642 : స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు

 

Tuesday, May 1, 2018

642 : స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు

        నాల్గు రోజుల క్రితం పరిశీలన కోసం ప్రకటించిన కొరియన్ రోమాంటిక్ డ్రామా ‘ది క్లాసిక్’  ని చూసేసే వుంటారు ఈ పాటికి. చూడాలనే ఈ వ్యాసానికి విరామం ఇచ్చాం. తెలుగు రోమాంటిక్ డ్రామాల్ని ఫ్యామిలీ డ్రామాల తరగతికి తరలిస్తే, ఇటు రోమాంటిక్  డ్రామాలకీ,  అటు ఫ్యామిలీ డ్రామాలకీ రెండిటికీ న్యాయం చేయవచ్చేమో నన్న ఒక ఆలోచనకి బీజం వేసిన  ‘ది క్లాసిక్’ (2003) ని చూస్తే,  ఒక విషయం  అర్ధమయ్యే వుంటుంది.  తెలుగులో వస్తున్న రోమాంటిక్ డ్రామాలకీ, దీనికీ తేడా ఫీలయ్యే వుంటారు. ముగింపు ఒక తియ్యటి  బాధగా మిగిలిపోయే వుంటుంది. ఐతే  సాధారణ ప్రేక్షకులుగా ఫీలవ్వడం వేరు, కథకులుగా అలాటి  ఫీల్ ని ఫీలై  రాయడం వేరు. రాసినా ఆ ఫీల్ ని  తెలుగు దర్శకత్వంలో ప్రకటించడం ఇంకా వేరు. ఇక్కడే తేడా కొట్ట వచ్చు. ఎంత విరివిగా కొరియన్ ఆధునిక సినిమాల్ని కాపీ కొట్టినా, తెలుగు దర్శకత్వంలో అవి ఇంకా పాత చింతకాయ మూసలోకే  తిరగబెడుతున్నాయి. కాబట్టి కాసేపు తెలుగు వాళ్ళమని మర్చిపోయి, కొరియన్ కుర్రాళ్ళుగా అవతార మెత్తితే తప్ప (వరల్డ్ మూవీస్ వీరులే  వుండగా కొరియన్ కుర్రాళ్లుంటే  తప్పేంటి? వరల్డ్ మూవీస్ కంటే ఇదింకా కమర్షియల్ కూడా), వైవిధ్యమనేది  తెలుగులోకి తీసుకురావడం అస్సలు వీలుకాదు. కథ ప్రకారం ‘ది క్లాసిక్’  కి ‘మా నాన్న – మీ అమ్మ’  అని బ్రహ్మాండంగా తెలుగులో తనివితీరా టైటిల్ పెట్టుకోవచ్చు. అంత వరకే అనుమతి.  మిగతా కథా కాకరకాయ మూస తెలుగు వూరగాయ వేస్తూ కూర్చుంటే మాత్రం ఫ్యామిలీస్ కి ఉద్దేశించాలనే రోమాంటిక్ డ్రామాలు మళ్ళీ మొదటికే వస్తాయి. ఇవ్వాళ్టి ఫ్యామిలీస్ వాళ్ళ తాతల కాలంలో లేరు. కాబట్టి ఫ్యామిలీ డ్రామా అనగానే తాత ముత్తాతల మీద కూడా పడిపోయి, కుర్రకుంకలకి కట్ట బెడితే, ఇది మల్లెల వేళయనీ ...అని ఫ్యామిలీ బాణీలు విన్పించవు బాక్సాఫీసు దగ్గర సరికదా, ఎండ మండిపోతూంటుంది పాత ముక్కిన చాదస్తానికి. ఒక్క అమాయక ప్రేక్షకుడూ నక్కి వుండడు గేటు లోపల!

          విశేషమేమిటంటే,  ‘ది క్లాసిక్’ డ్రామాలో పెద్ద వయసు పాత్రలే లేవు. ఇది చాలా ఆనందం కల్గించే విషయం. పెద్దలూ వాళ్ళ మూతికి నీతులూ ఇక్కడ బంద్ (వయసులో వున్నప్పుడు వాళ్లకేం నీతులుండేవో ఎవరికి తెలుసు). ఒకటి రెండు పెద్ద పాత్రలున్నా (తాత, తండ్రి) అవి ఒకటి రెండు సీన్లకే పరిమిత మయ్యాయి. నాణేనికి ఇంకో వైపుచూస్తే, రోమాంటిక్ డ్రామాల్లో వయసు మళ్ళిన పాత్రలు వుండి తీరాలని, అప్పుడే అవి ఫ్యామిలీస్ కి కూడా ఆముదంలా పట్టుకుంటాయనీ  రూలేమీ లేదు. ప్రతీ వయసు మళ్ళిన వ్యక్తీ తన టీనేజీకి బందీయే. ఇంకా బాల్యం గుర్తుండక పోవచ్చుగానీ, తమ టీనేజీ రోజుల్ని మర్చిపోలేరు. ఈ మనః స్థితి మీద ప్లే చేస్తే పెద్ద వాళ్ళు కూడా రోమాంటిక్ డ్రామాలకి కనెక్ట్ అవుతారు. దీన్నెలా కనెక్ట్ చేశాడూ దర్శకుడంటే, కథలో టీనేజీ హీరోయిన్ - ఆమె తల్లి ప్రేమ కథలో కూడా ఆమె  తల్లిది టీనేజీ వయసు – పైగా ఈ రెండు పాత్రల్నీ ఒకే టీనేజీ నటి నటించడం. తల్లీ కూతుళ్ళ ఇద్దరి ప్రేమ కథలూ వాళ్ళ టీనేజీ అప్పటివే.  ఇలా యూత్ కి యూత్, ఫ్యామిలీ ప్రేక్షకుల్లో పేరెంట్స్ కీ గతంలో వాళ్ళ యూత్ – ఇలా టూ ఇన్ వన్ షో!

దర్శకుడు క్వాక్ జే యంగ్.  

        అంతేగానీ తల్లి కదా అని చెప్పి,  ఓ గొప్ప తెలుగు చిల్లరాలోచన చేసి, ఓ మాంచి దిట్టంగా వున్న పెద్దావిడని తెచ్చి పడేసి, అడల్ట్ ప్రేమ కట్టబెట్టి  వుంటే – ఆ నటీ, ఆమె సహ నటుడూ సీనియర్ నటులుగా కలిసి వ్రతం చెడగొట్టే వాళ్ళు. ఇలాకాక ఇక్కడ ప్రెజెంట్ స్టోరీ టీనేజీ పాత్రలతో ఎంత ఫ్రెష్ నెస్ తో వుంటుందో, ఫ్లాష్ బ్యాక్ కథ కూడా అప్పటి టీనేజీ పాత్రలతో అంతే ఫ్రెష్ నెస్ తో ఆసక్తి గొల్పుతుంది. వెరసి రెండూ భిన్న కాలాల టీనేజి ప్రేమలై  ఒక వైవిధ్యం. ఇది కూడా  మార్కెట్ యాస్పెక్టే. మొత్తంగా యూత్ అప్పీల్ కూడా (పేరెంట్స్ కూడా ఒకప్పటి యూతే కదా). 

          ఇప్పుడు తెలుగులో కావాల్సింది సినిమాకో లుక్ మార్చుకునే హీరోల మేకోవర్ ప్రయత్నాలు కాక, కథల మేకోవర్ తంటాలేమో ఆలోచించుకోవాలి. కథల లుక్ ని మార్చేసే మేకోవర్ల కోసం అతి సింపుల్ గా వుండే కొరియన్ డ్రామాల్ని చూడొచ్చు. 

          ఒక్కో చోట ఈ రోమాంటిక్ డ్రామాలో భావోద్వేగాలతో కూడిన సన్నివేశాలు ఒకనాటి మణిరత్నం సినిమా చూస్తున్నామా అన్నట్టుంటాయి. ఐతే మణిరత్నం లాగా పంచ భూతాల్ని చూపించలేదు. ప్రకృతి కాలాల్ని చూపించాడు దర్శకుడు క్వాక్ జే యంగ్.  టైటిల్స్ నుంచే దీన్ని గమనించవచ్చు. కొండకోనలూ సెలయేళ్ళూ వృక్షాలూ ... వీటి  రెండు కాలాలు  మార్చి మార్చి  చూపిస్తూంటాడు. పిల్ల కథ,  తల్లి కథ అనుకోవాలనుకున్నట్టుగా. ఒక పక్క లేలేత ప్రకృతి, ఫేడవుట్ అయి ముదిరిన ప్రకృతి. ఇలా మార్చి మార్చి చూపిస్తూ టైటిల్స్ చిట్టచివర, మహా వృక్షాల మొదళ్ళ దగ్గర నేలని తాకుతూ కుంగుతున్న సూర్యబింబాన్ని చూపిస్తాడు.... ఇది ఆందోళన కల్గిస్తుంది. ఇక్కడ అన్యాపదేశంగా ఒక అస్తమయాన్ని చూపిస్తున్నాడు – దేని అస్తమయాన్ని? అక్కడున్న మహా వృక్షాల్ని బట్టి చూస్తే తల్లి కథ అస్తమయాన్నే... ఇలా ఈ ‘ఓపెనింగ్ టీజర్’ తోనే కథని వెంటనే చూసెయ్యాలన్న ఆత్రుత కల్గిస్తాడు. మంచి మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ వున్న క్రియేటివిటీ. 

          ఒక అస్తమయంతో ఇంకో సూర్యోదయం. తల్లి కథ అస్తమించక పోతే పిల్ల కథ ఉదయించదు. తల్లి కథకి సమాధానం పిల్ల కథలోనే వుంది. పిల్ల కథకి ఆధారం తల్లి కథతో నే వుంది. ఇదొక చక్ర భ్రమణం. ఇద్దరూ సార్ధకమయ్యే ఒక పరస్పరం, ఒక ద్వంద్వం.

