స్ట్రక్చర్ -3

ఐడియాలో కథ ఉందా?

తెలుగు సినిమా స్క్రీన్ ప్లే 

Why has Scandinavia been producing such good thrillers? Maybe because their filmmakers can't afford millions for CGI and must rely on cheaper elements like, you know, stories and characters.

Roger Ebert, film critic

     కథ పుట్టాలంటే ఐడియా తట్టాలి. ఐడియా తట్టాలంటే మార్కెట్ పట్టాలి. ఇది నిజం. మార్కెట్ లో ఏ వస్తువు పోతుందో ఆ వస్తువే తయారు చేయాలి. ఒకప్పుడు ఫ్లాట్ ఓపెన్ జీన్స్ కి మార్కెట్ వుండేది. ఇప్పుడూ అవే ఉత్పత్తి చేస్తూ కూర్చుంటే అమ్మకాలుండవు. ఇప్పుడు టైట్ పెన్సిల్ లైన్ జీన్స్ కి క్రేజ్ వచ్చింది. ఇవే తాయారు చేసి అమ్మాలి. దశాబ్దం క్రితంవరకూ సందేశాత్మక కథలతో సినిమాలు ఆడేవి, ఇప్పుడు ఫక్తు ఎంటర్టెయిన్మెంట్ సినిమాలే కావాలి. ఇప్పుడు సినిమా అంటే కేవలం ఎంటర్టెయిన్మెంట్, ఎంటర్టెయిన్మెంట్, ఎంటర్టెయిన్మెంట్ మాత్రమే! ఎంటర్టెయిన్మెంట్ తప్ప మరో లోకం లో విహరించడానికి ఇష్టపడడం లేదు ప్రేక్షకులు. ఎవరా ప్రేక్షకులు? యువప్రేక్షకులే! సినిమాలకి మిగిలిన ఏకైక మహారాజ పోషకులు వీళ్ళే!

     కాబట్టి వినియోగదార్లు తెలిశారు, ఆ వినియోగదార్ల అభిరుచులతో మార్కెట్ తెలిసింది, ఇక అమ్ముడు పోయే సరుకేదో తెలిసిపోయింది. అంతేగానీ, లేని వినియోగ దార్లకోసం, లేని మార్కెట్ కోసం గొప్పగా కష్టపడిపోయి, అద్భుత కళాఖండాలు తీస్తామంటే అవి విడుదలకావు.  డిమాండ్ లో వున్న ఎంటర్టెయిన్మెంట్ సినిమాల పొరల్ని ఒకటొకటిగా విప్పుకుంటూ పోతే,  ఒక పొరలో కామెడీ వుండాలి, ఇంకో పొరలో రోమాన్స్ వుండాలి, ఇంకో పొరలో పంచ్ డైలాగులు పేలాలి, ఇంకో పొరలో యాక్షన్ వుండాలి, మరింకో పొరలో కొత్త ట్రెండ్ లో డాన్సులూ పాటలూ ఉర్రూతలూగించాలి.

     వీటి చుట్టే ప్రస్తుతం సినిమా కథల ఐడియా లుండాలి. అగ్రహీరోల భారీ యాక్షన్ సినిమాలైనా, చిన్న హీరోల ప్రేమ సినిమాలైనా- ఆఖరికి హార్రర్ సినిమాలైనా –వీటన్నిటికీ సామాన్యాంశం గా కామెడీ ఉంటోంది. హాలీవుడ్ సినిమాల్ని ఆగ్ర హీరోల భారీ సినిమాలు అనుకరిస్తే; మిగతా మధ్యతరహా, చిన్నాచితకా సినిమాలన్నీ వేలంవెర్రిగా  ఈ భారీ సినిమాల్ని అనుకరిస్తూ- వాటి నకళ్ళుగా నిస్తేజంగా తయారవుతున్నాయి. 

     ఇవన్నీ అట్టర్ ఫ్లాపు అవుతున్నాయి. పూర్వం కె. రాఘవేంద్రరావు తన తొలి రోజుల్లో తీసిన ‘ఆమెకథ’, ‘జ్యోతి’ వంటి సినిమాలు, దాసరి నారాయణ రావు తీసిన ‘స్వర్గం నరకం’, ‘దేవుడే దిగి వస్తే’ లాంటి సినిమాలు; లేదా బాపు, కె. విశ్వనాథ్, వంశీ మొదలైన దర్శకులు తీసిన ఎన్నో సినిమాలు, ఇవన్నీ అగ్రహీరోల కమర్షియల్ సినిమాల అన్ని మసాలా హంగులతో  విబేధించి, ఒద్దికైన ఫోటో ఫ్రేము కథలతో, కాస్త కళాత్మక విలువలతో, జీవితాలకి దగ్గరగా వుండే పాత్రలతో విజయవంతంగా ఆడేవి.

      ఇప్పుడు యాభై లక్షలతో తీసే సినిమా అయినా, అవే బిగ్ హీరోల సినిమాల కథలతో, అవే కృత్రిమత్వాల్ని పులుముకుని, విజయాలు సాధించాలని విఫలయత్నం చేస్తున్నాయి. జామ పండుని పేదవాడి ఆపిల్ అన్నట్టు, ఈ రకం సినిమాలు పేదవాడి బిగ్ మూవీస్  అనుకుని తీస్తున్నారు కాబోలు. కానీ ఎంత గొప్ప భారీ సినిమా అయినా, పరమ చవకబారు సినిమా అయినా పేదవాడు అదే పది  రూపాయల టికెట్టు పెట్టి  చూస్తాడు. కాబట్టి పేదవాడి సినిమా అంటూ ఏదీ లేదు. కొందరు  నిర్మాతలే పాపం  పేదలుగా మారి,  ‘పేద నిర్మాతల బిగ్ మూవీస్’ తీస్తున్నట్టు తయారయ్యింది పరిస్థితి. ఈ పరిస్థితుల్లో  ఎందరో  దర్శకులు కొత్త కొత్త ఐడియాలతో ముందుకు రాలేకపోతున్నారు. ఫీల్డులో దర్శకులవుదామనుకునే కో- డైరెక్టర్లు అరుదు గానీ, అసోసియేట్ దర్శకులు ఎక్కువ. వీళ్ళు ఒక కారణం చేత కో- డైరెక్టర్ స్థానాకి ప్రమోషన్ కోరుకోకుండా- నేరుగా దర్శకత్వ ప్రయత్నాలు చేస్తూంటారు. వీళ్ళ దగ్గర చిన్న బడ్జెట్లతో తీయడానికి అనేక కొత్త తరహా కథలుంటున్నాయి. వీళ్ళకి  నిర్మాతలు దొరికితే తెలుగు సినిమాల రూపురేఖల్ని పూర్తిగా మార్చెయ్యగలరు. కానీ వీళ్ళు సంప్రదించే  ఛోటా నిర్మాతలకి – డాన్సులున్నాయా, కామెడీ ఉందా, ఫైట్లున్నాయా- ఇదే దృష్టి!

       కాబట్టి ఐడియా అనేది నిర్మాత పరిధిలోని అంశమని అర్ధంజేసుకోవాలి. ఐడియాలకి ఎంటర్ టైన్మెంట్ కోటింగ్ మాత్రమే ఇవ్వాలనేది యువ ప్రేక్షకుల డిమాండ్ గా గుర్తించాలి. ఎందుకంటే ఈ శతాబ్దం ఆరంభంలో ఐటీ, రియల్ ఎస్టేట్ బూమ్స్ తెచ్చిపెట్టిన విస్తృత ఉపాధి అవకాశాలతో యువతకి  వాళ్ళ వాళ్ళ యోగ్యతలతో చేతినిండా పని దొరికి, జేబు నిండా డబ్బు ఆడుతోంది. పల్లె- పట్టణం అన్న తేడా లేకుండా కనీసం ఒక సెల్ ఫోన్ మెయిన్ టెయిన్ చేస్తూ, రోజుకి ఓ వంద ఖర్చు పెట్టుకోగలిగే  ఆర్ధిక స్వాతంత్ర్యంతో, నిరుద్యోగపు నిరుపేద కేకలు లేకుండా జీవితాల్ని ఎంజాయ్ చేస్తున్నారు. ఇంకా విప్లవాలు, తిరుగుబాట్లు, ఈతిబాధలు, శోకరసాలూ అంటే కుదరదు. సిద్ధాంతాలూ ఉదాత్త భావాలూ అంటే తిప్పికొడతారు. ఏ చారిత్రిక, సాంస్కృతిక నే పధ్యాలకీ  లొంగని తమదైన ‘నియో-రిచ్’ సంస్కృతిని సృష్టించుకుని పాప్ కార్న్ కళల్ని ఆస్వాదిస్తున్నారు. వాళ్ళకి పాప్ కార్న్ సినిమాలే కావాలి. 

      కాబట్టి ఈ పరిధిలో ఏ ఏ ఐడియాలు సినిమాలకి పనికొస్తాయి? ముందుగా స్థానికత (నేటివిటీ) ప్రతిబింబించే ఐడియాలు సినిమాలకి అవసరం. అవి వాస్తవికంగానూ, నమ్మశక్యంగానూ వుండాలి. డాక్టర్ వల్లంపాటి వెంకటసుబ్బయ్య కేంద్ర సాహిత్య అకాడెమీ అవార్డు పొందిన తన ‘కథా శిల్పం’ అనే గ్రంధంలో- ఎక్కడో అరుదుగా నూటికో కోటికో జరిగే సంఘటనల గురించి రాయడం వాస్తవికత అన్పించుకోదని అన్నారు. కనుక ఈ స్థానికతని, వైడ్ యాక్సెప్టెన్స్ నీ దృష్టిలో పెట్టుకున్నాక, అసలు ఏ స్థాయి సినిమాని ఉద్దేశిస్తున్నారనేది  నిర్ణయానికి రావాలి. లో-బడ్జెట్టా? మీడియం బడ్జెట్టా? బిగ్ బడ్జెట్టా? ముందు ఈ కొలత నిర్ణయించుకుంటే దానికి కట్టుబడి ఐడియాల్ని యోచించవచ్చు. నిర్మాతకి ఆర్ధిక వెసులుబాటు కల్గిస్తూ, పదిహేను రోజుల్లో సింగిల్ షెడ్యూల్ లో షూటింగ్ ముగించగలిగే చిన్న ఐడియానా? లేక 45 రోజుల షెడ్యూల్ తో ఇంకాస్త విస్తారమైన ఐడియనా? మరి లేక వంద రోజుల షెడ్యూల్ తో బిగ్ బడ్జెట్ ఐడియనా? సినిమాకథ రాసుకోవడమంటే ఇష్టానుసారం రాసుకునే సృజనాత్మక వ్యాపకం మాత్రమే కాదు, అదే సమయంలో ప్రొడక్షన్ స్క్రిప్టు రాస్తున్నట్టుగా కూడా భావించాలి. ముందు బడ్జెట్- అప్పుడు ఐడియా. ఐడియా దగ్గర్నుంచే నిర్మాణాత్మకంగా ఇటుకలు పేర్చుకుంటూ పోతే, ఆ రచయిత/దర్శకుడు గట్టి పునాదిమీద ఒక స్పష్టతతో- సాధికారికంగా ఉండగలడు.

