స్ట్రక్చర్- 6

        ఒక  స్క్రీన్ ప్లే మొత్తం మీద అత్యంత నేర్పుని డిమాండ్ చేసే కథా విభాగం ఏదంటే బిగినింగే. కథ జడపదార్ధం కాదు, అదెప్పుడూ ప్రయాణంలో వుంటుంది. ఆ ప్రయాణానికి సిద్ధం చేసే విభాగమే బిగినింగ్ విభాగం. మనమెక్కడికైనా ప్రయాణం పెట్టుకుంటే సూట్ కేసు సర్దుకుంటాం. అందులో గమ్యస్థానం  చేరాకా ఉపయోగపడే పేస్టూ, బ్రష్షు, సబ్బు, టవల్ వగైరా ఎలా పెట్టుకుంటామో అలా- బిగినింగ్ కూడా కథా గమనమనే ప్రయాణం ప్రారంభిస్తే, అది మిడిల్ విభాగమనే గమ్యస్థానం  చేరాకా ( బిగినింగ్ కి గమ్య స్థానం మిడిల్, మిడిల్ కి గమ్యస్థానం ఎండ్ అని అర్ధం జేసుకోవాలి) ఉపయోగపడే టూల్స్ ఏవైతే ఉంటాయో- వాటితో సూటుకేసు సర్దుతాం.  ఇలా  బిగినింగ్ ఒక సూటుకేసు అనుకుంటే, ఆ సూటుకేసులో 1. ప్రథాన పాత్రని, ఇతర ముఖ్య పాత్రల్నీ పరిచయం చేసి, కథా నేపధ్యాన్ని సృష్టించే; 2. ప్రధాన పాత్రకి సమస్య తలెత్తేందుకు ప్రేరేపించే పరిస్థితుల్ని లేదా శక్తుల్ని చూపే; 3. సమస్య తలెత్తే దిశగా పరిస్థితుల కల్పనచేసే; 4. సమస్యని  ఏర్పాటు చేసే - మొదలైన టూల్స్ నాల్గింటిని సర్దుతాం.  అప్పుడా సూట్ కేసు టూల్ బాక్సు అవుతుంది.

          వన్ లైన్ ఆర్డర్ వేసుకునే  రచయిత ఒక స్క్రీన్ ప్లే మెకానిక్ అనుకుంటే, ఈ టూల్ బాక్సే అతడి జీవనాధారం. దీనికి మించిన ఆరాధ్య దైవం లేదు. కలం కళ్ళకద్దుకుని, ‘ఓం శ్రీరామ’ అని పేజీ పై భాగంలో రాసుకుని, వన్ లైన్ ఆర్డర్ వేయడానికి శ్రీకారం చుట్టే సంగతి తర్వాత. ముందు కళ్ళకద్దు కోవాల్సిందీ, స్మరించాల్సిందీ, దైవంలా కనపడని ఆ  టూల్ బాక్సునే గానీ  కలాన్ని కాదు. ఈ టూల్ బాక్సు లేకుండా  ఏ కలమూ లేదు. టూల్ బాక్సుకి కలాలు  అనుబంధ పనిముట్లు మాత్రమే. ఏం రాయాలో, ఎలా రాయాలో కచ్చితమైన అవగాహన లేకపోతే  ఎన్ని కలాల్ని కళ్ళకద్దుకుని శ్రీ కారం చుట్టినా అందులో ‘శ్రీ’ లోపించి, కారం ఘాటే ఎక్కువై పోవడం ఖాయం. తీరా చూసుకుంటే తొంభై శాతం  అట్టర్ ఫ్లాపులివ్వడానికే ఈ కారాలూ మిరియాలూ అని అర్ధమవుతుంది. సరస్వతీ కటాక్షం లేకపోతే రాముడు కూడా ఏం చేయలేడు, లక్ష్మీ కూడా దగ్గరికి రానివ్వదు. కనుక ఏ నిద్రలో లేపి అడిగినా, ఆ టూల్ బాక్సులో  ఏమేం టూల్స్ ఉంటాయో  చకచకా చెప్పేసే వాడే నిజమైన శ్రీకారాల కలానికి హక్కుదారు.

        ‘శివ’ ని ఆదర్శంగా పెట్టుకుని, బిగినింగ్ విభాగం వన్ లైన్ ఆర్డర్ ఎలా వేయాలో సవివరంగా చెప్పుకున్నాక, ఇక మిడిల్ విభాగం ఆర్డర్ లోకి వెళ్ళిపోకుండా, ఇంకా బిగినింగ్ గురించే చర్చేమిటన్పించ వచ్చు. బిగినింగ్ విశిష్టత, విలక్షణీయత అలాటివి. మిడిల్, ఎండ్ విభాగాలకన్నా ఎక్కువ క్రియేటివిటీనీ, శ్రమనూ డిమాండ్ చేసే స్ట్రక్చర్ బిగినింగ్ విభాగానికే వుంది. టూల్ బాక్సులో ఏవైతే నాల్గు టూల్స్ వున్నాయో- వాటి అంత సంక్లిష్టతతో కూడుకుని ఏ విభాగంలోనూ టూల్స్ వుండవు.  మిడిల్ లోకి వెళ్ళాక చేసేది సమస్యతో పోరాటమే, ప్రధాన పాత్రకి  ప్రత్యర్ధి పాత్రతో యాక్షన్- రియాక్షన్ ల ఇంటర్ ప్లే మాత్రమే . ఇది సాగి సాగి ఎండ్ లో పడ్డాక, క్లయిమాక్స్ కి వెళ్ళిపోవడమే.  మొత్తం స్క్రీన్ ప్లే కి మిడిల్ విభాగమే ఒక వెన్నెముక వంటిదైనా, దాని నిర్వహణకి పెద్దగా టూల్స్ అవసరం లేదు. వున్నా అవి సంక్లిష్టంగా వుండవు, టూల్ బాక్సు అవసరమే లేదు. మిడిల్ విభాగమంతా సంఘర్షణ అనే ఒకేఒక్క ఎజెండాతో ఎత్తుగడల మయంగానే వుంటుంది కాబట్టి. అందుకే దీన్ని ఆట స్థలం అని కూడా అన్నాం. 

        కానీ బిగినింగ్ విభాగం ఇలా కాదే - ఇది మొత్తం స్క్రీన్ ప్లేకీ ముఖ చిత్రం లాంటిది. ఇది సర్వాంగ సుందరంగా ఉన్నప్పుడే మిగతా రెండు విభాగాలకీ వన్నె. బిగినింగ్ లో వుండే నాల్గు టూల్స్ తో,  వన్ లైన్ ఆర్డర్ కూర్పు ఎంత సంక్లిష్టమో వెనకటి అధ్యాయంలో ‘శివ’ ఉదాహరణగా చూసే వున్నాం.  మిడిల్ లో యాక్షన్ - రియాక్షన్ ఇంటర్ ప్లేలో భాగంగా,  ప్రత్యర్ధి పాత్ర ఓ దెబ్బ తీస్తే, ప్రధాన పాత్ర ఎదురు దెబ్బ ఎలా తీయాలా అని డ్రామా మాత్రమే  ఆలోచించుకుంటూ పోతూంటే సరిపోతుంది, ట్విస్టులు అవసరమైతే కలుపుకుని. 

        కానీ  బిగినింగ్ విభాగంలో పాత్రల పరిచయం అనే టూల్ ఎత్తుకున్నామంటే, ఏఏ పాత్రల పరిచయం? ఎన్ని పాత్రల పరిచయం? అన్న ప్రశ్నతో కుస్తీ పట్టు పట్టాలి. బ్యాక్ గ్రౌండ్ లో కథా నేపధ్య సృష్టి- ఈ టూల్ ఎత్తుకుంటే, ఇదెలా సృష్టించాలా-  అని తల పట్టుకోవాలి. సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పన అనే టూల్ తీస్తే- ఇదెలా, ఎప్పుడు, ఎక్కడ మొదలెట్టాలి? అన్న బెంగతో నిద్ర కూడా పట్టదు. ఉండే  అరగంట సమయంలో, ఇరవై సీన్లలో, మున్ముందు కథకి అవసరమైన ఈ టూల్స్ ఏర్పాటే గాకుండా, ఇంకా కాలక్షేప కామెడీలూ, ఓ రెండు పాటలూ కూడా పెట్టాల్సి వచ్చి, మొత్తంగా చూస్తే ఈ ఆర్డర్ లో ఇవన్నీ మళ్ళీ అతుకులబొంతలా కనపడకుండా- మంచి నీటిలో వేసిన మంచు గడ్డలా కరిగిపోయేలా ‘కళా పోసన’ కూడా చేయాలి. 

        ఇందుకే బిగినింగ్ విభాగాన్ని సెట్ చేయడం అత్యంత కొరకరాని కొయ్య వ్యవహారం.  మిడిల్, ఎండ్ విభాగాలు దీని ముందు ఏమీ కావు- వాటి ఆర్డర్ వేయడం అసలదొక పనే కాదు. బిగినింగ్ మీద పట్టు సాధించామంటే మిడిల్, ఎండ్ లు నల్లేరు మీద నడకే. ఒక్క ముక్కలో చెప్పాలంటే, బిగినింగ్ అనేది అందమైన కవిత్వం రాయడం లాంటిది. కవిత్వం రాయడానికి పదాల పొందిక కోసం, క్లుప్తత కోసం, ఒక్క పంక్తిలో విశ్వమంత అర్ధం కోసం ఎలా బుర్ర బద్దలు కొట్టుకుంటామో, పదేపదే ఎన్ని సార్లు మార్చి రాస్తామో- అదే చేస్తాం బిగినింగ్ విభాగానికి సంబంధించి కూడా.  మిడిల్, ఎండ్ లు ఏమీ కావు-  అవి ఉత్త ఆ కవిత్వాన్ని పట్టుకుని చెప్పుకుపోయే తాత్పర్యంలాంటివి, అంతే.

    మరొక సమస్యేమిటంటే, ప్రపంచంలో సినిమా రచన అనేది అత్యంత అట్టడుగు స్థాయి రచనా ప్రక్రియగా మారిపోయింది. దీనికంటే పతనమైన సాహిత్య ప్రక్రియ వుండదు. అసలదొక ప్రక్రియే కాదు. ఒక రచయితో, దర్శకుడో అన్నీ తెలిసి, విషయ పరిజ్ఞానంతో పకడ్బందీ స్క్రీన్ ప్లే రాసుకున్నాడనుకుంటే, అతడి కళ్ళ ముందే అది ఇల్లు పీకి పందిరేసి నట్టవుతుంది. ఎన్నోచేతులు దాని మీద పడతాయి. తలా ఒకటి పట్టుకు లాగుతాయి. ఆ చలి మంటలో పీకిన తలా ఒక పుల్లేసి మహాయజ్ఞం చేశామనుకుంటాయి. అద్భుత స్క్రీన్ ప్లే తయారయ్యిందను కుంటాయి. ఆ చేతులకి స్వయంగా తయారు చేయడం రాదు. మరొకరు తయారు చేసినదాని మీద మాట్లాడే హక్కూ, ఎలా పడితే  అలా మార్చి పారేసే అధికారమూ మాత్రం వచ్చేస్తాయి. పాపం అప్పుడసలా రాళ్ళెత్తిన కూలీ, ఇటుక ఇటుక పేర్చి నిర్మించిన మేస్త్రీ- రచయిత లేదా దర్శకుడు - రెండిట్లో ఒకటే చేయగలడు - అవకాశం కోసం రాజీ పడిపోవడం, తన సృష్టిని దక్కించుకుని పారిపోవడం.

