వన్ లైన్ ఆర్డర్

‘శివ’- బిగినింగ్ వన్ లైన్ ఆర్డర్

1.  భవానీ మనిషి గణేష్ అనుచరులతో కాలేజీ కొచ్చి స్టూడెంట్ ని చంపడం.

2.  టైటిల్స్.

3.  కొత్త స్టూడెంట్స్ గా కాలేజీలో ఎంటరైన శివ,  క్లాస్ రూమ్ లో లెక్చరర్ తో జేడీ దుష్ప్రవర్తనని గమనించడం, మల్లిక్ పరిచయమవడం. 

4.  జేడీ ప్రవర్తనని లెక్చరర్ ప్రిన్సిపాల్ కి కంప్లెయింట్ చేయడం, వాళ్ళ జోలికి పోతే మనకే నష్టమని ప్రిన్సిపాల్ అనడం.

5.  భవానీ అనే గూండాకి జేడీ ఎటాచ్ అయి వున్నట్టు శివకి మల్లిక్ పరిస్థితిని వివరించడం.

6.  క్యాంటీన్ లో మల్లిక్ మరి కొందరు మిత్రుల్నీ, ఆశానీ శివకి పరిచయం చేయడం; క్యాంటీన్ బాయ్ మీద జేడీ  నేస్తం వచ్చి దౌర్జన్యం చేయడం.

7.  శివతో ముఖా ముఖీ అయిన జేడీ శివని టీజ్ చేయడం.

8.  ఇంట్లో శివ అన్న-శివ ల మధ్య కాలేజీ ఫీజు ప్రస్తావనకి వదిన అయిష్టం కనబరచడం, రౌడీలు గణేష్ చందాల కోసం వస్తే శివ వాళ్ళని గమనించడం.

9.  శివ ఫ్రెండ్ తో జేడీ దౌర్జన్యం చేస్తే ఎందుకు ప్రిన్సిపాల్ కి కంప్లెయింట్ ఇవ్వలేదని శివ అడగడం, అలా చేస్తే భవానీయే కలగజేసుకుంటాడని మల్లిక్ అనడం.

10.  శివ తన అన్నకి కాలేజీ విషయాలు చెప్తే కలగజేసుకోవద్దని వద్దని అన్న మందలించడం, అన్న కూతురితో శివ బాంధవ్యం.

11.  అన్న కూతురితో  ఐస్ క్రీం షాపు కొచ్చిన శివకి, అక్కడికే వచ్చిన ఆశా ఎదురవడం, అన్న కూతురుతో ఆమె పరిచయం.

12.  ఎప్పుడూ సీరియస్ గా వుండే శివని కాలేజీలో ఆశా టీజ్ చేయడం.

13.  క్యాంటీన్ బాయ్ తెలంగాణా భాషలో రామాయణం చెప్పి అందర్నీ నవ్వించడం .

14.  మొదటి పాట- శివ అండ్ ఫ్రెండ్స్ అందరి మీదా.

15.   సైకిలు మీద పోతున్న శివ, ఆశాని ఎక్కించుకోవడం; ఆమె తన గురించీ, సిఐ గా ఉంటున్న తన అన్న గురించీ క్లుప్తంగా చెప్పడం.  

16.  ఇంటి దగ్గర డ్రాప్ చేసిన శివని ఆశ ఇంట్లోకి తీసికెళ్ళి అన్న కి పరిచయం చేయడం, భవానీతో ప్రాబ్లం వచ్చిందని అన్న బయటి కెళ్ళిపోవడం.

17.  షాపు కెళ్ళి వస్తున్న వదినని రౌడీలు టీజ్ చేయడం.

18.  ఈ టీజింగ్ గురించి ఇంటికొచ్చి చెప్తున్న వదిన మాటలు శివ వినడం. టాపిక్ శివ మీదికి మళ్ళి అతను ఇంట్లో వుండడం ఇష్టం లేదన్నట్టుగా ఆమె మాట్లాడడం, శివ వినడం.

19.  వదినతో అన్ని మాటలు పడుతూ ఇంకా ఆ ఇంట్లో ఎందుకుంటున్నావని శివని ఆశా ఆగడం, జేడీ వచ్చి కావాలని ఆశాకి డాష్ ఇవ్వడం, శివ రియాక్ట్ అవబోతే ఆశ ఆపడం.

20.  సైకిల్ స్టాండ్ దగ్గర  జేడీ మళ్ళీ శివని రెచ్చగొట్టడం- ఇక సహించలేక శివ సైకిలు చెయిన్ తెంపి  జేడీనీ అతడి గ్యాంగునీ చావగొట్టడం.

సూత్రాల విన్యాసం

        ఇదీ 20 సీన్లతో వున్న బిగినింగ్ విభాగపు వన్ లైన్ ఆర్డర్. ఈ వన్ లైన్ ఆర్డర్ కీ,  సినాప్సిస్ లో బిగినింగ్ విభాగానికి సంబంధించి వున్న కథకీ ఏ సంబంధమూ లేదని గమనించాలి.  సంబంధం  ఉండకూడదు కూడా. ఉంటే అదొక సినాప్సిస్సే అన్పించుకోదు. కథలో పాత్రలన్నిటినీ కలిపి సినాప్సిస్ రాయడం ఎక్కడా వుండదు. కేవలం విషయమేమిటో తెలియడానికి ముఖ్యమైన పాత్రలతో ప్రధాన కథని క్లుప్తంగా మాత్రమే రాసుకోవడం జరుగుతుంది. కనుక సినాప్సిస్ వన్ లైన్ ఆర్డర్ గా మారే సరికి అందులో వుండని పాత్రలన్నీ వచ్చేసి సమగ్ర కథా తయారీకి తోడ్పడతాయి. వన్ లైన్ ఆర్డర్ వేయడమంటేనే ఆటా పాటలతో సహా పూర్తి స్థాయి కథ గా విస్తరించడమేనని ఇదివరకే చెప్పుకున్నాం.