స్థూలంగా ఇదీ కథ

      కాలేజీ స్టూడెంట్ జీహై (సన్ యే జిన్), డ్రామా దర్శకుడూ  స్టూడెంటు అయిన   సాంగ్ మిన్ ( జో ఇన్ సియోంగ్) ని ప్రేమిస్తూంటుంది. ఫ్రెండ్ సూ క్యుంగ్ (లీ సంగ్ క్యుంగ్)   కూడా అతన్నే ప్రేమిస్తూంటే సందిగ్ధంలో పడుతుంది. ఒకరోజు తన తల్లి పాత  ఉత్తరాల్ని, డైరీ నీ చూస్తుంది. డైరీలో 1960 లనాటి తల్లి జూహీ (సన్ యే జిన్ ద్విపాత్రాభినయం) ప్రేమకథని ఆసక్తిగా చదువుతుంది.  అప్పట్లో జూహీ, జూన్ హా (జో సియోంగ్ వూ) తో ప్రేమలో వుంటుంది. కానీ ఆమె తాత ఆమె పెళ్లిని టీసూ ( జున్ టీసూ) తో నిశ్చయం చేశాడు. ఇప్పుడు తల్లి ప్రేమ కథ ఎలా ముగిసింది? తల్లి ప్రేమ కథ తెలుసుకున్న జీహై ప్రేమకి ఎలాటి ముగింపు దొరికింది? ఇదీ విషయం. 

          ఐతే కొరియన్ దర్శకుడు అటక మీంచి పాతావకాయ జాడీనే దించాడనడానికి ఎలాటి మొహమాటమూ పడనక్కర్లేదు. వాళ్ళ జాడీ కూడా తెలుగు జాడీ లాగే వుంది. ఇందులో సమకూరిన దినుసులు ఇవీ : తొలిప్రేమ మరిచిపోలేని క్షణాలు, అందమైన అమ్మాయికి కష్టాలు, వర్షంలో విహారం, కాలు బెణికి హీరో వీపున స్వారీ, వెచ్చటి చెట్టు కింద పుచ్చకాయ ఆరగింపు, మిణుగురు పురుగులు పట్టడం, ఇంత చేసిన హీరోకి నెక్లెస్ తీసి కట్టేయడం, ఉత్తరాలు, పావురాలు, ప్రేమిస్తున్న అమ్మాయికి తన ఫ్రెండ్ తో ఉత్తరాలు రాయించడం, స్నేహాలు, త్యాగాలు...

          పల్లెటూళ్ళో ఎడ్ల బండి మీద పట్నం అమ్మాయి, చిల్లర నేస్తాలతో అల్లరి చేస్తున్న హీరో పేడ పురుగు తీసి ఆమెకి చూపించడం -  వాట్ పేడ పురుగు హై దిసీజ్ - అని జీవితంలో మొదటిసారి చూస్తున్న పట్నం అమ్మాయి షాక్ అవడం, నేస్తాలు ఎడా పెడా పేడ పోసుకుంటూ పోకిరీతనాలు పోవడం, రాజకీయ నాయకుడి మనవరాలికీ, బిజినెస్ మాన్ కొడుక్కీ పెళ్లి సంబంధం, వాళ్ళే అమ్మాయి అబ్బాయి చనువు పెంచుకోవాలని స్వేచ్ఛగా  వదిలెయ్యడం, ఐనా  ప్రేమించని కొడుకుని బిజినెస్ మాన్ బెల్టు తీసి చెమ్డా లెక్కదీయడం, నీయబ్బ నువ్వే ఇలా చేస్తావా అని ఆ కొడుకు అదే బెల్టుతో ఉరేసుకోవడం...

          ఐతే చాలా క్లాస్ గా, అర్ధవంతంగా చెప్పాడు చెబుతున్న విషయం. ఇందులో ఏడ్పించే సన్నివేశాలు అనేకం వున్నాయి. పాత్ర చిత్రణ, సన్నివేశ బలంలేని ఉత్తుత్తి ఏడ్పులు కావు. ఎవరికైనా పుట్టినప్పటి పాత ఫేసే వుంటుంది. మేకోవర్ తో కొత్తగా మెరుస్తుంది. పాత మసాలా దినుసుల్నే అలా ఆచితూచి వాడుకుంటూ, పాతని తిరగమోతతో కొత్తగా చూపించడమే రోమాంటిక్ ఫ్యామిలీ డ్రామాలకి కొత్త మార్కెట్ ని సంతరింప జేయవచ్చు. 

          ఇంత కథా రెండు గంటలే. రెండు మాంటేజ్ సాంగ్స్ వుంటాయి. అడుగడుగునా తెలుగు సినిమాలకి ఏ అంశం ఎలా అప్లయి అవుతుందాని చూసుకుంటూ వెళ్తూంటే, ఏదీ తీసేయడానికి వుండదు. అలాగని కాపీ కొట్టాలని కాదు. మేకింగ్ ని తులనాత్మకంగా పరిశీలించడం. తెలుగులో రోమాంటిక్ ఫ్యామిలీ డ్రామాల్ని ఇలా రెండు మాంటేజ్ సాంగ్స్ తో రెండు గంటల నిడివితో తీస్తే ఆడవా? –అంటే తప్పకుండా  ఆడే అవకాశముంది. ‘శివ’లో పాటలు తీసేస్తే కథ తప్ప,  వేరే ఏ కామెడీ ట్రాకులూ ఉప కథలూ లేవుగా? సూటి కథనే సీను తర్వాత సీనుగా చూసుకుంటూ వెళ్ళారుగా  ప్రేక్షకులు?

          ఈ మూవీలో వున్న దృశ్య పరంపరని చూస్తే, తెలుగులో ఇలాటి కథా కథనాలతో కాస్త హృద్యంగా రెండు గంటల్లో తీస్తే,  ఇంకే లోటూ ప్రేక్షకులు ఫీలవలేరనేది రూఢీ అయిపోతుంది. రెండు గంటల కథే  కడుపు నిండా కథై పోతుంది. 

          మేకింగ్ కి సంబంధించి మరొకటేమిటంటే, నటీనటుల ఎంపిక. ఆరుగురు యువ నటులూ మాంచి ఫిజిక్ తో, ఫోటో జెనిక్ గా, కంటికింపైన కాస్ట్యూమ్స్ తో, గడ్డాలూ మీసాల రౌడీ ఫేసులు  లేకుండా,  ఎల్లడెలా రోమాంటిక్ ఫీల్ ని వెదజల్లుతూ కథతో పాటు ట్రావెల్ అవడం. ఇలా అందరూ కొత్త వాళ్ళతో తక్కువ బడ్జెట్ లో తీసినా వర్కౌట్ అయిపోతుంది. ఇందులో తల్లీ కూతుళ్ళ రెండు పాత్రలూ వేసిన నటి సన్ యే జిన్ కి,  అప్పుడు వయసు పద్దెనిమిదే. అద్భుతంగా నటించింది.

కథా, గాథా? 

      ఈ మూవీని చూసిన స్ట్రక్చరాశ్యులకి  ఇందులో స్ట్రక్చర్ ఏమిటా; ఇదసలు కథా, గాథా;  పాత్రలేమిటి పాసివా, యాక్టివా అని సవాలక్ష సందేహాలు రావచ్చు. ఫ్లాష్ బ్యాక్ తో వుండే స్క్రీన్ ప్లేలు ఫ్లాష్ బ్యాక్ ని ప్రధాన కథకి సమాచారం కోసం వాడుకుంటాయి. ఫ్లాష్ బ్యాక్ ఎప్పుడూ కథ కాదు. కనుక అది గాథ అయి వున్నా ఫర్వాలేదు. ఫ్లాష్ బ్యాక్ తో కమర్షియల్ సినిమా ఆడదు కాబట్టి. ప్రధాన కథతోనే  ఆడుతుంది కాబట్టి. ఫ్లాష్ బ్యాక్  అనేది ప్రధాన కథకి అవసరమున్న  సమాచారాన్నందించే వనరు మాత్రమే కాబట్టి, ఆ ఫ్లాష్ బ్యాక్ కథ అయి వుండనవసరం లేదు.  గాథ కావొచ్చు. అందుకని సహజంగానే ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో పాత్రలు పాసివ్ గానే వుంటాయి. ఫ్లాష్ బ్యాక్ అందించిన సమాచారంతో ప్రధాన కథలో తలెత్తిన సమస్య పరిష్కారమౌతుంది, అదే సమయంలో ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో పాసివ్ గా వుండిపోయిన బాధిత పాత్రలకీ, ప్రధాన కథలో సమస్యా పరిష్కారంతో న్యాయం చేకూరుతుంది. 

          అందుకని ప్రధాన కథ కథ అయితే, దాని ఫ్లాష్ బ్యాక్ గాథ అయి తీరాల్సిందే. రెండూ కథలై పోతే కథే (స్క్రీన్ ప్లే నే ) కుదరదు. రెండు విడివిడి కథలవుతాయి. 

          ఫ్లాష్ బ్యాక్ తో వుండే సినిమాల్లో స్ట్రక్చర్ ని ప్రధాన కథకే చూసుకోవాలి. స్ట్రక్చర్ వుందంటే యాక్టివ్ పాత్ర లున్నట్టే. సమస్య – సంఘర్షణ – పరిష్కారమనే త్రీ యాక్ట్ లో స్క్రీన్ ప్లే కుదిరినట్టే. ఫ్లాష్ బ్యాక్ లోని సమాచారాన్ని ఆ  స్క్రీన్ ప్లేలో అక్కడక్కడా వెదజల్లుకుంటూ పోవడమే – ప్రధాన కథలో పాత్రలకి తలెత్తిన సమస్యకి తగిన పరిష్కారం మొలకెత్తే వరకూ. 

          ఈ మూవీ స్క్రిప్టింగ్ ఇలాగే వుంది. హీరోయిన్ ప్రేమకథ కథే. ఇందులో హీరోయిన్,  ఆమె  ప్రేమిస్తున్న హీరో, ఆ హీరోని  ప్రేమిస్తున్న సెకండ్ హీరోయిన్, ముగ్గురూ లక్ష్యం కోసం (ప్రేమని పొందడం)  ప్రయత్నించే యాక్టివ్ పాత్రలే. ఈ ప్రధాన కథలో ప్రధాన పాత్ర హీరోయినే. తన సమస్యకి ఆమె నిర్ణయం తీసుకుని సంఘర్షిస్తుంది. 