        దీనికి పరిష్కారంగా, చేతులెన్ని పడ్డా పూర్తిగా చెడిపోని నిర్మాణం చేస్తే? ఇది జేమ్స్ బానెట్ రాసిన గ్రంథం ఇచ్చిన స్ఫూర్తి. ఆయన గొప్ప కథకి పునాది వేయడమెలా చెప్పాడు. మనం కూడా అలాటి గొప్ప కథకి పునాది వేస్తే, మంచి కథ మిగలొచ్చుగా? ఎప్పుడొస్తాడా అని పొంచి వుండే చేతులు ఎన్ని పడ్డా, మరీ ఇల్లు పీకి పందిరేయకుండా షెడ్డు వేసెలా చేయొచ్చుగా? పందిరి కంటే షెడ్డు బెటరేగా? నిర్మొహమాటంగా చెప్పాలంటే,  ఇవ్వాళ్ళ ఏ దర్శకుడైనా, రచయితైనా రాసుకుంటున్నవి  గొప్ప కథలు మాత్రం కాదు. అలా నమ్ముతున్నారంతే. మంచి ఇల్లు కట్టామను కుంటున్నారు. ఎంత బలహీనంగా కట్టుకున్నారో తెలుసుకోలేరు. అందుకే ఆ  పీకి పడేసే చేతుల్లో బలహీన ఇల్లు కాస్తా పందిరై  పోతోంది. 

        అలాగాక, ఇంటికే గట్టి పునాది వేసి బలంగా కడితే, ఎంత పీకినా షెడ్డు వేయడం దగ్గరికే వచ్చి ఆగిపోతాయేమో చేతులు? ఏదో పీకామన్న సంతృప్తి ఆ చేతులకి మిగలాలి, మనకి షెడ్డయినా దక్కాలి. ఈ చేతులు ఉండాల్సినవే. ప్రకృతిలో పులుల్లేకుండా జింకలు తిరిగే ఏర్పాటు లేదు. పులి చంపిన లేడి నెత్తురు కనపడాల్సిందే. ఇదొక రకమైన సైకలాజికల్ గేమే, ఇది లోక కల్యాణం కోసమే కాబట్టి తప్పు లేదు. కాబట్టి మంచి కథ అనుకుని సంతృప్తి పడకుండా, గొప్ప కథ రాయడానికే అప్ గ్రేడ్ అవ్వాలి తప్పదు ఈ కాలంలో. అప్పుడా గొప్ప కథని ఎన్ని అల్లరి చేతులు ఎలా పీకినా, ఎంత గ్రేడు తగ్గినా, మంచి కథ దగ్గరికి వచ్చి ఆ గ్రేడ్ ఆగిపోతుంది, నీచ కథ దాకా దిగజారదు. కాబట్టి వేసేదేదో  గొప్ప కథకే  పునాది వేస్తే మంచి కథ మిగలొచ్చని  తత్త్వం బోధపడింది.  

        కాబట్టి ‘తెలుగు సినిమా స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్’ అంటూ పైపైన రొటీన్ థియరీని  పట్టుకుని రాసుకుంటూ పోతే సరిపోయేలా లేదు. ఈ స్ట్రక్చర్ ని పట్టుకుని తెర వెనుక ఎదురయ్యే అనుభవాలకి దీటుగా,  ప్రాక్టికల్ గా పనికొచ్చేట్టు రాయకపోతే, ఈ వ్యాసాలకి ఉపయోగం లేదు. ఈ ప్రాక్టికాలిటీ అన్వేషణలోనే రాసే పని ఆలస్యమైపోతోంది..

***

గోల్ ఎలిమెంట్స్ 

        కానీ అప్పుడే గొప్ప కథ పునాదుల్లోకి వెళ్ళడం లేదు. గొప్ప కథ పునాదు లుండేవి మిడిల్ విభాగం లోనే. ‘శివ’ మిడిల్లోనూ ఈ పునాదులే వున్నాయి. అలాటి గొప్ప కథలోకి ప్రయాణించేలా  బిగినింగ్ విభాగాన్ని సంసిద్ధం చేయాలంటే అదెంత సమగ్రంగా, పటిష్టవంతంగా వుండాలి? పైన పేర్కొన్న నాల్గు టూల్సే కాకుండా, వాటి సప్లిమెంటరీ లు అయిన 1. పాత్ర చిత్రణలు, 2. పాత్రకి అంతర్గత- బహిర్గత సమస్యలు, 3. క్యారక్టర్ ఆర్క్, 4. టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్, 5.ఎమోషన్ అన్నవి కూడా ‘శివ’లో ఎలా చోటు చేసుకున్నాయో గత అధ్యాయంలో గమనించాం.  

నాల్గు టూల్స్
        1. ప్రథాన పాత్రని, ఇతర ముఖ్య పాత్రల్నీ పరిచయం చేసి, సృష్టించిన కథానేపధ్యం
        2. ప్రధాన పాత్రకి సమస్య లో పడేందుకు చూపిన పరిస్థితులు,లేదా శక్తులు అనే మూలకారకాలు
        3. సమస్య తలెత్తే దిశగా కల్పించిన పరిస్థితులు
        4. ఏర్పాటయిన సమస్య

ఐదు సప్లిమెంటరీలు
        1. పాత్ర చిత్రణలు
        2. పాత్రకి కల్పించిన అంతర్గత- బహిర్గత సమస్యలు
        3. క్యారక్టర్ ఆర్క్
        4. టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్
        5. ఎమోషన్ 

        ఈ తొమ్మిదింటినీ మోసుకుంటూ నిండు కుండలా బిగినింగ్ విభాగం వెళ్లి చేరేది దాని చిట్ట చివర్న ఏర్పాటయ్యే, వీటన్నిటి పర్యవసానమైన, మొదటి మూలస్థంభమనే మజిలీకే. అంటే ప్లాట్ పాయింట్- 1 కే. అక్కడ  హీరోకి ఏర్పడే గోల్ ని పరిపుష్టం చేయడానికే. ఒక వ్యక్తి ఇంకొకడ్ని కొట్టాలంటే దానికెన్నో కారణాలు దోహదం చేయాలి. కోపం కట్టలు తెంచుకునే సందర్భం రావాలి. అప్పుడే అవన్నీ మోసుకుంటూ వెళ్లి కొట్టి రాగలడు. అలాగే బిగినింగ్ విభాగం మొదటి మూలస్థంభానికి చేరాలంటే పైన పేర్కొన్న తొమ్మిది అంశాలనూ మోసుకుంటూ నిండు గోదారిలా పరవళ్ళు తొక్కాల్సిందే. 

        వీటిలో ఏది తగ్గినా- ఆమేరకు మొదటి మూల స్థంభం బలహీన పడుతుంది. ఆ హీరో గోల్ లో ఆ మేరకు లాజిక్ తగ్గుతుంది. వీటి ప్రతికూల ప్రభావం మళ్ళీ వెళ్లి మిడిల్ మీద పడుతుంది, ఆ ప్రభావిత  మిడిల్ వెళ్లి మళ్ళీ ఎండ్ మీద పడి, మొత్తంగా మూవీకి ఎసరు వస్తుంది.
        ఇంతే కాదు, మొదటి మూలస్థంభం దగ్గర గోల్ ఏర్పడేప్పుడు, మళ్ళీ ఆ గోల్ లో వుండాల్సిన ఎలిమెంట్స్ లేకపోతే కూడా వృథాయే. ఆ ఎలిమెంట్స్ ఏమిటో, ‘శివ’లో ఎలా కలిశాయో ఇప్పుడు  చూద్దాం. 

గోల్ లో వుండే ఎలిమెంట్స్
        1. కోరిక
        2. పణం
        3. పరిణామాల హెచ్చరిక
        4. ఎమోషన్
        ఈ నాల్గూ గోల్ ని అల్లుకుని వుంటాయి. వీటిలో ఏ ఒక్కటి లోపించినా, లేదా తీవ్రత తగ్గినా, మొదటి మూలస్థంభం విఫలమై చప్పగా తయారవుతుంది కథ. 

వీటిని వివరించుకుందాం 

      1. కోరిక : అంటే ఎదురయిన సమస్యని పరిష్కరించి, తనకో, ఇతరులకో లబ్ది చేకూర్చాలన్న బలమైన కాంక్షని కలిగి వుండడం. దీనికి ప్రేక్షకులు కన్విన్స్ కావడం. యాక్షన్ లో అయితే విలన్ని అంతమొందించడం ఆ కోరిక కావచ్చు, కామెడీలో నైతే హీరోయిన్ని పొందడం ఆ కోరిక కావచ్చు. 

        2. పణం: ఏదీ ఉచితంగా సొంతమవదు. తగిన మూల్యం చెల్లించాల్సిందే. తనకున్న వాటిలో ఏదో ఒకటి  పణంగా పెట్టాల్సిందే. కోరిన కోరిక నెరవేర్చుకోవడానికి జీవితాన్ని కూడా పణంగా పెట్టాల్సి రావచ్చు. యాక్షన్లో నైతే తన ప్రాణాల్నిపణంగా పెట్టొచ్చు, కామెడీలో పరువు మర్యాదలు పణంగా పెట్టి ప్రేమకోసం ఎంతకైనా దిగజారవచ్చు/ తెగించవచ్చు.  

        3. పరిణామాల హెచ్చరిక : కోరిక నెరవేర్చుకోవడానికి బయల్దేరినప్పుడు ఫలానా ఇది జరగ వచ్చనే విపరిణామాలని సూచించడం. యాక్షన్ అయితే బలవంతుడైన విలన్ తోనే తలపడతాడు కాబట్టి,  ఆ విలన్ తో ఏఏ విపరిణామాలు సంభవించవచ్చో ప్రేక్షకులకి సంకేతాలిచ్చి ఆందోళన పర్చడం. కామెడీ అయితే హీరోయిన్ తండ్రితోనో, ఇంకెవరితోనో ఎందులోనో ఇరుక్కోవచ్చన్న హెచ్చరిక చేయడం.

        4. ఎమోషన్ : పైవన్నీ వుంటే ఎమోషన్ దానికదే వుంటుంది.

        అంటే ఈ మొదటి మూలస్థంభం దగ్గర ఈ నాలుగు  ఎలిమెంట్స్ కోసం ఇంకో సీనేదో  వేయాలని కాదు. అది కుదరదు కూడా, పద్ధతి కూడా కాదు. ఈ ఎలిమెంట్స్ అన్నీ బిగినింగ్ విభాగంలో వేసిన ఆయా సీన్లలోంచే తన్ను కొచ్చేట్టు వుండాలి. చాలా వరకూ ఈ ఎలిమెంట్స్ ని ఫీలవుతాం. ఈ ఫీల్ గోల్ ఏర్పడే ఘట్టంలో వ్యక్తమవుతోందా లేదా చూసుకోవాల్సి వుంటుంది. ఏది ఫీలవక పోయినా దాన్ని బిగినింగ్ విభాగపు సీన్లలోకి వెళ్లి ఆ మేరకు మరమ్మత్తు చేసుకు రావాలి. 

