సాంకేతికం...

ఆనాటి ఇంటర్వ్యూ

 దృశ్యంలో నేను శబ్దాన్ని చూస్తాను..

మూకీల నుంచీ టాకీలకి చలనచిత్రాలు రూపాంతరం చెందడంలో ధ్వని ముద్రణ ఒక వారధిగా ఉంటే, ఆ ధ్వని తరంగాల సముదాయాన్ని విడదీసి విపులంగా శ్రవణానందం కలగజేయడంలో స్పీకర్ నిర్ణాయకపాత్ర పోషిస్తూ వస్తోంది. మొదట మోనో సౌండ్ విన్పించిన సోలో స్పీకర్, కాలక్రమంలో మరిన్ని స్పీకర్ల వ్యవస్థకి దారితీసి, నాలుగు లేదా ఆరు ట్రాకుల శబ్ద ఫలితాల ఆవిర్భావానికి స్ఫూర్తినిచ్చింది. దీంతో అటు హాలీవుడ్‌లో మెకన్నాస్ గోల్డ్, ఇటు బాలీవుడ్, టాలీవుడ్‌లలో షోలే, సింహాసనం వచ్చి ఆబాలగోపాలాన్నీ ఉర్రూతలూగించాయి.

ఈ వ్యవస్థ లేని థియేటర్లలో అప్పట్లో సైడ్ బాక్సులు అమర్చి పాటలప్పుడు కేబిన్‌లో ఆపరేటర్ల చేత మేనేజ్ చేయించి ప్రేక్షకుల్ని తరింపజేసేవాళ్లు. ఒక్కోసారి ఈ ప్రయోగాలు వికటించి మనకి గుండె దడ, గాభరా, విరక్తి, విలాపమూ కూడా కల్గించి వదిలేవాళ్లు. 1991లో 'బ్యాట్‌మన్ రిటర్న్స్' డిజిటల్ డోల్బీ సిస్టమ్‌లో వచ్చి మనల్ని రక్షించింది. అయితే ఇది ఎనలాగ్ సౌండ్ ఫార్మాట్ (అంటే ఫిలిం మీద ధ్వని ముద్రణ) లాగే మన్నికకి, కాలపరీక్షకీ తట్టుకోలేనిది కావడంతో 1994లో డిజిటల్ థియేటర్ సౌండ్ ఇన్‌కార్పొరేషన్ సంస్థ ప్రత్యేకంగా జురాసిక్ పార్క్ కోసం డిటిఎస్ ఫార్మాట్‌ని డిజైన్ చేసి శబ్ద ఫలితాల సరికొత్త శకానికి నాంది పలికింది. ఈ విధానంలో ధ్వనిని ఫిలిం మీద ముద్రించరు. ఫిలిం రీళ్లమీద ఎలాగూ సంప్రదాయ ఎనలాగ్ బ్యాకప్ ఉంటుంది. డిటిఎస్‌కి విడిగా సీడీ రామ్‌లో ముద్రించి ఇస్తారు. దీంతో సినిమా ప్రింటు బాగోగులతో నిమిత్తం లేకుండా ఆడియోగ్రఫీకి శాశ్వతత్వం చేకూర్చినట్లయింది.

ఇప్పుడు డిటిఎస్ అంటే తెలియని ప్రేక్షకుల్లేరు. 1997లో తమిళ సినిమాతో మన దేశంలోకి ఈ టెక్నాలజీ ప్రవేశించింది. అదే సంవత్సరం తెలుగులో వచ్చిన 'మాస్టర్' మొదటి డిటిఎస్ సినిమా అయింది. 1998లో ఈ టెక్నాలజీని మన రాష్ట్రంలో రామానాయుడు స్టూడియో ప్రవేశపెడుతూ 'చూడాలని వుంది'కి డిటిఎస్ హంగులు కూర్చింది. ఆ కూర్పరే ప్రముఖ సౌండ్ ఇంజనీర్ పి. మధుసూదన్‌రెడ్డి.

'డిటిఎస్‌తో ఆడియోగ్రఫీలో మనం కూడా సరికొత్త ప్రయోగాలు చేసే స్కోపున్నా, మన సినిమాలు డ్రామా ప్రధానమైనవి కావడంతో ఆ వీలు కుదరడం లేదు' అంటారు మధుసూదన్‌రెడ్డి. ఈ రంగంలో 14 ఏళ్ల సుదీర్ఘానుభవం ఉంది ఆయనకు. నిజమే, భారతీయ సినిమాలింకా వీధి భాగోతాల స్థాయిని దాటి రాలేకపోతున్నాయని ఏనాడో సత్యజిత్‌రే జీవిత కథ రాసిన మేరీశాటన్ ఎత్తి పొడిచింది కూడా. సినిమా అంటే డైలాగుల మోత అనే నాటు పద్ధతికీ, మధుసూదన్‌రెడ్డి లాంటి శబ్దగ్రాహకుడి సృజనాత్మకత ఎక్కడ అతుకుతుంది?