          ఇదే ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో చూస్తే, ప్రధాన కథలోని హీరోయిన్ తల్లి కి సంబంధించిన ఆ  ప్రేమకథ కథలా వుండదు. తనూ తనకి ప్రేమలో తారస పడ్డ  ఆ ఇద్దరు హీరోలూ ముగ్గురూ పాసివ్ పాత్రలే. ప్రధాన పాత్ర తనే. లక్ష్యముంది ప్రేమకోసం. కానీ నేరవేర్చుకోలేని, నిర్ణయం తీసుకోలేని  అశక్తురాలు. ఆ ఇద్దరూ అంతే. అదొక ట్రాజెడీ, ఓ గాథ.

ముక్కోణాల సంగతి 

     ఇక ప్రధాన కథలో, ఫ్లాష్ బ్యాకులో వున్నవి రెండూ కూడా ముక్కోణ ప్రేమలే. ప్రధాన కథలో ఇద్దరమ్మాయిలు, ఒకబ్బాయి. ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో ఒకమ్మాయి, ఇద్దరబ్బాయిలు. ఈ బ్లాగులో ఏప్రెల్ 24,  Q & A లో, ముక్కోణ ప్రేమ కథలు ఎందుకు ఆకట్టుకోవడంలేదో చెప్పుకుంటూ, దీనికి పరిష్కారంగా జేన్  ఆస్టెన్  ఫార్ములా  ప్రస్తావించుకున్నాం. సరీగ్గా ఆ ఫార్ములా ఇక్కడ అమలైంది! 

          జేన్ ఆస్టెన్ సక్సెస్ ఫుల్ ఫార్ములా ప్రకారం, ఈ ముక్కోణ ప్రేమలో హీరోయిన్ హీరోని ప్రేమిస్తూంటే,  సెకెండ్ హీరోయిన్ కూడా ప్రేమిస్తూంటుంది. కానీ సెకండ్ హీరోయిన్ తో వున్న స్నేహానికి విలువిచ్చి హీరోయిన్ తప్పుకుంటుంది. 

          హీరో వైపు చూస్తే, ఇతను ఇద్దరమ్మాయిలతో వున్నా ఎవర్ని ప్రేమిస్తున్నాడో తెలీదు. హీరోయిన్ చేసిన త్యాగం తెలియడంతో, అప్పుడు సెకెండ్ హీరోయిన్ని రెండు పీకి హీరోయిన్ వైపు వచ్చేస్తాడు. మొదట హీరోయిన్నే  ప్రేమించాడు, కానీ బయట పెట్టుకోలేదు. ఆస్టెన్ ఫార్మలా ప్రకారం పాత్ర ఇద్దరితో ఒకేసారి ప్రేమలో వుండదు. అదే ఇక్కడ జరిగింది. హీరో హీరోయిన్నే ప్రేమించాడు, దొరికింది కదాని సెకెండ్ హీరోయిన్ని కూడా ప్రేమించడు. 

          ఇక ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో హీరోయిన్ తల్లితో ఇద్దరబ్బాయిలు ఇంటరాక్ట్ అవుతున్నా, ఆమె హీరో ఒక్కడినే  ఇష్టపడి, సెకండ్ హీరోని  అస్సలు పట్టించుకోదు. ఇష్టపడ్డ హీరో అనుకోని ట్రాజెడీకి గురై, ఆమెకి ముఖం చూపించలేక వేరే పెళ్లి చేసుకోవడంతో, చేసేది లేక ఆమె సెకండ్ హీరోతో పెద్దలు నిశ్చయించిన పెళ్ళే చేసుకుంటుంది. ఇక్కడ కూడా పాత్ర ఏకకాలంలో ఇద్దరితో ప్రేమలో పడదు, పడి ఎవర్ని ఎంపిక చేసుకోవాలో తెలీని డ్రామాలో పడదు ఆస్టెన్ ఫార్ములా ప్రకారం...   ఆస్టెన్ ఫార్ములా వెండి తెర కొచ్చేసి స్క్రీన్ ప్లే లో,  కాన్షస్ - సబ్ కాన్షస్ మైండ్స్ ఇంటర్ ప్లేని  ఎలా సపోర్టు చేస్తుందో కూడా,  పైన చెప్పుకున్న Q & A లో వివరించుకున్నాం.

          ఇలా బ్యాక్ గ్రౌండ్ సందేహాలన్నీ తీర్చుకున్నాక, ఇక ఒక్కో సీనేమిటో, దాని పాయింటేమిటో వరసగా తెలుసుకుందాం...

―సికిందర్

(దీని కొనసాగింపు వ్యాసాల కోసం  బ్లాగులో సెర్చి చేసుకోవచ్చు)

Subscribe to: Posts (Atom)

 రివ్యూ!

 

1033 : స్పెషల్ ఆర్టికల్

 

      ఓటీటీ - పానిండియా ఈ రెండు పదాలు ఇవ్వాళ తెలుగు సినిమా కొత్త మార్కెట్ ని నిర్వచిస్తున్నాయి. ఓటీటీతో వుండే బహుళ  ఆదాయ వనరుల అవకాశాలతో  తెలుగు సినిమాలు ఇక లాభాల బాట పట్టాలంటే, గ్లోకల్ గా మారాల్సిన అవసరాన్ని గుర్తు చేస్తున్నాయి. దీనికి పానిండియా మూవీస్ తో తెలుగు స్టార్ ప్రభాసే ఒక ఎక్స్ ప్రెస్ వే వేస్తున్నప్పుడు, ఆ ఎక్స్ ప్రెస్ వే మీద, ఫాలో ది తెలుగు స్టార్ అంటూ చిన్నాచితకా మూవీస్ కొత్త ఆదాయ అవకాశాల్ని అందుకుంటూ వెళ్ళడమే. అంటే లోకల్ గానూ, గ్లోబల్ గానూ వర్కౌటయ్యే కంటెంట్. ఇంకా తెలుగు మూస దగ్గరే ఆగిపోతే, తెలుగు ప్రేక్షకుడు తెలుగు మూసగా లేడు. వూరూరా గ్లోకల్  కంటెంట్ ని ఎంజాయ్ చేస్తున్నాడు. తెలుగుకి పరిమితమై పోకుండా, దేశంలో ఏకైక రియల్ పానిండియా స్టార్ గా ప్రభాసే రిస్కు చేసి నాలుగు సినిమాల 700 కోట్ల బడ్జెట్ ని భుజాన వేసుకుని, ఎక్స్ ప్రెస్ వే నిర్మిస్తూ దూసుకెళ్తున్నప్పుడు, తెలుగుకి వస్తున్న ఈ ఆలిండియా గుర్తింపుని చిన్నాచితకా సినిమాలు సొమ్ము చేసుకోవడమే ప్రభాస్ బాటలో సాగిపోయి.

       ఎందుకు చిన్నా చితకా సినిమాలు? ఓ పది పన్నెండు, లేదా పదిహేను స్టార్ సినిమాలు తీస్తే, వందల్లో తీసేది చిన్నాచితకలే గనుక. ఇవి లేకపోతే సంక్షోభమే గనుక. అయితే ఇవి వుండీ సంక్షోభమే సృష్టిస్తున్నాయి. ఇవి టెక్నీషియన్లనీ, ప్రొడక్షన్ విభాగాల్నీ బతికించవచ్చు. కానీ అవతల థియేటర్ల దగ్గర గుండు సున్నాలే. ప్రేక్షకులున్నా లేకపోయినా థియేటర్లకి అద్దెలొస్తాయి. కానీ థియేటర్ స్టాల్స్ వాళ్ళు, పార్కింగ్ వాళ్ళు, పాన్ షాపువాళ్ళూ సైతం తెగ తిట్టుకుంటారు ప్రేక్షకుల్లేక ఈ సినిమాల్ని. కొన్నిసార్లు చిన్నాచితకలు విడుదలైతే వీళ్ళు కనపడరు, కట్టేసుకుని వెళ్లిపోతారు. భారీ నష్టాలు అద్దెలు వెళ్ళక. అక్కడికి వెళ్ళి గ్రౌండ్ రిపోర్టు చూస్తే తెలుస్తుంది చిన్నాచితకా మేకర్లకి. మల్టీ ప్లెక్సుల్లోనూ ఇదే పరిస్థితి.

        చితకని వదిలేద్దాం, వాళ్ళెలాగూ చేతగాక సినిమాలు తీస్తారు. కాస్త మాన మర్యాదలున్న చిన్న సినిమాలు కూడా తీయడం చేతగాక పోతే, వేరే సినిమాలకి పని చేసుకోవడం బెటర్, మేకర్ ఆలోచనలు మానుకుని. ఈ ఏప్రెల్ నెల లిస్టు చూస్తే, 13 ప్రధాన సినిమాలు విడుదలవుతున్నాయి. అంటే సగటున రెండు రోజుల కొకటి. వీటి మధ్యన 33 చిన్నా చితకా సినిమాల విడుదల తేదీల్ని ప్రకటించి పారేశారు!! సగటున రోజుకొకటి కన్నా ఎక్కువే. చిన్నా చితక లతో ఇంత కామెడీ చేస్తున్నారు. విడుదలైతే అవుతాయి, కాకపోతే పోతాయన్నట్టు. ఎవరికోసం యుద్ధ ప్రాతిపదికన ఉత్పత్తి? ఏం ఎమర్జెన్సీ వచ్చిందని? చిన్నా చితకని వచ్చే నెల బ్యాన్ చేస్తామని ప్రభుత్వమేమైనా ప్రకటించిందా? ఈ లిస్టు చూస్తే థియేటర్ల స్టాళ్ళూ పార్కింగులూ, పాన్ షాపుల వాళ్ళూ, ఇంకా గేట్ల సందుల్లోంచి పడిపడి పల్లీ బజ్జీలమ్మే వాళ్ళూ గుండెపోట్లు తెచ్చుకుంటారు.