          

కాబట్టి పై లైన్ ఆర్డర్ లో బిగినింగ్  విభాగం బిజినెస్ కి అవసరమున్న పాత్రలు వచ్చేశాయి. శివ అన్నా వదినెలు, వాళ్ళ కూతురూ, సిఐ అయిన ఆశా అన్న, లెక్చరర్, ప్రిన్సిపాల్, శివ మిత్ర బృందం, జేడీ మిత్ర బృందం, క్యాంటీన్ బాయ్, ఓపెనింగ్ లో గణేష్ అనే గూండా తదితర పాత్రలన్నీచేరి, సమగ్ర కథా సృష్టికి తమ వంతు కృషి చేయడానికి బిజినెస్ లో పాలుపంచుకుంటున్నాయి. 

          ఇరవై సీన్లతో వున్న ఈ బిగినింగ్ లైన్ ఆర్డర్ ముప్ఫై నిమిషాల నిడివితో వుంది. అంటే ఈ విభాగాన్నిఇంటర్వెల్ దాకా సాగదీయలేదని గమనించాలి. ఇంటర్వెల్ లోపు ముప్పై నిమిషాల్లోనే దీన్ని ముగించి మిడిల్ ని టచ్ చేశారు. అంటే కథలో కెళ్ళి పోవడానికి సిద్ధమైపోయారు. ఎంత త్వరగా కథలో కెళ్ళి పోతే అంత ఎక్కువగా ప్రేక్షకుల్ని గౌరవించినట్టు.

          ఐతే వన్ లైన్ ఆర్డర్ కి ఉపక్రమించినప్పుడు ఎవరికైనా మొట్ట మొదట ఎదురయ్యే ప్రశ్న ప్రారంభ దృశ్యం ఏమిటా అనేది. ముందు దీనిగురించి చర్చించుకుని మిగతా ఆర్డర్ లో కెళ్దాం. బిగినింగ్ విభాగాన్ని ఎలా ప్రారంభించి ఎలా ముగించాలనే దానికైతే  సూత్రాలున్నాయి. కానీ మొత్తం కథనీ  ఏ సీనుతో ప్రారంభించాలనే దానికి సూత్రాలుండవు. ఏ కథకా కథగా ఓపెనింగ్ సీను ఊహించాల్సిందే. ఏ ఓపెనింగ్ సీను లక్ష్యమైనా ముందుగానే ప్రేక్షకులకి లంగరు వేయడమే. ఆ లంగరుకో, గాలానికో చిక్కిన ప్రేక్షకులు చివరిదాకా గిలగిలా కొట్టుకోవాల్సిందే ఆ ఓపెనింగ్ సీను కొనసాగింపూ-  ముగింపుల కోసం! అంతరార్ధం కోసం! అందుకే దీన్ని ఓపెనింగ్ బ్యాంగ్ అంటున్నారు. బ్యాంగ్ ఇచ్చి వదిలిపెడితే ప్రేక్షకులు సీట్లకి కర్చుకుపోయి ఉంటారని ప్రధానోద్దేశం. అయితే వస్తున్న అవే మూస సినిమాలకి అవే బాపతు ఓపెనింగ్ బ్యాంగులు చూసీ చూసీ ప్రేక్షకులు మొద్దు బారిపోయారనేది వేరే విషయం. 

బ్యాంగోపనిషత్తు!

         తెలుగు సినిమాల్లో ఓపెనింగ్ బ్యాంగు  రెండు రకాలుగా ఉంటోంది : కథకి సంబంధించిన బ్యాంగ్, పాత్రకి సంబంధించిన బ్యాంగు. కథకి సంబంధించిన బ్యాంగు కథాక్రమంలో ఎక్కడో  రివీలై కథలో సస్పెన్సుని విడగొడుతుంది. పాత్రకి సంబంధించిన బ్యాంగ్ కి కథతో సంబంధం ఉండదు. అది ఆ పాత్ర - హీరో లేదా విలన్ స్వరూపాన్ని ఎస్టాబ్లిష్ చేసేందుకు ఇచ్చే బ్యాంగ్ మాత్రమే. హీరో అయితే వీరోచితంగా ఒక అడ్వెంచర్ చేస్తాడు, విలన్ అయితే కౄరంగా ఒక మర్డర్ చేస్తాడు. ఈ సంఘటనలకి కథతో సంబంధం వుండదు. వూరికే ఆ పాత్రల పవర్ పాయింట్ ప్రెజెంటేషన్ లాగా వుంటాయి. 

          ఇక బ్యాంగులే వుండని కథా ప్రారంభాలుంటాయి. ‘బాహుబలి’ లో అప్పుడే పుట్టిన బిడ్డని ( హీరోని) కుట్ర నుంచి తప్పిస్తూ శివగామి పాత్ర చేసే త్యాగంతో కూడిన దృశ్యాలుగా వుంటే, ‘భజరంగీ భాయిజాన్’ లో పాకిస్తాన్ మూగ బాలిక ఇండియాలో తప్పి పోయే దృశ్యాలతో వుంటుంది. ఇవి బ్యాంగులు అన్పించుకోవు, వీటిలో సస్పెన్సు వుండదు, హయిగా కథని ప్రారంభించాలన్న ఉద్దేశం తప్ప. 

          ఇంకో రకం ప్రారంభం వుంటుంది. అది బ్యాంగే అన్పించినా బ్యాంగ్ కాదు. ఇదే ‘శివ’ లో వుంది. ‘శివ’ లైన్ ఆర్డర్ లో మొదటి సీనుగా భవానీ మనిషి గణేష్ అనుచరులతో కాలేజీ కొచ్చి స్టూడెంట్ ని చంపడంగా వేశారు. 1989 లో ఈ సినిమా విడుదలై నప్పుడు మార్నింగ్ షో  చూసిన వాళ్లకి ఇది ఓపెనింగ్  బ్యాంగ్ గానే అన్పించి వుంటుంది. ఆ వెంటనే దృశ్యాలు చూస్తూంటే- ఇదసలు  బ్యాంగే  కాదనీ, కథా ప్రారంభమే అలా వుందని అర్ధం జేసుకుని వుంటారు. ఆ తర్వాతి ఆటల కల్లా విషయం పోక్కుతుంది కాబట్టి అక్కడ్నించీ ప్రేక్షకులు కథా ప్రారంభంగానే ఈ ‘ఓపెనింగ్ బ్యాంగు’ ని తీసుకుని వుంటారు.