'దృశ్యంలో నేను శబ్దాన్నీ చూస్తాను' ఇదీ ఆయన కవితాత్మక స్టేట్‌మెంట్. సినిమాని వీడియో ఫార్మాట్‌లో... సైలెం ట్ మూవీగా రన్ చేసి, ఎక్కడెక్కడ ఏయే శబ్దాలు అవసరమో ఆలోచించి తన అమ్ములపొది లాంటి 256 ట్రాకుల 8.1 ప్రోటూల్స్ సిస్టమ్ లోంచి ధ్వనుల్ని తీసి తాపడం చేస్తూపోతారు ఆయన. నిర్మాతలు ఒక్కో సినిమాకి 100 గంటల సమయమే ఇస్తారు. కాని మంచి క్వాలిటీని తీసుకు రావాలంటే 150 నుంచి 200 గంటలు అవసరమంటారు మధుసూదన్‌రెడ్డి. ఏకకాలంలో రెండు సినిమాలకి మించి చెయ్యనంటారు.

డబ్బింగ్, మ్యూజిక్, సౌండ్ ఎఫెక్ట్స్ శాఖల నుంచి తనకి అందే రికార్డింగుల్ని టెక్నాలజీ వుంది కదా అని ఫక్తు టెక్నోక్రాట్‌లా ధ్వని ముద్రణ చేయకుండా, ప్రేక్షకుడిలా ఫీలై రసాత్మక దృష్టితో డిటిఎస్‌ని కళాత్మకంగా ప్రెజెంట్ చేస్తారు. బొమ్మరిల్లు, సమరసింహారెడ్డి, హేపీడేస్... ఇలా ఏ సినిమాకా సౌండ్ మూడ్ ఉంటుంది. దాన్ని జాగ్రత్తగా సృష్టిస్తారు. ఇందుకేనేమో నంది అవార్డుతో ఈయనకి మంచి దోస్తీ కుదిరింది. రికార్డు స్థాయిలో తొమ్మిదిసార్లు ఈ అవార్డు అందుకున్నారు.

కడప జిల్లా పులివెందులకి చెందిన ఈయన తాతగారు అంకిరెడ్డి అప్పట్లో మద్రాసులో విజయావాహినీ స్టూడియోలో ఎడిటర్‌గా ఉండేవారు. ఆయన ప్రోత్సాహంతో మద్రాసు ఫిలిం ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లో చేరి సౌండ్ ఇంజనీర్ డిప్లొమా పొందారు. 1988లో కోదండపాణి రికార్డింగ్ థియేటర్‌లో డబ్బింగ్ శాఖలో చేరారు. తర్వాత ప్రసిద్ధ సౌండ్ ఇంజనీరు స్వామినాధన్ దగ్గర అసిస్టెంట్‌గా చేశారు. 1995లో రామానాయుడు స్టూడియోలో మ్యూజిక్ రికార్డిస్టుగా చేరి 'తాజ్‌మహల్'కి పనిచేశారు. పూర్తిస్థాయి ఆడియోగ్రాఫర్‌గా 'గులాబీ' మొదటి సినిమా కాగా, 1998లో 'చూడాలని వుంది'తో డిటిఎస్ టెక్నీషియన్‌గా అవతరించారు. గత రెండేళ్లుగా శబ్దాలయా రికార్డింగ్ థియేటర్లో పనిచేస్తున్నారు. మొత్తం 250 సినిమాలకి పనిచేశారు. ప్రస్తుతం 'ఖలేజా', 'రంగా ది దొంగ'లకి పనిచేస్తున్నారు.

ప్రేక్షకులు వాస్తవికతని  ఫీలవ్వాలంటే సహజసిద్ధమైన ధ్వనుల్ని మిక్సింగ్ చేయాలి. ఉదాహరణకి ఒక సీన్‌లో బెంజి కారు వస్తూంటే ఆ కారు శబ్దమే వేయాలి. కొందరు ఏదో వేరే కారు శబ్దం వేసేస్తుంటారు. ఆస్కార్ అవార్డు గ్రహీత రసూల్ పోకుట్టికీ, మనకూ ఇదే తేడా. అలాగే దృశ్యాల ఫాస్ట్ ఎడిటింగ్ వల్ల శబ్దాల్ని ఆస్వాదించేందుకు చాలినంత కాల వ్యవధి చిక్కడం లేదు. కాంతి కంటే శబ్ద వేగం తక్కువ. సంబంధిత శాఖల సమన్వయంతో దర్శక నిర్మాతలు ఓపిక పడితే ఉన్నంతలో తాను ఉత్తమ ఫలితాల్ని అందించడానికే కృషి చేస్తానన్నారు మధుసూదన్‌రెడ్డి.

దీపన్ చటర్జీ ('శివ' ఫేమ్), వాల్టర్ ముర్చ్ (అపోకాలిప్స్ నౌ, గాడ్ ఫాదర్), రాండీ థామస్ (గ్లాడియేటర్, ఇండిపెండెన్స్‌డే) తన అభిమాన శబ్దగ్రాహకులని చెప్పారాయన.

-సికిందర్

(అక్టోబర్ 2010 ‘ఆంధ్రజ్యోతి’ కోసం)

ఆర్టికల్..

వర్మతో ఈ విజయ యాత్ర ముగిసినట్టేనా?

