1184 : రివ్యూ!

 

 రచన- దర్శకత్వం : రజత్ కపూర్

తారాగణం : రజత్ కపూర్ (ద్విపాత్రాభినయం), మల్లికా షెరావత్, రణవీర్ షోరే, మనూ రిషీ చద్దా, చంద్రచూడ్ రాయ్, కుబ్రా సెయిట్, , అభిషేక్ శర్మ తదితరులు

సంగీతం : సాగర్ దేశాయ్, ఛాయాగ్రహణం : రఫీ మహమూద్

బ్యానర్స్ : ఎన్ ఫ్లిక్స్ ప్రై.లి; ప్రియాంశీ ఫిలిమ్స్, మిథ్య టాకీస్

నిర్మాత : రజత్  కపూర్

విడుదల : జులై 22, 2022

నిడివి :  95 ని.

***

        ప్రముఖ రచయిత, నటుడు, దర్శకుడు, నిర్మాత రజత్ కపూర్ కి కూడా సినిమా తీయాలంటే క్రౌడ్ ఫండింగ్ తప్పలేదు. వందలాది మంది విరాళాలిచ్చి ఈ సినిమా నిర్మాణానికి తోడ్పడ్డారు. క్రౌడ్ ఫండింగ్ తో తీసే సినిమాలు తక్కువే. ఇండిపెండెంట్ సినిమాల పేరుతో తీసే ఇవి దాదాపు అడ్రసులేకుండా పోయినవే. ప్రస్తుత సినిమాలో ఒక డైలాగు వుంటుంది- ఇండిపెండెంట్ సినిమాల పేరుతో చెత్త సినిమాలు చూడడానికి ప్రేక్షకులు అలవాటు పడ్డారని. రజత్ కపూర్ అలాటి ఇంకో చెత్త కాకుండా, క్రౌడ్ ఫండింగ్ తో వచ్చిన ఈ అవకాశాన్ని సద్వినియోగం చేసుకుంటూ RK / RKAY ని ఒక కళాఖండంలా తీసి అంతర్జాతీయ చలన చిత్రోత్సవాల్లో ప్రశంసలందుకున్నాడు. అమెరికాలో ఇది గత సంవత్సరమే విడుదలైంది. దీనితో కలిపి 12 ‘సమాంతర’ సినిమాల దర్శకుడైన రజత్, ఇప్పుడు అపూర్వంగా చేసిన ప్రయోగమేమిటి? 10 కోట్ల బడ్జెట్ తో తెరకెక్కించిన ఈ మెటా కామెడీ ఈ వారాంతం మూడు రోజులూ 5.75 కోట్లు వసూలు చేసింది. ఇందులో నిన్నఆదివారం 3 కోట్లు వసూలు చేసింది. సామాన్య ప్రేక్షకులు కూడా ఎంజాయ్ చేయగల విషయం ఏమిటిందులో కొత్తగా వుంది? వివరాల్లోకి వెళ్దాం...

కథ

    ఆర్కే (రజత్ కపూర్) సినిమా దర్శకుడు. భార్యా ఇద్దరు పిల్లలు. 1960 లనాటి సినిమాలకి నీరాజనంగా సినిమా తీయాలనుకుంటాడు. తానే హీరో పాత్ర. హీరోయిన్ పాత్రకి బిజీ నటి నేహా (మల్లికా షెరావత్) ని ఒప్పిస్తాడు. నిర్మాతగా బిల్డర్ గోయెల్ సాబ్ (మనూ రిషీ చద్ధా) కి బడ్జెట్ ఇస్తాడు. షూటింగ్ ప్రారంభమవుతుంది. 1960 లనాటి ఈ కథలో గులాబో పాత్రని ఎంతో ఇష్టపడ్డ నేహా ఆనాటి హీరోయిన్ లా ముద్దులొలుకుతూ నటిస్తుంది. ఆమె ప్రేమికుడు మహెబూబ్ గా దర్శకుడు ఆర్కే క్లాస్ గా నటిస్తాడు. మహెబూబ్ - గులాబో మహోజ్వల ప్రేమ కథలో దృశ్య కావ్యంలా కీలక సన్నివేశం -‘నా గుండె ఎందుకు అదురుతోంది?’ అంటుంది. ‘నీ ఎదుట నేనున్నందుకు’ అంటాడు. ఈ క్లాసిక్ సన్నివేశం నటించడానికి చాలా టేకులు తీసుకుంటుంది. యూనిట్ కి పిచ్చెత్తుతుంది. తర్వాత ఇద్దరూ బాస చేసుకునే ఇంకో భావోద్వేగ సన్నివేశం - రాత్రి పదిన్నరకి బాంద్రా స్టేషన్లో కలుసుకుని కలకత్తా వెళ్ళిపోవాలని.

        ఇలా షూటింగ్ సాగుతూ సాగుతూ క్లయిమాక్స్ ముందు సీను వస్తుంది. చెట్ల మధ్య మహెబూబ్ కీ, విలన్ కె ఎన్ సింగ్ (రణవీర్ షోరే) కీ యాక్షన్ సీను. ఈ సీనులో కె ఎన్ సింగ్ కి చెందిన ఐదు లక్షలతో మహెబూబ్ పారిపోతాడు. ఇక ముగింపు సీన్లే మిగిలుంటాయి. ముగింపులో కె ఎన్ సింగ్, మహెబూబ్ ని కాల్చి చంపి ఐదు లక్షలు సొంతం చేసుకునే సీను. ఇలా ముగింపు దృశ్యాలు మిగిలి వుండగా, అంతవరకూ వచ్చిన డిజిటల్ ఫైల్స్ ని ఎడిటర్ ఎడిటింగ్ చేస్తూ కంగారు పడతాడు. సినిమాలో ఎక్కడా మహెబూబ్ కన్పించడు. తీసిన సినిమాలోంచి మహెబూబ్ క్యారక్టర్ పారిపోయాడని ఆర్కేకి కాల్ చేసి చెప్తాడు.

        ఆర్కేకి పిచ్చెత్తుతుంది. తీసిన సినిమాలోంచి క్యారక్టర్ పారిపోవడమేమిటి? షూట్ చేసిన సీన్లలో ఎక్కడా లేకుండా ఎలా పోతాడు? ఇప్పుడేం చేయాలి? ముంబాయిలో వెతకడం మొదలెడతారు. పోలీస్ స్టేషన్లో కంప్లెయింట్ ఇస్తారు... ఇంతకీ ఏమయ్యాడు మహెబూబ్? ఎందుకు సినిమా సీన్లలోంచి పారిపోయాడు? ఇప్పుడెలా పట్టుకోవాలి? పట్టుకుని సినిమా పూర్తి చేసి అక్టోబర్ 15 కల్లా ఎలా విడుదల చేయాలి?...

ఎలా వుంది కథ

    ఐడియా చూస్తేనే నవ్వొచ్చే విషయం. మెటా మూవీ జానర్ కథ. దేశీయ తెరమీద తొలి ప్రయత్నం. మెటా అంటే వున్న స్థితిని దాటడం. కథలోని పాత్ర, ఆ కథని దాటి నిజ ప్రపంచంలో విహరించడం. కొంచెం తేడాతో ఫోర్త్ వాల్ టెక్నిక్ అని కూడా వుంటుంది. హిందీలో ‘యాక్సిడెంటల్ ప్రైమ్ మినిస్టర్’ (2019), ‘ఘూమ్ కేతు’ (2020) సినిమాల్లో ఇది చూశాం. అంటే సినిమాలోని పాత్ర ప్రేక్షకుల వైపు చూస్తూ కథ గురించి, పాత్రల గురించీ కామెంట్లు చేయడం. ఇది ‘యాక్సిడెంటల్ ప్రైమ్ మినిస్టర్’ లో ప్రధానమంత్రి సలహాదారు అక్షయ్ ఖాన్నాతో బాగా వర్కౌటయ్యింది. కానీ ‘ఘూమ్ కేతు’ లో రచయిత పాత్ర నవాజుద్దీన్ సిద్ధిఖీతో విఫలమయింది.

        ప్రస్తుత సినిమాలో సినిమాలోని పాత్రలు సినిమాలోంచి తప్పించుకుని నిజ ప్రపంచంలో పడ్డం మెటా మూవీ జానర్ కిందికొస్తుంది. ఈ ప్రయోగం 1985 లోనే హాలీవుడ్ లో వుడీ అలెన్ చేశాడు. ‘ది పర్పుల్ రోజ్ ఆఫ్ కైరో’ అని అప్పట్లో తీసిన మెటా మూవీలో ప్రేమ కథ. మియా ఫారో నటించిన ఈ 82 నిమిషాల ముక్కోణ ప్రేమ కథ పదిహేను లక్షల డాలర్ల బడ్జెట్, కోటిన్నర డాలర్ల బాక్సాఫీసు.

        ఇందులో ఇంట్లో భర్తతో సమస్యలొచ్చి మనశ్శాంతి కోసం సినిమాల కలవాటు పడుతుంది మియా. ఒక సినిమా నచ్చి పదే పదే చూస్తుంది. తనని చూడడానికి ఇన్నిసార్లు  సినిమాకొస్తున్న మియా మీద ప్రేమ పుట్టి వెండితెర లోంచి ఆమె దగ్గరి కొచ్చేస్తాడు హీరో జెఫ్ డేనియెల్స్. ఇక ఇద్దరూ షికార్లు తిరగడం మొదలెడతారు. వీళ్ళ ప్రేమాయణం మధ్యకి మియా భర్త రావడంతో సంక్షోభం మొదలవుతుంది.

        2021 లో అక్షయ్ కుమార్ -సారా అలీఖాన్ -ధనుష్ నటించిన ‘అట్రంగీరే’ లో సారా ఓ కథలోని మెజీషియన్ పాత్ర (అక్షయ్ కుమార్) నిజంగానే వున్నాడనుకుని ప్రేమిస్తుంది.  ఓ రోజు గుర్రం మీద వచ్చేస్తుంది మెజీషియన్ పాత్ర. ఇది మెటా మూవీ కాదు, సారా కల్పించుకున్న ఫాంటసీ.

        వుడీ అలెన్ తీసిన సినిమా మెటా జానర్లో రోమాంటిక్ కామెడీ. రజత్ సినిమా అబ్సర్డ్ (అసంబద్ధ) కామెడీ. నాన్సెన్స్ హ్యూమర్ అని కూడా అనొచ్చు. మైండ్ లెస్ కామెడీకంటే ఒక మెట్టు పైనుండే క్రియేటివిటీ. ఈ సృజనాత్మకతని రజత్ అనితరసాధ్యంగా సాధించాడు. తెలుగులో బడ్జెట్ సినిమాలతో ప్రేక్షకుల్ని థియేటర్లకి రప్పించాలంటే అనునిత్యం కొత్త జానర్లతో కథల కోసం రీసెర్చి చేయాల్సిందే- అప్డేట్ అవ్వాల్సిందే. రీసెర్చి లేకుండా రాయడానికి/తీయడానికి గడ్డిపోచ కూడా దొరకదు, మెదడులో వుండే చెత్త తప్ప.

