1364 : బుక్ రివ్యూ!

  ప్రపంచ సినిమా చరిత్రలో సస్పెన్స్ బ్రహ్మ సర్ ఆల్ఫ్రెడ్ జోసెఫ్ హిచ్ కాక్ (1899-1980) మీద వెలువడినన్ని పుస్తకాలు ఇంకే సినిమా కళాకారుల గురింఛీ వెలువడలేదేమో. వందలాది పుస్తకాలు హిచ్ కాక్ గురించి రాశారు. ఈ పుస్తకాలు విద్యార్ధుల, విమర్శకుల, చరిత్రకారుల నిశిత విశ్లేషణలకి వనరులుగా కొనసాగుతున్నాయి. హిచ్ కాక్ పుస్తకాల రచయిత కాకపోయినా, ఆయన గురించి లెక్కలేనన్ని విశ్లేషణలు, జీవిత చరిత్రలు, ఆయన కళాత్మక శైలుల పరిశీలనలూ మొదలైనవి అధ్యయన గ్రంధాలుగా కోకొల్లలుగా వెలువడ్డాయి. ఆల్ఫ్రెడ్  హిచ్ కాక్ పేరు చెబితే సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్ సినిమాలు వెంటనే గుర్తుకు వస్తాయి. ప్రపంచ సినిమా చరిత్రలో ‘మాస్టర్ ఆఫ్ సస్పెన్స్’ గా ప్రఖ్యాతుడైన ఆయన సినిమాలు కేవలం  వినోద సాధనలగానే గాక, ఆలోచనలకి గట్టి ఆహారం అందిస్తాయి. మన దేశంలో కూడా హిచ్ కాక్ సినిమాల్ని విరగబడి చూశారు, చూస్తున్నారు, ఇంకా  చూస్తారు. అయితే విచిత్రమేమిటంటే, మన దేశంలో ఇంత  ప్రఖ్యాతుడైన హిచ్ కాక్ మీద ఒక్క పుస్తకమూ వెలువడక పోవడం. 1925 నుంచి సినిమాలు తీయడం మొదలెట్టిన హిచ్ కాక్ మీద విదేశాల్లో 2015 లో కూడా పుస్తకాలు రాసి హిచ్ కాక్ ని స్మరించుకుంటున్నారు. ఈ నేపధ్యంలో మన దేశంలో తొలిసారిగా -ముఖ్యంగా తెలుగు ప్రచురణా రంగం నుంచి హిచ్ కాక్ కెరియర్ కి శత సంవత్సరాలు పూర్తయిన సందర్భంగా అన్నట్టు, 2024 డిసెంబరులో ఒక పుస్తకం వెలువడింది- అదే ‘మాస్టర్ ఆఫ్ సస్పెన్స్ హిచ్ కాక్’ అనే వివిధ తెలుగు సినిమా ప్రముఖులు రాసిన వ్యాసాల సంకలనం.

        సీనియర్ జర్నలిస్టు, రచయిత పులగం చిన్నారాయణ, రైల్వే ఉన్నతాధికారి రవి పాడి కలిసి ఈ సంకలనాన్ని ముందుకు తెచ్చారు. దీని వెనుక ఎంత కృషి జరిగిందన్నది వీరి మాటల్లోనో పుస్తకంలో చదవొచ్చు. 45 మంది దర్శకులు, 7 గురు రచయితలు, 10 మంది జర్నలిస్టుల నుంచి అడిగి రాయించుకుని శ్రమ కోర్చి సేకరించిన 62 వ్యాసాలు ఈ హార్డ్ కవర్ ఎడిషన్లో కొలువుదీరాయి. ఇది మన దేశంలో ల్యాండ్ మార్క్ పుస్తకమవుతుందని చెప్పొచ్చు.

       
528 పేజీలున్న ఈ పుస్తకంలో విఖ్యాత దర్శకులు సింగీతం శ్రీనివాసరావు, వంశీ గార్ల దగ్గర్నుంచీ, సుధీర్ వర్మ, సాగర్ చంద్ర గార్ల వరకూ45 మంది దర్శకులు, సత్యానంద్ గారి నుంచీ గోపీమోహన్ గారి వరకూ 7 గురు రచయితలూ, ప్రభు గారి దగ్గర్నుంచీ చల్లా భాగ్యలక్ష్మి గారి వరకూ 10 మంది జర్నలిస్టులూ రాసిన విశిష్ట ఆర్టికల్స్ ని ఇందులో పొందుపర్చారు.

       
45 మంది దర్శకులు రాసిన వ్యాసాల్లో హిచ్ కాక్ సినిమాల్లో వారు గమనించిన హిచ్ కాక్ ట్రీట్ మెంట్ నీ,  టెక్నిక్ నీ, టెక్నాలజీనీ పాఠకుల దృష్టికి తేవడమన్నది  ఇక్కడ గమనించాల్సిన విషయం. ఒక్కో దర్శకుడు ఒక్కో హిచ్ కాక్ సినిమా తీసుకుని విశ్లేషించారు. ఇతర దర్శకుల్లా కాకుండా హిచ్ కాక్ కేవలం ఒక్క సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్ జానర్ కే కట్టుబడి వరుసగా 53 సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్లు తీస్తూ పోవడం వల్లే కళలో ఆయన్ని నిష్ణాతుడిగా గుర్తించి ‘మాస్టర్ ఆఫ్ సస్పెన్స్’ అని కీర్తించడం మొదలెట్టారు. ఇంకే దర్శకుడికీ ఈ బ్రాండింగ్ ఏర్పడలేదు. అటు సాహిత్యంలో చూస్తే అప్పట్లో సర్ అర్ధర్ కానన్ డాయల్,  అగథా క్రిస్టీ, ఎర్ల్ స్టాన్లీ గార్డెనర్, జేమ్స్ హేడ్లీ ఛేజ్ మొదలైన ప్రఖ్యాత రచయితలు వారు క్రైమ్- సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్ నవలలు రాసే మాస్టర్స్ ఆఫ్ క్రైమ్ -సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్స్ అన్పించుకున్నారు. ఇంకో జానర్ లో కూడా వేలు పెట్టి వుంటే ఈ గుర్తింపు వచ్చేది కాదు. అయితే హిచ్ కాక్ వరసగా సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్లే తీసినా దేనికది ప్రత్యేకంగా వుండేలా చూస్తాడు. ఒకే మూసలో చుట్టేయకుండా, ఏ కథకా ట్రీట్ మెంట్ నీ, టెక్నిక్ నీ, టెక్నాలజీని కొత్తగా మధించి మన కందిస్తాడు.

