రివ్యూలు, సాంకేతికాలు, స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు...

టికెట్లు దొరకడం యోగం, సినిమాలు చూడడం భోగం, రివ్యూలు రాయడం రోగం!

Tuesday, November 10, 2020

ఇలా అడుగుతున్న కొందరికి మళ్ళీ గుర్తు చేయడం కోసం పాత పోస్టు (797)

 


Q :  నేను సహకార దర్శకుడ్ని. ప్రస్తుతం ఒక సినిమాకు పనిచేస్తున్నాను. నాకు దర్శకత్వం చేసేముందు స్క్రీన్ ప్లే నేర్చుకోవాలనుంది. కొత్త దర్శకులకు స్క్రీన్ ప్లే నాలెడ్జి ఎంత అవసరమో మీ బ్లాగు ద్వారా తెలుసుకుంటున్నాను.  స్క్రీన్ ప్లే సబ్జెక్టు నేర్చుకున్నాకే దర్శకుడుగా ముందుకు వెళ్ళాలనుకుంటున్నాను. స్క్రీన్ ప్లే సమూలంగా నేర్చుకోవాలంటే ఎంత కాలం పడుతుంది? స్క్రీన్ ప్లే క్లాసులు పెట్టమని కొందరు అడిగినా మీరు సుముఖంగా లేరని తెలిసింది. నేనెలా నేర్చుకోవాలి?
 మల్లిక్, అసోసియేట్ 

A :  ఫిలిం ఇనిస్టిట్యూట్స్ లో నేర్చుకోవచ్చు. స్క్రీన్ ప్లే క్లాసుల  ఆలోచన రాలేదు, వచ్చేఅవకాశం లేదు. అప్పుడప్పుడు పర్సనల్ గా నేర్చుకుంటామని  అడిగే వాళ్ళున్నారు.అందుకు కనీసం మూడునెలలు పడుతుందంటే ముందుకొచ్చే పరిస్థితి లేదు. వారం రోజుల వర్క్ షాప్స్ లోనో, నెల రోజుల కోచింగ్ లోనో వచ్చేస్తుందనుకుంటారు. దర్శకత్వ శాఖలోనో,రచయితల దగ్గరో పనిచేసినా నెల రోజుల్లో కూడా ఏమీ రాదు.  
 
          అసలు నేర్చుకునే విషయంలో చాలా మార్పు వచ్చింది. ఒకలాటి అసహనం, తమకే ఎక్కువ తెలుసన్న అహం నేర్చుకోనీయడం లేదు. ఈ అసహనం, అహం అరచేతిలో కంటెంట్ వల్ల వస్తోంది. ఎక్కువగా వరల్డ్ మూవీస్ చూసేస్తూ తమకే ఎక్కువ తెలుసనుకుంటున్నారు. స్క్రీన్ ప్లే నేర్చుకునే విషయంలోనే కాదు, కథలు పట్టుకొచ్చి సహకారమడిగే వాళ్ళు కూడా తమకే  భిన్నంగా ఇంకేదో తెలుసనుకుంటున్నారు. వాళ్ళు భిన్నంగా తమకేదో తెలుసనుకుంటున్నది అంతంత మాత్రం క్రియేటివిటీ మాత్రమే, స్ట్రక్చర్ కాదు. భ్రమల్లో వుంటున్నారు. కమర్షియల్ కాని, ఇక్కడ రూపాయీ వసూలు చేయని, స్ట్రక్చర్ వుండని, ఆర్ట్ మూవీస్ బాపతు వరల్డ్ మూవీస్ గాథలఫ్యాన్స్ గా కొనసాగుతున్నంత కాలం, స్ట్రక్చర్ ప్రాముఖ్యాన్ని ఏం గుర్తించి నేర్చుకుంటారు. కమర్షియల్ సినిమాకి పనికొచ్చే కథకీ, పనికిరాని గాథకీ తేడా అయినా తెలుసుకోవాలిగా. వరల్డ్ మూవీస్ కాస్తాపి కనీసం 80 - 90 లనాటి తెలుగు సినిమాలు కాదుకదా, హాలీవుడ్ సినిమాలైనా చూసే ఆసక్తి లేదు. తమకి తెలిసిన క్రియేటివిటీతో ఇంకా నేర్చుకోవడం టైం వేస్ట్, నేరుగా చేసేయడం బెస్ట్ అనుకునే కల్చర్ పెరిగిపోయింది. బీటెక్ చేయకుండా వూహల్లో ఇంజనీర్లు అయిపోవాలనుకోవడం లాగా.  

            స్క్రీన్ ప్లే నేర్చుకోవాలంటే దృష్టిలో పెట్టుకోవాల్సిన అనుబంధ అంశాలెన్నో వుంటాయి. కేవలం స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్ నేర్చుకుంటే సరిపోదు. ఆ స్క్రీన్ ప్లే ప్రాక్టికల్ గా మార్కెట్లో వర్కౌట్ అయ్యే వివిధ కారకాల్ని కూడా ఏ కథకా కథగా కనుగొని వాటిని జొప్పించే పర్యావరణ కళ కూడా నేర్చుకోవాలి. స్ట్రక్చర్ నేర్చుకున్నంత మాత్రాన అయిపోదు, దానికవసరమైన క్రియేటివ్ శక్తి ఎంతుందో బయటికి తీయడానికి నిరంతర ప్రక్రియ కొనసాగాల్సిందే.       

            సందర్భం వచ్చింది కాబట్టి చెప్పుకోవాలి - ఏ ఫిలిం ఇనిస్టిట్యూట్ లోనైనా బోధించే స్క్రీన్ ప్లే కోర్సు అమెరికన్ స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చరే. ఇండియన్ స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్ కాదు. ఎందుకంటే ఒక ఇండియన్ స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్ అంటూ దేశంలో ఏ భాషా చలనచిత్రాలకి సంబంధించీ లేదు. ఇండియన్ సినిమాలకి స్క్రీన్ ప్లే రాయబోతే కల్చర్ డామినేట్ చేస్తుంది. ఆ కల్చర్ భరతముని నాట్యశాస్త్రంలో నవరసాల రూపంలోవుంది. నాట్యం, నటన, నాటకం భరతముని నాట్యశాస్త్రంలోంచే వచ్చాయి. 

        మొదటి తరం సినిమాలు ఆ పౌరాణిక నాటకాల్లోంచే నవరస భరితంగా వచ్చాయి. ఈ నవరసాలు, నవరసాలతో కూడిన అభినయాలు, సంగీత నాట్యాలూ సినిమాల్లో భాగమైపోయాయి. వీటివల్ల సినిమా కథకి ఓ స్ట్రక్చర్ ని కూర్చడం సాధ్యం కాదు. అందుకని ఇండియన్ స్క్రీన్ ప్లే అనేది ఎక్కడాలేదు. వరల్డ్ మూవీస్ తీసే యూరోపియన్ దేశాల్లో కూడా, లాటిన్ అమెరికాలో కూడా మనలాగే వాళ్ళ కల్చర్ వల్ల ఓ ఇదమిద్ధమైన స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్ లేదు. ప్రపంచం మొత్తంలో స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్ వున్నది ఒక్క అమెరికాకే. 

        అందుకే ఒక్క అమెరికా నుంచి తప్ప మరే దేశం నుంచీ స్క్రీన్ ప్లే బుక్స్, ఆర్టికల్స్, వెబ్ సైట్స్ వెలువడవు. ప్రపంచమంతా స్క్రీన్ ప్లే కోర్సులు బోధించేది అమెరికన్ (హాలీవుడ్) స్క్రీన్ ప్లేతోనే. 

            కానీ కాలంమారింది. ఈ మారిన కాలంలో కమర్షియల్ సక్సెస్ కోసం అమెరికన్ స్క్రీన్ ప్లేని భరతముని భాగం చేస్తూనే మన సినిమాలకి అడాప్ట్ చేసుకోవాల్సిన అవసరముంది. ఇదెప్పుడో జరిగింది. మళ్ళీ ఇప్పుడు జరగాలి. 50 లలో, ’60 లలో తెలుగు సినిమాలు త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్ లోనే రావడం మొదలెట్టాయి భరతమునిని కూడా కలుపుకుంటూ. దేవదాసు, దొంగరాముడు, మనసే మందిరం, వివాహబంధం...ఇలా చెప్పుకుంటూ పోతే ఎన్నో. 80 లలో ఖైదీ కూడా, శివ కూడా... 90 లలో కూడా ఇలా కొనసాగింది. 

