916 : రివ్యూ!

        కశ్మీర్లో కశ్మీరీ పండిట్ల ఊచకోత, తరిమివేత చరిత్రలో ఒక అమానుష, అమానవీయ ఘట్టం. కేంద్రంలో బిజెపి మద్దతుతో కొనసాగిన వీపీ సింగ్ ప్రభుత్వ హయాంలో, కశ్మీర్లో రాష్ట్రపతి పాలన విధించిన నేపథ్యంలో, గవర్నర్ పదవిలో వున్న బిజెపి నాయకుడు జగ్మోహన్ మల్హోత్రా పాలనలో, జరిగిన అతిపెద్ద విషాదం. గత 30 ఏళ్లుగా ఈ విషాదంతో పాలకులు పాటిస్తూ వస్తున్ననిశ్శబ్దం. 4 లక్షల మంది బాధిత పండిట్ల జీవితాల్ని శిబిరాల పాల్జేసి చూస్తున్న చోద్యం. మొన్న కశ్మీర్లో 370 ని రద్దు చేసినప్పుడు బుద్ధిలేని జీవులు జన్మ స్థానాన్ని కోల్పోయిన కశ్మీరీ పండిట్లని మరచి, ఇక కశ్మీర్లో భూములు కొనుక్కోవచ్చని, విహారయాత్రల కెళ్ళ వచ్చనీ సంబరాలు చేసుకున్న వెర్రితనం. ఇంత చులకనై పోయారు పండిట్లు. ఇప్పుడు సినిమా తీసిన విధూ వినోద్ చోప్రాకి కూడా. పండిట్ల చరిత్ర పేరుతో బాలీవుడ్ ప్రేమ సినిమా తీసేసి ఇది తన కుటుంబానికి కూడా జరిగిన విషాదమని చెప్పుకోవడం. నిజానికి గత నవంబర్లోనే విడుదల చేయాలనుకున్నట్టు, కానీ అప్పుడప్పుడే 370 ని రద్దు చేయడంతో సినిమాతో  సొమ్ము చేసుకోవడంగా అవుతుందనీ వాయిదావేసి, ఫిబ్రవరి 7 న విడుదల చేసినట్టూ పేర్కొన్నాడు. కానీ ఫిబ్రవరి 7 కల్లా షాహీన్ బాగ్ నిరసనల పట్ల ముస్లింలపై విద్వేషాలు చిమ్ముతున్న వేళ, సినిమా విడుదల ఆజ్యం పోసిననట్టవుతుందని భావించినట్టు లేదు. ఆ పాటికే కశ్మీరీ పండిట్లు షాహీన్ బాగ్ కి వెళ్లి తమ సమస్యని కూడా ఉద్యమంలో భాగం చేయాలనీ కోరారు. కశ్మీర్లో పండిట్లు, ముస్లింలు సాంస్కృతికంగా, సామాజికంగా కలిసిపోయి సహజీవనం చేసిన వర్గాలు. మధ్యలో జనవరి 19, 1990 రాత్రిని కాళరాత్రి చేస్తూ మిలిటెంట్లు విరుచుకుపడి- మతమైనా మారాలి, లేదా కాశ్మీర్ ని వదిలిపోవాలి, లేదా చావుకు సిద్ధపడాలంటూ తుపాకులతో రక్త చరిత్ర రాశారు.  

        ఈ రక్త చరిత్రని ప్రేమ కథతో కలిపి బాక్సాఫీసు ఫార్ములాకి వాడుకున్నారు. ఈ వాడకాన్ని ఢిల్లీలో కశ్మీరీ పండిట్లకి ప్రివ్యూ వేసినప్పుడు పండిట్లు ఎండగట్టారు. ఒక పండిట్ యువతి విధూ వినోద్ చోప్రా మీద ఘాటుగా విరుచుకుపడిన వీడియో వైరల్ అయింది. ఇందులో - పండిట్ల గురించి ఏం చూపారు, ప్రేమ కథ చెప్పారు, పైగా కశ్మీరీ పండిట్లుగా ముస్లిం హీరో హీరోయిన్లని చూపిస్తారా? -అంటూ దుఖం పొంగుకొచ్చి కూలబడింది. దర్శకుడు చోప్రా ‘షికారా’ తీసి పండిట్ల మనోభావాల్ని దెబ్బతీస్తున్నట్టు తెలుసుకున్నట్టు లేదు. పైగా కశ్మీర్లో జరిగింది పండిట్లు - ముస్లిముల మధ్య స్వల్ప పరిణామమని, ఇక గతాన్ని మర్చిపోయి కలిసి సాగాలనీ ఈ సినిమా ద్వారా చెప్తున్నట్టు  కూడా వ్యాఖ్యానించడంతో, మరింత వివాదాస్పదమై సినిమాని బాయ్ కాట్ చేయాలనే దాకా వెళ్ళింది. మిలిటెంట్లని, రాజకీయాలనీ పక్కనబెట్టి, సమస్యని రెండు వర్గాల మధ్య సమస్యగా కుదించడం ఇంకో పొరపాటు. ఆ మాటకొస్తే సినిమాలో చరిత్రలేదు, రాజకీయాలు లేవు, కేవలం ప్రేమ మాత్రమే, దాని కష్టాలు మాత్రమే. మణిరత్నం తీసిన ‘రోజా’, ‘బొంబాయి’ వేరు. వాటి ఫ్రేం వర్క్ లోనే  ‘షికారా’ నీ ప్రేమ కథగా మార్చేశారు!

       ముప్పావుగంట వరకూ ప్రేమా పెళ్ళీ కాపురం ఇవే. అప్పుడు వున్నట్టుండీ మిలిటెంట్ల దాడి, కాపురం ముక్కలు, కష్టాలు, కన్నీళ్ళూ. హీరో హీరోయిన్లు యాభై ఏళ్ల వయసులో వున్నప్పుడు కథ ప్రారంభమవుతుంది. శివకుమార్ పండిట్ (ఆదిల్ ఖాన్), శాంతీ పండిట్ (సాదియా) ఇండియా వస్తున్న అమెరికా ప్రెసిడెంట్ ని కలవాలనుకుంటారు. అమెరికా ప్రెసిడెంట్లకి శివకుమార్ గత ముప్ఫై ఏళ్లుగా ఉత్తరాలు రాస్తూంటాడు. సీనియర్ బుష్ - క్లింటన్- జూనియర్ బుష్ - ఒబామాల వరకూ. పండిట్ల సమస్యని ఆలకించమని. ఈ నేపథ్యంలో ఇప్పుడొస్తున్న ప్రెసిడెంట్ ని కలుసుకునేందుకు ఆహ్వానం వస్తుంది. ఈ ఆహ్వానం మేరకు ఫైవ్ స్టార్ హోటల్లో వసతి లభిస్తుంది. అక్కడ బస చేసి గతాన్ని తలచుకుంటే ఫ్లాష్ బ్యాక్ మొదలవుతుంది...

        ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో 1987 లో కశ్మీర్లో సినిమా షూటింగ్. అది చూసేందుకొచ్చిన శివ కుమార్, శాంతిలు ఒక పాసింగ్ షాట్లో నటించమంటే నటిస్తారు. ఆ తర్వాత ప్రేమలో పడతారు. పెద్దలు ఒప్పుకుని పెళ్ళవుతుంది. శోభనం జరుగుతుంది. రెండు పాటలు పూర్తవుతాయి. పచ్చని కాపురం. ఆ కాపురంలో చిచ్చు పెడుతూ మిలిటెంట్లు. కశ్మీర్ వ్యాప్తంగా పండిట్ల పైన దాడులు. పండిట్లు కొందరు చనిపోయి, కొందరు ప్రాణాలర జేతిలో పెట్టుకుని పారిపోతారు. శివ కుమార్, శాంతిలు కూడా పారిపోయి జమ్మూ చేరుకుంటారు. అక్కడ శిబిరాల్లో కష్టాలు. పోలీసులెక్కడున్నారు? సైన్యమెక్కడుంది? పండిట్లకి శిబిరాలు ఏర్పాటు చేయడానికే మాత్రమే ప్రభుత్వం వుంది.  

        ఇక్కడ్నించీ సర్వం పోగొట్టుకున్న శివ, శాంతిల ప్రేమకి అష్టకష్టాలు, కన్నీళ్ళూ, మెలోడ్రామా. మృతదేహాల మధ్య ప్రేమ కోసం తపన. నేపథ్యంతో అతకని ప్రేమ కథా కథనాలు. నేపథ్యాన్ని విడిచి అందమైన అసందర్భ ప్రేమ కావ్యం. ఈ ప్రేమ కావ్యం కూడా ఓల్డ్ స్కూల్ ఫార్ములా ప్రేమ కావ్యం. మహేష్ బాబు ‘బాబీ’ లోలాగా నేపథ్య స్పర్శ లేని, విషయం లేని ప్రేమ. ‘జైబోలో తెలంగాణా’ లో తెలంగాణా ఉద్యమాన్ని తెలంగాణా అబ్బాయి - ఆంధ్రా అమ్మాయిల ఫార్ములా రోమాన్స్ తో సరిపెట్టిన లాంటి వ్యాపార గిమ్మిక్.