       
అందుకే 45 మంది దర్శకులు విశ్లేషించిన సినిమాల్లో ఏ సినిమాని హిచ్ కాక్ ఏ ట్రీట్ మెంట్ తో, టెక్నిక్ తో, టెక్నాలజీతో ప్రత్యేకం చేశాడో చెప్పారు. కథా కథనాలు, పాత్రచిత్రణలూ వివరిస్తూనే, మేకింగ్ లో హిచ్ కాక్ తీసుకున్న నిర్ణయాల్ని వివరించారు. ఉదాహరణకి-సింగీతం శ్రీనివాసరావు ‘అమావాస్య చంద్రుడు’,‘మయూరి’, ‘పుష్పక విమానం’, ‘అపూర్వ సహోదరులు’,  ‘ఆదిత్య 369’, ‘మేడమ్’ వంటి ప్రయోగాత్మకాలు కూడా తీసి హిట్ చేశారు. ఈ ప్రయోగాలు చేసే తత్వం తనకి హిచ్ కాక్ తత్వం నుంచే అబ్బిందని, హిచ్ కాక్ ‘రియర్ విండో’ ని విశ్లేషిస్తూ పేర్కొన్నారు.

       
ఈ సినిమాలో హిచ్ కాక్ ఒక సన్నివేశానికిచ్చిన బ్యూటీఫుల్ ట్రీట్ మెంట్ ని వివరిస్తూనే, ఒక అపార్ట్ మెంట్ లో జరుగుతున్న సంఘటనలని హీరో తన అపార్ట్ మెంట్లోంచి బైనాక్యులర్ తో చూస్తూ తెలుసుకునే విషయాలే ప్రేక్షకులకి తెలియాలి తప్ప, కెమెరా ఆ ఎదుటి అపార్ట్ మెంట్లోకి వెళ్ళి వేరే చూపించకూడదన్న శిల్పానికి ఎలా కట్టుబడ్డాడన్నది వివరంగా చెప్పారు. కథ హీరో చూసే బైనాక్యులర్ నుంచి మాత్రమే ప్రేక్షకులకి తెలియాలన్న ఛాలెంజీని స్వీకరించడం హిచ్ కాక్ మెథడ్ అన్నారు. హిచ్ కాక్ తీసిన ఇంకా చాలా అనితర సాధ్యమైన షాట్ల గురించి పూర్తిగా తెలుసుకోవాలంటే ఈ విలువైన వ్యాసం పూర్తిగా చదవాల్సిందే.

       
దర్శకుడు వంశీ ‘సైకో’ తీసుకుని కథ చెప్పారు. చివర్లో ఈ కథ సినిమాగా తయారవడానికి తెరవెనుక జరిగిన ఆసక్తికర కథ చెప్పారు. రేలంగి నరసింహారావు ‘మిస్టర్ అండ్ మిసెస్ స్మిత్’ చిన్న కథా వస్తువు తీసుకుని బాగా స్క్రీన్ ప్లే చేసి, మంచి డైలాగ్స్ తో, మంచి ఫోటోగ్రఫీతో హిచ్ కాక్ తెరకెక్కించారని చెప్పారు. ముఖ్యంగా మొదటిరెండు సీన్లు చిత్రించిన విధానం గురించి, తర్వాత హీరో పట్ల  హీరోయిన్ ప్రదర్శించే రెండు షేడ్స్ గురించి తెలిపారు. పూరీ జగన్నాథ్ వచ్చేసి ‘టు క్యాచ్ ఏ థీఫ్’ సినిమా విశేషాలు చెప్పారు. 1955 లో ఎలాటి డ్రోన్ గానీ, నేటి సదుపాయాలు గానీ లేని కాలంలో హిచ్ కాక్ ఛేజింగ్ దృశ్యాల తీయడం, తక్కువ లైటింగ్ తో గొప్ప విజువల్ లగ్జరీ ప్రదర్శించడం గొప్పగా వున్నాయన్నారు. నిజానికి నాడు హిచ్ కాక్ చేసిన టెక్నికల్, టెక్నాలాజికల్ ప్రయోగాలు నేటి సినిమాలకి బడ్జెట్ ఆదా చేసే మార్గాలే. కానీ ఎంత మంది పాటిస్తారు.

