బడ్జెట్ మూవీస్ ఎక్కువసృజనాత్మకతని కోరుతాయి. బడ్జెట్  పరిమితుల రీత్యా ఈ సృజనాత్మకత  స్క్రిప్టు పరంగానే గాక, ప్రొడక్షన్ పరంగానూ అవసరం. ఇతర అన్ని రకాల  స్క్రిప్టుల కంటే బడ్జెట్ మూవీ స్క్రిప్టు రాయడమే కష్టమైన పని.  అనేక యాక్షన్ సీన్లు, ఫారిన్ సీన్లు, బోలెడు పాత్రలతో హంగామా, ఆరేసి పాటలూ వగైరా బడ్జెట్ స్క్రిప్టులో కుదరదు. బడ్జెట్ స్క్రిప్టు అంతా కేవలం పాత్రల మధ్య బలమైన కథ తోనే రాణిస్తుంది. ఈ బలమైన కథని  తక్కువ పాత్రలతో, తక్కువ లొకేషన్స్ లో, తక్కువ రోజుల్లో  షూట్ చేసేటట్టు రూపొందాల్సిందే. 

          ఇక్కడ బడ్జెట్ మూవీ రచనకీ, బిగ్ కమర్షియల్ రచనకీ తేడా తెలుసుకోవడం అవసరం. బిగ్ కమర్షియల్స్ కి కథల్లో, పాత్ర చిత్రణల్లో ఎన్ని లోపాలున్నా ఇతర భారీ హంగూ  ఆర్భాటాలతో, స్టార్ ఇమేజితో  కవరై పోవచ్చు. బిగ్ కమర్షియల్ కి ఒక టెంప్లెట్ లో రచన వుంటుంది. అదిలా వుంటుంది-   ముందుగా ఒక యాక్షన్ సీనుతో హీరో ఎంట్రీ, ఒక గ్రూప్ సాంగ్, ఆతర్వాత హీరోయిన్ని పడేసే కామెడీ లవ్ ట్రాక్, ఆమెతో ఒక టీజింగ్ సాంగ్, హీరోయిన్ లవ్ లో పడ్డాకడ్యూయెట్, అప్పుడు విలన్ ఎంట్రీ, దాంతో ఇంటర్వెల్. సెకండాఫ్  లో హీరోయిన్ అదృశ్యమై విలన్ తో కథ మొదలు, అప్పుడప్పుడు హీరోయిన్ తో సాంగ్స్, అప్పుడప్పుడు విలన్ ఎటాక్స్, చివరికి హీరోయిన్ తో ఒక ఫోక్ సాంగ్, ఇక విలన్ తో క్లయిమాక్స్, ముగింపూ. 

          ఈ టెంప్లెట్ బడ్జెట్ మూవీస్ కి పనిచేయదు. ఈ టెంప్లెట్ ని పట్టుకుని చాలా బడ్జెట్ మూవీస్ వచ్చాయి. ఫలితంగా అవి బిగ్ కమర్షియల్స్ కి చవకబారు నకళ్ళుగా తేలిపోయాయి. ఈ టెంప్లెట్ లో  మొత్తం సినిమాని బిగ్ కమర్షియల్స్ బాగా రిచ్ గా చూపిస్తూంటే, చవకబారు  అనుకరణలు ప్రేక్షకులకి దేనికి? బడ్జెట్ మూవీస్ కి దాని కథే వ్యక్తిత్వాన్నిస్తుంది. కథని నమ్ముకున్న బడ్జెట్ మూవీ చెడిపోలేదు. కాకపోతే ఏడాదంతా ‘క్షణం’ అనీ,  ‘పెళ్లిచూపులు’ అనీ రెండో మూడో వస్తాయి. చిన్న సినిమాకి కథే  బలం అంటూంటారు. దీన్ని ఇంకాస్త విడమర్చి చెప్పుకుంటే, చిన్న సినిమాకి ‘కథలో పుట్టే సమస్య- ఆ సమస్యని పట్టుకుని నటీనటుల నటన’ ఇవే బలం. ఇది మొదటి సూత్రం. 

          బడ్జెట్ మూవీని టెంప్లెట్ లో కథ నవ్వులపాలు చేస్తుంది. అదే స్ట్రక్చర్ లో కథ ప్రేక్షకులని కట్టి పడేస్తుంది. ఒక బిగినింగ్, ఒక మిడిల్, ఒక ఎండ్ వున్న కథ సాలిడ్ గా వుంటుంది.  60 – 70 సీన్లకి మించకుండా వుంటే పకడ్బందీగా వుంటుంది. ఒక్కో సీను రెండు మూడు పేజీలకి మించకుండా వుంటే కథ వేగం పెరుగుతుంది. వేగం పెరిగినప్పుడు బోరు తొలగి ప్రేక్షకుల ఇన్వాల్వ్ మెంట్ పెరుగుతుంది. ముఖ్య పాత్రలు కూడా నాల్గుకి మించకుండా వుంటే డ్రామా పదునెక్కుతుంది. మైనర్ పాత్రలతో సబ్ ప్లాట్స్ మూడుకి మించకూడదు. ముఖ్య పాత్రలతో కామెడీ సీన్లయినా ఆచితూచి పొదుపుగా డైలాగులు వాడాలి. స్క్రిప్టంతా డైలాగులతో నిండిపోయి వుండకూడదు. ఎడిటింగ్, డబ్బింగ్, ఆర్ ఆర్ బిల్లులు వాచిపోతాయి. అంతే కాదు, దీనివల్ల సెట్ లో ఒక్కోసీను ఎక్కువ సమయం కూడా తీసుకుంటుంది. బాల నటులు, ఒకసీను నటులూ లేకుండా కూడా చూసుకోవాలి. బంధు మిత్రులకి అస్సలు వేషాలివ్వకూడదు. నిర్మాత అస్సలు నటించకూడదు. జంతువులకి కూడా స్క్రిప్టులో స్థానం కల్పించకూడదు. క్రౌడ్ సీన్లు అస్సలు రాయకూడదు. సెక్స్ సీన్లూ, ఎక్స్ పోజింగులూ, డబుల్ మీనింగులు,  ఐటెం సాంగులూ పెట్టకూడదు. బడ్జెట్ మూవీ ఎంత క్లీన్ గా వుంటే అంత వ్యక్తిత్వంతో అన్నివర్గాలనీ ఆకట్టుకుంటుంది. లేకపోతే ‘బి’ గ్రేడ్ కి దిగజారి నష్టపోతుంది. ఒకప్పుడు ‘ఏ’ సర్టిఫికేట్ తో ‘బి’ గ్రేడ్ ‘సి’ గ్రేడ్ సినిమాలు కూడా ఆడేవి. ఇప్పుడా కంటెంట్ ని పోర్న్ సైట్స్ లో  ఇంకాబాగా చూసేస్తున్నప్పుడు బడ్జెట్ మూవీస్ లో చొరబెట్టడం అమాయకత్వమే.  

          బడ్జెట్ మూవీస్ కి మూస కథలని బిగ్ కమర్షియల్స్ సొంతం చేసుకున్నాయి. బడ్జెట్ మూవీస్ కి సెక్స్ కంటెంట్ ని పోర్న్ సైట్స్ హైజాక్ చేశాయి. ఇక బడ్జెట్ మూవీస్ కి మిగిలింది మానమర్యాదలతో కూడిన క్వాలిటీ కంటెంటే. 

          మూడు లైన్లకి మించకుండా ఒక్కో డైలాగు, సీనులో మూడుకి మించకుండా పాత్రలు, మూడు పేజీలకి మించకుండా సీను- ప్లాన్ చేసుకుంటే కథ క్వాలిటీ పెరగడమే గాక, చాలా సొమ్ములు ఆదా అవుతాయి. 

          ‘శాతకర్ణి’, ‘బాజీరావ్ మస్తానీ’ బిగ్ కమర్షియల్స్ అని తెలిసిందే. ఇవి సైతం రెండు మూడు పాత్రల మధ్య పుట్టే బలమైన డ్రామా మీదే ఆధారపడ్డాన్ని గమనించ వచ్చు.  ‘శాతకర్ణి’ లో బాలకృష్ణ- శ్రియల మధ్య; ‘బాజీరావ్ మస్తానీ’ లో రణవీర్ సింగ్- ప్రియాంకా చోప్రా – దీపికా పడుకొనెల మధ్య బలమైన డ్రామా కేంద్రంగా ఇవి వుంటాయి. ఇంత భారీ సినిమాలై వుండి కూడా, ఎన్నో ఇతర పాత్రలుండీ కూడా,  ఈ రెండు మూడు పాత్రల మధ్య డ్రామా మీదే ఆధారపడి నిర్మాణం జరుపుకున్నాయంటే, బడ్జెట్ మూవీస్ కి ఎందుకు సాధ్యంకాదు?  ఈ రెండు బిగ్ కమర్షియల్స్ లో వున్న రోమాంటిక్ డ్రామాలు కట్టి పడేసే విధం చూస్తూంటే- తెలుగులో ఇలాంటి బలమైన రోమాంటిక్ డ్రామాల్ని బడ్జెట్ మూవీస్ గా తీస్తే ఈ రోజుల్లో కూడా ఎందుకు ఆడవనిపిస్తుంది. బడ్జెట్ మూవీస్ కి కావాల్సింది తక్కువ పాత్రలతో బలమైన డ్రామా సృష్టించడమొక్కటే. ఈ డ్రామా ప్రేమ కావొచ్చు, కామెడీ కావొచ్చు, యాక్షన్ కావొచ్చు, ఇంకే జానరైనా కావొచ్చు. 

పాత్ర చిత్రణలు
          బలమైన డ్రామాకి పాత్ర చిత్రణలే  ముఖ్యం. ప్లాస్టిక్ పాత్రలు మొదటి పావుగంట ఇరవై నిమిషాల్లోనే బడ్జెట్ మూవీలో విషయం లేదని తేల్చేస్తాయి. బిగ్ కమర్షియల్స్ లో పెద్ద హీరోల పాత్రల రూపురేఖల్లో బడ్జెట్ మూవీ పాత్రల్ని సృష్టించకూడదు. పాత్రలు నిజజీవితంలో మనుషులకి ఎంత దగ్గరగా అనిపిస్తే అంత  క్లిక్ అవుతాయి. అవి సహజంగా మాట్లాడితే ఇంకా బాగా క్లిక్ అవుతాయి. ‘పెళ్లి చూపులు’ విజయరహస్యమిదే. మాస్ కూడా తమలాగే మాట్లాడుతున్న ఆ పాత్రల్ని చూసి కనెక్ట్ అయ్యారు. 1989 లో ‘శివ’ బడ్జెట్ మూవీ కానప్పటికీ దానిలోని సహజ పాత్రలతో, సహజ సంభాషణలతో ఇలాగే  కనెక్ట్ అయ్యారు అన్ని వర్గాల ప్రేక్షకులూ.    