      ఒక బాధిత పండిట్ ఆర్తితో అంటున్నట్టు చూపిస్తాడు చోప్రా - నన్ను కశ్మీర్ కి వాపసు తీసికెళ్ళండి - అని. ఇది అర్ధవంతంగా వుంది. కానీ హీరో నుద్దేశించి హీరోయిన్ తో అన్పిస్తాడు - నా ఇల్లు నువ్వే కదా - అని. ఇక కశ్మీర్ ని మర్చిపోయి మొగుడే ఇల్లనుకుని సరిపెట్టుకోవాలా? ఇది ప్రధాన పాత్రల్లో ఒకటైన హీరోయిన్ చేత అన్పించే మాటేనా? వాపసు తీసికెళ్ళండని అర్ధవంతంగా పలికిన సహాయ పాత్ర కంటే దిగువ స్థాయి పాత్రా హీరోయిన్?

      నిజానికి ఈ కథంతా వుండాల్సింది చెదిరిపోయిన పండిట్ల జీవితాలు తిరిగి తమ సొంత గడ్డ కశ్మీర్ చేరాల్సిన పోరాటం గురించి! ఈ పోరాటం వదిలి, ప్రశ్నించడం వదిలి- ద్వేషాన్ని ద్వేషించండి, మనుషుల్ని కాదు- అని మూస సందేశమివ్వడం పుండుమీద కారం జల్లడమే. వేలమంది తమ లాంటి బాధితుల మధ్య ప్రేమికులు తమ ప్రేమల్ని పక్కన బెట్టి, సామూహిక ప్రయోజనాల కోసం పోరాడినప్పుడు, వాళ్ళ ప్రేమ బంధానికి అర్ధముంటుంది గానీ, ప్రేమల కోసం ఈసురోమని ఏడుస్తూంటే కాదు. అది కథానాయక / నాయికా లక్షణం కూడా కాదు.   

       

        1992 లో కశ్మీర్ లో పుట్టిన ఖాలిద్ షా అనే పాలసీ మేకర్ పండిట్ల సాంస్కృతిక దుస్థితిని సరీగ్గా విశ్లేషించాడు : 1990 తర్వాత పుట్టిన పండిట్లకి సొంత గడ్డతో ప్రత్యక్ష సంబంధం లేదు. వాళ్ళకి తమ సంస్కృతితో, కశ్మీర్ గురించిన పరిజ్ఞానంతో ప్రత్యక్ష సంబంధంలేదు. ఇతరులు చెప్తే పరోక్షంగా తెలుసుకోవడమే. వారసత్వాన్ని తమ తర్వాతి తరాలకి అందించాల్సిన వాళ్ళు వృద్ధులైపోయారు. ఇప్పుడు కశ్మీర్ వెలుపల ఎక్కడెక్కడో చెదిరిపోయి నివసిస్తున్న పండిట్లు అక్కడి ప్రభావాల చేత తమ సాంస్కృతిక విశిష్టతనీ, తమ ఉనికినీ కోల్పోయారు. కనుక పాత తరం పండిట్లు తమ వారసులతో తిరిగి సొంత కశ్మీర్లో స్థిర పడడం అత్యవసరం.

――సికిందర్

Watched at Prasads
12 pm, 13 Feb 

915 : రివ్యూ

దర్శకత్వం : మోహిత్ సూరి
తారాగణం : ఆదిత్యా రాయ్ కపూర్, దిశా పటానీ, అనిల్ కపూర్, కుణాల్ ఖేమూ, అమృతా ఖన్విల్కర్, ఎల్లీ ఆవ్రమ్ తదితరులు
రచన : అసీం అరోరా, స్క్రీన్ ప్లే : అనిరుద్ధ గుహ, సంగీతం : మిథూన్, అంకిత్ తివారీ, అసీం అజర్, వేద్ శర్మ, ఫ్యూజన్ ప్రాజెక్ట్; ఛాయాగ్రహణం : వికాస్ శివరామన్.
నిర్మాతలు : భూషణ్ కుమార్, లవ్ రంజన్, అంకుర్ గార్గ్
బడ్జెట్ : 40 కోట్లు, ప్రింట్స్, యాడ్స్ : 10 కోట్లు
విడుదల : ఫిబ్రవరి 7, 2020

      మోహిత్ సూరి సినిమా వస్తోందంటే ఒక ఆసక్తి. జహెర్, మర్డర్-2, రాజ్ -3, ఆషికీ -2, వో లమ్హే, కలియుగ్, ఏక్ విలన్...వంటి కథాబలమున్న సినిమాలు అతడికి అభిమానులని సంతరించి పెట్టాయి. బలమైన కథలు, బలమైన పాత్రలు అతడి బ్రాండ్ గా పాపులరయ్యాయి. బలమైన సంగీతం, సాంకేతికాలు కూడా. తనదైన శైలితో ఒక అభిరుచిగల దర్శకుడుగా చెరగని ముద్ర వేశాడు. వో లమ్హే, ఆషికీ-2 ల వంటి విజయవంతమైన రెండు బలమైన ప్రేమకథలు తప్పిస్తే, మిగతావన్నీ హిట్ థ్రిల్లర్సే. ఇప్పుడు ‘మలంగ్’ అనే మరో మ్యూజికల్ థ్రిల్లర్ తో వచ్చాడు. ఆదిత్యారాయ్ కపూర్, దిశా పటానీ, అనిల్ కపూర్, కుణాల్ ఖేమూ నటీనటులు. నటీ నటులతో యూత్ అప్పీల్ ని రాబట్టగల ఈ థ్రిల్లర్ లో ఒక పజిల్ ని విసిరాడు ప్రేక్షకుల మీద. క్రైం నవలారాణి అగథా క్రిస్టీ మాత్రమే సర్ప్రైజ్ చేస్తూ విప్పగల కష్టసాధ్యమైన పజిల్ ఇది. బాక్సాఫీసు రిస్కుతో కూడిన దీన్ని తన శక్తి సామర్ధ్యాలతో ఎలా పరిష్కరించాడు? తొలిరోజు బాక్సాఫీసు 15 కోట్లు పలికిన ఈ థ్రిల్లర్ ఎంతవరకు మెప్పిస్తుంది? దీన్ని తన ఇతర హిట్ థ్రిల్లర్స్ సరసన మరో హిట్ గా నిలిపాడా? … మొదలైన అంశాలు పరిశీలిద్దాం.

కథ

     అద్వైత్ ఠాకూర్ (ఆదిత్యారాయ్ కపూర్) ఒక ఆవారా బంజారా. ఇంట్రోవర్ట్. ఫోటోగ్రఫీ హాబీగా దేశాటన చేస్తూంటాడు. సారా నంబియార్ (దిశా పటానీ) లండన్ నుంచి వచ్చిన ఎన్నారై. ఎక్ స్ట్రోవర్ట్. వెకేషన్ కి గోవా వస్తుంది. జీవితం విరగబడి ఎంజాయ్ చేయడానికే వుందని నమ్ముతుంది. గోవాలో ఇద్దరూ పరస్పరం ఆకర్షితులవుతారు. ప్రేమించుకుంటారు, విరగబడి ఎంజాయ్ చేస్తారు. ఒకటవుతారు. ఇంతలో వూహించని విధంగా విడిపోతారు. ఐదేళ్ళ తర్వాత అద్వైత్ విరగబడి పోలీసుల్ని చంపుతూంటాడు. ఇద్దరు పోలీసు అధికార్లు అంజానే అఘాసే (అనిల్ కపూర్), మైకేల్ రోడ్రిగ్స్ (కుణాల్ ఖేమూ) లు ఈ హంతకుణ్ణి పట్టుకోవడానికి వెంటాడుతూంటారు. పట్టుకున్నారా? పట్టుకుంటే ఏం జరిగింది? అద్వైత్ ఎందుకు చంపుతున్నాడు? ఎందుకు జైలుకెళ్ళాడు? అసలు సారా ఏమైంది? వీళ్ళతో పోలీసులకున్న సంబంధమేమిటి? ఇదీ మిగతా కథ.
ఎలావుంది కథ