       
హరీష్ శంకర్ ‘డయల్ ఎమ్ ఫర్ మర్డర్’ గురించి రాస్తూ, ఇందులో కథ చెబుతూ హిచ్ కాక్ అంచెలంచెలుగా సస్పెన్స్ ని రివీల్ చేస్తూ వెళ్ళిన విధానాన్ని హైలైట్ చేశారు. ఇంద్రగంటి మోహన కృష్ణ ‘వెర్టిగో’ ని విశ్లేషించారు.  ఇందులో ప్రధానాకర్షణగా వున్న ఎడిటింగ్ గురించి వివరించారు. మన విమర్శకులు సినిమాల్లో ల్యాగ్ వుందనీ, స్లోగా వుందనీ చెబుతారనీ చెబుతూ, వీళ్ళలో చాలా మందికి గతికీ, వేగానికీ తేడా తెలియదని చురక వేశారు. ‘వెర్టిగో’ లో హిచ్ కాక్  గతి (pace) ని ఎంత బాగా మేనేజ్ చేశాడో చెప్పుకొస్తూ, అతి వేగం ఎక్కడా వుండదనీ, అలాగని నెమ్మదిగా వుండదనీ, కెమెరా గానీ, ఎడిటింగ్ గానీ అస్సలు కంగారు పడవనీ, గతి గురించి అర్ధమయ్యేట్టు చెప్పారు. ఇక ఎంఎల్ నరసింహం హిచ్ కాక్ మూకీల కాలంలో 1925- 1929 మధ్య తీసిన 9 మూకీ సినిమాలని నవరత్నాలుగా పేర్కొంటూ జనరల్ నాలెడ్జిగా   అందించారు.

       
ఇంకా శివనాగేశ్వరరావు, చంద్ర సిద్ధార్థ, వి ఎన్ ఆదిత్య, మెహర్ రమేష్, వర ముళ్ళపూడి, వీర శంకర్. జనార్ధన మహర్షి, దేవీ ప్రసాద్, సాగర్ చంద్ర మొదలైన దర్శకులు హిచ్ కాక్  సినిమాల్లో తాము గమనించిన విశేషాల్ని రికార్డు చేశారు. ఇవన్నీ ఉపయోగపడేవే. ప్రతి ఒక్కరూ సినిమాల గురించి ఏకరువు పెడుతూ, వాటి తెర వెనుక విశేషాలు కూడా అందించారు. దీంతో పుస్తకానికి ఒక సమగ్రత వచ్చింది. ఈ తెర వెనుక విశేషాలు చాలా ఆసక్తికరంగా వుంటాయి.

       
రచయితలు  సత్యానంద్, గోపీ మోహన్, దశరధ్, వి ఐ ఆనంద్ తదితరులు హిచ్ కాక్ సినిమాల్లో భయం, మనస్తత్వాలు, భావోద్వేగ తీవ్రత, సంగీతం, వస్త్రాలంకరణ, సాంకేతిక అంశాలు, రైటింగ్, మేకింగ్, అప్ గ్రేడింగ్ ల గురించి వివరంగా చర్చించారు. జర్నలిస్టు ప్రభు హిచ్ కాక్ ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూల భాగాల్ని ఒక చోట కూర్చారు. ఇంకా జలపతి, వడ్డి ఓం ప్రకాష్, చల్లా భాగ్యలక్ష్మి, జోస్యుల సూర్య ప్రకాష్ వంటి ప్రముఖ  జర్నలిస్టులు  హిచ్ కాక్ కి సంబంధించి ఇతర అంశాలపై దృష్టి సారించారు.  పోతే, ఈ పుస్తకానికి మల్లాది వెంకట కృష్ణ మూర్తి రాసిన ముందు మాట ఆయన శైలిలో ఒక నాస్టాల్జియా! 

       
ప్రతి వొక్కరూ చదవాల్సిన పుస్తకం.  ఓటీటీల్లో విభిన్న సినిమాలు చూస్తున్న ప్రేక్షకులు వాటిని థీమాటికల్ గా అర్ధం జేసుకోవాలంటే, హిచ్ కాక్ ఆవిష్కరించిన సినిమా కళనీ తెలుసుకోవాల్సిందే. హిచ్ కాక్ తెలిస్తే అన్నీ తెలిసినట్టే. ఈ పుస్తకం మొదటి ముద్రణ  అమ్ముడైపోయి రెండో ముద్రణకి సిద్ధమైంది. వెంటనే మీ కాపీలు బుక్ చేసుకోండి.

—సికిందర్

‘మాస్టర్ ఆఫ్ సస్పెన్స్ హిచ్ కాక్’

పేజీలు : 528, వెల : రు. 650/-

లభించు చోట్లు :

అక్షౌహిణి మీడియా, హైదరాబాద్    

889 779 8080

నవోదయ బుక్ హౌజ్, హైదరాబాద్

9000 413413

సాహితి ప్రచురణలు, విజయవాడ

81210 98500

అమెజాన్ లో కూడా అందుబాటులో వుంది. 
ఈ క్రింది లింకు ద్వారా పొందవచ్చు: 

——————

https://www.amazon.in/dp/9334171731

1276 : రివ్యూ!

