెంట్ తోనే క్లూస్ టీం వుంటుంది. ఫింగర్ ప్రింట్ / ఫుట్ ప్రింట్స్ బ్యూరో, మిస్సింగ్ పర్సన్స్ బ్యూరో, డాగ్ స్క్వాడ్ వుంటాయి. నేరస్థలంలో క్లూస్  టీం సేకరించిన సాక్ష్యాధారాలని ఫోరెన్సిక్ లాబ్ కి పంపిస్తారు. ఈ లాబ్ డైరెక్టర్ అధ్వర్యంలో వుంటుంది. ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, బయాలజీ, డాక్యుమెంట్స్ విభాగాల్లో వివిధ టెక్నీషియన్లు, అసిస్టెంట్లు వుంటారు. 

        ఇకపోతే జాతీయంగా సీబీఐ వేరు, రాష్ట్రీయంగా పోలీస్ శాఖ వేరు. కేంద్రప్రభుత్వ ఆధ్వర్యంలో వుండే సీబీఐకి దేశవ్యాప్తంగా ఒకే ప్రొసీజర్ వుంటుంది. రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల అధ్వర్యంలో వుండే పోలీస్ శాఖలకి వేర్వేరు ప్రొసీజర్స్ వుండొచ్చు. హైదరాబాద్ లో వున్నట్టుగా విజయవాడలో వుండక పోవచ్చు. అలాగే జాతీయ సంస్థ ఎన్ఐఏ ప్రొసీజర్స్ వేరే వుంటాయి.  

     పోలీస్ డిటెక్టివ్ అవాలంటే సీఐడీ పరీక్షలు రాస్తారు. ఇంటర్మీడియేట్ పాసయితే అసిస్టెంట్ సబిన్స్ పెక్టర్ గా చేరతారు. డెస్క్ జాబ్ లోనైనా, ఫీల్డ్ వర్క్ లో నైనా మంచి స్కిల్స్ తో వుంటారు. వేగవంతమైన ఆలోచన, నిర్ణయాలు తీసుకోగల శక్తీ వుంటుంది. సబిన్స్ పెక్టర్ స్థాయిలో చేరేందుకు గ్రాడ్యుయేషన్ చేసి, వివిధ యూనివర్సిటీలు ఆఫర్ చేసే క్రిమినాలజీ కోర్సు చేస్తారు. ఉద్యోగ నిర్వహణలో సూక్ష్మగ్రాహీ, కుశాగ్రబుద్దీ అయివుంటారు. మంచి జ్ఞాపక శక్తీ, వూహాశక్తీ, మనోనేత్రంతో చూడగల దార్శనికతా కలిగి వుంటారు. కాబట్టి పోలీస్ డిటెక్టివులని మామూలు పోలీసులుగా చూపిస్తే జానర్ మాన మర్యాదలు పోతాయి. 

        ఇవన్నీ దృష్టిలో పెట్టుకుని పోలీస్ డిటెక్టివ్ స్క్రిప్టు తయారు చేసుకుంటే ప్రొఫెషనల్ గా వుంటుంది. ఇక క్రైం థ్రిల్లర్ సబ్ జానర్ కథాకథనాల గురించి వచ్చే వ్యాసంలో తెలుసుకుందాం. ఏవైనా సందేహాలుంటే ఈమెయిల్ లేదా వాట్సాప్ చేయవచ్చు.

―సికిందర్