        ఈ ఎలిమెంట్స్ ‘శివ’ మొదటి మూలస్థంభం దగ్గర, అంటే గోల్ ఏర్పడుతున్నప్పుడు ఎలా వ్యక్తమవుతున్నాయో చూద్దాం :

        1. కోరిక : అంతవరకూ కాలేజీలో పరోక్షంగా భవానీ అకృత్యాల్ని భరిస్తూ వచ్చిన శివ, ఇక ప్రత్యక్షంగా అతడితో తలబడాలన్న కోరికతో ఎదురు తిరిగి ఇక్కడ జేడీ మీద దాడి చేశాడు. విద్యా వ్యవస్థలో మాఫియాల జోక్యానికి ముగింపు పలకాలన్న బలమైన కోరిక ఇది. దీన్ని సపోర్టు చేసే సమాచారమంతా మనకి బిగినింగ్ విభాగంలోని సీన్ల ద్వారానే అందింది. కాలేజీలో భవానీ మనుషులు జేడీ సహా ఎలా పీక్కు తింటున్నారో చూశాం. అంతే కాదు, ఇంకో రూపంలో ఈ మాఫియా పడగ నీడ ఇంటిదగ్గర శివ కుటుంబంలోకీ జొరబడిన వైనాన్నికూడా  చూశాం. ఈ నేపధ్య బలంతో పుట్టిన శక్తివంతమైన కోరిక ఇది.

        2. పణం : భవానీ లాంటి కరుడు గట్టిన మాఫియాతో తలపడేందుకు సర్వస్వాన్నీ పణంగా ఒడ్డాడు  శివ. ఇక్కడ్నించీ జీవితం ఓడిడుకుల పాలవుతుందని తెలుసు : విద్యార్ధి జీవితం, కుటుంబ జీవితం కూడా. ఇంకా హీరోయిన్ తో ప్రేమ కూడా రిస్కులో పడవచ్చు. ఇదేమీ అతను  డైలాగుల్లో చెప్పడం లేదు. చెప్పకూడదు కూడా. సన్నివేశంలో ఈ ఫీల్ వ్యక్తమవ్వాలి, అది వ్యక్తమవుతోంది : బిగినింగ్ విభాగంలో మనం చూసిన అతడి అందమైన విద్యార్థి జీవితం లోంచి, అందమైనది కాకపోయినా కమిటైన కుటుంబ జీవితం లోంచీ. ఇక హీరోయిన్ తో గడుపుతున్న జీవితం లోంచి  రిస్కులో పడిన ప్రేమనీ ఫీలవుతున్నాం. 

        3. పరిణామాల హెచ్చరిక : ఏ బ్యాకింగ్ లేనివాడు అంత పెద్ద మాఫియా మీద యుద్ధం ప్రకతించాడంటే ఏంటి పరిస్థితి. బిగినింగ్ విభాగంలో అన్న కూతురితో శివ బాంధవ్యాన్ని చూపించుకు రావడం చూస్తే,  జరుగనున్న పరిణామాల్లో ఆ అమ్మాయికే ఇందులో కీడు ఎక్కువన్న సంకేతం ఇవ్వకనే ఇచ్చేస్తోందీ గోల్ ఏర్పడే ఘట్టం- మొదటి మూలస్థంభం. 

        4. ఎమోషన్ : పై మూడింటిని గమనంలోకి తీసుకున్న మనం, యాదృచ్ఛికంగా ఎమోషన్ ని ఫీలవుతున్నాం. చాలా బలమైన ఎమోషన్. లాజిక్ తగ్గడమో, ఇంకేదో లోపించడమో జరిగిన నామమాత్రపు ఎమోషన్ కాదు. ఇంత రిస్కు చేస్తున్నందుకు హీరో మీద ప్రేమా సానుభూతీ ఇంకా పెరిగి,  అతడి గోల్ ని మన గోల్ గా ఓన్ చేసుకుని, ఇన్వాల్వ్ మెంట్ తో, కథలో అతను ఇంకా మున్ముందు  కెళ్ళాడానికి గ్రీన్ సిగ్నల్ ఇచ్చేస్తున్నాం ..

***

శివే ఎందుకు?

      మొదటి మూలస్థంభం దగ్గర గోల్ ని ఇంత పరిపుష్ఠంగా  ఏర్పాటు చేయకపోతే,  ఇక్కడ్నించీ ప్రారంభమయ్యే మిడిల్ విభాగపు సీన్లకీ బలం వుండదు. హీరోని మిడిల్ తన ప్రాంగణంలోకి సాదరంగానూ ఆహ్వానించదు. ఏదో వచ్చాడ్లే చేతులూపుకుంటూ, వీడికి నాలుగు మెతుకులు పారేసి అవతల దొడ్లోకి (ఎండ్ లోకి) తోసెయ్ అన్నట్టు హీనంగా ట్రీట్ చేస్తుంది మిడిల్. 

        ‘శివ’ యాక్షన్ మూవీ. దీన్ని స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్ కి స్టడీ మెటీరియల్ గా తీసుకోవడం ఏం సమంజసం? యాక్షన్ సినిమాలే కాకుండా, కామెడీ, లవ్, ట్రాజెడీ, జానపదం, హార్రర్, పౌరాణికం, ఫ్యామిలీ అంటూ ఇంకా చాలా రకాలైన సినిమాలుగా ఉంటాయిగా- వాటన్నిటికీ ‘శివ’ స్ట్రక్చరే ఎలా వర్తిస్తుంది? నేనొక ఫ్యామిలీ స్టోరీ రాయాలనుకుంటున్నాను- ‘శివ’ ని చూసి రాయాలనడం హాస్యాస్పదం కదా? - అన్న ప్రశ్నలు తలెత్తవచ్చు.

        పుక్కిటి పురాణాల దగ్గర నుంచి పచ్చి బూతు వరకూ అవి సరైన స్క్రీన్ ప్లేలైతే, ‘శివ’ లో వున్న స్ట్రక్చర్ తోనే, ఆ స్ట్రక్చర్ లో వున్న టూల్స్ తోనే, ఆ టూల్స్ తో వున్న సప్లిమెంటరీ లతోనే, వీటన్నిటితో ఏర్పడే మూలస్థంభం దగ్గర గోల్ లో వుండే ఎలిమెంట్స్ తోనే వుంటాయి. ఏ కథయినా ఈ టూల్ బాక్స్ తోనే వుంటుంది. కాకపొతే ఆ కథ నవరసాల్లో ఏ రస ప్రధానమో దాన్ని బట్టి టూల్ బాక్సులో అస్త్రాల సెన్స్ మారుతుంది. రసాలు రెండు మూడింటిని మేళవించవచ్చు,  కానీ టూల్ బాక్సులో మాత్రం బాక్సాఫీసుకి పనికొచ్చే టూల్స్ అవే వుంటాయి. ‘ముత్యాల ముగ్గు’  కరుణ రస ప్రధానమైనదే- దాన్ని అలాగే తీస్తే ఎవరూ చూడరు. దానికి హాస్య, అద్భుత రసాల షుగర్ కోటింగ్ ఇచ్చి జనరంజకం చేశారు.

        ఇంకో ముఖ్య విషయమేమిటంటే- ఇవాళ్టి ప్రేక్షకులు పాత సినిమాలు చూడరు. అది వాళ్ళిష్టం. కానీ ఇవాళ్టి రచయితలూ, దర్శకులు పాత సినిమాలు కూడా చూడాల్సిందే. ఇవాళ్టి సినిమాలు చూసి స్క్రిప్టులు  రాస్తే  జంక్ యార్డ్ లో పడేసే స్క్రాపే వస్తుంది. విచిత్రంగా పాత సినిమాలు చూడాలంటే ఇవ్వాల్టి రచయితలు, దర్శకులు ఇవాళ్టి ప్రేక్షకుల్లాగా బోరుగా ఫీలయి పోతారు.  తాము పాత సినిమాలు చూడాల్సింది మజా చేయడం కోసం కాదనీ, తమ వృత్తికి పనికొచ్చే నాలుగు ముక్కలుంటే నేర్చుకోవడానికే ననీ చచ్చినా గుర్తించరు. ఒకతను పాతా కొత్తా తెలుగు సినిమాలే కాదు- వారం వారం విడుదలయ్యే ఏ తెలుగు సినిమా ఎలా తీస్తున్నారో తెలుసుకోవడానికి కూడా ఇష్టపడడు. వాళ్ళెవరో తీసేవి నేనెందుకు చూడాలన్న అర్ధంలేని ఇగో తన్నుకొచ్చేస్తుంది. నాయనా నీ మైండ్ సెట్ కి  దగ్గరగా వున్న ‘కంచె’ వచ్చిందిరా, కాస్త వెళ్లి చూడరా బాబూ అన్నా కూడా అదే బింకం. ఈ బింకంతో  ఒక్క సినిమా తీసేందుకు పది- పదిహేనేళ్ళుగా పడరాని పాట్లు! మనం దూరంగా పెట్టేది మన దగ్గరి కెలా వస్తుంది? ఇదీ కదా గ్రహించాల్సిన సూక్ష్మం!

***

శంకర శాస్త్రి జాస్తి

        పవర్ ఫుల్ గోల్ తో ఎన్టీఆర్ పాత్ర ఎలా తయారయ్యిందో తెలుసుకోవాలంటే ‘బొబ్బిలి పులి’ చూడాల్సిందే, హై వోల్టేజ్ డ్రామాతో ఎలా సూపర్ హిట్టయ్యిందో తెలుసుకోవాలంటే ‘భారత్ బంద్’  చూడాల్సిందే. చాలా అరుదైన ప్రయోగంగా, ప్రారంభంలోనే ఒక సీక్వెన్సుతో ఓపెన్ చేసి, ఏకకాలంలో రెండు ప్రయోజనాలని సాధించడమెలాగో తెలుసుకోవాలంటే ‘సిరిసిరిమువ్వ’ చూడాల్సిందే. ఇలా ఎన్నో. బ్లాక్ అండ్ వైట్ సినిమాల్లో కూడా ఇంకెన్నో. సాంకేతిక విషయాలే కాదు- ఆ మానవ సంబంధాలు, విలువలు, మనస్తత్వాలు, నాటకీయత, పాత్రచిత్రణ వంటి డ్రమెటిక్ రైటింగ్ కి తోడ్పడే విషయాలెన్నో వాటిలో దొరుకుతాయి. ‘శంకరాభరణం’లో శంకరశాస్త్రి పాప్ సాంగ్ కూడా పాడి కుర్రకారుని ఎలా చిత్తు చేశాడు? శాస్త్రీయ సంగీత శిక్షణ వుండడం వల్లే. శాస్త్రీయ సంగీతం బేస్ గా వున్న  గాయకుడు ర్యాప్ సాంగ్ ని కూడా ఎలా రఫ్ఫాడించ గలడో, అలా పాత సినిమాలు- పాత కళలు బేస్ గా వున్న రచయిత/ దర్శకుడు ఇవ్వాల్టి  ఏ సినిమాలనైనా సమర్ధవంతంగా తీయగలడు. విన్ స్టన్ చర్చిల్ చెప్పినట్టు- శాశ్వత విలువల పాత సాంప్రదాయమనే ములుగర్రతో పొడుస్తూ ఉండకపోతే,  అధునాతన కాలమనే గొర్రెల మంద చెల్లా చెదురై పోతుంది!