       ఐడియాలు ఎక్కడనుంచి వస్తాయి? ఐడియాలు ఎక్కడ్నుంచైనా రావచ్చు – మెదడులోనే  స్ఫురించవచ్చు, ఏదైనా చదివినప్పుడు, చూసినప్పుడు, విన్నప్పుడు వాటిలోంచీ  పుట్టొచ్చు; లేదా నాలుగు హిట్టయిన తెలుగు సినిమాలని కలిపి ఒక ఈ సైక్లింగ్ ఐడియాని పుట్టించ వచ్చు. ఇంకా లేకపోతే ఏ కొరియన్ సినిమానో  చూసి దాన్నే తెలుగులోకి దించెయ్యా లన్పించొచ్చు. కాపీ కొట్టాలనుకోవడం కూడా ఐడియానే. ఐడియా ఆవిర్భావమంతా వ్యక్తిగతమే. ఆ వచ్చిన ఐడియాని ఎలా విస్తరించాలన్నదే ప్రస్తుతాంశం.

     ఒక బడ్జెట్లో ఐడియాని ఎంపిక చేసుకున్నాక, రెండో మెట్టులో ఆ ఐడియాకి సినిమా కథ అయ్యే లక్షణం వున్నదా చూడాలి. ఇక్కడే కథకీ, గాథకీ తేడా గ్రహించాలి. సినిమాలకి కథలు మాత్రమే  పనికొస్తాయి. గాథలతో ఇంకే సాహిత్య ప్రక్రియనో, లేదా స్టేజి నాటకాన్నో ప్రయత్నించ వచ్చు. కథ అనేది ఆర్గ్యుమెంట్ ని ప్రతిపాదిస్తే, గాథ- నిస్సహాయంగా ఇదిగో పరిస్థితి ఇలా తయారయ్యిందీ అని స్టేట్ మెంట్ ఇచ్చి వదిలేస్తుంది. కథ ఆర్గ్యుమెంట్ అయితే, గాథ స్టేట్ మెంట్. తప్పొప్పుల ఆర్గ్యుమెంట్ సహిత ‘కథ’లే సినిమాలకి పనికొస్తాయి తప్ప,  సమస్యని ఏకరువు బెడుతూ  స్టేట్ మెంట్ తో సరిపుచ్చేసే  ‘గాథ’ లు పనికిరావు. 

    ఇక్కడ ఒక ఉదాహరణ తీసుకుందాం...

    2011 లో కృష్ణవంశీ తీసిన ‘మొగుడు’ అనే సినిమాలో, పెళ్లి వ్యవస్థ గురించి చెప్తున్నామని ప్రచారం చేశారు. కానీ ఆ సినిమాలో పెళ్లి వ్యవస్థ గురించి కాకుండా, వేరే బాట పట్టారు. వరకట్నం, విడాకులు, వేరు కాపురాలూ వంటి సమస్యల్లాగే- పెట్టిపోతల దగ్గర, కుటుంబ ఆచారాల దగ్గరా,  పెళ్లి తంతులోనూ, వచ్చే తేడాలుంటాయి. ఇలాటి ఒక కుటుంబ ఆచారం దగ్గర వచ్చిన తేడా మాత్రమే  ఈ కథ. దీనికి పెళ్లి వ్యవస్థతో ఏ సంబంధమూ లేదు. ఈ కథలో రెండు కుటుంబాల మధ్య వాళ్ళ వాళ్ళ ఆచార వ్యవహారాల విషయంలో ‘సైద్ధాంతిక’ విభేదాలు పొడసూపుతాయి. అంటే ఈ విభేదాల్లో ఎవరిది తప్పు, ఎవరిది  ఒప్పు అన్న బలమైన ఆర్గ్యుమెంట్ ని ప్రేక్షకుల పరిశీలనార్ధం దర్శకుడు ఎక్కుపెట్టాడు. అయితే ఇదే ఆర్గ్యుమెంట్ ని పట్టుకుని ముందుకు సాగి వుంటే, ఇదొక ఆలోచనాత్మక కథగా ప్రేక్షకుల్ని ఇన్వాల్వ్ చేసేది. ఇలా కాకుండా ఈ ఆర్గ్యుమెంట్ ని  (సైద్ధాంతిక విభేదాల్ని) హింసాత్మక చర్యలకి దారితీయించి, నానా బీభత్సం సృష్టించి, దీన్నాపే మరో ప్రతి చర్యగా, చివరాఖరికి హీరో గోపీచంద్ పాత్ర భోరున  ఏడుస్తూ పరిస్థితి ఇదిగో ఇలా తయారయ్యిందీ అని చెప్పుకుని ముగించేస్తుంది. అంటే ఒక పాయింటుతో ఆర్గ్యుమెంటు గా స్థాపించిన కథ, దారితప్పి నిస్సహాయత తో కూడిన స్టేట్ మెంట్ తో ఒక గాథలా ముగిసిందన్నమాట! ఇందుకే ఈ సినిమా ఫ్లాపయ్యింది. ఇదే కృష్ణవంశీ 2013 తీసిన ‘పైసా’ లోనూ ఇలాగే జరిగింది. కోటి రూపాయల కోసం డబ్బున్న అమ్మాయిని కట్టుకోవాలన్న ఆర్గ్యుమెంట్ తో స్థాపించిన ‘ఐడియా’ని,  అర్ధంలేని డబ్బు వేటగా మార్చేసి, ఇదిగో ఇలా జరిగితే ఇలా ముగిసింది పాపం-అని స్టేట్ మెంట్ ఇస్తూ గాథగా మార్చేశారు.

         కాబట్టి ఎంపిక చేసుకున్న ఐడియాలో కథ ఉందా, గాథ ఉందా పసిగట్టడం చాలా అవసరం. ‘కథ’ అనే దాంట్లో  ప్రధాన పాత్ర ఆర్గ్యుమెంట్ కారణంగా యాక్టివ్ గా కథ నడిపిస్తే, ‘గాథ’ కి వచ్చేసరికి  ఉత్త స్టేట్ మెంట్ ఇస్తున్న కారణాన పాసివ్ పాత్రగా మారి సినిమాని ఫ్లాప్ చేస్తుంది. దీని గురించి వివరంగా ముందు ముందు టూల్స్ లో చూద్దాం. ఐడియాలో ఆర్గ్యుమెంట్ వుండాలంటే- ఉదాహరణకు- ఒక బాగా డబ్బున్న వాడు పిజ్జా డెలివరీ బాయ్ కి రెండువేలు టిప్ ఇచ్చి ఆశ్చర్యపర్చాడన్న వార్త వచ్చిందనుకుందాం. ఇందులో ఆర్గ్యుమెంట్ లేదు.  ఆ టిప్ తీసుకుని ఎగిరి గంతేశాడన్నట్టు  స్టేట్ మెంట్ మాత్రమే  వుంది. ఇలాకాక, ఆ టిప్ తీసుకున్న తర్వాత, అదే  డబ్బున్న వ్యక్తితో చచ్చే చావొచ్చిందనీ, అందులోంచి ఎలా బయటపడాలా అని హీరో తన్నుకు చచ్చాడనీ, అన్నదాంట్లో ఆర్గ్యుమెంట్ వుంది. సినిమా కథకి ఐడియా వుంది. చాలా వరకూ సంఘటనలూ, వార్తలూ స్టేట్ మెంట్స్ మాత్రంగానే వుంటాయి. వాటిని ఆర్గ్యుమెంట్ గా మార్చుకునే అవకాశం వుంటే అవే సినిమా కథలకి ఐడియా లవుతాయి...

ఐడియాలో కథ ఉండేట్టు చూసుకున్నాక, ఇక తర్వాతి మెట్టు- స్ట్రక్చర్ చూసుకోవడం. ఎంపిక చేసుకున్న ఐడియా లో స్ట్రక్చర్ లేకపోతే కూడా ఆ అయిడియా పనికి రాదు. పైన చెప్పుకున్న ‘మొగుడు’, ‘పైసా’,  ఇంకా చెప్పుకోవాలంటే ఇటీవల విడుదలై అపజయం పాలైన  ‘చక్కిలిగింత’ సినిమాలవి ఒక ఐడియాలే కావు. ఎందుకంటే మొదటి రెండిట్లో సినిమా ఐడియా డిమాండ్ చేసే ఆర్గ్యుమెంట్లే లేవు. మూడో దాంట్లో ఆర్గ్యుమెంట్ ఇంటర్వెల్లో నే అంతమై కథ ముగిసిపోతుంది. ఇదెలాగంటే, అమ్మాయిల వెంట అబ్బాయిలు పడకుండా, అమ్మాయిలే అబ్బాయిల వెంట పడేట్టు చూసుకోవాలన్న హీరో ఆర్గ్యుమెంట్ ఇంటర్వెల్ దగ్గరే ఓడిపోయాడు.

     ఇందుకే ఐడియా దశలోనే అందులో ఆర్గ్యుమెంట్ ‘అంశ’  ఉందా లేదా చూసుకోవడంతో బాటు, ఆ ఆర్గ్యుమెంట్ కి స్ట్రక్చర్ ఉందా లేదా చూసుకోవడం కూడా అవసరమవుతోంది. ఈ స్ట్రక్చరే మొత్తం స్క్రీన్ ప్లే కీ స్ట్రక్చర్ అవుతుంది. సినిమా కథ (ఐడియా) ఆలోచించడమంటే స్ట్రక్చర్ లో పెట్టి ఆలోచించడమే! ఈ బేసిక్ బ్లూ ప్రింట్ లేకుండా ఐడియాతో ఆటలాడుకోవడం శుద్ధ దండగ. కాబట్టి ఇక్కడ ఆపద్ధర్మంగా స్థూలంగా ఒకసారి స్ట్రక్చర్ ని వివరించుకుంటే- ఇందులో బిగినింగ్-మిడిల్-ఎండ్ అనే మూడు విభాగాలుంటాయి. బిగినింగ్ లో సమస్య ఏర్పాటు, మిడిల్ లో ఆ సమస్యతో సంఘర్షణ, ఎండ్ లో ఆ సమస్యకి పరిష్కారం అనే  బిజినెస్ లుంటాయి, ఇంతే! ఇంతకి మించి ఏ బ్రహ్మ పదార్ధమూ లేదు. అంటే ఎంపిక చేసుకున్న ఐడియాలో సమస్య-సంఘర్షణ-పరిష్కారం ఈ మూడూ కొట్టొచ్చినట్టు కన్పించాలన్న మాట!