రచన - దర్శకత్వం: అశ్విన్ శరవణన్

తారాగణం: నయనతార, హనియా నఫీసా, వినయ్ రాయ్, సత్య రాజ్, అనుపమ్ ఖేర్, తదితరులు

సంగీతం: పృథ్వీ చంద్రశేఖర్, ఛాయాగ్రహణం : మణికంఠన్ కృష్ణమాచారి

బ్యానర్స్ : రౌడీ పిక్చర్స్, యూవీ కాన్సెప్ట్స్

నిర్మాత   : విఘ్నేష్ శివన్

        లేడీ సూపర్ స్టార్ (అని టైటిల్స్ లో వేశారు) నయనతార 2019 నుంచి మూడే తెలుగు సినిమాల్లో నటించింది- సైరా నరసింహా రెడ్డి, ఆరడుగుల బుల్లెట్, గాడ్ ఫాదర్. తమిళంలో అడపాదడపా నటిస్తోంది. ప్రయోగాత్మకాలు కూడా నటించింది. అయితే 2015 లో ఆమె నటించిన హార్రర్ ‘మాయ’ దేశవ్యాప్తంగా చర్చకి దారి తీసింది. ఇది తెలుగులో ‘మయూరి’ గా విడుదలైంది. దీని కథాకథనాలు, మేకింగ్ అద్భుతాన్ని ఆవిష్కరించాయి. హార్రర్ అంత కళాత్మకంగా తీయడం మన దేశంలో జరగలేదు. 10 కోట్ల బడ్జెట్ కి రెండు భాషల్లో 45 కోట్లు వసూలు చేసింది. ఇది 24 ఏళ్ళ దర్శకుడు అశ్విన్ శరవణన్ సాధించిన అపూర్వ విజయం. తర్వాత తాప్సీతో ‘గేమ్ ఓవర్’ అనే సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్ తీశాడు. తిరిగి ఇప్పుడు నయనతారతో ‘కనెక్ట్’ అనే హార్రర్. ఇది హాలీవుడ్ క్లాసిక్ ఎక్సార్సిస్ట్ నుంచి స్పూర్తి పొందిన మాట నిజమేనని ఒప్పుకుంటూ, దీనికి కోవిడ్ లాక్ డౌన్ నేపథ్యాన్ని జోడించినట్టు చెప్పాడు. మరి ఇది తను తీసిన ‘మయూరి’కి కనీసం దగ్గరి ప్రమాణాలతో వుందా లేదా చూద్దాం...

కథ

    డాక్టర్ జోసెఫ్ (వినయ్ రాయ్), సుసాన్ (నయనతార), అమ్ము (హనియా నఫీసా) ఒక కుటుంబం. అమ్ముకి సంగీతం పట్ల ఆసక్తి. ఆమెకి లండన్ హార్వర్డ్ మ్యూజిక్ స్కూల్లో సీటు వస్తుంది. కానీ ఇంత చిన్న వయసులో పంపడానికి సుసాన్ ఒప్పుకోదు. ఇది జరిగిన మర్నాడే కోవిడ్ 19 దృష్ట్యా లాక్ డౌన్ విధిస్తుంది ప్రభుత్వం. దీంతో సుసాన్, అమ్ము ఇంట్లో బందీలైపోతారు. నగరంలో వేరే చోట సుసాన్ తండ్రి ఆర్థర్ (సత్యరాజ్) వుంటాడు. డాక్టర్ జోసెఫ్ కోవిడ్ డ్యూటీతో హాస్పిటల్లో బిజీ అయిపోతాడు. అతను కోవిడ్ సోకి మరణిస్తాడు. సుసాన్ దుఖంతో వుంటుంది. అమ్ము తట్టుకోలేక పోతుంది. అయితే ఇద్దరికీ కోవిడ్ సోకి క్వారంటైన్ లో వుంటారు. అమ్ముకి తండ్రి ఆత్మతో మాట్లాడాలన్పించి ఆన్ లైన్లో వూయిజా బోర్డు ని ఆశ్రయిస్తుంది. దాంతో దుష్టాత్మ ఆమెనావహిస్తుంది. దీంతో భయపడిపోయిన సుసాన్ లాక్ డౌన్ సమయంలో కూతుర్ని ఎలా కాపాడుకుందన్నది మిగతా కథ.

ఎలావుంది కథ

    ఓ బాలికకి దుష్టాత్మ ఆవహించడం, దాన్ని భూత వైద్యుడు వదిలించడం వంటి ‘ఎక్సార్సిస్ట్’ కోవలోనే వుంది కథ. ఇలాటి కథతోనే గత నెల తెలుగులో  ‘మసూద’ చూశాం. ప్రస్తుత కథ కి లాక్ డౌన్ నేపథ్యం. దీంతో ఎక్కడున్న పాత్రలు అక్కడుండి పోయి- ఆన్ లైన్లో (వీడియో కాల్స్) ద్వారా ఇంటరాక్ట్ అవుతూ వుంటారు. ఇలాగే సాగుతుంది మొత్తం కథ, ముంబాయి నుంచి ఆల్ లైన్లో భూత వైద్యం సహా. ఇదొక కొత్త క్రియేటివ్ ఐడియా కథనానికి. అయితే దీని నిర్మాణం లాక్ డౌన్ కాలంలో జరగలేదు.

        

2020 లాక్ డౌన్ సమయంలో మొత్తం సినిమా షూటింగ్, పోస్ట్ ప్రొడక్షన్ కార్యక్రమాలూ అన్నీ రిమోట్ గానే, ఆన్ లైన్ లో జరిపి మలయాళంలో ‘సీయూ సూన్’ అనే థ్రిల్లర్ని చాలా ప్రయోగాత్మకంగా తీశాడు దర్శకుడు మహేష్ నారాయణన్. తీసి ఓటీటీలో విడుదల చేసి- లాక్ డౌన్ ఏదీ సినిమాల్ని ఆపలేదని రుజువు చేశాడు.

        

‘సీయూ సూన్’ చేతిలో వున్న స్మార్ట్ ఫోన్స్, లాప్ టాప్స్, డెస్క్ టాప్స్ వంటి అప్లికేషన్సే  కథలు చెప్పేందుకు మాధ్యమాలు కావచ్చని చెప్పింది. ఇంత కాలం కథల్ని వీటి స్క్రీన్స్ పై ‘చూసేందుకు’ ఇవి మాధ్యమాలుగా వున్నాయి, ఇప్పుడు కథల్ని ‘చెప్పేందుకు’ ఈ స్క్రీన్స్ మాధ్యమాలవుతాయి. ఆనాడు మల్లాది వెంకట కృష్ణమూర్తి ప్రేమికుల మధ్య కేవలం ఉత్తరాలతో ప్రయోగాత్మకంగా ‘దూరం’ అనే నవల విజయవంతంగా నడిపారు. ఉత్తరాల్లోనే ఆ కథ ప్రవహిస్తూంటుంది. ఇప్పుడు స్మార్ట్ ఫోన్స్ లో, లాప్ టాప్స్ లో, డెస్క్ టాప్స్ లో, ఇంకా సీసీ కెమెరాల్లో, టీవీలో కథ పరుగెత్తుతూంటే ఎలా వుంటుంది? ఈ అనుభవమే ‘సీయూ సూన్’ ఇన్నోవేటివ్ అయిడియా.