        2000 నుంచి ఈ ఇరవై ఏళ్లుగా కొత్తతరం మేకర్లతో మారిపోయింది. కథా నిర్మాణం వెనక్కెళ్ళి పోయింది. అప్పట్లో చిత్రం, నువ్వే కావాలి వంటి ప్రేమ సినిమాలతో మొదలైన కొత్త  ట్రెండ్ లో కథ, మాటలు, స్క్రీన్ ప్లే, దర్శకత్వం అన్నీ ఒక్కరయ్యే రచనా నేపధ్యంలేని మేకర్లు వెల్లువెత్తారు. ఒక ఐదేళ్ళ పాటు వందల సినిమాలు లైటర్ వీన్ ప్రేమలంటూ తీశారు. భరతమునిని కూడా వదిలేసి పాత్రల్ని పాసివ్ పాత్రలుగా మార్చేశారు. కథనాల్ని మిడిల్ వుండని మిడిల్ మటాష్ స్క్రీన్ ప్లేలుగా మార్చేశారు. 

        పూర్వపు సినిమాల్లో సినిమాల్ని ఫ్లాప్ చేసే పాసివ్ పాత్రలు, మిడిల్ మటాష్ స్క్రీన్ ప్లేలు కన్పించవు. అలాటిది ఆఖరికి మహేష్ బాబు, అల్లు అర్జున్, రవితేజ ఎవర్నీ వదలకుండా స్టార్ సినిమాలకీ ఇదే జాడ్యాన్ని అంటించారు. ఇలావొక స్ట్రక్చర్ పట్టని రచనా నేపధ్యంలేని క్రియేటివ్ స్కూలు తయారైంది. 

             కానీ ఫిలిం ఇనిస్టిట్యూట్స్ లో నేర్పేది అమెరికన్ త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్ నే. అందుకే ఫిలిం ఇనిస్టిట్యూట్స్ ఇంగ్లీషులో అమెరికన్ స్ట్రక్చర్ నేర్చుకుని తెలుగు సినిమాల్లోకి వచ్చే వాళ్ళకి కన్ఫ్యూజన్. ఇదేంట్రా తీరా ఇక్కడ వేరే సీనుందని తలలు పట్టుకోవడం. వీళ్ళు ఇటు క్రియేటివ్ స్కూల్లో అడ్జెస్టు కాలేరు, వాళ్ళు అటు స్ట్రక్చర్ స్కూల్ ని ఇష్టపడరు. క్లాష్ ఆఫ్ ది టైటాన్స్. మధ్యలో సినిమాల కొచ్చింది చావు. 

            మరేం చేయాలి? బ్యాక్ టు ది ఫ్యూచర్. ఆదిత్య - 369 కాల యంత్రం బుక్ చేసుకుని కాలంలో వెనక్కి 20 వ శతాబ్దంలోకి వెళ్లిపోవాలి. అక్కడి బ్లాక్ అండ్ వైట్ ల నుంచీ చిరంజీవీ బాలకృష్ణల వరకూ రాజ్యమేలిన తెలుగు త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్ ని పట్టుకు రావడమే...అమెరికన్ త్రీయాక్ట్ స్ట్రక్చర్ ని తెలుగు సినిమా స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్ గా మార్చుకున్న పూర్వీకుల విజ్ఞతని సమాదరించడమే. కనుకే వారం రోజుల వర్క్ షాప్స్ లో, నెలరోజుల కోచింగ్ లో ఉత్సాహపడి అమెరికన్ స్ట్రక్చర్ నేర్చుకుని లాభం లేదనేది. ఎక్కువగా సిడ్ ఫీల్డ్ నే బోధిస్తారు. అమెరికన్ స్ట్రక్చర్ ని తెలుగుకి అన్వయించే ప్రయత్నంలో భాగంగానే ఈ బ్లాగులో వ్యాసాలు వెలువడుతున్నాయి. ఓ పదేళ్ళు పరిశీలించీ పరిశీలించీ, సిడ్ ఫీల్డ్ తో బాటు ఇంకొందర్నీ స్టడీ చేసీ, నేటివిటీకి అన్వయమయ్యేవి తీసుకుని, కానివి తీసేసి, ఏడాది పాటు రాసుకుంటూ వస్తే, ‘తెలుగు సినిమా స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్అనే వొక నమూనా ప్రతి తయారయ్యింది. దీన్నింకా సంస్కరించే పనుంది. 

            సరే, దర్శకత్వం చేపట్టే ముందు రచన మీద పట్టు సాధించాలన్న మీ ఆలోచన స్ట్రక్చరాశ్యులు కన్పించని ఈ రోజుల్లో చాలా మంచి ఆలోచనే. అసోషియేట్ గా ఈ పాటికి మీకు ఎంతో కొంత అనుభవముంటుంది. ముందు మీరనుకుంటున్నకథకి లైన్ ఆర్డర్, ట్రీట్ మెంట్ రాసేయండి. దాని ఆధారంగా ఐడియా దగ్గర్నుంచీ డైలాగ్ వెర్షన్ వరకూ ఐదు మెట్లు ఎలా క్లియర్ చేసుకుంటూ వెళ్తూ స్ట్రక్చర్ నేర్చుకోవచ్చో మీ కథ ద్వారా మీరే తెలుసుకోవచ్చు. దీనికి సంబంధించిన సమాచారమంతా బ్లాగులోనే తెలుగు సినిమా స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్రూపంలో వుంది. స్ట్రక్చర్ నేర్చుకున్నాక ఆ స్ట్రక్చర్ తో మీ కథకి పర్యావరణ కళ తెలుసుకోవడమనే అనుబంధ కోర్సు ప్రారంభించుకో వచ్చు. ఏమైనా సందేహాలు వస్తే పర్సనల్ గా కలిసి తీర్చుకోవచ్చు.

సికిందర్
14.3.19

 

Sunday, November 8, 2020

997 : సందేహాలు -సమాధానాలు

 