      పైన చెప్పుకున్న ఐడియాలో- ఒక బాగా డబ్బున్న వాడు పిజ్జా డెలివరీ బాయ్ కి రెండువేలు టిప్ ఇచ్చి ఆశ్చర్యపర్చాడని వుంది. ఈ లైన్ లో  బిగినింగ్ విభాగం మాత్రమే కన్పిస్తోంది. రెండు వేలు టిప్ ఇవ్వడంతో బిగినింగ్ విభాగానికి కావలసిన సమస్య మాత్రమే ఏర్పాటయింది. దీన్ని పొడిగించి- ఆ టిప్ తీసుకున్న పిజ్జా బాయ్ కి ఆ పెద్ద మనిషితో చచ్చే చావొచ్చిందని చెప్పడంలో మిడిల్ ఏర్పాటై, దీనికి కావలసిన సంఘర్షణ ప్రారంభమైంది- చివరికి  ఈ పెద్ద మనిషి పన్నాగాన్ని తిప్పికొట్టేందుకు పిజ్జా బాయ్ కౌంటర్ ప్లానేశాడుఅని పెట్టుకుంటే  దాంతో ఎండ్ ఏర్పాటై, సమస్యని పరిష్కరిస్తోంది. 

 *  ఒక డబ్బున్న వాడు టిప్ ఇచ్చాడు- (బిగినింగ్, సమస్య)- వాడితో పిజ్జా బాయ్ కి  చచ్చే చావొచ్చింది- (మిడిల్, సంఘర్షణ)- ఇక కౌంటర్ ప్లానేశాడు – ( ఎండ్, పరిష్కారం).

*  ఒక బాడీ బిల్డర్ విక్రం మోడల్ అమీ జాక్సన్ ని ప్రేమిస్తాడు  (బిగినింగ్) అమీ జాక్సన్  ని సొంతం చేసుకోవాలని కుట్ర పన్నిన ఓ డాక్టరంకుల్ సురేష్ గోపీ, విక్రం కి ఒక ఇంజెక్షనిచ్చి కురూపిని చేస్తాడు  (మిడిల్) - ప్రతీకారంగా ఆ డాక్టరంకుల్నీ వాడి ముఠానీ కురూపుల్ని చేసి కథ ముగిస్తాడు  విక్రం (ఎండ్) - ‘ఐ’ స్టోరీ ఐడియా.

*  ఓ పెళ్ళయిన జంట నాగ చైతన్య- సమంత రోడ్డు ప్రమాదంలో మరణిస్తారు (బిగినింగ్), వాళ్ళ కొడుకు నాగార్జున పెద్దయి పునర్జన్మెత్తిన తన తండ్రి నాగచైతన్యని చూసి, తల్లి సమంతతో కలపాలని అన్వేషణ ప్రారంభిస్తాడు ( మిడిల్),  ఆ అన్వేషణలో పూర్వజన్మలో తన భార్య శ్రియనీ, తమ కుమారుడే అయిన అక్కినేని నాగేశ్వరరావునీ  కూడా తెలుసుకుని మొత్తం అందర్నీ ఒకటి చేస్తాడు ( ఎండ్) – ‘మనం’ స్టోరీ ఐడియా

*  పాతికేళ్ళుగా దూరమైన అత్తయ్య నదియానీ, ఆమె కూతుళ్ళనీ దగ్గరికి చేర్చమని కోరతాడు తాతయ్య బోమన్ ఇరానీ మనవడు పవన్ కళ్యాణ్ ని (బిగినింగ్), మారుపేరుతో నదియా  ఇంట్లో  దిగిన పవన్ కళ్యాణ్ సమస్య సాధించడం మొదలెట్టి  అవమానాల పాలవుతాడు( మిడిల్), చివరికి ప్రమాదవశాత్తూ తన తల్లి మృతికే కారణమైన తాతయ్యని తనే క్షమించగల్గినప్పుడు,  నువ్వెందుకు క్షమించలేవని  నదియా మనసు మారుస్తాడు పవన్ కళ్యాణ్ (ఎండ్)- ‘అత్తారింటికి దారేది” స్టోరీ ఐడియా.

     ఒక ఐడియాకి ఆర్గ్యుమెంట్ అంశ, స్ట్రక్చర్ సరి చూసుకున్నాక, లాగ్ లైన్ అనుకోవాలి. తెలుగు సినిమా పరిభాషలో దీన్నే ‘లైన్’ అంటారు. ‘లైనేమిటి?’ అని అడగడం పరిపాటి. ఈ లైను చాంతాడంత పొడవుగా చెప్పుకొస్తూంటారు కొందరు. లైను మూడు ముక్కల్లోనే  వుంటుంది. మూడు ముక్కల్లో అయిడియా సెట్ కాలేదంటే ఆ అయిడియాతో ఏం చెప్పలనుకుంటున్నారో గందరగోళ పడుతున్నట్టే.

    లాగ్ లైన్- పైన చెప్పుకున్న ఐడియా స్ట్రక్చర్ లాంటిదే. కాకపోతే ఇలావుంటుంది- పిజ్జా బాయ్ కి డబ్బున్నోడు భారీటిప్ ఇచ్చి ట్రాప్ చేస్తే, అందులోంచి ఎలా పీక్కుని బయట పడ్డాడు పిజ్జా బాయ్?

    * ఆమీ జాక్సన్ ని ప్రేమించిన విక్రంని ఇంజెక్షన్ తో  సురేష్ గోపీ కురూపిని చేస్తే, గ్యాంగ్ తో సహా ఆ సురేష్ గోపీని భయంకరంగా తయారు చేసి వదుల్తాడు విక్రం- ‘ఐ’ లాగ్ లైన్.

   * సమంతా నాగ చైతన్యలకి నాగార్జున పుడితే, నాగార్జున శ్రియలకి నాగేశ్వర రావు పుట్టారు- ‘మనం’ లాగ్ లైన్.
   * అత్తనీ, ఆమె కూతుళ్ళనీ  తెచ్చి తాతతో కలపడానికి పవన్ కళ్యాణ్ పడే  పట్లు- ‘అత్తారింటికి దారేది’ లాగ్ లైన్.

   కథ దేని గురించో తెలియాలంటే ఐడియాకి లాగ్ లైన్ ఏర్పాటు చేసుకోవాలి. కథ మీద ఫోకస్ కోసం ఇది ఉపయోగ పడుతుంది. ఏ క్షణంలోనూ దారితప్పకుండా తోడ్పడుతుంది.

అప్పుడు  ఐడియాని ఈ కింది విధంగా నిర్వచించ వచ్చు-
                   ఆర్గ్యుమెంట్ + స్ట్రక్చర్ + లాగ్ లైన్ = ఐడియా!

   ఇలా నిర్మాణాత్మకంగా ఐడియా సృష్టించుకున్నాక, తర్వాతి టూల్ సినాప్సిస్ గురించి తెలుసుకుందాం..

The brain needs to have a story; it needs to have a logical screenplay telling where we're coming from and what we're going to.

Miguel Nicolelis

I could be just a writer very easily. I am not a writer. I am a screenwriter, which is half a filmmaker. … But it is not an art form, because screenplays are not works of art. They are invitations to others to collaborate on a work of art.

Paul Schrader

A screenplay is really a blueprint for something that will be filmed. Therefore you must always keep in mind that whatever you write is going to be staged, for real.

D. J. MacHale

The difference between fiction and reality? Fiction has to make sense.   -Tom Clancy

When I write an original story I write about people I know first-hand and situations I'm familiar with. I don't write stories about the nineteenth century.

Satyajit Ray

For me, the cinema is not a slice of life, but a piece of cake.

Alfred Hitchcock

       ***

―సికిందర్

       

క్విక్ రివ్యూ!

ఐనంతగా లేదు!

 

రచన- దర్శకత్వం : శంకర్

నటీ నటులు : విక్రం, అమీ జాక్సన్, సురేష్ గోపి, సంతానం, ఉపేన్ పటేల్ తదితరులు 

సంగీతం : ఏ ఆర్ రెహమాన్, ఛాయాగ్రహణం : పిసి శ్రీరాం

బ్యానర్ : ఆస్కార్ ఫిలిమ్స్ , నిర్మాతలు: వి. రవిచంద్రన్

                                                                   ***

    ‘రోబో’ సూపర్ డూపర్ హిట్ తర్వాత, 2012 హిందీ ‘త్రీ ఈడియెట్స్’ ని రీమేక్ చేసి నిరాశపరచిన తమిళ మెగా డైరెక్టర్ శంకర్ తిరిగి ‘అపరిచితుడు’ విక్రం తో  ‘ఐ’ అనే రొమాంటిక్- మెడికో థ్రిల్లర్ ని తీసి ఈ సంక్రాంతికి విడుదల చేశాడు. భారీ బడ్జెట్లతో, బిగ్ కాన్వాస్ కథలతో మెగా మూవీస్ తీసే శంకర్, సగటు ప్రేక్షకుడికి  కావలసిన వినోదంతో బాటు,  కాస్తంత విషయాన్ని అందించడంలో ఈసారి ఏ మేరకు సక్సెస్ అయ్యాడని చూస్తే మాత్రం, చెప్పుకోవడానికి అంతగా ఏమీ వుండదు! ఈ సంక్రాంతి కి చాలా టెన్షన్ క్రియేట్ చేసిన  ‘ఐ’ విడుదల వల్ల ‘గోపాల గోపాల’కి ఇక ఎటువంటి ఢోకా ఉండబోదని ఇప్పుడు ఖాయంగా ఊపిరి పీల్చుకోవచ్చు.