     రోమాంటిక్ క్రైం థ్రిల్లర్ జానర్. రివెంజి కథ. మాదక ద్రవ్యాలు అలవాటు లేకున్నా, మాదక ద్రవ్యాల ప్రపంచంతో, మనుషులతో దూరంగా వుండాలని చెప్పే కథ. ఈ మనుషులతో సావాసం ఒక చిన్న పొరపాటువల్ల జీవితాల్ని తలకిందులు చేస్తుందని హెచ్చరించే కథ. కథా ప్రయోజనం ఓకే. కథ చెప్పడానికి గోవా రెండు ముఖ చిత్రాలు నేపథ్యంగా వున్నాయి. అబ్బురపర్చే గోవా ప్రకృతి ఎంత మానసికోల్లాసాన్నిస్తుందో, మాదక ద్రవ్యాల కుసంస్కృతితో అంత వికృతంగా వుంటుందనీ, నేపథ్యాన్ని సబ్ టెక్స్ట్ గా చేసి ఫీల్ నిచ్చారు. అయితే కథలో పెద్ద లోపం వల్ల కథ ప్రశ్నార్ధకంగా మారిన ఇబ్బంది ఒకటుంది. దీన్ని మరుగుపర్చడానికి ఫ్లాష్ బ్యాక్ టెక్నిక్ ని కథకి వాడినట్టున్నారు. ఇలాకూడా కథ వాడిపోతుందని గుర్తించారో, గుర్తించినా చెల్లిపోతుందనుకున్నారో తెలీదు. ఇక ఇందులో వేసిన ఒక బంపర్ పజిల్ ని విప్పడానికి ఒక ట్విస్టుని వాడకం చేశారు. ఈ వాడకం మరీ కథని ఆవారా బంజారా చేసింది...అగథా క్రిస్టీ తల్లి కాపాడాల్సిందే! విప్పడం ఆమెకి మాత్రమే సాధ్యమయ్యే పజిల్ ని  ‘మలంగ్’ (ఆవారా) కి శరాఘాతంలా ఎక్కుపెట్టారు.
ఎవరెలా చేశారు

       అద్వైత్ గా ఆదిత్యా రాయ్ కపూర్ పగతో రగిలిపోయే, కండలు తిరిగిన ఉన్మాద కిల్లింగ్ మెషీన్ గా ఆద్యంతం ఆకట్టుకుంటాడు. లవర్ బాయ్ గా సాఫ్ట్ గెటప్ లో, యాంగ్రీ యంగ్ మాన్ గా రఫ్ గెటప్ లో భిన్న షేడ్స్ తో ఈ థ్రిల్లర్ ని నిలబెట్టేందుకు కృషి చేశాడు. సారా పాత్రలో దిశా పటానీ గ్లామరెక్స్ పోజ్ ఈ క్రేజీ ప్రేమ కథకి తగ్గట్టే వుంది. పోలీస్ పాత్రలో అనిల్ కపూర్ ఈ థ్రిల్లర్ కే బలాన్ని తీసుకొచ్చాడు. దర్బార్ లో కూతురి హత్యతో రజనీకాంత్ ఎన్కౌంటర్ పోలీసుగా ఎలామరతాడో, అలా అనిల్ కపూర్ కూడా కూతురిని పోగొట్టుకుని ఉన్మాద ఎన్కౌంటరిస్టుగా మారిపోతాడు. అనిల్ కపూర్ ని అదుపుచేసే ఇంకో పోలీసు అధికారి పాత్రలో పాత్రలో కుణాల్ ఖేమూ ఇంకో ఉన్మాద కిల్లర్ గా మారిపోతాడు. వెరసి ఇది ముగ్గురు విడివిడి కిల్లర్స్ కథవుతుంది : ఆదిత్యారాయ్ కపూర్, అనిల్ కపూర్, కుణాల్ ఖేమూ. ఇక జెస్సీ అనే డ్రగ్ ఎడిక్ట్ పాత్రలో ఎల్లీ ఆవ్రమ్ చివరి ట్విస్టుకి కీలకంగా మారుతుంది. సన్నివేశాలు బలంగా వుండడంతో నటనలూ బలంగా వున్నాయి.
        ఇది పూర్తిగా మ్యూజికల్ థ్రిల్లర్. పాటలు, వాటి చిత్రీకరణ సినిమానెంతో నిలబెట్టాయి. ప్రతీ సినిమాలో మోహిత్ సూరి మ్యూజిక్ ని ఒక ఆకర్షణగా మార్చేస్తాడు. ఐదుగురు సంగీత దర్శకుల ఫ్యూజన్ సాంగ్స్ కథకి ఆత్మని సంతరించిపెట్టాయి. నేపథ్య సంగీతపు మాస్టర్ రాజూ సింగ్ మరో ఉరకలేసే ట్రాక్ ఇచ్చాడు. కెమెరా వర్క్, గోవా లొకేషన్స్ ఇంకో ఎత్తు. యాక్షన్ సీన్స్ బావున్నా, ఫస్టాఫ్ లో ప్రతీసారీ కొట్టి చంపడాలు వెరైటీ లేకుండా చేశాయి. అసలే బలహీనంగా వున్న ఫస్టాఫ్ ని కిల్లింగ్స్ ని వేర్వేరు పద్ధతుల్లో చూపైనా హుషారు తీసుకు రావొచ్చు. ఆ పని చేయలేదు.
        కొన్ని డైలాగ్స్ బావున్నాయి బావున్నాయి-  ఆదిత్యారాయ్ కపూర్ : ‘మనం ముగ్గురం కిల్లర్స్ వెధవలమని మనకి తెలుసు. కానీ మీకు చంపడంలో మజా రాదు, నాకు చంపడం నిషా’. కుణాల్ ఖేమూ : ‘ప్రాణాలు తీయడం నా అవసరం’. అనిల్ కపూర్ : ‘ప్రాణాలు తీయడం నాకలవాటు’. దిశా పటానీ : ‘ఆడదాన్ని గౌరవించ లేని వాడివి మగాడిగా ప్రూవ్ చేసుకుంటావా?’
        సమస్య కథా కథనాలతో, దీని స్క్రీన్ ప్లే తోనే.
చివరికేమిటి

     మొదటే చెప్పుకున్నట్టు ఆవారా బంజారా కథ. పజిల్ వల్ల, దాని ట్విస్టు వల్ల. దీంతో సెకండాఫ్ సగం తర్వాత మొత్తం కథతో బాటు హీరో పాత్ర ప్రశ్నార్ధక మయ్యాయి. ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో రివీల్ చేసిన విషయం వల్ల హీరో జైలుకెళ్ళే, బయటికొచ్చి పగదీర్చుకునే అవసరమే రాదు. అంటే ఈ పాత్రే లేదు, కథే లేదు. అనవసరంగా ఆదిత్యారాయ్ కపూర్ రివెంజితో రగిలిపోతూ, పాపం పోలీసుల్ని చంపాడు. దిశా పటానీ హీరోయిన్ పాత్ర కూడా ఇల్లాజికల్ గా వచ్చి చివర ట్విస్టు ఇస్తుంది. పజిల్ ని విప్పడానికి ఈ ట్విస్టుతో లాజిక్ లేకుండా గజిబిజి చేశారు. అసలీ గొడవేంటో ఇప్పుడే విడమర్చి చెప్తే స్పాయిలర్ అవుతుంది. ఒక వారం తర్వాత చెప్పుకుందాం.
        ఫస్టాఫ్ జైల్లో వున్న హీరో ఖైదీలతో పోరాడే సుదీర్ఘ యాక్షన్ సీను తర్వాత, అతను హీరోయిన్ని తల్చుకుంటాడు. ఆమెతో గోవా ఫ్లాష్ బ్యాక్ ప్రారంభమవుతుంది. ఈ రోమాంటిక్ ఫ్లాష్ బ్యాక్ మధ్యమధ్యలో వస్తూంటుంది. జైల్లోంచి విడుదలైన హీరో పోలీసుల్ని చంపడం ప్రారంభిస్తాడు. ప్రేమ కథలో ఈ పోలీసులు దుష్టులనీ, అందుకే చంపుతున్నాడనీ అర్ధమవుతుంది. డిసెంబర్ ఇరవై నాల్గు సాయంత్రం 5 గంటలకి హత్యలు ప్రారంభిస్తాడు. రాత్రి పదకొండు వరకూ ఒక్కొక్కర్నీ చంపుతాడు. పోలీసు అధికారులు ఇద్దరికీ చెప్పి, వాళ్ళ ముందే చంపి పారిపోతూంటాడు మొహం కన్పించకుండా. డిసెంబర్ ఇరవైనాల్గు రాత్రంతా గోవాలో రేపు క్రిస్మస్ పండగతో సంరంభంగా వుంటుంది. ఈ మ్యూజికల్ వేడుకల మధ్య ప్రస్తుత కథ కలర్ఫుల్ గా జరుగుతూంటుంది. మధ్య మధ్యలో ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో ప్రేమ కథ వస్తూంటుంది. అయితే ఈ తరహా కథనం ఎండ్ సస్పెన్స్ కి దారి తీస్తున్న కథలా అన్పిస్తుంది. ఫస్టాఫ్ లో ఫ్లాష్ బ్యాక్ తో కథలోకి వెళ్ళకుండా, చంపడమే - తప్పించుకోవడమే తంతుగా మారడంతో విషయం లేనిదిగా తయారయ్యింది. చివరి హత్య తర్వాత దొరికిపోవడంతో ఇంటర్వెల్ వచ్చేస్తుంది. ఇంతవరకూ ఏం చూశామంటే ఏమీ లేదు. లేని కథకి పవర్ఫుల్ నటనలు ఆదరగొట్టడం తప్ప.
        అసలు గతంలో హీరో కేం జరిగిందో, హీరోయిన్ ఏమైందో ఇంకా చివరి దాకా సాగదీస్తే సరాసరి  ఎండ్ సస్పెన్స్ సుడి గుండంలో పడి సినిమా గల్లంతయ్యేది. అదృష్టవశాత్తూ ఇంటర్వెల్ తర్వాత ఫ్లాష్ బ్యాక్ ని పూర్తి చేసి అసలేం జరిగిందో రివీల్ చేసేశారు. దీంతో కొత్త విషయాలు బయట పెట్టి సర్ప్రైజ్ చేశారు. ఐదేళ్ళ క్రితం హీరో, ఇద్దరు పోలీసు అధికార్లూ  పరస్పరం తెలిసిన వాళ్ళే. అందులో పైగా పోలీసు అధికారి అనిల్ కపూర్ ఎందుకు ఉన్మాదంగా ఎన్కౌంటర్లు చేస్తున్నాడో వెల్లడై పాత్ర బలాన్ని పొందుతుంది. అలాగే కుణాల్ ఖేమూ పోలీస్ పాత్ర ఇంకో కోణంలో కిల్లర్ గా వెల్లడవుతుంది. ఇక్కడే కథకి ఐదేళ్ళ క్రితం బీజం పడుతుంది...
        ఈ మొలకెత్తిన బీజం సరైన పోషణ లేక బొటానికల్ బ్యూటీ కాలేకపోయింది.