          Q : సినిమాల్ని మీరిలా విమర్శిస్తున్నారు, మీరొక సినిమా తీసి చూపించరాదా?
దర్శకుడు
          A : సరే, రివ్యూ రైటర్ల నుద్దేశించి రొటీన్ గా అనేసే మాటే ఇది. ఫర్వాలేదు. దీని ఉపయోగమేమిటో తెలీదు. ఇదెలా వుంటుందంటే, పొలిటికల్ జర్నలిస్టుని పరిపాలించి చూపించరాదా అన్నట్టుంటుంది. సినిమాలు తీయడం మన పనికాదు, ఆ ప్రయత్న మెప్పుడూ చేయలేదు. అవసరమున్న వాళ్ళకి స్క్రిప్టుల్లో తోడ్పడడం వరకే. విమర్శిస్తున్నారనంటే అర్ధం విమర్శ చేయడం లేదని. విమర్శ చేయడం వేరు, విమర్శించడం వేరు. విమర్శ చేయడం దోష -అదోషా నిరూపణ చేయడం. విమర్శించడం నెగెటివ్ మనస్తత్వంతో బాగా ఉడికిపోవడం. దీనివల్ల ఉపయోగమేమిటి? ప్రపంచంలో వున్న విద్వేషం చాలనట్టు. మనం కూడా నెగెటివిజమనే ఇంకో అన్ ప్రొడక్టివ్ యాక్టివిటీ చేపట్టనవసరం లేదు కదా మైండ్ చెడ గొట్టుకుంటూ. ఎదుట వున్న విషయంలో మంచి చెడ్డలు విడమర్చి చెప్పగల్గితే ఉపయోగం వుండొచ్చు విమర్శించడమంటే కూల్చివేత, విశ్లేషించడం నిర్మాణం. నిర్మాణం వైపే వున్నాం కదా ఇంత కాలం. నిర్మాణం చేతగాక కూల్చివేత మొదలెడితే అప్పుడు రివ్యూలు రాయడం మానేద్దాం. నిర్మాణంలో కూడా వంకర మనస్తత్వం చూస్తే ఏమీ చేయలేం. 90% అట్టర్ ఫ్లాపులంటే వంకర మనస్తత్వం ఎక్కడుందో ఆత్మవిమర్శ చేసుకోవాల్సిన విషయం. విమర్శే కాదు ఆత్మవిమర్శ కూడా అవసరం. రివ్యూలనే అంటే కాదు, రెండు దశాబ్దాలుగా 90% అట్టర్ ఫ్లాపుల్ని కూడా చూడాలి. ఇంతే చెప్పగల్గింది. మిమ్మల్ని గోప్యంగా వుంచడానికి, మీరు కోరినట్టు ప్రశ్నకి మీ పేరివ్వలేదు. ధన్యవాదాలు. 
    Q : హాయ్ సార్, నా పేరు రాజేష్ అసోసియేట్ డైరెక్టర్ ను. నేను చాలా రోజుల నుంచి మీ బ్లాగ్ ఫాలో అవుతున్నాను. స్టోరీ విషయంలో, స్క్రీన్ ప్లే విషయంలో మీరు చెప్పిన ఎన్నో అమూల్యమైన విషయాలను అన్నింటినీ ఒక బుక్ లాగా కూడా చేసి పెట్టుకున్నాను. అయితే ఇప్పుడు నా ప్రశ్న ఏంటంటే, నేను కొంతమంది స్నేహితుల స్టోరీ కోసం వర్క్ చేస్తున్నప్పు
డు వాటిలో స్టోరీ అండ్ సిచువేషన్ గురించి కొన్ని అనుభవాలు నాకు ఎదురయ్యాయి. మీరు ఒక ఆర్టికల్ లో చెప్పినట్టు, హీరో ప్యాసివ్ పాత్ర గా ఉండి ఒక సిచువేషన్ లో ఇరుక్కోవడం అన్నది కథ కాదు గాథ అవుతుంది అన్నారు. అదే హీరో స్టోరీ లో ఉండి ఒక సిచువేషన్ నుంచి ఎలా బయట పడాలి అని తనకు తాను ప్రయత్నాలు చేసినప్పుడు అతను యాక్టివ్ క్యారెక్టర్ అవుతాడు, అది స్టోరీ అవుతుంది అని చెప్పారు. కానీ నేను వర్క్ చేసిన కొన్ని స్క్రిప్ట్ లలో హీరో పాత్ర ముందు సిచువేషన్ లో ఉండి తర్వాత స్టోరీ లోకి రావడం జరిగింది. అంటే ఫస్టాఫ్ అంతా ప్యాసివ్ గా ఉండి సెకండ్ హాఫ్ లో యాక్టివ్ క్యారెక్టర్ అయింది. అలా ఉండటం వల్ల ఎలాంటి నష్టం జరుగుతుందో వివరించండి.
రాజేష్, అసోసియేట్

        A : ఆర్టికల్స్ ని బుక్ లాగా చేసి పెట్టుకున్నందుకు కంగ్రాట్స్. ఈ సిట్యుయేషన్ ని, స్టోరీనీ తెలుగులో చెప్పుకుంటే అనువుగా వుంటుంది. సిట్యుయేషన్ అంటే పరిస్థితి, స్టోరీ అంటే కథ. పరిస్థితి విడిగా వుండదు, కథలోంచే పుడుతుంది. అయితే పరిస్థితుల సమాహారమే కథ కాదు. అది గాథ. గాథలో పరిస్థితులకి రియాక్షనంటూ వుండదు. హీరో బాధపడుతూ బాధపడుతూనే వుంటాడు చివరి దాకా. ఎవరో వచ్చి ఆదుకుంటే బయట పడతాడు. లేకపోతే పరిస్థితులకి బలై విషాద ముగింపు తెచ్చుకుంటాడు. ఇది పాసివ్ పాత్ర లక్షణం. కాబట్టి కమర్షియల్ సినిమాలు గాథల జోలికి పోకూడదు. సూపర్ స్టార్ సినిమాలైనా సరే. పోతే బ్రహ్మోత్సవం లాంటివి కూడా ఫ్లాపయ్యాయి. అది ఆర్ట్ సినిమాలు చూసుకునే వ్యవహారం. ఈ విషయం చాలా సార్లు చెప్పుకున్నాం. 

      కథలో ఇలా కాదు, పరిస్థితులున్నా ఆ పరిస్థితుల్ని దాటి గెలిచే ప్రయత్నంతో సమస్యా పరిష్కారముంటుంది. ఇదీ కమర్షియల్ సినిమాల కవసరం. కథంటే ఆర్గ్యుమెంట్, దానికి జడ్జిమెంట్. గాథంటే కార్యాచరణ లేని ఒట్టి స్టేట్ మెంట్. ఈ నిర్వచనం కూడా చాలాసార్లు చెప్పుకున్నాం. ప్రపంచానికి ఇంట్రెస్టింగ్ గా వుండేవి కథలే. 

        ఇప్పుడు మీరు వర్క్ చేసిన స్క్రిప్టుల విషయాని కొద్దాం. హీరో పాత్ర ముందు వివిధ పరిస్థితుల్లో వుండి తర్వాత కథ లోకి రావడమనేది కరెక్టే. కాకపోతే ఎప్పుడు కథలోకి వచ్చాడన్నది ముఖ్యం. ఆ స్క్రిప్టుల్లో ఫస్టాఫ్ అంతా పరిస్థితులతోనే వుండి, సెకండాఫ్ కథలోకి రావడమనేది తప్పు. 

  స్క్రిప్టు బలం బలహీనతలు టైమింగ్ మీద ఆధారపడుంటాయి. అందుకే రెండు గంటల సినిమా అంక విభజనని టైమింగ్ ని దృష్టిలో పెట్టుకుని ఏర్పర్చారు. మొదటి అంకం అంటే ఫస్ట్ యాక్ట్, అంటే బిగినింగ్ అరగంట; రెండో అంకం అంటే సెకండ్ యాక్ట్, అంటే మిడిల్ గంట; మూడో అంకం అంటే థర్డ్ యాక్ట్, అంటే ఎండ్ అరగంట. ఇందులో మధ్యలో గంట పాటు సు దీర్ఘంగా వుండే మిడిల్ అనేది సినిమాకి కథ. ముందు అరగంట వుండే బిగినింగ్ ఆ కథకి ఉపోద్ఘాతం. చివరి అరగంట ఎండ్ అనేది మిడిల్లో కథకి చూపించే పరిష్కారం.

        ఇప్పుడు బిగినింగ్ అరగంట కొన్ని పరిస్థితులుంటాయి. ఇవన్నీ ఒకటై పాత్రని ప్లాట్ పాయింట్ వన్ దగ్గరికి నెట్టి గోల్ ని ఏర్పరుస్తాయి. ఈ అరగంట పరిస్థితుల్లో పాత్ర పాసివ్ గా వుండొచ్చు. కానీ ఎప్పుడైతే అరగంట బిగినింగ్ ముగిసి ప్లాట్ పాయింట్ వన్ అనే మొదటి మలుపు వచ్చిందో, అక్కడ్నించీ పాత్ర గోల్ కోసం పరిస్థితుల మీద తిరగబడ్డమే వుంటుంది. అంటే యాక్టివ్ గా మారిపోవడం. ఈ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ అనేది గంట పాటు మిడిల్ కి ప్రారంభం. అంటే కథా ప్రారంభం. కథా ప్రారంభమన్నాక పాత్ర ఇంకా పాసివ్ గా వుండేందుకు వీల్లేదు. ఈ మిడిల్లో ఎదురయ్యే కొత్త పరిస్థితులతో పొరాడి తీరాల్సిందే. 

        ఇప్పుడు ఇదే అరగంట బిగినింగ్ పరిధి దాటి మిడిల్ పరిధిలోకి వచ్చిందనుకోండి. అప్పుడు ప్లాట్ పాయింట్ వన్ మిడిల్ పరిధిలోకి జరిగి కథా ప్రారంభం ఆలస్య మైపోతుంది. కథా ప్రారంభం ఎంతాలస్య మైతే అంత మిడిల్ కాలవ్యవధి తగ్గి, కథ బలహీనమవుతుంది. ఇంకా కథ మొదలు కావడంలేదని బోరు కూడా కొడుతుంది. అందుకే అంకాలకి టైమింగ్స్. 