ఒకప్పుడు ప్రఖ్యాత తెలుగు దర్శకులు హిందీలో విజయవంతమైన సినిమాలు తీసి అక్కడి జనబాహుళ్యం హృదయాల్ని దోచుకునేవారు. హిందీలోకి వెళ్ళిన నాటి ప్రఖ్యాత దర్శకులు కనీసం దశాబ్ద కాలానికి తగ్గకుండా హిందీ కెరీర్ ని కూడా కొనసాగిస్తూ, ఒకొక్కరూ హీనపక్షం డజను సినిమాలు తీసి సంచలనం  సృష్టించారు. 1950ల నుంచీ 1990 ల వరకూ అప్రతిహతంగా సాగి  ఈ విజయ యాత్ర ముగుస్తున్న దశలో, తిరిగి ఒకే ఒక్క తెలుగు దర్శకుడి వల్ల ఊపందుకుని, ఆ ఒక్కడితోనే ఇప్పటిదాకా రెండు దశాబ్దాల పాటూ ముప్ఫై సినిమాల రికార్డుతో రికార్డుల్నిసృష్టిస్తోంది. ఈ ఒకే ఒక్కడు రాంగోపాల్ వర్మ అయితే, ముందు చెప్పుకున్న ప్రఖ్యాతుల్లో ఎల్వీ ప్రసాద్ దగ్గర్నుంచీ కె. రాఘవేంద్ర రావు వరకూ డజను మంది పైనే వున్నారు.

ఇప్పుడు హిందీలో వర్మ ప్రాభవం కూడా తగ్గిన నేపధ్యంలో ఏర్పడుతున్న శూన్యాన్ని  భర్తీ చేసేందుకా అన్నట్టు కొత్త బృందం బయల్దేరుతోంది. ఈ బృందంలో శేఖర్ కమ్ముల దగ్గర్నుంచీ నందినీ రెడ్డి వరకూ వున్నారు. ఇప్పుడు ప్రశ్నేమిటంటే, ఈ కొత్త బృందం బాలీవుడ్ లో తమ పూర్వీకులు ఎగరేసిన విజయ పతాకాన్ని ఇంకా  రెపరెప లాడిస్తారా లేక, ఉన్నజెండాని దింపేసుకుని తిరుగుముఖం పడతారా అన్నది!

తెలుగులో ఒక  సినిమా తీసి విడుదలకోసం ఎదురు చూస్తున్న ఒక కొత్త  దర్శకుడికి బాలీవుడ్ లో తనకున్న కనెక్షన్స్ ద్వారా ఓ అవకాశం వచ్చినట్టే వచ్చి చేజారిపోయింది. దీని గురించి బాధపడుతూ అంటారాయన- ‘అనేక కార్పోరేట్ సంస్థలు అక్కడ సినిమా నిర్మాణంలోకి దిగడంతో, దేశవ్యాప్తంగా దర్శకులు అక్కడికి చేరుకుంటున్నారు. దీంతో విపరీతమైన పోటీ పెరిగి దిక్కు తోచని స్థితిలో పడిపోతున్నారు...సౌత్ నుంచి ప్రయత్నించాలంటే అది కలలోని మాటగా మిగిలిపోతోంది...’

ఇక్కడ గమనించాల్సిందేమిటంటే- రాం గోపాల్ వర్మ కూడా ఫ్రెష్ గా వెళ్లి బాలీవుడ్ లో ప్రయత్నించలేదు. తెలుగులో కొన్ని సినిమాలు తీశాకే, ‘శివ’ ని హిందీలో విడుదల చేశాకే, హిందీ వాళ్ళ దృష్టిలో పడి ‘రంగీలా’ తో విజయాత్ర ప్రారంభించ గలిగారు. తాజాగా హిందీలో ప్రవేశించిన  తెలుగు దర్శకుడు అజయ్ భుయాన్ అయితే- తన బాలీవుడ్ ప్రవేశం సునాయాసంగా జరిగి పోయిందంటారు. అక్కినేని నాగ చైతన్యతో ‘దడ’ అనే ఫ్లాప్ సినిమా తీసిన వెంటనే ముంబాయి నుంచి ఒక కాల్ వచ్చింది- నువ్వు హిందీ సినిమా తీస్తున్నావ్- అని. అంతే, దాంతో ఏ రీమేకూ కాకుండా ‘అమిత్ సహానీ కీ లిస్ట్’ అనే ఫ్రెష్ రోమాంటిక్ కామెడీ హిందీలో ప్రారంభమై పోయింది. అయితే విడుదలకి రెండేళ్ళు పట్టింది.

తెలుగులో హిట్టయిన సినిమాల మీద కన్నేసి హిందీలో రీమేక్ చేసుకోవడం సాంప్రదాయంగా పాటిస్తున్న బాలీవుడ్ నిర్మాతలు, తెలుగు దర్శకుల మీద అంతగా కన్నేయడంలేదు. ఇప్పుడు తాజాగా కొందరు తెలుగు దర్శకులకి హిందీ అవకాశా లొస్తున్నాయంటే అది తెలుగులో వాళ్ళు తీసిన హిట్స్ ని వాళ్ళతోనే రీమేక్ చేయించుకుందా మన్న ఆలోచనకి రావడం వల్లే. అలా శేఖర్ కమ్ముల “హేపీడేస్’ తో, నందినీ రెడ్డి ’అలామోదలైంది’ తో, క్రిష్ ‘వేదం’ తో, నీలకంఠ ‘మాయ’ తో, హిందీలోకి అడుగు పెడుతున్నారు. ఒక్క అజయ్ భుయాన్ మాత్రమే  ఇటీవల డైరెక్టుగా హిందీలో ‘అమృత్ సహానీ కీ లిస్టు’ తీయగలిగారు. ఇక సుకుమార్ అయితే ‘ఆర్య-2’ హిందీ రీమేక్ ఆఫర్ వచ్చినా అంగీకరించలేదు.