―సికిందర్
Watched at : Mukta A2 Cinemas
9 pm, Feb, 9

ఆస్కార్ 2020 విన్నర్స్! 

***

914 : సందేహాలు - సమాధానాలు

Q : వివిధ టెక్నీషియన్స్ ని మీరు చేసిన ఇంటర్వ్యూలు చదివాను. వివిధ శాఖల టెక్నికల్ విషయాలు చాలా తెలుసుకో గలిగాను. అయితే ఇప్పుడు టెక్నాలజీ బాగా అప్డేట్ అయింది. మీరు చేసిన ఇంటర్వ్యూల కాలానికీ నేటికీ ఈ గ్యాపు వుంది. ఇప్పుడు తాజాగా  మళ్ళీ ఇంటర్వ్యూలు చేయలేరా?
―పేరు రాయని టెక్నీషియన్
A : మళ్ళీ ఇంటర్వ్యూలు కష్టం. అప్పట్లోనే వివిధ శాఖల నుంచి 45 మంది నిపుణుల్ని ఇంటర్వ్యూ చేశాం. క్రాఫ్టులు ఇరవై నాల్గే లేవు, ఇంకా చాలా పెరిగాయి. అవి కూడా కవర్ చేశాం. పాత తరం నిపుణులతో బాటు కొత్త తరం నిపుణుల్నీ ఇంటర్వ్యూ చేశాం. ఇప్పుడు అప్డేట్స్ అంటే సాధనాలు మారి వుంటాయి తప్ప, పని అదే. ఎడిటింగ్ లో కొత్త ఎడిటింగ్ పద్ధతులు రాలేదు, డీటీఎస్ లో కొత్త ఎఫెక్ట్స్ రాలేదు. డీఐ లోనూ డిటో. పైగా టెక్నాలజీ ఎంత మారినా ఎడిటింగ్ సాంప్రదాయ పద్ధతికే మారుతున్నట్టు ‘అరవింద సమేత వీర రాఘవ’ ని ఉదహరిస్తూ ఒక ఎడిటర్ చెప్పారు. ప్రేక్షకులు సాంప్రదాయాన్నే కోరుకుంటున్నారన్నారు. కనుక అప్డేట్ అవడం సాధనాల పరంగానే తప్ప, విషయపరంగా ఏమీ వుండదు. ఇప్పుడు ఇంటర్వ్యూలు చేస్తే కొత్త కెమెరాలు ఎమోచ్చాయి, కొత్త డోల్బీ సిస్టం ఎమోచ్చిందీ  అని మార్కెట్ ఉత్పత్తుల గురించి మాట్లాడుకోవాలి, అంతే. ఇది పాఠకులకి / ప్రేక్షకులకి ఆసక్తి కల్గించక పోవచ్చు.   
Q :  తెలుగు సినిమాల్లో మామూలుగా కథ ఇంటర్వల్ దగ్గర మొదలవుతుంది. పెద్ద సినిమా నుంచి చిన్న సినిమా వరకు దాదాపు అన్ని సినిమాల్లో ఇదే పరిస్థితి.అసలు ఎందుకు ఇలాంటి పరిస్థితులు వస్తున్నాయంటారు? కథలో దమ్ము లేకపోవడం వలన? లేదంటే మొదటి అరగంటలోనే కథలోకి వెళ్ళిపోతే మిగతా గంటన్నర కథను చెప్పే సత్తా దర్శకులు, రచయితల దగ్గర లేకపోవడం వలన? మొదటి అరగంటలోనే కథలోకి వెళ్ళి అద్భుతంగా కథ చెప్పిన సినిమాల ఉదాహరణలు ఇవ్వగలరు.
        మరొక సందేహం. విలన్ కోసం హీరో వెతుకుతుంటే అతను ఖచ్చితంగా యాక్టివ్ క్యారెక్టర్. కానీ విలన్ నుంచి తప్పించుకుంటూ హీరో వెళ్లడం అన్నది యాక్టివ్ క్యారెక్టరేనా? అలాంటి కథలు కరెక్టే నంటారా?
―రవి, సహకార దర్శకుడు
A : అన్ని సినిమాల్లో అలా జరగదు. ఫస్టాఫ్ అరగంటా ముప్పావు గంటలోనే కథ ప్రారంభమవుతుంది. పెద్ద సినిమాల్లో టెంప్లెట్ సినిమాల్లోనే ఇంటర్వెల్ దగ్గర కథ ప్రారంభమవుతుంది. మొదటి అరగంటలో కథ ప్రారంభం కావడం పధ్ధతి. ఫస్టాఫ్ లో మూడు పాటలుంటాయి కాబట్టి పెద్ద హీరోల సినిమాలు 45 నిమిషాలు తీసుకుంటే ఫర్వాలేదు. గంటం పావు కొచ్చే ఇంటర్వెల్ వరకూ అంటే టైం వేస్టే. ‘శివ’, ‘ఒక్కడు’ లాంటి భారీ సినిమాల్లో అన్ని పాటలతో కూడా అరగంటలోనే కథా ప్రారంభముంటుంది. చిన్న హీరోల సినిమాల్లో పాటలకి పెద్దగా ప్రాధాన్యమివ్వడం లేదు. ఇచ్చినా మాంటేజెస్ తో మూడో నాల్గో సినిమా మొత్తానికీ వుంటున్నాయి. ఈ సినిమాల్లో కూడా ఫస్టాఫ్ 45 నిమిషాలకి, లేదా ఇంటర్వెల్ కి సాగ లాగి కథ ప్రారంభించడం సహన పరీక్షే అవుతుంది ప్రేక్షకులకి. 30 నిమిషాలకే కథ ప్రారంభించాలంటే కాన్ఫ్లిక్ట్ ని మొదట మేకర్లు ఎదుర్కోవాలి, పాత్రల సంగత్తర్వాత. కథా ప్రారంభమంటే కాన్ఫ్లిక్ట్ లేదా సంఘర్షణ ప్రారంభమే కాబట్టి, ఈ సంఘర్షణని ఫస్టాఫ్, సెకండాఫ్ కలిపి గంటకి పైగా నిర్వహిస్తే ప్రేక్షకులు చూడలేరన్న నమ్మకంతో, చిన్న హీరోల సినిమాల కథల్ని కూడా ఇంటర్వెల్ వరకూ తెగ లాగి అప్పుడు ప్రారంభిస్తున్నారు.
        స్ట్రక్చర్ ప్రకారం రెండు గంటల సినిమా వుందనుకుంటే, ఫస్టాఫ్ లో వచ్చే బిగినింగ్ విభాగం 30 నిముషాలు, ఆ తర్వాత ప్రారంభమయ్యే మిడిల్ - 1 విభాగం ఇంటర్వెల్ వరకూ 30 నిమిషాలు, ఇంటర్వెల్ తర్వాత సెకండాఫ్ లో వచ్చే మిడిల్ - 2 విభాగం ఇంకో 30 నిమిషాలూ వుండి, చివరి 30 నిమిషాలు ఎండ్ విభాగం వుంటుంది. అంటే బిగినింగ్, ఎండ్ విభాగాలు 30 నిమిషాల చొప్పున వుంటే, మధ్యలో మిడిల్ రెండు విభాగాలూ కలిపి 60 నిమిషాలు వుంటుంది. ఈ 60 నిమిషాలు లేదా గంట పాటూ వుండేదే సంఘర్షణతో కూడిన, పాయింట్ తో కూడిన కథ. ఈ గంట సేపు కథ నడిపే దగ్గరే వస్తోంది సమస్య. రెండున్నర గంటల సినిమాకైతే గంటన్నర నడపాలి! గంటన్నర అంటే 50 సీన్లు!
        బిగినింగ్ విభాగంలో గంట సేపు వృధాగా సాగే కామెడీ సీన్ల మీద, ఎండ్ లో అరగంట సాగే క్లయిమాక్స్ సీన్ల మీదా కాలక్షేపంగా రోజుల తరబడి డజనుమంది డిస్కషన్ల మీద డిస్కషన్లు, సిగరెట్ల మీద సిగరెట్లు పీకి - ఆ సీన్లని ముస్తాబు చేసే కాలాన్నీ, శ్రమనీ ఓ గంట పాటు సాగే మిడిల్ కథ మీద వెచ్చించడానికి ఒప్పుకుంటే సినిమా లెప్పుడో బాగుపడేవి.