    రజత్ కపూర్ మెటా మూవీ, దర్శకుడికీ- దర్శకుడు సృష్టించిన పాత్రకీ మధ్య సంఘర్షణ. దర్శకుడు తీస్తున్న సినిమా ముగింపులో చావడం ఇష్టం లేని హీరో క్యారక్టర్ మహెబూబ్, తీసిన సినిమాలోంచి పారిపోయి వచ్చి దర్శకుడితో తగువు పెట్టుకుంటాడు. తిరిగి ఇతడ్ని తీసిన సినిమాలోకి ఎలా పంపించాలన్నది దర్శకుడి సమస్య. తీసిన సినిమాలోంచి ఐదు లక్షలతో పారిపోయిన మహెబూబ్ క్యారక్టర్ ని పట్టుకోవడానికి, విలన్ క్యారక్టర్ కె ఎన్ సింగ్ కూడా తీసిన సినిమాలోంచి బయటపడి నిజ ప్రపంచంలో అలజడి సృష్టిస్తాడు. ఇలా తీసిన సినిమాలోంచి హీరో, విలన్ ఇద్దరూ పారిపోయేసరికి ఏం చేయాలో దిక్కు తోచదు ఎడిటర్ కి. తీసిన సినిమాలోంచి విలన్ కూడా పారిపోయాడని ఇంకో పోలీస్ కంప్లెయింట్ ఇస్తారు. ఇలాటి సినిమాలెందుకు తీస్తారయ్యా, ప్రేమ సినిమాలు తీసుకోక? - అంటాడు పోలీసు అధికారి. ఇక విలన్ పాత్రనీ పట్టుకోవడానికి పోలీసు బృందాన్ని ఏర్పాటు చేస్తాడు. పిచ్చ నవ్వు పుట్టడానికి ఇంతకంటే పిచ్చి కామెడీ లేదు.

        పూర్తి స్థాయి కొత్త తరహా హాస్య కథ ఇది. నవ్వి నవ్వి బయటికొస్తాం. ఈ కథ ఐడియా, దీని పాలనా అనిర్వచనీయమన్న మాట. కల్పన- వాస్తవం రెండిటి కలబోత.దృశ్యకావ్యంలా తీస్తున్నామని దీన్ని ఫిలాసఫికల్ గా మార్చలేదు. దర్శకుడికీ పాత్రకీ మధ్య నడిచే దృశ్యాల్లో ఒకటి రెండు సందర్భాల్లో సృష్టికర్తకీ, ప్రాణికీ మధ్య వుండే సంబంధంతో సంఘర్షణని పైపైన టచ్ చేసి వదిలేస్తాడు- ఈ గంభీర విషయాలనే థీమ్ గా చేయలేదు - ‘నీకు రాసిపెట్టివున్న దానికంటే ఎక్కువ, దాని కాలానికంటే ముందు, నీ కేదీ దక్కదు’ (దర్శకుడు), ‘నా నొసటి రాత నేను మార్చి పారేస్తా’ (పాత్ర), ‘సృష్టికి ముందూ తర్వాతా ప్రేమ తప్ప మరేదీ లేదు’  (దర్శకుడు)- లాంటి గంభీర చర్చని నామమాత్రం చేశాడు. ప్రొఫెషనల్ సమస్యనే ప్రధానంగా చేసి బాక్సాఫీసు ఫ్రెండ్లీ కథనం నడిపాడు.

     ‘నువ్వు నిజం కాదు, నేను రాశాను కాబట్టే పాత్రగా నువ్వున్నావ్’ అంటాడు దర్శకుడు. ‘అక్కడే నువ్వు తప్పులో కాలేశావ్ ఆర్కే సాబ్. నీకు నీ రాత మీద నమ్మకం లేదు గాబట్టే పాత్ర చనిపోవాలనుకుంటున్నావ్’ అంటుంది మహెబూబ్ పాత్ర, ‘నేను నిజం కాదని నన్నెందుకు మాటిమాటికీ కించపరుస్తావ్? నీకు నువ్వు మాత్రం నిజం అని ఖచ్చితంగా ఎలా చెప్పగలవ్?’ అని రెట్టిస్తుంది పాత్ర. ఆర్కే కంట్రోల్లో వుండడానికి తీవ్రంగా వ్యతిరేకిస్తుంది మహెబూబ్ పాత్ర. కథ మీద అదుపు ఎవరికుండాలి- పాత్రకా? రచయితకా? కథ పాత్రదా? రచయితదా?

        తెలుగు సినిమాలకి చాలా అవసరమైన పాయింటు ఇది. గత ఇరవై ఏళ్ళుగా పాత్ర కథని పాత్ర నడుపుకో నివ్వకుండా, జోక్యం చేసుకుని, పాసివ్ పాత్రగా మార్చేస్తూ తాము కథ నడిపి - 90% అట్టర్ ఫ్లాపులు తీస్తున్న కొత్త తరం మేకర్లు ఇప్పటికైనా తెలుసుకోవాల్సిన విషయమిది. ఇరవయ్యేళ్ళకి పూర్వం సీనియర్ రచయితలతో, దర్శకులతో ఇలా వుండేది కాదు.     

        పాత్రకుండే చైతన్యం రచయితకుండదు. పాత్ర దాని కథ అది నడుపుకుంటే చాలా ఆశ్చర్యపరుస్తూ సాగుతుంది. రచయిత కూడా వూహించని ఆశ్చర్యాలు సృష్టిస్తుంది. దీని ప్రాముఖ్యం గురించి సిడ్ ఫీల్డ్ అనేకసార్లు, 19వ శతాబ్దపు సుప్రసిద్ధ రచయిత హెన్రీ జేమ్స్ ని ఉటంకిస్తాడు- What is character but the determination of incident? What is incident but the illustration of character? – అని. ఈ మధ్యే ఒక కథ చేస్తూంటే, అనూహ్యంగా పాత్ర వచ్చేసి థ్రిల్లింగ్ ముగింపు ఇచ్చేసరికి బిత్తరపోవాల్సి వచ్చింది.

    విచిత్రమేమిటంటే కథా చర్చల్లో నేను కరెక్ట్ అంటే, కాదు నేను కరెక్ట్ అని సిగపట్లకి దిగుతారు. వీళ్ళని చూసి క్యారక్టర్ నవ్వుకుంటుంది. అసలు నేనేమనుకుంటున్నానో ఇంపార్టెంట్రా బాబూ అంటూ - వినేవారు లేకా విసుక్కుంది నాకేకా - అని పాడుకుంటూ వూళ్ళు పట్టుకుని పోతుంది పాత్ర. ఇక ఇగోలు శాటిస్ఫై చేసుకుని, ఇంకో అట్టర్ ఫ్లాప్ తీయడానికి శ్రీకారం చుడతారు.

        రచయితకి ఇగో కాదు, మెచ్యూర్డ్ ఇగో వుండాలి. పాత్రకి వుంటుంది ఇగో. అనుభవాల క్రమంలో దాని ఇగో, మెచ్యూర్డ్ ఇగోగా మారే స్థాయికి అది ఎదుగుతుంది. ఇదీ కథంటే. కథల్ని విశ్లేషిస్తే యుగాలుగా ఇదే. ఎవరి ఇగో కూడా చావదు. మనుషులు చేయగల్గింది తమ ఇగోని మెచ్యూర్డ్ ఇగోగా మార్చుకుని ఎదగడమని కథలు చెప్తాయి. ఈ మూల సూత్రం తోనే కథలుంటాయి. కథంటే సైకో థెరఫీ. కథంటే ఆర్గ్యుమెంట్. అంటే స్టోరీ సిట్టింగ్స్ లో కుమ్ములాట కాదు, కథలోని పాత్రల మధ్య సంఘర్షణ. కథలోని పాత్ర వచ్చి దర్శకుడితో సంఘర్షించే కథనంతో ఈ మెటా పోయెటిక్ ఫన్ ఒక పాఠ్యాంశం.

నటనలు- సాంకేతికాలు 

    చంపడాని కిష్టపడ్డ దర్శకుడిగా, చావడాని కిష్టపడని పాత్రగా రజత్ కపూర్ డీసెంట్ గా ద్విపాత్రాభినయం చేశాడు. ఇద్దరి మధ్య వాళ్ళకి సీరియెస్ సీన్లే, కానీ ప్రేక్షకులకి హాస్యం. పాత్ర దర్శకుడి ఇంట్లోనే బస చేసి, మంచి వంట వాడుగా వండి పెడుతూంటే, వీడికి వంట వచ్చని నేను రాయలేదే - అని దర్శకుడి అంతర్మధనం. భార్య కూడా పాత్ర పక్షమే వహించేసరికి, కత్తితో పాత్ర పీక కోసి చంపెయ్యడానిక్కూడా సిద్ధపడతాడు దర్శకుడు. ఈ ద్విపాత్రాభినయానికి ఏ పాత్ర హావభావాలు ఆ పాత్రకి అతికినట్టుగా అన్వయించి నటించడం రెండు పాత్రల్నీ ఇంట్రెస్టింగ్ గా మార్చింది.

        1960 ల నాటి సినిమా పాత్ర గులాబోగా మల్లికా షెరావత్ రాకుమారి గ్రేస్ తో మెస్మరైజ్ చేస్తుంది చాలా కాలం తర్వాత తెరపైకొచ్చి. ఈమె వున్న దృశ్యాల్ని పోయెటిక్ గా తీర్చిదిద్దాడు రజత్. మహెబూబ్ కోసం కలవరిస్తూ తీసిన సినిమాలోనే వుండిపోయే క్యారక్టర్. ఈమెకి నచ్చజెప్పి కథకి తాననుకున్న ముగింపే ఇవ్వడానికి విఫలయత్నాలు చేస్తాడు దర్శకుడు.  

        విలన్ పాత్రలో రణవీర్ షోరే, అతడి ముగ్గురు అనుచరులూ (సనమ్ కుమార్, ఆదర్ మాలిక్, పీయూష్ రాయ్) ఒక పిచ్చి మేళం. చప్పుడెక్కువ, చేసేది తక్కువ. మహెబూబ్ కోసం తీసిన సినిమాలోంచి పారిపోయిన విలన్ పాత్రగా షోరే, ముంబాయిలో తిరుగుతూ-తన దగ్గరున్న ఫోన్ నెంబరుతో కాల్స్ చేస్తూంటాడు. ఆ నెంబర్ కలవదు. ఈ మహెబూబ్ నంబర్ సినిమాలో సినిమా కోసం రాసిన కల్పిత  నెంబరురా అంటే వినకుండా, పిస్తోలు తీసి పేల్చే సీనులో షోరే నటన టాప్. అలాగే పోలీసులు పోలీస్ స్టేషన్ కి ఈడ్చుకొచ్చినప్పుడు కూడా.