                                             ***

ఇప్పుడు స్థూలంగా బిగినింగ్ విభాగపు రచన =
          1. ప్రథాన పాత్ర, ఇతర ముఖ్య పాత్రల పరిచయం, కథానేపధ్య సృష్టి.
        2. ప్రధాన పాత్రకి సమస్య పుట్టే / పుట్టించే పరిస్థితులు/ శక్తులు
        3. సమస్యని సృష్టించే దిశగా పరిస్థితుల కల్పన
        4. సమస్య (గోల్- మొదటి మూలస్థంభం) ఏర్పాటు.
వీటిలో కల్పించాల్సిన సప్లిమెంటరీలు =
          1. పాత్ర చిత్రణలు
        2. పాత్రకి అంతర్గత- బహిర్గత సమస్యలు
        3. క్యారక్టర్ ఆర్క్
        4. టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్
        5. ఎమోషన్
గోల్ లో వుండాల్సిన  ఎలిమెంట్స్ =
        1. కోరిక
        2. పణం
        3. పరిణామాల హెచ్చరిక
        4. ఎమోషన్
        ఇంతే! దీన్ని చెక్ లిస్టుగా పెట్టుకుని బిగినింగ్ వన్ లైన్ ఆర్డర్ వేసుకుంటూ పోతే, చాలా ధైర్యం, ఆత్మవిశ్వాసం వాటికవే ఏర్పడి పోతాయి.

        ఇక మిడిల్ విభాగం లోకి వెళ్ళే ముందు ఇంకో మాట- ఈ వన్ లైన్ ఆర్డర్ అనేది ఇంకా పాత పద్ధతిలోనే  కాగితాల మీద రాసుకోవడం కాకుండా, విడివిడి కార్డుల మీద రాసుకుంటే చాలా గజిబిజి తప్పుతుంది. కాగితం మీద ఒక సీను వివరం కింద ఇంకో సీను  వివరం నంబర్లు వేసుకుని రాసుకు పోతూంటే, తర్వాత ఎక్కడైనా ఒక సీను మార్చాలన్నా, సరిదిద్దాలన్నా, ఆ కాగితం మీద అక్కడే కొట్టేసి అక్కడే ఇరికించి రాయాల్సి వస్తుంది. ఇది చూడ్డానికి చాలా తికమక పెట్టేస్తుంది. మళ్ళీ ఆ  ఒక్క సీను కోసం మొత్తం పేజీ అంతా ఫేర్ చేయాల్సి వస్తుంది. ఈ శ్రమా గజిబిజీ తప్పాలంటే- ఏ క్షణంలో తీసి చూసినా వర్క్ స్పష్టంగా, కొట్టొచ్చేట్టు కనపడాలంటే, కార్డు విధాన మొక్కటే మార్గం. ఒక్కో కార్డు మీద నంబరేసుకుని  ఒక్కో సీను వివరం రాసుకుంటే, వెనక్కొచ్చి మార్చాలనుకున్నా, అందులో ఇంకేదైనా వివరం జోడించాలన్నా, కొత్త కార్డు మీద ఫ్రెష్ గా రాసి పాత కార్డుని తొలగించేస్తే అప్ డేటెడ్ గా వుంటుంది ఆర్డర్. 

        ఇంతే కాదు- కార్డులతో ఇంకో లాభం ఏమిటంటే,  ఏ ఎమోషన్ వున్న సీనుకా రంగు కార్డు వాడితే- అంటే లవ్ సీన్ కి కి పింక్ కార్డు, యాక్షన్ సీన్ కి బ్లూ కార్డు, కామెడీకి ఎల్లో కార్డు- ఇలా కేటాయించుకు పోతే, ఆ ఆర్డర్ సినిమా తెర మీద ఎలా కన్పిస్తుందో చూసుకునే వీలుంటుంది. నంబర్ల వారీగా రంగు రంగుల కార్డులని కింద పర్చుకుని చూసినప్పుడు, ఆ వర్ణమాల  సినిమా ఎలా రన్ అవబోతోందో తెలియజేస్తుంది. ఏ ఎమోషన్ తర్వాత ఏ ఎమోషన్ వస్తోందో, ఇంకా టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్, క్యారక్టర్ ఆర్క్ ఎలా లీడ్ చేస్తున్నాయో రెడీ మెడ్ గా తెలిసిపోతూంటుంది. ఆల్ ది బెస్ట్.

-సికిందర్

       

.

స్ట్రక్చర్- 5

(పాఠకుల సౌకర్యం కోసం ‘తెలుగు సినిమా స్క్రీన్ ప్లే  స్ట్రక్చర్’ వ్యాసపరంపరలో భాగమైన గత వ్యాసాన్ని రీపబ్లిష్ చేస్తున్నాం...దీని కొనసాగింపుగా రేపటినుంచి మిగతా వ్యాసాలు అందుకోవచ్చు)

‘శివ’- బిగినింగ్ వన్ లైన్ ఆర్డర్

1.  భవానీ మనిషి గణేష్ అనుచరులతో కాలేజీ కొచ్చి స్టూడెంట్ ని చంపడం.

2.  టైటిల్స్.

3.  కొత్త స్టూడెంట్స్ గా కాలేజీలో ఎంటరైన శివ,  క్లాస్ రూమ్ లో లెక్చరర్ తో జేడీ దుష్ప్రవర్తనని గమనించడం, మల్లిక్ పరిచయమవడం. 

4.  జేడీ ప్రవర్తనని లెక్చరర్ ప్రిన్సిపాల్ కి కంప్లెయింట్ చేయడం, వాళ్ళ జోలికి పోతే మనకే నష్టమని ప్రిన్సిపాల్ అనడం.

5.  భవానీ అనే గూండాకి జేడీ ఎటాచ్ అయి వున్నట్టు శివకి మల్లిక్ పరిస్థితిని వివరించడం.

6.  క్యాంటీన్ లో మల్లిక్ మరి కొందరు మిత్రుల్నీ, ఆశానీ శివకి పరిచయం చేయడం; క్యాంటీన్ బాయ్ మీద జేడీ  నేస్తం వచ్చి దౌర్జన్యం చేయడం.

7.  శివతో ముఖా ముఖీ అయిన జేడీ శివని టీజ్ చేయడం.

8.  ఇంట్లో శివ అన్న-శివ ల మధ్య కాలేజీ ఫీజు ప్రస్తావనకి వదిన అయిష్టం కనబరచడం, రౌడీలు గణేష్ చందాల కోసం వస్తే శివ వాళ్ళని గమనించడం.

9.  శివ ఫ్రెండ్ తో జేడీ దౌర్జన్యం చేస్తే ఎందుకు ప్రిన్సిపాల్ కి కంప్లెయింట్ ఇవ్వలేదని శివ అడగడం, అలా చేస్తే భవానీయే కలగజేసుకుంటాడని మల్లిక్ అనడం.

10.  శివ తన అన్నకి కాలేజీ విషయాలు చెప్తే కలగజేసుకోవద్దని వద్దని అన్న మందలించడం, అన్న కూతురితో శివ బాంధవ్యం.

11.  అన్న కూతురితో  ఐస్ క్రీం షాపు కొచ్చిన శివకి, అక్కడికే వచ్చిన ఆశా ఎదురవడం, అన్న కూతురుతో ఆమె పరిచయం.

12.  ఎప్పుడూ సీరియస్ గా వుండే శివని కాలేజీలో ఆశా టీజ్ చేయడం.

13.  క్యాంటీన్ బాయ్ తెలంగాణా భాషలో రామాయణం చెప్పి అందర్నీ నవ్వించడం .

14.  మొదటి పాట- శివ అండ్ ఫ్రెండ్స్ అందరి మీదా.

15.   సైకిలు మీద పోతున్న శివ, ఆశాని ఎక్కించుకోవడం; ఆమె తన గురించీ, సిఐ గా ఉంటున్న తన అన్న గురించీ క్లుప్తంగా చెప్పడం.  

16.  ఇంటి దగ్గర డ్రాప్ చేసిన శివని ఆశ ఇంట్లోకి తీసికెళ్ళి అన్న కి పరిచయం చేయడం, భవానీతో ప్రాబ్లం వచ్చిందని అన్న బయటి కెళ్ళిపోవడం.

17.  షాపు కెళ్ళి వస్తున్న వదినని రౌడీలు టీజ్ చేయడం.

18.  ఈ టీజింగ్ గురించి ఇంటికొచ్చి చెప్తున్న వదిన మాటలు శివ వినడం. టాపిక్ శివ మీదికి మళ్ళి అతను ఇంట్లో వుండడం ఇష్టం లేదన్నట్టుగా ఆమె మాట్లాడడం, శివ వినడం.

19.  వదినతో అన్ని మాటలు పడుతూ ఇంకా ఆ ఇంట్లో ఎందుకుంటున్నావని శివని ఆశా ఆగడం, జేడీ వచ్చి కావాలని ఆశాకి డాష్ ఇవ్వడం, శివ రియాక్ట్ అవబోతే ఆశ ఆపడం.

20.  సైకిల్ స్టాండ్ దగ్గర  జేడీ మళ్ళీ శివని రెచ్చగొట్టడం- ఇక సహించలేక శివ సైకిలు చెయిన్ తెంపి  జేడీనీ అతడి గ్యాంగునీ చావగొట్టడం.

సూత్రాల విన్యాసం

        ఇదీ 20 సీన్లతో వున్న బిగినింగ్ విభాగపు వన్ లైన్ ఆర్డర్. ఈ వన్ లైన్ ఆర్డర్ కీ,  సినాప్సిస్ లో బిగినింగ్ విభాగానికి సంబంధించి వున్న కథకీ ఏ సంబంధమూ లేదని గమనించాలి.  సంబంధం  ఉండకూడదు కూడా. ఉంటే అదొక సినాప్సిస్సే అన్పించుకోదు. కథలో పాత్రలన్నిటినీ కలిపి సినాప్సిస్ రాయడం ఎక్కడా వుండదు. కేవలం విషయమేమిటో తెలియడానికి ముఖ్యమైన పాత్రలతో ప్రధాన కథని క్లుప్తంగా మాత్రమే రాసుకోవడం జరుగుతుంది. కనుక సినాప్సిస్ వన్ లైన్ ఆర్డర్ గా మారే సరికి అందులో వుండని పాత్రలన్నీ వచ్చేసి సమగ్ర కథా తయారీకి తోడ్పడతాయి. వన్ లైన్ ఆర్డర్ వేయడమంటేనే ఆటా పాటలతో సహా పూర్తి స్థాయి కథ గా విస్తరించడమేనని ఇదివరకే చెప్పుకున్నాం.

          

         కాబట్టి పై లైన్ ఆర్డర్ లో బిగినింగ్  విభాగం బిజినెస్ కి అవసరమున్న పాత్రలు వచ్చేశాయి. శివ అన్నా వదినెలు, వాళ్ళ కూతురూ, సిఐ అయిన ఆశా అన్న, లెక్చరర్, ప్రిన్సిపాల్, శివ మిత్ర బృందం, జేడీ మిత్ర బృందం, క్యాంటీన్ బాయ్, ఓపెనింగ్ లో గణేష్ అనే గూండా తదితర పాత్రలన్నీచేరి, సమగ్ర కథా సృష్టికి తమ వంతు కృషి చేయడానికి బిజినెస్ లో పాలుపంచుకుంటున్నాయి. 

          ఇరవై సీన్లతో వున్న ఈ బిగినింగ్ లైన్ ఆర్డర్ ముప్ఫై నిమిషాల నిడివితో వుంది. అంటే ఈ విభాగాన్నిఇంటర్వెల్ దాకా సాగదీయలేదని గమనించాలి. ఇంటర్వెల్ లోపు ముప్పై నిమిషాల్లోనే దీన్ని ముగించి మిడిల్ ని టచ్ చేశారు. అంటే కథలో కెళ్ళి పోవడానికి సిద్ధమైపోయారు. ఎంత త్వరగా కథలో కెళ్ళి పోతే అంత ఎక్కువగా ప్రేక్షకుల్ని గౌరవించినట్టు.