        

దీనికి ఇంకో రూపం ‘కనెక్ట్’. దీని కథ కోసం ‘ఎక్సార్సిస్ట్’ ఐడియా తీసుకుని, వూయిజా బోర్డు గేమ్ ని జోడించాడు దర్శకుడు. ఆత్మలతో మాట్లాడే ఈ గేమ్ వికటించి దుష్టాత్మ పట్టుకునే కథ. వూయిజా బోర్డు గేమ్ కథలతో హాలీవుడ్ నంచి 2014 లో, 2016 లో రెండు సినిమా లొచ్చాయి.

        

అయితే ఐడియా, టెక్నికల్ అంశాలు రెండూ బావుండి, కథ విషయంలోనే కుంటుపడింది. ‘మయూరి’ ప్రమాణాలు మృగ్యమయ్యాయి. హార్రర్ సినిమా హార్రర్ లా వుండక ఏడ్పులతో వుంటే ట్రాజడీ సినిమా అన్పించుకుంటుంది. నయనతార పాత్ర ఏడుస్తూనే వుంటే, హార్రర్ తో థ్రిల్ ఏముంటుంది. కూతురికి పట్టిన హార్రర్ ని ఎదుర్కోవడానికి థ్రిల్స్ కి పాల్పడితేనే హార్రర్- థ్రిల్ నువ్వా నేనా అన్నట్టుంటాయి. దీనికి బదులు పాసివ్ క్యారక్టర్ గా ఏడ్పులతో మదర్ సెంటిమెంటుని రగిలించాలని చేసిన ప్రయత్నం ఫలించలేదు. భూతవైద్యుడు దుష్టాత్మని వదిలించే క్లయిమాక్స్ హార్రర్ లో కూడా నయనతార ఏడ్పులు మనల్ని హార్రర్ని అనుభవించకుండా చేశాయి. ఇలా కథ వొక శోక సాగరంలా మారింది.

నటనలు – సాంకేతికాలు

    నటనలు భావోద్వేగ రహితంగా వుండడం ఇంకో లోపం. నయన తార సహా అందరూ ఫ్లాట్ క్యారక్టర్స్ ని ఏ ఫీలూ ప్రదర్శించకుండా పొడిపొడిగా నటించేశారు. నయనతార ఏడ్పు ఒక ఫీలే. కథకి అవసరం లేని ఆమె ఫీలు అది. హార్రర్ తో భయం, సస్పెన్స్ ఫీలై, కూతుర్ని కాపాడుకునే  థ్రిల్స్  కి పాల్పడి వుంటే అప్పుడామెలో భావోద్వేగాలు పలికేవి. ఆమెకో గోల్, ఆ గోల్ కోసం పోరాటమనే సరైన దారిలో నటన వుండేది.

        

కూతురి పాత్ర వేసిన హనియా నఫీసాలో మంచి టాలెంటే వుంది. దుష్టాత్మ పీడితురాలిగా బాధ, ఆక్రోశం బాగా నటించింది. మంచం వూగిపోతున్న ‘ఎక్సార్సిస్ట్’ ఐకానిక్ సీను దర్శకుడు క్లయిమాక్స్ లో వాడుకున్నాడు. ఇక్కడ నఫీసాకి  నయనతార (ఏడ్పు) అడ్డుపడక పోతే, తన మీదున్న సీనుతో బలంగా ఆకట్టుకునేది. ఇక నయనతార తండ్రి పాత్ర వేసిన సత్యరాజ్, ముంబాయి భూత వైద్యుడు ఫాదర్ ఆగస్టీన్ పాత్ర వేసిన అనుపమ్ ఖేర్ వీడియో కాల్స్ లో నటన కనబర్చారు.

        

సినిమాలో చెప్పుకోదగ్గవి రెండున్నాయి- సంగీతం, ఛాయాగ్రహణం. రెండూ టాప్ సౌండ్ ఎఫెక్ట్స్ సహా. రెండు మూడు హార్రర్ బిట్స్ నిజంగానే భయపెడతాయి. థియేటర్లకి  దూరమవుతున్న ప్రేక్షకులకి థియేటర్ అనుభవాన్నివడానికే ఎఫెక్ట్స్ ని సాధ్యమైనంత బలంగా వాడుకున్నట్టు చెప్పాడు దర్శకుడు. అయితే ఎఫెక్ట్స్ తో బాటు కథ కూడా కనెక్ట్ అయితేనే థియేటర్స్ కి వెళ్ళడం గురించి ఆలోచిస్తారు ప్రేక్షకులు.