    నిర్మాత గోయెల్ సాబ్ గా మనూ రిషీ చద్దా నుంచి కూడా హాస్యం పొందొచ్చు. హీరోని చంపవద్దని ముందే చెప్తాడు, దర్శకుడు ఆర్కే వినకుండా చంపే కథే తీయడంతో హీరో పారిపోయాడు. బిల్డర్ గా నిర్మాతది ఆర్ధిక సంకటం, దర్శకుడిగా ఆర్కేది కళా లంపటం. చద్దా వున్న సీన్లు కూడా నవ్విస్తాయి.

        మిగిలిన నటీనటులు కూడా సహాయపాత్రల్లో సహజత్వాన్ని చాటారు. సాంకేతికంగా ఇదొక స్థాయిలో అద్భుతమే. సెట్స్, లొకేషన్స్, ఆర్ట్ వర్క్, కాస్ట్యూమ్స్, వర్తమానంతో బాటు, 1960 ల నాటి పీరియెడ్ లుక్, లైటింగ్ వగైరాలతో విజువల్స్ కి నిజమంటే నిజంగా స్క్రిప్టు న్యాయం చేసింది. తెలుగులో చూస్తూంటాం- ప్రొడక్షన్ విలువలు ఆకాశంలో, స్క్రిప్టు పాతాళంలో!

చివరికేమిటి

    మెటా మూవీ సమాంతర సినిమాయేగా అని తన కోరికల గుర్రాలతో స్క్రిప్టు చేయలేదు రజత్ కపూర్. చక్కగా త్రీ యాక్ట్స్ స్ట్రక్చర్లో సార్వజనీన - మెయిన్ స్ట్రీమ్ స్క్రీన్ ప్లేనే చేశాడు. అంతర్జాతీయ మీడియా పొగడ్తలతోనే రివ్యూలిచ్చింది- ఒక్క రోజర్ ఎబర్ట్ డాట్ కామ్ తప్ప. రోజర్ ఎబర్ట్ డాట్ కామ్ రివ్యూలో- ఈ సినిమా వుడీ అలెన్ సినిమా సారాన్ని పట్టుకోలేక పోయిందని అసంతృప్తి వ్యక్తం చేశారు. అంటే పైన చెప్పుకున్న ఫిలాసఫీని.    వుడీ అలెన్ మెటా మూవీ ‘ది పర్పుల్ రోజ్ ఆఫ్ కైరో’ ముక్కోణ ప్రేమ కథ. భర్తతో బాధాతప్త సంసారం నుంచి ఉపశమనం కోసం సినిమాలకలవాటు పడ్డ మియా ఫారో కోసం,  ప్రదర్శిస్తున్న సినిమాలోంచి హీరో వచ్చేయడం ఆమె మానసిక స్థితి, స్వైరకల్పన. అతడితో ప్రేమాయణం సాగిస్తున్నట్టూ వూహించుకుని ఊరట పొందడం. ఒక రకంగా ఇది అనైతికమే. దీనికి అనుభవిస్తుంది చివరికి.

        ఆమెని ప్రేమిస్తూ హీరో పాత్ర సినిమాలోంచి వెళ్ళి పోయేసరికి, ఆ పాత్ర పోషించిన  నిజ జీవీతంలో హీరోయే రంగంలోకి దిగుతాడు. నేను పోషించిన పాత్రే కావాలా, నిజ వ్యక్తిని నేను కావాలా - అని అడుగుతాడు. నువ్వే కావాలని భర్తకి విడాకులిచ్చేస్తుంది. చేసేదిలేక సినిమా పాత్ర సినిమాలో కెళ్ళి పోతుంది. హీరో కూడా ఆమెకి హేండిచ్చి వెళ్ళిపోతాడు. అతడిక్కావాల్సింది నిర్మాత సినిమాని కాపాడ్డమే తప్ప, ఈమెతో సంసారం చేస్తూ కూర్చోవడం కాదు. రెంటికీ చెడ్డ రేవడి అవుతుందీమె. సమస్య వస్తే ఎదుర్కోవాలే గానీ, పలాయన వాదం ప్రమాదకరమనే నీతీ, ఫిలాసఫీ ఇందులో వున్నాయి.

        రజత్ మూవీలో ఈ సెటప్ లేదు. ఎవరూ వూహించుకోలేదు. తీసిన సినిమాలోంచి పాత్రలే వాటి అవసరాలకోసం పారిపోయాయి. రెండూ దర్శకుడ్ని పట్టుకుని వేధించాయి. ఇది వేరు. ఇందులో ఫిలాసఫీ చెప్తే  సముద్రకని దర్శకత్వంలో ‘వినోదాయ చిత్తం’ (2021) లా అయ్యేది. విదేశాల్లో ఏమో గానీ, ఇప్పుడు ఇండియాలో సినిమా అంటే ఒక సంఘటన, దాని చుట్టూ పరిణామాలతో పరుగులెట్టే కథ. ఆ సంఘటన ఎకనమిక్స్ లేదా రోమాంటిక్స్ గురించి. సంఘటనల్లోనే తీసుకోవాలంటే నీతీ రీతీ అన్నీ వాటికవే వుంటాయి. ప్రత్యేకంగా మెసేజిలివ్వడం కోసం సినిమాలు తీయనవసరం లేదు.

        స్ట్రక్చర్ చూస్తే తీసిన సినిమాలోంచి హీరో పాత్ర పారిపోవడంతో  ప్లాట్ పాయింట్ వన్ సరీగ్గానే 30వ నిమిషంలో వస్తుంది. 70 వ నిమిషంలో తీసిన సినిమాలోంచి విలన్ పాత్ర పారిపోవడంతో ప్లాట్ పాయింట్ టూ వస్తుంది. ఈ రెండిటి మధ్య మిడిల్లో వుండే కథ 40 నిమిషాలు సాగుతుంది. ప్లాట్ పాయింట్ టూ తర్వాత ముగింపు 25 నిమిషాలుంటుంది. ముగింపు ఎలా జరిగిందీ, రైటర్ కీ క్యారక్టర్ కీ మధ్య గొడవ ఎలా పరిష్కారమయిందీ సస్పెన్స్ కోసం వుంచేద్దాం.

—సికిందర్

999 : స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు

 

  బయోపిక్స్ ట్రెండ్ తగ్గు ముఖం పడుతున్న వేళ ఒక ఆటో బయోగ్రఫీ రివ్యూ కొచ్చింది. దీని స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్ కావాలని అడిగిన ఒక పదుగురి కోరిక మేరకు సవివరంగా రాయాల్సి వచ్చింది. అప్పుడప్పుడు సమయం తీసి రాయడం వల్ల ఆలస్యమైంది. 3,542  పదాలతో పూర్తి చేసే సరికి ఎన్ని రోజులు గడిచిపోయాయో తెలియలేదు. ఇది 16 పేజీలు వస్తుంది. కనుక చదవబోయే ముందు నిడివి గురించి ముందే ఈ హెచ్చరిక. తెలుగులో మంచి ఫాలోయింగున్నతమిళ స్టార్ సూర్య ఈ ఆటో బయోగ్రఫీకి కథానాయకుడు. దేశంలో సామాన్యులకి చౌకలో ఏర్ డెక్కన్ విమాన యానాన్ని ఆవిష్కరించిన కెప్టెన్ జీఆర్ అయ్యంగార్ గోపీనాథ్ రాసుకున్న ఆత్మ కథతో  ‘సూరరై పొట్రు’ (ధీరుడికి వందనం) గా, వెంకటేష్ తో ‘గురు’ ఫేమ్ దర్శకురాలు సుధా కొంగర రూపకల్పన చేసింది. ఇదింకా మలయాళ కన్నడలతో బాటు, తెలుగులో ‘ఆకాశమే నీ హద్దురా’ అని సెల్ఫిష్ టైటిల్ తో విడుదలైంది. మీడియా ప్రశంసలు విశేషంగా అందుకుంది. సెల్ఫిష్ టైటిల్ అనడమెందుకంటే, సామాన్యులకి చౌకలో విమాన సౌకర్యం కల్పించే కల తన స్వార్ధం కాదని, ప్రజా ప్రయోజనం కోసమేననీ సినిమాలో సూర్య అంటాడు. అలాంటప్పుడు టైటిల్ ‘ఆకాశమే మీ హద్దురా’ అని కస్టమర్ ఓరియెంటెడ్ గా వుండాలేమో.

        సూర్య కాబట్టి ఇది మరో తమిళ మాస్ మసాలాగా తయారై నట్టుంది. తన మాస్ ఫ్యాన్స్ ని సంతోష పెట్టే వూర మాస్ సినిమా. లేదా ద్రవిడ క్యాస్ట్ పొలిటిక్సు కావొచ్చు. బ్రాహ్మణ కెప్టెన్ గోపీనాథ్ ని అణగారిన వర్గాల మాస్ క్యారక్టర్ గా మార్చి, భార్య పాత్రని కూడా మాసమ్మాయిగా మార్చి, విలన్ గా బ్రాహ్మణ గోస్వామి పాత్రని సృష్టించారు. బ్రాహ్మణుల మీద విజయంగా ముగించారు. ఆటో బయోగ్రఫీని తిరగేసి రాసి, క్యాస్ట్ ఫీలింగ్ ని ఆకాశమే నీ హద్దురా చేశారు. ఈ సినిమాకి కులం రంగులు పులమడం అవసరమా అన్పించేట్టు చేశారు. 

        దర్శకురాలు సుధ ‘గురు’ తోనే తన స్కూల్ ని స్పష్టం చేసింది. అదే స్కూల్లో ఇప్పుడు సూర్యతో వూర మాస్ గా తీసింది- కార్పొరేట్ కథనాన్ని పక్కన పెట్టేసి. ఐతే స్పోర్ట్స్ కథ ‘గురు’ ని  స్పోర్ట్స్ జానర్లోనే తీసినట్టు, ఇప్పుడు ఎంటర్ ప్రెన్యూర్ కథని కూడా అదే స్పోర్ట్స్ జానర్లో ఈజీగా తీసేయడంతో సమస్య వచ్చింది. ఎంటర్ ప్రెన్యూర్ లేదా బిజినెస్ జానర్ మూవీస్ వున్నాయిగా - ముఖ్యంగా ఏవియేషన్ బిజినెస్ తో రియల్ స్టోరీ ‘ది ఏవియేటర్’, మెక్ డొనాల్డ్స్ ఫుడ్ బిజినెస్ తో ఇంకో రియల్ స్టోరీ ‘ది ఫౌండర్’ వంటివి ఎన్నో పకడ్బందీగా, భావి ఎంటర్ ప్రెన్యూర్స్ కి కూడా పనికొచ్చేలా వున్నాయిగా. కెప్టెన్ గోపీనాథ్ ఒక వినూత్న బిజినెస్ మోడల్ తో విజయం సాధిస్తే, దాంతో బాక్సాఫీసు మోడల్ ని సక్రమంగా ప్రెజెంట్ చేయాలిగా. అసలు బయో పిక్కులకైనా, ఆటో బయోగ్రఫీల కైనా కథకి ఏది పాయింటుగా వుంటుంది, ఏది మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ తో చెప్పాల్సిన కథవుతుంది? ఇలాకాక మొన్న అమెరికాలో ‘ఇండియన్ టీ’ అంటూ వచ్చిన మరో ‘మిస్ ఇండియా’ లా మిక్చర్ పొట్లంలా తీసేయడమేనా? ఇలా జరిగిన అనేక తప్పిదాల్నితర్వాత విశ్లేషించు కుందాం. 