       కోటీ రెండు కోట్లతో, పోనీ 3 కోట్లతో చిన్న సినిమాలు తీసే వాళ్ళు ఔటాఫ్ బాక్స్ కంటెంట్ అంటూంటారు. ప్రభాస్ గనుక ఈ నాల్గు సినిమాల తర్వాత ఇంకో నాల్గు అలాటి పానిండియా సినిమాలతో జైత్ర యాత్ర కొనసాగిస్తే ( కొనసాగిస్తాడు. బాలీవుడ్ నిర్మాతలు, దర్శకులూ క్యూలో వున్నారు. ఇవ్వాళ ప్రభాస్ బాలీవుడ్ కి కూడా కొత్త ద్వారాలు తెరిచాడు) చిన్న సినిమాలకి ఔటాఫ్ బాక్స్ గాకుండా పానిండియా కంటెంటే అవసర మవుతుంది. మలయాళంలో ఏ పానిండియా స్టార్ వున్నాడని మలయాళం సినిమాల్ని పానిండియా ప్రేక్షకులు గుర్తించి ఎంజాయ్ చేస్తున్నారు. వాళ్ళ మూలాలు ఇండిపెండెంట్, ఆర్ట్, రియలిస్టిక్ సినిమాల్లో వుండడం వల్ల.

        ఓటీటీ ఇవ్వాళ సినిమాలకి సంబంధించి విభిన్న కళల వేదికయింది. మూస మసాలా టెంప్లెట్ ఎంటర్ టైనర్లు ఇంకెంత మాత్రం మెయిన్ స్ట్రీమ్ సినిమాలు కావనీ, ఇండిపెండెంట్- ఆర్ట్- రియలిస్టిక్ సినిమాలే మెయిన్ స్ట్రీమ్ సినిమాలనీ తేల్చి చెప్పేస్తోంది. ట్విట్టర్లో ఆధునిక ప్రేక్షకుడు మీరు మారితే మేం థియేటర్లకి వస్తామని ట్వికటాట్టహాసం చేస్తున్నాడు. ట్విట్టర్తో ఆవో ట్విస్ట్ కరే ఆహ్వానాలు పంపుతున్నాడు. ఓటీటీ కంటెంట్ అంటే థియేటర్ లకి పనికి రాని కంటెంట్ అని కాదు. ఏ వేదికకి అయినా ఒన్ నేషన్, ఒన్ సినిమా అనేది నేటి నినాదమయిందని తెలుసుకోవాలి. ఏ భాషలో ఏ సినిమా బావున్నా జాతీయ మీడియాలో రివ్యూలొస్తున్నాయి. వివిధ జాతీయ పత్రికల, ఛానెళ్ళ వెబ్సైట్స్ లో రోజువారీ టాలీవుడ్ న్యూస్ కూడా ఇస్తున్నారు. తెలుగులో ఒక టీజర్ రిలీజ్ అయితే దాన్ని కూడా వదిలిపెట్టడం లేదు. ఇంత ప్రోత్సాహం తెలుగుకి జాతీయ స్థాయిలో మీడియా అందిస్తున్నా, ఇంకా చిన్న సినిమాల మేకర్లు ఈ ఎవెర్నెస్సే లేక, ఎబిసి సెంటర్ల పాత లెక్క లేసుకుంటూ, ఎందుకూ పనికి రాని మూస కంటెంట్ తో కాలం గడుపుతున్నారు.

      ఔటాఫ్ బాక్స్ అంటే మళ్ళీ ఎబిసి లెక్కలే వస్తాయి. చిన్న సినిమాలకి కొందరు హీరోలకి ఔట్ ఆఫ్ బాక్స్ కథలు చెప్పినా, మూసకింద మార్చమంటున్నారని అనే వాళ్ళున్నారు. అల్లరి నరేష్ ‘నాంది’ ని, మంచు విష్ణు ‘మోసగాళ్ళు’ ని మూసగా తీయడం వల్లే అవి ఎబిసికి పరిమిత మయ్యాయి. ‘మోసగాళ్ళు’ ఎబిసిని కూడా మెప్పించ లేకపోయింది. నిజానికి ఈ రెండు సినిమాల్లో ఎబిసి కంటెంట్ కాదు, ఏకంగా పానిండియాకి వెళ్ళి సంచలనం సృష్టించే క్రిటికల్ కంటెంటే వుంది. ఇది తెలుసుకోక లోకల్ మూసకి కుదించేశారు. లేకపోతే ఈ హీరోలిద్దరూ పదిరెట్లు పానిండియా బాక్సాఫీసుతో, జాతీయ మీడియాలో వుండేవాళ్ళు (ఈ రెండు సినిమాల కంటెంట్ గందరగోళం గురించి గత రెండు వ్యాసాల్లో విశ్లేషించుకున్నాం).  

        ఔటాఫ్ బాక్స్ కాదు, ఓటీటీగా భాష మార్చుకోవాలి. చిన్న సినిమాకైనా ఎవరైనా హీరోలు ఏళ్ళుగా  పొగుబడిన వాళ్ళ పాత భావాల చట్రంలో మూస చేయమంటే, కొత్త హీరోలతో వెళ్ళడమే. కొత్త కంటెంట్ ని క్రియేట్ చేయగల్గుతున్నప్పుడు, కొత్త హీరోల్ని ఎందుకు సృష్టించలేరు.

        ప్రపంచంలోనే శరవేగంగా విస్తరిస్తున్న ఓటీటీ మార్కెట్ ఇండియానే. 2024 నాటికల్లా 2.9 బిలియన్ డాలర్ల బృహత్ మార్కెట్ గా ప్రతాపం చూపనుంది. చందాదార్లు 50 కోట్ల మందికి చేరిపోతారు. ఇదీ సమీపంలో కన్పిస్తున్న భవిష్యత్తు. సుదూర లోకాల్లో మూస చలి కంబళ్ళు కప్పుకుని ముడుచుకు జీవించడాలు ఇక చాలించు కోవాలి. కోవిడ్ లాక్ డౌన్ కాలంలో 15 కొత్త ఓటీటీలు ప్రారంభమయ్యాయి. పెద్ద ఓటీటీ కంపెనీలు వయోలెంట్, అడల్ట్ కంటెంట్ తో అర్బన్ ప్రేక్షకుల్ని టార్గెట్ చేస్తే, ఈ కొత్త కంపెనీలు ఖాళీగా వున్న రూరల్ ఇండియా స్పేస్ ని టార్గెట్ చేసి, రూరల్ ప్రేక్షకుల్నిఖాతాదార్లుగా చేసేసుకుంటున్నాయి. అక్కడి ప్రేక్షకుల స్థానిక భాషల్లో క్వాలిటీ కంటెంట్ ని అందిస్తున్నాయి. దీంతో గ్రామీణ స్త్రీలు సైతం తమలాగే మాట్లాడే పాత్రల్ని చూసి, తమ కథల్లాగే వుంటున్న వాస్తవిక కథల్నీ చూసి, వంటింటి సీరియళ్ళని వదిలిపారేసి, ఓటీటీని ఇంటింటికీ తెచ్చుకుంటున్నారు. కోవిడ్ లాక్ డౌన్ పుణ్యమాని తొంభై శాతం రూరల్ ఇండియా ఇంటర్నెట్ మయమైపోయింది. ఇలా వుంటే, ఓటీటీల ప్రభావంతో ఛానెళ్ళలో ప్రదర్శిస్తున్న సినిమాల టీఆర్పీలు పడిపోతున్న సన్నివేశం వేరే వుంది. ఓటీటీతో గ్లోబల్ కంటెంట్ కి ఎక్స్ పోజ్ అవుతున్న ప్రేక్షకులు, తమ భాషల్లో కూడా క్వాలిటీ కంటెంట్ నే కోరుకుంటున్నారనేది ఓటీటీ బాసులు చెప్తున్న మాట.

        ఈ క్వాలిటీ కంటెంట్ కి డిమాండ్ పెరుగుతూ వుంటే, మార్కెట్ ని ఆక్రమించిన క్వాలిటీ నివ్వలేని లోకల్ తెలుగు మూస మేకర్లు మార్కెట్ నుంచి అదృశ్యమైపోయే కాలం పొంచే వుంది. క్వాలిటీ నివ్వగల అల్ప సంఖ్యాకులెవరైనా మిగిలితే వాళ్ళకి అవకాశాలు మెరుగవుతాయి. జో ఎక్స్ ఓ ప్రెస్ వే పే జాయేగా, వో జియేగా. బాఖీ సబ్ బర్ఖాస్త్ హోజాయేగా.

―సికిందర్

స్పెషల్ ఆర్టికల్!

 

Wednesday, June 21, 2017

స్పెషల్ ఆర్టికల్!

        నేటి నియో నోయర్ లేదా డార్క్ మూవీస్ కి మాతృక బ్లాక్ అండ్ వైట్ ల కాలం నాటి  (1930-60) ఫిలిం నోయర్  అని చెప్పుకున్నాం. దీన్నే క్లాసిక్ నోయర్ అంటారు. కథా కథనాల పరంగా ఈ రెండిటికీ తేడా ఏమిటంటే, టెక్నాలజీ అభివృద్ధి చెందని ఆ కాలంలో బలమైన పాత్రచిత్రణలు చేసి, బరువైన కథనాలు చేసి ప్రేక్షకుల్ని కూర్చో బెట్టే వారు. తర్వాత టెక్నాలజీ అభివృద్ధి చెందాక పాత్ర చిత్రణల్ని, కథనాలనీ లైట్ తీసుకుని టెక్నికల్ గా ఆకర్షించడం మొదలెట్టారు. తెలుగుకి వస్తే, డార్క్ మూవీస్ కథనాల్లో హాలీవుడ్ నోయర్ రీతులన్నిటినీ అనుసరించడం కాసేపు ఆపి, స్థానిక అభిరుచుల్ని దృష్టిలో పెట్టుకుని, ఒక ‘లోకల్ నోయర్’ ని రూపొందించుకుంటే బావుంటుంది. చిత్రీకరణలో- అంటే ఎలిమెంట్స్ విషయంలో మాత్రం - ఫిలిం నోయర్- లేదా నియో నోయర్ రీతుల్నే  అవలంబించవచ్చు. హాలీవుడ్ లో నియో నోయర్ బిగ్ బిజినెస్. బిగ్ స్టార్స్, బిగ్  డైరెక్టర్స్ వీటికి పట్టం గడుతూంటారు. క్రిస్టఫర్ నోలన్ ‘మెమెంటో’ (2001- తెలుగులో ‘గజినీ’) తీసినా, లేదా  మార్టిన్ స్కోర్ససీ ‘షటర్ ఐలాండ్’  (2010) తీసినా,  1940 ల నాటి ఫిలిం నోయర్ రీతుల్ని  పరిశీలించే తీశామని చెప్పుకున్నారు. ఒక రిఫరెన్స్ లేకుండా ఒక అద్భుతం రాదు.     . 