          ఐతే వన్ లైన్ ఆర్డర్ కి ఉపక్రమించినప్పుడు ఎవరికైనా మొట్ట మొదట ఎదురయ్యే ప్రశ్న ప్రారంభ దృశ్యం ఏమిటా అనేది. ముందు దీనిగురించి చర్చించుకుని మిగతా ఆర్డర్ లో కెళ్దాం. బిగినింగ్ విభాగాన్ని ఎలా ప్రారంభించి ఎలా ముగించాలనే దానికైతే  సూత్రాలున్నాయి. కానీ మొత్తం కథనీ  ఏ సీనుతో ప్రారంభించాలనే దానికి సూత్రాలుండవు. ఏ కథకా కథగా ఓపెనింగ్ సీను ఊహించాల్సిందే. ఏ ఓపెనింగ్ సీను లక్ష్యమైనా ముందుగానే ప్రేక్షకులకి లంగరు వేయడమే. ఆ లంగరుకో, గాలానికో చిక్కిన ప్రేక్షకులు చివరిదాకా గిలగిలా కొట్టుకోవాల్సిందే ఆ ఓపెనింగ్ సీను కొనసాగింపూ-  ముగింపుల కోసం! అంతరార్ధం కోసం! అందుకే దీన్ని ఓపెనింగ్ బ్యాంగ్ అంటున్నారు. బ్యాంగ్ ఇచ్చి వదిలిపెడితే ప్రేక్షకులు సీట్లకి కర్చుకుపోయి ఉంటారని ప్రధానోద్దేశం. అయితే వస్తున్న అవే మూస సినిమాలకి అవే బాపతు ఓపెనింగ్ బ్యాంగులు చూసీ చూసీ ప్రేక్షకులు మొద్దు బారిపోయారనేది వేరే విషయం. 

బ్యాంగోపనిషత్తు!

         తెలుగు సినిమాల్లో ఓపెనింగ్ బ్యాంగు  రెండు రకాలుగా ఉంటోంది : కథకి సంబంధించిన బ్యాంగ్, పాత్రకి సంబంధించిన బ్యాంగు. కథకి సంబంధించిన బ్యాంగు కథాక్రమంలో ఎక్కడో  రివీలై కథలో సస్పెన్సుని విడగొడుతుంది. పాత్రకి సంబంధించిన బ్యాంగ్ కి కథతో సంబంధం ఉండదు. అది ఆ పాత్ర - హీరో లేదా విలన్ స్వరూపాన్ని ఎస్టాబ్లిష్ చేసేందుకు ఇచ్చే బ్యాంగ్ మాత్రమే. హీరో అయితే వీరోచితంగా ఒక అడ్వెంచర్ చేస్తాడు, విలన్ అయితే కౄరంగా ఒక మర్డర్ చేస్తాడు. ఈ సంఘటనలకి కథతో సంబంధం వుండదు. వూరికే ఆ పాత్రల పవర్ పాయింట్ ప్రెజెంటేషన్ లాగా వుంటాయి. 

          ఇక బ్యాంగులే వుండని కథా ప్రారంభాలుంటాయి. ‘బాహుబలి’ లో అప్పుడే పుట్టిన బిడ్డని ( హీరోని) కుట్ర నుంచి తప్పిస్తూ శివగామి పాత్ర చేసే త్యాగంతో కూడిన దృశ్యాలుగా వుంటే, ‘భజరంగీ భాయిజాన్’ లో పాకిస్తాన్ మూగ బాలిక ఇండియాలో తప్పి పోయే దృశ్యాలతో వుంటుంది. ఇవి బ్యాంగులు అన్పించుకోవు, వీటిలో సస్పెన్సు వుండదు, హయిగా కథని ప్రారంభించాలన్న ఉద్దేశం తప్ప. 

          ఇంకో రకం ప్రారంభం వుంటుంది. అది బ్యాంగే అన్పించినా బ్యాంగ్ కాదు. ఇదే ‘శివ’ లో వుంది. ‘శివ’ లైన్ ఆర్డర్ లో మొదటి సీనుగా భవానీ మనిషి గణేష్ అనుచరులతో కాలేజీ కొచ్చి స్టూడెంట్ ని చంపడంగా వేశారు. 1989 లో ఈ సినిమా విడుదలై నప్పుడు మార్నింగ్ షో  చూసిన వాళ్లకి ఇది ఓపెనింగ్  బ్యాంగ్ గానే అన్పించి వుంటుంది. ఆ వెంటనే దృశ్యాలు చూస్తూంటే- ఇదసలు  బ్యాంగే  కాదనీ, కథా ప్రారంభమే అలా వుందని అర్ధం జేసుకుని వుంటారు. ఆ తర్వాతి ఆటల కల్లా విషయం పోక్కుతుంది కాబట్టి అక్కడ్నించీ ప్రేక్షకులు కథా ప్రారంభంగానే ఈ ‘ఓపెనింగ్ బ్యాంగు’ ని తీసుకుని వుంటారు.

          ఈ బ్యాంగు కాని బ్యాంగు కథా ప్రారంభమే అని ఎలా అనగలమంటే, ఆ గ్యాంగుతో వచ్చి హత్య చేసిన వాడు సహాయ పాత్ర, హత్యకి గురైన వాడూ సహాయ పాత్రే. ఈ ఘటనలో  దాచి పెట్టిన విషయం  లేదు. కనుక సస్పెన్సు లేదు. కాబట్టి ఇది కథలో ఇంకెప్పుడో రివీలయ్యేందుకు పెట్టుకున్న సస్పెన్సుతో కూడిన – కథకి సంబంధించిన బ్యాంగ్ కాదు. అలాగని హీరో నో విలనో పాల్పడిన చర్య తాలూకు బ్యాంగ్ కాదు కాబట్టి, ఇది పాత్ర తాలూకు బ్యాంగ్ కూడా కాలేకపోయింది.

          మరి ఈ మైనర్ పాత్రలతో ఇంత గొప్ప సినిమా కథని ఎందుకు ప్రారంభించినట్టు? ఇక్కడికే వస్తున్నాం. అసలు కథని – లైన్ ఆర్డర్ ని- ఎలా ప్రారంభించాలీ అని ఇంకెంత మాత్రం తలబద్దలు కొట్టుకో నవసరం  లేకుండా సూత్రాలున్నాయి. కావాల్సింది  వీటిని అర్ధం జేసుకోవాలన్న ఆసక్తే. సూత్రాల పరిజ్ఞానం వుంటే రోజుల తరబడీ జుట్లు పీక్కునే పరిస్థితి నుంచి విముక్తి!

          ‘శివ’ లో ఈ ఓపెనింగ్ బ్యాంగ్  లేదా మొదటి సీను కథా ప్రారంభమే అని తేలింది కాబట్టి, ఇది నిస్సందేహంగా బిగినింగ్ విభాగపు బిజినెస్ సూత్రాల పరిధిలోకి వచ్చేస్తుంది. ఏమిటా బిగినింగ్ విభాగపు బిజినెస్ సూత్రాలు? బిగినింగ్ విభాగపు బిజినెస్ సూత్రాలు = 1. ప్రథాన పాత్రని, ఇతర ముఖ్య పాత్రల్నీ పరిచయం చేసి, కథా నేపధ్యాన్ని సృష్టించడం; 2. ప్రధాన పాత్రకి సమస్య తలెత్తేందుకు ప్రేరేపించే పరిస్థితుల్ని లేదా శక్తుల్ని చూపడం; 3. సమస్య తలెత్తే దిశగా పరిస్థితుల కల్పన;  4. సమస్య ఏర్పాటు- ఇంతే! 

          ఈ సూత్రాల వరుస క్రమం ఎలావుందో తుచా దీన్ని తప్పకుండా ఫాలో అవుతూ లైన్ ఆర్డర్ లో వరుసగా, యాదృచ్చికంగా  సీన్లు వాటికవే పడిపోతాయి! ఇది సూత్రాల గొప్పతనమేం కాదు, సినిమా కథా రచన అనే ప్రక్రియని తలకెత్తుకుని లో ఎందరెందరో- వేలాదిమంది కొత్తా పాతా రచయితలూ సృష్టించిన- ఇంకా సృష్టిస్తున్న స్క్రీన్ ప్లేలలో అంతర్లీనంగా ప్రవహిస్తున్న వాళ్ళ కథన కుతూహలపు కండూతే బయట పెట్టిన శాశ్వత సత్యాలివి!.

          సూత్రాలు ఏ ఆకాశంలోంచో వూడిపడవు. లేదా ఎవరికో కలలో దేవుడు కన్పించి చెప్పేవి కావు. న్యూటన్ మహాశయుడికి ఏ దేవుడో  కన్పించి గురుత్వాకర్షణ శక్తి గురించి చెప్పలేదు. కూర్చున్న చెట్టుకింద ఆపిల్ పండు రాలి పడితే, అది చూసి ప్రశ్నించుకున్న ఆయనకి భూమికి  గురుత్వాకర్షణ శక్తి వుందని రివీలయిందంతే.

స్క్రిప్టు ముందా? సూత్రాలు ముందా? 

      అలాగే సిడ్ ఫీల్డ్ కూడా తను స్క్రిప్ట్ రీడర్ గా సినీ మొబైల్ అనే కంపెనీలో పనిచేస్తున్నప్పుడు, వేలాదిగా స్క్రిప్టులు చదువుతూంటే, ఆ స్క్రిప్టు లన్నిట్లో యధాలాపంగా ఆ కథనాల్లో అనేక సామాన్యాంశాలు కనపడసాగాయి. అవన్నీ ఒకే విధమైన  స్ట్రక్చర్ ని ఫాలో అవుతున్నట్టు కన్పించడమే గాక, ఆ స్ట్రక్చర్ లోపల కొలువు దీరిన సీన్ల క్రమం ఓ పద్ధతినే  అనుసరిస్తున్నట్టు అన్పించింది.  ఆ పద్ధతే- ఉదాహరణకి బిగినింగ్ విభాగానికొస్తే- ముందుగా  ప్రథాన పాత్రని, ఇతర ముఖ్య పాత్రల్నీ పరిచయం చేసి, కథా నేపధ్యాన్ని సృష్టిస్తూ, ఆ పైన  ఆ ప్రధాన పాత్రకి సమస్య తలెత్తేందుకు ప్రేరేపించే పరిస్థితుల్ని లేదా శక్తుల్ని చూపిస్తూ, ఇంకా తర్వాత సమస్య తలెత్తే దిశగా పరిస్థితుల కల్పన చేసుకొస్తూ, ఇంకా తర్వాత – చిట్ట చివర్న సమస్యని ఏర్పాటు చేసేస్తున్నారు!