ముందుగా కథ

         తమిళనాడు మధురై దగ్గర్లో సోలవందన్ లో వుంటాడు నెడుమారన్ రాజంగం అలియాస్ మారా (సూర్య). అతను ఒకప్పుడు ఏర్ ఫోర్స్ లో కెప్టెన్. సామాన్యులకి విమానం కల నిజం చేయాలన్న ఆశయంతో ఇప్పుడు దాని మీద వుంటాడు. టీచరైన తండ్రితో పడదు. మధ్యలో తల్లి (ఊర్వశి) కి హైరానా. ఒక బేకరీ నడిపే అమ్మాయి సుందరి (అపర్ణా బాలమురళి) ని ప్రేమిస్తాడు. ఆమె ఆకాశంలో కలలుగనే అతణ్ణి దూరం పెడుతుంది. మారా కలకి జాజ్ ఏర్ లైన్స్ అధినేత పరేష్ గోస్వామి (పరేష్ రావల్) స్ఫూర్తి. మధ్యతరగతి వాడైన గోస్వామి ఏర్ వేస్ లో టాప్ కి ఎదగడం ప్రేరణ. దాంతో ఆయన్ని కలిసి తన చీప్ ఏర్ వేస్ ప్లాను గురించి చెప్పి భాగస్వామ్యం కోరతాడు. గోస్వామి హేళన చేసి పంపిస్తాడు. దాంతో మారా పట్టుదలకి పోతాడు. అప్పులు చేసి, క్రౌడ్ ఫండింగ్ చేసుకుని అతను విమానాన్ని ఎగరేసినప్పుడల్లా గోస్వామి భూ మార్గం పట్టిస్తూంటాడు. ఒకటి రెండు సార్లు కాదు, చాలా సార్లు. ఇలా ఈ పోరాటంలో మారా చివరికి తన కలని నిజం చేసుకుంటూ, సామాన్య ప్రయాణీకులతో విజయవంతంగా విమానాన్ని ఎలా ఎగరేశాడన్నది మిగతా కథ.  

సూర్య మాస్ అవతారం 

         వూళ్ళో ఇరుకు బస్తీలో మాస్ యువకుడి పాత్రలో సూర్య తమిళ అభిమానుల హృదయాలకి మునుపెన్నడూ లేనంతగా దగ్గరైనట్టు కనిపిస్తాడు. శవ యాత్రలో విరగబడి మసాలా డాన్స్ చేస్తాడు. నవ్వించడు, పైగా ఏడ్పిస్తాడు. భావోద్రేకాల్ని రెచ్చగొడతాడు. క్యాస్టిజం గురించి మాట్లాడతాడు. నేను సోషలిస్టుని, నువ్వు సోషలైట్ వి అంటాడు. ఏం జరిగినా అగ్రవర్ణ అణిచివేతగా ఫీలవుతాడు. మొత్తంగా సామాజిక వర్గ కోణంలో లక్ష్యిత ప్రేక్షకుల్ని తన వైపు తిప్పుకునే ప్రయత్నం చేస్తాడు. లక్ష్యం కోసం తన పోరాటంలో ఈ వర్గ ప్రజలే తన బలమని సమీకరిస్తాడు. ఇదేమన్నా విప్లవ సినిమానా? బిజినెస్ మెయిన్ స్ట్రీమ్ లో వుంటుంది. రెబలిజమంటే సమాంతర వ్యవస్థని ఆహ్వానించడమే. సమాంతర వ్యవస్థలో స్మగ్లింగ్ వుంటుంది. స్మగ్లింగ్ చేసుకు బ్రతకాలి, ఆ వినియోగ దార్లు వేరు. దేశంలో మెయిన్ స్ట్రీమ్ లో దళిత కార్పొరేట్ అధిపతులు లేరనా?

        నేరుగా కార్పొరేట్ క్లబ్ కి చేర వేసే ఒక వినూత్న విమాన యాన బిజినెస్ మోడల్ ని ఆలోచించగల్గిన అడ్వాన్సుడు ఎంటర్ ప్రెన్యూర్ అయిన తను, ఈ మూస పోరాటాలూ కులం కార్డులూ, తన క్యాస్ట్ ని ఫీలయ్యే ఇన్ఫీ రియారిటీ కాంప్లెక్సులూ, రోషాలూ పక్కన పెట్టి, రెబెల్ పంథా నుంచి కాస్త మెయిన్ స్ట్రీమ్ లో కొచ్చి-  బిజినెస్ మైండ్ తో  హేమా హేమీలతో నెగెటివ్ గా రియాక్టవని మాస్టర్ నెగోషియేటర్ గా వ్యవహరించాలని ఆలోచించని, ఆవేశమే తప్ప ఆలోచన లేని, సగటు టెంప్లెట్ మాస్ పాత్రగా మిగిలి పోతాడు. బిజినెస్ జానర్ మూవీలో వింత పాత్రలా వుంటాడు. అసలొక తాజా మాజీ కెప్టెన్ లా అన్పించడు. డిఫెన్స్ దళాలకి కుల మతాలుండవని మర్చిపోయారేమో.

        గోస్వామిని అప్రోచ్ అయ్యే విధానం, ‘మిస్ ఇండియా’ లో ఎంబీఏ చదివిన కీర్తీ సురేష్ పాత్ర, జగపతి బాబుని అప్రోచ్ అయి రొచ్చు చేసుకునే విధానంతో వంద మార్కుల సరి సమానం. ఎవరైనా ఎదుటి వ్యక్తికి పోటీ నిచ్చే ప్రతిపాదనతో అప్రోచ్ అవుతారా? ‘ది ఫౌండర్’ లో ఒకే రెస్టారెంట్ నడుపుతున్న మెక్ డొనాల్డ్ సోదరుల్ని, రే క్రాక్ ఎలా అప్రోచ్ అయ్యాడు? ఫ్రాంఛైజీలు ప్రారంభించి, మెక్ డొనాల్డ్స్ పురోభివృద్ధికి తోడ్పడతానన్నాడు. ఇవ్వాళ మన సమీపంలో కూడా మెక్ డొనాల్డ్స్ వుందంటే అది మెక్ డోనాల్డ్స్ సోదరులతో రే క్రాక్ నెరపిన డిప్లమసీ ఫలితమే. 

        మారా తనకి గోస్వామి స్ఫూర్తి అంటాడు. నువ్వు స్ఫూర్తి నిచ్చావు, నాకు అన్నం పెట్టు అన్న టైపులో తగువుకి దిగుతాడు. బ్రతుకు తెరువుకి స్ఫూర్తి నిచ్చిన వ్యక్తితో పోట్లాటకి దిగితే కాలం క్షమిస్తుందా? ఇదే తర్వాత జరిగింది. ఇలా ఇన్ని లోపాలతో వున్న మారా పాత్రతో ఫీలవాల్సింది హీరోయిజంగా ఏమీ అన్పించదు, దాని ప్రవర్తనలోంచి ఇలా మనం చేయకూడదని నేర్చుకోవాల్సిన మోరల్ లెసన్ కన్పిస్తుంది. ఎలా పడితే అలా తీయడానికి ఇది చిన్నా చితకా సినిమా కాదు, స్టార్ సినిమా. దీని రాత, తీత పై స్థాయిలో వుండక పోతే ఎలా? అందులోనూ ఆటో బయోగ్రఫీతో. అసలు కెప్టెన్ గోపీనాథ్ కి స్ఫూర్తి అమెరికాలో, యూరప్ లో రెండు ఏవియేషన్ కంపెనీలు. ఆ ఐడియాని ఇండియాలో స్వతంత్రంగా అమలు చేశాడు.    

***

        రోమాంటిక్ సైడ్ సూర్యకి అపర్ణాతో రోమాన్స్ ప్రాక్టికల్ గా, ఇన్స్పైరింగ్ గా ఏమీ వుండదు. ఆకాశంలో అతడి కల అసాధ్యమని అతణ్ణి దూరం పెట్టి, ఆమె తన బేకరీ షాపు  చూసుకుంటుంది. అతనప్పటికే వైమానిక దళ కెప్టెన్ గా విమానం నడిపాడని ఆలోచించదు. అతడికి కూడా తన కలతో ఒక విజన్ అంటూ లేదు. ముందు తన కుటుంబాన్నికలుపుకుని తన కలల్ని వూహించుకోని వాడు ఇతరుల కలల్ని ఏం నిజం చేస్తాడు. ఇరుకు జీవితాలు గడుపుతున్న తన పేరెంట్స్ తోబాటు, ప్రేమిస్తున్న అమ్మాయినీ బేకరీ వృత్తి వదిలించి - తన కలలతో ఉన్నత జీవితం అందించాలన్న తపన అతడికుండదు. వుంటే వాళ్ళని కాక్పిట్ లో కూర్చో బెట్టుకుని తను విమానం నడుపుతున్నట్టు కరువుదీరా డ్రీమ్ సాంగ్ వేసుకునే వాడు. దర్శకుడు శంకర్ అయితే ఇలాగే చేసి ప్రేక్షకుల కోరిక నంతా తీర్చేస్తాడు. విజువలైజేషన్ లేని కలలుంటాయా. అలాటి డ్రై కలలు నిజమవుతాయా, వాటిని నమ్మొచ్చా. ఏదో సాధించాలని కలలుంటే ఆటో మేటిగ్గా మైండ్ విజువలైజేషన్ కెళ్లిపోతుంది. ఈ ప్రకృతి ధర్మాన్ని పాత్ర కెలా నిరాకరిస్తారు. కొన్ని కలలు రోమాంటిక్ ఇంట్రెస్ట్ వల్ల కూడా నిజమవుతాయి. సినిమాకి రోమాంటిక్ ఇంట్రెస్ట్ తోడవని హీరో గోల్ ఏం బావుంటుంది. ఆమె కోసం నేను సాధిస్తాను- అనుకోక పోతే ఇంకెందుకు పాత్ర. ప్రణయ రసం లేని పాత్ర ప్రయాణం ఎడారిలో గుడారంతో సమానం. ఇసుక పిసుక్కోవడమే.