—సికిందర్  

1163 : టిప్స్

 

    కథా నడక (పేసింగ్) గురించి మాట్లాడేప్పుడు తెలుగు సినిమాల్లో వుంటున్న స్పీడుగా కదిలే సీన్ల పేసింగ్ దేనికి పనికొస్తోంది? గంటన్నరకి ఇంటర్వెల్ వరకూ కథలోకే వెళ్ళదు బిగినింగ్ ఉపోద్ఘాతపు పేసింగ్. బిగినింగ్ తో అంతసేపూ కాలహరణ చేయడం పేసింగ్ అన్పించుకుంటుందా? తెలుగు సినిమాలు ఆడే థియేటర్లలో ప్రేక్షకుల మొహాలు లైటింగ్ తో వెలిగిపోతూంటాయి. ఏమిటా అంటే స్మార్ట్ ఫోన్ల లైటింగ్. తెరమీద ఓపికని పరీక్షించే ఫస్టాఫ్ ని కట్ చేసి, సెకండాఫ్ చూసుకునే రిమోట్ లేదు కాబట్టి, స్మార్ట్ ఫోన్లు చూసుకుంటూ కాలక్షేపం చేస్తూంటారు. మేకర్లకి ఈ మేకింగ్ ఫాల్టు పట్టదు. ఫస్టాఫ్ చకచకా రన్ చేసి బ్రహ్మాండంగా మెప్పించామనుకుంటారు. రన్ చేసింది ఉపోద్ఘాతమే తప్ప కథ కాదని తెలుసుకోరు. ఈ రన్ చూసి  థియేటర్లలో  ప్రేక్షకుల  పరిస్థితేమిటో తొంగి చూసి తెలుసుకోవడం వుండదు.

        2. కమర్షియల్ సినిమా అనే పదార్ధం- ఇంటలెక్చువల్ అనే పదం రెండూ ఒక  ఒరలో ఇముడుతాయా? ఇంటలెక్చువల్స్  కమర్షియల్ సినిమాలు తీసెంత కింది స్థాయిలో వుండరు. వాళ్ళ సినిమాలు పై స్థాయికి చెందినవి. తలపండిన మేధావులు చూసేవి. కమర్షియల్ సినిమా అర్ధవంతంగా వుండాలంటే కేవలం అది ఇంటలిజెంట్ రైటింగ్ ని డిమాండ్ చేస్తుంది. ఇంటలిజెంట్ రైటింగ్ కి ఇంటలెక్చువల్  అయి తీరాల్సిన పని లేదు. ఏవేవో సినిమా పుస్తకాలు చదివేసి మెదడుని బాధ పెట్టుకోనవసరం లేదు. ఉన్న కమర్షియల్ సినిమా క్రాఫ్ట్ నీ, క్రియేటివిటీనీ కంటెంట్ పరంగా అర్ధవంతంగా ఇంకో మెట్టు పైకి తీసికెళ్ళి స్థాపించగల సామర్ధ్యం వుంటే సరిపోతుంది.  ‘మయూరి’,  ‘కంచె’ ఇలాటి ఇంటలిజెంట్ రైటింగ్స్ తో విజయవంతమైన కమర్షియల్ సినిమాలు. ఇంటలిజెంట్ అయివుంటే చాలు, ఇంటలెక్చువల్ అవనవసరంలేదు కమర్షియల్ సినిమాలకి. 

        3. కాలపరీక్షకి తట్టుకు నిలబడింది ఎనిమిది సీక్వెన్సుల కథనమే. ఈ సీక్వెన్సుల పధ్ధతి రీళ్ళ నుంచి వచ్చింది. పూర్వకాలంలో హాలీవుడ్ లో ఫిలిం రీళ్ళతో కొన్ని సాంకేతిక పరమైన సమస్యల కారణంగా సినిమా రచయితలు కథనాన్ని రీళ్ళుగా విడగొట్టి రాయాల్సి వచ్చేది. ఒక రీలు నిడివి పది నిమిషాలు. ఆ పది నిమిషాల్లో కథనంలో ఒక ఎపిసోడ్ ముగిసేట్టు చూసుకునే వాళ్ళు. సినిమా ఎన్ని రీళ్ళుంటే అన్ని ఎపిసోడ్లు. ఈ రీళ్ళే, ఎపిసోడ్లే తర్వాత సీక్వెన్సులుగా మారాయి. రీళ్ళ నిడివితో నిమిత్తం లేకుండా ఒక్కో సీక్వెన్స్ పది నుంచి పదిహేను నిమిషాలు చొప్పున ఎనిమిది సీక్వెన్సుల కథనాన్ని అమల్లోకి తెచ్చారు. ఇదీ కాలపరీక్షకు తట్టుకుంది. మన సినిమాల్ని విశ్లేషించి చూసినా ఇదే క్రమం కనపడుతుంది- ఎనిమిది సీక్వెన్సులతో కథ! ఒక్కో సీక్వెన్సు ఒక్కో మినీ మూవీ లా వుంటుంది. అంటే ప్రతీ సీక్వెన్సులోనూ మళ్ళీ బిగినింగ్- మిడిల్- ఎండ్ అనే విభాగాలు తప్పని సరిగా వుంటాయి, అది సరయిన స్క్రీన్ ప్లే అయితే!

        4. స్క్రీన్ ప్లేలో వుండే ఎనిమిది సీక్వెన్సుల్లో ప్రతీ సీక్వెన్స్ ముగింపూ తర్వాతి సీక్వెన్స్ ప్రారంభానికి నాందిగా వుంటుంది. ఇలా సీక్వెన్సులన్నీ కలిసి ఒక గొలుసు కట్టులా తయారవుతాయి. బిగినింగ్ లో రెండు సీక్వెన్సుల్లో పాత్రల పరిచయాలు, కథా నేపధ్యం, సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పనా, సమస్యా స్థాపనా జరిగిపోతే, చప్పున అరగంట- ముప్పావు గంట లోపు కథ పాయింటు కొచ్చేసే అవకాశం వుంటుంది. అక్కడ్నుంచీ ఆ సమస్యతో పోరాటంగా  మిడిల్ ప్రారంభమై, అది నాల్గు సీక్వెన్సుల్ని కలుపుకుని సంఘర్షణాత్మకంగా ముందుకు దౌడు తీస్తే, వెళ్ళివెళ్ళి  ఎండ్ విభాగపు చివరి రెండు సీక్వెన్సుల్లో పడి -  క్లయిమాక్స్ కొచ్చేస్తుంది కథ!  