        అప్పట్లో కోడి రామకృష్ణ తీసిన ఏ సినిమా అయినా, స్టార్లతో తీసిన సినిమాలైనా కొలిచి తీసినట్టు రెండు గంటలా 10 నిమిషాలే వుండేవి. ఎలా సాధ్యమైంది? పరిశీలిస్తే తెలుస్తుంది. మొన్న స్ట్రక్చర్ అవగాహన వున్న ఒకరు పది నిమిషాలకే కథ ప్రా రంభిస్తానన్నారు. ప్రారంభించవచ్చు. అది ‘చక్కిలిగింత’ లాగా ఇంటర్వెల్ కే కథ అయిపోకుండా వుంటే చాలు. ‘అన్ ఫెయిత్ ఫుల్’ లో ఐదు నిమిషాలకే కథ ప్రారంభమవుతుంది. కథా బలం కోరుకుంటే ఇవన్నీ స్టడీ చేయాలి. తేజ తీసిన సినిమాల్లో కథ అరగంటకే ప్రారంభమవుతుంది. మూడు గంటల బ్లాక్ అండ్ వైట్ కాలపు పాత సినిమాలు చూసినా అర్ధమవుతుంది. సకాలంలో,  అంటే 30, 45 నిమిషాల్లోనే కాదు, ఇంకా ఆ లోపు కథ ప్రారంభమైనా ఇప్పుడు ప్రేక్షకులు చూస్తున్నారు. ఇంకా ఫస్టాఫ్ లో కథలోకి వెళ్ళని కామెడీలూ, ప్రేమలూ, పాటలూ కోరుకోవడం లేదు. ‘బ్రోచేవారెవరురా’ లో హీరోయినున్నా రోమాన్స్ లేదు, ‘మత్తువదలరా’ లో అసలు హీరోయినే లేదు.
        మిడిల్ నిడివిని బట్టే కథా బలం వుంటుంది. ఫస్టాఫ్ కామెడీ సీన్ల రైటర్లు / డైరెక్టర్లు మిడిల్ ‘స్టోరీ సీన్ల’ ఎక్స్ పర్ట్స్ గా మారితే తప్ప మార్పురాదు.
        ఇక రెండో సందేహానికి జవాబు : ఇది విలన్ ఎవరనే దాని మీద ఆధారపడుంటుంది. హీరోకి ప్రత్యర్ధి పాత్రలన్నీ విలన్ అనే బ్యాడ్ క్యారక్టర్స్ గా వుండవు. రోమాంటిక్ కామెడీల్లో  హీరోకి ప్రత్యర్ధి పాత్ర హీరోయిన్. ఈమె బ్యాడ్ క్యారక్టర్ కాదు. ఫ్యామిలీ సినిమాల్లో తండ్రీ కొడుకుల మధ్య ఘర్షణ వుంటే ఆ తండ్రి ప్రత్యర్ధి పాత్ర కావచ్చు, బ్యాడ్ క్యారక్టర్ కాదు. యాక్షన్ సినిమాల్లో హీరోకి ప్రత్యర్ధిగా చట్టాన్ని పరిరక్షించే పోలీసు అధికారి వుంటే అతను విలన్ కాదు. ఇతన్నుంచి తప్పుడు కేసులో ఇరుక్కున్న హీరో పారిపోవచ్చు. ఎంతదాకా? ఇంటర్వెల్ దాకే. ఇంటర్వెల్ దాకా పాసివ్ గానే వుంటాడు. ఎందుకంటే పరిస్థితిని ఆకళింపు చేసుకోవాలి కాబట్టి. ఇంటర్వెల్లో పరిస్థితిని ఆకళింపు చేసుకుని యాక్టివ్ గా మారిపోతాడు. అంటే ప్రతివ్యూహాలు పన్ని ఆ పోలీసు అధికారిని తను ముప్పు తిప్పలు పెట్టడం ప్రారంభిస్తాడు. ఇది సర్వసాధారణంగా వుండే యాక్షన్ హీరో క్యారక్టర్ ఆర్క్.
        హీరో తప్పు చేసిన యాంటీ హీరో అయితే, ముగింపు ముందే రాసి పెట్టేసి వుంటుంది. చట్టానికి లొంగి పోవడమో, ప్రాణాలు తీసుకోవడమో, చట్టం చేతిలో చావడమో జరుగుతుంది. ఏది జరిగినా, ఓటమిలో కూడా పోరాటమే వుంటుంది. ఓటమిలో కూడా పోరాటం లేకపోతే పాసివ్ పాత్ర అవుతాడు హీరో. పోరాడి గెలిచినా, ఓడినా యాక్టివ్ పా త్రే అవుతాడు.
        ఇక ప్రత్యర్ధిగా మఫియాగానీ, మాఫియా టైపు పాత్ర గానీ వుంటే, అతను పచ్చి విలనే. అతన్నుంచి హీరో కథని బట్టి కొంత మేర పాసివ్ గా పారిపొయినా, ఆ తర్వాత యాక్టివ్ గా మారి ఎదురు దాడులు చేయాల్సిందే. సెకండాఫ్ లో కూడా ఎప్పుడు చూసినా హీరో మీద విలనే  దాడులు చేస్తూ, ఆ దాడుల్ని హీరో తిప్పి కొట్టేవరకే చేస్తూంటే, పాసివ్ అయిపోతాడు. చూస్తే గొప్ప యాక్షన్ సీన్స్ లో పాలుపంచుకుంటున్నట్టే ప్రేక్షకుల చేత కేరింతలు పెట్టిస్తాడు గానీ, నిజానికి అది చేతకాని తనం. అంటే పాసివ్ రియాక్టివ్ పాత్ర లక్షణం. ‘అశోక్’ లో ఎన్టీఆర్ పాత్ర ఇలాటిదే. ఎంతసేపూ ఆత్మ రక్షణ చేసుకుంటూ విలన్ దాడుల్ని ఎదుర్కోవడం గాక, విలన్ని ఆత్మ రక్షణలో పడేసి తను దాడులు జరిపినప్పుడే యాక్టివ్ క్యారక్టర్ అవుతాడు.
        బ్యాక్ డ్రాప్ తో అంటుకట్టని స్టార్ సినిమాలుంటాయి - మహేష్ బాబు నటించిన ‘బాబీ’ లాంటివి. ఇందులో మహేష్ బాబు, ఆరతీ ఆగర్వాల్ పాత్రల తండ్రులు కరుడుగట్టిన మాఫియాలు. దాడులు చేసుకుంటూ నగరాన్ని అట్టుడికిస్తూంటారు. అయినా నగరమిలా ఎందుకు తగలబడుతోందన్న ఆలోచనే లేకుండా హీరో పాత్రగా మహేష్ పాత్ర ఆరతీ పాత్రతో ఎంతసేపూ ప్రేమాయణమే సాగిస్తూంటుంది. ఎంతకీ మహేష్ పాత్ర బ్యాక్ డ్రాప్ లో తండ్రులతో జరుగుతున్న నేరాలు ఘోరాలతో కనెక్ట్ అవనే అవదు. ఇలా బ్యాక్ డ్రాప్ ని స్పర్శించని హీరో బలహీన పాసివ్ పాత్రే అవుతాడు. కథలో ఏం జరుగుతోందో కథానాయకుడికి తెలియకపోతే ఆ పాత్ర కథానాయక పాత్రేకాదు. యాక్టివ్ పాత్ర వ్యక్తిత్వ వికాసం, పాసివ్ పాత్ర వ్యక్తిత్వ వినాశం. ఎందుకు కథా నాయక పాత్ర యాక్టివ్ పాత్రే అయివుండాలో శాస్త్రీయంగా చెప్పాలంటే, అది సినిమా చూస్తున్న ప్రేక్షకుల కాన్షస్ - సబ్ కాన్షస్ మైండ్స్ ని మధించే సైకలాజికల్ అంశం. ఇది వివరిస్తే ఓ పట్టాన ఎవరికీ అర్ధంగాదు, వదిలేద్దాం.