          ఈ బ్యాంగు కాని బ్యాంగు కథా ప్రారంభమే అని ఎలా అనగలమంటే, ఆ గ్యాంగుతో వచ్చి హత్య చేసిన వాడు సహాయ పాత్ర, హత్యకి గురైన వాడూ సహాయ పాత్రే. ఈ ఘటనలో  దాచి పెట్టిన విషయం  లేదు. కనుక సస్పెన్సు లేదు. కాబట్టి ఇది కథలో ఇంకెప్పుడో రివీలయ్యేందుకు పెట్టుకున్న సస్పెన్సుతో కూడిన – కథకి సంబంధించిన బ్యాంగ్ కాదు. అలాగని హీరో నో విలనో పాల్పడిన చర్య తాలూకు బ్యాంగ్ కాదు కాబట్టి, ఇది పాత్ర తాలూకు బ్యాంగ్ కూడా కాలేకపోయింది.

          మరి ఈ మైనర్ పాత్రలతో ఇంత గొప్ప సినిమా కథని ఎందుకు ప్రారంభించినట్టు? ఇక్కడికే వస్తున్నాం. అసలు కథని – లైన్ ఆర్డర్ ని- ఎలా ప్రారంభించాలీ అని ఇంకెంత మాత్రం తలబద్దలు కొట్టుకో నవసరం  లేకుండా సూత్రాలున్నాయి. కావాల్సింది  వీటిని అర్ధం జేసుకోవాలన్న ఆసక్తే. సూత్రాల పరిజ్ఞానం వుంటే రోజుల తరబడీ జుట్లు పీక్కునే పరిస్థితి నుంచి విముక్తి!

          ‘శివ’ లో ఈ ఓపెనింగ్ బ్యాంగ్  లేదా మొదటి సీను కథా ప్రారంభమే అని తేలింది కాబట్టి, ఇది నిస్సందేహంగా బిగినింగ్ విభాగపు బిజినెస్ సూత్రాల పరిధిలోకి వచ్చేస్తుంది. ఏమిటా బిగినింగ్ విభాగపు బిజినెస్ సూత్రాలు? బిగినింగ్ విభాగపు బిజినెస్ సూత్రాలు = 1. ప్రథాన పాత్రని, ఇతర ముఖ్య పాత్రల్నీ పరిచయం చేసి, కథా నేపధ్యాన్ని సృష్టించడం; 2. ప్రధాన పాత్రకి సమస్య తలెత్తేందుకు ప్రేరేపించే పరిస్థితుల్ని లేదా శక్తుల్ని చూపడం; 3. సమస్య తలెత్తే దిశగా పరిస్థితుల కల్పన;  4. సమస్య ఏర్పాటు- ఇంతే! 

          ఈ సూత్రాల వరుస క్రమం ఎలావుందో తుచా దీన్ని తప్పకుండా ఫాలో అవుతూ లైన్ ఆర్డర్ లో వరుసగా, యాదృచ్చికంగా  సీన్లు వాటికవే పడిపోతాయి! ఇది సూత్రాల గొప్పతనమేం కాదు, సినిమా కథా రచన అనే ప్రక్రియని తలకెత్తుకుని లో ఎందరెందరో- వేలాదిమంది కొత్తా పాతా రచయితలూ సృష్టించిన- ఇంకా సృష్టిస్తున్న స్క్రీన్ ప్లేలలో అంతర్లీనంగా ప్రవహిస్తున్న వాళ్ళ కథన కుతూహలపు కండూతే బయట పెట్టిన శాశ్వత సత్యాలివి!.

          సూత్రాలు ఏ ఆకాశంలోంచో వూడిపడవు. లేదా ఎవరికో కలలో దేవుడు కన్పించి చెప్పేవి కావు. న్యూటన్ మహాశయుడికి ఏ దేవుడో  కన్పించి గురుత్వాకర్షణ శక్తి గురించి చెప్పలేదు. కూర్చున్న చెట్టుకింద ఆపిల్ పండు రాలి పడితే, అది చూసి ప్రశ్నించుకున్న ఆయనకి భూమికి  గురుత్వాకర్షణ శక్తి వుందని రివీలయిందంతే.

స్క్రిప్టు ముందా? సూత్రాలు ముందా? 

      అలాగే సిడ్ ఫీల్డ్ కూడా తను స్క్రిప్ట్ రీడర్ గా సినీ మొబైల్ అనే కంపెనీలో పనిచేస్తున్నప్పుడు, వేలాదిగా స్క్రిప్టులు చదువుతూంటే, ఆ స్క్రిప్టు లన్నిట్లో యధాలాపంగా ఆ కథనాల్లో అనేక సామాన్యాంశాలు కనపడసాగాయి. అవన్నీ ఒకే విధమైన  స్ట్రక్చర్ ని ఫాలో అవుతున్నట్టు కన్పించడమే గాక, ఆ స్ట్రక్చర్ లోపల కొలువు దీరిన సీన్ల క్రమం ఓ పద్ధతినే  అనుసరిస్తున్నట్టు అన్పించింది.  ఆ పద్ధతే- ఉదాహరణకి బిగినింగ్ విభాగానికొస్తే- ముందుగా  ప్రథాన పాత్రని, ఇతర ముఖ్య పాత్రల్నీ పరిచయం చేసి, కథా నేపధ్యాన్ని సృష్టిస్తూ, ఆ పైన  ఆ ప్రధాన పాత్రకి సమస్య తలెత్తేందుకు ప్రేరేపించే పరిస్థితుల్ని లేదా శక్తుల్ని చూపిస్తూ, ఇంకా తర్వాత సమస్య తలెత్తే దిశగా పరిస్థితుల కల్పన చేసుకొస్తూ, ఇంకా తర్వాత – చిట్ట చివర్న సమస్యని ఏర్పాటు చేసేస్తున్నారు!