        5. నిజంగా మిడిల్ అనేది ఓ కీకారణ్యం. ఎటు వైపు ప్రయాణించాలో తెలీదు. ఎప్పుడు? రూట్ మ్యాప్ లేనప్పుడు. దాంతో కంపార్ట్ మెంటలైజ్ చేసుకోనప్పుడు. ప్లాట్  పాయింట్- 1 విలువని గుర్తించకపోతే, లేదా ప్లాట్ పాయింట్ -1 ముందే ఏర్పడిపోయిందన్న స్పృహే  లేకపోతే, మిడిల్ నిజంగా కీకారణ్యంలాగే కన్పించి ఎటు వైపు వెళ్ళాలో తెలియకుండా చేస్తుంది. ‘బెంగాల్ టైగర్’ లో సినిమా ప్రారంభమైన పదినిమిషాల్లోనే చక్కగా బిగినింగ్ ముగుస్తూ ప్లాట్ పాయింట్ -1 ఏర్పాటయితే, పెళ్ళి చూపులప్పుడు ఆ అమ్మాయి నువ్వు ఫేమస్ కాదని హీరోని తిరస్కరించడంతో హీరోకి గోల్ ఏర్పడి మిడిల్ సంఘర్షణ ప్రారంభమైతే, ఇది గుర్తించకుండా ఇంటర్వెల్లో వచ్చిన టర్నింగే  కథకి మలుపు అనుకుని, వేరే పగాప్రతీకారాల కథ ఎత్తుకున్నారు. ‘సైజ్ జీరో’ ఇంటర్వెల్ దగ్గర ఆలస్యంగా ప్లాట్ పాయింట్ -1 ఏర్పడి బరువు తగ్గాలని నిశ్చయించుకున్న హీరోయిన్ ని, ఇంటర్వెల్ తర్వాత ఆ సమస్యతో సంఘర్షించక, బోగస్ హెల్త్ సెంటర్ మీద పోరాటానికి ఒడిగట్టే హీరోయిన్ గా మార్చేశారు. మిడిల్ తో ఇంత కన్ఫ్యూజన్ అన్నమాట! అదీ పెద్ద బడ్జెట్ సినిమాలకి!

          6. సినాప్సిస్ అంటే కథా సంగ్రహం లేదా క్లుప్తంగా కథ.  దీని రచనకి హాలీవుడ్ లో కొన్ని మార్గదర్శకాలున్నాయి. సినాప్సిస్ ఏ -4 సైజు పేజీల్లో వుండాలి. ఒక పేజీకి మించి వుంటే డబుల్ స్పేస్ లో, ఒక పేజీ మాత్రమే  వుంటే సింగిల్ స్పేస్ లో టైపు చేయాల్సి వుంటుంది. లెఫ్ట్ ఎలైన్ మెంట్  వుండాలి. వర్డ్ డీ ఫాల్ట్ మార్జిన్స్ ని మార్చకూడదు. పేరాలో మొదటి లైను అర ఇంచు ఇండెంట్ వుండాలి. ఫాంట్  టైమ్స్ న్యూ రోమన్ 12 పాయింట్ వుండాలి. పాత్రల పేర్లు మొదటిసారి  ప్రస్తావించినప్పుడు వాటిని కేపిటల్ లెటర్స్ లో వుంచాలి. పేజీ నంబర్లు హెడర్ కుడి వైపు వేయాలి. సినాప్సిస్ అని టైటిల్ కింద డబుల్ స్పేస్ ఇచ్చి టైప్ చేయాలి. దీనికింద నాల్గు స్పేస్ లిచ్చి సినాప్సిస్ ని టైప్ చేయాలి. ఇలా ఇంకా చాలా నిర్దుష్ట  సాంకేతికాంశాలతో ముడిపడి వుంటుంది వ్యవహారం. స్క్రీన్ ప్లే స్క్రిప్టుకి కూడా ఇలాటి మార్గదర్శకాలు అనేకం వుంటాయి. వీటిలో ఏ ఒక్కటి తప్పినా ఆ స్క్రీన్ ప్లేని, లేదా సినాప్సిస్ నీ అవెంత బాగున్నా, మొదటే తిప్పికొట్టేస్తారు. వాటి సృష్టి కర్తని హీనంగా చూస్తారు. ఇది మనకి వర్తించేది కాదు.

        7. తెలుగు సిన్మాప్సిస్ - టైపింగ్ లో సినాప్సిస్ బదులు సిన్మాప్సిస్  అని పడిపోయింది! ఇదేదో బాగానే వున్నట్టుంది. కొన్ని పదాలు ముద్రారాక్షసాల వల్ల కాయిన్ అయిపోతాయి. ఇక నుంచి తెలుగు సినిమాలకి సిన్మాప్సిస్ అనే అందాం. దీనిపై మీ అభిప్రాయం కామెంట్ బాక్సులో తెలియజేయండి. రెండు లైకులు కొట్టి, సబ్ స్క్రైబ్ చేయండి. బెల్ బటన్ నొక్కండి. షేర్ చేయండి.