Q : ‘బ్యాలెన్స్’ అనే ఒక షార్ట్ ఫిల్మ్ మస్తిష్కపు అంతరాల్లోకి వెళ్లి స్వార్ధానికి, స్వార్దానికి - నిస్వార్థపు స్వార్దానికి మధ్య అంతరాలని మెలిపెట్టే ఒక మెలిక ఉందని ఒక ఒపీనియన్ వ్యక్తపరిచినట్లుగా కనిపిస్తుంది. దయచేసి మీ యొక్క అభిప్రాయం తెలుపగలరు.
―పేరు రాయలేదు
A : ఈ జర్మన్ షార్ట్ ప్రపంచ దేశాల గురించి. ప్రపంచ దేశాలు ప్రపంచాన్ని బ్యాలెన్స్ చేయడం గురించి. ఒక దేశం ఒక పక్కకు వెళ్ళిపోతే ఆ బ్యాలెన్స్ తప్పకుండా మిగతా దేశాలు ప్రయత్నించడం గురించి. పరస్పరం మాటా మంతీ లేని దేశాలు, పైచేయి కోరుకునే దేశాలు, స్వార్ధాలతో పోరాడుకునే దేశాలు. వీటి మధ్యకి వచ్చే మ్యూజిక్ బాక్స్ వనరులకి అర్ధం. వనరులు హస్తగతం చేసుకోవడానికి ఘర్షించుకుని ప్రపంచాన్ని బ్యాలెన్సు తప్పించడం, తామూ పతనమై పోవడం. చివరికి మిగిలిన ఆ ఒక్క దేశం వనరులు హస్తగతం చేసుకోలేక, చేసుకోబోతే బ్యాలెన్సు తప్పే పరిస్థితుల్లో అచేతనమై పోవడం. ఇది జర్మన్ ఎక్స్ ప్రెషనిస్టు సర్రియలిస్టిక్ (అధివాస్తవికత) కథా ప్రక్రియ. ఫిలిం నోయర్ జానర్ జర్మన్ ఎక్స్ ప్రెషనిస్టు నించి వచ్చిందే. దీన్ని హాలీవుడ్ అంది పుచ్చుకుని కాలక్రమంలో ఫిలిం నోయర్, నియో నోయర్, టీన్ నోయర్ థ్రిల్లర్స్ గా కమర్షియలైజ్ చేసి సొమ్ములు చేసుకుంది. ‘బ్యాలెన్స్’ 1989 లో ఆస్కార్ అవార్డు పొందిన ఏడు నిమిషాల యానిమేటెడ్ షార్ట్. ఇంతే మనకి బోధపడింది. 

―సికిందర్

913 : సందేహాలు - సమాధానాలు

Q : ‘షెర్లాక్ హోమ్స్’  సినిమాల యొక్క స్ట్రక్చర్, జానర్, క్యారెక్టర్ వీటి గురించి తెలియచేయండి.
 ―రామ్, సహకార దర్శకుడు
A : ఏ కథకైనా స్ట్రక్చర్ ఒకటే. అది త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్. స్ట్రక్చర్ అన్నప్పుడు ఒకటి గుర్తు పెట్టుకోవాలి. స్ట్రక్చర్ అంటే లీనియర్ కథకి వుండే బిగినింగ్, మిడిల్, ఎండ్ విభాగాలు లేదా యాక్ట్స్, లేదా అంకాలు. వీటి మధ్య ప్లాట్ పాయింట్ వన్, ప్లాట్ పాయింట్ టూ, మిడ్ పాయింట్ వుంటాయి. దీన్నే స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్ అంటారు. అంతే గానీ, ఫ్లాష్ బ్యాక్ లేదా మల్టీపుల్ ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ తో కథ ముందుకూ వెనక్కీ కదిలే కథనాలు స్ట్రక్చర్ కాదు. ప్లాట్ పాయింట్ వన్ తో బిగినింగ్ ప్రారంభించి, అదే ప్లాట్ పాయింట్ వన్ తో బిగినింగ్ ముగించే లాటి కథనాలు కూడా స్ట్రక్చర్ కాదు. ఇవి స్ట్రక్చర్ లోపల చేసుకునే క్రియేటివిటీ మాత్రమే. సినిమాలెంత మారినా స్ట్రక్చర్ మారేది కాదు, అది శాశ్వతం. ఒక ఛాసిస్, నాల్గు చాక్రాలు వాహన స్ట్రక్చర్. ఇది మారేది కాదు. దీని మీద బస్సు డిజైన్ చేసుకుంటారో, కారు డిజైన్ చేసుకుంటారో అది క్రియేటివిటీ. కనుక క్రియేటివిటీని స్ట్రక్చర్ అనుకుని కన్ఫ్యూజ్ అవకూడదు. చాలా మంది చేసేపని ఇదే. ఇందుకే మళ్ళీ మళ్ళీ ఈ వివరణ. పదాలకి అర్ధమే తెలీనప్పుడు ఏమర్ధం జేసుకుని స్క్రీన్ ప్లేలు రాస్తారు. ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ తో వచ్చిన సినిమాలు చూసి ‘స్ట్రక్చర్’ బావుందనుకుని, ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ ఆధారంగా అడ్డదిడ్డంగా స్క్రీన్ ప్లేలు నిర్మించేస్తున్నారు. బండి చక్రాలే వూహలో లేనప్పుడు రధం నిర్మించేసి వూరేగిస్తారా ? లాగే వాళ్ళు దాన్ని లాగడానికి వస్తారా? అందుకని ముందు లీనియర్ గా కథని స్ట్రక్చర్ లో పెట్టుకుని, అప్పుడు ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ గా విభజించుకుని అదే స్ట్రక్చర్ లో కూర్చాలి. ఇది క్రియేటివిటీ. స్ట్రక్చర్ కీ క్రియేటివిటీ కి ఇదీ తేడా. స్ట్రక్చర్ లేకుండా ఏ క్రియేటివిటీ లేదు. ఇందుకే స్ట్రక్చర్ గురించి ఈ 

బ్లాగులో ఇంతగా మొత్తుకునేది.
        ఇక విషయాని కొద్దాం. షెర్లాక్ హోమ్స్ కథలు క్రైం జానర్లో క్రైం డిటెక్షన్ సబ్ జానర్ కింది కొస్తాయి. షెర్లాక్ హోమ్స్  డిటెక్టివ్ పాత్ర. తెలుగులో నేర పరిశోధనలు చేసే డిటెక్టివ్ పాత్రలు ఏనాడో అంతరించాయి. యాక్షన్ తో సాగే మధుబాబు ‘షాడో’ అనే పాత్ర రావడంతో డిటెక్టివ్ పాత్రలు పాఠకాదరణ కోల్పోయాయి. నవలల్లో పరిశోధన చేసే డిటెక్టివ్ పాత్రలు ప్రైవేట్ డిటెక్టివ్ పాత్రలు. ఈ ప్రైవేట్ డిటెక్టివ్ పాత్రల్ని పోలీసు అధికారులు హత్యా నేరాన్ని పరిశోధించమని ఆహ్వానించే కథలుగా ఇవి వుంటాయి. నిజీవితంలో ఇలా జరగదు. హత్యానేర దర్యాప్తు లనేవి ప్రభుత్వ పరిధిలో వుండే ప్రక్రియ. మనం వెళ్లి ప్రైవేట్ డిటెక్టివులమని లైసెన్సు చూపించి హత్యా స్థలంలో జొరబడితే నెట్టి పారేస్తారు. ప్రైవేట్ డిటెక్టివ్ ఏజెన్సీలు లేవని కాదు, వున్నాయి.

      ఇవి హత్యలు, సైబర్ నేరాలు వంటి కేసులు కాకుండా నిఘా, అవినీతి, మోసాలు, వ్యక్తిత్వ ధృవీకరణ వంటి నిత్య జీవితవ్యహరాల్లో వ్యక్తులు, సంస్థలు కోరుకునే కేసులు చేపడతాయి. పోలీసు శాఖలో క్రైం బ్రాంచ్ విభాగముంటుంది. ఇందులో పోలీస్ డిటెక్టివ్ లుంటారు. డిటెక్టివ్ ఇన్స్ పెక్టర్, డిటెక్టివ్ సబిన్స్ పెక్టర్...ఇలా. అమెరికన్ సాహిత్యంలో వూహల్లో విహరించే పోలీసు డిటెక్టివ్ పాత్రలకి కాలం చెల్లిపోయాక, పోలీస్ డిటెక్టివ్ లనే వాస్తవిక పాత్రలొచ్చాయి. ప్రస్తుతం వీటిదే హవా. హాలీవుడ్ సినిమాలు కూడా ఇవే వస్తున్నాయి. 
        తెలుగు సినిమాల్లో అరుదుగానే వచ్చిన డిటెక్టివ్ పాత్రలకి ప్రేక్షకాదరణ లేదు. డిటెక్టివ్ పాత్రలతో పరిచయమున్న ఒక తరం పాఠకులకి తప్ప జన సామాన్యానికి ఈ పాత్రలు తెలీవు. వీటి బదులు సీఐడీలంటే బాగా అర్ధమై ఆదరించారు. సీఐడీలు కూడా ప్రభుత్వ పత్తేదార్లు. కనుక ఇప్పుడు తెలుగులో డిటెక్టివులతో ఇంకా సినిమాలు తీయాలనుకుంటే, ఈ డేటానంతా దృష్టిలో పెట్టుకుని, అప్పుడు కూడా వాస్తవికతని, మాస్ అప్పీల్నీ త్యాగం చేయాలనుకుంటే తప్పకుండా రాసి తీసుకోవచ్చు. బెస్ట్ ఆప్షన్ ఏమిటంటే పోలీస్ డిటెక్టివ్ పాత్ర.