          అప్పుడు అర్ధమైంది స్క్రీన్ ప్లేల రహస్యం. దీంతో తృప్తి పడకుండా, ఆ స్క్రిప్టులతో సంబంధం లేకుండా, వచ్చిన సినిమాల్ని చూస్తూంటే  కూడా – వాటిలోనూ  ఆ కథనాల్లో ఇదే క్రమం కనపడ సాగింది. ఇది చాలా క్రేజీ ఆవిష్కరణ. అంతవరకూ ఎవరూ చేయనిది. ఈ ఆవిష్కరణకి సిడ్ ఫీల్డ్ ఎక్స్ రే కళ్ళే కీలకం. ఇక సమస్త స్క్రీన్ ప్లే రచన అనే కళ సూక్ష్మ స్థాయిలో బోధపడి- తాను గమనించిన బిగినింగ్ విభాగంలో బిజినెస్ కో నిర్వచనాన్నిచ్చి- అలాగే ఇతర విభాగాలకీ వాటి నిర్వచనాలిచ్చి- ప్లాట్ పాయింట్లు, పించులు వంటి పేర్లు సృష్టించి స్క్రీన్ ప్లేకి ఓ పారడైం ( భూమిక) ని రూపొందించి, సినిమా కథా రచన మేడీజీ అంటూ ప్రపంచాని కందించాడు సిడ్నీ ఆల్విన్ ఫీల్డ్! 

          అలా తను కనుగొన్న సూత్రాల్ని 1979 లో ‘ స్క్రీన్ ప్లే’ అనే పుస్తకంగా రాస్తే అది 28 భాషల్లో అనువాదమవడమే గాక, అమెరికాలో 500 యూనివర్సిటీల్లో పాఠ్యాంశంగా మారింది. కాబట్టి ఇలా స్క్రీన్ ప్లే సూత్రాలే కాదు, ఇంకే కళా రూపాల సూత్రాలైనా ఆ కళా రూపాల నిశిత పరిశీలనల్లోంచే ఏర్పడ్డాయే తప్ప, ముందుగా ఎవరో సూత్రాల్నిఏర్పరిస్తే, వాటిని పట్టుకుని కళా రూపాలేర్పడలేదు. నాట్యమైనా, సంగీతమైనా ఏదైనా ఇంతే!

          కాబట్టి ఎవరో వచ్చి సూత్రాలు చెప్పడమేమిటి, నా పధ్ధతి నాకుంటుంది- దాని ప్రకారమే రాసుకుంటానని ఇగోలకి పోనవసరం లేదు. ఆ సూత్రాలనేవి  ఎందరో రాసిన, రాస్తున్న, సినిమాలుగా తీసిన, తీస్తున్న వేలాది స్క్రిప్టుల్లోంచే బయట పడిన శాశ్వత సత్యాలని గుర్తించాలి. మరైతే ఇలా  అందరూ ఒకే స్ట్రక్చర్ ని ఫాలో అయి ఎలా రాస్తున్నారంటే, మాట నేర్చినప్పట్నించీ మనిషి కథలు చెప్పుకొస్తున్న కళ అదే కాబట్టి. అదొక ఇన్ స్టింక్ గా మానవజాతి నరనరానా ఇంకిపోయింది. కథ ఎలా చెప్తే మనసు అంగీకరిస్తుందో- మనోరంజితంగా వుంటుందో  మనసు దానికదే డిసైడ్  చేసుకుంటుంది. అదే ( ఆ స్ట్రక్చరూ దాని విభాగాల బిజినెస్సూ) భూమ్మీద చిట్ట చివరి మనిషి మిగిలున్నంతవరకూ కొనసాగుతూనే వుంటుంది.

          పై విధంగానే ‘శివ’ స్క్రిప్టు కూడా తయారైపోయింది! కాకపోతే అప్పటికే రాం గోపాల్ వర్మ మీద హాలీవుడ్ సినిమాల ప్రభావం వుండడం చేత స్క్రీన్ ప్లే కి ఆ సినిమాల్ని అనుసరించినట్టు కన్పిస్తుంది. అయినా దీన్ని పరికించి చూస్తే ఇది ఆటోమేటిగ్గా కథనంలో అన్ని సూత్రాలూ కలగలిసిన  సశాస్త్రీయ స్క్రీన్ ప్లే గా కళ్ళ ముందు నిలుస్తుంది. ఇదెలా సాధ్యమంటే  పైన చెప్పుకున్న ఇన్ స్టింక్ట్ వల్లే. 
         మరి ఇది విదేశీ స్క్రీన్ ప్లే మోడలే అనుకుంటే, రికార్డు స్థాయిలో తెలుగు ప్రేక్షకుల్ని ఎలా ఆకర్షించింది? కాబట్టి ఈ సూత్రాల్ని పాటించడం అదేదో తెలుగుకి పనికి రాని పరాయితనం అనుకునే వాళ్లకి ‘శివ’ గట్టి సమాధానం చెప్తుంది.

ముందుగా మొదటి సూత్రం

     ఇప్పుడు  విషయానికొస్తే, ఇలా ‘శివ’  ఓపెనింగ్ సీనే కథా ప్రారంభమని పై విశ్లేషణ ద్వారా తేలింది. ఇది బిగిబింగ్ విభాగపు బిజినెస్ సూత్రాల పరిధిలోకి ఎలా వచ్చేసిందో ఇక చూద్దాం : ఈ బిగినింగ్ విభాగపు సూత్రాల వరుసక్రమం-  మొదట ‘ప్రథాన పాత్రని, ఇతర ముఖ్య పాత్రల్నీ పరిచయం చేసి, కథా నేపధ్యాన్ని సృష్టించడం’  అనే టూల్ తో ప్రారంభమవుతుంది కాబట్టి ఆ ప్రకారం - ఈ ఓపెనింగ్ దృశ్యంలో ఓ హత్యా సంఘటన ద్వారా గణేష్ అనే సహాయ పాత్రని పరిచయం చేశారు. ఈ పాత్ర చేత కాలేజీ దగ్గర హత్య చేయించి,  ఈ కాలేజీ భవానీ అనే గూండా పట్టులో ఉందనీ, అందులో భాగంగా తేడా వచ్చిన శాల్తీని తన అనుచరుడు గణేష్ చేత లేపేయించాడనీ ఎస్టాబ్లిష్ చేస్తూ ఈ సినిమా కథా నేపధ్యాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. అంటే ఈ కథ అసాంఘిక శక్తులు వర్సెస్ విద్యార్థులు అనే కోణంలో ఉంటుందని చాటారు. ఇలా మొదటి సూత్రపాలనతో కథ ప్రారంభమయ్యింది.                                                                           

   

           ఈ మొదటి సూత్రమే తర్వాతి ఆరు సీన్లలోనూ ప్రవహించింది. రెండో సీను టైటిల్స్ కింద  తీసేస్తే, ఈ కింద ఇచ్చిన మిగిలిన మూడు నుంచీ ఏడో సీను వరకూ వాటిలో వున్న విషయాన్ని జాగ్రత్తగా గమనించండి. 