 డిఫరెంటే  హిట్!     
          బడ్జెట్ మూవీస్ డిఫరెంట్ గా వుండే కథలతోనే హిట్టవుతున్నాయి.  గతంలోకి వెళ్తే,  బడ్జెట్ మూవీస్ మూస కథలతో ఒక్కటీ హిట్ కాలేదు. కారణం మూసకథలకి బిగ్ కమర్షియల్స్ తో రాజీపడ్డారు ప్రేక్షకులు. అక్కడ అంత ఆర్బాటంగా  మూస కథల్ని అందిస్తూంటే ఇక్కడ చిన్న సినిమాల్లో కొత్త మొహాలతో చీప్ నమూనాలు చూడ్డమెందుకు? 2000 సంవత్సరం నుంచి పరిశీలిస్తే, బిగ్ కమర్షియల్స్ కి దూరంగా  డిఫరెంట్ గా వున్న బడ్జెట్ మూవీసే హిట్టయ్యాయి. చిత్రం, గమ్యం, వినాయకుడు, ఐతే, అనుకోకుండా ఒకరోజు, ఎ ఫిలిం బై అరవింద్, మంత్ర మొదలైనవి. అయితే ఈ పదిహేడేళ్ళ కాలంలో ఇవి ఓ పదిహేను కూడా లేకపోవడం వెనుకబాటు తనమే. 

          ఇక్కడ గమనార్హమేమిటంటే, ఇవి విడుదలైన సంవత్సరాల్లో ఇంకే మూస బడ్జెట్ మూవీ హిట్ కాలేదు. అన్నీ ఫ్లాప్సే. నువ్వే కావాలి, జయం, ఉయ్యాల జంపాల, హేపీడేస్, పెళ్లి చూపులు, క్షణం, ఈరోజుల్లో, స్వామి రారా  లాంటి కొన్ని మాత్రమే రెగ్యులర్ కథలతో బాగా తీసినవి హిట్టయ్యాయి. గత సంవత్సరం మొత్తం 117 బడ్జెట్ మూవీస్ లో క్షణం, పెళ్లి చూపులు రెండే హిట్టయ్యాయి. మిగతావి ఎందుకు హిట్ కావడం లేదంటే అవి పెద్ద సినిమాలకి మూస నకళ్ళు కావడం వల్ల. బడ్జెట్ మూవీ డిఫరెంట్ గా వుంటేనే మనుగడలో  వుంటుందని గ్రహించక పోవడం వల్ల. 2000 సంవత్సరం నుంచీ ఈ పరమ సత్యాన్ని గుర్తించక పోవడం వల్ల.  

          కనుక మూసకి  బడ్జెట్ మూవీస్ దూరంగా వుండాల్సిందే. అయితే వూహల్లోంచి కథల్ని సృష్టించబోతే చూసిన బిగ్ కమర్షియల్ సినిమాల్లోని మూసలే మెదులుతాయి. చుట్టూ ప్రపంచంలోకి చూస్తే మాత్రం కొత్త   కథలు పుడతాయి.  వివిధ టాపిక్స్ మీద ఎక్కువ ఆర్టికల్స్ చదవడం వల్ల  కూడా కొత్త పాయింట్లు దొరుకుతాయి. వీటిని బడ్జెట్ మూవీ పరిమితుల్లో సినిమాటిక్ గా మల్చుకోవచ్చు. కొత్త దనం కోసం ప్రయత్నిస్తే నిర్మాతలు దొరకరన్న అనుమానం అవసరం లేదు. ఆ కొత్త దనంలో కన్పించాల్సింది కాసుల గలగలలే. కొత్తదనమున్న  కథ చెప్తూంటే అందులో డబ్బులు కన్పిస్తూంటే వదులుకోవడాని ఏ నిర్మాతా ఇష్టపడరు. ఆ డబ్బులు కన్పించేలా కొత్తదనాన్ని తీర్చి దిద్దడానికే అసలు క్రియేటివిటీ అంతా వుపయోగించాలి. 

ఆ ఐదు ఎలిమెంట్స్
          డిఫరెంట్ గా వుంటూ  హిట్టయిన బడ్జెట్ మూవీస్ ని పరిశీలిస్తే, వాటిలో కామన్ గా ఈ ఐదు ఎలిమెంట్స్ కనిపిస్తాయి. 1. హీరోకి స్పష్టమైన లక్ష్యం వుండి  యాక్టివ్ పాత్ర అయివుండడం, 2. నేపధ్య వాతావరణం మిస్టీరియస్ గా వుండడం, 3. సబ్ ప్లాట్స్ లేకుండా ప్రధాన కథ మాత్రమే వుండడం, 4. ఏ జానర్ అయితే ఆ జానర్ మర్యాద కాపాడ్డం, 5. డైలాగులు రియలిస్టిక్ గా వుండడం. 

          ఈ ఐదు ఎలిమెంట్స్ ని కలిపి కథ అల్లితే డిఫరెంట్ గా వున్న బడ్జెట్ మూవీస్ హిట్టయ్యాయి. ఇక ఏ జానర్ కథలు తీసుకోవాలంటే, అప్పటి మార్కెట్లో అమ్ముడుబోయే  ఏ జానరైనా తీసుకోవచ్చు. ఏ జానర్ ని తీసుకున్నా ఆ జానర్ మర్యాదని కాపాడాలి. గత రెండు సంవత్సరాలుగా ప్రేక్షకుల్లో మార్పు వచ్చింది. చిన్న దైనా పెద్ద దైనా జానర్ మర్యాదని కాపాడిన సినిమాలనే హిట్ చేశారు (జానర్ మర్యాద గురించి ఇదే బ్లాగులో వ్యాసాలున్నాయి చదువుకోవచ్చు). కాబట్టి వొళ్ళు దగ్గర పెట్టుకుని జానర్ మర్యాదకి కట్టుబడాలి. నిర్మాత పైత్యమో, నిర్మాత బావమరిది పైత్యమో చొరబెడితే ఇంతే సంగతులు. వాళ్ళూ వుండరు, దర్శకుడూ వుండడు. ఇది గ్యారంటీ. 

          బడ్జెట్ మూవీకి కంటెంటే కీలకం. ఇంతే కీలకంగా  నటీనటుల నటన కూడా అవసరం. ‘కథలో పుట్టే సమస్య- ఆ సమస్యని పట్టుకుని నటీనటుల నటన’  ఇదే బడ్జెట్ మూవీ బాక్సాఫీసు రహస్యం. కాబట్టి నటీనటుల్ని చూసి ఎంపిక చేసుకోవాలి. అన్ని సినిమాల్లో ఒకేలా నటించి, డైలాగులు చెప్పేసే నటీనటుల్ని నివారించాలి. పాత్రని అర్ధం జేసుకుని భిన్న పార్శ్వాలని ప్రదర్శించే రావురమేష్ లాంటి వాళ్ళు బడ్జెట్ మూవీస్ ని కాపాడగలరు తప్ప,  కృత్రిమ ఫార్ములా పాత్రలకి అలవాటు పడిన నటులు కాదు. 

          ఈ వ్యాసం ప్రారంభంలో స్క్రిప్టు పరమైన  సృజనాత్మకత గురించి ప్రస్తావించుకున్నాం. ‘శివ’ బడ్జెట్ మూవీ కాకపోయినా అదిప్పుడు బడ్జెట్ మూవీస్ కి ఒక భరోసా. దీని సార్వజనీన స్ట్రక్చర్ ని ఫాలో అయివుంటే ఎన్నో బిగ్ కమర్షియల్స్ ఫ్లాప్ అవకుండా వుండేవి. బిగ్ కమర్షియల్స్ దీన్ని వదిలేసినా బడ్జెట్ మూవీస్ దీంతో బాముకోవచ్చు. ‘శివ’  స్క్రీన్ ప్లే  ఆధారంగా ‘తెలుగు సినిమా స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్’  శీర్షికన ఈ బ్లాగులోనే రాసిన పదిహేడు వ్యాసాలూ ఒకసారి చదువుకుంటే,  బడ్జెట్ మూవీస్ కి పకడ్బందీ స్క్రీన్ ప్లే, పాత్రచిత్రణలూ సమూలంగా తెలుస్తాయి.  

          ఇక ప్రొడక్షన్ పరంగా బడ్జెట్ మూవీ సృజనాత్మకత ఏమిటో వచ్చే వ్యాసంలో చూద్దాం.

-సికిందర్
         
         
          

          ఇటీవలి సంవత్సరాల్లో చూసుకుంటే, ఏడాదికి సుమారు వందమంది కొత్త దర్శకులు తెలుగులో రంగ ప్రవేశం చేస్తున్నారు. కొత్తగా వచ్చే దర్శకులెవరైనా బడ్జెట్ మూవీస్ తో మొదలవ్వాల్సిందే. రాను రాను కొత్త దర్శకుల బడ్జెట్ మూవీల సంఖ్యా పెరిగిపోతోంది. గత సంవత్సరమే రికార్డు స్థాయిలో 117 విడుదలయ్యాయి. అంటే 117 మంది కొత్త దర్శకులన్నమాట. వీళ్ళు తీస్తున్న బడ్జెట్ మూవీస్ సగటున వారానికి మూడు చొప్పున విడుదలవుతున్నాయి. మూడూ అట్టర్ ఫ్లాపవుతున్నాయి. వారం వారం ఓ ఐదారు కోట్లు బడ్జెట్ సినిమాల పేరిట కోల్పోతున్నాయి కనీసం మూడేసి బ్యానర్లు. ఏడాదికి 156 కోట్లు కోల్పోతున్నాయి సదరు బ్యానర్లు.  ఇందులో వ్యాపారం చేయరాక నష్టపోయే బ్యానర్లు కొన్నే. ఈ నష్టాన్నే లెక్కించాలి. మిగతా వ్యాపారంకోసం కాక మరింకెందుకో కోల్పోయే బ్యానర్ల గురించి బాధపడనవసరం లేదు. వాటి దృష్టిలో అది కోల్పోవడం కాదు. అయినా మొత్తంగా చూస్తే  బడ్జెట్ సినిమాల సెగ్మెంట్ ని ఒక పెద్ద నష్టాల ఊబిగా,  భయంకరమైన ‘బి’ గ్రేడ్ లోయగా తయారు చేసి పెట్టారు. తీసిన బడ్జెట్ మూవీస్ ని  కొనే నాధుడుండడు, బ్యానరే మళ్ళీ పెట్టుబడి పెట్టుకుని విడుదలచేసుకోవాలి. అది ఎందుకూ పనికిరాని విడుదల. శాటిలైట్ హక్కులూ రావు. ఒకప్పుడు విడుదల చూపించుకుంటే ఎంతో కొంత శాటిలైట్ హక్కులైనా  వచ్చేవి. ఇప్పుడు విడుదలే శాపంగా మారింది.