శేఖర్ కమ్ముల ‘హేపీడేస్’ రీమేక్ గురించీ, క్రిష్ ‘వేదం’ రీమేక్ గురించి కూడా ప్రతిపాదనలు చాలా కాలంగా నానుతూ వున్నాయి. ఎప్పుడో తెలుగులో హిట్టయిన వెంటనే బోనీకపూర్ ‘హేపీడేస్’ ని హిందీలో తీయాల్సింది. అది అలా అలా మరుగున పడిపోయింది. శేఖర్ కమ్ముల తెలుగులో వేరే సినిమాలు తీసుకుంటూ వుండి పోయారు. తాజాగా ‘అనామిక’ (హిందీ ‘కహానీ’కి రీమేక్) తీసి అది విజయం సాధించకపోవడంతో, తను ఇప్పుడేం చేస్తారోనని  ఎదురు చూస్తున్న సందర్భంలో హఠాత్తుగా మళ్ళీ  ‘హేపీడేస్’ హిందీ రీమేక్ వార్త వచ్చింది. ఈసారి సల్మాన్ ఖాన్ నిర్మాత! దీనికోసం హిందీలో కొత్త నటీనటులకి ఆడిషన్స్ జరుగుతున్నాయి.

ఇక క్రిష్ ‘వేదం’ హిందీ సంగతి అటకెక్కి, అనూహ్యంగా చిరంజీవి నటించిన ‘ఠాగూర్’ రీమేక్ తెరపైకొచ్చింది. బాలీవుడ్ స్టార్ అక్షయ్ కుమార్ ఇందులో చిరంజీవి పాత్ర పోషిస్తున్నారు. దీనికి టైటిల్ కూడా ‘గబ్బర్’ అని పెట్టారు. శృతీ హసన్ హీరోయిన్ గా ఇది నిర్మాణం కూడా పూర్తి చేసుకుని వచ్చే జనవరి లో విడుదల కానుంది. దీనికి పేరున్న పెద్ద దర్శకుడు సంజయ్ లీలా భన్సాలీ నిర్మాత. ఇది హిందీలోకి అడుగు పెట్టిన కొత్త తరం దర్శకుల్లో క్రిష్ ని ఒక ప్రత్యేక స్థానంలో నిలబెడుతోంది. అగ్ర నిర్మాతతో, అగ్ర హీరో- హీరోయిన్లతో 78 కోట్ల మెగా బడ్జెట్ తో ఈ సినిమా నిర్మాణ మౌతోంది...ఇంత  భారీ బడ్జెట్ తో హిందీలో సినిమాలు తీసిన తెలుగు దర్శకులు ఇంకెవరూ లేరంటే అతిశయోక్తి కాదు.

‘అలా మొదలైంది’ తో తెలుగులో మొదలైన నందినీ రెడ్డి, దీని హిందీ రీమేక్ ని ఈ ఏడాది చివర్లో ప్రారంభించ నున్నారు. ఇంకా తారాగణం ఎంపిక పూర్తి కావాల్సి వుంది.

 ‘ఆర్య-2’ హిందీ రీమేక్ ప్రయత్నాలని నిర్మాత కుమార్ తౌరానీ ఉధృతం చేశారు. తన కుమారుడు గిరీష్ కుమార్ తౌరానీ హీరోగా ఈ సినిమా నిర్మించాలని ఉత్సాహపడుతున్నారు. గిరీష్ ఇటీవలే ప్రభుదేవా దర్శకత్వంలో ‘నువ్వొస్తానంటే నేనొద్దంటానా’ హిందీ రిమేక్ తో అరంగేట్రం చేశాడు. దీని పేరు ‘రామయ్యా వస్తావయ్యా’. రెందోది కూడా తెలుగు రీమేకే కావడం యాదృచ్చికమే నంటున్నారు తౌరానీ. ‘ఆర్య-2’ రీమేక్ కి  సుకుమారే  దర్శకత్వం వహించాలని తౌరానీ ఎంత బలవంత పెడుతున్నా లొంగడంలేదు సుకుమార్. తనకి ఎన్టీఆర్ తో సినిమా  వుందని చెబుతున్నారు. ఇదెలా తేలుతుందో ఇప్పట్లో తెలీదు.

‘మాయ’ తీసిన నీలకంఠ ఇటీవల హిందీ రీమేక్ కోసం వెళ్లి మహేష్ భట్ ని కలిశారు. ఆ సంప్రదింపులు జరుగుతున్నాయి.