2.  టైటిల్స్.

3.  కొత్త స్టూడెంట్స్ గా కాలేజీలో ఎంటరైన శివ,  క్లాస్ రూమ్ లో లెక్చరర్ తో జేడీ దుష్ప్రవర్తనని గమనించడం, మల్లిక్ పరిచయమవడం. 

4.  జేడీ ప్రవర్తనని లెక్చరర్ ప్రిన్సిపాల్ కి కంప్లెయింట్ చేయడం, వాళ్ళ జోలికి పోతే మనకే నష్టమని ప్రిన్సిపాల్ అనడం.

5.  భవానీ అనే గూండాకి జేడీ ఎటాచ్ అయి వున్నట్టు శివకి మల్లిక్ పరిస్థితిని వివరించడం.

6.  క్యాంటీన్ లో మల్లిక్ మరి కొందరు మిత్రుల్నీ, ఆశానీ శివకి పరిచయం చేయడం; క్యాంటీన్ బాయ్ మీద జేడీ  నేస్తం వచ్చి దౌర్జన్యం చేయడం.

7.  శివతో ముఖా ముఖీ అయిన జేడీ శివని టీజ్ చేయడం.

          ఈ సీన్లలో ముందుగా 1. పాత్రల పరిచయం- కథా నేపధ్య ఏర్పాటు, 2. ప్రధాన పాత్రకి సమస్య తలెత్తేందుకు ప్రేరేపించే పరిస్థితుల్ని లేదా శక్తుల్ని చూపడం అనే మొదటి రెండు సూత్రాలూ ఎలా చోటు చేసుకున్నాయో చూద్దాం ( కథా నేపధ్యమంటే, ఏ బ్యాక్ డ్రాప్ లో కథ చెప్తున్నామో ఆ వాతావరణ సృష్టి చేయడం. ‘శివ’ సింగిల్ జానర్ పూర్తి స్థాయి మాఫియా కథ కావడం వల్ల, సీన్లలో ఆ ‘ఫీల్’ ఎడతెరిపి లేకుండా మెయిన్ టెయిన్ అవుతోంది, ఇది చాలా ముఖ్యం).

          ముందుగా మూడవ సీన్లో  శివ పాత్ర ప్రవేశం, వెంటనే క్లాస్ రూమ్ లో లెక్చరర్ జేడీ పాత్రల పరిచయం, జేడీ ప్రవర్తన ద్వారా, మొట్ట మొదటి సీన్లో చూపించిన కథానేపధ్య (మాఫియా పడగ నీడ) వాతావరణపు కొనసాగింపు, ఆ వెంటనే మల్లి పాత్ర పరిచయం ( ఇది మొదటి సూత్రం).

          నాల్గో సీన్లో ప్రిన్సిపాల్ పాత్ర పరిచయం, లెక్చరర్ వచ్చి జేడీ గురించి చెప్తున్నప్పుడు మాఫియా పడగ నీడ కి ఎదురు లేదని స్పష్టం చేయడం ద్వారా దాని శక్తిని తెలియజేయడం. ( ఇది కూడా మొదటి సూత్రం).

          ఐదో సీన్లో జేడీ భవానీకి ఎటాచ్ అయి వున్నట్టు చెప్పడం ద్వారా, మాఫియా పడగ నీడకి ప్రత్యక్ష ప్రతినిధిని ఎష్టాబ్లిష్ చేయడం- అంటే  ప్రధాన పాత్రకి సమస్య తలెత్తేందుకు ప్రేరేపించే పరిస్థితుల్ని లేదా శక్తుల్ని చూపడం ( ఇది రెండవ సూత్రం). 

          ఆరో సీన్లో హీరోయిన్ తో పాటు మరికొన్ని ముఖ్య పాత్రల పరిచయం తో బాటు- ఇంత 

వరకూ ఒక ఫీల్ గా మాత్రమే  కొనసాగుతున్న మాఫియా పడగ నీడ రుచిని - జేడీ నేస్తం ద్వారా యాక్షన్ తో చూపడం (మొదటి రెండు సూత్రాలు ).

          [ఓపెనింగ్ సీను లోనే మాఫియా పవరెంతో బహిరంగ హత్య ద్వారా రుచి చూపించాక, మళ్ళీ ఆ ఫీల్ నీ, ఆ రుచినీ చూపడం ఎందుకనే సందేహం రావచ్చు. ఓపెనింగ్ సీను ప్రేక్షకులకి చూపించాక, ఇప్పుడా పరిస్థితుల్ని హీరోకి పరిచయం చేస్తున్నారు].

          ఏడో  సీన్లో శివనీ, మాఫియా ప్రతినిధి జేడీనీ ఎదురెదురు పెట్టి విజువల్ గా మాఫియా యాక్షన్ తీవ్రతని మరి కొంచెం పెంచడం (రెండో సూత్రం).