        8. తెలుగు సిన్మాప్సిస్ లు హాలీవుడ్ టైపులో వున్నట్టు రెండు మూడు పేజీల్లో సంక్షిప్తంగా వుంటే పనికిరావు. హాలీవుడ్ లో నిర్మాతలో,  ఏజెంట్లో ముందు సంక్షిప్త సిన్మాప్సిస్ లు చదివి నిర్ణయం తీసుకుంటారు. మన దగ్గర ఈ మధ్య నిర్మాతలు, హీరోల మేనేజర్లు ముందు సిన్మాప్సిస్ లు పంపమనడం ఎక్కువైంది. అలా మేకర్లు సినాప్సిస్ లు పంపిస్తే ఎటుపోతున్నాయో తెలీదు. రెస్పాన్స్ వుండదు. చదివారో లేదో కూడా తెలీదు. తెలుగులో కథ వినడానికి కొంత టైమిచ్చే సాంప్రదాయం పోయి, సిన్మాప్సిస్ లు అడుగుతున్నారు. కొందరు ఇంగ్లీషులో అడుగుతారు. మేకర్ల కోసం ఇవి రాసి పెడితే వృధా అవుతున్నాయి. తెలుగుకి ఈ హాలీవుడ్ లో పంపే సిన్మాప్సిస్ లాంటివి పనికి రావని తేలుతోంది.

        9. తెలుగులో నిర్మాతలకో, హీరోలకో మౌఖికంగా కథ చెప్పడమే పనికొచ్చే పద్ధతి. అందుకని మేకర్స్ కథ చెప్పడానికి తమ కోసం తాము సిన్మాప్సిస్ లు తయారు చేసుకోవడం ముఖ్యమవుతోంది. ఈ సిన్మాప్సిస్ రెండు మూడు పేజీల్లో వుంటే సరిపోదు. గంట పాటు కథ చెప్పగల్గే నన్ని పేజీల్లో వుండాలి. ఈ పేజీలు డిటిపిలో 30 పైనే  వుండొచ్చు. ఏడు వేల పదాలు. మేకర్స్ వాళ్ళ కథతో సంప్రదించినప్పుడు ముందు ఐడియాని నిర్మించి, సిన్మాప్సిస్  రాయాలంటే 30 రోజుల పైనే పడుతోంది. స్టోరీ సిట్టింగ్స్ సంగతి తర్వాత, ముందు సిన్మాప్సిస్ సిట్టింగ్స్ తప్పదు.

        10. ఇక్కడ సిన్మాప్సిస్ అంటే టూకీగా కథ అనుకుని రాసుకుంటే సరిపోదు. మొత్తం రెండు- రెండున్నర గంటల పాటూ సాగే కథ వివరంగా అనుకోవాలి. ఎక్కడెక్కడైతే ఆ వివరం రీసెర్చి కోరుతుందో ఆ రీసెర్చినంతా చేయాలి. ఇలా ఆ సవివరమైన కథని స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్ లో కూర్చోబెడుతూ, బిగినింగ్ మిడిల్ ఎండ్ విడివిడి విభాగాలతో ఒక పెద్ద కథ లాగా సిన్మాప్సిస్ రాయాలి. అంటే సిన్మాప్సిస్ అంటే మొత్తం ఆ కథకి స్క్రీన్ ప్లే అన్నట్టే. ఇదే రిజిస్ట్రేషన్ కూడా అవుతుంది.

        11. అన్నీ చోట్లా గంట టైమివ్వక పోవచ్చు నిర్మాతలు, హీరోలు. అరగంటలో చెప్పమనొచ్చు, 10 నిమిషాలే అనొచ్చు. కాబట్టి అదే పెద్ద కథని గంట- అరగంట- 10 నిమిషాల్లో చెప్పే పద్ధతిని కూడా ఈ బ్లాగులోనే వివరించాం (ఇంతకీ కథెలా చెప్పాలి?). కాబట్టి గంట సిన్మాప్సిస్ ఆధారంగా అరగంట, 10 నిమిషాలు వుండే మినీ సిన్మాప్సిస్ లు కూడా తయారు చేసుకోవచ్చు.

        12. సమస్య ఎక్కడొచ్చిందంటే, హీరో లెవరూ ఖాళీగా లేరు. నిన్న మొన్నొచ్చిన కొత్త హీరోలు కూడా ఖాళీగా లేరు. కథలు వినే మాటే లేదు. మేకర్స్ అందరికీ పేరున్న హీరోలే కావాలి. మేకర్స్ సంఖ్య హీరోల సంఖ్యకి పది రెట్లుంది. ఒక హీరో చుట్టూ పది మంది కథ చెప్పడం కోసం కాళ్ళరిగేలా తిరుగుతున్నారు. ఆ హీరోలకి రెండేళ్ళూ ఖాళీ లేదు. తమ నంబర్ ఎప్పుడొస్తుందో తెలీదు. వదిలెయ్యండి, కొత్త వాళ్ళతో చిన్న సినిమాలు తీసుకోండంటే- చిన్నతనం ఫీలవడం. దాసరి నారాయణ రావు, రాఘవేంద్ర రావు, కోడి రామకృష్ణ లాంటి దర్శకులు కెరీర్ ప్రారంభంలో చిన్న చిన్న సినిమాలే తీశారు- వాళ్ళకి లేని చిన్నతనం ఇప్పటి మేకర్స్ కెందుకు? చిన్నవి తీసి సక్సెస్ చేసుకుంటే పెద్ద హీరోలనుంచి ఫోన్లు అవే వస్తాయి. ఏడాదికి రెండు మూడు చిన్నవి తీసుకుంటూ వుంటే ప్రేక్షకుల్లో, మార్కెట్లో  పేరు నలుగుతూ వుంటుంది కనీసం. పేరు నలగడం, సర్క్యులేషన్ లో వుండడం చాలా ముఖ్యం- పేరున్న హీరోల కోసం ప్రయత్నిస్తూ ఐపు లేకుండా పోవడం కంటే.

       

 సరే, ఇక నెక్స్ట్ ‘స్క్రీన్ ప్లే టిప్స్ విత్ పుచ్చకాయ జ్యూస్’ తో మళ్ళీ కలుద్దాం!

—సికిందర్