        ఈ బిగినింగ్ కాస్తా ఇంటర్వెల్ దాకా జరిగిందనుకోండి, సగానికి సగం మిడిల్ కి కోత పడుతుంది. అప్పుడు ఇంటర్వెల్ దగ్గర గానీ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ తో కథా ప్రారంభం జరగదు. అప్పుడు ఇంటర్వెల్ తర్వాత సెకండాఫ్ లో మిడిల్ కి అరగంట మాత్రమే కథ మిగిలినట్టు.     అంటే అరగంట వుండాల్సిన బిగినింగ్ బరితెగించి మిడిల్ ని అవతలకి నెట్టి పారేసి, ఇంటర్వెల్ దాకా గంట సమయం తనే మింగెయ్యడమన్న మాట. ఈ గంట సేపూ ఉపోద్ఘాతమే చెప్పుకుంటూ బోరు కొట్టించడ మన్నమాట. సగం సినిమా ఈ గంట సేపూ వివిధ పరిస్థితులతో పాత్ర పాసివ్ గానే వుండి పోవడమన్న మాట. ఇదే మీరనే స్క్రిప్టుల్లో జరిగింది. వెంటనే ఆ స్క్రిప్టుల్ని మార్చుకొమ్మని చెప్పాలి. 

        జిమ్ కెళ్తాం. ఐదు నిమిషాలు వామప్ చేసి అరగంట వర్కౌట్ చేస్తాం. అరగంట వామప్ చేస్తామా? నవ్విపోతారు. వామప్ అనేది బిగినింగ్, వర్కౌట్ అనేది మిడిల్, ఇక ఎండ్ కండలు పొంగిన శరీరం. ఏ పనిలో నైనా త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చరే వుంటుంది. లేకపోతే హ్యూమన్ బ్రెయిన్ ఒప్పుకోదు. హ్యూమన్ బ్రెయినే వొక త్రీయాక్ట్ స్ట్రక్చర్. మన బ్రెయిన్ మన కర్ధం గాకపోతే ఏదీ అర్ధంగాదు. ఫస్టు నిన్ను నీవు తెలుసుకో. సింపుల్ గా అర్ధమయ్యే డాక్టర్ జోసెఫ్ మర్ఫీ క్లాసిక్ ది పవరాఫ్ యువర్ సబ్ కాన్షస్ మైండ్ చదవొచ్చు. ఫ్రీ పిడిఎఫ్ డౌన్ లోడ్ వుంది. పురాణాలు చదవొచ్చు. రైటర్స్ కీ బేసిక్ నాలెడ్జి చాలా అవసరం. బ్రెయిన్ అర్ధంగాక పోతే ఏ బ్రెయిన్ తో రాస్తాడు. ఇవి చదివితే హ్యూమన్ బ్రెయిన్ ఎలా పని చేస్తుందో తెలుస్తుంది. దాంతో త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చరెందుకో తెలుస్తుంది. 

        సమస్యేమిటంటే, యంగ్ ఏజీలో ఇవి పట్టవు. ఎవడ్రా నాకు చెప్పేదన్పిస్తుంది. ఈ దశ అందరం ఎదుర్కొన్న వాళ్ళమే, వెనుకనున్న వాళ్లూ ఎదుర్కోవాల్సిన వాళ్ళే. ఈ దశదాటే దాకా పట్టు కోసం మునక లేయడమే. దాటాక వేస్ట్ అనుకున్న ఇలాటి పుస్తకాలు అర్ధమవుతాయి. లైఫే ఒక త్రీయాక్ట్ స్ట్రక్చరని అప్పుడర్ధ మవుతుంది. జీవితాన్నిదాటి కళ వుంటుందా, వుండదు. ప్రఖ్యాత  రచయిత సోమర్సెట్ మామ్ ఏమన్నాడో చూడండి- Imagination  grows  by  exercise, and  contrary  to  common  belief,  is  more powerful  in  the  mature  than  in  the  young.’  

        కథల రహస్యమేమిటో, బ్రెయిన్ కోసం సినిమాలెలా పని చేస్తాయో తెలియాలంటే, జేమ్స్  బానెట్  స్టీలింగ్ ఫైర్ ఫ్రమ్ ది గాడ్స్ చదవొచ్చు. ఈ ఫ్రేమ్ వర్క్ లో గొప్పగొప్ప హాలీవుడ్ సినిమాల విశ్లేషణ వుంటుంది. 

        ఇక ఆపి పాయింటు కొద్దాం :  శివ లో బిగినింగ్ అరగంట నాగార్జున పరిస్థితుల్ని గమనిస్తూ పాసివ్ గా వుంటాడు. అరగంటకి ఒకానొక పరిస్థితికి సైకిలు చెయిన్ తీసుకుని తిరగబడతాడు. ఈ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ ఘట్టంతో యాక్టివ్ గా మారిపోయి, మాఫియాతో నేరుగా తలబడే గోల్ ఏర్పడిపోయి, కథ ప్రారంభ మైపోతుంది. ఇదే సైకిలు చెయిన్ ఘట్టం ఇంటర్వెల్ కి జరిగిందనుకోండి, అప్పుడు శివ పరిస్థితి? అందుకని పాత్ర పాసివ్ గా వుండేందుకు బిగినింగ్ అరగంట వరకే అనుమతి. దాటిందో స్ట్రక్చర్ చెడగొట్టినట్టు. శివ సినిమా చూడడం సిడ్ ఫీల్డ్ స్కీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్ బుక్ చదవడమే. తెలుగు సినిమాలు కూడా 2000 కి పూర్వం స్ట్రక్చర్ తోనే వుండేవి. పాసివ్ క్యారక్టర్లు వుండేవి కావు. తర్వాత గ్లోబలైజేషన్ తో స్ట్రక్చర్ ఎగిరిపోయి, ఫటాఫట్ జయలక్ష్మి ఐపోయింది లోకం. 

        Q : 'క్షణం' = బన్నీ లేక్ ఈజ్ మిస్సింగ్, గాన్ బేబీ గాన్, ఫ్లయిట్ ప్లాన్ ఇంకా కొన్ని సినిమాల మిక్సింగ్ ను మీరు పదే పదే ఎలా సమర్థిస్తారు ? 'పెళ్లిచూపులు' = ది హండ్రెడ్ ఫుట్ జర్నీ, నాక్డ్ అప్, షెఫ్ సినిమాల మిశ్రమమే కదా? పైన చెప్పిన ఆ సినిమాల  మాతృకలు  మీకు తెలియదని కాదు. కానీ ఒక ఒరిజినాలిటీ లేని కృతకమైన స్ట్రక్చర్ ను మీరు పదే పదే ఎందుకు మెన్షన్  చేస్తున్నారో తెలుసుకోవాలన్న ఉవాచ. కొత్తగా వస్తున్న రైటర్స్, డైరెక్టర్స్ కాపీ కొట్టి సినిమాలు తీయాలా ? లేక మీలాంటి గొప్ప విశ్లేషకుల పరిశీలనను అనుసరించి సినిమాలు తీయాలా ? లేక వల్లంపాటి గారి కధ లేదా నవల శిల్పం అనుసరించాలా ?
పేరు లేదు

       A : పేరు తెలియజేస్తే బావుండేది. ఒక సినిమాని మొత్తంగా కాపీ కొట్టే కంటే కొన్ని సినిమాల్ని కలిపి తీసి సక్సెస్ చేసుకోవడం నయమే. అందుకు కూడా క్రియేటివిటీ అవసరం కాబట్టి. అలాటి క్రియేషన్స్ కృతకంగా ఎందుకుంటాయి. పెళ్ళిచూపులు తలంగాణా భాష, నేటివిటీలతో సహజ సినిమా. క్షణం అనే థ్రిల్లర్ అన్ని సినిమాలు కలిపి తీసినా మల్టీ షేడ్స్ తో ఎలా నిలబడిందో దాని మీద రాసిన స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు ఒకసారి చూడండి. పెళ్లి చూపులు దర్శకుడు మీరు చెప్పిన హాలీవుడ్ సినిమాలని అనుసరించానని చెప్పిన మాట వీకీపీడియాలో బహిరంగంగానే వుంది. వాటిలో ఏ వొక హాలీవుడ్ ని కాపీ కొట్టినట్టు చెప్పినా కేసులు పడేవి. 