           ఈ ఐదు  సీన్ల బిజినెస్ లో స్పష్టంగా మొదటి రెండు సూత్రాల పాలనని గుర్తించాం.  అంటే పాత్రల పరిచయంతో పాటు, కథా నేపధ్యపు సృష్టి చేస్తూ, ప్రధాన పాత్రకి సమస్య తలెత్తేందుకు ప్రేరేపించే పరిస్థితుల్ని లేదా శక్తుల్ని చూపించు కొచ్చారు. ఇది చాలా  అవసరం! ఈ సూత్రాలు  ఆర్డర్ ని ఇలా సెట్ చేశాయి. ఇలా కథ ప్రకారం ఈ ఆర్డర్ లో పడిన సీన్లు చేసే పనులు కూడా కొన్ని వుంటాయి. వీటిని బాగా దృష్టిలో పెట్టుకోవాలి. స్ట్రక్చర్ లో భాగంగా ఎలాటి, ఏ తరహా- క్రైం, కామెడీ, లవ్, యాక్షన్, ఫ్యామిలీ, రాజకీయ, విప్లవ- ఏ సినిమా కథ వన్ లైన్ ఆర్డర్ కైనా, వాటి వాటి రసపోషణ లతో-  ఐదు పనులు చాలా ముఖ్యం. ఆ ఐదు పనులు లేదా ఎలిమెంట్స్ ఇవి :  

1. పాత్ర చిత్రణలు

2. అంతర్గత- బహిర్గత సమస్యలు

3. క్యారక్టర్ ఆర్క్

4. టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్5. ఎమోషన్ 

      ఈ ఎలిమెంట్స్ ఆర్డర్ లో పడుతున్నాయా సరిపోల్చుకుంటూ వెళ్ళాలి. ఇది క్రియేటివిటీ అని భ్రమించకూడదు. ఇది స్ట్రక్చర్ లో భాగమే. ఇది క్రియేటివిటీయే అని అపార్ధం జేసుకుని, నా క్రియేటివిటీ వేరు- ఇప్పుడివి అవసరం లేదు, పెట్టుకుంటే ఇంకెప్పుడో ఇంకెక్కడో పెట్టుకుంటానని పట్టుదలకి పోవడం విషయం తెలీక మూర్ఖత్వమే! అప్పుడు చేసేది కథనం కాదు, ఎంచక్కా కథని ఉరి తీయడమే! 

       పై ఎలిమెంట్స్ లోకి వెళ్ళే ముందు, ఇప్పుడు ఫైనల్ గా క్రియేటివిటీ అంటే ఏమిటో ప్రత్యక్షంగా తెలుసుకోవడం అవసరం.  ఉదాహరణకి పై వన్ లైన్ ఆర్డర్ లో కథాక్రమం ప్రకారం, మూడో సీన్లో, లెక్చరర్ తో జేడీ దుష్ప్రవర్తన వుంటే బావుంటుందని రాసుకున్నారను కుందాం. ఇదీ కథకి దోహదపడే, స్ట్రక్చర్ లో సెట్టయ్యే సీను. ఈ పాయింటు ని ( దుష్ప్రవర్తనని) ఎలా చూపించాలన్నదే డిస్కషన్, ఆ సీను సృష్టిలో భాగంగా వచ్చే క్రియేటివ్ కోణం. రకరకాలుగా ఆలోచించి - లెక్చరర్ మొహం మీద సిగరెట్ పోగూదితే ఎఫెక్టివ్ గా ఉంటుందనుకుని డిసైడ్ చేశారనుకుందాం- ఆ ప్రకారం తర్వాత ట్రీట్ మెంట్ లో ఇది రాసుకుని, దీన్నే డైలాగ్ వెర్షన్ లో పెట్టుకుని ఉండొచ్చు; లేదా ట్రీట్ మెంట్ లో సిగరెట్ పొగ గాక ఇంకోటేదో  అనుకుని, దాన్ని డైలాగ్ వెర్షన్ లో సిగరెట్ పోగూదడంగా మార్చుకోవచ్చు. 

          క్రియేటివిటీ నిరంతర ప్రక్రియ- దానికి కొలమానాలూ కాలమానాలూ లేవు. సెట్లో కూడా సీన్ల రూపం మారిపోవచ్చు. కానీ స్ట్రక్చర్ మారదు. కథకి దోహద పడుతూ ఆ స్ట్రక్చర్ లో, వన్ లైన్ ఆర్డర్ ద్వారా  సెట్ అయిన సీన్లలో ఎస్టాబ్లిష్ చేసిన పాయింట్స్ మారవు- ఇదే స్క్రీన్ ప్లే అంటే. ఆ సెట్టయిన ఆ పాయింట్స్ వ్యక్తీకరణలతో సీన్ల స్వరూపం మారవచ్చు- ఇదీ క్రియేటివిటీ అంటే. స్ట్రక్చర్ ని క్రియేటివిటీ తో  కన్ఫ్యూజ్ చేయకూడదు. స్ట్రక్చర్ లో భాగమైన ఈ ఐదు  ఎలిమెంట్స్- పాత్ర చిత్రణలు, అంతర్గత- బహిర్గత సమస్యలు, క్యారక్టర్ ఆర్క్, టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్, ఎమోషన్ -  వీటి  నిర్వహణ కూడా ఈ బిగినింగ్ బిజినెస్ లోనే మొదలవుతుంది. అదెలాగో ఈ కింద చూద్దాం.   

ఎలిమెంట్స్ నిర్వహణ 

       1. పాత్ర చిత్రణలు, 2. అంతర్గత- బహిర్గత సమస్యలు, 3. క్యారక్టర్ ఆర్క్, 4. టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్, 5. ఎమోషన్!

          మరొక్క సారి పై ఐదు సీన్లని పరిశీలించండి : ఒక్క ప్రిన్సిపాల్ సీను తప్ప ప్రతీ సీనులో వెల్లడవుతున్న విషయాలకి  హీరో శివ సాక్షీ భూతంగా ఉంటున్నాడు. ఇది ఆటోమేటిగ్గా పాత్రని  సస్పెన్స్ ఫుల్ గా తయారు చేస్తుందన్న మాట. కళ్ళముందు పరిస్థితులకి అతనేమీ స్పందించకుండా మౌనంగా గమనిస్తున్నాడు. ఇతనేం చేయబోతాడన్న ఉత్కంఠ, సస్పన్స్  ఈ పాత్ర చిత్రణ ద్వారా ఏర్పడ్డాయి.

          ఇక హీరోయిన్ సహా ఇతర శివ బృందం లోని పాత్రలకి అప్పుడే ప్రాధాన్యం ఇవ్వలేదు. జేడీ కి మాత్రమే ఇచ్చారు. ఇది హీరోకి ప్రత్యర్ధి వర్గపు పాత్ర కాబట్టి ఈ ఒక్క దానికే ప్రాధాన్యమిస్తూ ఇలా ఎస్టాబ్లిష్ చేయడంవల్ల పాయింటు ( అంటే ఇక్కడ జరగబోయే సంఘర్షణ)  ఒక్కటే హైలైటయ్యింది. ప్రేక్షకుల్ని ఇన్వాల్వ్ చేయడానికి ఇది చాలా ముఖ్యం. 