          అప్పుడు అర్ధమైంది స్క్రీన్ ప్లేల రహస్యం. దీంతో తృప్తి పడకుండా, ఆ స్క్రిప్టులతో సంబంధం లేకుండా, వచ్చిన సినిమాల్ని చూస్తూంటే  కూడా – వాటిలోనూ  ఆ కథనాల్లో ఇదే క్రమం కనపడ సాగింది. ఇది చాలా క్రేజీ ఆవిష్కరణ. అంతవరకూ ఎవరూ చేయనిది. ఈ ఆవిష్కరణకి సిడ్ ఫీల్డ్ ఎక్స్ రే కళ్ళే కీలకం. ఇక సమస్త స్క్రీన్ ప్లే రచన అనే కళ సూక్ష్మ స్థాయిలో బోధపడి- తాను గమనించిన బిగినింగ్ విభాగంలో బిజినెస్ కో నిర్వచనాన్నిచ్చి- అలాగే ఇతర విభాగాలకీ వాటి నిర్వచనాలిచ్చి- ప్లాట్ పాయింట్లు, పించులు వంటి పేర్లు సృష్టించి స్క్రీన్ ప్లేకి ఓ పారడైం ( భూమిక) ని రూపొందించి, సినిమా కథా రచన మేడీజీ అంటూ ప్రపంచాని కందించాడు సిడ్నీ ఆల్విన్ ఫీల్డ్! 

          అలా తను కనుగొన్న సూత్రాల్ని 1979 లో ‘ స్క్రీన్ ప్లే’ అనే పుస్తకంగా రాస్తే అది 28 భాషల్లో అనువాదమవడమే గాక, అమెరికాలో 500 యూనివర్సిటీల్లో పాఠ్యాంశంగా మారింది. కాబట్టి ఇలా స్క్రీన్ ప్లే సూత్రాలే కాదు, ఇంకే కళా రూపాల సూత్రాలైనా ఆ కళా రూపాల నిశిత పరిశీలనల్లోంచే ఏర్పడ్డాయే తప్ప, ముందుగా ఎవరో సూత్రాల్నిఏర్పరిస్తే, వాటిని పట్టుకుని కళా రూపాలేర్పడలేదు. నాట్యమైనా, సంగీతమైనా ఏదైనా ఇంతే!

          కాబట్టి ఎవరో వచ్చి సూత్రాలు చెప్పడమేమిటి, నా పధ్ధతి నాకుంటుంది- దాని ప్రకారమే రాసుకుంటానని ఇగోలకి పోనవసరం లేదు. ఆ సూత్రాలనేవి  ఎందరో రాసిన, రాస్తున్న, సినిమాలుగా తీసిన, తీస్తున్న వేలాది స్క్రిప్టుల్లోంచే బయట పడిన శాశ్వత సత్యాలని గుర్తించాలి. మరైతే ఇలా  అందరూ ఒకే స్ట్రక్చర్ ని ఫాలో అయి ఎలా రాస్తున్నారంటే, మాట నేర్చినప్పట్నించీ మనిషి కథలు చెప్పుకొస్తున్న కళ అదే కాబట్టి. అదొక ఇన్ స్టింక్ గా మానవజాతి నరనరానా ఇంకిపోయింది. కథ ఎలా చెప్తే మనసు అంగీకరిస్తుందో- మనోరంజితంగా వుంటుందో  మనసు దానికదే డిసైడ్  చేసుకుంటుంది. అదే ( ఆ స్ట్రక్చరూ దాని విభాగాల బిజినెస్సూ) భూమ్మీద చిట్ట చివరి మనిషి మిగిలున్నంతవరకూ కొనసాగుతూనే వుంటుంది.

          పై విధంగానే ‘శివ’ స్క్రిప్టు కూడా తయారైపోయింది! కాకపోతే అప్పటికే రాం గోపాల్ వర్మ మీద హాలీవుడ్ సినిమాల ప్రభావం వుండడం చేత స్క్రీన్ ప్లే కి ఆ సినిమాల్ని అనుసరించినట్టు కన్పిస్తుంది. అయినా దీన్ని పరికించి చూస్తే ఇది ఆటోమేటిగ్గా కథనంలో అన్ని సూత్రాలూ కలగలిసిన  సశాస్త్రీయ స్క్రీన్ ప్లే గా కళ్ళ ముందు నిలుస్తుంది. ఇదెలా సాధ్యమంటే  పైన చెప్పుకున్న ఇన్ స్టింక్ట్ వల్లే. 
         మరి ఇది విదేశీ స్క్రీన్ ప్లే మోడలే అనుకుంటే, రికార్డు స్థాయిలో తెలుగు ప్రేక్షకుల్ని ఎలా ఆకర్షించింది? కాబట్టి ఈ సూత్రాల్ని పాటించడం అదేదో తెలుగుకి పనికి రాని పరాయితనం అనుకునే వాళ్లకి ‘శివ’ గట్టి సమాధానం చెప్తుంది.ముందుగా మొదటి సూత్రం

     ఇప్పుడు  విషయానికొస్తే, ఇలా ‘శివ’  ఓపెనింగ్ సీనే కథా ప్రారంభమని పై విశ్లేషణ ద్వారా తేలింది. ఇది బిగిబింగ్ విభాగపు బిజినెస్ సూత్రాల పరిధిలోకి ఎలా వచ్చేసిందో ఇక చూద్దాం : ఈ బిగినింగ్ విభాగపు సూత్రాల వరుసక్రమం-  మొదట ‘ప్రథాన పాత్రని, ఇతర ముఖ్య పాత్రల్నీ పరిచయం చేసి, కథా నేపధ్యాన్ని సృష్టించడం’  అనే టూల్ తో ప్రారంభమవుతుంది కాబట్టి ఆ ప్రకారం - ఈ ఓపెనింగ్ దృశ్యంలో ఓ హత్యా సంఘటన ద్వారా గణేష్ అనే సహాయ పాత్రని పరిచయం చేశారు. ఈ పాత్ర చేత కాలేజీ దగ్గర హత్య చేయించి,  ఈ కాలేజీ భవానీ అనే గూండా పట్టులో ఉందనీ, అందులో భాగంగా తేడా వచ్చిన శాల్తీని తన అనుచరుడు గణేష్ చేత లేపేయించాడనీ ఎస్టాబ్లిష్ చేస్తూ ఈ సినిమా కథా నేపధ్యాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. అంటే ఈ కథ అసాంఘిక శక్తులు వర్సెస్ విద్యార్థులు అనే కోణంలో ఉంటుందని చాటారు. ఇలా మొదటి సూత్రపాలనతో కథ ప్రారంభమయ్యింది.                                                                           

   

           ఈ మొదటి సూత్రమే తర్వాతి ఆరు సీన్లలోనూ ప్రవహించింది. రెండో సీను టైటిల్స్ కింద  తీసేస్తే, ఈ కింద ఇచ్చిన మిగిలిన మూడు నుంచీ ఏడో సీను వరకూ వాటిలో వున్న విషయాన్ని జాగ్రత్తగా గమనించండి. 

2.  టైటిల్స్.

3.  కొత్త స్టూడెంట్స్ గా కాలేజీలో ఎంటరైన శివ,  క్లాస్ రూమ్ లో లెక్చరర్ తో జేడీ దుష్ప్రవర్తనని గమనించడం, మల్లిక్ పరిచయమవడం. 

4.  జేడీ ప్రవర్తనని లెక్చరర్ ప్రిన్సిపాల్ కి కంప్లెయింట్ చేయడం, వాళ్ళ జోలికి పోతే మనకే నష్టమని ప్రిన్సిపాల్ అనడం.

5.  భవానీ అనే గూండాకి జేడీ ఎటాచ్ అయి వున్నట్టు శివకి మల్లిక్ పరిస్థితిని వివరించడం.

6.  క్యాంటీన్ లో మల్లిక్ మరి కొందరు మిత్రుల్నీ, ఆశానీ శివకి పరిచయం చేయడం; క్యాంటీన్ బాయ్ మీద జేడీ  నేస్తం వచ్చి దౌర్జన్యం చేయడం.

7.  శివతో ముఖా ముఖీ అయిన జేడీ శివని టీజ్ చేయడం.

          ఈ సీన్లలో ముందుగా 1. పాత్రల పరిచయం- కథా నేపధ్య ఏర్పాటు, 2. ప్రధాన పాత్రకి సమస్య తలెత్తేందుకు ప్రేరేపించే పరిస్థితుల్ని లేదా శక్తుల్ని చూపడం అనే మొదటి రెండు సూత్రాలూ ఎలా చోటు చేసుకున్నాయో చూద్దాం ( కథా నేపధ్యమంటే, ఏ బ్యాక్ డ్రాప్ లో కథ చెప్తున్నామో ఆ వాతావరణ సృష్టి చేయడం. ‘శివ’ సింగిల్ జానర్ పూర్తి స్థాయి మాఫియా కథ కావడం వల్ల, సీన్లలో ఆ ‘ఫీల్’ ఎడతెరిపి లేకుండా మెయిన్ టెయిన్ అవుతోంది, ఇది చాలా ముఖ్యం).

          ముందుగా మూడవ సీన్లో  శివ పాత్ర ప్రవేశం, వెంటనే క్లాస్ రూమ్ లో లెక్చరర్ జేడీ పాత్రల పరిచయం, జేడీ ప్రవర్తన ద్వారా, మొట్ట మొదటి సీన్లో చూపించిన కథానేపధ్య (మాఫియా పడగ నీడ) వాతావరణపు కొనసాగింపు, ఆ వెంటనే మల్లి పాత్ర పరిచయం ( ఇది మొదటి సూత్రం).

          నాల్గో సీన్లో ప్రిన్సిపాల్ పాత్ర పరిచయం, లెక్చరర్ వచ్చి జేడీ గురించి చెప్తున్నప్పుడు మాఫియా పడగ నీడ కి ఎదురు లేదని స్పష్టం చేయడం ద్వారా దాని శక్తిని తెలియజేయడం. ( ఇది కూడా మొదటి సూత్రం).

          ఐదో సీన్లో జేడీ భవానీకి ఎటాచ్ అయి వున్నట్టు చెప్పడం ద్వారా, మాఫియా పడగ నీడకి ప్రత్యక్ష ప్రతినిధిని ఎష్టాబ్లిష్ చేయడం- అంటే  ప్రధాన పాత్రకి సమస్య తలెత్తేందుకు ప్రేరేపించే పరిస్థితుల్ని లేదా శక్తుల్ని చూపడం ( ఇది రెండవ సూత్రం). 

          ఆరో సీన్లో హీరోయిన్ తో పాటు మరికొన్ని ముఖ్య పాత్రల పరిచయం తో బాటు- ఇంత 

వరకూ ఒక ఫీల్ గా మాత్రమే  కొనసాగుతున్న మాఫియా పడగ నీడ రుచిని - జేడీ నేస్తం ద్వారా యాక్షన్ తో చూపడం (మొదటి రెండు సూత్రాలు ).

          [ఓపెనింగ్ సీను లోనే మాఫియా పవరెంతో బహిరంగ హత్య ద్వారా రుచి చూపించాక, మళ్ళీ ఆ ఫీల్ నీ, ఆ రుచినీ చూపడం ఎందుకనే సందేహం రావచ్చు. ఓపెనింగ్ సీను ప్రేక్షకులకి చూపించాక, ఇప్పుడా పరిస్థితుల్ని హీరోకి పరిచయం చేస్తున్నారు].

          ఏడో  సీన్లో శివనీ, మాఫియా ప్రతినిధి జేడీనీ ఎదురెదురు పెట్టి విజువల్ గా మాఫియా యాక్షన్ తీవ్రతని మరి కొంచెం పెంచడం (రెండో సూత్రం).