        ఇక కొత్తగా వస్తున్న దర్శకులు, రచయితలు కాపీకొట్టి తీయవచ్చా అంటే తీయవచ్చు. గంటలో ఎక్కడ్నుంచి కాపీ కొట్టారో ట్విట్టర్ లో టాంటాం అయిపోతుంది. నెటిజన్లని తక్కువ అంచనా వేయకూడదు. అయినా ఫర్వాలేదనుకుంటే కాపీ కొట్టుకుంటూ వుండొచ్చు. ఫారిన్ సినిమాలతో కేసులు మీద పడే ప్రమాదాన్ని తప్పించుకోవచ్చు ఏదో చేసి. పక్కనున్న వాడి కథ కాపీ కొడితే ఇక్కడే దొరికిపోయి, కాపీ కొట్టలేదని ఛానెల్స్ లో తెలుగు ప్రేక్షకుల ముందు, ప్రజా కోర్టులో  అరుపులకి దిగాలి, ఛీఛీ అన్పించుకోవాలి. అంత సన్మానం జరుగుతుంది. అరుపులు మంచివా సద్బుద్ధి మంచిదా ఆలోచించుకోవాలి. 

        పోతే మనం గొప్ప విశ్లేషకులం కాదు గానీ, నిత్య విద్యార్ధులమైతే చాలు. సినిమాల్ని ఎవర్ని ఫాలో అయి తీయాలన్నది కాదు, ఏ విధానాన్ని అనుసరించాలన్నది నిర్ణయించుకోవాలి. విధానాలకి ఎవరూ బాసులు కారు. రెండు విధానాలున్నాయి : స్ట్రక్చర్ స్కూలు, క్రియేటివ్ స్కూలు. స్ట్రక్చర్ స్కూలు క్రియేటివిటీని కాపాడుతుంది, క్రియేటివ్ స్కూలు స్ట్రక్చర్ ని పక్కన పెడుతుంది. ఛాయిస్ మీదే. డాక్టర్ వల్లంపాటి వెంకట సుబ్బయ్య గారి నవలా శిల్పం’, కథా శిల్పం లాంటి సాహిత్య పుస్తకాలు చదువుకుంటే సినిమాలకి మంచిదే. ఈ పుస్తకాలు కూడా స్ట్రక్చర్నే చెప్తాయి.  

సికిందర్

 

 

Saturday, November 7, 2020

995 : రివ్యూ

 


 (అసలు పాజిటివ్ రివ్యూలు, నెగెటివ్ రివ్యూలు అని అనడమే తప్పు.  ఇలా అనడం సినిమా బావున్నా లేకపోయినా సినిమా రివ్యూ అనేది పాజిటివ్ గానే వుండాలని ఆశిస్తున్నట్టవుతుంది. రివ్యూ అంటే సమీక్ష అని తెలుగులో అర్ధం. అంటే సినిమాలో మంచి చెడ్డలు సమీక్షించి ఫలితం చెప్పడం. రివ్యూ రైటర్లెప్పుడూ నెగెటివులు కారు, 90% అట్టర్ ఫ్లాపులు తీస్తున్న వాళ్ళే సినిమా ఫీల్డుకి నెగెటివులు. ఈ మాట ఎప్పుడో పదిహేనేళ్ళ క్రితమే చెప్పాం. రివ్యూలు లేకపోతే సినిమాలు హిట్టవుతాయనీ, వుంటే ఫ్లాపవుతాయనీ అనుకోవడం కూడా తప్పుడు వూహే. రివ్యూలు లేకపోయినా ఫ్లాపుల సంఖ్య అంతే వుంటుంది. ఇది గమనించి,  రివ్యూల నుంచి ఏమైనా తీసుకోవచ్చేమో ఆలోచిస్తే మంచిదేమో ఆలోచించుకోవాలి. రివ్యూ రైటర్లు సినిమాల బాగు కోసమే రాస్తారు, ఇంకో మాట లేదు. ఒక దర్శకుడి ప్రశ్నకి సమాధానం ఆదివారం)

రచన - దర్శకత్వం : నరేంద్ర నాథ్ 
తారాగణం :  కీర్తీ సురేష్, నవీన్ చంద్ర, జగపతి బాబు, నదియా, రాజేంద్రప్రసాద్,  నరేష్, కమల్ కామరాజు తదితరులు
సంగీతం : తమన్, ఛాయాగ్రహణం : డానీ లోపెజ్, సుజిత్ వాసుదేవ్ 
బ్యానర్ : ఈస్ట్ కోస్ట్ ప్రొడక్షన్స్ 
నిర్మాత : కోనేరు మహేష్ 
విడుదల : నెట్ ఫ్లిక్స్
***

                      Boss quote: “I want you to remember something, because a lot of times people get nice things and they start to think differently. We got here from hard work, patience and humility. So I want to tell you, don’t ever think that the world owes you anything, because it doesn’t. The world doesn’t owe you a thing.”

-from ‘Joy’ 2015
          
    దేమిటో గానీ ఓటీటీలో విడుదలవుతున్న సినిమాలు ఓటి కుండలవుతున్నాయి. మహానటి తో పేరు తెచ్చుకున్న కీర్తీ సురేష్ సినిమాలు కూడా. ఇటీవలే పెంగ్విన్ థ్రిల్లర్ వ్యవహారం చూశాం. ఇప్పుడు మిస్ ఇండియా బిజినెస్ వ్యవహారం. ఇది మరీ బిజినెస్ లేని వ్యవహారం. కాస్త స్క్రిప్టులు జాగ్రత్తగా చూసుకుని నటించవమ్మా అని ట్వీట్లతో అక్షింతలేస్తున్నారు. దర్శకుడు నరేంద్రనాథ్ ఈ స్టార్ మూవీని నిస్సారంగా తీసి కీర్తీ సురేష్  కీర్తిని నేలకి దింపాడు. మిస్ ఇండియా పేరుతో అమెరికాలో ఇండియన్ టీ ని పాపులర్ చేసే అసందర్భంతో బాటు, ఈ పేరు పెట్టి మిస్ ఇండియా నేషనల్ బ్యూటీ అవార్డుని కూడా అన్ పాపులర్ చేశాడు. మిస్ ఇండియా టీ ఏమిటి, చాయ్ భారత్ అనకుండా? సినిమాలు కొంత భాగం బావుండొచ్చు, కొంత భాగం బాగా లేక పోవచ్చు. మొత్తంగా అసలేమీ బావుండని సినిమా ఏదైనా వుందాంటే మిస్ ఇండియా నే చరిత్ర కెక్కుతుంది.
        
    ది ఇండియన్ టీ ని అమెరికాలో పరిచయం చేయాలనుకునే లంబ సింగి అమ్మాయి కథ. ఆంధ్రా ఊటీ లంబ సింగి మిడిల్ క్లాస్ బ్యూటీ, మిస్ మానసా సంయుక్త  (కీర్తీ సురేష్) అమెరికా చేరి ఇండియన్ టీ కల నిజం చేసుకోవాలనుకునే రాగ్స్ టు రిచెస్ టైపు కథ. అమెరికాలోనే ఎంబీయే చేసి ఇంట్లో వొత్తిడికి ఉద్యోగంలో చేరి, బిజినెస్ గోల్ వెంటాడుతూంటే, ఉద్యోగం వదిలేసి రోడ్డు మీద ఇండియన్ టీ అమ్మడం ప్రారంభిస్తుంది. అలాఅలా ఎదిగే ప్రయత్నాలతో  కైలాస్ (జగపతి బాబు) దగ్గరికి చేరుకుని ప్రతిపాదన పెడుతుంది. అతను తనకి పోటీ నచ్చక వెయ్యి డాలర్లు ఇచ్చి పొమ్మంటాడు. ఈ వెయ్యిడాలర్లతో చేసి చూపిస్తానంటుంది. ఇక ఆమె చేస్తూంటే కైలాస్ ఎలా అడ్డుకున్నాడో, అతడి మీద ఎలా గెలిచి మిస్ ఇండియా టీ బిజినెస్ ని కీర్తీసురేష్ సుస్థిరం చేసుకుందో అన్నది మిగతా కథ.