          కేవలం జేడీ పాత్ర  ఎంటరైన మూడో సీన్లో, మళ్ళీ శివతో ముఖాముఖీ అయిన చివరి ఏడో  సీన్లో ఈ పాత్రని రెండు సార్లు మాత్రమె ప్రత్యక్షం చేసి, మధ్యలో మిగిలిన సీన్లలో పరోక్షం చేస్తూ- ఈ పాత్ర గురించిన ఇతరుల ప్రస్తావన, బిల్డప్ ఇచ్చారు. ఇలా ఈ పాత్రని కూడా సస్పెన్స్ ఫుల్ గా తయారు చేస్తూ- క్యారక్టర్ ఆర్క్ ని సృష్టించారు.

         క్యారక్టర్ ఆర్క్ అంటే కథనంలో పాత్ర స్వభావంతో, సస్పెన్స్ తో, స్ట్రగుల్ తో, జయాపజయాలన్నిటితో కలుపుకుని క్షణక్షణానికీ గ్రాఫ్ ని పెంచడమో తగ్గించడమో చేయడం  (పటం చూడండి).  ఈ గ్రాఫ్ లేదా ఆర్క్ శివ విషయంలో కూడా పెంచుతూ పోయారు. ఇలా పాత్రచిత్రణలు, వాటి క్యారక్టర్ ఆర్క్స్ అనే ఎలిమెంట్స్ నిర్వహణని ఎలా చేసుకోచ్చారో పై సీన్లలో గమనించండి.

          ఇక- టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్ -అంటే వెండితెర  మీద సమయం ( స్క్రీన్ టైం ) గడుస్తున్న కొద్దీ కథనం ద్వారా టెన్షన్ పెంచడం. సీన్లని బట్టి ఈ గ్రాఫ్ లేస్తూ పడుతూ వుంటుంది ( పటం చూడండి).  ఈ మొదటి ఏడు సీన్లలో ఈ గ్రాఫ్ ని ఎలా పెంచుకుంటూ వచ్చారో గమనించండి- ఓపెనింగ్ సీన్లోనే టెన్షన్ ప్రారంభించారు. ఆ తర్వాత మూడు నుంచి  ఏడో సీను  దాకా ప్రతీ సీనుకీ  డైలాగ్స్ రూపంగానో ( వెర్బల్ గా ),  యాక్షన్ రూపంగానో  (విజువల్ గా)  ఏదో ఒక విధంగా టెన్షన్ గ్రాఫ్ ని పెంచుకుంటూ పోయిన విధాన్ని బాగా స్టడీ చేయండి.

          ఇక అంతర్గత - బహిర్గత  సమస్యలు. ఈ దశలో ఇవి ప్రధాన పాత్రకే డెవలప్ చేస్తూ పోవాలి. అలా శివకి మాత్రమే ముందుగా బహిర్గత సమస్యలకి దారి వేస్తూ పోయారు. ఈ పాత్ర వున్నసీన్లలో మాఫియా వాతావరణం నేపధ్యాన్ని ప్రయోగిస్తూ అందులోంచి ఉత్పన్నమయ్యే పరిస్థితుల ద్వారా బహిర్గత సమస్యని డెవలప్ చేస్తూ పాయారు. 3, 5, 6, 7 సీన్లని పరిశీలిస్తే శివకి ఎదురయ్యింది బహిర్గత సమస్యా రూపాలే. 

          ఏడో సీను దగ్గర జేడీ తో శివకి ఈ బహిర్గత సమస్యగా రూపుదాలుస్తున్న పరిస్థితిని ఓ కొలిక్కి తెచ్చి ఆపేశారు. ఇక్కడితో ఓ బ్లాక్ పూర్తయ్యింది. ఇక చేంజ్ ఓవర్ కెళ్ళాలి. ప్రారంభం దగ్గరనుంచీ ఈ ఏడు సీన్లూ మార్పు లేకుండా ఒకే కాలేజీ వాతావరణం లో జరుగుతూ వచ్చాయి. ఇక్కడ బహిర్గత సమస్య లో కొంత భాగాన్ని  ఎష్టాబ్లిష్ చేస్తూ ఆపారు. మరి అంతర్గత సమస్య ఎక్కడ  చెప్పాలి? అది కూడా కాలేజీ లోనేనా? కాదు. అంతర్గత సమస్య ఎప్పుడూ వ్యక్తిగతమైనది అయ్యుంటుంది. అందుకని శివ ఇంటికెళ్ళాలి. ఇలా కాలేజీలో ఒకే వాతావరణం లో నడుస్తున్న కథనాన్ని, దాని వల్ల  ఏర్పడిన మొనాటనీనీ ఛేదిస్తూ- కాస్త వాతావరణ మార్పుతో- అంటే చేంజి ఓవర్ తో- మరో వాతావరణంలోకి తీసి కెళ్ళారు. 

          అంతర్గత సమస్య చెప్పేందుకు చేంజ్ ఓవర్ తో- ఎనిమిదో సీనులో-  శివ కుటుంబాన్ని ఓపెన్ చేశారు. 

8.  ఇంట్లో శివ అన్న-శివ ల మధ్య కాలేజీ ఫీజు ప్రస్తావనకి వదిన అయిష్టం కనబరచడం, రౌడీలు గణేష్ చందాల కోసం వస్తే శివ వాళ్ళని గమనించడం.

9.  శివ ఫ్రెండ్ తో జేడీ దౌర్జన్యం చేస్తే ఎందుకు ప్రిన్సిపాల్ కి కంప్లెయింట్ ఇవ్వలేదని శివ అడగడం, అలా చేస్తే భవానీయే కలగజేసుకుంటాడని మల్లిక్ అనడం.

10.  శివ తన అన్నకి కాలేజీ విషయాలు చెప్తే కలగజేసుకోవద్దని వద్దని అన్న మందలించడం, అన్న కూతురితో శివ బాంధవ్యం.