          ఒకప్పుడు బడ్జెట్ సినిమాలు కాస్త క్వాలిటీతో తీసేవిగా- క్వాలిటీ లేని నాసిరకం ‘బి’ గ్రేడ్ గా తీసేవిగా రెండు రకాలుండేవి. ఇప్పుడు బడ్జెట్ మూవీస్ కి అంతా  కలిపి ఒకటే గ్రేడ్ కన్పిస్తోంది - నాసిరకం ‘బి’ గ్రేడ్! ఇందుకే వీటివైపు ఎవరూ కన్నెత్తి చూడ్డం లేదు. రివ్యూలకీ నోచుకోవడం లేదు. బ్యానర్లు కూడా ‘బి’ గ్రేడ్ కిందికి  దిగజారిన బడ్జెట్ మూవీస్ నే ఇంకా తీస్తూ నష్టపోతున్నాయంటే  రకరకాల కారణాలున్నాయి...హాబీ కోసమో, ఎంజాయ్ మెంటు కోసమో, మీడియాలో ఇమేజి బిల్డప్  కోసమో  తీసి నష్టపోతే అది నష్టం కిందికి రాదు. ఇమేజి కోసం పెట్టుబడి కిందికి, జాయ్ రైడ్ జేబు ఖర్చుల కిందికి వస్తుంది. బ్లాక్ తో నష్ట పోతే అది వైట్ కిందికి మారిపోతుంది కనుక ఇది కూడా నష్టం కాదు. ఈ  బ్యానర్లు తీసే ఆ ఒక్క  ఫ్లాప్ తో వెళ్ళిపోతాయి. వీటి తోబాటు ఆ కొత్త దర్శకులూ ఇంటికెళ్ళి పోతారు. ఇలా కాక సిన్సియర్ గా వ్యాపారం కోసంవచ్చి అవగాహనా రాహిత్యంతో నష్టపోయే బ్యానర్స్ గురించే ఆలోచించాలి. ఓ నాల్గేళ్ళ క్రితం బడ్జెట్ మూవీస్ 60- 70 కి మించేవి కాదు. అవి కూడా ‘బి’ గ్రేడ్ కి దిగజారిన నష్ట జాతకాలే. బడ్జెట్ సినిమాలు చాలా పూర్వం కూడా వుండేవి. వాటి సక్సెస్ రేటు కూడా తక్కువే అయినా సక్సెస్ అయ్యాయంటే పది, ఇరవై రెట్లు లాభాలు తెచ్చి పెట్టేవి.

           యాభై లక్షలతో ‘చిత్రం’ తీస్తే 10 కోట్లు,  రెండు కోట్లతో ‘నువ్వే కావాలి’ తీస్తే 20 కోట్లు ఎలా వచ్చాయో ఇప్పుడాలోచిస్తే బుర్ర తిరుగుతుంది. ‘ఐతే’, ‘హేపీ డేస్’, ‘జయం’, ‘ఆనంద్’ లాంటివి కూడా  మంచి ఆర్ధిక విజయాలు చవి చూసిన బడ్జెట్ మూవీసే.

          అప్పట్లో బడ్జెట్ మూవీస్ నుంచి స్టార్లుగా,  పోనీ పాపులర్ హీరో హీరోయిన్లుగా ఎదిగి వచ్చిన వాళ్ళుండే వాళ్ళు.  ‘అల్లరి’ తో నరేష్, ‘చిత్రం’ తో ఉదయ్  కిరణ్, రీమా సేన్, ‘నువ్వే కావాలి’ తో తరుణ్, రిచా పల్లోడ్, సునీల్, ‘జయం’ తో నితిన్, సదా, గోపీచంద్, ‘ఐతే’ తో శశాంక్, సింధూ తులానీ, ‘ఆనంద్’ తో రాజా, కమలినీ ముఖర్జీ,  ‘హేపీ డేస్’ తో తమన్నా, వరుణ్ సందేశ్, నిఖిల్, రాహుల్ లు...ఇలా లిస్టు థ్రిల్లింగ్ గా వుంటుంది. ఇప్పటి లిస్టులో చూడ్డాని కేమీ వుండదు. ఏ కొత్త హీరో ఎవరో, ఎవరొచ్చి పోతున్నాడో; ఏ కొత్త హీరోయిన్ ఎవరో, ఎవరొచ్చి పోతోందో అంతా ‘బి’ గ్రేడాట మాయ! 

          ఆనాటి  బడ్జెట్ మూవీస్ తో వచ్చి పాపులరైన దర్శకుల్లో తేజ, శేఖర్ కమ్ముల, వీఎన్ ఆదిత్య, చంద్ర శేఖర్ ఏలేటి, విజయభాస్కర్, రవిబాబు లాంటి వాళ్ళు ఎందరో  నిలదొక్కుకుని ఆపైన మరిన్ని తీస్తూ పోతే, ఇప్పుడు తీస్తున్న కొత్త దర్శకులందరూ ఆ మొదటి  దాంతోనే  అదృశ్యమైపోతున్నారు. ఎవరొస్తున్నారో, ఎవరు పోతున్నారో కూడా పేర్లు తెలీనంతగా.  \

          ఇలా ఓ సక్సెస్ ని  గానీ, భావి హీరో హీరోయిన్లని గానీ, భావి దర్శకుల్ని గానీ అందించలేని దైన్యంతో   ‘బి’  గ్రేడ్ కి దిగజార్చేశారు బడ్జెట్ మూవీస్ ని!

    బడ్జెట్ మూవీస్ ని  దేనికీ వుపయోగపడని ‘బి’ గ్రేడాటగా మార్చేశాక, బడ్జెట్లు పెంచెయ్యడం ఇంకో ఫ్యాషన్ గా  మారిందిటీవల.  కోటితో పోయే ‘బి’ గ్రేడ్ కి గ్రాండ్ గా రెండు కోట్లు,  కాస్త ఆడితే తప్ప ఏ శాటిలైట్ హక్కులకీ  గ్యారంటీ లేని ‘బి’ గ్రేడ్ కూడా కాని నాసిరకానికి కూడా, రెండూ ప్లస్ పబ్లిసిటీ ఇరవై  = రెండూ  ఇరవై అని  ఫిగర్  చెప్పడం కొందరు అవకాశాల కోసం ప్రయత్నిస్తున్న కొత్త దర్శకులకి ఫ్యాషన్ గా మారిపోయింది. వ్యాపారానికి కాక ఇంకోలా వాడుకోవడానికి వచ్చే బ్యానర్లకి ఐదు కోట్లకి గాలం వేసినా వేయాల్సిందే. ఒక కొత్త బ్యానర్ పుత్రరత్నమే హీరో అవాలనే దుగ్ధతో వుంటే, ఆ ‘బి’ గ్రేడ్ బడ్జెట్ ని ఏకంగా  ఐదున్నర  కోట్ల మెగా బడ్జెట్ కి పెంచేసి  దుగ్ధ తీర్చిన కొత్త దర్శకుడు గొప్పోడే. ఎలాటి వాడికి అలాటి వాడే  దొరుకుతాడు. అలాగని వున్న  నాల్గు వ్యాపారాలకి తోడు ఇదింకో వ్యాపారమని వచ్చే సిన్సియర్ బ్యానర్స్ తో కొత్త దర్శకుడు ఇలా చేస్తే గొప్ప కాదు. అది గొయ్యి తవ్వడం- తనకీ, ఆ సిన్సియర్ బ్యానర్ కీ కూడా. 

           కొత్త దర్శకులు ఫ్యాన్సీ బడ్జెట్లు కోరేవారు కొందరైతే;  మినిమం నాని, శర్వానంద్, సందీప్ కిషన్, రాజ్ తరుణ్ ల లాంటి స్టార్స్ ని కోరేవారు మరి కొందరు. ఈ రెండూ జాప్యానికి దారి తీసేవే. కొత్త దర్శకుడు కొత్త వాళ్లతో తీసే రోమాంటిక్ కామెడీ కో, దెయ్యం కామెడీ కో  అడుగుతున్న రెండు కోట్లకి పైబడి ఫ్యాన్సీ బడ్జెట్లు పెట్టే  బ్యానర్లు ముందుకు రావడానికి  ఎంత జాప్యం జరుగుతుందో; నాని టు రాజ్ తరుణ్ రేంజిలో అవకాశం దక్కించుకోవడానికీ అంతే  జాప్యం జరుగుతుంది. కొత్త దర్శకులకి స్టార్లు అవకాశం ఇవ్వాలని లేదు, ఇవ్వాలనుకుంటే రెడీగా డేట్లు వుండవు. ఏడాదో రెండేళ్ళలో  వేచివుండాలి. అప్పుడు కూడా పరిస్థితులెలా మారిపోతాయో తెలీదు. 

          ఇలా ఫ్యాన్సీ బడ్జెట్లు, స్టార్స్ తో అవకాశాలూ అనే పెద్ద కోరికలు పెట్టుకుని ఎక్కడేసిన గొంగళి అవుతున్న వాళ్ళూ  లెక్కలేనంత మంది.

***

       పై కెగరాలంటే కింద భూమి వుండాలి, భూమి లేకుండా పైకెగర లేవంటే రుచించదు. షార్ట్ కట్సే కావాలి. ఇదంతా  ఏ రూల్సూ లేని ఆటే  కాబట్టి ఏదైనా జరిగిపోవచ్చు. ఒక్కటే జరగడం లేదు. కోటితో తీస్తే పది,  పోనీ రెండు తెచ్చి పెట్టే  ఫస్ట్ టైం డైరెక్టర్ ఎవరూ కన్పించడం లేదు.  డాక్టర్ దాసరి నారాయణ రావు అక్కినేనితో ‘దేవదాసు మళ్ళీ పుట్టాడు’ అనే పెద్ద సినిమా తీయక మునుపు తీసిన 20 సినిమాలూ బడ్జెట్ మూవీసే. బడ్జెట్ సినిమాల దర్శకుడుగా ఆయన పేరు తెచ్చుకున్నారు. ఇప్పుడు ఒక కామెడీ సినిమాల దర్శకుడే లేనట్టు, బడ్జెట్ సినిమాల దర్శకుడంటూ  కూడా ఎవరూ లేరు.   ఓవర్ బడ్జెట్ ఫ్లాప్స్ ఇచ్చే కొత్త  దర్శకులు, అప్పుడే స్టార్స్ కి నిచ్చెనేసే కొత్తదర్శకులూ క్రిక్కిరిసి వున్నారు. 

          కోడి రామకృష్ణ కూడా బడ్జెట్ సినిమాల దర్శకుడుగా ప్రారంభంలో  పేరు తెచ్చున్నారు. తక్కువ బడ్జెట్ తో ఆయన తో తీస్తే మంచి లాభాలొస్తాయనే నమ్మకం వుండేది. ఇవ్వాళ పరుగెత్తి పాలు తాగేయడానికి వీలిచ్చేంత  సులభ  టెక్నాలజీ అందుబాటులో కొచ్చాక, నిలబడి నీళ్ళేందుకు తాగాలనుకుంటున్నారు. ఒకవేళ ఓ బడ్జెట్ సినిమాకి  కొత్త దర్శకుడు రూపాయి మీద హీన పక్షం పది పైసలు లాభం తెచ్చి పెట్టినా, మళ్ళీ ఇతర బడ్జెట్ నిర్మాతలకి అందుబాటులో వుంటాడన్న నమ్మకంలేదు. వెళ్ళిపోయి తనకి అందుబాటులో వుండని  స్టార్స్ కోసం ప్రయత్నాల్లో వుంటాడు పది పైసల సక్సెస్ తో. ఆ స్టార్సూ  దొరకరు, ఎందుకంటే అక్కడ రద్దీ ఎక్కువ. పైగా సీనియర్ దర్శకుల పోటీ. వాళ్ళని దాటుకుని పది పైసల కొత్త సక్సెస్ ఫుల్ దర్శకుడికి అవకాశం రావాలి. ఒకవేళ వచ్చినా వెంటనే ప్రారంభం కాదు. ఒక బడ్జెట్ మూవీని సక్సెస్ చేసి వచ్చిన కొత్త దర్శకుడికి ఓ రేంజి స్టార్స్ అవకాశ మివ్వాలన్నా ఏంతో కాలం పడుతుంది.   