ఇకపోతే, వర్మ తర్వాత హిందీలోకి వెళ్ళిన తెలుగు దర్శకుల్లో పూరీజగన్నాథ్ అమితాబ్ బచ్చన్ తో ‘బుడ్డా హోగా తేరా బాప్’ అనే డైరెక్టు సినిమా తీసి విజయం సాధించినా ఎందుకో అక్కడి నిర్మాతల దృష్టిలో పడలేదు. ఆతర్వాత మరో హిందే తీయలేదు పూరీ. దీనికి ముందు ప్రారంభించిన ‘బద్రీ’ రీమేక్ ‘షర్త్-ది ఛాలెంజ్’ మధ్యలోనే ఆగిపోయింది.

కృష్ణ వంశీ కూడా ‘అంతః పురం’ ని హిందీలోకి ‘శక్తి’ గా రీమేక్ చేశాక మళ్ళీ హిందీ జోలి కెళ్ళలేదు. తేజ సైతం ‘యే దిల్’ తర్వాత హిందీ లో మళ్ళీ తెయలేదు.

పైన చెప్పుకున్న హిందీకి వెళ్తున్న తెలుగు దర్శకులూ  పూరీలాగే ఒక్క హిందీ సినిమాతో సరిపెట్టుకున్నా

ఆశ్చర్యం లేదు. బాలీవుడ్ మాయాబజార్ ఇప్పుడు వర్మ కాలంలో లాగా లేదు. అక్కడ సెటిలై పోయే పరిస్థితీ లేదు. చిన్న చిన్న ఎన్నో మల్టీప్లెక్స్ సినిమాలు వస్తున్నాయి, పోతున్నాయి. హిందీ ప్రాంతాల నుంచి వస్తున్న కొత్త  దర్శకులకే ఠికానా లేదు. ఒక సినిమాతో చాలించుకున్న వాళ్ళే ఎక్కువ. వర్మ తర్వాత సౌత్ నుంచి ప్రభు దేవా హిందీ కి వెళ్లి ప్రభావం చూపించినంత గా మరెవరూ చూపించలేకపోయారు. ఇప్పటికీ ప్రభుదేవాకి హిందీ ఆఫర్లు వస్తున్నాయి.

హిందీ కెళ్ళి ఒకటీ అరా సినిమాలతో సాధించే దేమీ వుండదు. పైగా ఆ ఒక్క సినిమాకోసం ఏళ్ల తరబడి   బుక్కై పోవాలి. ఈలోగా తెలుగులో మర్చిపోతారు ప్రేక్షకులు. ఎంతో ప్రామిజింగ్ దర్శకుడిగా తెలుగులో మెరిసిన క్రిష్ కన్పించడం లేదు. రేపు శేఖర్ కమ్ముల, నందినీ రెడ్డి, నీలకంఠలు కూడా ఓ రెండేళ్ళపాటు  తెలుగులో కన్పించకుండా పోవచ్చు. ఈ లోగా కొత్త దర్శకులు వచ్చి తెలుగులో నిండిపోతారు.

వర్మకి పూర్వం చూసుకుంటే అప్పటి దర్శకుల హిందీ జైత్రయాత్రే వేరు. ఒకొక్కరూ ఒకో దశాబ్దం హిందీ వాళ్లకి తెలుగు దర్శకుల ఉనికి చాటుతూ ఒక్కో డజను హిందీ సినిమాలిస్తూ పోయారు. ఇవన్నీ చాలావరకూ తెలుగు రీమేకులే. మొట్టమొదట ఎల్ వి ప్రసాద్ 1957 లో ‘మల్లీశ్వరి’ ని హిందీలో ‘మిస్ మేరీ’ గా రీమేక్ చేసి దర్శకుడిగా హిందీకి పరిచయమయ్యారు. ఆ తర్వాత 1977 వరకూ మరో ఎనిమిది హిందీ సినిమాలు తీశారు. వీటిలో జీతేంద్ర తో తీసిన ‘జీనేకీ రాహ్’ అతి పెద్ద మ్యూజికల్ హిట్.

ఎల్.వి.ప్రసాద్ 

ఆదుర్తి సుబ్బారావు 

 ఆదుర్తి సుబ్బారావు 1967- 75 మధ్యకాలంలో 9 హిందీ సినిమాలు తీశారు. వీటిలో సునీల్ డాట్-నూతన్-జమున లతో తీసిన ’మూగమనసులు’ రీమేక్ ‘మిలన్’ అతిపెద్ద మ్యూజికల్ హిట్. దీనికి ఎల్ వి ప్రసాద్ నిర్మాత.

కె. ప్రత్యగాత్మ హిందీలో కె. పి ఆత్మగా సుప్రసిద్ధుడు. ఆయన 1966-76 మధ్యకాలంలో హిందీలో కూడా బిజీగా వున్నారు. 7 హిందీ సినిమాలు తీశారు.  వీటిలో జీతేంద్ర –ముంతాజ్ లతో తీసిన ‘ఏక్  నారీ- ఏక్ బ్రహ్మచారీ’ అతిపెద్ద మ్యూజికల్ హిట్.