‘ఐ’ దేని గురించి?
     ఇది యాక్షన్ జోడించిన రొటీన్ ప్రేమ కథ. కురూపిగా మారిన లింగేశ్వర్ ( విక్రమ్), పెళ్లవుతున్న మోడల్ దియా (అమీ జాక్సన్) ని ఎత్తుకుపోయి బంధించడంతో ఈ కథ ప్రారంభమౌతుంది. లింగేశ్వర్ అసలెవరు, ఎందుకు దియాని బంధించాడు అనే దానికి ఫ్లాష్ బ్యాక్ ప్రారంభమౌతుంది. విడతలు విడతలుగా సాగే ఈ ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ లో లింగేశ్వర్ బాడీ బిల్డర్ గా పరిచయమౌతాడు. వాళ్ళ నాన్న స్థాపించిన జిమ్ లో వర్కౌట్స్ చేస్తూ మొదట మిస్టర్ ఆంధ్రాగా, ఆ తర్వాత మిస్టర్ ఇండియాగా పేరు గడించాలని ఆశయం. ఐతే మరోపక్క అనేక ప్రొడక్ట్స్ కి మోడలింగ్ చేస్తున్న పాపులర్ మోడల్ దియాని విపరీతంగా అభిమానిస్తూంటాడు. అదికాస్తా ఆమెతో పరిచయంగా మారుతుంది. ఇలావుండగా దియాకి సహ మోడల్ జాన్ (ఉపేన్ పటేల్) తో ప్రాబ్లం వుంటుంది. అతను ‘ఒన్ నైట్’ అంటూ వేధిస్తూంటాడు. ఒక యాడ్ షూట్ కి చైనా వెళ్ళాల్సి వచ్చినప్పడు, దియా జాన్ ని పక్కన పెట్టి లింగేశ్వర్ ని ప్రమోట్ చేస్తుంది. చైనాలో షూట్ చేస్తున్నప్పుడు లింగేశ్వర్ షాట్స్ ని తినేస్తూంటాడు.  ఇలాకాదని అతన్ని ప్రేమిస్తున్నట్టు నటించమని సలహా ఇస్తాడు డైరెక్టర్. ఆమె కాదనేసరికి, జాన్ ని పిలిపించుకుంటానంటాడు డైరెక్టర్. దీంతో చేసేదిలేక లింగేశ్వర్ ని ప్రేమిస్తున్నట్టు నటించి అతన్ని ప్రేమలో పడేస్తుంది దియా. అప్పుడతను ఆమెకి క్లోజ్ అయి షాట్స్ బాగా వచ్చేలా యాక్టింగ్ చేస్తూంటాడు. ఈ ఎపిసోడ్ ముగిశాక దియా సారీ ప్రేమించలేదంటుంది. ఆమె ప్రేమ నటించందని అప్పుడు తెలుసుకున్న లింగేశ్వర్ హార్ట్ అవుతాడు. మరో వైపు వీళ్ళిద్దరి యాడ్స్ హిట్టయి లింగేశ్వర్ ‘లీ’ గా సూపర్ మోడల్ గా పాపులర్ అవుతాడు. ఇది భరించలేని జాన్ అతనిమీద కక్ష గడతాడు. అతడితో బాటు యాడ్ కంపెనీ, ఒక డాక్టర్ (సురేష్ గోపి) కుమ్మక్కయి ‘లీ’ ని ఒక ఇంజెక్షన్ తో కురూపిని చేసి వదుల్తారు.
     ఇదీ కథ. తన కెరీర్ నీ, ప్రేమనీ ఇలా దెబ్బతీసిన గ్యాంగ్ మీద కురూపిగా మారిన ‘లీ’ ఇక వరసగా పగ దీర్చుకోవడం మిగతా కథ.
హైలైట్స్

     ఈ  బిగ్ బడ్జెట్ మెగా ఫిలిం కి విక్రం, అమీజక్సన్, సంతానం. సిజి, సినిమాటోగ్రఫీ, కళాదర్శకత్వం హైలైట్స్. విక్రం ఈ సినిమాకి ఒక ఎస్సెట్. సినిమా మొత్తం అతడి మూడు భిన్న కోణాల్లో పాత్రచిత్రణ మీదే ఆధారపడింది.  బాడీ బిల్డర్ లింగేశ్వర్, మోడల్ ‘లీ’, కురూపి లింగేశ్వర్ పాత్రలు  మూడింటినీ  అత్యంత శ్రమకోర్చి, శరీరాన్ని బాగా కష్ట పెట్టుకుని నటించాడు. దీనికి సీజీ  కొంతవరకు తోడ్పడింది, అది వేరే విషయం. ఓ పాటలో కురూపిగా తోడేలు రూపం ధరించే మరో కోణం కూడా వుంది. దీన్నే ఎక్కువగా ట్రైలర్స్ లో వాడుకున్నారు. సినిమా సాంతం విక్రం వన్ మాన్ షోనే. కురూపిగా అతను పడే సంఘర్షణ ఒకటి రెండు చోట్ల కదిలిస్తుంది. అయితే, అపరిచితుడు’ లోలాగా ఇది ఎంటర్ టైనింగ్ క్యారెక్టర్  కాకపోవడం వల్ల ప్రేక్షకులు ఎక్కువ సేపు భరించడం కష్టమే. 
     హీరోయిన్ అమీ జాక్సన్ మోడల్ పాత్రలో కావలసినంత ఎక్స్ పోజింగ్ తో పాటు గ్లామర్ ని ఒలకబోసింది. తెలుగులో వచ్చిన తమిళ డబ్బింగ్ ‘1947 ఏ లవ్ స్టోరీ’ ఫేమ్ బ్రిటిష్ నటి అయిన నటనలో ఇప్పుడు కాస్త ఎదిగింది. కమెడియన్ గా సంతానం మరోసారి తన సహజ ధోరణిలో అక్కడక్కడా నవ్వించాడు.
    సీజీ ఈ సినిమాకి ప్రాణం. పాటల్లో, ఫైట్స్ లో, కురూపి మేకప్ లో ఉన్నత ప్రమాణాలతో కూడిన విజువల్స్ ని సృష్టించడంలో సిజి పనితీరు అద్భుతమనే చెప్పాలి. పిసి శ్రీరాం సమకూర్చిన ఛాయాగ్రహణం అనేక అద్భుతాలని ఆవిష్కరించంది. వీటిలో ప్రత్యేకించి చెప్పుకోవాల్సినవి చైనాలో పూలతోటల లొకేషన్స్, అక్కడే సైకిల్ ఫైట్ దృశ్యాల చిత్రీకరణ. పోతే కళా దర్శకత్వం మరో దివ్యానుభూతి. బిగ్ బడ్జెట్ అన్నాక ఈ మాత్రం హైలైట్స్ సహజంగానే వుండి  తీరతాయి.
రెడ్ లైట్స్
    ఒజాస్ రజనీ పోషించిన ‘గే’  క్యారక్టర్  కింది తరగతి ప్రేక్షకులకి కూడా గిలిగింతలు పెట్టలేకపోయింది. వినోదం పేరుతో అదొక అశ్లీలపాత్ర. బాడీ బిల్డర్ గా ఇతర బిల్డర్స్ తో విక్రం చేసే  పోరాట దృశ్యాలు, మరోచోట విలన్స్ తో పోరాటాలు హింస ఎక్కువ- క్రియేటివిటీ తక్కువగా ఏ మాత్రం ఆకట్టుకోవు.
నోలైట్స్
    కథా కథనాలు, ఏ ఆర్ రెహమాన్ సంగీతం, శంకర్ దర్శకత్వం నోలైట్స్ గా సినిమా ని ఆర్పేశాయి. పాతకాలపు పగా ప్రతీకరాల కథ- అదీ ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ లో చెప్పడం సహన పరీక్ష పెడతాయి. విక్రం పాత్ర పగతీర్చుకునే క్రమం తెలిసి పోతూనే వుంటుంది. సినిమాలో ఒక్క హైలైట్ అనదగ్గ ఎమోషనల్ సీను, విక్రం పాత్రపట్ల సానుభూతి కలిగించే ఒక్క సీనూ లేకపోవడం, ఈ కథకి అత్యవసరమైన  సస్పెన్స్, టెన్షన్, టెంపో అన్నవి అసలే లేకపోవడం విషయపరంగా సినిమాని బలహీన పర్చాయి. ఇక రెహమాన్ సంగీతం లో ఈ సారి శంకర్ సినిమాలో ఉండాల్సిన కిక్ లేదు. పాటలు ఓ మాదిరిగా స్లోగా సాగుతాయి  - పరేషానయ్యా పాట తప్ప. ‘లింగా’ తర్వాత రెహ్మాన్ తో మరో నిరాశ ఈ సినిమా.
      దర్శకుడుగా శంకర్ అలసిపోయినట్టు కన్పిస్తాడు. ఎప్పటికప్పుడు మారిపోతున్న అత్యాధునిక టెక్నాలజీ అంతా డబ్బు ధారబోసి కొనడానికి అతడికెప్పుడూ సిద్ధంగా వుంటుంది- దీన్ని ఉపయోగించుకుని కొత్త కథ చెప్పడంలో ఈ సారి పూర్తిగా చేతులెత్తేశాడు. ఈ పాటి పాత కథ మళ్ళీ చూపించడానికి ఈ హంగామా అంతా అవసరం లేదు. పైగా మూడుగంటల ఎనిమిది నిమిషాల నిడివి ఒకటి!!
      శంకర్ తిరిగి తనదైన పాత రూటులో ఏదో మెసేజి ఇచ్చే అర్ధవంతమైన కథతో హంగామా చేస్తే తప్ప, ప్రేక్షకులు అతడివైపు వుందే అవకాశం లేదు.

 ―సికిందర్
       

రివ్యూ

కమర్షియలా? క్రాసోవరా?

రచన – దర్శకత్వం : శ్రీకాంత్ అడ్డాల 

తారాగణం : వరుణ్ తేజ్, పూజా హెగ్డే, దీప్తీ సర్దేశాయ్, శైలేష్, రావురమేష్, ప్రకాష్ రాజ్, అలీ, రఘుబాబు తదితరులు
సంగీతం : మిక్కీ జె మేయర్, కెమెరా : మణికందన్,  ఎడిటింగ్ : మార్తాండ్ కె వెంకటేష్, యాక్షన్ : రామ్- లక్ష్మణ్
బ్యానర్ : లియో ప్రొడక్షన్స్
నిర్మాతలు :  ‘టాగూర్’ మధు, నల్లమలుపు శ్రీనివాస్
విడుదల : 24, డిసెంబర్ 2014 ,  సెన్సార్ :   ‘U/A’
***

     మెగా ఫ్యామిలీ నుంచి మరో వారసుడు వచ్చాడు! ఆశ్చర్యకరంగా డిఫరెంట్ గా వచ్చాడు. బయట పబ్లిసిటీ పోస్టర్లకీ, లోపల చూసే సినిమాకీ డిఫరెన్సే ఓ కుదుపునిస్తే, చైన్ రియాక్షన్ లా ఈ కుదుపుతో బాటు మరో కుదుపు నిస్తూ ప్రయోగాల బాట పట్టాడు. మెగా ఫ్యామిలీ హీరో తొలి సినిమా కాదుకదా, ఎన్ని  సినిమాలు చేసినా ప్రయోగాల జోలి కెళ్ళాకుండా, కమర్షియల్ చట్రం అనే  సేఫ్ జోన్ లోనే  ఉండడం ఇంతవరకూ చూస్తూ వచ్చాం. నిర్మాతగా ‘ఆరెంజ్’ తో ప్రయోగం చేసి తీవ్రంగా నష్టపోయిన నాగబాబే, అరంగేట్రం చేస్తున్న తనయుడు వరుణ్ తేజ్ తో మళ్ళీ నమ్ముకున్న సేఫ్ జోన్ ని బ్రేక్ చేసేందుకు అంగీకరించడం ఆశ్చర్యమే మరి. సంతోషం, ఇది ట్రెండ్ ని సెట్ చేసేదైతే, ఇతరులకీ కొత్త బాట వేసేదైతే, మీడియా అంతా ఒకటై రొటీన్ కి అలవాటైన ప్రేక్షకుల దృష్టి ని ఇటు మళ్ళించడానికి కృషి చేయాల్సిందే!