        ఇలా ఈ సినిమాలో క్లట్టర్ ఎక్కువుంది. ఫిల్టర్ చేస్తే అందులోంచే సరైన కథనం చేసుకోవడానికి ఆణిముత్యాలు దొరుకుతాయి. పెళ్లయాక విమానంలో కేటరింగ్ గురించి చర్చ వస్తుంది. వివిధ వూళ్ళలో  తన బంధువులు స్వగృహ టైపులో స్నాక్స్ వ్యాపారాలు చేస్తున్నారనీ, వాళ్ళు సప్లయి చేస్తారనీ అంటుంది. బాగానే వుంది విమానంతో కుటీర పరిశ్రమ. గల్లీ మాస్ ఆలోచన. అసలు గోపీనాథ్ ఎకానమీ బిజినెస్ మోడల్ లో విమానంలో ఫుడ్ సర్వింగ్ అనే అంశం లేనే లేదని మర్చిపోయారు. మారా అనే తను, మాస్ నుంచి క్లాస్ కి ఎదిగి, కంపెనీలో సుందరిని కూడా కార్పొరేట్  పోస్టుకి సిద్ధం చేయాలన్న ఎంటర్ ప్రెన్యూర్ ఆలోచనలుండవు. డైనమిక్స్ తో కథనం ఎక్కడికక్కడ రీఫ్రెష్ అవుతూ నెక్స్ట్ లెవెల్ కెళ్ళకుండా, ఎక్కడేసిన గొంగళిలా వుంటుంది.

***

       ప్రేమతో మొదలయ్యే వీళ్ళ ఇగోలతో సమస్య సంసారంలో కూడా కొనసాగుతుంది. ఈ ఇగోలతో కూడా బలమైన సన్నివేశాలు వుండవు గానీ, తండ్రి చావు బతుకుల్లో వున్నపుడు విమాన టికెట్ కొనలేక పడే యాతనతో కదిలించే బలమైన నటన ప్రదర్శిస్తాడు సూర్య. సందేహం లేదు, సూర్య ఈజ్ ది బెస్ట్. ఈ సీను టాప్. అయితే ఈ విషాదం కంటే, ఖర్మ కాలి అతను పై వర్గాల వాళ్ళనే తిరిగి దీనంగా టికెట్ డబ్బులు అడుక్కుంటూ తిరగాల్సిన పరిస్థితి వచ్చింది కదాని గుణపాఠంలా అన్పిస్తుంది. ఎవ్వరూ కనికరించి డబ్బులివ్వరు. ఇలా ఏం డ్రామా క్రియేట్ చేస్తున్నారో గ్రహించకుండా, హీరోకే డ్యామేజింగ్ గా వుండే దృశ్యాల చిత్రీకరణ చేసేశారు. 

        ఇంటర్వెల్ సీను కూడా ఇలాటిదే. భారీ సీను క్రియేట్ చేస్తూ, స్ఫూర్తి ప్రదాత గోస్వామి మీద సిలిండర్ విసిరేస్తాడు. చివరికి ఇంత పోరాడుతూ యాక్షన్ తో కన్పిస్తున్న సూర్య పాత్ర యాక్టివ్ పాత్రనా? కాదు. రియాక్షనే చూపిస్తున్న పాసివ్ - రియాక్టివ్ పాత్ర. అందుకే కథ ఇలాటి దృశ్యాలే రిపీటవుతూ ముగిసింది. 

        మలయాళ నటి అపర్ణా బాల మురళి సరైన దృక్పథం లేని బేకరీ నడిపే మాస్ హీరోయిన్ గా, మాస్ విలువలకి తగ్గ న్యాయం చేసుకుంది. గోస్వామిగా పరేష్ రావల్ మాత్రం ఉండీ లేనట్టుండే ప్రతినాయక పాత్ర. ఎంత తక్కువ చెప్పుకుంటే అంత మంచిది. సూర్య విమానం ఎగరేసినప్పుడల్లా భూమార్గం పట్టించడానికి వచ్చి రెడీగా కన్పిస్తూంటాడు. క్లయిమాక్సులో కన్పించడం శుద్ధ అనవసరమనుకుంటాడు. 

        గోస్వామికి కూడా తెలివి వుండదు. మారా చెప్తున్న అయిడియా పనికొచ్చేదే. తను కాకపోతే ఇంకో అంతర్జాతీయ కంపెనీకి పోయి ఇండియాలో దింప వచ్చు మారా. అప్పుడేం చేస్తాడు. ఇదేదో తను క్యాష్ చేసుకుని తన ఏక ఛత్రాధిపత్యానికి విఘాతం కలక్కుండా చూసుకోకుండా? కెప్టెన్ గోపీనాథ్ జీవితంలో లేని మారా - గోస్వామిల ఈ పోరాటాన్ని సినిమాలో కల్పించారు. 

        మారాని చూడగానే గోస్వామి శానిటైజర్ తో చేతులు శుభ్రం చేసుకుంటాడు. ఇలా అంటరాని తనాన్ని కూడా ఈ కథలోకి తీసుకు రావడం! దీనికి మారా రియాక్షన్ ఏమీ వుండదు. గోస్వామి తనని చూసి అలా చేతులు తుడుచుకున్నాడంటే, మారా ఇక ఆ మీటింగ్ కి నీళ్లొదుకుని వెళ్లిపోవాలి. ఇలా కథని మార్చేసే అర్ధం లేని చిత్రణ లున్నాయి. 

        ఒక ఏర్ ఫోర్స్ కెప్టెన్ తో గోస్వామికి అంత లేకి తనమేమిటో అర్ధం గాదు. దేశంలో అందరూ కలిసి జీవించాల్సిందే. దేశం తప్ప ఇంకోటి లేదు జీవించడానికి. అసలు సినిమా ప్రారంభంలోనే బ్రాహ్మణ వ్యక్తి రైలులో బడుగు జనాల్ని చూసి అసహ్యించుకోవడం వుంది. ఇక్కడ్నించే సినిమాలో బ్రాహ్మణ - బడుగు బాహాబాహీకి అలవాటు పడేందుకు ప్రేక్షకులని సిద్ధం చేశారు. ఈ బ్రాహ్మణులకి శాస్తి చేయాల్సిందే అన్నట్టు మిగతా కథ నడిపారు. ఏమిటో ఇదంతా. 

        ఇక కింగ్ ఫిషర్ ఏర్ లైన్స్ నడిపిన విజయ్ మాల్యా రూపంలో వుండే విమల్ బాలయ్య పాత్రలో డాన్ ధనోవా వుంటాడు. ఏర్ డెక్కన్ చరిత్రలో ఈ కీలక పాత్రని ఆటో బయోగ్రఫీలోని క్రోనాలజీ పట్టించుకోకుండా మధ్యలో అసందర్భంగా ప్రవేశ పెట్టి ముగించారు. ఏర్ ఫోర్స్ అధికారిగా మోహన్ బాబు అతిధి పాత్ర కూడా కల్పితమే. 

        సాంకేతికాల కొచ్చేటప్పటికి ఏ స్టార్ సినిమా అయినా బాగానే వుంటుంది. ఇది కూడా అంతే. ఎగరేసినప్పుడల్లా ఒక్కో విమానం ప్రమాదానికి లోనయ్యే దృశ్యాలన్నీ ప్రొఫెషనల్ గా వున్నాయి. సంగీతమూ ప్రొఫెషనల్ గా వుంది. అన్నీ ప్రొఫెషనల్ గానే  వుంటాయి. సాంకేతికులు ఎప్పటి కప్పుడు అప్డేట్ అవుతూ ప్రొఫెషనల్స్ గా వుంటారు, లేకపోతే ప్రొఫెషన్ వుండదు. కథా కథనాల వాళ్ళే, పాత్ర చిత్రణల వాళ్ళే ప్రొఫెషనల్స్ గా వుండరు, అప్డేట్ అవరు. అవకపోయినా ప్రొఫెషన్ పదిలం.

ఎలావుంది కథ

       భారీగా కల్పితాలు చేసిన సినిమా అన్నాడు కర్ణాటకకి చెందిన కెప్టెన్ గోపీనాథ్. చాలా చోట్ల నవ్వానన్నాడు. ఈ సినిమాలో కామెడీ లేకపోతే ఎందుకు నవ్వాడో. పెద్ద మనసు చేసుకుని అభినందించాడు. రాష్ట్రీయ, జాతీయ మీడియాలు పోటీలు పడి మూడేసి నాల్గేసి స్టార్స్ ఇచ్చి కొనియాడేక, ఈ సినిమా ఖచ్చితంగా సూపర్బ్ ఆటో బయోగ్రఫీయే, ఇంకో మాట లేదు. 

        అయితే  ‘సింప్లీ ఫ్లై- ఏ డెక్కన్ ఒడెస్సీ’ పేర ఆటో బయోగ్రఫీ కూడా సమగ్రంగా వుండదు. ఇందులో ఏర్ డెక్కన్ ప్రారంభానికి ముందు బాల్యం నుంచీ గోపీనాథ్ జీవిత కథ వుంటుంది. గ్రామీణుడిగా, సైనికుడుగా, రైతుగా, వ్యాపారిగా, ఎంటర్ ప్రెన్యూర్ గా సగ భాగం వుంటుంది. రెండో సగం దేశంలో తొలి ఛార్టర్ హెలికాప్టర్ సర్వీస్ ప్రారంభకుడుగా, తర్వాత ఏర్ డెక్కన్ తో తొలి ‘లో -కాస్ట్ క్యారియర్’ (ఎల్సీసీ) కంపెనీ వ్యవస్థాపకుడుగా వుంటుంది. 

        అయితే ఏర్ డెక్కన్ ఆపరేషన్స్ ఎలా వుండేవి, సామాన్య ప్రయాణీకుల స్పందన లేమిటి, విమానం కల తీరిన వాళ్ళ అనుభవాలేమిటి, దాచుకోదగ్గ అనుభూతులేమిటి, ఆనంద పారవశ్యాలేమిటి, కంపెనీ ప్రాభవమేమిటి, సిబ్బంది నియామకా లేమిటి, ఉపాధి పొందిన వాళ్ళ సంఖ్యేమిటి, కొనుగోలు చేసిన మరిన్ని విమానాల వివరాలేమిటి, చివరికి విజయ్ మాల్యా కింగ్ ఫిషర్ తో విలీనానికి దారి తీసిన పరిస్థితులేమిటీ సమాచారం లేదు. సినిమాకి కావాల్సింది ఈ కథే. ఈ కథే లేక పోవడంతో సినిమాలో చూపించిందంతా కథకి పూర్వం వుండే కేవలం ఉపోద్ఘాతమని గుర్తించాల్సిన అవసరముంది.

        కెప్టెన్ గోపీనాథ్ ఏర్ డెక్కన్ ప్రారంభించుకోవడానికి చంద్రబాబు నాయుడు, ఎస్ ఎం కృష్ణ, వెంకయ్య నాయుడు వంటి అన్ని పార్టీల నాయకులూ, ప్రభుత్వాలూ సహాయపడ్డారు. ఇతర కంపెనీలతో గోపీనాథ్ ఎదుర్కొన్నది పోటీయే తప్ప, సినిమాలో చూపించినట్టు కుట్రల్ని కాదు. ఏం చేసినా ఆటో బయోగ్రఫీని మార్చి చేశామనుకుంటున్నది కథ కాదు. సినిమాలో కథే ప్రారంభం కాలేదు. కథకే రెక్కలు మొలవలేదు. 