ఈ దర్శకుల తర్వాత కె. రాఘవేంద్రరావు, దాసరి నారాయణ రావు, బాపు, కె.విశ్వనాథ్, కె. మురళీమోహన రావు, కె. బాపయ్యల, రవిరాజ పినిశెట్టి ల  తరం వచ్చింది. వీళ్ళందరూ హిందీలో కమర్షియల్ సినిమాని కొత్త పుంతలు తొక్కించారు. కె రాఘవేంద్రరావు (1982-93) పది తెలుగు హిట్స్ ని హిందీలో తీసి బప్పీ లహరీ క్రేజీ పాటలతో సంచలనం సృష్టించారు.

కె. విశ్వనాథ్ 

దాసరి నారాయణ రావు 

దాసరి నారాయణ రావు (1980-93)లమధ్య 12 హిందీ సినిమాలు, కె. విశ్వనాథ్ (1979-85) ఎనిమిది, బాపు ( 1981-87) ఏడు, కె. మురళీ మోహన రావు (1983-98) ఏడు, కె. బాపయ్య (1977-95) అత్యధికకాలం హిందీలో మార్కెట్ నిలబెట్టుకుంటూ అత్యధికంగా 25 సినిమాలు తీసిన దర్శకుడుగా నిలిచారు. ఈయన తర్వాత 30 హిందీ సినిమాలతో రామ్ గోపాల్ వర్మ నిలుస్తారు.

ఇక రవిరాజా పినిశెట్టి ఏకంగా మెగా స్టార్ చిరంజీవినే పెట్టి 1990-92 లమధ్య ఆజ్ కా గూండా రాజ్ (గ్యాంగ్ లీడర్), ప్రతిబంధ్ (అంకుశం ) అనే రెండు సినిమాలు తీశారు.

కె. ప్రత్యగాత్మ 

కె. రాఘవెంద్రరావు 

ఇలా తెలుగు దర్శకులంటే హిందీలో ఒక గౌరవం నమ్మకం సంపాదించు కున్న రోజులవి. అందరూ అప్పుడున్న ప్రసిద్ధ స్టార్స్ తో నే తీసిన సినిమాలవి. అసలు తెలుగు నిర్మాణ సంస్థలే అత్యధికంగా వీటిని నిర్మించిన కాలమది. ఇప్పుడు హిందీ సంస్థలు వచ్చి అరకోరా తెలుగు సినిమాలు తీస్తున్నాయి గానీ, తెలుగు సంస్థలో ఎప్పుడో 
హిందీలో ఈపని దిగ్విజయంగా పూర్తిచేశాయి.

ఆరోజులు మళ్ళీ వస్తాయా? కచ్చితంగా రావు. హిందీలో అలాటి గుర్తుండి  పోయే సినిమాలు తీసిన మన దర్శకులు ఎప్పుడో బాలీవుడ్ ని పదేపదే జయించేశారు. ఆ తర్వాత వర్మ ఒంటి చేత్తో ఈ క్రతువు నిర్వహించు కొచ్చాడు. ఈయన తర్వాత ఈ దివీటీని చేబూని బాలీవుడ్ లో తెలుగు జైత్రయాత్ర కొనసాగించే దర్శకుల జాడ ఇప్పటికైతే కానరావడం లేదు...

-సికిందర్

(సెప్టెంబర్ 2014 ‘ఈవారం’కోసం)

సాంకేతికం..
ఆనాటి ఇంటర్వ్యూ 

5 డీ ని పర్సనలైజ్ చేసుకోవాలి !

 దర్శకుడు మారుతి 

 రానున్న అయిదేళ్ళలో తెలుగులో డిజిటల్ సినిమాలే ఉంటాయనీ, ముడి ఫిలిం పూర్తిగా అదృశ్యం అయిపోతుందనీ గత సంవత్సరం వ్యాఖ్యానించారు సుప్రసిద్ధ సినిమాటోగ్రాఫర్ ఎస్.గోపాలరెడ్డి. అప్పుడాయన మంచు విష్ణుతో తెలుగులో తొలి బిగ్ బడ్జెట్ డిజిటల్ సినిమా చిత్రీకరిస్తున్నారు. రెడ్ కెమెరాతో ఆయన చిత్రీకరిస్తోంటే ప్రతి నిత్యం ఆయన్ని సంప్రదించి సందేహాలు తీర్చుకునేవారు ఇతర సినిమాటోగ్రాఫర్లు. ఫలితాల్ని వెండి తెర మీద చూస్తే మీకే అర్ధమవుతుందని ఆయన ధైర్య వచనాలు పలికేవారు. సినిమా విడుదలైంది. చూసి ధైర్యం తెచ్చుకున్నారు సదరు సినిమాటోగ్రాఫర్లు.

డిజిటల్ మూవీ మేకింగ్‌ని ఒక ఉద్యమంగా దేశ విదేశాల్లో ప్రచారం చేస్తున్న ‘డిజి క్వెస్ట్’ పోస్ట్ ప్రొడక్షన్ వ్యవస్థాపకుడు బసిరెడ్డి కూడా తెలుగులో వేళ్ళమీద లెక్కించదగ్గ సినిమాలవరకే డిజిటలీకరణని తీసుకు వెళ్ళగలిగారు. నిర్మాణ వ్యయం తగ్గిపోయే డిజిటల్ సినిమాలంటే చిన్న నిర్మాతలకెందుకో అంత భయం.