      అలాగే సాధారణ కమర్షియల్ సినిమాల దర్శకుడు శ్రీకాంత్ అడ్డాల ఈసారి తేడా గల సినిమాతో రొటీన్ ని బ్రేక్ చేసేందుకు చేసిన ప్రయత్నానికి, సాహసానికి అభినందించాల్సిందే- కొత్త మెగా వారసుణ్ణి తెలుగు ప్రేక్షకులకి- అందునా మెగా వారసులందరి అశేష ఫ్యాన్స్ అందరికీ పరిచయం చేస్తూ తీసే సినిమా ఏ తీరుతెన్నుల్లో ఉండాలో అందుకు పూర్తి భిన్నంగా తీసి, ముక్కుమీద వేలేసుకునేలా చేయడమంటే మాటలు కాదు!

       శ్రీకాంత్ అడ్డాల కోస్తా కథలకి కొత్త రక్తం, కొత్త స్టార్ వరుణ్ తేజ్ ఉడుకు రక్తం, ఈ రెండు రక్తాలు కలిసి ఏం రక్తి కట్టించాయో వరుసగా ఈ కింద చూసుకుంటూ పోదాం..

కృష్ణార్జునుల కథ?

   ఆపదలనుంచి అర్జునుణ్ణి రక్షించేందుకు ఈ ముకుందుడు పుట్టాడు- అంటూ హీరో ముకుంద ( వరుణ్ తేజ్) ని కార్యోన్ముఖుడ్ని చేసే(!) ఈ కథలో కురుక్షేత్రం తిరగబడినట్టు, హైదరాబాద్ లో ఓ ఘాతుకానికి పాల్పడి అమలాపురం బయల్దేరతాడు ముకుందా. ఈ ప్రయాణా నికి మధ్యలో అవాంతర మేర్పడి, బస్సులో కలిసిన మిత్రుడికి తన కథ చెప్పుకొస్తూంటాడు. 

ఆ కథ ప్రకారం ముకుందా అమలాపురంలో ఓ ఉల్లి వ్యాపారి ( పరుచూరి వెంకటేశ్వరరావు) కుమారుడు. ఫ్రెండ్స్ వుంటారు. వాళ్ళల్లో ఒకడు అర్జున్ (శైలేష్). ఇతను ఆ వూరి మున్సిపల్ చైర్మన్ సుబ్రహ్మణ్యం (రావు రమేష్) తమ్ముడి కూతురు( దీప్తీ సర్దేశాయ్) ని ప్రేమిస్తూంటాడు. పాతికేళ్ళుగా ఛైర్మన్ గా ఎంపికవుతున్న సుబ్రహ్మణ్యం కర్కోటకుడు. అతడి అన్యాయాలు ఇన్నీ అన్నీ కావు. వాటిలో హత్యలు కూడా. దీంతో అర్జున్ ని చంపెయ్యమని ఆజ్ఞాపిస్తాడు. ఆ దాడిని ముకుంద తిప్పికొట్టి అర్జున్ ని కాపాడుకుంటాడు. అక్కడ్నించీ ముకుందా మీద సుబ్రహ్మణ్యానికి మంట రేగిపోతూంటుంది. ఇక ఇద్దరి మధ్యా ఘర్షణ మొదలవుతుంది. ఇది చాలనట్టు ముకుందా సుబ్రహ్మణ్యం సొంత కూతురు పూజ (పూజా హెగ్డే) నే ప్రేమిస్తాడు. ఆమే ప్రేమిస్తుంది. ఇద్దరి  మధ్యా ఇది మాటలు లేని మూకీ  ప్రేమ. దీంతో సుబ్రహ్మణ్యం ఇంకా రెచ్చిపోతాడు. ఇంతలో మున్సిపల్ ఎన్నికలొస్తాయి. వూళ్ళో ఇల్లూ వాకిలీ లేకుండా దేశం గురించి ఉపన్యాసాలిస్తూ తిరిగే వ్యక్తి ( ప్రకాష్ రాజ్) ఒకడుంటాడు. ఇతన్ని నిలబెట్టి సుబ్రహ్మణ్యాన్ని ఓడిస్తాడు ముకుందా. మళ్ళీ అర్జున్ ని లేపేసేందుకు వెంటాడిన సుబ్రహ్మణ్యం ముఠాని, ముకుందా ఎదుర్కొని ఒక అఘాయిత్యం చేస్తాడు...ఇలా సాగుతూంటుంది కథ.

ఎవరెవరెలా ... 

ఈ కథలో హీరో వరుణ్ తేజ్ ది సీరియస్ పాత్ర. నవ్వడంగానీ, కామెడీ చేయడంగానీ వుండని ఈ డార్క్ మూడ్ పాత్రకి మాటలు కూడా తక్కువే. కాబట్టి నటుడుగా తానేమిటో పూర్తి స్థాయిలో ప్రదర్శించుకునే అవకాశం చిక్కలేదు. డాన్సులు, ఫైట్లు ఫర్వాలేదు. యాక్షన్ హీరోకి ఉండాల్సిన లక్షణాలన్నీ వున్నాయి. మున్ముందు కలర్ఫుల్ పాత్రల్నిపోషించడంలో ఎలా ఉంటాడో ఈ సినిమా చూసి చెప్పలేం. ఇది నవరసాల కమర్షియల్ పాత్ర కాదు.

   ‘ఒక లైలా కోసం’ హీరోయిన్ పూజా  హెగ్డే కి చాలా స్క్రీన్ ప్రెజెన్స్ వుంది, ముఖం బావుంది. ఇదే ఆమెకి ఎస్సెట్. హీరోతో మాటల్లేని, టౌను నేపధ్యపు అణకువగల పాత్రవడంతో, రకరకాల కాస్ట్యూమ్స్ తో క్యాట్ వాక్ చేస్తూండమే ఆమెకి సరిపోయింది. ఈమెమీద చిత్రీకరించిన సోలో సాంగ్ బావుంది. 

    రావు రమేష్ కిది అవార్డులొచ్చే పాత్ర. ఒకే చైర్మన్ పదవిని పాతికేళ్ళుగా వెలగబెడు  తూండడంతో, దాంతో విసుగూ అలసటా వచ్చేసినట్టు ముఖం పరమబోరుగా పెట్టి, భృకుటి ముడిచి మాట్లాడే నటన నిజంగా ఓ వెరైటీ ఈ విలనిజానికి. డైలాగులు కూడా అచ్చ తెలుగులో బావున్నాయి. సినిమాలో ఏది గుర్తున్నా గుర్తుండక పోయినా రావురమేష్ ప్రదర్శించిన ఈ నటన చాలా కాలం గుర్తుండిపోయి తీరుతుంది.

    అలీ, రఘుబాబు వున్నారు. కానీ కామెడీ లేదు. ఇతర పాత్రల్లో అర్జున్ పాత్ర పోషించిన శైలేష్ ఫేసు, స్పీడు అతను ప్రయత్నిస్తే హీరో పాత్రలకి కొత్త రకంగా సూటవుతాయి. ఇక పరుచూరి వెంకటేశ్వర రావు, నాజర్, ప్రకాష్ రాజ్ లు సహాయపాత్రల్లో కన్పిస్తారు. ప్రకాష్ రాజ్ కయితే, ఇదే దర్శకుడి ‘సీతమ్మ వాకిట్లో సిరిమల్లె చెట్టు’ లోని మంచివాడుగా అన్పించుకుంటూ తిరిగే పాత్రలాటిదే ఇదీ. దేశం గురించి చెప్పుకుంటూ తిరిగే కరివేపాకు పాత్ర. 

     మిక్కీ జె మేయర్ సంగీతం, మణికందన్ ఛాయాగ్రహణం, రామ్- లక్ష్మణ్ ల ఫైట్స్, మార్తాండ్  వెంకటేష్ ఎడిటింగ్ వగైరా సాంకేతిక హంగులన్నీ ఫర్వాలేదు. అయితే లేని ఎమోషన్ ని ఎలివేట్ చేయడానికి నేపధ్యంలో రీ-రికార్డింగ్ తో మిక్కీ జె మేయర్ చాలా శ్రమించాల్సి వచ్చింది. ఇది  కూడా లేకపోతే, అరగంటలో ఈ సినిమా ఈ కాస్తా చూడగలిగే స్థాయిలో కూడా వుండేది కాదు.   

స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు  

    దర్శకుడు శ్రీకాంత్ అడ్డాల ఈసారి మూసలోకి వెళ్ళకుండా డిఫరెంట్ గా – వినోదాత్మక విలువలు లేని, యమ సీరియస్ గా వుండే, తేడా గల సినిమా  తీయాలనుకుని ఈ ప్రయత్నం చేసినట్టుంది. అలా చేసివుంటే బాగానే వుండేది. ‘బ్లాక్ ఫ్రైడే’ లాగానో, ఈవారమే విడుదలైన ‘అగ్లీ’  లాగానో ఒక శైలికి కట్టుబడి సిన్సియర్ గా చేసిన ప్రయత్నంగా మిగిలేది, బాక్సాఫీసు ఫలితాలెలా వున్నాసరే! కానీ రూల్స్ ని బ్రేక్ చేయాలనుకుంటే అసలంటూ రూల్స్ తెలిసి ఉండాలిగా? ఇది గ్రహించక పోతేనే ఈ గందరగోళం. అటో కాలు ఇటో కాలేసి, ఆర్ట్ సినిమాని కమర్షియల్ సినిమాతో కలిపి తీసినట్టు, లేదా కమర్షియల్ కథని ఆర్ట్ సినిమాలా తీసినట్టు- రెండు భిన్న శైలుల (genres) మేకింగ్ లని కలిపేసి, కమర్షియల్ కీ- క్రాసోవర్ కీ మధ్య త్రిశంకు స్వర్గంలో ప్రేక్షకులు కచ్చితంగా ఊగిసలాడేలా చేసి వదిలాడు! బిర్యానీలో ఆవకాయ (విజయవాడ హోటల్లో బిర్యానీతో పాటు సాంబార్ పెడతారు, అది వేరే విషయం) వడ్డిస్తే ఎలా వుంటుందో అలా తయారయ్యిందీ సినిమా! 