      దర్యాప్తుల్లో ఫోరెన్సిక్ సైన్స్ పోలీస్ డిటెక్టివ్ లకే అందుబాటులో వుంటుంది. పోలీస్ డిటెక్టివులుండాల్సిన చాలా సినిమాల్లో లా అండ్ ఆర్డర్ ఎస్సై పాత్రని పెట్టి వృధా చేసుకున్నారు. తెలుగు సినిమాల్లో దేనైకనా ఎస్సై పాత్రే. ఇది హాస్యాస్పదంగా వుంటుంది. ఇంకోటేమిటంటే, పోలీసు శాఖలో ఎవరి కింద / పైన ఎవరుంటారో సోపానక్రమం కూడా తెలియకుండా ఎస్సైని పెట్టి స్క్రిప్టులు రాసి పారేస్తున్నారు. జిల్లా ఎస్పీ ఎక్కడుంటాడు, కమీషనర్ ఎక్కడుంటాడో కూడా తెలీదు. ఆఖరికి పోలీస్ స్టేషన్లో ఎవరెవరుంటారో కూడా తెలీదు. ఒక్క ఎస్సై మాత్రమే తెల్సు. జిల్లాల్లో ఎస్సైల పైన ఇన్స్ పెక్టర్లుంటారనీ, ఒక్కో  ఇన్స్ పెక్టర్ కింద నాల్గైదు పోలీస్ స్టేషన్లుంటాయనీ, సర్కిల్లో ఇన్స్ పెక్టర్ లందరి మీదా డీఎస్పీ వుంటాడనీ, డీఎస్పీలందరి మీదా జిల్లా ఎస్పీ వుంటాడనీ తెలీదు.  

        నగరాల్లో ఇన్స్ పెక్టర్ల పైన ఏసీపీ, ఏసీపీల పైన డీసీపీ లుంటారనీ, డీసీపీల పైన నగర పోలీస్ కమీషనర్ వుంటాడనీ కూడా తెలీదు. ఎస్సై ఒక్కడే తెలిసినట్టు ఏసీపీ ఒక్కడే తెలుసు. ఈయనకి పైనా కింద ఎవరుంటారో తెలీదు. ఇక ఐజీ, డీఐజీలు సరేసరి. ఇంకొక పెద్ద షాకింగ్ న్యూస్ ఏమిటంటే,  డీజీపీ కూడా తెలియని వాళ్ళు మర్డర్ కథలు రాసిపా రేస్తున్నారు. అజ్ఞానం అంతులేని ధైర్యాన్నిస్తుంది.

      ఇదంతా చెప్పడమెందుకంటే, జానర్ మర్యాద కోసం. వ్యవస్థ తెలియకుండా వ్యవస్థాగత కథలు రాసే తెగువ ఒక్క తెలుగు సినిమా కర్తలకే వుంది బహుశా. వ్యవస్థని తెలుసుకున్నాక జానర్ మర్యాదల్లో భాగమైన ఇతర రైటింగ్, మేకింగ్ ఎలిమెంట్స్ కోసం ‘హీట్’, ‘మిస్టిక్ రివర్’, ‘డర్టీ హేరీ’ వంటి హాలీవుడ్ సినిమాలు అనేకం వున్నాయి. ఇతర జానర్స్ లో లేని ఎలిమెంట్స్ వీటిలో ప్రత్యేకంగా ఏమున్నాయో, ఏవి లేవో తేడాలు గమనించి నోట్ చేసుకోవచ్చు. పోలీస్ డిటెక్టివ్ పాత్రలతో సినిమాలు తీయాలనుకుంటే ఈ స్టడీ చేపట్టాలి. పోలీస్ డిటెక్టివ్ జానర్ మర్యాదలని తెలిపే డేటా ఇంటర్నెట్ లో బోలెడు వుంది. జానర్ మర్యాద మాన మర్యాదలు లేని చవకబారు సినిమాల సంఖ్య తగ్గిస్తుంది.

Q : Your analysis of ‘Matthuvadalara’ is 100% true sir. End suspense concept in movies is a bygone era. Makers shouldn't underestimate today's audience, especially urban sector.Thank you for your analysis sir. Cinema needs you, not the makers (sic). If they follow your approach towards cinema, there will be a tremendous success rate. Thank you sir.
―పేరు రాయలేదు.
A : థాంక్స్. ఈ శతాబ్దపు తెలుగు సినిమాలంటే అవే ఎండ్ సస్పెన్సులు, మిడిల్ మటాషులు, సెకండాఫ్ సిండ్రోములు, పాసివ్ పాత్రలు, విజాతి జానర్ల సంకరం ఎట్సెట్రా ఎట్సెట్రా. వీటిని సరిదిద్దుకోవడానికి ఎవరూ సిద్ధంగా లేరు. లేకపోతే విజాతి జానర్ల సంకరంతో ‘డిస్కో రాజా’ ఎందుకు ఫ్లాపవుతుంది. అసలు మార్కెట్ యాస్పెక్ట్, క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్ లంటే ఏమిటో తెలుసుకోవాలని మనస్కరించనంత కాలం ఇంతే.

(మరికొన్ని రేపు)

―సికిందర్  

912 : స్క్రీన్ ప్లే అప్డేట్స్

        స్క్రీన్ ప్లేల్లో ఒకటి కంటే ఎక్కువ ప్రధాన పాత్రలుండ కూడదని చట్టాలైమైనా చెప్తున్నాయా, లేదు కదా? నిజానికి ప్రేక్షకులు ఒకటి కంటే ఎక్కువ ప్రధాన పాత్రలతో సమాంతర కథా ప్రయాణాలని ఇష్టపడతారు కూడా. మరి మీకెందుకు సందేహం? ఒకవేళ ఇలాటి స్క్రీన్ ప్లేలకి కావాల్సిన స్కిల్స్ మీకు లేకపోవడం వల్ల కావొచ్చు. నిజమే, కొత్త రచయితలు చాలామంది ఒక ప్రధాన పాత్రతోనే కథ నడపడంలో ఇబ్బంది పడతారు. అలాటిది బహుళ ప్రధాన పాత్రలు సమస్యే. ప్రధాన పాత్రలు రెండున్నాయనుకుందాం, వీటి నిర్వహణలో వచ్చే సమస్య లేమిటి? రెండిటికీ సమాన స్క్రీన్ టైం ఇచ్చేస్తే సమస్యలుండవని  మీరనుకుంటున్నారా? అది పొరపాటు. ఆ రెండు ప్రధాన పాత్రల కథలూ పెనవేసుకుపోవాలి- కథనపరంగానూ, కాన్సెప్ట్ పరంగానూ. కావాలంటే మీరే చూడండి - విజయవంతమైన రెండు ప్రధాన పాత్రలతో వచ్చిన సినిమాలు దీన్నే సాధించాయి. ‘టాయ్ స్టోరీ’ తీసుకోండి. ఇందులో వుడీ పాత్ర కథా ప్రయాణానికి ఉత్ప్రేరక పాత్ర బజ్ హేతువు. ఆస్కార్ స్క్రీన్ ప్లే ‘థెల్మా అండ్ లూయిస్’ తీసుకోండి. ఇందులో థెల్మాకి లూయిస్ గైడ్. సాంకేతికంగా ఈ రెండూ జంట పాత్రలు కావు. కానీ ఇది జంట హీరోయిన్ల సినిమానే. కనుక మీ స్క్రీన్ ప్లేల్లో జంట ప్రధాన పాత్రల ప్రయాణంలో కథని బలి చేసే ప్రమాదం తప్పాలంటే ఈ కింది పొరపాట్లు చేయకండి.

1. ఒకే ప్రధాన పాత్రకి స్పష్టమైన గోల్

        రెండు ప్రధాన పాత్రలకి సమాన స్క్రీన్ టైం వుండి ఒక ప్రధాన పాత్రకే డ్రామా వుంటే, అంటే స్పష్టమైన గోల్ వుంటే, ఆ రెండో ప్రధాన పాత్ర ఇట్టే ప్రాధాన్యం కోల్పోవడమే గాక, విసుగు కూడా పుట్టిస్తుంది. తప్పనిసరిగా ఒక ప్రధాన పాత్రకే స్పష్టమైన గోల్ వుండాలనీ, రెండో ప్రధాన పాత్రకి అంత అవసరం లేదనీ అనుకుంటే, ఇలా చెయ్యొచ్చు : మొదటి ప్రధాన పాత్ర పగ్గాలు రెండో ప్రధాన పాత్ర చేతిలో వుంచవచ్చు. “మిడ్ నైట్ రన్”, “రెయిన్ మాన్” లలో చార్లెస్ గ్రోడిన్, డస్టిన్ హాఫ్ మన్ ల పాత్రలు ఇలాటివే. గోల్ కోసం ప్రయత్నిస్తున్న మొదటి ప్రధాన పాత్రని వెనక్కి లాగుతూ, ఆ పాత్ర గమ్యాన్ని ఆలస్యం చేసే యాక్షన్ (కార్యరూపంలో) లో వుండే పాత్రలివి.
        ఇంకో ప్రత్యామ్నాయం ఏమిటంటే, మొదటి ప్రధాన పాత్రకి ఔటర్ గోల్ జర్నీ ఇచ్చి, రెండో ప్రధాన పాత్రకి దాని తాలూకు ఇన్నర్ గోల్ తాలూకు జర్నీని ఇవ్వడం. ‘ది షాషంక్ రిడెంప్షన్’ టిం రాబిన్స్ కి జైల్లోంచి బయటపడలన్న ఔటర్ గోల్ వుంటుంది, మోర్గాన్ ఫ్రీమాన్ కి జైల్లోంచి బయటపడ్డాక ప్రపంచాన్నిఎలా ఎదుర్కోవాలన్న ఇన్నర్ గోల్ వుంటుంది. ఔటర్ గోల్ భౌతిక మైనది, ఇన్నర్ గోల్ మానసికమైనది.