స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు

        ఏ బయోపిక్కైనా, ఆటో బయోగ్రఫీయైనా సినిమాకి ఒకే కాన్ఫ్లిక్ట్ తో వుంటుంది. ఒక నిజ వ్యక్తి జీవితాన్ని తెరకెక్కించడానికి ఆ వ్యక్తి జీవితంలో ప్రధానంగా ఎదుర్కొన్న సమస్యనే (కాన్ఫ్లిక్ట్) ప్రధానంగా చేసుకుని, సమస్య-సంఘర్షణ- పరిష్కారమనే త్రీయాక్ట్ స్ట్రక్చర్ కిందికి తెస్తారు. అదే జానర్ బయోపిక్ అయినా సరే. 

        ఇక్కడ సౌలభ్యం కోసం బయోపిక్ అనే వాడదాం. బయోపిక్ స్క్రీన్ ప్లేకి ఎప్పుడో 1982 లో  ‘గాంధీ’ తీసిన సర్ రిచర్డ్ అటెన్ బరో ఒక మార్గం వేశాడు. ఇటీవల 2012 లో స్టీవెన్ స్పీల్ బెర్గ్ తీసిన ‘లింకన్’ వుండనే వుంది. ఇంకా చాలామంది తీసిన చాలా బయోపిక్ లు అర్ధవంతంగా వున్నాయి. బయోపిక్ అంటే మామూలు సినిమా కథలాగే ఆ వ్యక్తి పాత్ర, అది ఎదుర్కొనే సమస్య, కనుగొనే పరిష్కారం, చివర విజయమో అపజయమో, ఇంతే. ఇలా ఒక లైనులో చూసినప్పుడు సమస్య- సంఘర్షణ- పరిష్కారం అనే మజిలీల క్రమం వెండితెర మీద స్పష్టంగా తొణికిస లాడాలి.

        బయోపిక్ అంటే పుట్టిందగ్గర్నుంచీ గిట్టిందాకా ఆ వ్యక్తి జీవితాన్ని పూసగుచ్చినట్టు చూపించడం కాదు. ఆ వ్యక్తి జీవితాన్ని మార్చిన ఒకే ఒక్క మలుపు, లేదా ఒక లక్ష్యం కోసం ఆ వ్యక్తి ఎదుర్కొన్న సమస్య మాత్రమే సినిమాకి బయోపిక్ కథ అవుతుంది. మహాత్మా గాంధీ లక్ష్యం స్వాతంత్ర్య సముపార్జన. దీనికి ప్రేరణ 1) దక్షిణాఫ్రికా రైల్లో తనకి జరిగిన అవమానం, అప్పుడు 2) సహాయ నిరాకరణోద్యమం, 3) క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం - స్వాతంత్ర్య సిద్ధి, 4) మతకల్లోలాలు -మరణం. ఇంతే, శాఖోపశాఖలుగా విస్తరించిన మహాత్ముడి జీవితంలో ఈ నాల్గే ఘట్టాల్ని స్క్రీన్ ప్లే కి ఫౌండేషన్ గా తీసుకుని, అజరామరమైన చలన చిత్రరాజాన్ని ప్రపంచాని కందించాడు అటెన్ బరో. 

        అంతేగానీ మహాత్ముడు ఎలా సత్యనిష్టుడో చిన్నప్పటి సీన్లేద్దాం, కుటుంబం సీన్లేద్దాం, ఆ బిట్లు వేద్దాం, ఈ బిట్లు తెచ్చి వేద్దామని కలగాపులగం చేయలేదు. మహాత్ముడి వ్యక్తిగత జీవితమే చూపించాలంటే, ఆ పాయింటుతో అది వేరే బయోపిక్ అవుతుంది. ‘గాంధీ మై ఫాదర్’ అనీ గాంధీ మీద కోపం వచ్చేలా ఫిరోజ్ అబ్బాస్ ఖాన్ గాంధీ కొడుకుతో తీయనే తీశాడు. 

            ఇలాగే స్టీవెన్ స్పీల్ బెర్గ్ ‘లింకన్’ తీసినప్పుడు సినిమా కథగానే తీశాడు. వెండితెర వున్నది స్పష్టమైన కథల కోసం తప్ప; గాథలతో, ఉపోద్ఘాతాలతో, డాక్యుమెంటరీలతో, న్యూస్ బులెటిన్ లతో, కచరా చేయడానికి కాదు. ‘లింకన్’ తీసినప్పుడు స్పీల్ బెర్గ్ అమెరికా పదహారవ అధ్యక్షుడైన అబ్రహాం లింకన్ జీవితాన్నంతా కామెంటరీ చేస్తూ తీయలేదు. ఆయన జీవితంలోని ఒక ప్రధాన ఘట్టం - అగ్నిపరీక్ష లాంటిది -13 వ రాజ్యాంగ సవరణ గురించిన రాజకీయ డ్రామాని మాత్రమే స్క్రిప్టు చేశాడు. ఈ డ్రామాలో లింకన్ పాత్ర, 13 వ రాజ్యాంగ సవరణ అనే సమస్య, దీనికోసం సంఘర్షణ, విజయం, ఇంతే వున్నాయి. 

        ఎందరో రచయితలు లింకన్ జీవితాన్ని పుట్టిన దగ్గర్నుంచీ ఎపిసోడ్లు రాసుకొస్తే స్పీల్ బెర్గ్ పక్కన పడేశాడు. ఈ బయోపిక్ కి డొరిస్ కీర్న్స్ గుడ్విన్ రాసిన పుస్తకం ఆధారం. 500 పేజీల ఈ లింకన్ జీవిత చరిత్రలో స్పీల్ బెర్గ్ కేవలం నాలుగే నాలుగు నెలల కాలం మీద ఫోకస్ చేశాడు! అయినా దీని మీద కసరత్తు చేస్తే కుదరదన్పించింది. నాలుగు నెలలు కాక రెండు నెలల కాలం మీద ఫోకస్ చేశాడు!! ఈ రెండు నెలల కాలంలో చోటు చేసుకున్న 13 వ రాజ్యాంగ సవరణ పరిణామాలతో బయోపిక్ తీసి పెద్ద విజయం సాధించాడు.

         1970 లలో ప్రెసిడెంట్ రిచర్డ్ నిక్సన్ ని నిండా ముంచిన వాటర్ గేట్ కుంభకోణాన్ని కూపీలాగి పుస్తకం రాశారు ఇద్దరు జర్నలిస్టులు. ‘ఆల్ ది ప్రెసిడెంట్స్ మెన్’ అన్న పుస్తకం టైటిల్ తోనే గొప్ప సినిమా తీశారు. పుస్తకాన్ని స్క్రీన్ ప్లేగా మార్చే బాధ్యత హాలీవుడ్ లో ఆచార్యుడు లాంటి రైటర్ విలియం గోల్డ్ మాన్ తీసుకున్నాడు. అప్పటికే ఒక ఆస్కార్ అవార్డు తన ఖాతాలో వుంది. పుస్తకంలోని రెండో భాగాన్నితీసి అవతల పడేసి, మొదటి భాగంతోనే స్క్రీన్ ప్లే అంతా రాశాడు. పుస్తకం రాసిన జర్నలిస్టులిద్దరు ఇదేమిటని గోలగోల చేశారు. ఒక జర్నలిస్టు గర్ల్ ఫ్రెండ్ తో కలిసి ఇంకో స్క్రీన్ ప్లే కూడా రాశాడు. స్క్రీన్ రైటింగ్ అంటే జర్నలిజం కాదురా అన్నాడు గోల్డ్ మాన్. స్క్రీన్ మీద ప్రేక్షకులు జర్నలిజాన్ని చూడరన్నాడు. దీంతో బిగ్ స్టార్ రాబర్ట్ రెడ్ ఫోర్డ్, దర్శకుడు అలన్ పకూలా కంగారు పడి గోల్డ్ మాన్ రాసిన స్క్రీన్ ప్లేని తీసుకుని నెలరోజులు అజ్ఞాతంలో కెళ్ళి పోయారు. దాంతో కుస్తీ పట్టారు. ఇలా కాదు, అలా వుండాలి...అలా కాదు, ఇలా చేద్దాం...రెండో భాగాన్ని ఇలా కలుపుదాం, కాదు అలా కలుపుదామని జుట్లు పీక్కుని పీక్కునీ ఏమీ చేయలేక పెద్దాయనే కరెక్ట్ అని, పెద్దాయన రాసిన శిలాశాసనాన్నే సినిమాగా తీశారు. అదెక్కడికో వెళ్ళిపోయి చరిత్ర కెక్కింది. ఎన్నో ఆస్కార్ అవార్డు లొచ్చి పడ్డాయి. ఆ స్టార్ కీ, దర్శకుడికీ కాక, పెద్దాయనకీ ఇంకోటి పడింది. అలా ఆల్ ది గోల్డ్ మాన్స్ మెన్ అన్పించుకున్నారన్న మాట.

***

            బిజినెస్ జానర్ బయోకిక్ కైనా ఇంతే. ది ఏవియేటర్, ది ఫౌండర్, జాయ్, వాల్ స్ట్రీట్, ది బ్యాంకర్ ఇలా ఎన్నో. ఓ సామాన్య వ్యక్తి బిజినెస్ కలల్ని నిజం చేసుకునే ఈ కథల్లో త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్ తో కథే వుంటుంది. అంటే ఆ బిజినెస్ ప్రారంభించాక ఎదుర్కొన్న ఒడిదుడుకులు, ప్రధానంగా ఎదుర్కొన్న సమస్య, దాని పరిష్కారం మొదలైనవి. ‘ది ఫౌండర్’ (2016) లో మెక్ డోనాల్డ్స్ సోదరుల్ని ఒప్పించి ఫ్రాంఛైజీలు ప్రారంభించిన రే క్రాక్, క్రమంగా టేకోవర్ కే పథకమేసి సంక్షోభం సృష్టిస్తాడు. దీన్ని మెక్డొనాల్డ్స్ సోదరులెలా ఎదుర్కొన్నారన్నది కథ. 

        ‘ది ఏవియేటర్’ (2004) చూద్దాం :  ప్రసిద్ధ దర్శకుడు మార్టిన్ స్కార్సెసీ దర్శకత్వంలో లియోనార్డో డీ కాప్రియో నటించిన ఈ బయోపిక్ లో, కథ క్లియర్ కట్ గా వుంటుంది. బిగినింగ్ విభాగంలో కాప్రియో వేగంతో  రికార్డుల్ని బ్రేక్ చేసే మోనో ప్లేన్ ని నిర్మించాలని నిర్ణయించుకుంటాడు. ప్లాట్ పాయింట్ వన్ లో నిర్మాణం పూర్తి చేస్తాడు. మిడిల్ లో ఓసిడి వ్యాధికి లోనవుతాడు. దాంతో బాధపడుతూనే విమాన వేగంలో ప్రపంచ రికార్డుల్ని బ్రేక్ చేస్తూ పోతాడు. ఒక ఏర్ ఫోర్స్ కాంట్రాక్టు లభిస్తుంది. ఇంకోసారి విమానం కూలిపోతుంది. ఈ ప్లాట్ పాయింట్ టూ లో, ఏర్ ఫోర్స్ తో అవినీతి ఆరోపణల కేసులో ఇరుక్కుంటాడు. ఎండ్ విభాగంలో ఇందులోంచి బయటపడి, విమానం ఎగరేసుకుంటూ హేపీగా పోతాడు. చాలా సింపుల్ - ఒక్క లైనులో కథేమిటో స్పష్టంగా కనపడుతూంటుంది తెరమీద. కథలా వుండే కథ. 