          దీంతో ఎవరైనా కొత్త దర్శకులు సక్సెస్ ఫుల్ బడ్జెట్ సినిమా తీసినప్పటికీ, మళ్ళీ  బడ్జెట్ సినిమాలు తీసే నిర్మాతలకి అందుబాటులో వుండడం లేదు. దీంతో ఆ నిర్మాతలు ఇంకో ఫస్ట్ టైం దర్శకుణ్ణి నమ్మి మునిగిపోవాల్సి వస్తోంది. ఒక సక్సెస్  ఇచ్చిన బడ్జెట్  దర్శకుణ్ణి పట్టుకుందామంటే అతను  స్టార్స్ వెయిటింగ్ రూములో వెయిట్ చేస్తూంటాడు. అటు స్టార్ తో తీయలేకా, ఇటు ఇంకో బడ్జెట్  నిర్మాతకి ఉపయోగపడకా త్రిశంకు స్వర్గంలో కొట్టు మిట్టాడుతూ వుంటాడు. 

          చాలా విచిత్రంగా వుంటుంది.  ఒక కొత్త దర్శకుడుగా ఒకప్పుడు తను బడ్జెట్ మూవీ అవకాశం  కోసం బ్యానర్స్  చుట్టూ తిరిగిన నిరుద్యోగపు రోజుల్ని, పడిన పడిగాపుల్నీ  ఎలా మర్చిపోతాడో అర్ధం గాదు. ఇప్పుడు చూస్తే, కొత్త దర్శకుడిగా ఒక బడ్జెట్ మూవీ సక్సెస్ చేసి కూడా  స్టార్స్ దగ్గర మళ్ళీ అవే వెయిటింగ్ బాధలు పడుతూంటాడు. అదే నిరుద్యోగం చేస్తూ  టైం వృధా చేసుకుంటాడు. దర్శకత్వం కోసం ప్రయత్నిస్తున్నప్పుడు తను ఒంటరి వాడే. అయినా కనీసం పది మంది నిర్మాతల్ని కలుస్తూంటాడు అవకాశాల కోసం. ఏదో ఒక ఆశ, నల్గురితో సంబంధాలూ వుండి ఊరట లభిస్తుంది. అలా  కొత్త దర్శకుడుగా  ఒక బడ్జెట్ మూవీ పట్టుకుని సక్సెస్ ఇచ్చాడే అనుకుందాం, ఇక స్టార్ ముంగిట్లో వాలిపోయి మళ్ళీ ఒంటరి వాడైపోతాడు, మళ్ళీ నిరుద్యోగి అయిపోతాడు. తనని దర్శకుణ్ణి చేసిన బడ్జెట్ మూవీ సెగ్మెంట్ ని మర్చిపోతాడు. సక్సెస్ ఇచ్చిన ఇతడి కోసం బడ్జెట్ నిర్మాతలు ప్రయత్నిస్తే స్టార్ దగ్గర కన్పిస్తాడు. పైకెళ్ళి పోయినవాడు మన కెందు కొస్తాడులే అనుకుంటారు బడ్జెట్ నిర్మాతలు. ఇలా చుట్టూ నిర్మాతలతో సంబంధాలు కోల్పోయి, స్టార్ దగ్గర ఎటూ తేలక, ఒంటరి నిరుద్యోగపు వెతలు అనుభవిస్తూ వుంటాడు. కొంతకాలానికి ప్రేక్షకుల జ్ఞాపకాల్లోంచి కూడా చెరిగిపోతాడు. 

          ఒక బడ్జెట్ మూవీ సక్సెస్ చేసి ఆ సెగ్మెంట్ లో కింగ్ అన్పించుకున్నాక, వేరే కింగులున్న చోటికి ఛోటా కింగుగా ఎందుకెళ్ళాలో అర్ధంగాదు. ఢిల్లీ కింగ్ అన్పించుకున్న అరవింద్  కేజ్రీవాల్ ముందు తన రాజ్యంలో  తాను పూర్తిగా బలపడకుండా, అప్పుడే పంజాబ్ కీ, గోవాకీ వెళ్లి కంగు తిని-  ఢిల్లీ గల్లీలు కూడా  పోగొట్టుకున్న పరిస్థితే ఇదీ.   సినేరియా మారవచ్చు- పాత్ర ప్రయాణం మాత్రం ఎక్కడైనా ఒకలాగే వుంటుంది-  వుండాల్సిన తెలివితో వుండకపోతే. పరుగెత్తి పాలే తాగుదా మనుకుంటున్నారు. అయితే ఇలా ఎంత సేపు తాగుతామనే ఆందోళన కూడా  లోలోపల పీకుతూనే వుంటుంది. 

          ఇలా కొత్త దర్శకులు ఫ్యాన్సీ బడ్జెట్లు కోరడంతో, స్టార్స్ తో అవకాశాలు ఆశించడంతో, కొత్త దర్శకుడిగా  సక్సెస్ ఇచ్చినా  మళ్ళీ బడ్జెట్  సెగ్మెంట్ కి దూరమవడంతో,  బడ్జెట్ సినిమాలు ‘బి’ గ్రేడ్ అగ్నిగుండానికి ఆహుతవుతున్నాయి.

1. బడ్జెట్ సినిమాలు సక్సెస్ కావడం లేదు.
2. బడ్జెట్ సినిమాలు భావి హీరోహేరోయిన్లని అందించడం లేదు
3. బడ్జెట్ సినిమాలు భావి దర్శకులని తయారు చేయడం లేదు
4. బడ్జెట్ సినిమాలు ‘బి’ గ్రేడ్ కి దిగజారిపోయాయి.
5. కొత్త దర్శకులు ఫ్యాన్సీ బడ్జెట్లు కోరుతున్నారు.
6. కొత్త దర్శకులు స్టార్స్ తో అవకాశాలు ఆశిస్తున్నారు.
7. కొత్త దర్శకులు సక్సెస్ ఇచ్చి బడ్జెట్ నిర్మాతలకి దొరకడం లేదు.
8. కొత్త దర్శకులు బడ్జెట్ సినిమాల్ని ‘బి’ గ్రేడ్ అగ్నిగుండంలో పడేసి పోతున్నారు.
9. కొత్త బ్యానర్స్  వ్యాపారం కోసం రావడం లేదు.
10. కొత్త బ్యానర్స్ వ్యాపారం కోసం వచ్చినా ఏం తీయాలో తెలీడం లేదు.
11. కొత్త బ్యానర్స్  కొత్త దర్శకుల్ని తమ సారధిగా భావించడం లేదు.
12. కొత్త బ్యానర్స్ బడ్జెట్ మూవీస్ ని ‘బి’ గ్రేడ్ కి దించి వెళ్ళిపోతున్నాయి.   

***

      ఓ  చిన్న యాడ్ ఫిలిం తీయాలంటే చాలా సృజనాత్మక శక్తి కావాలి. ఆ యాడ్ మీద  కంపెనీ  అమ్మకాలు ఆధారపడి వుంటాయి కాబట్టి. అలాంటిది ఒక బడ్జెట్ మూవీ అమ్ముడుబోవాలంటే ఇంకెంత సృజనాత్మక శక్తి కావాలి. సృజనాత్మక శక్తిని అరచేతిలో టెక్నాలజీగా భావిస్తే  ‘బి’ గ్రేడ్ మూవీసే తీయగల్గుతారు. అరచేతిలో టెక్నాలజీ షార్ట్ ఫిలిమ్స్ కి, ఇండీ ఫిలిమ్స్ కి, క్రౌడ్ ఫండింగ్ ఫిలిమ్స్ కీ,  హోమ్  వీడియోస్ కీ ఉపయోగ పడొచ్చు గానీ,  బడ్జెట్ మూవీస్ కి కాదు. ‘చిత్రం’  అప్పుడు అరచేతిలో టెక్నాలజీ లేదు, ‘ఈ రోజుల్లో’ అప్పుడుంది. ఆ తర్వాత  అది బడ్జెట్ మూవీస్ కే  పనికి రాలేదు. సినిమాకి అనుకరణలైన  షార్ట్  ఫిలిమ్స్, ఇండీ ఫిలిమ్స్, క్రౌడ్ ఫండింగ్ ఫిలిమ్స్, హోమ్  వీడియోస్  టెక్నాలజీ తో బడ్జెట్ మూవీ తీయబోతే, అదెందుకూ పనికిరాని  ‘బి’ గ్రేడ్ సరుకుగా మూలబడుతుంది.  

          పై అనుకరణల (షార్ట్  ఫిలిమ్స్, ఇండీ ఫిలిమ్స్, క్రౌడ్ ఫండింగ్ ఫిలిమ్స్, హోమ్  వీడియోస్)  నుంచి బడ్జెట్ మూవీస్ కి కొత్త దర్శకుడు ప్రమోటవుతున్నప్పుడు, అతను  వేసే అడుగు బారుగా వెళ్లి బిగ్ కమర్షియల్స్  ఆకర్షణల  మీద ఐరన్ లెగ్ లా  పడుతోంది. అదీ సమస్య. బడ్జెట్ మూవీ తీయబోతే ఎవరి సమస్య అయినా ఇదే- బిగ్ కమర్షియల్స్ మీద ఐరన్ లెగ్స్ వేసే యోచన.  అనుకరణలకీ, బిగ్ కమర్షియల్స్ కీ మధ్య బడ్జెట్ మూవీస్ అనే వారధి వుంటుందని గమనించడం లేదు.  అనుకరణల మీంచి కాలెత్తితే, బారుగా తీసికెళ్ళి బిగ్ కమర్షియల్ ఎట్రాక్షన్స్ మీద దభీమని వేస్తున్నారు. తాము ముందు గడిపే షార్ట్, ఇండీ, క్రౌడ్,  హోమ్  అనుకరణల కాలం మాయల ఫకీరు కాలం. ఇవి తీస్తున్నప్పుడు భావి దృష్టి  బడ్జెట్ సినిమాల మీద వుండదు- బిగ్ కమర్షియల్  ‘సరైనోడు’ లో అల్లు అర్జున్ అలా ఇరగదీశాడు, ఇంకో బిగ్ కమర్షియల్  ‘లక్కున్నోడు’ లో మంచు విష్ణు ఇలా యాక్షన్ చేశాడు... మనంకూడా అలా తీయాలి ....అంటూ బిగ్ కమర్షియల్ పోకడల్నే  మనసంతా మేట వేసుకునేలా చేస్తుంది మాయల ఫకీరు కాలం. దీంతో బడ్జెట్ మూవీ తీయబోతే అది బిగ్ కమర్షియల్ అనుకరణలాగే వుంటుంది తప్ప,  బడ్జెట్ మూవీ ఒరిజినాలిటీని ప్రదర్శించదు. 