          గత వ్యాసాల్లో డార్క్ మూవీస్ కథలు అప్పుడున్న సామాజిక పరిస్థితుల్లోంచి ఎలా పుడతాయో చెప్పుకున్నాం. ఏఏ పాత్రలుంటాయో చెప్పుకున్నాం. డార్క్ మూవీస్ కథలు సంపన్న వర్గాల కుసంస్కృతుల నుంచి పుడతాయి. డార్క్ మూవీస్ కథలు పర్సనల్ కథలు. ఆ వ్యక్తి లేదా ఆ కుటుంబానికి సంబంధించి మాత్రమే వుంటాయి. అదే మాఫియా గానీ, లేదా ఇంకే గ్యాంగ్ స్టర్ మూవీస్ కథలు గానీ మొత్తం సమాజాన్ని డిస్టర్బ్ చేసేవిగా వుంటాయి. వీటిని డార్క్ మూవీస్ కథలని పొరబడకూడదు. డార్క్ మూవీస్ కథలు పర్సనల్ కథలు. హిందీలో, తమిళంలో, మలయాళంలో  కూడా ఇలాగే తీశారు- కహానీ, కహానీ -2, పింక్, షైతాన్, జానీ గద్దార్, యాక్సిడెంట్ ఆన్ హిల్ రోడ్, 16- డి, సూదు  కవ్వం, నగరం, కనుపాప మొదలైనవి. 

          మోహన్ లాల్ నటించిన మలయాళ డబ్బింగ్ ‘బ్లాక్ మనీ’ డార్క్ మూవీ కాదు. ఇది ఒక మంత్రి చేసే రాజకీయ కుట్రకి సంబంధించిన యాక్షన్ థ్రిల్లర్.  డార్క్ మూవీస్ లో సీఎం, హోం మంత్రి, ఇంకో ప్రతిపక్ష నాయకుడు వంటి రాజకీయ పాత్రలకి స్థానం లేదు. వుంటే ‘పింక్’  లోలాగా కొడుకుని కాపాడుకునే పర్సనల్ కథగా వుంటాయి. అవికూడా సీఎం కొడుకు, హోం మంత్రి కొడుకు లాంటి పాత మూస ఫార్ములా పాత్రలై వుండవు. ఓ రాజకీయనాయకుడి కొడుకు, అంతే. రాజకీయ కుట్రలు చేసుకుని రాజకీయ, సామాజిక అస్థిరతలకి  పాల్పడే కథనాలు డార్క్ మూవీస్ లో వుండవు. కేవలం వ్యక్తిగత కథలే వుంటాయి. 

      ఫిలిం నోయర్ కాలంలో ప్రధానపాత్ర నేరాల్ని పరిశోధించే డిటెక్టివ్ లేదా పోలీస్ అధికారి పాత్ర, నేరంలో ఇరుక్కున్న సామాన్యుడి పాత్ర, యాంటీ హీరో పాత్ర...ఈ మూడు రకాలుగా వుండేది. నియో నోయర్ ప్రారంభమయ్యాక, మరికొన్ని నమూనాలు చేరాయి : లాయర్, రిపోర్టర్, రైటర్, ఫోటోగ్రాఫర్... ఎందుకంటే, ఈ పాత్రలకి నేరప్రపంచంలో చొచ్చుకు పోవడానికీ, పరిశోధించడానికీ వృత్తిపరమైన వెసులుబాటు,  చొరవ వుంటాయి.
          

       కాబట్టి తెలుగుకి వచ్చేసి, ఈ ప్రొఫెషనల్ పాత్రలు కాక, ఇష్టానుసారం పాత్రల్ని పెట్టుకుంటే జానర్ మర్యాదని దెబ్బతీస్తుంది. అది డార్క్ మూవీ అవదు. నల్గురు స్టూడెంట్స్ అడవిలోకి వెళ్లి ప్రమాదంలో ఇరుక్కునే టెంప్లెట్  హార్రర్, థ్రిల్లర్ సినిమాలు వస్తూంటాయి. ఈ స్టూడెంట్స్ ని డార్క్ మూవీస్ లో పెట్టి కథ నడిపితే జానర్ మర్యాద దెబ్బతినిపోతుంది. డార్క్ మూవీ అవదు. 2013 లో ఈ వ్యాసకర్త ఒక దర్శకుడికి డార్క్ మూవీ స్క్రిప్టు రాసినప్పుడు, పాతికేళ్ళు నిండని యంగ్ హీరో ప్రొఫెషనల్ గా ఏమీ కాకపోయినా, అతడికి లీ చైల్డ్ థ్రిల్లర్  నవలల పిచ్చి వున్నట్టు పాత్రచిత్రణ చేయడం జరిగింది. అతను లీ చైల్డ్ ని వూ హించుకుని సంభాషిస్తూంటాడు కూడా. కాబట్టి క్రైం వరల్డ్ తో ఈ సాహిత్య స్పర్శతోనే అతడికి నల్గురు దుష్ట ఇన్స్ పెక్టర్లని ఎదుర్కొనే తెలివి, తెగువా సమకూరినట్టు చిత్రించడం జరిగింది. బాధిత పాత్ర అయినప్పటికీ  (నేర) కథాప్రపంచంలో పాల్గొనడానికి దానికో క్వాలిఫికేషన్ ఇవ్వడంజరిగింది. 

          కాబట్టి డార్క్ మూవీస్ కథా ప్రపంచంలో జరిగే ‘బిజినెస్’ లో ఇమిడే సజాతి పాత్రలుండాలి.  పాప్  మ్యూజిక్ కార్యక్రమంలో జానపద గాయకుడు వచ్చి పాడినట్టు విజాతి పాత్రలుండకూడదు. ఈ వ్యాసకర్త ఇంకో డార్క్ మూవీ స్క్రిప్టు రాసినప్పుడు ఆ హీరో, అతడి ఫ్రెండ్ న్యూస్  ఛానెల్ నిఘా టీం పాత్రలయ్యాయి. డిటెక్టివ్ పాత్రలకి తెలుగు నేటివిటీ లేదని చెప్పుకున్నాం. ఆ డిటెక్టివ్ కి ప్రత్యాన్మాయాలే పోలీసు అధికారి, లాయర్, రిపోర్టర్, రైటర్, ఫోటోగ్రాఫర్ మొదలైన నేటివిటీ కలిసే పాత్రలు.

***

         డార్క్ మూవీస్ ని బిగ్ స్టార్స్, బిగ్ డైరెక్టర్లే కాదు, గొప్ప గొప్ప మేధావులూ పట్టించుకున్నారు. డార్క్ మూవీస్ ఒక పెద్ద శాస్త్రం. అసంఖ్యాక  అధ్యయనాలూ గ్రంధాలూ కోర్సులూ ఇప్పటికీ వెలువడుతూంటాయి. ఈ సమాచారారణ్యంలోంచి తెలుగు నేటివిటీకి నారు తీసుకొచ్చి నాట్లు వేయాలంటే మాటలు కాదు.  తెలుగు నేటివిటీతో బాటు, చూసే ప్రేక్షకులెవరనేది కూడా దృష్టిలో పెట్టుకోవడం అవసరం. ఒకప్పుడు వున్నట్టు ఇప్పుడు పాఠక  ప్రపంచం లేదు, ప్రేక్షక ప్రపంచమే వుంది. పాఠక ప్రపంచం వున్నప్పుడు లోతైన కథలు, పాత్రలు, సమస్యలు సినిమాల్లో వుండేవి.  ప్రేక్షక ప్రపంచంగా మారేక, ఇవన్నీ అప్రస్తుతాలై పోయాయి. ఈ సినిమాలో ఈ హీరో తానుగా నిర్ణయం తీసుకోక,  మరొకరు చెప్తేనే యాక్షన్ లోకి దిగాడు కదాని పాత్ర చిత్రణ చెప్తే - ఐతే ఏంటి అనేస్తున్నారు. అది అవుట్ డేటెడ్ పరిశీలన అంటున్నారు. డెప్త్ వుంటే అవుట్ డేటెడ్, డెప్త్ లేకపోవడం అప్ డేటెడ్. కాబట్టి ఫిలిం నోయర్ కథనాల్లోని బరువైన విషయాల్ని  తెలుగులో దించితే ఇప్పుడు లాభించదు.

            నియో నోయర్ మూవీస్ ని చూసే ముందు వీటి మాతృకలైన ఫిలిం నోయర్ మూవీస్ ని కూడా చూడాలి. 

          1.  నియో నోయర్ మూవీస్ అస్తిత్వ సమస్యలు, ప్రభుత్వ విప్లవాత్మక నిర్ణయాలు ( పెద్ద నోట్ల రద్దు వంటివి), టెక్నాలజీతో వచ్చే సమస్యలు, మెమరీ కి సంబంధిన సమస్యలు మొదలైన వాటితో వుంటున్నాయి. ఫిలిం నోయర్ కాలంలో హత్యల  చుట్టూ వుండేవి.

          తెలుగుకి సేఫ్ బెట్  : హత్య, లేదా హత్యాయత్నం, లేదా కిడ్నాప్ చుట్టూ కథలు (కహానీ, కహానీ -2, పింక్, షైతాన్, జానీ గద్దార్, యాక్సిడెంట్ ఆన్ హిల్ రోడ్, 16- డి, సూదు కవ్వం, నగరం, కనుపాప మొదలైనవి). 