        బిగినింగ్ లో ఇది బాల్య జీవితంతోనే ప్రారంభమవుతుంది. బాల్యంలో సినిమా కలలతో వుంటాడు. సినిమాలు తీస్తున్నాక విమానాల మీద దృష్టి మళ్లించి ఆ దిశగా వెళ్ళిపోతాడు. ఈ ఉపోద్ఘాతమంతా స్ట్రక్చర్ అనుమతించే బిగినింగ్ విభాగం లోపే సర్దేసి వుంటుంది. ఇది సినిమా దర్శకుడు, ఏవియేషన్ మాగ్నెట్ అయిన - హోవర్డ్ హ్యూజెస్ జీవిత కథ. ఉత్తమ చిత్రం, ఉత్తమ దర్శకుడు, ఉత్తమ నటుడు, ఉత్తమ స్క్రీన్ ప్లే ఆస్కార్ అవార్డు లందుకున్న మెస్మరైజింగ్ బయోపిక్. బయోపిక్స్ కి గైడ్ బుక్.

***

         ఇప్పుడు ఏర్ డెక్కన్ బయోపిక్ స్ట్రక్చర్ చూద్దాం. ప్రారంభంలో ఏర్ డెక్కన్ క్రాష్ లాండింగ్ దృశ్యం తర్వాత ఫ్లాష్ బ్యాక్ ప్రారంభమవుతుంది. ఏర్ ఫోర్స్ లో మారా జీవితం, వూళ్ళో సుందరితో ప్రేమ, పేరెంట్స్ తో పరిస్థితి, చౌక విమాన యానం కల, అందులో భాగంగా గోస్వామిని కలవడం. ఇక్కడ గోస్వామిని కలిసి ప్రపోజల్ పెట్టడం, తిరస్కారం పొందడం అన్నది ప్లాట్ పాయింట్ వన్ దృశ్యం. ఇది సముచితంగా 30 నిమిషాల కొస్తుంది. 

        ఇక మిడిల్ లో గోస్వామితో తిరస్కారం పొందిన మారా పట్ల, వెంచర్ క్యాపిటలిస్ట్ ప్రకాష్ బాబు అనే అతను ఆసక్తి చూపిస్తాడు. అతను చెప్పినట్టు మలేషియా నుంచి విమానం హైర్ చేసుకోవడానికి మారా నలభై లక్షలు అప్పు చేస్తాడు. దీనికి డీజీసీఏ అధికారి బ్రేక్ వస్తాడు. దీని వెనుక గోస్వామి వుంటాడు. ప్రకాష్ బాబు గోస్వామి మనిషే. ఇలా మోసపోయానని గ్రహించిన మారా నీరుగారి పోతాడు. ఇంతలో తండ్రి చావు బతుకుల్లో వుంటే పరిగెడతాడు. తండ్రి చనిపోతాడు. మలేషియా  విమానం క్యాన్సిల్ అవుతుంది. మారా గోస్వామి మీద తిరగబడతాడు. ఇక్కడ ఇంటర్వెల్ వస్తుంది గంటం పావుకి. 

        సెకండాఫ్ లో అంటే మిడిల్ టూ లో- చేసిన అప్పుల గురించి ఇంటా బయటా  సమస్యలు వస్తాయి. సుందరితో కూడా సమస్యలు వస్తాయి. ఎలాగో పెళ్ళవుతుంది. మారా ఇంకో ప్రయత్నం చేస్తాడు. క్రౌడ్ ఫండింగ్ తో ప్రజల దగ్గర డబ్బు సేకరించి కార్గో ఫ్లయిట్ కొంటాడు. దాన్ని పాసింజర్ టర్బో క్రాప్ గా మార్చి ప్రారంభిస్తే, గోస్వామి లాండింగ్ డిలే చేయిస్తాడు. విమానం ఏర్ ఫోర్స్ బేస్ లో క్రాష్ లాండింగ్ అవుతుంది. ఇదే ప్రారంభంలో చూపించిన దృశ్యం. దీంతో ఫ్లాష్ బ్యాక్ ఇక్కడి కొచ్చి పూర్తయినట్టు. 

        ఇప్పుడు దీని మీద ఏర్ ఫోర్స్ అధికారి ‘కోర్ట్ మార్షల్’ చేసి ఫైన్ వేస్తాడు. తిరిగి మారా రూపాయి టికెట్ పెట్టి ఇంకో ఏర్ ట్రావెల్ ప్రయత్నం చేస్తాడు. దీన్నీ గోస్వామి ఫెయిల్ చేస్తాడు. కొడుకు పుడతాడు. ఇప్పుడు విమల్ బాలయ్య వచ్చి, విలీనం చేయమని ఆఫర్ ఇస్తాడు. మారా తిరస్కరిస్తాడు. దీంతో మిడిల్ టూ కూడా  ముగిసి ప్లాట్ పాయింట్ టూ వస్తుంది. ఇక ఎండ్ విభాగంలో మారా సామాన్యుల్ని ఎక్కించుకుని విజయవంతంగా విమానాన్ని ఎగరేస్తాడు. ఇదీ స్ట్రక్చర్.

***

       ఇందులో మొదటి 30 నిమిషాల్లో గోస్వామితో మీటింగ్ తో ప్లాట్ పాయింట్ వన్ వచ్చిందనుకుని, సహజంగానే ఇంటర్వెల్ కి విజయవంతంగా ఏర్ డెక్కన్ ప్రారంభించి, ఆ వ్యవస్థని మారా సుందరితో కలిసి ఎలా నడిపాడో దాని తాలూకు వైభవాన్ని చూస్తామను కుంటాం. సామాన్య ప్రయాణీకులతో సీన్లేమిటో, ఎంటర్టయిన్ మెంట్ ఏమిటో, ‘బర్నింగ్ ట్రైన్’ లో ఎలాగైతే రకరకాల కుటుంబాలు ట్రైనెక్కి చేసే వినోద కార్యక్రమాల్లాగా, ప్రయాణంలో పదనిసల్లాగా, ఆ సరదాలు చూస్తామనుకుంటాం. ‘బాంబే టూ గోవా’ బస్సు ప్రయాణంలో కమెడియన్లు, మూర్ఖులు, హౌలే గాళ్ళు, ఆకూపోకా తెలీని అమాయకులూ చేసే కామెడీల్లాంటివి చూస్తామనుకుంటాం. స్వర్గమన్నాక స్వర్గాన్ని చూపించాలిగా. ఎంతసేపూ స్వర్గం చేరుకునే పాట్లే చూపించి ముగిస్తారా. అది కథవుతుందా. స్వర్గమో రామచంద్రా  అని అల్లాడాలా సినిమా చూస్తున్న వాడు -త్రిశంకు స్వర్గంలో పడేస్తే?

        ప్రేక్షకుల్లో విమానాన్ని ఎక్కని వాళ్లెందరో వుంటారు. అసలు ఏర్ డెక్కన్ చీప్ ట్రావెల్ ఎలా వుంటుందో చూడాలనుకునే వాళ్ళుంటారు. సామాన్యుల విమానం కల అని చెప్పి ఆ కల చూపించక పోతే ఎట్లా. శంకర్ అయితే ఇలాగే చూపించి వాళ్ళ కోరిక నంతా తీర్చేస్తాడు. ఇదే చెప్పాల్సిన కథ కాబట్టి. ఇది మిడిల్ విభాగమూ, మిడిల్ విభాగమంటే కథా ప్రారంభమూ కాబట్టి. కథంటే ఇదే కాబట్టి. ఇంకా గోపీనాథ్ లా మారా 40 విమానాలతో ఎదిగిన విధం, పొందిన మీడియా కవరేజి, వైభవం ఇదంతా చూడాలనుకుంటాం. 

        ‘ది ఏవియేటర్’ లో ప్లాట్ పాయింట్ వన్ లో విమాన నిర్మాణం పూర్తి చేశాక, దీంతో మిడిల్ ప్రారంభంతో విమానాన్నేసుకుని స్పీడ్ లో రికార్డ్ బ్రేకింగ్ మొదలెట్టేశాడని ఇందాకా తెలుసుకున్నాం. ఇదే కదా చెప్పాల్సిన కథ. ‘ది ఫౌండర్’ లో  మెక్డొనాల్డ్స్ ఫ్రాంఛైజీలు ప్రారంభించాలన్న ప్లాట్ పాయింట్ వన్ గోల్ తో ప్రారంభమయిన రే క్రాక్, మిడిల్ లో ఫ్రాంఛైజీలని విస్తరిస్తూ, ఎలా కంపెనీని అభివృద్ధి చేశాడని కదా చూస్తాం. 

        అలాగే ఏర్ డెక్కన్ కథలో ఏర్ డెక్కన్ బిజినెస్ వ్యవహారం చూపించాల్సి వుంటుంది. ఒకసారి మరాఠీలో తీసిన ప్రసిద్ధ చలన చిత్రం, దాదాసాహేబ్ ఫాల్కే బయోపిక్ తో ‘హరిశ్చంద్రాచీ ఫ్యాక్టరీ’ చూడండి. ప్రింటింగ్ ప్రెస్ లో నష్టాలొచ్చి నిరుద్యోగిగా తిరుగుతున్న ఫాల్కే, ఒక గుడారంలో ఇంగ్లీష్ సైలెంట్ మూవీ చూస్తాడు ప్లాట్ పాయింట్ వన్ లో. దాంతో తన గోల్ సినిమా తీయడమేనని డిసైడ్ అయిపోతాడు. ఇంటిల్లిపాదీ జట్టు కడతారు. ఇలా మిడిల్ ప్రారంభమైపోతుంది. అంటే కథ ప్రారంభమైపోతుంది. అలా దేశంలో మొట్ట మొదటి సినిమా ‘రాజా హరిశ్చంద్ర’ నిర్మాణం ప్రారంభించేస్తాడు. ఈ నిర్మాణం చాలా ఫన్ గా వుంటుంది కుటుంబ సభ్యులతో. ఎన్ని కష్టాలొచ్చినా వాటిని హాస్యం పట్టిస్తూ ఫన్నీగా వుంటారు. చాలా వినోద భరితంగా వుంటుంది కథా ప్రారంభంతో ఈ మిడిల్ జర్నీ. 