     కమర్షియల్ గా చూద్దామంటే - చక్కటి హీరో ఉన్నాడు, కామెడీ లేదు; చక్కటి హీరోయిన్లున్నారు, రోమాన్స్ లేదు (ఇందులో కూడా ప్రయోగమే!) చక్కని కమెడియన్లున్నారు, నవ్వులేదు; చక్కటి విలన్ వున్నాడు, తగిన క్లైమాక్స్ లేదు; చక్కటి పాటలున్నాయి, డాన్సు ల్లేవు; చక్కటి ఫైట్లున్నాయి, బలమైన కారణం లేదు.

      క్రాసోవర్ గా చూద్దామంటే- సమాంతర సినిమా హీరో వున్నాడు, కానీ కమర్షియల్ హీరో స్టయిల్ లో పాటల్లో కన్పిస్తాడు; ప్రయోగాత్మకంగా మాటల్లేని ప్రేమ వుంది, కానీ ఆమె గోపికలా పాడుకునే ఫార్ములా పాటలున్నాయి; రియలిస్టిక్ గా విలన్ వున్నాడు, కానీ పాత మూసలో ఎన్నికల ఎపిసోడ్ అంతా నడుస్తుంది; టేకింగ్ డార్క్ మూవీ టోన్ లో వుంది, కానీ కథనం కోనసీమ అందాలతో నడుస్తుంది; హీరో పాత్ర అర్జునుణ్ణి కాపాడే కృష్ణుడిగా సీరియస్ యాక్షన్ mode లో వుంది; కానీ ‘ముకుందా’ అనే టైటిల్ మిస్ లీడ్ చేస్తూ హోమ్లీ- రోమాంటిక్- అల్లరి కృష్ణుడనే అర్ధంలో వుంది పబ్లిసిటీ సహా! అసలేం తీసి ఏం చెప్పాలనుకున్నాడు దర్శకుడు ఇంత ప్రతిష్టాత్మక సినిమాతో? విప్లవ సినిమా తీస్తూ భావ కవిత్వం చెప్తే ఎలా వుంటుంది? అలా వుందీ సినిమా.

  ఇలా ద్వంద్వాలతో గజిబిజిగా వున్న కథని ఎలా చెప్పారంటే, మొత్తం ఫ్లాష్ బ్యాక్ (డ్రీం టైం )లో! దీంతో వర్తమాన (ప్రెజెంట్ టైం) కథకి స్కోపు లేకుండా పోయింది. కథా ప్రారంభంలో హీరోకి బస్సు ప్రయాణంలో అవాంతరం వచ్చి దిగిపోయి చెప్పడం మొదలెట్టిన ఫ్లాష్ బ్యాక్ కథ, అది ముగియగానే, మరో బస్సెక్కి హీరో వెళ్లిపోవడంతో సినిమాకి శుభం పడుతుంది. మొదట్లో ఎక్కిన బస్సు దిగడం, చివర్లో మరో బస్సెక్కడం ఈ రెండు చర్యలే వర్తమాన కాలపు ( ప్రెజెంట్ టైం) కథ! ఇంకో మాటలో చెప్పాలంటే- హీరో ఒక బస్సెక్కి దిగాడు, మరో బస్సెక్కి వెళ్ళిపోయాడు -ఇదే సినిమా కథ. 

     ఫ్లాష్ బ్యాక్ ఎప్పుడూ అసలు కథ కానే కాదు. అది ఎత్తుకున్న అసలు కథకి అవసరమైన  సమాచారాన్ని అందించే వనరు- డేటా బ్యాంక్ మాత్రమే! 

    కానీ ఫ్లాష్ బ్యాకే కథగా భ్రమించి, మొత్తం సినిమా నడిపించేస్తే ఆ సినిమా కష్టమే. ఎందుకంటే ఆ ఫ్లాష్ బ్యాక్ చెప్పడానికి ఏ వర్తమాన (ఎత్తుకున్న) కథైతే కారణమయ్యిందో- అది కథ కాకుండా పోయే ప్రమాదముంది కాబట్టి.  ఎలా కథ కాకుండా పోతుందంటే-  దానికి బిగినింగ్, ఎండ్ లే తప్ప, మధ్యలో ఉండాల్సిన మిడిల్ వుండదు కాబట్టి ! దీనికీ దిద్దుబాటు  చర్యలున్నాయి. కానీ అంత ఆలోచించే అవసరం ఎవరికుంది? పోయేది ఓ పది కోట్ల రూపాయలే కదా!

       ఎత్తుకున్న వర్తమాన కథకి తగిన స్కోపు- స్ట్రక్చర్  చూసుకోకపోవడం వల్ల, 2003 లో హిందీ కమర్షియల్ దర్శకుడు ఎన్. చంద్ర క్రాసోవర్ సినిమాల ట్రెండ్ కి ప్రభావితమై తీసిన అలాటి ‘కగార్’ ఇలాగే కంగాళీ అయ్యింది.  నందితా దాస్, ఓం పురిలు నటించిన ఈ పోలీస్ ఎన్ కౌంటర్ కథ కి, అతికించింది సాంతం వేరే ఫ్లాష్ బ్యాక్ కథే! ఈ ఫ్లాష్ బ్యాక్ (అంటే దాన్ని భరించే ప్రేక్షకుల భాషలో ‘సోది’) ఎప్పుడు ముగించి  అసలు కథలోకి వస్తాడ్రా బాబూ అని ఎదురుచూసి ఎదురుచూసి విసిగిన ప్రేక్షకులు దాన్ని అట్టర్ ఫ్లాప్ చేసి వదిలారు. ఎన్ కౌంటర్ చేసేందుకు  క్రిమినల్ ని జీపెక్కించుకుని  బయల్దేరిన ఇన్స్పెక్టర్, తన ఫ్లాష్ బ్యాక్ చెప్పుకోవడం  ప్రారంభించి ముగించేసరికి సినిమా అయిపోతుంది- ఫ్లాష్ బ్యాక్ అంతా విన్న క్రిమినల్ కథ, ఓ రెండు తూటాల ఎన్ కౌంటర్ తో సరి! క్రిమినల్ జీపెక్కాడు ( బిగినింగ్), మరణించాడు (ఎండ్). వీడితో ఎత్తుకున్న  అసలు కథకి తగిన ‘మిడిల్’ అనేది  లేకపోతే అదొక కథే ఎలా అవుతుంది? 

      ఇలాటి సినిమాలు ఇంకా వున్నాయి. పాత రోజుల్లో పల్లె ప్రేక్షకులు ఫ్లాష్ బ్యాక్ ముగియగానే ‘ఒరే ఇదంతా కల రోయ్!’  అని అరిచి అందులోంచి తేరుకునే వాళ్ళు. ఈ ‘కల’ అని అనాలని వాళ్ళకెందు కన్పించిందో గానీ వాళ్ళు నిజంగా సినిమా జ్ఞానులే. సినిమా జాతకం ప్రేక్షకులే నిర్ణయిస్తారని అంటారు గానీ, ఆ ప్రేక్షకుల కామన్ సెన్స్ ని గౌరవించేది ఎప్పుడు?  ‘కల’ అని చెప్పేసి టెక్నికల్ గా వాళ్లెప్పుడో కరెక్ట్! ఎందుకంటే జోసెఫ్ మసెల్లీ (1917 – 1985)  అనే సుప్రసిద్ధ ఛాయాగ్రాహకుడు 1965 లో రాసి ప్రచురించిన, సినిమా దర్శకులకి ఎంతో పనికొచ్చే, The 5 C’s of Cinematography  అన్న గ్రంధంలో ఫ్లాష్ బ్యాక్ కి వాడిన టెక్నికల్ పదం డ్రీం టైమే (కలే)! ..ఇదే స్థిరపడింది..              

     పైన ప్రస్తావించుకున్న  దిద్దుబాటు చర్య ఎలా ఉంటుందంటే- ఉదాహరణకి తెలుగు డబ్బింగ్  ‘1947- ఏ లవ్ స్టోరీ’ ( తమిళ- ‘మద్రాస పట్టినం’- 2010) నే తీసుకుంటే, ఇందులో ‘టైటానిక్’ లో ముసలావిడ లా, కథా ప్రారంభంలో ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో కెళ్ళిన ముసలావిడ( ఈవిడ పూర్వం హీరో ఆర్య ని ప్రేమించిన ప్రేయసే- హీరోయిన్ అమీ జాక్సనే) –ఆ ఫ్లాష్ ముగించేసరికి, క్లయిమాక్స్ లో లండన్ నుంచి అర్జెంట్ కాల్ వస్తుంది, ఆమెకున్న తీవ్ర జబ్బుకి ఆపరేషన్ చెయ్యాలి వెనక్కి రమ్మని. కానీ  ఆమె ఇక్కడ తన ఆనాటి ప్రేమికుణ్ణి  ఇప్పుడు అరవై ఏళ్ల తర్వాత చూసి తీరాలన్న పట్టుదలతోనే వుంటుంది. ఈమె ఆర్య పేరు చెబుతూండే సరికి, బహుశా ఫలానా ఛారిటీ సంస్థకి వెళ్ళాలేమో అనుకుని టాక్సీ వాలా  అక్కడికి తీసికెళ్తాడు. తీరా చూస్తే  ఆ ఛారిటీ సంస్థ ఈవిడ పేరే వుంటుంది. అనేక సామాజిక కార్యక్రమాలతో అది ప్రసిద్ధిగాంచి వుంటుంది. ఆమె ఖిన్నురాలవుతుంది. తీరా తెలుసుకుంటే, అతనెప్పుడో చనిపోయాడని తెలుస్తుంది. విషణ్ణ వదనంతో ఆ సమాధిని సందర్శిస్తుంది...

   ఇక్కడ తెలుసుకోవాల్సిందేమిటంటే, ఆర్య తో తన గతానికి సంబంధించిన ఫ్లాష్ బ్యాక్ పూర్తయ్యాక ఆమె ఇప్పుడు అతణ్ణి చూడాలని ఆరాటపడింది. ఇండియాకి వచ్చిందే  అతణ్ణి చూడ్డం కోసం. ఇప్పుడు అతణ్ణి వెతుక్కోవడంలో ఆమె పడే సంఘర్షణతో, సినిమా ప్రారంభంలో ఈమెతో ఎత్తుకున్న(బిగినింగ్) అసలు కథకి, ఇక్కడ ఉత్కంఠభరితంగా   ‘మిడిల్’ ఏర్పాటయింది. దీనితర్వాత సమాధిని సందర్శించడంతో ‘ఎండ్’ వచ్చింది. ఇదీ సినిమాకి క్లైమాక్స్. అంతే గానీ ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో చూపించే దెప్పుడూ సినిమాకి క్లైమాక్స్ కాదు. 