                                                                ***

       ముందుగా ఈ కథలో సినిమాకి కావాల్సిన ఎమోషనల్ అప్పీల్ అనేది లేదని చెప్పుకోవాలి. అమెరికన్లకి ఇండియన్ చాయ్ తెలియదన్నట్టు, కీర్తి సురేషే పరిచయం చేయడానికే  స్ట్రగుల్ చేస్తునట్టు చూపడం వాస్తవదూరంగా, అసందర్భంగా వుంది. అమెరికన్లు కాఫీ మాత్రమే తాగుతారనీ, టీ తాగరనీ కూడా చెప్పారు. అమెరికాలో కాఫీ చెయిన్లు మాత్రమే వుంటాయనీ, టీ సెంటర్లు లేవనీ కూడా పాత్రల చేత అన్పించి, కీర్తీసురేష్ పాత్రని నిరుత్సాహ పర్చే ఫాల్స్ డ్రామా సృష్టించారు. అమెరికాలో ఇండియన్ చాయ్ గురించి పూర్తిగా తప్పుడు సమాచారం ప్రేక్షకుల కిచ్చారు. దీంతో కథ సిల్లీగా, అమెచ్యూరిష్ గా కూడా తయారయ్యింది. పదుల కోట్లు రిస్కు చేసే సినిమా కథ ఇంత నిర్లక్ష్యంగా వుంటుందాని ప్రశ్నించుకోవాల్సిన సందర్భం. 

    వాస్తవమేమిటంటే అమెరికాలో 1990 ల నుంచీ చాయ్ కల్చర్ వూపందుకుంది (టీ కాదు, ఇంగ్లీషుతనం ఫీలవకుండా చాయ్ అనొచ్చు. అప్పుడే వొరిజినల్ భారతీయులు అన్పించుకుంటారు. అదనపు హంగు కావాలంటే దేశభక్తి కూడా వుందన్పించుకుంటారు. ఇండియన్ చాయ్ అనేది అన్ని విదేశీ టీల్లో కల్లా ప్రత్యేకమైనది, ప్రత్యేకించి మసాలా చాయ్, అర్ధమైంది కదా?). 1990 లలో అమెరికాలో ఇండియన్లు ప్రారంభించిన స్టార్ బక్స్, టీ వనా లాంటి చాయ్ షాప్స్ పాపులర్. పైగా అమెరికన్ల కాఫీ షాప్స్ లో కూడా ఇండియన్ చాయ్ ఎప్పట్నించో అమ్ముతున్నారు. అమెరికాలోనే కాదు, రష్యాలో కూడా చాయ్ కావచ్చు, టీ కావచ్చు బాగా తాగుతున్నారు. గ్లోబలైజేషన్ తో  ఒక దేశపు వస్తువులు మిగతా దేశాల కెప్పుడో వెళ్లి పోయాయి. కొత్తగా ఇంకెక్కడి మిస్ ఇండియా టీ ని పరిచయం చేసే ఎమోషనల్ అప్పీల్ లేని సినిమా!  
        
    కాబట్టి ఈ సినిమాలో చూపించింది ఇన్నోవేటివ్ కథ కాదు. మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ ఏమాత్రం పట్టించుకోని కథ. పోనీ కీర్తీసురేష్ అమ్మింది మసాలా చాయా అంటే కాదు. మిస్ ఇండియా టీ అని చాయ్ కి ఇండియన్ ఐడెంటిటీని పోగొట్టి విదేశీ టీ లలో కలిపేసింది. ఏవమ్మా లంబ సింగిలో పుట్టి పెరిగావు, ఎప్పుడైనా మన మసాలా చాయ్ తాగి రుణం తీర్చుకున్నావా అనాలన్పిస్తుంది. ఆమె అమెరికాలో ఇండియన్ టీ అమ్మాలని అంత ఎమోషనల్ ఎందుకై పోతుందో కారణం కనిపించదు. పాత్రకి ఒక గోల్ ని కల్పించాలంటే, పాత్ర ప్రారంభమైన దగ్గర ఆ గోల్ తాలూకు అనుభవముండాలి. కనీసం టీ లవర్ గా చూపించాలి. లంబ సింగిలో ఆమె ఎప్పుడు ఇండియన్ టీ మన టీ అని గర్వించిందో చిత్రణ లేదు. అలాటిది అమెరికాలో ఎంబీఏ చేయగానే ఎకాఎకీన ఇండియన్ టీ ఇంట్రడ్యూస్ చేయాలనీ, ఇండియన్ టీ కి తానే అంబాసిడర్ అన్నట్టు వుండాలనీ ఎలా అనుకుంటుంది. ఇండియన్ టీ అమెరికాలో ఎప్పట్నుంచో వుంది. ఆమె ఈ సినిమాలో ఎక్కడైనా టీ తాగిందా అంటే అదికూడా ఎక్కడా తాగలేదు! లంబ సింగిలో ఇంట్లో కూడా సంసారపక్షంగా తాగలేదు. వాళ్ళమ్మకి టీ చేయడం రాదేమో. ఇలావుంది పాత్ర చిత్రణ కూడా. పైపైన ఏదో రాసేసి పైపైన తీసేసే సినిమాలుంటున్నాయి కదా, అలాటిదే ఇదీ. ఏదో రాసి తీసేసి, కీర్తీ సురేష్ భుజాల మీదేస్తే, స్టార్ ఇమేజితో ఆమె మోసుకెళ్లి పోతుందన్న ఈజీ మూవీ మేకింగ్ మెథడ్ ఆలోచనలు.

***

        ఇక ఆమె ఇండియన్ టీ తయారీ చూస్తే డిటో  భీమసేన నలమహారాజా గారి భీకర వంటకాలు. రాజావారు ఏం భీకరంగా వండుతున్నాడో, ఎలా వండుతున్నాడో వివరించకుండా ఏదో వండి పడేసినట్టు, కీర్తీసురేష్ టీ తయారీ వుంది. ఆమె కలిపే ముడి పదార్ధాలు చూస్తే, దాల్చిని, యాలకులు, సోపు, అల్లం వంటి ఇండియన్ దినుసులు, మరికొన్ని ముడిపదార్ధాలు వున్నాయా అనిపిస్తుంది. విదేశీ ముడి పదార్ధాల్లా వున్నాయవి! అసలు ఆమె వాడే టీ పొడి ఎక్కడిది? స్టార్ బక్స్ వంటి ఇండియన్ చాయ్ షాప్స్ అస్సాం, పశ్చిమ బెంగాల్, డార్జీలింగ్ ల నుంచి దేశీ తేయాకు తెప్పించుకుంటారు. కీర్తీ సురేష్ అంత గర్వకారణమైన ఇండియన్ టీ ఎలా తయారు చేస్తుందో ఒక్కసారి- ఒక్కసారైనా ఆ రెసిపీ వివరించి ఆకట్టుకోక పోతే ఇదేం టీ మీద కథ?

            చికెన్ ఖురానా (2012 -దీని రివ్యూ రాశాం) అనే ఫన్నీ హిందీ సినిమాలో చికెన్ కర్రీకి పేరున్న పంజాబీ ధాబా ఓనర్, దాని సీక్రెట్ చెప్పకుండా చనిపోతాడు. దాంతో ఆ టేస్టు రప్పించడానికి రకరకాల ప్రయత్నాలు చేస్తారు. చివరికి ఆ పెద్దాయన మత్తు పదార్ధం మారిజువానా కలిపేవాడని సీక్రెట్ బయట పడుతుంది. కానీ రకరకాల ప్రయోగాలతో నూరూరిస్తాడు దర్శకుడు సమీర్ శర్మ. కునాల్ కపూర్, హుమా ఖురేషీ నటించారు. ఫుడ్ మూవీ అంటే నోరూరిస్తూ వంటకాలు చూపించడమే.