          అరచేతిలో టెక్నాలజీతో ఉత్సాహపడి నేరుగా బిగ్ కమర్షియల్ కి గాలం వేసుకోవాలంటే నిరభ్యంతరంగా వేసుకోవచ్చు. అంతేగానీ కోటి రూపాయలు మాత్రమే బడ్జెట్ దొరికినప్పుడు బిగ్ కమర్షియల్ కలల్ని మర్చిపోవడమే  కాదు, అసలు చేతిలో వున్న కోటి బడ్జెట్ మూవీని కూడా బిగ్ బడ్జెట్ కొలమానాలతో చూడకూడదు. కానీ ఈ డిసిప్లిన్ ఎవరి కుంటుంది- ఇది ఏ రూల్సూ వర్తించని ఆట కదా!  చేతిలో కలానికి వుండనట్టే బడ్జెట్ కీ రూల్స్ లేవు! బిగ్ కమర్షియల్స్ కీ,  బడ్జెట్ మూవీస్ కీ దేనికీ – సినిమా అనే కళారూపానికి- అరచేతిలో టెక్నాలజీ అనే తేలిక భావపు మైండ్ సెట్ పనికి రాదని చెప్తే ఎవరు వింటారు?  నాటకాల మైండ్ సెట్, సీరియల్స్ ల మైండ్ సెట్ సినిమాలకి పనికి రానట్టే, అరచేతిలో టెక్నాలజీ అల్ట్రా మోడరన్ మైండ్ సెట్ కూడా పనికిరాదు. ప్రపంచం వేగంగా పరిగెడుతున్నట్టే  అన్పిస్తుంది, అంతే. మనం నేర్చుకుంటూ వెనకబడి పోతున్నామని అందిన పనిముట్టు అందుకుని ఒకడికంటే ముందుకు పరుగులు తీస్తూంటాం. కానీ ప్రపంచం ఎక్కడా వేగంగా పరిగెట్టడం లేదు.పని గంటలు అవే ఎనిమిది గంటలున్నాయి. భూమి ఇరవై నాలుగ్గంటలే తన చుట్టూ తాను తిరుగుతుంటుంది.  అదేం స్పీడు పెంచుకుని  గిర్రున ప్రపంచాన్ని కూడా తిప్పడం లేదు మనం చెలరేగిపోవడానికి. పరిగెట్టాలనుకుంటే ఏమీ నేర్చుకోలేరు, తెలుసుకోలేరు.

***

        నిలబడి నీళ్ళే తాగుతూంటే అమృతం దానికదే కురుస్తుంది. సినిమా నిలబడి నీళ్ళే తాగమంటుంది, పరుగెత్తి పాలు తాగమనదు. సినిమా మదగజం లాంటిది. దాన్ని లొంగ దీసుకుని  విజయయాత్ర చేయాలంటే మెరికలు తిరిగిన మావటి వాడు కావాలే  గానీ, ఇంకో టెక్నాలజీ- యాప్  లేదు. సినిమాని వ్యూహంతో లొంగదీయాలి. బడ్జెట్ మూవీని ఇంకింత వ్యూహంతో లొంగ దీయాలి. కొత్త దర్శకుడు సినిమా అనగానే బడ్జెట్ మూవీ ని దాటుకుని సుదూరాన బిగ్ కమర్షియల్స్ ఆకర్షణల్ని చూడ్డం మానుకోవాలి. అదొచ్చినప్పుడు అది తీయొచ్చు, ప్రస్తుతం చేతిలో వున్నది బొటాబొటీ కోటిన్నర ప్రాజెక్టే. దీని వ్యూహం దీనికుంటుంది, దానివ్యూహం దీనికుండదు. అరచేతిలో టెక్నాలజీని మర్చిపోవాలి- అది సినిమా మైండ్ సెట్ కాదు. బడ్జెట్ మూవీ మైండ్ సెట్ అసలే కాదు. బడ్జెట్ మూవీ మైండ్ సెట్, బిగ్ కమర్షియల్ కి మించిన సృజనాత్మక దృష్టే!

(ఇంకా వుంది)

- సికిందర్

      గత వ్యాసంలో స్క్రిప్టు పరంగా బడ్జెట్ మూవీ పరిమితుల్ని తెలుసుకున్నాం. ఇక ప్రొడక్షన్ పరంగా పరిమితుల విషయానికొస్తే కొంత మంది కన్ఫ్యూజ్ అవుతున్నారు. శాస్త్రీయంగా బడ్జెట్ స్క్రిప్టు రాయడం కొత్త కావడం వల్ల  కావచ్చు అర్ధం జేసుకోలేకపోతున్నారు.  స్క్రిప్టుకి ప్రొడక్షన్ పరిమితులు అన్నప్పుడు మొత్తం సినిమాకి అయ్యే ప్రొడక్షన్ వ్యయం అనుకుంటున్నారు. భోజనాల ఖర్చు అదుపులో వుంచాలంటున్నారు.  షూటింగులో  భోజనాల ఖర్చు గురించి కథ రాస్తున్నప్పుడు  ఎలా ఆ లోచిస్తారు? అలాగే డబ్బింగో, డీటీఎస్సో తక్కువకి మాట్లాడుకోవాలంటున్నారు. దీంతో కథకేం సంబంధం?  ఇదే కన్ఫ్యూజను. అంటే హీరోతో ఒక సీను రాస్తున్నప్పుడు, ఈయనకి లంచ్ బ్రేక్ లో పులాస చేప పెట్టొద్దు, కొర్రమీను మాత్రమే పెట్టాలన్న దృష్టితో సీను రాస్తారా?  బయట ఆయన చేసే లంచ్ కీ, కథలో ఆయన సీనుకీ ఏం సంబంధం? కథకావల జరిగేదాంతో కథకేం సంబంధం? కథలో లంచ్ సీను వుంటే అప్పుడు పులాస తింటున్నట్టు రాయాలా వద్దా అని ఆలోచించ వచ్చు. నిరభ్యంతరంగా కథలో హీరో పులాస తింటున్నట్టు రాయవచ్చు- ప్రొడక్షన్ మేనేజర్ కొర్రమీనే తెచ్చిపెట్టినా అది పులాస అన్నట్టే డైలాగులు పలుకుతాయి కాబట్టి చెల్లిపోతుంది. కథలో కాకుండా హీరో బయట పులాస తింటూంటే అది పూర్తిగా నిర్మాత చూసుకునే విషయం. ఇలా కథ  కావల, కథలోపల  తేడాలు గ్రహించకపోతే  బడ్జెట్ స్క్రిప్టులు  రాయబోవడం అనవసరం.        

          కథలోపల అయ్యే ప్రొడక్షన్ వ్యయాలు కథకి ఎన్ని లొకేషన్లు, ఎన్ని అవుట్ డోర్ సీన్లు, ఎన్ని ఇండోర్ సీన్లు, ఎన్ని ‘డే’ సీన్లు, ఎన్ని నైట్ ఎఫెక్ట్ సీన్లు, ఎన్ని పాటలు, ఎన్ని పోరాటాలు...ఇలాంటివి దృష్టిలో పెట్టుకుని మాత్రమే  ప్రొడక్షన్ ఫ్రెండ్లీ స్క్రిప్టు రాయాల్సి వుంటుంది. ఒక కథా లోకంలో కథ ఎక్కడెక్కడ (ప్లేస్) ఎప్పుడెప్పుడు (టైం) కొనసాగాలో నియంత్రిస్తూ రాసేదే ప్రొడక్షన్ దృష్టిగల స్క్రిప్టు.

          ప్లేస్ :  సాధ్యమైనంత తక్కువ లొకేషన్స్ నిర్ణయించాలి. ఈ లొకేషన్స్ ఇండోర్ కావొచ్చు, అవుట్  డోర్ కావొచ్చు. లొకేషన్స్ ఎన్ని ఎక్కువైతే అంత రవాణా ఖర్చు, సమయం వృధా అవుతాయి. ఒక బడ్జెట్ స్క్రిప్టులో ఒక ఆఫీసు, ఒక ఇల్లు ప్రధానంగా, ఇంకో రెండు ఇళ్ళు  అనుబంధంగా నిర్ణయించి ఇండోర్ సీన్లు రాశారు. అవుట్ డోర్స్ కి కొన్ని రోడ్లు, ఒక కాలనీ, ఒక డంప్ యార్డు, ఒక పార్కు నిర్ణయించి సీన్లు రాశారు. అమెరికాలో వుంటున్న హీరోయిన్ సీన్లకి అమెరికా చూపించనవసరం లేకుండా అపార్ట్ మెంట్ లో ఇండోర్ సీన్స్ మాత్రమే రాశారు. ఒక ఎస్సై పాత్రకోసం పోలీస్ స్టేషన్లో సీన్లు రాయకుండా, ఎస్సై –హీరోల మధ్య జనసమ్మర్ధం లేని రోడ్డు మీదే జరిగే సీన్లు రాశారు. బిజినెస్ చేసే పాత్రకి  అట్టహాసంగా ఆఫీసు లేకుండా, కూలిపోయేట్టున్న  పాత బిల్డింగు పెట్టుకుని దానిమీద జోకులతో కవర్ అయ్యేట్టు సీన్లు రాశారు. ప్రొడక్షన్ వ్యయం తగ్గించేందుకు క్రియేటివ్ ఆలోచనలతో ఇలా సీన్లు రాయాల్సి వుంటుంది.  ప్రొడక్షన్లో సృజనాత్మకత అంటే ఇదే. రైటర్స్ చాలా మందే వుంటారు- ప్రొడక్షన్ ఫ్రెండ్లీ రైటర్లు కావాలి ఈ కాలంలో. ఇక తప్పని సరై  కాఫీ షాప్, రెస్టారెంట్, బార్ లలో ఒక్కో ఇండోర్ సీను నడిపారు. ఇవికూడా పేజీన్నర లోపే. 

          సీన్లు రాసే రచయిత చిత్రీకరణలో ఎప్పటి కప్పుడు అభివృద్ధి చెందుతున్నటెక్నాలజీ మీద కూడా కన్నేసి వుంచాలి. ఇదివరకు అవుట్ డోర్  సీన్లు రాయాలంటే బడ్జెట్ కి భయపడే వాళ్ళేమో  గానీ ఇప్పుడవసరం లేదు. ఓస్మోలాంటి  అత్యాధునిక కెమెరా లొచ్చాక  బడ్జెట్ మూవీస్ కి శృంఖలాలు తొలగిపోయాయి. యదేచ్ఛగా అవుట్ డోర్ సీన్లు రాసుకోవచ్చు. ట్రాఫిక్  లో కూడా రాసుకోవచ్చు. పాత్రలు  నడుచుకుంటూ, వాహనాల్లో  పోతూ మాట్లాడుకునే సీన్లు కూడా రాసుకోవచ్చు.  ఇవన్నీ ఓస్మో తో గెరిల్లా స్టయిల్ షూట్ తో తీయవచ్చు. 

          కొన్ని రద్దీ ప్రాంతాల్లో, కొన్ని లొకేషన్ ఫీజులు అధికంగా వుండే ఖరీదైన ప్రాంతాల్లో ఒస్మో తో గెరిల్లా షూట్ చేసుకు రావచ్చు. గెరిల్లా షూట్ తో  ఏఏ సీన్లు రాయ వచ్చో తెలుసుకోవాలంటే  ప్రొడక్షన్ ఫ్రెండ్లీ   రైటర్లు తమ దగ్గర  ‘ది గెరిల్లా ఫిలిం మేకర్స్ హేండ్ బుక్’ ని తప్పనిసరిగా వుంచుకోవాల్సిందే. ప్రధానంగా  ఓస్మో అనేది  యాక్షన్ కెమెరా. అలాగని ఇండోర్ లో టాకీ పార్టులు తీయలేరని కాదు. అన్నీ తీసుకోవచ్చు. 