     అంటే ఇక్కడ ప్రారంభించిన అసలు కథకి బిగినింగ్-మిడిల్- ఎండ్ అనే కథాంగాలు మూడూ వున్నాయి. ‘కగార్’ లో, ‘ముకుందా’ లో బిగినింగ్, ఎండ్ లు మాత్రమే  వున్నాయి. మిడిల్ లేదు. అందుకే ఇవి అర్ధరహితంగా, బలహీనంగా వున్నాయి. ‘కగార్’ స్టార్స్ లేని లో-బడ్జెట్ సినిమా, మాది మెగా హీరోతో హై-బడ్జెట్ సినిమా-కనుక మా స్క్రీన్ ప్లే ‘కగార్’ స్క్రీన్ ప్లేలా వుంటే మాకేం నష్టం?- అనుకుంటే, స్క్రీన్ ప్లేని కాపాడేది బడ్జెట్లూ స్టార్సూ కాదనీ, స్క్రీన్ ప్లేనే బడ్జెట్స్ నీ స్టార్స్ నీ కాపాడుతుందనీ చెప్పుకోవాల్సి వుంటుంది. రెండుగంటల ఫ్లాష్ బ్యాక్ తో ‘లింగా’ స్క్రీన్ ప్లేని రజనీ కాంత్ ఎందుకు కాపాడ లేకపోయారు? 

   పైన చెప్పుకున్న ‘1947- ఏ లవ్ స్టోరీ’ సినిమాలో గమనించాల్సిన ఇంకో ముఖ్యాంశం ఏమిటంటే-ఆ  ఫ్లాష్ బ్యాక్ కూడా నిరంతరాయంగా చివరివరకూ ఏకధాటిగా సాగదు.  మధ్యమధ్యలో అది కట్ అవుతూ, వర్తమానంలో ఆమె మూవ్ మెంట్స్ ని చూపిస్తూ, వర్తమానం- ఫ్లాష్ బ్యాక్ రెండిటి సరిజోడు నడకలా వుంటుంది. అంటే మల్టిపుల్ ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ లో గతం లో జరిగింది చెప్పారన్నమాట. దీనివల్ల చివరంటా ఫ్లాష్ బ్యాకే చూపించారన్న బోరు ఫీలింగ్ ప్రేక్షకులకి ఏర్పడలేదు.

     ఫ్లాష్ బ్యాకే అసలు కథ అనుకుని చెప్పిన ‘ముకుందా’ స్క్రీన్ ప్లేలో కూడా అంక విభజన కనపడక- ఏదో కథ నడుస్తోందిలే, మనం చూస్తున్నాం-అన్నట్టుగా ప్రేక్షకుల్ని ఇన్వాల్వ్ చెయ్యని తనంతో తేలింది. ఫ్లాష్ బ్యాక్ కథకి కూడా స్క్రీన్ ప్లే లేదు. ఎక్కడ బిగినిగ్ ముగిసింది, ఎక్కడ మిడిల్ ప్రారంభంయ్యిందీ అంక విభజన చెయ్యడం బ్రహ్మతరం కూడా గాదు. దీనికి కారణం,  ఎక్కడా ఒక ప్రథాన సంఘటనతో, కథని  ఒక ప్రధాన మలుపు తిప్పాలన్న ధ్యాస లేకపోవడమే. మంచు విష్ణు నటించిన ‘అనుక్షణం’ లో లాగా లేడికి లేచిందే పరుగన్నట్టు,  ఫ్లాష్ బ్యాక్ ప్రారంభం నుంచీ దాని కథ చిల్లర దాడులూ ఎదురు దాడులతో మార్పు లేకుండా సాగుతూనే వుంటుంది!

     ఇలా ఎందుకు జరిగిందంటే, కథని హీరో పాత్ర నడపకుండా, కథకుడు పూనుకుని అతడి కోసం నడపడం వల్ల. సృష్టించిన పాత్ర, అది నడుస్తున్న విధానం యాక్టివా, పాసివ్వా తెలుసుకోకపోతే, ఎంత స్టార్ అయినా ఆ పాత్రని ఎలా నిలబెడతాడు? మొత్తంగా సినిమాని ఎలా కాపాడతాడు?

     హీరో వరుణ్ తేజ్ పోషించిన ఈ పాత్ర యాక్టివ్ కాని, పూర్తి స్థాయి రియాక్టివ్ (పాసివ్) క్యారక్టర్ అన్నమాట. అదెలాగో ఈ కింద చూద్దాం.

పాత్రోచితానుచితాలు

     ఈ కథ కాన్సెప్ట్ ఏమిటంటే, ఆపదలనుంచి అర్జునుణ్ణి రక్షించేందుకు ముకుందుడు (హీరో) పుట్టాడని! దీనికి కురుక్షేత్రం ( వూళ్ళో మున్సిపల్ చైర్మన్, అతడి ముఠాతో పోరాటం) బ్యాక్ డ్రాప్ లో కథనమిచ్చారు. కానీ కురుక్షేత్రంలో కృష్ణుడు శ్రీకృష్ణుడు గా ఉంటాడు, ముకుందుడు గా కాదు ( ‘ఓమై గాడ్’ హిందీ సినిమాలో కన్ఫ్యూజన్ లో వున్న కథా నాయకుడ్ని  దార్లో పెట్టడానికి  శ్రీ కృష్ణుడు గా హీరో అక్షయ్ కుమార్ ‘కృష్ణ యాదవ్’ అనే కన్సల్టెంట్ గా చెప్పుకుని వస్తాడు, ముకుందా యాదవ్ అనీ కాదు, మురారీ యాదవ్ అని కూడా కాదు) కురుక్షేత్రంలో అర్జునుడు కూడా కృష్ణా, కేశవా, మధుసూదనా, జనార్దనా, మాధవా మొదలైన పర్యాయ నామాలతోనే పిలుస్తాడు. ఆ కృష్ణుడు కూడా ఆపదలనుంచి అర్జునుణ్ణి కాపాడడు. కథలో చూపించి నట్టుగా అర్జునుడి కోసం తను యుద్ధం చెయ్యడు. యుద్ధం చెయ్యలేక కునారిల్లిన్న అర్జునుణ్ణి  తన గీతోపదేశంతో మోటివేట్ చేస్తాడు. అలాగే కథలో చూపించినట్టుగా అర్జునుడు ( ఫ్రెండ్) కి బాడీగార్డులా కూడా వుండడు శ్రీ కృష్ణుడు. కాబట్టి కాన్సెప్ట్ దశలోనే ఈ కథ ఫెయిలయ్యింది. కనుక ముకుందుడు, అర్జునుడు, కురుక్షేత్రం-ఈ గొప్ప మాటలతో బిల్డప్పుల్ని తీసిపక్కన పెట్టి, ఓ సాధారణ యాక్షన్ కథగా పాత్రల్ని, వాటి నడకనీ చూద్దాం...

    మున్సిపల్ చైర్మన్ కుటుంబంలో అమ్మాయిని హీరో ఫ్రెండ్ ప్రేమిస్తే, మున్సిపల్ చైర్మన్ వాణ్ణి చంపి పారేసే లక్ష్యంతో హత్యా ప్రయత్నాలూ, నక్సలైటుగా అరెస్టు చేయించడాలూ వగైరా పనులు  చేస్తూంటాడు. కానీ అమ్మాయిని కట్టడి చెయ్యడు. ఆమె వాణ్ణి కలవకుండా చూడడు. ఆమెకి నాల్గు తగిలిస్తే మొత్తం దారికొస్తుంది. ఈ నేపధ్యంలో పదే  పదే  విలన్ బారిన పడుతున్న ఫ్రెండ్ ని హీరో కాపాడ్డమే సరిపోతుంది. చివరిదాకా ఈ ఫ్రెండ్ సిల్లీగా ఏదో ఒకటి చేసి ప్రాణాల మీదికి తెచ్చుకోవడం, అతన్ని కాప్పాడ్డం కోసమే హీరో బతకడం అన్నట్టుగా తయారయింది పాత్ర. అంతే  గానీ, ఎక్కడా తానుగా  రంగం లోకి దిగి, చర్య తీసుకుని ఫ్రెండ్ సమస్యని పెళ్ళితో పరిష్కరించాలని అనుకోడు. ఇందువల్లే కథలో ప్రధాన మలుపు రాలేదు. ఆ ప్రధాన మలుపుతో మిడిల్ ఏర్పడి, విలన్ తో ఇంకో  అర్ధవంతమైన పోరాటంగా కథ వేడెక్క లేదు. ఎంత సేపూ ఆ ఫ్రెండ్ ఆ అమ్మాయిని గిల్లుతూంటే, విలన్ చర్య తీసుకోవడం, ఆ చర్య తీసుకున్నప్పుడు హీరో ప్రతిచర్య కి పాల్పడ్డం అనే రియాక్టివ్ (పాసివ్) ధోరణిగల బలహీన పాత్ర అయిపోయాడు. ఇందుకే భారీ ఎత్తున ఫైట్లు చేస్తూంటే ఎందుకీ పాట్లు అనిపిస్తుంది. 

    ఇక సెకండాఫ్ లో విలన్ కూడా డల్ అయిపోయాడు. ఎంతసేపని తనే యాక్షన్ తీసుకుంటూ విసిగిపోతాడు? హీరో తన మీద ఏదో తిరుగు మంత్రం ప్రయోగిస్తే, అప్పుడు కొత్త ఉత్సాహం వచ్చి చేతి నిండా కొత్త పని వుంటుంది. 

    ఇలా పరంపరగా పాసివ్ పాత్రల బాగోతం తెలుగుసినిమాలకి ఎవరో పెట్టిన శాపమేనేమో !

      చివరగా- హీరో హీరోయిన్ల మాటల్లేని, చూపుల, చిరునవ్వుల మూకీ ప్రేమ అనే ప్రయోగం గురించి...ఈ ట్రాక్ లో కూడా బిగినింగ్, ఎండ్ లే తప్ప మిడిల్ లేకపోవడంతో అర్ధరహితంగా, చప్పగా తేలింది. చూసుకుంటున్నారు, చిరునవ్వు లిచ్చు కుంటున్నారు, కానీ ఎంత సేపూ ఆ చూపులకి, ఆ చిరునవ్వులకీ  సమస్యలే రావా? చూపుల్లో ఆందోళన, చిరునవ్వుల్లో నిస్తేజం తెచ్చిపెట్టే  ప్రతికూల సంఘటనలే జరక్కుండా, మూకీ గానే వాటిని జయించి ఒక్కటై,  హమ్మయ్యా అనిపించే మిడిల్ కథనమే లేకుండా అదో ప్రేమకథా?

     అసలు కథ, ఫ్లాష్ బ్యాక్, ప్రేమట్రాకు- ఎందులోనూ మిడిల్ అంటే ఎలర్జీ అన్నట్టు సాగింది దర్శకుడి తీరు!