***

        అసలు ఏది ఇండియన్ చాయ్ అన్నది పెద్ద ప్రశ్న. ఒక్కో ప్రాంతంలో కొన్ని రకాల చాయ్ లున్నాయి. ఇరానీ చాయ్ కూడా దేశమంతా ఒకేలాలేదు. హైదారాబాద్ లో ఒకలా వుంటే ముంబాయిలో ఒకలా వుంటుంది. ముంబాయిలోని కొలాబాలో ఇంకో వెరైటీ. హైదరాబాద్ లో ఇరానీ చాయ్ మీద ఒక వెబ్సైట్ కోసం ఇరవై ఏళ్లక్రితం ఈ వ్యాసకర్త రీసెర్చి చేసినప్పుడు, 20 రెస్టారెంట్ల ఒనర్లతో, కిచెన్లలో బావర్చీలతో భేటీ అయినప్పుడు, ఒక్కొక్కరిదీ ఒక్కో ఫార్ములా. హైదారాబాద్ లో 1932 లో ఇరానియన్లు ప్రారంభించిన మొట్టమొదటి ఇరానీ రెస్టారెంట్ ఆబిడ్స్ లోని గ్రాండ్ హోటల్, సికిందరాబాద్ లోని గార్డెన్ రెస్టారెంట్ తప్ప మిగిలినవన్నీ వివిధ స్థానిక నమూనాలే, మదీనా సహా. ఇప్పటికీ ఇరానియన్లు నడుపుతున్న గ్రాండ్ హోటల్, గార్డెన్ రెస్టారెంట్ నిర్వాహకులు ఇరాన్ నుంచి ముడిసరుకులు తెప్పిస్తారు. వాటిని కళాత్మకంగా మిశ్రమం చేసి ఇరానీ చాయ్ తయారు చేస్తారు. ఇదే ఒరిజినల్ ఇరానీ చాయ్. కాబట్టి ఇండియన్ చాయ్ కి ఇదమిత్ధమైన ఒక రూపం లేదు. గుండు గుత్తగా మసాలా చాయ్ అనేస్తున్నారు. దీంతోనే విదేశీయులకి కిక్కు. ఇదలా వుంచితే, ఆ మధ్య వైజాగ్ లో హైదారాబాద్ ఇరానీ చాయ్ అమ్మడం ప్రారంభించినప్పుడు ఆ కొత్త రుచికి ఉక్కిరిబిక్కిరై ఎగబడ్డారు జనం. వైజాగ్ జిల్లా లంబసింగి అమ్మాయికిది తెలిసే వుండాలి. జాడించి ఓ కప్పు లాగించడానికి బస్సెక్కే వుండాలి.

***

       ఎడ్యుకేటెడ్ హీరోయిన్ ఇలా పాత్రలు నటిస్తే అంతా గందరగోళమే. జగపతి బాబు పోషించిన బిగ్ షాట్ కైలాస్ పాత్ర కూడా ఆషామాషీగానే వుంది. ఒకమ్మాయి ఒక చోట టీ షాప్ ప్రారంభించుకుంటే, అది అమెరికా వ్యాప్తంగా వున్న తన కాఫీ షాప్ నెట్వర్క్ కి దెబ్బ అని పగబట్టడం సిల్లీగా వుంది. అసలు ఎంబీఏ టాపర్ అయిన కీర్తీ సురేష్ పాత్ర, టీ బిజినెస్ ప్రారంభించుకోవడానికి, అతడి పెట్టుబడి కోసం వెళ్లడం రాంగ్ బిజినెస్ అప్రోచ్. కాఫీ అమ్మేవాడికి అతడి కాఫీ బిజినెస్ కి ప్లస్సయ్యే ఐడియాలేమైనా చెప్పొచ్చుగానీ, పోటీగా తను టీ బిజినెస్ పెట్టుకుంటానంటే అతడెలా ఒప్పుకుంటాడు. అతను కాదని వెయ్యి డాలర్లు ఇచ్చి వెళ్ళమంటే, అది తీసుకోవడం ఇంకా తప్పు. పాత్ర దిగజారింది. తీసుకుంది గాక ఆ వెయ్యిడాలర్లతో టీ బిజినెస్ చేసి చూపిస్తానని సవాలు లాంటిది విసరడం ఇంకా తప్పు. అతణ్ణి రెచ్చ గొట్టడమే. తీసుకున్నాక బిజినెస్సేదో పెట్టుకుని నిలదొక్కుకుని వచ్చి, అతడి కాళ్ళకి నమస్కరిస్తే అదో సరైన బిజినెస్ నాలెడ్జి. హీరోయిన్ పాత్ర కావచ్చు, హీరో పాత్ర గావొచ్చు, లేకిగా ప్రవర్తిస్తే ఎలా నచ్చుతాయి. 
        
    కథలో సంఘర్షణ (కాన్ఫ్లిక్ట్) పుట్టించాలి కాబట్టి ఇలా అహజంగా ప్రత్యర్ధుల్ని చేసి వదిలాడు దర్శకుడు. బిజినెస్ జానర్ మూవీస్ లో కాన్ఫ్లిక్ట్ ఎలా పుడుతుందో బిజినెస్ జానర్ మూవీస్ ని పరిశీలించినట్టు లేదు. సరైన కాన్ఫ్లిక్ట్ లేకపోతే డ్రామా లేదు, డ్రామా లేకపోతే పాత్రల్లేవు, పాత్రల్లేక కథే లేదు.

***

   కైలాస్ ని కలవడానికొచ్చినప్పుడు కూడా పాతకాలంలో లాంటి కామెడీయే. కైలాస్ ని చూసి ఎవరో అనుకుని ఆమె మాట్లాడ్డం, అతను ఆటలు పట్టించడం చాలా పూర్ క్రియేటివ్ థింకింగ్. బిగ్ షాట్ కైలాస్ ఎలా వుంటాడో కూడా కనీసం ఆన్ లైన్లో చెక్ చేసుకోకుండా వస్తుందా ఎంబీఏ టాపర్. అమెరికాలో టీ లేని లోటు గురించీ, అందులో వుండగల మంచి బిజినెస్ అవకాశం గురించీ కైలాస్ కి ఆమె ఇచ్చే ప్రెజెంటేషన్ అంతా నాన్సెన్స్. తప్పుడు నాలెడ్జి. లంబ సింగి దానివి, అమెరికాలో టీ గురించి నీకు తెలీదు, మా కాఫీ షాపుల్లో ఎప్పట్నించో అమ్ముతున్నాంలేమ్మా, వెళ్ళు -  అని అతను కూడా అనడు. అతడిక్కూడా తెలిస్తేగా. 

        ఇక దీనికి ముందు రోడ్డు పక్కన ఆమె చిన్న టీస్టాల్ పెట్టుకుంటే, అన్న చూసి, ఆ తర్వాత తల్లి చూసి అసహ్యించుకోవడం, పరువు తీసిందని మాటలనడం కూడా అవగాహనా రాహిత్యపు సీన్లే. ఇలా చూసి అమెరికన్లు గౌరవిస్తారు. అది డిగ్నిటీ ఆఫ్ లేబర్. అమెరికా వెళ్ళినా ఇండియన్ మనస్తత్వాలు మారవన్నట్టు చిత్రించడం కరెక్ట్ కాదు. ఆమె లంబ సింగి లోనే రోడ్డు పక్క టీ అమ్మిందనుకుందాం, తప్పేంటి?

***

       ఈ సినిమా ప్రారంభం మిస్ ఇండియా టీ బిజినెస్ లో అమెరికాలో రిచ్ గా సెటిలైన కీర్తీసురేష్, తన విజయానికి టీపాన మెట్లు గురించి ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో చెప్పుకొస్తుంది... చిన్ననాటి నుంచీ బయోగ్రఫీ ఎత్తుకుంటుంది. లంబ సింగిలో అమ్మ (నదియా), నాన్న(నరేష్), తాత (రాజేంద్ర ప్రసాద్), అన్న(పెద్దయ్యాక కమల్ కామరాజు) ఓ చెల్లెలూ (పెద్దయ్యాక భానూ శ్రీ మెహ్రా) వుంటారు. నాన్న ఉద్యోగి, తాత ఆయుర్వేద వైద్యుడు. పచ్చగా వున్న కుటుంబ జీవితం. తాత చనిపోతాడు. నాన్నకి అల్జైమర్స్ వచ్చి ఉద్యోగం చేయలేక పోతాడు. కుటుంబ భారం అన్నమీద పడుతుంది. అన్నతో బాటు కీర్తీ సురేష్ ఎంబీయే చేయడానికి అమెరికా పోతుంది. 
        
    ఇంతవరకూ కథ చూస్తే, ఈ కథకి బాల్య పురాణంతో బాటు కుటుంబ బాధలు  అవసరమా. ఈ కథ ఫ్యామిలీ డ్రామానా, బిజినెస్ డ్రామానా. బాధలు వ్యూహాత్మకంగా టీ బిజినెస్ తో కదా ఫ్రెష్ గా కథ కవసరం. ఇప్పుడే అనవసర బాధలతో ప్రేక్షకులకి అలసట పెంచడమెందుకు. కథా కథనాలతో  ప్రేక్షకులకి ఎక్కడికక్కడ ఉత్సుకత కల్గించే ఒక కథా పథకమంటూ వుండదా. కమర్షియల్ సినిమా అంటే ప్రేక్షకులతో యుద్ధవ్యూహం పన్నడం కాదా. ఎవరికోసం సినిమా. సొంతంగా చూసుకుని మురిసి పోవడానికా. 