అప్పుడు రాంగోపాల్‌వర్మ ‘దొంగల ముఠా’అనే సినిమాని 5డీ కానన్ కెమెరాతో అయిదు రోజుల్లో ప్రయోగాత్మకంగా తీసి సంచలనం సృష్టించారు. డిజిటల్ అంటే ఖరీదైన రెడ్ కెమెరా అనుకుంటున్న వర్గాలకి ఈ కానన్ 5డి సాధారణ కెమెరాతో వర్మ సినిమా తీసి చూపించడం కూడా ధైర్యాన్నివ్వలేదు. ఆ ధైర్యం, ఆ స్ఫూర్తి ఒక్కరికే కలిగింది.. ఇవి కలిగేందుకు ఇంకెటువంటి అనుమానాలూ అడ్డుపడలేదు. అయితే ఈ ధైర్యం, ఈ స్ఫూర్తి కలిగిన వెంటనే వర్మ పరిచయంచేసిన కేవలం మూడు లక్షల రూపాయల కెమెరా చేత బట్టుకుని పొలోమని పరుగులు తీసి ఓ సినిమాని అడ్డంగా చుట్టి పారేయ్యలేదు. ఆ కెమెరామీద కూడా తనదైన పరిశోధన చేసి పరిచయంచేసిన వర్మకే కళ్ళు తిరిగే ఫలితాలతో సినిమాని హిట్‌చేసి కూర్చున్నారు... దటీజ్ మారుతి ఆఫ్ ‘ఈ రోజుల్లో’ ఫేమ్ దర్శకుడు!

‘వర్మ కేవలం నాలుగైదు రోజుల్లో సినిమా తీయవచ్చని నిరూపించేందుకే దొంగల ముఠా తీశారు. దాన్ని అంతవరకే చూడాలి, టెక్నికల్ ఫలితాలతో కలిపి చూడకూడదనిపించింది.. అందుకే ఆ కెమెరాని మా సబ్జెక్ట్ కి అనుగుణంగా మార్చుకునేదాని మీదే దృష్టిపెట్టి విజయం సాధించాం. ఈ విజయానికి స్ఫూర్తినిచ్చిన రాంగోపాల్‌వర్మకి ఎంతైనా రుణపడి వుంటాం’ అన్నారు ‘వెన్నెల’ కిచ్చిన ఈ ప్రత్యేక ఇంటర్వ్యూలో మారుతి.

5డీ కెమెరా మీద దృష్టిపెట్టడం గురించి ఫీల్డులో రకరకాల కథనాలు విన్పిస్తున్నాయి. ప్రయోగాలుచేసి రెండు కెమెరాలు పాడుచేసుకున్నారనీ, సాఫ్ట్ వేర్ మార్చారనీ...అయితే సాఫ్ట్ వేర్ మార్చలేదంటారు మారుతి. కేవలం తీయాలనుకుంటున్న సబ్జెక్ట్ కి అనుగుణంగా లెన్సులు మార్చామన్నారు. అదెలా? ఎలాగంటే, కానన్ కెమెరాతో వచ్చిన లెన్స్ తో తీస్తే పిక్చర్ బ్యాక్‌గ్రౌండ్ బర్న్ అవుతోంది. అంతేకాదు, మార్నింగ్ షూట్ చేస్తే ఒక రకంగా, ఈవెనింగ్ ఇంకో  రకంగా వస్తోంది.. ఈ సమస్యని అధిగమించేందుకు కెమెరామాన్ ప్రభాకర్‌రెడ్డితో కలిసి లెన్సుల మీద పరిశోధనలు చేశామన్నారు మారుతి. చివరికి అమెరికానుంచి తప్పించిన వేరే లెన్సులు అనుకున్న రిజల్ట్స్ నిచ్చాయన్నారు.

‘‘ఏ కెమెరాకైనా లెన్సులే ప్రధానం. ఉన్నదున్నట్టు కానన్ కెమెరాతో తీస్తే సినిమాలో మీరు చూస్తున్న క్వాలిటీ వచ్చేది కాదు. కథ ఎంత బావున్నా చిత్రీకరణ సినిమా చూస్తున్న ఫీలింగ్‌నివ్వకపోతే అది హిట్‌కాదు. మా విషయంలో హిట్ అయ్యిందంటే అది పర్సనల్‌గా మేం రూపొందించుకున్న కెమెరావల్లే సాధ్యమయింది.’’ అని ఆనందం వ్యక్తంచేశారు.