          2. నోయర్ మూవీస్ కుట్రకి పథకం పన్నడంతోనో, హత్యకేసు పరిశోధన చేపట్టడంతోనో ప్రారంభమవుతాయి. హింసాత్మక ఘటన ప్రారంభంలో ఒకసారి జరిగి, మళ్ళీ చివర్లో ముగింపులో వుంటుంది. హింస రెండు మూడు సంఘర్షిస్తున్న పాత్రల మధ్య వ్యక్తిగతంగానే  వుంటుంది. అదే యాక్షన్ మూవీస్ లోనైతే  అనేక హింసాత్మక ఘటనలు జరుగుతూనే  వుంటాయి. ఇవి సమాజాన్ని అట్టుడికిస్తూంటాయి. నోయర్ మూవీస్ లో సామాజిక మార్పులు పాత్రలకి ఎఫెక్ట్ అవుతూంటాయి. వేలకోట్లు సంపాదించిన పాత్రకి ఆ డబ్బు ప్రపంచీకరణ వల్లే వచ్చింది. దాంతో అతడి జీవన శైలి మారిపోయింది. పబ్ లో రాత్రంతా ఎంజాయ్ చేసి హై ఎండ్ కారులో దూసుకెళ్ళి  పిల్లర్ కో, పిల్లాడికో గుద్దాడు. ఆ నేరం లోంచి తప్పించుకోవడానికి ఎత్తుకు పై ఎత్తులేశాడు...

         తెలుగుకి సేఫ్ బెట్ :  కుట్రతో మొదలెట్టుకోవచ్చుగానీ, హత్యకేసు దర్యాప్తుతో మొదలెడితే అది ఫ్లాష్ బ్యాక్ కి దారి తీస్తుంది. హత్య ఎలా జరిగిందో ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో అదంతా చెప్పుకు రావాల్సి వస్తుంది. అత్యధిక నోయర్ మూవీస్ ఇలాటి ఫ్లాష్ బ్యాక్సే. కాబట్టి జరిగిపోయిన హత్య కేసు దర్యాప్తుతో మొదలెట్టడం కంటే, హత్య జరిపించి మొదలెట్టడం మంచిది. లైవ్ గా వుంటుంది. ‘జానీ గద్దార్’ హత్యతో మొదలై దాని పుట్టుపూర్వోత్తరాల ఫ్లాష్ బ్యాక్ కి వెళ్తుంది. తమిళ డబ్బింగ్  ‘16-డి’ హత్యతో మొదలై, ఐదేళ్లు ముందు కెళ్తుంది కథ. అక్కడ్నించీ దర్యాప్తు మొదలవుతుంది. ‘జానీ గద్దార్’ ఫ్లాష్ బ్యాక్ కథ అయితే, ‘16- డి’  ఐదేళ్ళ తర్వాత రియల్ టైం స్టోరీ. ఇది లైవ్ గా వుంటుంది. ఇప్పుడు జరుగుతున్న కథ ఆసక్తిగా వుంటుంది ఎప్పుడైనా. 

          3. నోయర్ మూవీస్ లో అనుకోని ప్రమాదాలతో కథలు  మొదలవుతాయి. బిల్లీ వైల్డర్ తీసిన  ‘సన్ సెట్ బోలెవార్డ్’ (1950 ) లో పన్నెండో నిమిషంలో ప్లాట్ పాయింట్ వన్ వచ్చి కథ మొదలవుతుంది. అప్పుల వాళ్ళు కారు స్వాధీనం చేసుకోవాలని హీరోని వెంటాడు తూంటారు. కారు టైరు  పేలడంతో హీరో ఒక బంగాళా లోకి టర్న్ తీసుకుని తప్పించుకుంటాడు. ఆ బంగళా లోనే అతడి కథ మొదలవుతుంది.

          తెలుగుకి సేఫ్ బెట్ : యధాతథంగా తీసుకోవచ్చు. ‘పింక్’ లో హత్యాయత్నంగా మారిపోయే అనుకోని ఆత్మరక్షణా ప్రయత్నం, ‘షైతాన్’ లో అనుకోని కారు ప్రమాదం మొదలైనవి. 

          4. నోయర్ లో  సుఖాంతాలే వుండవు, దుఖాంతాలూ ఎదురవుతాయి. బాధితుడైన హీరో చనిపోయే కథలుంటాయి (సన్ సెట్ బోలెవార్డ్),  యాంటీ హీరోలు బతికి బాగుపడే కథలుంటాయి. హీరోని ట్రాప్ చేసే వాంప్ చనిపోయే ముగింపు (డబుల్ ఇండెమ్నిటీ) కూడా వుంటుంది. 

         తెలుగుకి సేఫ్ బెట్ :  హీరోకి సుఖాంతం. యాంటీ హీరోకి దుఃఖాంతం. యాంటీ హీరో రిస్కీ పాత్ర. ఒకర్ని  చంపి తను చనిపోతే బ్యాలెన్స్ అవుతుంది. లేదా ‘కహానీ -2 లోలాగా  ప్రత్యర్ధిని చంపిన హీరోయిన్ని పోలీసు అధికారి తప్పించేసినట్టు  సుఖాంతం చేయవచ్చు. కానీ ఒక హత్య చేసే యాంటీ హీరో తెలివితేటలతో చట్టాన్నుంచి తప్పించుకున్నట్టు ముగిస్తే రిస్కే. 

          5. నోయర్ లో యాంటీ హీరోయిన్ హీరోని ట్రాప్ చేసి తన ఎదుగుదలకి వాడుకుంటుంది (డబుల్ ఇండెమ్నిటీ). ఆమె ప్రేమిస్తోందనుకుని హీరో గాఢంగా ప్రేమించి మోసపోతాడు. కుట్ర బుద్ధితో చివరికామె అరెస్ట్ అవచ్చు, చనిపోవచ్చు.
          తెలుగుకి సేఫ్ బెట్ :  యధాతథంగా తీసుకోవచ్చు.

          6. నోయర్ సినిమాలు ఎక్కువగా వర్తులాకార కథనంతో వుంటాయి. అంటే ఒక సంఘటనతో మొదలై,  ఫ్లాష్ బ్యాక్ కి వెళ్లి,  మళ్ళీ ఆ సంఘటన దగ్గరికొచ్చి ముగియడం. 

          తెలుగుకి సేఫ్ బెట్ : మొత్తం కథ ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో చెప్పడం పాత పద్ధతి. ప్రత్యక్షంగానే కథ చెబుతూ ఎక్కడైనా అవసరముంటే ఫ్లాష్ బ్యాక్ చూపించ వచ్చు. 

          7. చాలా నోయర్ మూవీస్ ఎక్కువగా స్వగతంతో ప్రారంభవుతాయి. కథనంలోనూ అక్కడకడా స్వగతం వస్తూంటుంది. స్వగతంతోనే ముగుస్తుంది.   

       
          తెలుగుకి సేఫ్ బెట్ :  స్వగతం అవసరంలేదు. హీరో తన గురించి తాను చెప్పుకుంటూంటే అబద్దాలు చెప్పడం లేదని ఎలా నమ్మాలి? అతడి స్వగతానికి విశ్వసనీయత ఏమిటి? కనుక ఈ ఆత్మకథ చెప్పుకోవడం, ఆత్మాశ్రయ ధోరణి ప్రదర్శించడం అవసరం లేదు. పైగా ఇది కథనాన్ని బరువెక్కిస్తుంది. సినిమా విజువల్ మీడియా, ఆడియో ప్రసారం కాదు. కనుక రచయిత / దర్శకుడు మాత్రమే హీరో కథ చెప్తే నమ్మదగినదిగా, తేలికగా వుండే అవకాశముంది. 

          8. నోయర్ మూవీస్ డైలాగులు పంచ్ లతో కవితాత్మకంగా వుంటూ, మరోవైపు కొత్త పదాల్ని కాయిన్ చేస్తూ రఫ్ అండ్ టఫ్ గానూ, హస్యాయుతంగానూ  వుంటాయి. ఉదాహరణకి : Ameche: Telephone, Barber: Talk, Bean-shooter: Gun,  Beezer: Nose,  Berries: Dollars,  Big house: Jail, Blip off: To kill, Cabbage: Money,  Chicago lightning: gunfire…ఇలా నోయర్ మూవీస్ సృష్టించిన  పదాలకి డిక్షనరీలే వున్నాయి. 

          తెలుగుకి సేఫ్ బెట్ :  ఇతర సినిమాల్లో రొటీన్ గా వాడుతున్న తోపు, క్లారిటీ, మావా, బావా, జఫ్ఫా లాంటి మాటలు తెలుగు నోయర్ లో వాడేస్తే  శబ్దపరంగా జానర్ మర్యాద మంట గలిసి పోతుంది. సృష్టించ గలిగితే  ఫ్రెష్ పదాల్ని ఫన్నీగా కాయిన్ చేయాలి. డైలాగులు కవితాత్మకంగా వుండనవసరం లేదు, బావుండదు కూడా. అదే సమయంలో సినిమాటిగ్గానూ వుండకుండా రియలిస్టిక్ గా వుంటే మంచిది. డైలాగుల్ని పాలిష్ చేస్తూ ఎన్ని సార్లు తిరగరాస్తే అంత మంచిది. క్రిస్టఫర్ ‘మెమెంటో’  కి పదిహేడు సార్లు తిరగరాశారు. వారం రోజులో డైలాగ్ వెర్షన్ రాసి అవతల పడేసే వాళ్ళున్నారు. అదిక్కడ కుదరదు. ఈ జానర్ ని అర్ధం చేసుకున్న రచయిత / దర్శకుడు మాత్రమే కనీసం రెండు నెలల సమయం తీసుకుంటే గానీ డార్క్ మూవీ డైలాగ్ వెర్షన్ రాదు.

          9. నోయర్ పాత్రల మానమర్యాదల గురించి  క్రిమినాలజిస్టు నికోల్ రాఫ్టర్ మాట ల్లో...నోయర్  సినిమాలు అధోగతి పాలైన ప్రపంచానికి అద్దం పడతాయి.ఇందులో ప్రతీ ఒక్కరికీ ఏదో పాపం అంటుకునే  వుంటుంది. అదేసమయంలో నిరాశా నిస్పృహలతో వుంటారు. నోయర్ సినిమాల్లో హీరో హీరోయిన్లు అనే మాటకి తావులేదు- ప్రతీ ఒక్కరూ తమ తమ దుర్బుద్ధులతో స్వార్ధంగా బతికెయ్యడానికి ప్రయత్నిస్తారు.
          ఇంకో విధంగా నోయర్ సినిమాల ఫిలాసఫీని ఈ కింది పంక్తుల్లో చూడొచ్చు :
                    Birds abandon a tree whose fruits are gone,
                   swans abandon a pond that has dried up.
                   A woman abandons a man of no means,
                   counselors abandon a fallen leader.
                   Bees abandon a flower that’s lost its freshness,
                   deer abandon a forest that’s been burned.
                   Every one has an agenda;
                   who is appreciative, who is whose beloved?