         ఇప్పుడే ఇన్ని బాధలు చెప్పు కొస్తూ, ఆమె ఎంబీయే పూర్తి చేసి, కథ పాయింటుకి రావడానికి 45 నిమిషాలు పట్టింది! ఈ కుటుంబ కథలో వూళ్ళో చెల్లెలు తెలియకుండా పెళ్లి చేసుకుని వచ్చిన గొడవతో ఇంకో పాత సినిమా టెంప్లెట్ ఒకటి. ఆయుర్వేదం తాత క్యారక్టర్ తో ఉపయోగమేంటో తెలీదు. ఆయన చనిపోవడం, దాని తాలూకు విషాదమొకటీ. తండ్రికి అల్జైమర్స్ వచ్చిన విషాద సీన్లోకటీ. అన్నాచెల్లెలు కలిసి ఎంబీయేకి అమెరికా వెళ్లడానికి తండ్రికి అనారోగ్యమే రావాలా. ప్రతీ మలుపు తీసుకునే ఘట్టానికీ సవ్యమైన కార్యకారణ సంబంధమే (కాజ్ అండ్ ఎఫెక్ట్) వుండదా. 

        ఈ 45 నిమిషాల సమయమంతా కథతో సంబంధం లేని ఉపోద్ఘాతంతో స్పేస్ ఫిల్లర్ గా మారింది. ఇలాటి నస పెట్టే దృశ్యాలు ముందుముందూ ఇంకా అసలు కథని సాగనివ్వని స్పీడ్ బ్రేకర్లుగా వున్నాయి. ఆమె టీ బిజినెస్ ఎలా పెట్టిందో, పెడితో ఏం జరిగిందో చప్పున చూపించే యాక్టివ్ స్టోరీ టెల్లింగ్ మానేసి, ప్రతీ చోటా ఏదోవొక చరిత్రతో, ఉపోద్ఘాతంతో, వృధాగా పాసివ్ స్టోరీ టెల్లింగ్ చేయడమే కన్పిస్తుంది. పైగా ప్రతీ డైలాగుకీ ఒక సూక్తి చెప్పడం, లెక్చర్లివ్వడం ధారాళంగా వుంది. 

        అమెరికాలో ఎంబీయే చేస్తున్నప్పుడు నవీన్ చంద్రతో ఇంకో టెంప్లెట్ లవ్ ట్రాక్ ఒకటి. కథకి అడ్డుపడుతూ పెళ్లి కోసం అతడి వొత్తిడి, చేసుకోమని ఇంట్లో అంటే చేసుకోననే డ్రామా, బాధ. ఆమె క్లాసులకి అటెండ్ అయినట్టు ఎక్కడా చూపలేదు గానీ, హఠాత్తుగా ఎంబీయే టాపర్ అని ప్రకటించడం! కాజ్ లేకుండా ఎఫెక్ట్. 

        45 వ నిమిషంలో హమ్మయ్యా అంటూ ఎంబీయే పూర్తి చేశాకైనా చేయాలనుకున్న బిజినెస్ కెళ్ళకుండా, ప్లాట్ పాయింట్ వన్ కి రాకూడా, ఇంకేదో ఉద్యోగంలో చేరడం, ఆ ఉద్యోగమిచ్చిన బాస్ నవీన్ చంద్రే కావడమనే పాత టెంప్లెట్ ఇంకొకటి. ఇలా ఇంకో పావు గంట గడిస్తే గానీ, అంటే పూర్తిగా గంట సేపటికి గానీ, ఆ ఉద్యోగం వదిలేసి అసలు బిజినెస్ కి రాదు. 45 వ నిమిషం తర్వాత ఎంబీఏ పూర్తయ్యాక, ఈ ప్రేమలు పెళ్లిళ్ల ఉద్యోగాల కథతో ఏం ప్రయోజనమో అర్ధం గాదు.  మొత్తానికి గంటపాటు పనికిరాని విషయాలతో కాలక్షేపం చేసిగానీ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ కి రాలేదు. గంటా 9 నిమిషాలకి గానీ జగపతిబాబుతో కాన్ఫ్లిక్ట్ కి రాలేదు. కథ కోసం ఎదురు చూసి ఎదురు చూసి విసుగెత్తిపోవాలి ప్రేక్షకులు.  

***

       కాన్ఫ్లిక్ కి  వచ్చాక కూడా మళ్ళీ కాన్ఫ్లిక్ట్ తో ముందు కెళ్ళ కుండా ఇంకో 12 నిమిషాలు టీ షాప్ పెట్టే ప్రయత్నాలతో ఇంకో నస. సెకండాఫ్ లో కూడా ఇంకా ప్రయత్నాల దగ్గరే వుంది కథ. ఫస్టాఫ్ లో వూళ్ళో కుటుంబ కష్టాలతో ప్రయత్నాలు, అమెరికాలో చదువు ప్రయత్నం, కథతో సంబంధం లేని ఉద్యోగ ప్రయత్నం, ప్రేమ ప్రయత్నం, పెళ్లి ప్రయత్నం, టీ స్టాల్ ప్రయత్నం, జగపతి బాబుతో కాన్ఫ్లిక్ట్ ప్రయత్నం, ఇప్పుడు సెకండాఫ్ లో టీ షాప్ పెట్టేందుకు వివిధ సమావేశాలతో వివిధ ప్రయత్నాలూ!!
     
    వార్నీయబ్బ, ఛస్తాడు మాస్ ప్రేక్షకుడు. మన సంగతి సరే. చరిత్రలు చెప్పకు, చప్పున కథ చెప్పవయ్యా బాబూ అంటే, ఎంతకీ చెప్పడు. ఇదంతా కథే కదా అనుకుంటున్నట్టుంది. ఈ నస అంతా అయ్యాక చివరి పావుగంటకో, ఇరవై నిమిషాలకో వస్తాడు సదరు  కాన్ఫ్లిక్ట్  తో పాయింటుకి. ఇప్పుడు గానీ మనకర్ధం గాదు -ఇది మిడిల్ మటాష్ స్క్రీన్ ప్లే అని. మిడిల్ మటాష్ ఇలా కూడా ముసుగేసుకుని వుంటుందనీ. 

        ఈ కాన్ఫ్లిక్ట్ లో జగపతి బాబు కూడా పోనీలే, ఒక టీ షాప్ పెట్టుకున్న మన తెలుగమ్మాయే కదా అనుకోకుండా, ఓవరాక్షన్ చేస్తూ పిచ్చుక మీద బ్రహ్మాస్త్రం ప్రయోగించడం టోటల్ గా సిల్లీ పాయింటు.

***

        ఈ మధ్య వచ్చిన బిజినెస్ జానర్ మూవీ జాయ్ (2015) లో హీరోయిన్ జెన్నిఫర్ లారెన్స్ పాత్రకి బోలెడు సంసార భారం వుంటుంది. మధ్యతరగతి గృహిణిగా ఫ్లోర్ తుడిచే మాప్ ని కొత్తగా తయారు చేయాలనుకుంటుంది. ఆ ఆటోమేటిక్ మాప్ అమ్మకాలు పెరుగుతాయి. అదే సమయంలో కంపెనీలు కన్నెర్ర జేస్తాయి. ఆ కంపెనీలతో తలపడి టాప్ రేంజి కెళ్లి పోతుంది. పూర్తిగా బిజినెస్ మూవీ జనర్ మర్యాదలతో డైనమిక్ గా వుంటుంది. ఈ మాప్ వూరికే కల్పనా అంటే కాదు. నిజంగా జరిగింది. ఆ నిజ జీవిత కథా నాయకురాలు జాయ్ మాంగనో. ఈ పాత్ర నటించిన జెన్నిఫర్ ఉత్తమ నటిగా ఆస్కార్ కి నామినేట్ అయింది.

        అమెరికాలో ఇప్పుడేం కొత్త కాని ఇండియన్ టీతో, అభూత కల్పనల మిస్ ఇండియా ఒట్టొట్టి కథ సహజంగానే ఇలా అనేక అవకతవకలతో బెడిసి కొట్టింది. కీర్తీసురేష్ కి మార్కెట్ వుందని తలుగు తమిళ మలయాళ భాషలు మూడింట్లో మేకింగ్. కానీ కథకి మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ ఏదీ? 

సికిందర్   

 (Error note : ఫోటోలు సరిగ్గా సెట్ కావడం లేదు)