       ఐతే ఓస్మో పట్టుకుని  గెరిల్లా  షూట్ తో ఏదైనా తీయవచ్చనుకుంటూ అవుట్ డోర్ లొకేషన్స్ ఎడాపెడా రాసేస్తే యూనిట్ తరలింపు ఖర్చులు, షూటింగ్ దినాలూ పెరిగిపోయి సగంలోనే బడ్జెట్ నిల్  అవుతుంది. బడ్జెట్ మూవీ కి అద్భుతమన్పించే ఓ మూడు అవుట్ డోర్ లొకేషన్స్ లో పొదుపుగా సీన్లు రాసుకుంటే సరిపోతుంది. 

          ఇక ఓ విలేజిలో జరిగే కథ రాసుకుంటే- బడ్జెట్ పెరుగుతుంది. నటీనటులు, యూనిట్ అందరూ అక్కడే వెళ్లి బసచేయాల్సిన పరిస్థితి వుంటుంది. యూనిట్ కి  డబుల్ బత్తాలు చెల్లించాల్సి వస్తుంది. కాబట్టి వీలైనన్ని  తక్కువ పాత్రలతో, వీలైనన్ని తక్కువ లొకేషన్స్ లో వేగంగా షూటింగ్ ముగించే కథ రాసుకోవాలి.  

          విలేజితో బడ్జెట్ స్క్రిప్టుకి చాలా పనుంటుంది. ప్రతీ గ్రామానికీ ఒక వ్యక్తిత్వం వుంటుంది, జీవితం వుంటుంది. వీటిని తప్పనిసరిగా కథలో  భాగం చేయాలి. విలేజి బ్యాక్ డ్రాప్ లో బడ్జెట్ మూవీ రాసేటప్పుడు విధిగా వూళ్ళు తిరిగి కథకి తగ్గ విలేజిని ఎంపిక చేసుకోవాలి. అక్కడి లొకేషన్స్ వీడియోలు తీసుకోవాలి. అక్కడి ప్రజల్ని, వాతావరణాన్ని, జీవన రీతుల్నీ చిత్రీకరించుకుని రావాలి.  ప్రతీ గ్రామానికి కొన్ని లాండ్ మార్క్ స్థలాలుంటాయి. వాటిని గుర్తించాలి. ఇంకా అవసరమైన రీసెర్చి అంతా చేసుకుని,  కథకి నప్పే ఐదారు లొకేషన్స్ ని మార్క్ చేసుకుని వాటి ప్రకారం కథ నడపాలి. 

          లాండ్ మార్క్ స్థలాలతో ప్రత్యేక శ్రద్ధ వహించి, వ్యూహాత్మకంగా  సీన్లు రాయాలి. ఏ సీను పడితే ఆ సీను ల్యాండ్ మార్క్ స్థలాల్లో పెట్టి రాయకూడదు. వాటి విలువ పోతుంది. లాండ్ మార్క్ స్థలాల  విజువల్ అప్పీల్ ని ఉన్నతీ కరించాలంటే  కేవలం థీమ్ ని ద్విగుణీకృతం చేసే కీలక సన్నివేశాలే అక్కడ పెట్టి రాయాలి. పతాక సన్నివేశాలు కూడా రాయవచ్చు. వేరే సీన్లు తీస్తున్నప్పుడు  ఈ ల్యాండ్ మార్క్ స్థలాలు వ్యూలో లేకుండా చూసుకోవాలని నోట్ రాయాలి.  ల్యాండ్ మార్క్ స్థలాల్ని  ఎంత తక్కువ చూపిస్తే అంత ఉన్నతంగా వుంటుంది బడ్జెట్ మూవీ.

          ఏదో విలేజికి వెళ్లాం, షెడ్యూల్ ముగించు కొచ్చాం అన్నట్టుగాక- విలేజియే కథ- కథే విలేజి అన్నట్టుగా క్రియేట్ చేయగల సత్తా వుంటే,  ఆ విలేజిలు టూరిస్టు స్పాట్స్ కాకుండా పోవు! బడ్జెట్ మూవీ మరింత పాపులర్ అవకుండా పోదు! 

          మలయాళంలో ‘ప్రేమమ్’ ఈ పనే చేసింది. కేరళలోని అలవప్పుళ  గ్రామ అందచందాల్ని అది చూపించిన తీరుకి కాలేజీ స్టూడెంట్స్ ఫిదా అయిపోయారు. పొలోమని అక్కడికి వరసకట్టి, ఆ సినిమాలో హీరోయిన్ ని చూసి హీరో ప్రేమలో పడే  లొకేషన్ ని టూరిస్ట్ స్పాట్ గా చేసి పడేశారు. వర్ధమాన సినిమా రచయితలూ ఆ వూరికెళ్ళి ఇన్స్ పిరేషన్ కోసం విహరించడం మొదలెట్టారు. 

          ‘అనార్కలీ’ అనే మరో మలయాళ మూవీలో లక్షద్వీప్ లొకేషన్స్ ని చిత్రీకరించిన తీరుకి మలయాళీలు అక్కడికి విహారయాత్రలు మొదలెట్టారు. ఇంకో మలయాళ మూవీ ‘ఎన్ను నింతే మొయిదీన్’ విడుదలకి ముందు కేరళలోని ముక్కం అనే గ్రామం పెద్దగా ఎవరికీ తెలీదు.  సినిమా విడుదలయ్యాక అదొక ప్రేమికుల యాత్రా స్థలమైపోయింది. సినిమాలో పాత్రలైన ‘మొయిదీన్- కాంచన మాల’ లు జీవించిన ఆ  గ్రామానికి  వెళ్ళని ప్రేమికుల్లేరు. ఒక హాస్టల్ విద్యార్థినులంతా ఆ వూళ్ళో ‘కాంచనమాల’ ని చూడ్డానికి ప్రయాణం కట్టారు. ఆ వూళ్ళో ‘కాంచనమాల’  ఇల్లు, ‘మొయిదీన్; ఇల్లూ టూరిస్టు స్పాట్స్ గా మారిపోయాయి.

          బడ్జెట్ మూవీస్ లో  స్థలాలు పాత్రలు ఎంతగా ముద్ర వేయగలవో  పై సందర్భాలే తార్కాణాలు. కాబట్టి విలేజీని ఒక పాత్రగా  చేసి ప్రతిష్టించేలా సీన్లు రాయాలి. వ్యూహాత్మక స్క్రిప్టు రచనతోనే  బడ్జెట్ మూవీ  బడ్జెట్ లో వుంటూకూడా  నల్గురి నోళ్ళల్లో నానుతుందని తెలుసుకోవాలి. 

          బడ్జెట్ మూవీకి బ్యాంకాక్ లో కథ పెట్టి రాయనవసరం లేదు. విదేశీ షూటింగులే అవసరం లేదు. బ్యాంకాక్ ని చూడ్డానికి ప్రేక్షకులు బడ్జెట్ మూవీస్ కి రారు. సినిమాల్లో మిస్సైపోతున్న కథ కోసం బడ్జెట్ మూవీస్ కి వస్తారు ప్రేక్షకులు.

***

          టైం : డే టైం, నైట్ టైం లలో డే టైంతో ఇబ్బంది ఎప్పుడూ లేదు. నైట్ టైంతో అవుట్ డోర్ లోనే ఇదివరకు ఖర్చుతో కూడుకున్న వ్యవహారమమని  జంకే వాళ్ళు.  అందుకని వీలైనంత బయటి నైట్ సీన్లు తగ్గించి, ఇండోర్ నైట్  సీన్స్ పెట్టుకునే వాళ్ళు. ఒస్మో కెమెరాతో ఈ పరిమితులు తొలిగాయి. బయట నైట్ సీన్స్ పెట్టి రాసుకోవచ్చు. ఒస్మో తో చిత్రీకరణకి యూనిట్, జనరేటర్ వగైరా హంగామా అక్కర్లేదు. స్ట్రీట్ లైట్లతోనే పనికానిచ్చేయొచ్చు. ట్రాఫిక్ లో కూడా పెట్టి సీన్లు రాయవచ్చు. కావలసినన్ని నగర దృశ్యాలు నైట్ లో పెట్టి రాసుకోవచ్చు. ఐతే రాయకూడదు. ఎందుకంటే, అన్నేసి లొకేషన్స్ కి రవాణా, పనిదినాలూ పెరిగిపోతాయి. డబుల్ బత్తాలు కూడా మీద పడతాయి. 

          ఇక ఆరుబయట వెన్నెల్లో హాయిగా చందమామని  చూస్తూ హీరో హీరోయిన్లు సరస సంభాషణ  చేస్తున్నారని అద్భుత దృశ్య కావ్యం ముచ్చటపడి సృష్టించబోతే,  బడ్జెట్ అంతా సీజీ సఫా చేసేస్తుంది. బడ్జెట్ మూవీ కి సీజీ అవసరపడే ఒక్క సీను కూడా రాయకూడదు. అలాగే వర్షం సీన్లు కూడా రాయకూడదు. బయట వర్షం పడుతున్నట్టు కిటికీ అద్దం మీద నీళ్ళు  పడుతున్న ఎఫెక్ట్స్ అయితే ఫర్వాలేదు.

***

      ఇక పాటలు ఖర్చుతో కూడుకున్న పని. బడ్జెట్ మూవీకి ఆరేసి పాటలు ఇప్పుడెవరూ పెట్టడం లేదు. నాల్గుకూడా ఎక్కువే. పాటలకి డాన్సులు ఇప్పుడు పెట్టడం లేదు. మాంటేజ్ సాంగ్సే వుంటున్నాయి. డాన్సులుండే  పాటలతో రైటర్ కి సంబంధం లేదుగానీ, మాంటేజెస్ పాటలకి బిట్ సీన్లు రాయాల్సి వుంటుంది. ఒక్కోసారి ఈ మాంటేజ్ సాంగ్స్ కథని నడిపిస్తూ వుంటాయి. ఈ మాంటేజెస్ లో సాధ్యమైనంత   భావుకత  ఉట్టిపడేలా రాస్తే మంచిది. అంటే  డాన్సుల్లో వుండే భావుకతని  మాంటేజెస్ లో సీన్ల రూపంలో భర్తీ చేయడమన్నమాట.  పాటల్ని కవులు భావుకతతో రాస్తారు. ఇవి డాన్సు పాటలైతే రైటర్ తప్పించుకుంటాడు. నృత్యదర్శకుడు దాని భావుకత సంగతి చూసుకుంటాడు. కానీ కవి మాంటేజ్ సాంగ్ రాస్తే రైటర్ తప్పించుకోలేడు, అంతే భావుకత ఉట్టిపడే మాంటేజెస్ రాయాల్సిందే. ఐతే ఈ భావుకతని పదేసి రోజులు తీసేట్టు కాకుండా, రెండు కాల్షీట్లతో ముగించేలా రాయాలి.