           ఈ ఐదు  సీన్ల బిజినెస్ లో స్పష్టంగా మొదటి రెండు సూత్రాల పాలనని గుర్తించాం.  అంటే పాత్రల పరిచయంతో పాటు, కథా నేపధ్యపు సృష్టి చేస్తూ, ప్రధాన పాత్రకి సమస్య తలెత్తేందుకు ప్రేరేపించే పరిస్థితుల్ని లేదా శక్తుల్ని చూపించు కొచ్చారు. ఇది చాలా  అవసరం! ఈ సూత్రాలు  ఆర్డర్ ని ఇలా సెట్ చేశాయి. ఇలా కథ ప్రకారం ఈ ఆర్డర్ లో పడిన సీన్లు చేసే పనులు కూడా కొన్ని వుంటాయి. వీటిని బాగా దృష్టిలో పెట్టుకోవాలి. స్ట్రక్చర్ లో భాగంగా ఎలాటి, ఏ తరహా- క్రైం, కామెడీ, లవ్, యాక్షన్, ఫ్యామిలీ, రాజకీయ, విప్లవ- ఏ సినిమా కథ వన్ లైన్ ఆర్డర్ కైనా, వాటి వాటి రసపోషణ లతో-  ఐదు పనులు చాలా ముఖ్యం. ఆ ఐదు పనులు లేదా ఎలిమెంట్స్ ఇవి :  

1. పాత్ర చిత్రణలు

2. అంతర్గత- బహిర్గత సమస్యలు

3. క్యారక్టర్ ఆర్క్

4. టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్5. ఎమోషన్ 

      ఈ ఎలిమెంట్స్ ఆర్డర్ లో పడుతున్నాయా సరిపోల్చుకుంటూ వెళ్ళాలి. ఇది క్రియేటివిటీ అని భ్రమించకూడదు. ఇది స్ట్రక్చర్ లో భాగమే. ఇది క్రియేటివిటీయే అని అపార్ధం జేసుకుని, నా క్రియేటివిటీ వేరు- ఇప్పుడివి అవసరం లేదు, పెట్టుకుంటే ఇంకెప్పుడో ఇంకెక్కడో పెట్టుకుంటానని పట్టుదలకి పోవడం విషయం తెలీక మూర్ఖత్వమే! అప్పుడు చేసేది కథనం కాదు, ఎంచక్కా కథని ఉరి తీయడమే! 

       పై ఎలిమెంట్స్ లోకి వెళ్ళే ముందు, ఇప్పుడు ఫైనల్ గా క్రియేటివిటీ అంటే ఏమిటో ప్రత్యక్షంగా తెలుసుకోవడం అవసరం.  ఉదాహరణకి పై వన్ లైన్ ఆర్డర్ లో కథాక్రమం ప్రకారం, మూడో సీన్లో, లెక్చరర్ తో జేడీ దుష్ప్రవర్తన వుంటే బావుంటుందని రాసుకున్నారను కుందాం. ఇదీ కథకి దోహదపడే, స్ట్రక్చర్ లో సెట్టయ్యే సీను. ఈ పాయింటు ని ( దుష్ప్రవర్తనని) ఎలా చూపించాలన్నదే డిస్కషన్, ఆ సీను సృష్టిలో భాగంగా వచ్చే క్రియేటివ్ కోణం. రకరకాలుగా ఆలోచించి - లెక్చరర్ మొహం మీద సిగరెట్ పోగూదితే ఎఫెక్టివ్ గా ఉంటుందనుకుని డిసైడ్ చేశారనుకుందాం- ఆ ప్రకారం తర్వాత ట్రీట్ మెంట్ లో ఇది రాసుకుని, దీన్నే డైలాగ్ వెర్షన్ లో పెట్టుకుని ఉండొచ్చు; లేదా ట్రీట్ మెంట్ లో సిగరెట్ పొగ గాక ఇంకోటేదో  అనుకుని, దాన్ని డైలాగ్ వెర్షన్ లో సిగరెట్ పోగూదడంగా మార్చుకోవచ్చు. 

          క్రియేటివిటీ నిరంతర ప్రక్రియ- దానికి కొలమానాలూ కాలమానాలూ లేవు. సెట్లో కూడా సీన్ల రూపం మారిపోవచ్చు. కానీ స్ట్రక్చర్ మారదు. కథకి దోహద పడుతూ ఆ స్ట్రక్చర్ లో, వన్ లైన్ ఆర్డర్ ద్వారా  సెట్ అయిన సీన్లలో ఎస్టాబ్లిష్ చేసిన పాయింట్స్ మారవు- ఇదే స్క్రీన్ ప్లే అంటే. ఆ సెట్టయిన ఆ పాయింట్స్ వ్యక్తీకరణలతో సీన్ల స్వరూపం మారవచ్చు- ఇదీ క్రియేటివిటీ అంటే. స్ట్రక్చర్ ని క్రియేటివిటీ తో  కన్ఫ్యూజ్ చేయకూడదు. స్ట్రక్చర్ లో భాగమైన ఈ ఐదు  ఎలిమెంట్స్- పాత్ర చిత్రణలు, అంతర్గత- బహిర్గత సమస్యలు, క్యారక్టర్ ఆర్క్, టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్, ఎమోషన్ -  వీటి  నిర్వహణ కూడా ఈ బిగినింగ్ బిజినెస్ లోనే మొదలవుతుంది. అదెలాగో ఈ కింద చూద్దాం.   

ఎలిమెంట్స్ నిర్వహణ 

       1. పాత్ర చిత్రణలు, 2. అంతర్గత- బహిర్గత సమస్యలు, 3. క్యారక్టర్ ఆర్క్, 4. టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్, 5. ఎమోషన్!

          మరొక్క సారి పై ఐదు సీన్లని పరిశీలించండి : ఒక్క ప్రిన్సిపాల్ సీను తప్ప ప్రతీ సీనులో వెల్లడవుతున్న విషయాలకి  హీరో శివ సాక్షీ భూతంగా ఉంటున్నాడు. ఇది ఆటోమేటిగ్గా పాత్రని  సస్పెన్స్ ఫుల్ గా తయారు చేస్తుందన్న మాట. కళ్ళముందు పరిస్థితులకి అతనేమీ స్పందించకుండా మౌనంగా గమనిస్తున్నాడు. ఇతనేం చేయబోతాడన్న ఉత్కంఠ, సస్పన్స్  ఈ పాత్ర చిత్రణ ద్వారా ఏర్పడ్డాయి.

          ఇక హీరోయిన్ సహా ఇతర శివ బృందం లోని పాత్రలకి అప్పుడే ప్రాధాన్యం ఇవ్వలేదు. జేడీ కి మాత్రమే ఇచ్చారు. ఇది హీరోకి ప్రత్యర్ధి వర్గపు పాత్ర కాబట్టి ఈ ఒక్క దానికే ప్రాధాన్యమిస్తూ ఇలా ఎస్టాబ్లిష్ చేయడంవల్ల పాయింటు ( అంటే ఇక్కడ జరగబోయే సంఘర్షణ)  ఒక్కటే హైలైటయ్యింది. ప్రేక్షకుల్ని ఇన్వాల్వ్ చేయడానికి ఇది చాలా ముఖ్యం. 

          కేవలం జేడీ పాత్ర  ఎంటరైన మూడో సీన్లో, మళ్ళీ శివతో ముఖాముఖీ అయిన చివరి ఏడో  సీన్లో ఈ పాత్రని రెండు సార్లు మాత్రమె ప్రత్యక్షం చేసి, మధ్యలో మిగిలిన సీన్లలో పరోక్షం చేస్తూ- ఈ పాత్ర గురించిన ఇతరుల ప్రస్తావన, బిల్డప్ ఇచ్చారు. ఇలా ఈ పాత్రని కూడా సస్పెన్స్ ఫుల్ గా తయారు చేస్తూ- క్యారక్టర్ ఆర్క్ ని సృష్టించారు.

         క్యారక్టర్ ఆర్క్ అంటే కథనంలో పాత్ర స్వభావంతో, సస్పెన్స్ తో, స్ట్రగుల్ తో, జయాపజయాలన్నిటితో కలుపుకుని క్షణక్షణానికీ గ్రాఫ్ ని పెంచడమో తగ్గించడమో చేయడం  (పటం చూడండి).  ఈ గ్రాఫ్ లేదా ఆర్క్ శివ విషయంలో కూడా పెంచుతూ పోయారు. ఇలా పాత్రచిత్రణలు, వాటి క్యారక్టర్ ఆర్క్స్ అనే ఎలిమెంట్స్ నిర్వహణని ఎలా చేసుకోచ్చారో పై సీన్లలో గమనించండి.

          ఇక- టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్ -అంటే వెండితెర  మీద సమయం ( స్క్రీన్ టైం ) గడుస్తున్న కొద్దీ కథనం ద్వారా టెన్షన్ పెంచడం. సీన్లని బట్టి ఈ గ్రాఫ్ లేస్తూ పడుతూ వుంటుంది ( పటం చూడండి).  ఈ మొదటి ఏడు సీన్లలో ఈ గ్రాఫ్ ని ఎలా పెంచుకుంటూ వచ్చారో గమనించండి- ఓపెనింగ్ సీన్లోనే టెన్షన్ ప్రారంభించారు. ఆ తర్వాత మూడు నుంచి  ఏడో సీను  దాకా ప్రతీ సీనుకీ  డైలాగ్స్ రూపంగానో ( వెర్బల్ గా ),  యాక్షన్ రూపంగానో  (విజువల్ గా)  ఏదో ఒక విధంగా టెన్షన్ గ్రాఫ్ ని పెంచుకుంటూ పోయిన విధాన్ని బాగా స్టడీ చేయండి.

          ఇక అంతర్గత - బహిర్గత  సమస్యలు. ఈ దశలో ఇవి ప్రధాన పాత్రకే డెవలప్ చేస్తూ పోవాలి. అలా శివకి మాత్రమే ముందుగా బహిర్గత సమస్యలకి దారి వేస్తూ పోయారు. ఈ పాత్ర వున్నసీన్లలో మాఫియా వాతావరణం నేపధ్యాన్ని ప్రయోగిస్తూ అందులోంచి ఉత్పన్నమయ్యే పరిస్థితుల ద్వారా బహిర్గత సమస్యని డెవలప్ చేస్తూ పాయారు. 3, 5, 6, 7 సీన్లని పరిశీలిస్తే శివకి ఎదురయ్యింది బహిర్గత సమస్యా రూపాలే. 

          ఏడో సీను దగ్గర జేడీ తో శివకి ఈ బహిర్గత సమస్యగా రూపుదాలుస్తున్న పరిస్థితిని ఓ కొలిక్కి తెచ్చి ఆపేశారు. ఇక్కడితో ఓ బ్లాక్ పూర్తయ్యింది. ఇక చేంజ్ ఓవర్ కెళ్ళాలి. ప్రారంభం దగ్గరనుంచీ ఈ ఏడు సీన్లూ మార్పు లేకుండా ఒకే కాలేజీ వాతావరణం లో జరుగుతూ వచ్చాయి. ఇక్కడ బహిర్గత సమస్య లో కొంత భాగాన్ని  ఎష్టాబ్లిష్ చేస్తూ ఆపారు. మరి అంతర్గత సమస్య ఎక్కడ  చెప్పాలి? అది కూడా కాలేజీ లోనేనా? కాదు. అంతర్గత సమస్య ఎప్పుడూ వ్యక్తిగతమైనది అయ్యుంటుంది. అందుకని శివ ఇంటికెళ్ళాలి. ఇలా కాలేజీలో ఒకే వాతావరణం లో నడుస్తున్న కథనాన్ని, దాని వల్ల  ఏర్పడిన మొనాటనీనీ ఛేదిస్తూ- కాస్త వాతావరణ మార్పుతో- అంటే చేంజి ఓవర్ తో- మరో వాతావరణంలోకి తీసి కెళ్ళారు. 