(Translated from Sanskrit by Thomas Cleary)

          తెలుగుకి సేఫ్ బెట్ :  శాశ్వత సత్యమిది. సార్వజనీనమైనది.

***

        కథనంలో పైన సూచించిన సేఫ్ బెట్లు మార్చుకోవాలన్పిస్తే  మార్చుకోవచ్చు. జానర్ మర్యాదా, నేటివిటీ, టార్గెట్ ప్రేక్షకులూ అనుమతించిన మేరకు మార్చుకోవచ్చు. కథనం మీద ఎవరికైనా పూర్తి  క్రియేటివ్ స్వేచ్ఛ వుంటుంది.  అయితే డార్క్ మూవీస్ తో ఎలా పడితే అలా క్రియేటివ్ స్వేచ్ఛ  తీసుకోలేరు. వేరే డైలాగులెందుకు, రొటీన్ తోపు, క్లారిటీ...లాంటివి పెట్టేద్దామనుకుంటే అప్పుడు డార్క్ మూవీ శిల్పం, జానర్ మర్యాదా  చెడతాయి. ఫ్లాష్ బ్యాక్ తో మొదలెడితే ఏమౌతుంది - అనుకుంటే శిల్పం చెడకపోవచ్చు, కానీ టార్గెట్ ప్రేక్షకులకి రుచించదు. హీరో స్వగతంతోనే కథ నడిపిద్దామనుకుంటే  అదీ టార్గెట్ ప్రేక్షకులకి నచ్చక పోవచ్చు. 

          కథకి స్ట్రక్చర్ అనేది ఏ తరహా కమర్షియల్ సినిమాకైనా మారేది కాదని తెలిసిందే. స్ట్రక్చర్ వేరు, క్రియేటివిటీ వేరని చాలా సార్లు చెప్పుకున్నాం. స్ట్రక్చర్ కి నియమాలుంటాయి. క్రియేటివిటీకి వుండవు. ఎవరి అభిరుచుల్ని బట్టి వాళ్ళ క్రియేటివిటీని ప్రదర్శించుకుంటారు. అయితే కథలో మొదటి మలుపు అరగంటలోనే ఎందుకు రావాలి- చెప్పడానికి అరిస్టాటిల్ ఎవరు- సిడ్ ఫీల్డ్ ఎవరు- నా క్రియేటివిటీ నా ఇష్టమని తీసికెళ్ళి క్లయి మాక్స్ దగ్గర పెడితే, అది క్రియేటివ్ చమత్కృతి అవదు. మిడిల్ మటాష్ స్క్రీన్ ప్లే అవుతుంది. ఎందుకంటే స్ట్రక్చర్ ని చెడ గొట్టారు కాబట్టి. అందుకే  స్ట్రక్చర్ వేరు, క్రియేటివిటీ వేరు. స్ట్రక్చర్ మీద క్రియేటివ్ ప్రతాపం చూపించలేరు. ఆ స్ట్రక్చర్ మీద కథ అల్లుకోవడం మీదే క్రియేటివ్ ప్రతిభా వ్యుత్పత్తులు దండిగా ప్రదర్శించు కోవచ్చు. ఫ్లాష్ బ్యాకులు పెట్టుకుంటారో, స్వగతాలు పెట్టుకుంటారో ఇంకేం  పెట్టుకుంటారో పెట్టుకోవచ్చు. అయితే డార్క్ మూవీస్ ఈ క్రియేటివ్ స్వేచ్ఛ కూడా ఇవ్వడం లేదు. అదీ పాయింటు!  క్రియేటివిటీ ని కూడా ఇలాగే వుండాలని కొన్ని నియమాలు పెట్టి శాసిస్తున్నాయి. ఇది అర్ధం జేసుకున్నప్పుడే డార్క్ మూవీస్  కథనాల్ని డార్క్ మూవీస్  కథనాలుగా చేసుకోగలరు.

-సికిందర్

http://www.cinemabazaar.in

June 15, 2017 : డార్క్ మూవీ ఎలిమెంట్స్

          డార్క్ మూవీస్ అనేవి ఇతర జానర్స్ కంటే కూడా ఓ ప్రత్యేక కళతో కూడుకుని వుంటాయి. విషయపరంగానే గాక, చిత్రీకరణ పరంగానూ ఇవి భిన్నంగా  వుంటాయి. నేరాలతో మనిషిలోని, సమాజంలోని చీకటి కోణాల్ని వెల్లడి చేయడమనే ప్రధాన ఎజెండాతో ఇవి  రూపొందుతాయి. ఇంత కాలం తెలుగు సినిమాలు ఈ బలమైన జానర్ ని పట్టించుకోక వెనుక బడిపోయాయి. కళాత్మకత, సృజనాత్మకత అనేవి ప్రేమ సినిమాల్లోనూ, దెయ్యం సినిమాల్లోనూ ఏనాడో కనుమరుగైపోయాయి. కానీ డార్క్ మూవీస్ కళాత్మకత, సృజనాత్మకత ఏనాడూ చచ్చిపోయేవి కావు. ఇవిలేక డార్క్ మూవీస్ లేవు. వీటిని రుచి మరిగిన ప్రేక్షకులు వీటిని విడిచి పెట్టనూ లేరు – (డార్క్ మూవీ పాత్రలు -   May 2, 2017)

          ఇటీవల విడుదలైన ‘వెంకటా పురం’,‘కేశవ’ చూసే వుంటారు చాలా మంది. వీటిని డార్క్ మూవీస్ గా పొరబడ కూడదు. డార్క్ మూడ్ క్రియేట్ చేసినంత మాత్రాన డార్క్ మూవీస్ అయిపోవు.  పై పేరాలో పేర్కొన్నట్టు నేరాలతో మనిషిలోని, సమాజం లోని చీకటి కోణాలని వ్యక్తం  చేసేవే డార్క్ మూవీస్. ‘వెంకటా పురం’, కేశవ’ రెండూ యాక్షన్ మూవీసే. యాక్షన్ మూవీస్ వేరు, డార్క్ మూవీస్ వేరు. ‘కేశవ’ లో హీరో చేసే  మొదటి హత్య తర్వాత పోలీసులు చెట్టుకి   వురేసి వున్న శవాన్ని దింపుకుని వెళ్ళిపోతారు అదేదో తమ సొత్తు అయినట్టు. ఇలా ఎక్కడైనా జరుగుతుందా? విధిగా శవ పంచనామా చేస్తారు, వీడియోలూ ఫోటోలూ తీస్తారు, సాక్ష్యాధారాల కోసం శోధిస్తారు. డార్క్ మూవీస్ లో ఈ వాస్తవికత కనిపిస్తుంది. కాబట్టి యాక్షన్ మూవీస్ ని డార్క్ మూవీస్ అనుకోకూడదు. అలా రాసేసి తీయకూడదు. ‘వెంకటా పురం’ లో హీరో పోలీస్ స్టేషన్ మీద దాడి చేసి ఒంటి చేత్తో పోలీసులందర్నీ చంపుతాడు. ఇలా డార్క్ మూవీస్ లో జరగదు. డార్క్ మూవీస్ లో ఇలాటి వాస్తవ దూరమైన సీన్లు వుండవని గత వ్యాసాల్లో చెప్పుకున్నాం. 

          జస్ట్ ఒకసారి ‘నేనూ మనిషినే’ లో గుమ్మడినే  చూడండి- హత్య చేసి హత్య నుంచి తప్పించుకోవడానికి ఎంత హుందాగా వుంటారో. అలాటి హుందాతనాన్ని ఒలకబోసేవే డార్క్ మూవీస్. డార్క్ మూవీస్ లో రఫ్ పాత్రలు వుండవు, పైశాచికంగా ప్రవర్తించవు, రక్తపాతాన్ని సృష్టించవు.   డార్క్ మూవీస్ అంటే 1930 లలో హాలీవుడ్ ప్రారంభించిన జానర్ అని గత వ్యాసాల్లో తెలుసుకున్నాం. 1960 లలో కలర్ లో కొచ్చేటప్పటికి నియో నోయర్ గా రూపాంతరం చెందింది. ఈ నియో నోయర్ సినిమాలు హాలీవుడ్ నుంచి ఇప్పటికీ వస్తున్నాయి. 

              ఇక ‘క్షణం’,  ‘అనసూయ’ లాంటి క్రైం సినిమాలు వస్తూంటాయి.  నియోనోయర్ జానర్ గురించి తెలియకపోవడం వల్లనో ఏమో,  వీటిని సాధారణ థ్రిల్లర్స్ లాగే  తీసేశారు. అదే నియోనోయర్ లో పెట్టి తీసి వుంటే వీటి విలువ పెరిగేది. హిందీలో ‘కహానీ’ గెరిల్లా ఫిలిం మేకింగ్ టెక్నిక్ తో కళాత్మకంగా తీసిన నియోనోయర్ డార్క్ మూవీ. దీన్ని తెలుగులో ‘అనామిక’ గా రొటీన్ గా రిమేక్ చేసేశారు. చెప్పొచ్చేదేమంటే యాక్షన్, థ్రిల్లర్ లతో బాటు క్రైం, మర్డర్ మిస్టరీల్ని కూడా ఒకే పోత (టెంప్లెట్) లో పోసి తీసేస్తున్నారు. డార్క్ మూవీ అనే ఒక మన్నికగల ప్రత్యేక కళ వుందని తెలుసుకోవడం లేదు.డార్క్ మూవీస్ ఎలిమెంట్స్ ని ఫాలో అయివుంటే క్షణం,  అనసూయ, అనామికలు కళాత్మక విలువలతో డిఫరెంట్ గా వుండేవి. టాలీవుడ్ లో కూడా మంచి ఆర్టు వుందని చాటేవి. 