          యాక్షన్ దృశ్యాల కొస్తే ఫైట్ మాస్టర్ తో ఇవి తప్పనిసరిగా బడ్జెట్ ని కోరుతాయి. ఒక కామెడీ కథలో ఛేజ్ సీన్ తీయాలన్నా అది ఫైట్ మాస్టర్ బరి. ఫైట్లు తీయాలన్నా ఇంతే. ఏది తీయాలన్నా, పేల్చివేతలు, సీజీ, వైర్ వర్క్ లాంటివి వూహిస్తూ సీన్లు రాయకూడదు. వాచిపోతుంది. ఒక బడ్జెట్ స్క్రిప్టులో క్లయిమాక్స్ ని  కేవలం విలన్ హీరోల పరుగులతోనే రాశారు. పరుగెత్తుకుని పారిపోతున్న విలన్ని పరుగెత్తీ పరుగెత్తీ పట్టుకుని గాయపర్చే  ఎనిమిది నిమిషాల సీనుని థ్రిల్లింగ్ గా రాశారు. కూటి కోసం కోటి విద్యలంటే ఇదే.

          బడ్జెట్ లో యాక్షన్ మూవీ రాయాలంటే, బిగ్ యాక్షన్ అంతా క్లయిమాక్స్ కి సేవ్ చేసుకుని, మిగిలిన సీన్లు డ్రామాతో, సస్పెన్స్ తో, టెంపోతో బలంగా నడపాలి. వీటిలో యాక్షన్ సీన్స్ పెట్టి బడ్జెట్ ఖర్చు చేసేస్తే క్లయిమాక్స్ కి పెద్దగా ఏమీ డబ్బులు మిగలకపోవచ్చు. కాబట్టి యాక్షన్ బడ్జెట్ అంతా  ఒకేసారి క్లయిమాక్స్ లో ఖర్చు అయ్యేలా, ప్రేక్షకులు వూహించని విధంగా భారీ ఎత్తున పేల్చివేతలూ, కాల్చివేతలతో బ్లాస్ట్ చేస్తూ సీన్లు రాసి  వదలితే, అల్లు అర్జున్ క్లయిమాక్స్ చూసినట్టు దూల తీరిపోతుంది. పైసా వసూల్ ఫీలింగుతో వెళ్ళిపోతారు. బడ్జెట్ మూవీకి వ్యూహాత్మక రైటింగే దిక్కు. 

          కేవలం 10 వేల  డాలర్లతో తీసిన రష్యన్ యాక్షన్ మూవీ ‘బ్రదర్స్’ (వసూళ్లు 20 వేల డాలర్లు), 7 వేల డాలర్లతో తీసిన అమెరికన్ యాక్షన్ మూవీ ‘ఎల్ మిరియాచీ’ (వసూళ్లు రెండు మిలియన్ డాలర్లు), 23 వేల డాలర్లతో తీసిన అమెరికన్ కామెడీ ‘స్లాకర్’ (వసూళ్లు మిలియన్ డాలర్లు),  27 వేల డాలర్లతో తీసిన అమెరికన్ బ్లాక్ కామెడీ ‘క్లర్క్స్’ (వసూళ్లు మూడు మిలయన్ డాలర్లు) వంటివి చూస్తే ప్రొడక్షన్ పరంగా బడ్జెట్ మూవీస్ రాయడానికి అవగాహన ఏర్పడుతుంది.

***

           బడ్జెట్ మూవీకి ప్రొడక్షన్ డిజైన్ ని కూడా దృష్టిలో పెట్టుకుని సీన్లు రాయాల్సి వుంటుంది. ఉన్న బడ్జెట్ తో కళ్ళు చెదిరే సెట్స్ వేసి అద్భుత దృశ్య వైభావాల్ని సృష్టించలేరు కాబట్టి, ప్రొడక్షన్ డిజైనింగ్ చాలా అవసరం.  ఒక సీన్ని దట్టంగా వున్న పూలమొక్కల మధ్య పెట్టి రాసినప్పుడు విజువల్స్ రిచ్ గా వుంటాయి.  ఒక సీన్ని చెరువు హైలైట్ అయ్యేలా చేసి రాస్తే  థ్రిల్ చేస్తుంది. ఒక సీన్ని వీధిలో నడుస్తున్న మనుషుల కాళ్ళని మాత్రమే చూపిస్తూ సంభాషణలు రాస్తే , ఈ మూవ్ మెంట్స్ దృష్టి నాకర్షించి మిగతా డ్రై నెస్ ని మర్చిపోతారు ప్రేక్షకులు. చిత్రీకరణలో బడ్జెట్ మూవీస్ ని వెంటాడేది డ్రైనెస్సే. దీన్ని కవర్ చేస్తూ సీన్లు రాయాలి. ఎక్కువగా ఈ డ్రై నెస్ ని పాత్రల కదలికల మీదికి దృష్టి మళ్లిస్తూ కవర్ చేయాలి. ఇండోర్స్ లో  అన్ని గదుల్లో పెట్టి సీన్లు రాయకుండా, ఒకే డ్రాయింగు రూంలో  పెట్టి అందరూ అక్కడే కూడి మాట్లాడుకుంటున్నట్టు రాస్తే, సీనుకి విజువల్ రిచ్ నెస్ ని తీసుకు రావొచ్చు. ఎలాగంటే, ఇతర గదుల్లో కళాదర్శకత్వం పనీ, ఖర్చూ తప్పి- అదంతా డ్రాయింగు రూంకి బదలాయింపు అవుతుంది. ఎట్టి పరిస్థితుల్లో విశాల మైన హాళ్ళల్లో సీన్లు రాయకూడదు. ఏ సీను రాసిణా  విజువల్ గా ఇది లో- బడ్జెట్ మూవీ అన్న ఫీల్ రాకుండా చూసుకోవాలి.  

***

          

‘పెళ్లి చూపులు’ బడ్జెట్ చిత్రం

     రైటర్ చేయగల్గేది స్క్రిప్టు పరంగా, ప్రొడక్షన్ పరంగా  ఆదా మాత్రమే. బయటి ఖర్చులతో అతడికి సంబంధం లేదు. పారితోషికాలు, షూటింగు, ఎడిటింగ్, డబ్బింగ్, ఆర్ ఆర్, డీటీఎస్, ఎఫెక్ట్స్, డీఐ మొదలైన వాటిలో పొదుపు చేసుకోవాల్సింది దర్శకుడే. 

       కోటి రూపాయల బడ్జెట్ మూవీ అనుకుని స్క్రిప్టుని ఎంత అదుపులో పెట్టుకుని రాసినా,  బయటి ఖర్చులు అదుపు తప్పి కోటిన్నరకి పోవచ్చు. ఇది మేకింగ్ ప్లానింగ్ ని బట్టి వుంటుంది. ఎంతగా  మేకింగ్ ని ప్లాన్ చేసినా ఏంతో  కొంత అనుకున్న దానికి బడ్జెట్ పెరగక మానదు. ఈ పెరుగుదల పెచ్చు మీరకుండా చూసుకున్నప్పుడే బడ్జెట్ మూవీని విజయవంతంగా నిర్మించినట్టు. 

      ‘పెళ్లి చూపులు’  మొదట అనుకున్న బడ్జెట్ 64 లక్షలు. పూర్తయ్యేసరికి 73.5  లక్షలకి వెళ్ళింది. అంటే 14.84 శాతం పెరిగిందన్న మాట. ఇది  50 కోట్లు వసూలు చేసింది. కాబట్టి బడ్జెట్లో  పెరుగుదల  లెక్కలోకి రాదు. కానీ అన్ని బడ్జెట్ మూవీస్ ఈ స్థాయిలో వసూళ్లు సాధించవు. బడ్జెట్ మూవీస్ కి వున్న ఇంకో దురదృష్టం ఏమిటంటే వీటికి ఓవర్ సీస్ బిజినెస్ వుండదు. ‘పెళ్లి చూపులు’,  ‘క్షణం’ లాంటివి క్వాలిటీతో వున్నబడ్జెట్ మూవీస్ మాత్రమే  విదేశాల్లో ఆడతాయి. ఈ రకంగా అసంఖ్యాక  బడ్జెట్ మూవీస్ ఈ గ్లోబల్ యుగంలో తెలుగు రాష్ట్రాలు దాటి ప్రపంచ మొహం చూడ్డం  లేదు. బడ్జెట్ మూవీస్ కోతి వేషాలేయడం వల్లే ఈ దుస్థితి. బడ్జెట్ మూవీస్ అంటే జీవితం. బిగ్ కమర్షియల్స్  జీవితాలకి భిన్నం. రెండూ భిన్న ధృవాలు. ఇవి వేటికవి విడి విడిగా వుండాలే గానీ, జీవితంలగా బిగ్ కమర్షియల్స్ వుండకూడదు, జీవితాలకి భిన్నంగా బడ్జెట్ మూవీస్ వుండకూడదు. వుంటే రెండూ అట్టర్ ఫ్లాపే!

                                                     (ఐపోయింది)
with inputs from :
Ghanshyam Sadashiv
K. Trinadh
J. Durga Swamy
PVT. Raju

-సికిందర్ 

1170 : స్పెషల్ ఆర్టికల్

 

    ఆచార్య స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు రెండవ భాగంలో ఒక చోట ఇలా చెప్పుకున్నాం - “ ‘రైడర్స్ ఆఫ్ ది లాస్ట్ ఆర్క్’ లో  దివ్య శక్తులున్న ఆర్క్ ని దోచుకుందామని చూసే జర్మన్ నాజీల కేం గతి పట్టింది చివరికి? కాబట్టి  అమ్మవారితో వొక సూపర్ నేచురల్ హై పవర్ యాక్షన్ సీను కాగల కమర్షియల్ సందర్భాన్ని చేజార్చుకున్నారు. స్టార్ సినిమా కథకి థింక్ బిగ్ అనుకుంటే సరిపోదు, థింక్ హై అనుకోవాలి. రాస్తూంటే ఆ ‘హై’ వచ్చేస్తూ వుండాలి” అని.

       ‘ఆచార్య’ ఆడలేదు. తర్వాత విడుదలైన ‘సర్కారు వారి పాట’ బ్రేక్ ఈవెన్ కోసం స్ట్రగుల్ చేస్తూ పుంజుకునే ప్రయత్నం చేస్తోంది. ఇలా జరగడానికి కారణమేమిటి? రొటీన్ గా ఏ స్థాయిలో తెలుగు సినిమాలుంటున్నాయో అదే సోకాల్డ్ సేఫ్ జోన్ లో మళ్ళీ తీయడం. అంతకి మించి పైకి ఎదగకపోవడం. ఊహని విస్తరించక పోవడం. నెక్స్ట్ లెవెల్ కి తీసికెళ్ళక పోవడం. ప్రేక్షకులకి సరికొత్త అనుభవాన్నివ్వకపోవడం. చూసిందే చూపించే అదే రొటీన్, మూస, పాత ఫార్ములా - వీటినే నమ్ముకుని వుండడం. ఇలా బాక్సాఫీసు దగ్గర పరాభవాలెదురవుతున్నా మారకపోవడం. కరెన్సీ నోట్లు మారిపోయాయి, సినిమాలు మారడం లేదు. పాత నిల్వ సరుకు చూపిస్తూ కొత్త కరెన్సీ నోట్లు కోరుకుంటున్నాయి.   