        సరే, ఇప్పుడు కాన్ఫ్లిక్ట్ ఎలా వస్తుంది? ‘ది ఏవియేటర్’ లో హోవర్డ్ హ్యూజెస్ డిఫెన్స్ కాంట్రాక్టు పొందడంతో వస్తుంది. ‘ది ఫౌండర్’ లో రే క్రాక్ మెక్డొనాల్డ్స్ ని టేకోవర్ చేసే ప్రయత్నంతో వస్తుంది. ఏర్ డెక్కన్ లో ఏం రావాలి? బిగ్ ఫిష్ విజయ్ మాల్యా ఏర్ డెక్కన్ ని విలీనం చేసుకుని మింగేసే ప్రయత్నంతో రావాలి. 

        అప్పుడు గోపీనాథ్ పడ్డ క్షోభ, చివరికి విలీనం చేసేసి తప్పు కోవడం మొదలైనవి రావాలి. ఇది కాసేపు పరాజయంగా అనిపించినా అంతిమంగా ఆయన మార్గదర్శి అయ్యాడు. ఆయన తర్వాత ఇదే ఎల్సీసీ సెగ్మెంట్లో గో-ఎయిర్, స్పైస్ జెట్, ఇండిగో, జెట్ నెట్ మొదలైన సామాన్యుల విమానాలు ప్రారంభమయ్యాయంటే ఆయనే స్ఫూర్తి. మాల్యా నుంచి వచ్చిన డబ్బుతో డెక్కన్ 360 అని కార్గో ఏర్ లైన్స్ ప్రారంభించి, కోర్టు ఉత్తర్వులతో మూసేశాడు. ఇలా ఉపసంహారంలో చెప్పి ముగించాలి. 

        అంటే ఆటో బయోగ్రఫీకి అదనంగా రీసెర్చి చేసుకోవాలి. ఆటో బయోగ్రఫీలో సినిమా కథ లేదు. అది బిగింగ్ ఉపద్ఘాతమే. మిడిల్, ఎండ్ లు లేవు. మాజీ ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్ బయోగ్రఫీగా సంజయ బారు రాసిన ‘యాక్సిడెంటల్ ప్రైమ్ మినిస్టర్’ లో కూడా ఇలాగే కథలేదు. సినిమాకి అది బిగినింగ్ విభాగమే. దాంతో బయోపిక్ తీస్తే ఎలా వచ్చిందో తెలిసిందే. ఈ లింకు క్లిక్ చేయండి. చాలా మందితో సమస్యేమిటంటే ఏది బిగినింగో, ఏది మిడిలో గుర్తు పట్టలేరు. ఏ సినిమాలోనూ ప్లాట్ పాయింట్ ని గుర్తించ లేరు, దాని ఉపయోగం చెప్పలేరు. స్క్రీన్ ప్లే పౌర ధర్మాలు తెలియకుండా స్క్రీన్ ప్లేల్లో తిరుగాడుతూంటారు. నగర పౌర ధర్మాలు తెలియకుండా నగరంలో తిరుగాడినట్టు. 

        కెప్టెన్ గోపీనాథ్ జీవితాన్ని అదనంగా రీసెర్చి చేసుకుంటే ఆయన సంస్థని ఎలా నడిపి వదిలేశాడో బోలెడు సమాచారముంది. సినిమా రచయిత అన్నాక ఇన్వెస్టిగేటివ్ జర్నలిస్టు తనం చాలా అవసరం.

***

        ఇలా ఈ సినిమా అంతా చూపించింది ఎంతకీ ముగియని బిగినింగే. ‘శివ’ నే తీసుకుంటే, అరగంటలో బిగినింగ్ ముగిస్తూ నాగార్జున, ప్లాట్ పాయింట్ వన్ లో జేడీని కొట్టాక, మాఫియా భవానీతో అమీతుమీకి -కథలోకి- వెళ్లకుండా, సినిమా అంతా జేడీనే కొడుతూ వుండడం లాంటిదన్న మాట. ఇంతకన్నా అర్ధమయ్యేలా చెప్పడం సాధ్యం కాదు.      

              మారా కూడా అరగంటలో ప్లాట్ పాయింట్ వన్ దగ్గర గోస్వామీతో తలబడ్డాక, కంపెనీని ప్రారంభించి అభివృద్ది చేయకుండా -కథ ప్రారంభించకుండా- సినిమా అంతా గోస్వామితో సిగపట్లకే దిగాడు. చిట్ట చివర సినిమా ముగింపులో ఎలాగో విజయవంతంగా విమానాన్ని ఎగరేశాడు. అంటే ఇప్పుడు బిగినింగ్ ముగించి ప్లాట్ పాయింట్ వన్ కొచ్చాడన్న మాట. ఇంకో గంటన్నర సినిమా తీస్తేగానీ చెప్పాల్సిన కథతో మిగిలిన మిడిల్, ఎండ్ లు ముగించడన్న మాట. ఇంత వింత ఎక్కడా చూడం.

        మరి సినిమా ముగింపులో వచ్చింది ప్లాట్ పాయింట్ వన్ అయితే, వెనుక గోస్వామితో చూపించిన ప్లాట్ పాయింట్ వన్? అది ప్లాట్ పాయింట్ వన్ కాదని ఇప్పుడు తేలుతోంది. అది ప్లాట్ పాయింట్ వన్ అన్న భ్రమలో సినిమా చూస్తూంటాం. ఎంతకీ మిడిల్లోకి వెళ్ళక పోతే ఏం చేస్తాం. భ్రమల్లోంచి బయట పడతాం. మిడిల్ మటాష్ సినిమాలతో కూడా ఇలాగే జరుగుతుంది. సెకండాఫ్ ప్రారంభమైతే గానీ మిడిల్ మాటాష్ అని బయటపడదు. 

        ఇప్పుడు మారాకి గోస్వామితో ఏర్పడిన ప్లాట్ పాయింట్ వన్ కాని ప్లాట్ పాయింట్ వన్ సీను, నిజానికి ఇన్సైటింగ్ ఇన్సిడెంట్ అన్నమాట. అంటే బిగినింగ్ విభాగంలో ప్లాట్ వన్ కి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పనలో భాగంగా వచ్చే ‘ఇన్సైటింగ్ ఇన్సిడెంట్’ అనే మలుపు అన్నమాట. ‘శివ’లో నాగార్జున జేడీని కొట్టే ముందు, జేడీ అమలని టచ్ చేసే సీను అన్నమాట.

***

          మొదట దర్శకురాలు స్పోర్ట్స్ జానర్లో తీసిన ‘గురు’ ఫార్మాట్ బాగానే వుందిగాఅనుకుని, ఆ ఫార్మాట్లో పెట్టి ఈ బిజినెస్ జానర్ సినిమా తీసే

సినట్టుంది. స్పోర్ట్స్ జానర్ ఫార్మాట్  బిజినెస్ జానర్ కి రెడ్ కార్పెట్ అవుతుందా. స్పోర్ట్స్ జానర్లో క్రీడాకారుడు లేదా క్రీడాకారిణి అపజయాలెదు

ర్కొనీ ఎదుర్కొనీ చివర్లో గోల్ కొట్టి విజయం సాధించడం వుంటుంది. ఇలా బిజినెస్ జానర్ కథ వుంటుందా. మారా గోస్వామితో సిగపట్లు పట్టీ పట్టీ ఆఖరికి విమానం ఎగరేస్తే బిజినెస్ జానరై పోతుందా?

        ఈ కథనం కూడా ఎపిసోడిక్ గా వుంది. స్టార్ట్ అండ్ స్టాప్ అని డాక్యుమెంటరీల కూపయోగపడే ఎపిసోడిక్ కథనం. ఒక సమస్యతో ఒక ఎపిసోడ్ ఎత్తుకుని, దాన్ని ముగించి, ఇంకో సమస్యతో ఇంకో ఎపిసోడ్ మొదలు పెట్టి ముగించడం. ఇలాగే చేస్తూ పోవడం. ‘టైగర్ హరిశంద్ర ప్రసాద్’ గుర్తుందా. విమానాన్ని ఎగరేసే వివిధ ప్రయత్నాలతో రిపీటయ్యేది అలాటిదే కథనం. ప్రతీ ప్రయత్నం ప్రారంభ ముగింపుల్లో బిగినింగ్ మిడిల్ ఎండ్ లుంటాయి. ‘టైగర్ హరిశ్చంద్ర ప్రసాద్’ ఒకటే కాదు,  ‘సైజ్ జీరో’, ‘సిటిజన్’, ‘ఆటోనగర్ సూర్య’ ఆఖరికి ‘సర్దార్ గబ్బార్ సింగ్’ కూడా డాక్యుమెంటరీ కథనాలే. ఇవెందుకు ఫ్లాపయ్యాయో తెలుసుకోలేదు. 

        ఇక జానర్ చూస్తే ఇది బిజినెస్ జానరా, ఫ్యామిలీ డ్రామా జానరా. సినిమా నిడివిలో సగం ఫ్యామిలీ బాధలే వున్నాయి. బాధల్ని రిజర్వ్ చేయాల్సింది బిజినెస్ జానర్ అంటూ వున్న విమానం కథనం కోసం ప్రత్యేకంగా. రెండు వైపులా బాధలతో ఎడాపెడా వాయిస్తే ప్రధానమైన బిజినెస్ జానర్ కథనం హైలైట్ అవడం మానుకుంటుంది. ‘మిస్ ఇండియా’ లో కూడా ఇలాగే కుటుంబ కష్టాలు భారీగా చూపించి, బిజినెస్ కష్టాల మీంచి దృష్టి తప్పేలా చేశారు. ఏది మెయిన్ స్టోరీ, ఏది సబ్ ప్లాట్ తేడా లేకుండా, సబ్ ప్లాట్ ని కూడా మెయిన్ స్టోరీ చేసేయడమేనా. లేక రెండూ మెయిన్ స్టోరీలే చెప్పాలనుకున్నారా. ఒక సినిమాలో రెండు మెయిన్ స్టోరీ లుంటాయా. 

        ఇలా ఆటో బయోఫ్రఫీతో సంబంధం లేని విషయాలతో పూర్తి సినిమా తీసి, సృజనాత్మక స్వేచ్ఛ తీసుకున్నామని ప్రారంభంలో వేశారు. ఒక వ్యక్తి జీవిత కథతో ఇదా సృజనాత్మక స్వేచ్ఛ! 

        ఇదీ ‘సూరరై పొట్రు’ స్క్రీన్ ప్లే సంగతుల సంపూర్ణ రామాయణం. స్టార్ సినిమాలకి స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు అవసరమాని ఎప్పుడో మానుకున్నాం. అవి మారవు. స్ట్రక్చర్ తెలుసుకుని చేసేదేముంది. ఏమీ వుండదు. స్టార్ సినిమాలెలా వున్నా ఎంజాయ్ చేయడమే. అంతకి మించిన సుఖం లేదు. సుఖ్ హై ఏక్ ఛావ్ ఢల్తీ ఆతీ హై జాతీ హై -అని పాడుకుంటూ దుఖాన్ని ఎంజాయ్ చేయడమే.

―సికిందర్