          డార్క్ మూవీ ఎలిమెంట్స్ రచనకి సంబంధించినవి కావు. చిత్రీకరణకి సంబంధించినవి. కాబట్టి చిత్రీకరణలో ఈ జానర్ విలక్షణతని  కెమెరా మాన్ కూడా అర్ధం జేసుకోవాల్సి వుంటుంది. అధ్యయనం చేయాల్సి వుంటుంది. రచయిత - దర్శకుడు- కెమెరామాన్ ముగ్గురి సమన్వయంతో మాత్రమే ఒక  నియో నోయర్ అనే డార్క్ మూవీని  కళాత్మకంగా తీయగలరు. నియో నోయర్ చిత్రీకరణకి కొన్ని ఎలిమెంట్స్ వుంటాయి.

 ప్రారంభంలో బ్లాక్ అండ్ వైట్ లో ఫిలిం నోయర్ ప్రారంభించిన ఎలిమెంట్స్ నే దాదాపు తర్వాత కలర్ లో కొచ్చాక నియో నోయర్ సినిమాలూ  అనుసరిస్తున్నాయి. వీటిని తెలుగుకి వాడినా అసందర్భంగా ఏమీ వుండవు.  అవేమిటో ఈ కింద చూద్దాం :

          1. చారుస్కూరో లైటింగ్, 2. హై కాంట్రాస్ట్ , లాంగ్ షాడోస్, 3. డీప్ ఫోకస్, 4. ఎక్స్ ట్రీం హై, ఎక్స్ ట్రీం లో- యాంగిల్స్, 5. టైట్ క్లోజప్స్, 6. కాంప్లెక్స్ షాట్స్,  7. కాంప్లెక్స్ మీసాన్సెన్ షాట్స్, 8. ఎసెమెట్రికల్ కంపోజిషన్, 9. బార్స్, డయాగోనల్, ఫ్రేమ్స్ వితిన్ ఫ్రేమ్స్, 10. లాంగ్ ట్రాక్ షాట్స్, 11. అబ్ స్క్యూర్ సీన్స్, 12. డచ్ యాంగిల్స్, ఇన్వర్టెడ్ ఫ్రేమ్స్, 13. వాటర్ అండ్ రిఫ్లెక్షన్స్, 14. మిర్రర్స్, 15. మోటిఫ్స్  మొదలైనవి. 

1. చారుస్కూరో (Chiaroscuro) లైటింగ్ :  

       

        ఈ ఎఫెక్ట్ హై కాంట్రాస్ట్ లైటింగ్ తో ప్రగాఢ నీడల్ని సృష్టిస్తుంది. పాత్రల్ని, సీనులో ఇతర విశేషాల్ని  హైలైట్ చేయడానికి దీన్ని వాడతారు. ఇంటరాగేషన్ సీన్లలో కూడా ఈ లైటింగ్ ని వాడతారు. బ్యాక్ లైటింగ్ వుండదు. పాత్ర చుట్టూ గంభీర వాతావరణం వుంటుంది. 

          2. హై కాంట్రాస్ట్ , లాంగ్ షాడోస్ :              మామూలుగా లో కాంట్రాస్ట్ లైటింగ్ వుంటుంది. నియోనోయర్లో హై కాంట్రాస్ట్ లైటింగ్ తో బ్యాక్ గ్రౌండ్ లో లేదా ఫోర్  గ్రౌండ్ లో  నీడల్ని సృష్టిస్తారు.  ప్రమాదమో, చేసిన పాపమో వెంటాడుతోందనే అర్ధంలో.  నీడ ముందుంటే ప్రమాదం, వెనుక వుంటే చేసిన పాపం. ముందున్న నీడకి ప్రేక్షకులకి అర్ధం తెలిసిపోయి ప్రమాదాన్ని ఊహించేయవచ్చు పాత్రకంటే ముందే. దీంతో సస్పెన్స్ పుడుతుంది. 

         3. డీప్ ఫోకస్ :

   డీప్ ఫోకస్ లో బ్యాక్ గ్రౌండ్ కి కూడా సమాన ప్రాధాన్యమిస్తారు. అంటే బ్యాక్ గ్రౌండ్ ని బ్లర్ చేయరు. డీప్ ఫోకస్ ని రెండు అవసరాలకోసం వాడతారు : అది మనిషికన్ను ఎలా చూస్తుందో అలాటి షాట్ సృష్టిస్తుంది గనుక;  రెండోది,  డబ్బు ఆదా చేయడానికి. ఒకే షాట్ లో నటులందరూ వుండేట్టు చూడ్డం వల్ల, కట్స్ పడవు. కట్స్ పడకపోతే వాటిని తీయడానికి సమయం సొమ్మూ  కలిసివస్తాయి. 

4. ఎక్స్ ట్రీం హై, ఎక్స్ ట్రీం లో యాంగిల్స్ : 

        మామూలుగా ఐ లెవెల్ కెమెరా యాంగిల్ పెడతారు.నియో నోయర్ లో ఎక్స్ ట్రీం హై, 

ఎక్స్ ట్రీం లో యాంగిల్స్ పెడతారు. సీనులో, పాత్రలో తీవ్రతని ప్రదర్శించడానికి.          

          5. టైట్ క్లోజప్స్ :  ఉద్రిక్తతని ఎలివేట్ చేయడానికి టైట్  క్లోజప్స్ తీస్తారు. 

          6. కాంప్లెక్స్ షాట్స్ : 

       డబ్బు ఆదా చేయడానికి కాంప్లెక్స్ (సంకీర్ణ ) షాట్ కంపోజింగ్ చేస్తారు. పాత్రలన్నీ ఏకకాలంలో ఒకే షాట్లో వుండేలా చూస్తారు. త్రికోణంగా నిలబడి మాట్లాడుకునేట్టు షాట్స్ తీస్తారు. 

          7. కాంప్లెక్స్ మీసాన్సెన్ ( mise-en-scène ) షాట్స్ : 

          టైట్ క్లోజప్ లో ఫర్నీచర్, వస్తు సామగ్రితో క్రిక్కిరిసివున్న గదిలో పాత్రని చూపిస్తారు,. దీనివల్ల ఆ పాత్ర పీకలదాకా ఇరుక్కుందనే ఫీలింగ్ ని ఎలివేట్ చేస్తారు. 

          8. ఎసెమెట్రికల్ (Asymmetrical) కంపోజిషన్ :  ఒక పాత్ర రెండో పాత్రకి సమాన ఎత్తులో కన్పించకుండా అసమాన కంపోజిషన్ చేస్తారు.

           9. బార్స్, డయాగోనల్, ఫ్రేమ్స్ వితిన్ ఫ్రేమ్స్ :            పాత్రలు పరిస్థితులకి బందీలై నట్టు, కర్మఫలం అనుభవిస్తున్నట్టు ఫీల్ కలగడానికి ఈ షాట్స్ తీస్తారు. 

          10. లాంగ్ ట్రాక్ షాట్స్ :  సీనులో టెన్షన్ పెంచడానికి కట్ చేయకుండా ఒకేలాంగ్ ట్రాక్ షాట్  తీస్తారు.

        11. అబ్ స్క్యూర్ (Obscure) సీన్స్ : సీను బ్యాక్ 

గ్రౌండ్ లో గానీ  ఫోర్ గ్రౌండ్లో గానీ పొగ , పొగ మంచు, ఆవిరి మొదలైన వాటితో అస్పష్టతా భావాన్ని, లేదా మిస్టీరియస్ ఫీలింగ్ ని కల్గిస్తారు. 

        12.  డచ్ యాంగిల్స్, ఇన్వర్టెడ్ ఫ్రేమ్స్ :
       అసహనం, మతిమాలిన తనం, సమన్వయ లోపం తెలియజేయడానికి డచ్ యాంగిల్స్ లో షాట్స్ తీస్తారు. అనుకున్నది బెడిసి కొట్టిం దనో, పాత్ర గతం ఛండాలమనో  తెలపడానికి ఇన్వర్టెడ్ (తలకిందుల) ఫ్రేమ్స్ లో చూపిస్తారు. 

          13. వాటర్ అండ్ రిఫ్లెక్షన్స్ :   సైకలాజికల్ ఎఫెక్ట్ కోసం నీరు, నీటిలో ప్రతిబింబాలు చిత్రీకరిస్తారు.

          14.  మిర్రర్స్ :  ప్రేక్షకుల్ని కన్ఫ్యూజ్ చేయడానికి మిర్రర్స్ ని వాడతారు. పాత్ర స్ప్లిట్ పర్సనాలిటీ అయినప్పుడు కూడా అద్దంలో చూపిస్తారు. 

          15. మోటిఫ్స్ ( మూలాంశాలు) : ఒకే వస్తువూ వివిధ సీన్లలో రిపీట్ అవడాన్ని మోటిఫ్ అంటారు.  రింగులు రింగులుగా సిగరెట్ పొగ వూదడం కూడా ఒకటి. సింబాలిజం కోసం వాడతారు. 

           ఇదీ- డార్క్ మూవీస్ సైన్స్. డార్క్ మూవీస్ లో షాట్స్ కూడా కథ చెప్పడానికి తోడ్పడతాయి. కెమెరా- కలం -పాత్ర మూడింటి డైమెన్షన్ తో  డార్క్ మూవీ నేరమయ ప్రపంచం కళాత్మకంగా ఆవిష్కారమౌతుంది. పై పదిహేను ఎలిమెంట్స్ ని అర్ధంజేసుకుని కథ కనుగుణంగా ఉపయోగించుకుంటే సీన్లు మ్యాజిక్ చేస్తాయి. ప్రేక్షకులకి సరికొత్త వీక్షణా నుభవం లభిస్తుంది. డార్క్ మూవీస్ బడ్జెట్ మూవీసే. డార్క్ మూవీస్ ని శాస్త్రీయంగా ఇలా తీస్తే బడ్జెట్ మూవీస్ సెగ్మెంట్ లో అద్భుతాలు చేస్తాయి. 

                  (బార్స్, డయాగోనల్, ఫ్రేమ్స్ వితిన్ - లాంగ్ ట్రాక్  -అబ్ స్క్యూర్ - కాంప్లెక్స్ మీసాన్సెన్- ఇన్వర్టెడ్ – మిర్రర్స్)

          ఎలిమెంట్స్ గురించి ఈ వ్యాసం చదవడమే గాకుండా  వీలైనన్ని నియో నోయర్ మూవీస్ కూడా చూస్తే విషయం సుబోధకమౌతుంది. 

(next : కథనం)
-సికిందర్