2. ప్రధాన పాత్రలు రెండిటి గోల్స్ ఒకటే

      ప్రధాన పాత్రలు రెండూ ఒకే గోల్ కోసం కలిసి పనిచేసే కథల ఆలోచన కూడా మీకొచ్చి రాసేసి వుండొచ్చు. ఒకే గోల్ కోసం రెండు ప్రధాన పాత్రల కలిసి పనిచేయడమెందుకు? ఆ పనేదో ఒక ప్రధాన పాత్రే చేయొచ్చుగా? అయినా రెండు ప్రధాన పాత్రలూ తప్పవనుకుంటే దీన్ని అర్ధవంతంగా ఇలా చేయొచ్చు : ఇలాటి సందర్భంలో రెండు ప్రధాన పాత్రలున్నా, అవి ఒకే పోతలో పోసినట్టుగాక, వేర్వేరుగా అన్పించాలి. ‘థెల్మా అండ్ లూయిస్’ లో దీన్ని గమనించ వచ్చు. ఇందులో ఇద్దరి గోల్ మెక్సికోకి చేరుకోవడమే. చేరుకుంటారు, అయితే వాళ్ళ లక్ష్యాలే వేర్వేరు. థెల్మా లక్ష్యం మెక్సికో చేరుకోవడమైతే, ఆ ప్రయాణంలో ఆమె వెర్రి పన్లు చేయకుండా క్షేమంగా చేరవేయడం లూయిస్ లక్ష్యం. థెల్మా నేర్చుకునే ప్రధాన పాత్రయితే, లూయిస్ నేర్పే ప్రధాన పాత్ర.
        ఇంకో తరహా ఇలా వుంటుంది: ‘హీరో టీమ్’ లో హీరోలందరూ కలిసి ఒకే గోల్ తో వున్నా, వాళ్ళ స్కిల్స్ వేర్వేరు. దీంతో విలక్షంగా వుంటారు. ‘లెథల్ వెపన్’, ‘ది మెన్ హూ వుడ్ బి కింగ్’, ‘బుచ్ కాసిడీ అండ్ ది సన్ డాన్స్ కిడ్’...  ఇలా ఉదాహరణలు చెప్పుకోవచ్చు.       
3. రెండిట్లో ఒక ప్రధాన పాత్రకి ఆసక్తి నశించడం

         కొన్నిసార్లు నా పరిశీలనకి వచ్చే జంట పాత్రల స్క్రిప్టుల్లో, ప్రధాన పాత్రలు రెండూ పోటాపోటీగా ప్రారంభమవుతూ బాగానే కన్పిస్తాయి. కానీ సగానికొచ్చేసరికి ఒక ప్రధాన పాత్రకి ఆసక్తి నశించి, డీలా పడిపోవడం కన్పిస్తూంటుంది. దానికి గోల్ పట్ల ఏమాత్రం ఇష్టముండదు. అక్కడ్నించీ అది గోల్ కోసం ప్రయత్నిస్తున్న రెండో ప్రధాన పాత్రతో కథగా మారిపోతుంది. ఈ పరిస్థితి అనేక కారణాల వల్ల ఉత్పన్న మవుతుంది : జంట పాత్రల మధ్య తగినంత సంఘర్షణ లేకపోవడం, గోల్ కోసం ప్రయత్నిస్తున్న ప్రధాన పాత్రకి పణం ఎలిమెంట్ - అంటే రిస్కు తీసుకునే అవసరం బాగా హెచ్చు స్థాయిలో వుండడం, లేదా రెండో ప్రధాన పాత్రని తీర్చిదిద్దడానికి చాలినంత స్క్రీన్ టైం లేదనుకోవడం...ఇలా అనేక కారణాలుంటాయి. 4. ప్రారంభం ఒకరిది, సారధ్యం మరొకరిది

       రెండు బలమైన ప్రధాన పాత్రల్ని వాటి అప్పీల్ చెడకుండా నిర్వహించడం కష్టమైన పనే. ఒక్కోసారి రైటర్ రాస్తున్న కథా భాగానికి ఏ పాత్రతో సౌలభ్యంగా వుంటుందో దాంతో రాసుకుపోవడం జరుగుతూంటుంది. చాలా అరుదైన సందర్భాల్లో ఇది చెల్లిపోవచ్చు. మైకేల్ మన్ తీసిన ‘ది ఇస్ సైడర్’ చూడండి : ఇందులో రసెల్ క్రో పాత్ర కథ ప్రారంభిస్తే, అల్ పచినో పాత్ర కథ ముగిస్తుంది. అనుభవజ్ఞులైన రచయితలైతే దీన్నిదిగ్విజయం చేయగలరు. ‘షిండ్లర్స్ లిస్ట్’ లో ఐజాక్ స్టెన్ కథగా ప్రారంభమవుతుంది, అంతలోనే షిండ్లర్ పాత్ర ఆ కథనందుకుని ముగించే దిశకి తీసికెళ్ళి పోతుంది. 

5. సమాంతరంలో సమన్వయ లోపం జంట పాత్రలు రెండూ సమాంతరంగానే కొనసాగుతాయి, కానీ ఆ సమాంతర యానంలో వాటి మధ్య సంబంధంగానీ, సమన్వయంగానీ కన్పించదు. మొగుడూ పెళ్ళాలు ఎవరి జీవితం వాళ్ళదే అన్నట్టు రోజంతా గడిపి, రాత్రెప్పుడో బెడ్రూంలో చూసుకోవడం లాంటిదన్న మాట. ఇలా జంట పాత్రలు రెండూ ఒకరి కథలో ఇంకొకరు ఇన్వాల్వ్ అవకపోతే, అది ఒక కథ అన్పించదు, రెండు కథలతో రెండు సినిమాల లన్పించుకుంటాయి.  

మరేం చేయాలి?

       చేయలేకపోవడమంటూ లేదు. కథా కథనాలతో, పాత్రల ప్రయాణాలతో కాలక్రమంలో మీరు సంపాదించుకునే అనుభవమే జంట పాత్రల కథలకి, లేదా ఇంకా ఎక్కువ పాత్రల కథలకి ప్రావీణ్యాన్ని సమకూర్చి పెడుతుంది.  ఇదొక్కటి దృష్టిలో పెట్టుకోండి : సర్వసాధారణంగా జంట పాత్రలు వేర్వేరు విధులు, లేదా కార్య కలాపాలు నిర్వహిస్తాయి. ‘ది షాషంక్ రిడెంప్షన్’ లో లాగా, ఒక ప్రధాన పాత్ర ఆపరేషనల్ ప్రధాన పాత్రయితే, రెండోది పాయింటాఫ్ వ్యూ ప్రధాన పాత్రవుతుంది. జేమ్స్ కేమేరాన్ తీసిన ‘ది అబెస్’ రెండిటి విముక్తి గురించిన కథగా వుంటుంది. ఔటర్ జర్నీలో బడ్, లిండ్సే ని కాపాడతాడు, ఇన్నర్ జర్నీలో లిండ్సే బడ్ ని స్వీకరిస్తుంది. జంట పాత్రల సినిమాల్లో పరస్పరం విరోధులైన పాత్రలతో వున్నవి బాగా మెప్పించాయి. హీట్, హౌస్ ఆఫ్ శాండ్, ఫాగ్ ఉదాహరణలు. అనేక రోమాంటిక్ కామెడీలు కూడా ఇలాగే మెప్పించాయి. 

***

        సూచన : బయట కొన్ని స్క్రిప్టు కార్యకలాపల వల్ల బ్లాగ్ పోస్టులు ఆలస్యమవుతున్నాయి. ఇంకో రెండు మూడు వారాలు పోతే వెసులుబాటు లభించవచ్చు.అప్పుడు పోస్టులు వూపందుకుంటాయి. అంతవరకూ ఓపిక పట్టగలరు. ఆదివారం ‘సందేహాలు- సమాధానాలు’ తో కలుద్దాం.
―సికిందర్

.