‘‘ఈ రోజుల్లో’’ సినిమాలో చూస్తే రిచ్ లొకేషన్స్ కనిపిస్తాయి. అభివృద్ధి చెందుతున్న శివారు హైదరాబాద్ (సైబరాబాద్) కట్టడాల మధ్య, అవుటర్ రింగ్ రోడ్ మీదా, అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయంలోనూ, విలాసవంతమైన అపార్ట్‌మెంట్లలోనూ ఒక పెద్ద బడ్జెట్ సినిమా చూస్తున్నట్టు దృశ్య వైభవం కనిపిస్తుంది. ఇదంతా యాభయి లక్షల వ్యవహారమే అంటే నమ్మబుద్ధికాదు. అమర్చుకున్న లెన్సులు ఇచ్చిన ఎఫెక్ట్. థియేటర్‌లో హైక్వాలిటీ వచ్చింది. కలర్ కరెక్షన్ అవసరం కూడా అంతగా రాలేదు. గ్రేడింగ్ పేరుతోనో, డిఐ పేరుతోనో వేరే కలర్స్ ని కృత్రిమంగా అద్దలేదు. ఇదంతా ఒకెత్తుఐతే లైటింగ్, ఆర్ట్ డైరెక్షన్ ఒకెత్తూ. గదుల్ని ముస్తాబు చేసేందుకు వాడిన సెట్ ప్రాపర్టీస్ లైటింగ్ స్కీంతో మ్యాచ్ అయి మనోహరమైన భావాల్ని రేకెత్తిస్తాయి. స్వాభావికంగా మారుతి యానిమేటర్ అవడంవల్లే ఇది సాధ్యమైంది. సైన్సుని, సృజనాత్మకతనీ కలగలిపి అడుగడుగునా మనోనేత్రంతో చూస్తే గానీ ఓ మామూలు కానన్ కెమెరాతో ఈ తరహా మెయిన్‌స్ట్రీమ్ అవుట్‌పుట్ సాధ్యంకాదు.

మరైతే రేపు ఇదే స్ఫూర్తిఅయి మరిన్ని ఇలాంటి క్వాలిటీ సినిమాలు కానన్ కెమెరాతో తీస్తే రెండు కోట్ల ఖరీదైన రెడ్ డిజిటల్ కెమెరా పరిస్థితి ఏమవుతుంది?

దీనికి సూటిగా సమాధానం చెప్పకుండా ‘‘సినిమాని ఏ కెమెరాతో తీశారని ప్రేక్షకులు చూడరు. బాగా వచ్చిందా లేదా అనే చూస్తారు. ఎంత ఖరీదయిన కెమెరా అన్న ప్రశ్నే రాదు.’’ అనేశారు.

 ‘ఈరోజుల్లో’ ఇచ్చిన స్ఫూర్తితో ఇప్పుడు 5డి కెమెరా - ఫఫ్టీలాక్స్ బడ్జెట్ స్కీము తో అనేకమంది అరంగేట్రం చేస్తున్నారు. వాళ్ళందరికీ మారుతి ఇటీవల డైరక్టర్స్ అసోసియేషన్ ఇంటరాక్షన్ క్లాసులో చేసిన హెచ్చరికే మరోసారి చేశారు. తీస్తున్న సబ్జెక్ట్ ఎలాంటి చిత్రీకరణని డిమాండ్ చేస్తోందో 5డి కెమెరాని అలా మార్చుకోవాలి. ముఖ్యంగా సినిమా బ్లాకులు పెట్టడం నేర్చుకోవాలి. సినిమాకి, టీవీకి, షార్ట్ ఫిలిమ్స్ కీ వేర్వేరు షాట్ కంపోజిషన్‌లుంటాయి. ఈ కెమెరాని సినిమాకి వాడుతున్నందువల్ల ఈ తేడా గమనించి బ్లాకులు పెట్టుకోవాలి. ఇండోర్లో ఎలా వస్తోంది, అవుట్‌డోర్లో ఎలా వస్తోందీ ఒకటికి రెండుసార్లు టెస్ట్ షూట్‌లు చేసుకుని చూసుకోవాలి. ఏదీ లేకుండా బ్లయిండ్‌గా వెళ్తే దెబ్బతినిపోతారు. ఎవరికి  వారు దీన్ని ప్రత్యేక కేసుగా తీసుకుని ఆ ప్రకారం తగిన మార్పుచేర్పులు చేసుకోకపోతే, ఎలాంటి పరిస్థితి వస్తుందంటే, డిజిటల్ సినిమాలంటేనే ప్రేక్షకులకి అసహ్యమేసి దీని కథ అంతటితో ముగిసిపోతుంది.

మరిప్పుడు మారుతి కొత్తగా ఏం ప్లాన్ చేస్తున్నారు? హిట్ చేసిన ప్రతీ  కొత్త దర్శకుడికి లాగే తనూ పై మెట్టు ఎక్కేశారు. టాప్ ప్రొడ్యూసర్ బెల్లంకొండ సురేష్ నుంచి ఆఫర్ వచ్చింది... కానీ అది డిజిటల్ సినిమా కాదు, సాంప్రదాయ ముడి ఫిల్మే. ఇక తను ఇన్నోవేట్ చేసిన డిజిటల్‌ని వదిలేస్తారా? –అంటే, అలాంటిదేం లేదనీ .. శిష్యుడికి ‘బస్టాప్’అనే కథ, స్క్రీన్‌ప్లే, మాటలు ఇచ్చి ఇదే ‘ఈరోజుల్లో’ స్కీముతో డిజిటల్‌లో తీయించబోతున్నాననీ చెప్పుకొచ్చారు.  కాకపోతే ఈసారి ఇంకాస్త ప్రయోజనకరంగా వుండే  టీనేజర్స్ - వాళ్ళ తల్లిదండ్రుల మధ్య ప్రస్తుత కాలంలో నలుగుతున్న సమస్యల గురించీ!

-సికిందర్

(అక్టోబర్ 2013 ‘ఆంధ్రభూమి వెన్నెల’ కోసం)