          అంతర్గత సమస్య చెప్పేందుకు చేంజ్ ఓవర్ తో- ఎనిమిదో సీనులో-  శివ కుటుంబాన్ని ఓపెన్ చేశారు. 

8.  ఇంట్లో శివ అన్న-శివ ల మధ్య కాలేజీ ఫీజు ప్రస్తావనకి వదిన అయిష్టం కనబరచడం, రౌడీలు గణేష్ చందాల కోసం వస్తే శివ వాళ్ళని గమనించడం.

9.  శివ ఫ్రెండ్ తో జేడీ దౌర్జన్యం చేస్తే ఎందుకు ప్రిన్సిపాల్ కి కంప్లెయింట్ ఇవ్వలేదని శివ అడగడం, అలా చేస్తే భవానీయే కలగజేసుకుంటాడని మల్లిక్ అనడం.

10.  శివ తన అన్నకి కాలేజీ విషయాలు చెప్తే కలగజేసుకోవద్దని వద్దని అన్న మందలించడం, అన్న కూతురితో శివ బాంధవ్యం.

11.  అన్న కూతురితో  ఐస్ క్రీం షాపు కొచ్చిన శివకి, అక్కడికే వచ్చిన ఆశా ఎదురవడం, అన్న కూతురుతో ఆమె పరిచయం.

12.  ఎప్పుడూ సీరియస్ గా వుండే శివని కాలేజీలో ఆశా టీజ్ చేయడం.

13.  క్యాంటీన్ బాయ్ తెలంగాణా భాషలో రామాయణం చెప్పి అందర్నీ నవ్వించడం .

14.  మొదటి పాట- శివ అండ్ ఫ్రెండ్స్ అందరి మీదా

          చేంజ్ ఓవర్ తో ఈ రెండో బ్లాకులో 8 నుంచీ  14 వరకూ 7 సీన్లు వున్నాయి.  8 నుంచీ  14  వరకూ ఒక బ్లాకు అని ఎలా గుర్తించామంటే, 8 తో ప్రారంభమైన కథనం 14 దగ్గర వచ్చిన మొదటి పాట  వరకూ ఒక ఒరవడిలో సాగి, తర్వాతి 15 వ సీను నుంచీ కథనం సీరియస్ అవుతున్నందుకు.

          ఈ రెండో బ్లాకులో  సీన్లు ఎక్కువగా శివ ఇంట్లోనూ, ఆశా ఇంట్లోనూ, బయటా వుండడం గమనించాలి. ఇంట్లో శివకి వదినతో ప్రాబ్లం ( అంతర్గత సమస్య)  వున్నట్టు చూచాయగా 8 వ సీన్లోనే చెప్పారు. ఈ అంతర్గత సమస్య ఎందుకవసరం? ఐదవ ఎలిమెంట్ అయిన ఎమోషన్  పుట్టేందుకు అవసరం. ఇంతవరకూ కాలేజీ వ్యవహారాలతో బహిర్గత సమస్యగా ఉంటున్న  పరిస్థితితో కథలోగానీ, శివ పాత్రపట్ల ప్రేక్షకుల పట్ల గానీ ఎమోషన్ పుట్టిందా? లేదు కదా? బహిర్గత సమస్యకి అంతర్గత సమస్య తోడైతేనే ఎమోషన్ పుడుతుంది. అలా చివరిదైన ఐదో ఎలిమెంట్ కి కూడా ఇలా అంకురార్పణ జరిగింది. 

          చేంజ్ ఓవర్ కోసం ఇలా రెండో బ్లాకు తీసుకున్నా, ఇదింకా బిగినింగ్ విభాగమే కాబట్టి వాటి సూత్రాల పాలన కొనసాగింది : ఎనిమిదో  సీనులో అన్నా, వదిన, వాళ్ళ కూతురు పాత్రల పరిచయం- రౌడీల ఆగమనం ( మొదటి రెండు సూత్రాలతో బాటు ఎమోషన్ అనే ఎలిమెంట్).

          తొమ్మిదో సీను  నుంచి మూడో సూత్రాన్ని అమలు చేశారు. కాలేజీలో జేడీ పాల్పడిన ఒక చర్య మీద ఎందుకు కంప్లెయింట్ ఇవ్వలేదని శివ అనడం ద్వారా- అంతవరకూ సాక్షిగా ఉంటున్న ఈ పాత్రని యాక్షన్ లోకి దింపుతూ సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పన ప్రారంభించారు. ఇది మూడో సూత్రం(క్యారక్టర్ ఆర్క్, టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్ అనే ఎలిమెంట్స్ కూడా మరింత పెరిగాయి.

          పదో సీను కాలేజీ విషయాల్లో కల్పించుకోవద్దని అన్న మందలించడంతో శివ కంకణ బద్ధుడవుతున్నాడని తెలపడం. ఇక్కడే అన్న కూతురితో బాంధవ్యం చూపడం ద్వారా అమ్మాయి పాత్ర పరమైన సస్పెన్స్ ని క్రియేట్ చేయడం- ఈ అమ్మాయి కూడా సమస్యలో ఇరుక్కుంటుందేమోనన్న ఆదుర్దాతో( మూడో సూత్రం అమలు ప్లస్ ఎమోషన్, క్యారక్టర్ ఆర్క్, టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్ ల ఉధృతి).

          పదకొండో సీను అమ్మాయిని ఆశాకి పరిచయం చేయడంతో అమ్మాయి పాత్ర కీలకం కాబోతోందన్న ఉత్కంఠ ( పాత్రల పరస్పర పరిచయం- మొదటి సూత్రం అమలు ప్లస్ అమ్మాయి తాలూకు క్యారక్టర్ ఆర్క్ ప్రారంభం, టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్ మరింత ఉధృతి).

          ఇంతే, ఇంకా అదేపనిగా కథ చెప్పకుండా మూడో బ్లాకులోకి వెళ్ళే ముందు మూడు సరదా సీన్లు (12, 13, 14)  వేశారు పాటతో సహా. 

                                                            

గోల్ కి చేరువలో!

     ఏ సినిమా కథలోనైనా ఓ పాట పూర్తయ్యిందంటే కథనం చేంజి ఓవర్ తీసుకోవడం మామూలే. ఆ చేంజి ఓవర్ మరో కొత్త పాత్రతోనో, కొత్త పరిణామంతోనో ఏర్పడ్డం కద్దు. ఇక్కడ కూడా ఈ చేంజ్ ఓవర్ కోసం తీసుకున్న మూడో బ్లాకులో- సీఐ పాత్ర ప్రవేశంతో చేపట్టారు.

15.   సైకిలు మీద పోతున్న శివ, ఆశాని ఎక్కించుకోవడం; ఆమె తన గురించీ, సిఐ గా ఉంటున్న తన అన్న గురించీ క్లుప్తంగా చెప్పడం.  

16.  ఇంటి దగ్గర డ్రాప్ చేసిన శివని ఆశ ఇంట్లోకి తీసికెళ్ళి అన్న కి పరిచయం చేయడం, భవానీతో ప్రాబ్లం వచ్చిందని అన్న బయటి కెళ్ళిపోవడం.

17.  షాపు కెళ్ళి వస్తున్న వదినని రౌడీలు టీజ్ చేయడం.

18.  ఈ టీజింగ్ గురించి ఇంటికొచ్చి చెప్తున్న వదిన మాటలు శివ వినడం. టాపిక్ శివ మీదికి మళ్ళి అతను ఇంట్లో వుండడం ఇష్టం లేదన్నట్టుగా ఆమె మాట్లాడడం, శివ వినడం.

19.  వదినతో అన్ని మాటలు పడుతూ ఇంకా ఆ ఇంట్లో ఎందుకుంటున్నావని శివని ఆశా ఆగడం, జేడీ వచ్చి కావాలని ఆశాకి డాష్ ఇవ్వడం, శివ రియాక్ట్ అవబోతే ఆశ ఆపడం.

20.  సైకిల్ స్టాండ్ దగ్గర  జేడీ మళ్ళీ శివని రెచ్చగొట్టడం- ఇక సహించలేక శివ సైకిలు చెయిన్ తెంపి  జేడీనీ అతడి గ్యాంగునీ చావగొట్టడం.

          పదిహేనవ, పదహారవ సీన్ల ద్వారా  ఆశా అన్న సీఐ పాత్రని ఎస్టాబ్లిష్ చేశారు. ఇదింకా బిగినింగ్ విభాగమే కాబట్టి మరో పాత్ర గా సీఐ పరిచయం జరిగింది ( మొదటి సూత్రం)  సీఐ పాత్ర భవానీ ని ప్రస్తావించడంతో, కథానేపధ్య సృష్టి మళ్ళీ అందుకుంది ( మొదటి సూత్రం), అలాగే చెబుతున్న మాఫియా ఈ కథలో పోలీసు పాత్ర ఉనికి ద్వారా ఉత్కంఠ రేపుతూ, టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్ ఎలిమెంట్ ని  మరింత  వృద్ధి చేయడాన్నిగమనించాలి. 

          పదిహేడో సీనులో వదిన పాత్రని రౌడీలతో ఏడ్పించడం ద్వారా ఈ మాఫియా పడగ నీడ ఆమె ఇంట్లోకి కూడా చొర బడునుందన్న ఫోర్ షాడోయింగ్ అనే అదనపు ఎలిమెంట్ (మాఫియా పడగ నీడతో మొదటి సూత్రం కొనసాగింపు).

          పద్దెనిమిదో సీన్లో ఈ ఫోర్ షాడోయింగ్ ఎలిమెంట్ కొనసాగింపు తో బాటు- ఎనిమిదో సీన్లో చూచాయగా చెప్పిన శివ మీది వదిన పాత్ర అయిష్టాన్ని, ఇప్పుడు తీవ్రత పెంచి శివకి రుచి చూపిస్తూ అంతర్గత సంఘర్షణ అనే ఎలిమెంట్ ని పక్వానికి తేవడం. ఎమోషనల్ ఎలిమెంట్ పెరగడం, పంతొమ్మిదో సీన్లో కాలేజీలో ఆశా మాటలతో ఈ ఎమోషనల్ కోషేంట్ మరింత పెంచి- తద్వారా శివ పాత్ర పై ప్రేక్షకులకి ఎనలేని సానుభూతిని పెంచి- ఇక బహిర్గత పోరాటానికి సిద్ధం చేయడం.

          ఇదే సీన్లో ఆశా కి కావాలని జీడీ డాష్ ఇవ్వడంతో - మూడో సూత్రం సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పన కూడా పక్వానికొచ్చి ఇక శివ పూర్తిగా రియాక్ట్ అవడం!

          ఇరవయ్యోవ సీనులో శివ పాత్ర కట్లు తెంచుకుంటూ తిరుగుబాటు చేయడం- జేడీ అండ్ గ్యాంగు ని చావదన్నడంతో- నాల్గో సూత్రంగా  సమస్య ని  ఏర్పాటు చేయడం!
           బిగినింగ్ విభాగాన్ని గోల్ కి చేర్చారు!

          గోల్ కి చేరడం తో బిగినింగ్ విభాగం వన్ లైన్ ఆర్డర్ ముగిసింది!

బిగినింగ్ విభాగం గోల్ లో ఉండాల్సిన ఎలిమెంట్స్ ఏమిటి?

రేపు!