        “... స్టార్ సినిమా కథకి థింక్ బిగ్ అనుకుంటే సరిపోదు, థింక్ హై అనుకోవాలి. రాస్తూంటే ఆ ‘హై’ వచ్చేస్తూ వుండాలి” అన్న కనువిప్పు ఇది వరకు ఈ వ్యాసకర్తకి లేదు. ‘ఆచార్య’ స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు  రాస్తూంటే అనుకోకుండా ఈ కనువిప్పు కల్గింది. కనువిప్పవడంతో ఆలోచన మొదలయ్యింది. మంచి సినిమాలు, చెడ్డ సినిమాలు అన్నీ ఆలోచింపజేస్తాయి క్వాలిటీ పరంగా. కనుక థింగ్ బిగ్ ఫిజికల్లీ యువర్స్ అనీ, థింక్ హై స్పిరిచ్యువల్లీ యూనివర్సల్ అనీ అర్ధం జేసుకుంటే సరిపోతుంది. అంటే థింక్ హై థింక్ బిగ్ కంటే విస్తారమైనదీ, శక్తిమంతమైనదీ అన్నమాట. థింక్ బిగ్ గురించి చాలా మోటివేషనల్ పుస్తకాలూ వీడియోలూ వున్నాయి. థింక్ హై అని గూగుల్ చేస్తే ఈ పేరుతో ఒక సాంగ్ మాత్రమే కన్పిస్తోంది.

ఐతే స్టార్ సినిమాలు థింక్ బిగ్ గా కూడా రావడం లేదు. స్టార్ సినిమాల్లో థింక్ బిగ్ అనేది టెక్నాలజీ పరంగా మాత్రమే వుంటోంది తప్ప కంటెంట్ పరంగా అదే సోకాల్డ్ సేఫ్ జోన్లో మూస తరగతే. మామూలు హీరోల సినిమా కథలే స్టార్ సినిమాలకుంటున్నాయి. కనుక థింక్ బిగ్ ని ఫిజికల్ అయినందుకు టెక్నాలజీకీ, థింక్ హై స్పిరిచ్యువల్ అయినందుకు కంటెంట్ కీ ఆపాదిస్తే, ఈ  ఫిజికల్- స్పిరిచ్యువల్ రెండిటి కాంబినేషన్ తో మంచి ఫలితాలు సాధించ వచ్చు. ఆఫ్టరాల్ స్క్రీన్ ప్లే అంటే తెరమీద చూపెట్టే మనిషి మానసిక లోకమే కాబట్టి- అంటే కాన్షస్ - సబ్ కాన్షస్ మైండ్ ల ఇంటర్ ప్లేనే కాబట్టి, ఇది స్పిరిచ్యువలే కాబట్టి, థింక్ హై ఇక్కడ కార్యాచరణలోకొస్తోంది.

దీనికేం చేయాలి?

        స్టోరీ ఐడియాల్ని వాడుకలో వున్న నిల్వ సరుకు నుంచి పుష్ చేసి ఇన్నోవేట్ చేయడమే. ఇమాజినేషన్ ని పుష్ చేసి, లేదా యాంటీగా ఆలోచించి, కొత్త పుంతలు తొక్కించడమెలా అన్నది ఇప్పుడు చూద్దాం.

        ఒక స్టోరీ ఐడియా లేదా కాన్సెప్ట్ ఎప్పుడు థింక్ బిగ్ అవచ్చు, ఎప్పుడు థింక్ హై అవచ్చు? హాలీ వుడ్ లాగ్ లైన్స్ (స్టోరీ ఐడియాలు) సెర్చి చేస్తూంటే ‘ఏ క్వయిట్ ప్లేస్’ అనే మూవీకి సంబంధించిన లాగ్ లైన్ థింక్ హైకి తార్కాణంగా కన్పిస్తోంది. చూస్తే ఇది 2018 లో 17 మిలియన్ డాలర్ల బడ్జెట్ తో స్మాల్ మూవీ, కానీ బాక్సాఫీసు వచ్చేసి 341 మిలియన్ డాలర్ల గ్రాండ్ ఈవెంట్ గా వుంది!

        ఆలోచించాలి- ఎక్కడ 17, ఎక్కడ 341?మామూలుగా అయితే 17 మిలియన్ డాలర్ల ఈ స్మాల్ బడ్జెట్ మూవీకి లాగ్ లైన్ లేజీగా ఇలా వుండొచ్చు- ‘అణుయుద్ధానంతరం నరమాంస భక్షక గ్రహాంతర జీవుల్ని తప్పించుకోవడానికి ఓ కుటుంబం ఇంట్లో తలుపులేసుకుని బందీ అయిపోయింది’. ఈ స్టోరీ ఐడియా హైకాన్సెప్ట్ - బిగ్ బడ్జెట్ మూవీ స్క్రీన్ ప్లేకి కూడా బాగానే అన్పించ వచ్చు.  గ్రహాంతర జీవుల నుంచి రక్షించుకునే కథ. గ్రహాంతర జీవుల మీద ఎన్నో సినిమాలొచ్చాయి, ఇది డిఫరెంట్ గా ఏముంది? రొటీన్ గా ఏ స్థాయిలో ఇలాటి సినిమాలుంటున్నాయో అదే  సోకాల్డ్  సేఫ్ జోన్ లో ఇదీ వుందని లాగ్ లైన్ చూస్తే తెలిసిపోతోంది. ఇంతకి మించి పైకి ఎదగ లేదు. ఊహని విస్తరించుకో లేదు. నెక్స్ట్ లెవెల్ కి తీసికెళ్ళ లేదు. ప్రేక్షకులకి సరికొత్త అనుభవాన్నివ్వలేదు. చూసిందే చూపించే అదే రొటీన్, మూస, పాత ఫార్ములా - వీటినే నమ్ముకుని వుంది. కాబట్టి ఈ ఐడియాతో  ఎంత హైకాన్సెప్ట్ - బిగ్ బడ్జెట్ మూవీ తీసినా మూడో రోజుకల్లా కలెక్షన్స్ డ్రాప్ అవుతాయి.

        ఎందుకంటే ఇది టెక్నాలజీ పరంగా మాత్రమే ఫిజికల్లీ థింక్ బిగ్ కాబట్టి. కంటెంట్ పరంగా థింక్ హై ఆత్మ దీనికి లేదు కాబట్టి. థింక్ హై ఆత్మతో వుంటే కలెక్షన్స్ ని పిండుకుంటుంది. ఇదే చేసింది ‘ఏ క్వయిట్ ప్లేస్’.

        ‘ఏ క్వయిట్ ప్లేస్’ లాగ్ లైన్ అసలేమిటంటే, ‘అణుయుద్ధానంతరం వినికిడి శక్తి ఎక్కువున్న గుడ్డి నరమాంస భక్షక గ్రహాంతర జీవుల్ని తప్పించుకోవడానికి, ఓ కుటుంబం ఏ మాత్రం అలికిడి లేకుండా, ఎట్టి పరిస్థితిలో నోట్లోంచి మాట బైటికి రానివ్వకుండా తలుపులేసుకుని ఇంట్లో బందీ అయిపోయింది’

        ఈ లాగ్ లైన్లో ఎంత సస్పెన్స్ వుంది, ఎంత థ్రిల్ వుంది. కేవలం రొటీన్ గా చూపించే గ్రహాంతర జీవులని గుడ్డి జీవులుగా చేసి, అధిక వినికిడి శక్తిని కల్పించడంతో కథే మారిపోయింది. కళ్ళు లేకపోయినా శబ్దం వింటే చంపేస్తాయి. నెక్స్ట్ లెవెల్ కెళ్ళిపోయింది కథ. తెలిసిన స్టోరీ లైనునే మెలిదిప్పితే కొత్త లైను అయిపోతుంది. ఇదే థింక్ హై టెక్నిక్.

        ‘అశోకవనంలో అర్జున కళ్యాణం’ రొటీన్ లైనే. 33 ఏళ్ళు వచ్చినా హీరోకి పెళ్ళికాకపోవడం, పెళ్ళి ప్రయత్నాలు చేసుకోవడం కథ. ఈ లైనుతో ఇదివరకు సినిమాలొ చ్చేశాయి. ఈ కొత్త సినిమా కొత్తగా ఏం చూపించి బాక్సాఫీసు దగ్గర నిలబడింది? ఫ్లాప్ గానే మిగిలింది.

         ‘33 ఏళ్ళు వచ్చినా పెళ్ళి  కానివాడు తనలాంటి ఇతరుల పెళ్ళిళ్ళు  చేయబూనాడు’  అని లాగ్ లైన్ వుంటే కొత్త సినిమా అవుతుంది. రొటీన్ కి యాంటీగా ఆలోచించినప్పుడు థింక్ హై అవుతుంది. తన పెళ్ళి కోసం తను పాట్లు పడేవాడు కింది స్థాయి క్యారెక్టర్, తన పెళ్ళి కాకపోయినా ఇతరుల పెళ్ళిళ్ళు  చేసేవాడు పై స్థాయి క్యారెక్టర్. క్యారక్టర్ పై స్థాయిలో వుంటే కథ కూడా పై స్థాయిలో వుంటుంది.

రొటీన్ పాయింట్లు అనేవి నిల్వ సరుకు. నిల్వ సరుకుని వేడి చేసి అందిస్తే వర్కౌట్ అయ్యే రోజులు కావివి. ‘అశోక వనంలో అర్జున కళ్యాణం’ కూడా పాత లైనుకి వేడి చేసిన  ఫ్రెష్ గా అన్పించే సీన్లే. ఫలితం ఏమైంది? స్టోరీ ఐడియాల్ని హై థింకింగ్ తో కథగా మార్చినప్పుడే నిజమైన ఫ్రెష్ సీన్లు వస్తాయి.

        స్టోరీ ఐడియా థింక్ హై గా వుండాలంటే ఈ  నాల్గిటిని కూడా థింక్ హైగానే   ఆలోచించాలి :  హీరో, హీరో గోల్, కాన్ఫ్లిక్ట్, సొల్యూషన్. రెగ్యులర్ హీరో, రెగ్యులర్ హీరో గోల్, రెగ్యులర్ కాన్ఫ్లిక్ట్, రెగ్యులర్ సొల్యూషన్ లతో సినిమాలుంటాయి. ఈ రెగ్యులర్ కి వ్యతిరేకంగా ఆలోచించినప్పుడు హీరో, గోల్, కాన్ఫ్లిక్ట్, సోల్యూషన్ హై లెవెల్లో కొత్తగా మారిపోతాయి. ‘రిజర్వాయర్ డాగ్స్' లో దొంగలు దోపిడీ ప్లాన్ చేస్తే ఆ ప్లాన్ విఫల మవుతుంది. అప్పుడు తమలో ఒకడు పోలీస్ ఇన్ఫార్మర్ వున్నాడని అనుమానిస్తారు. ఇది రెగ్యులర్. తమలో ఒకడు గాంధేయ వాది వున్నాడని అనుమానిస్తే? దొంగలందరూ  గాంధేయ వాదులుగా మారిపోతే? ఇదేదో కొత్త కామెడీ అవుతుంది. ఉన్నదానికి వ్యతిరేకం (యాంటీ) గా ఆలోచిస్తే థింక్ హై అయిపోతుంది. కాకపోతే యూనివర్సల్ స్పిరిచ్యువల్ టచ్ ఇవ్వాలి. గాంధేయ వాదులుగా మారడం యూనివర్సల్ స్పిరిచ్యువల్ టచ్చే. తన పెళ్ళి కాకుండా ఇతరుల పెళ్ళిళ్ళు చేయడం యూనివర్సల్ అప్పీలున్న స్పిరిచ్యూవల్ టచ్చే...

—సికిందర్