    

―సికిందర్   

    

     

     

  

ఎడిటింగ్

ఎడిటింగ్ కీ అంతర్నేత్రం వుండాలి!

కోటగిరి వెంకటేశ్వర రావు, ఎడిటర్

    ఫిలిం ఎడిటింగ్ అంటే వెండితెర మీద సినిమా కథని సాఫీగా, సుందరంగా చూపే కత్తిరింపు కళ. రచయితా దర్శకుడూ ఎంతైనా రాసుకోనీ గాక, ఆఖర్న దాన్ని సంస్కరించి, సినిమాగా చూసేందుకు ఆసక్తికరంగా  దృశ్యాల్ని కూర్చి, అర్ధవంతంగా  తీర్చిదిద్దేది ఎడిటరే. అందుకే సినిమా మొత్తం ప్రొడక్షన్ అంతటినీ ఎడిటింగ్ కి ముడి సరుకు ఉత్పత్తి అన్నారు. ఈ రోజుల్లో బౌండ్ స్క్రిప్టు ఓ లగ్జరీ. ఐతే అది పట్టుకుని టిప్ టాప్ గా షూటింగ్ కి వెళ్ళే దర్శకుడికే తెలీదు- అంత నమ్మకంగా బడ్జెట్ పరంగా నిర్మాతని ఒప్పించిన ఆ బౌండ్ స్క్రిప్టులో కూడా ఎడిటింగ్ లో వుండేదెంతో పోయేదెంతో! తీయాల్సిన షాట్ కి ముడి ఫిలిం ఫుటేజీని అంత కచ్చితంగా  ఇన్నేసి అడుగులని అంచనా కట్టి షూట్ చేసే సత్తాగల కేవీ రెడ్డి, బీఎన్ రెడ్డి ల వంటి మహా దర్శకులు ఇప్పుడు లేరు, అది వేరే విషయం. గ్రాఫిక్స్ షాట్స్ చిత్రీకరణలో  ఎలాగైతే కెమెరా మాన్ ఎదురుగా లేని దృశ్యాల్ని ఉన్నట్టుగా మనో నేత్రం తో చూసి షూట్ చేస్తాడో, అలా ఏది ఎడిటింగ్ లో కత్తిరింపుకి గురవుతుందో ముందు ఊహించ గలిగిన వాడే నిజమైన టెక్నికల్ దర్శకుడు. ఇలాటి దర్శకులు సినిమా అక్షరాశ్యులుగా కన్పిస్తారు ఎడిటర్లకి.  దీనికి ఒక నిదర్శనం ‘గాడ్ ఫాదర్’ దర్శకుడు ఫ్రాన్సిస్ ఫోర్డ్ కపోలా- “ఎందరో యువదర్శకులు ఎడిటింగ్ ఐడియాల కోసం, నోట్స్ కోసం వాళ్ళ సినిమాల్ని తీసుకుని మా నాన్న దగ్గరికి వస్తూంటారు. వాళ్ళకి మా నాన్న ఒక ఫిలిం ప్రొఫెసర్ లాగా కన్పిస్తారంటే అతిశయోక్తి కాదు” -అని కపోలా కుమార్తె సోఫియా చెప్పుకొస్తుంది.

“నాతో ఎడిటింగ్ సమస్యల్ని సామరస్యంగా పరిష్కరించుకుంటారు మన దర్శకులు” అంటారు తల పండిన ఎడిటర్ కోటగిరి వెంకటేశ్వర రావు. ఆయన కె. రాఘవేంద్ర రావు దగ్గర నుంచి నేటి ఎస్ ఎస్ రాజమౌళి వరకూ రెండు తరాల దర్శకులని, ఎడిటింగ్ లో మూడు యుగాల టెక్నాలజీ నీ చూశారు. అవి మూవీయోలా, స్టెయిన్ బెక్, ఎవిడ్ ఎడిటింగ్ పద్ధతులు.

  మూవీయోలా 

ఎవిడ్ తో కోటగిరి 

స్టీన్ బెక్ 

        ఎడిటింగ్ లో తొలి రెండు యుగాలైన మూవీయోలా, స్టీన్ బెక్ రోజుల్లో నెలల తరబడి ఫిలిం రీళ్ళని కత్తి రించుకుంటూ, అతికించుకుంటూ ఉండేవాళ్లమని నవ్వేశారు కోటగిరి. ఇప్పుడు ఎవిడ్ విధానంతో 15 రోజుల్లో ముగించేస్తున్నా మన్నారు. ప్రసాద్ ల్యాబ్స్ లో ప్రశాంతంగా కన్పించే కోటగిరి, ‘మగధీర’ లో ఒక్క ఆ సంక్షుభిత ‘శత శత్రు సేన వధ’  మెగా సీనుకే రోజుల తరబడీ ఎడిటింగ్ చేస్తూంటే, మళ్ళీ పాత రోజులు గుర్తొచ్చా యన్నారు. ఇక్కడ పైన చెప్పుకున్న మనోనేత్రమే ఎడిటర్ కి ఇలా అనివార్య మవుతోందన్న మాట! గ్రాఫిక్స్ కాలం డిమాండ్ చేస్తున్న అదనపు యోగ్యత ఇది.

“మూవీయోలా కాలంలో మొత్తం సినిమా షూట్ చేసి ఇచ్చాక, ఆప్టికల్స్ భాగాల్ని తర్వాత చిత్రీకరించి పంపేవారు. అవెలా ఉంటాయో నని ఊహించుకుంటూ గడిపేవాళ్ళం. ఇప్పుడు తిరగబడింది. ఇప్పుడు ముందుగానే బ్లూ మ్యాట్ లో గ్రాఫిక్స్ అవసరమైన భాగాల్నిచిత్రీకరించేసి, ఎడిటింగ్ కి పంపిస్తున్నారు. దీంతో ఆ బ్లూ మ్యాట్ నేపధ్యంలో, ఎదురుగా లేని దృశ్య విశేషాల్ని మేము కూడా అంతర్నేత్రంతో చూసి, అ ప్రకారం ఎడిటింగ్ చేయాల్సి వస్తోంది” అని వివరించారు కోటగిరి.

   ఎందుకిలా? –అనడిగితే, “ఇలా కాకుండా సినిమా షూట్ చేసినట్టే గ్రాఫిక్స్ భాగాల్ని కూడా పూర్తి స్థాయిలో చేస్తే, ఎడిటింగ్ లో కోట్లాది రూపాయలు నష్ట పోతారు కాబట్టి!” అన్నారు. కనుక ఈ రియల్స్ ( అంటే ఎడిట్ చేసిన బ్లూ మ్యాట్ వెర్షన్ ) నే గ్రాఫిక్స్ కి పంపిస్తారన్నారు. 

   1977 లో రాఘవేంద్రరావు తీసిన ‘అడవిరాముడు’ కి పాక్షికంగా ఎడిటింగ్ చేసే అవకాశం  కల్పించడంతో, అప్పటిదాకా అసిస్టెంట్ గా వున్న కోటగిరి, ఎడిటర్ గా ప్రమోటయ్యారు. ఆ తర్వాత ‘వేటగాడు’ నుంచీ మొదలు పెట్టి చేసిన వందలాది సినిమాల్లో 80 శాతం రాఘవేంద్ర రావువే. ఇంకా సింగీతం శ్రీనివాసరావు, కె. కోదండ రామిరెడ్డి, బి. గోపాల్, కె. బాపయ్య, ఎస్ ఎస్ రాజమౌళి మొదలైన ఎందరో అగ్రదర్శకుల సినిమాలకి ఎడిటర్ గా ఉంటూ వచ్చారు.

    డిజిటల్ లో ఎడిటింగ్ పద్ధతిని 1987లో అమెరికాలో విలియం జె. వార్నర్ ప్రవేశపెట్టాడు. దాన్ని ‘ఎవిడ్’ అన్నాడు. అలా 1992లో ‘కిల్ ఆల్ ది లాయర్స్’ మొదటి ఎవిడ్ ఎడిటెడ్ సినిమా అయింది. అప్పట్నించీ ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఎవిడ్ లోనే సినిమాలు ఎడిటింగ్ జరుపు కుంటూ వస్తున్నాయి. 

      ఈ విధానంమేమిటో  వివరించారు కోటగిరి. మొదట ల్యాబ్ కొచ్చిన నెగెటివ్ ని డెవలప్ చేస్తారు.దాన్ని ఎడిటింగ్ కి పంపిస్తారు. ఇవి 400 అడుగుల నిడివి చొప్పున మేగజైన్స్ గా వుంటాయి. 4, 5 మేగజైన్స్ చొప్పున కలిపి ఒకటిగా చేసి, టెలిసినీ అనే యంత్రంలో లోడ్ చేస్తారు. ఇక్కడ అసిస్టెంట్లు కలర్ కరెక్షన్ , లైటింగ్ కరెక్షన్ వగైరా పూర్తి చేసి, డివి కామ్  కేసెట్ లో రికార్డు చేసి ఎవిడ్ విభాగానికి పంపిస్తారు. ఇక్కడ మళ్ళీ అసిస్టెంట్లు ఆ షాట్స్ లో ఓకే చేసిన టేక్స్ ని క్లాప్ బోర్డు రిఫరెన్సుగా తీసుకుని, వరుసక్రమంలో పేర్చి, నగారా నుంచి తీసిన సౌండ్ ని కలిపి ఎడిటర్ కి అందిస్తారు. అప్పుడు దర్శకుడితో కూర్చుని ఎడిటర్ తన పని ప్రారంభిస్తాడు. 

    నూజివీడు నుంచి అసలు ఎడిటర్ అవుదామని మద్రాసు వెళ్ళ లేదీయన. అక్కడి వాహినీ స్టూడియోలో అన్నగారైన సుప్రసిద్ధ ఎడిటర్ కోటగిరి గోపాల రావు తనని స్టిల్ ఫోటోగ్రాఫర్స్ మోహన్ జీ- జగన్ జీ ల దగ్గర పెట్టించారు. కానీ ఆ డార్క్ రూమ్ లోనే తన జీవితం గడిచిపోవడం ఇష్టంలేక వచ్చేసి అన్నగారి సరసన చేరి, కాలక్రమంలో ఎడిటర్ గా 

రూపాంతరం చెందారు. 

‘సై’, ‘సుభాష్ చంద్ర బోస్’ లతో బాటూ ‘మగధీర’ కీ నంది అవార్డు లందుకున్న కోటగిరి ప్రస్తుతం ఐదారు సినిమాల ఎడిటింగ్ పనులతో బిజీగా వున్నారు.

―సికిందర్
(5 డిసెంబర్, 2010 ‘ఆంధ్రజ్యోతి’ కోసం )