11.  అన్న కూతురితో  ఐస్ క్రీం షాపు కొచ్చిన శివకి, అక్కడికే వచ్చిన ఆశా ఎదురవడం, అన్న కూతురుతో ఆమె పరిచయం.

12.  ఎప్పుడూ సీరియస్ గా వుండే శివని కాలేజీలో ఆశా టీజ్ చేయడం.

13.  క్యాంటీన్ బాయ్ తెలంగాణా భాషలో రామాయణం చెప్పి అందర్నీ నవ్వించడం .

14.  మొదటి పాట- శివ అండ్ ఫ్రెండ్స్ అందరి మీదా

          చేంజ్ ఓవర్ తో ఈ రెండో బ్లాకులో 8 నుంచీ  14 వరకూ 7 సీన్లు వున్నాయి.  8 నుంచీ  14  వరకూ ఒక బ్లాకు అని ఎలా గుర్తించామంటే, 8 తో ప్రారంభమైన కథనం 14 దగ్గర వచ్చిన మొదటి పాట  వరకూ ఒక ఒరవడిలో సాగి, తర్వాతి 15 వ సీను నుంచీ కథనం సీరియస్ అవుతున్నందుకు.

          ఈ రెండో బ్లాకులో  సీన్లు ఎక్కువగా శివ ఇంట్లోనూ, ఆశా ఇంట్లోనూ, బయటా వుండడం గమనించాలి. ఇంట్లో శివకి వదినతో ప్రాబ్లం ( అంతర్గత సమస్య)  వున్నట్టు చూచాయగా 8 వ సీన్లోనే చెప్పారు. ఈ అంతర్గత సమస్య ఎందుకవసరం? ఐదవ ఎలిమెంట్ అయిన ఎమోషన్  పుట్టేందుకు అవసరం. ఇంతవరకూ కాలేజీ వ్యవహారాలతో బహిర్గత సమస్యగా ఉంటున్న  పరిస్థితితో కథలోగానీ, శివ పాత్రపట్ల ప్రేక్షకుల పట్ల గానీ ఎమోషన్ పుట్టిందా? లేదు కదా? బహిర్గత సమస్యకి అంతర్గత సమస్య తోడైతేనే ఎమోషన్ పుడుతుంది. అలా చివరిదైన ఐదో ఎలిమెంట్ కి కూడా ఇలా అంకురార్పణ జరిగింది. 

          చేంజ్ ఓవర్ కోసం ఇలా రెండో బ్లాకు తీసుకున్నా, ఇదింకా బిగినింగ్ విభాగమే కాబట్టి వాటి సూత్రాల పాలన కొనసాగింది : ఎనిమిదో  సీనులో అన్నా, వదిన, వాళ్ళ కూతురు పాత్రల పరిచయం- రౌడీల ఆగమనం ( మొదటి రెండు సూత్రాలతో బాటు ఎమోషన్ అనే ఎలిమెంట్).

          తొమ్మిదో సీను  నుంచి మూడో సూత్రాన్ని అమలు చేశారు. కాలేజీలో జేడీ పాల్పడిన ఒక చర్య మీద ఎందుకు కంప్లెయింట్ ఇవ్వలేదని శివ అనడం ద్వారా- అంతవరకూ సాక్షిగా ఉంటున్న ఈ పాత్రని యాక్షన్ లోకి దింపుతూ సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పన ప్రారంభించారు. ఇది మూడో సూత్రం(క్యారక్టర్ ఆర్క్, టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్ అనే ఎలిమెంట్స్ కూడా మరింత పెరిగాయి.

          పదో సీను కాలేజీ విషయాల్లో కల్పించుకోవద్దని అన్న మందలించడంతో శివ కంకణ బద్ధుడవుతున్నాడని తెలపడం. ఇక్కడే అన్న కూతురితో బాంధవ్యం చూపడం ద్వారా అమ్మాయి పాత్ర పరమైన సస్పెన్స్ ని క్రియేట్ చేయడం- ఈ అమ్మాయి కూడా సమస్యలో ఇరుక్కుంటుందేమోనన్న ఆదుర్దాతో( మూడో సూత్రం అమలు ప్లస్ ఎమోషన్, క్యారక్టర్ ఆర్క్, టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్ ల ఉధృతి).

          పదకొండో సీను అమ్మాయిని ఆశాకి పరిచయం చేయడంతో అమ్మాయి పాత్ర కీలకం కాబోతోందన్న ఉత్కంఠ ( పాత్రల పరస్పర పరిచయం- మొదటి సూత్రం అమలు ప్లస్ అమ్మాయి తాలూకు క్యారక్టర్ ఆర్క్ ప్రారంభం, టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్ మరింత ఉధృతి).

          ఇంతే, ఇంకా అదేపనిగా కథ చెప్పకుండా మూడో బ్లాకులోకి వెళ్ళే ముందు మూడు సరదా సీన్లు (12, 13, 14)  వేశారు పాటతో సహా. 

                                                            

గోల్ కి చేరువలో!

     ఏ సినిమా కథలోనైనా ఓ పాట పూర్తయ్యిందంటే కథనం చేంజి ఓవర్ తీసుకోవడం మామూలే. ఆ చేంజి ఓవర్ మరో కొత్త పాత్రతోనో, కొత్త పరిణామంతోనో ఏర్పడ్డం కద్దు. ఇక్కడ కూడా ఈ చేంజ్ ఓవర్ కోసం తీసుకున్న మూడో బ్లాకులో- సీఐ పాత్ర ప్రవేశంతో చేపట్టారు.

15.   సైకిలు మీద పోతున్న శివ, ఆశాని ఎక్కించుకోవడం; ఆమె తన గురించీ, సిఐ గా ఉంటున్న తన అన్న గురించీ క్లుప్తంగా చెప్పడం.  

16.  ఇంటి దగ్గర డ్రాప్ చేసిన శివని ఆశ ఇంట్లోకి తీసికెళ్ళి అన్న కి పరిచయం చేయడం, భవానీతో ప్రాబ్లం వచ్చిందని అన్న బయటి కెళ్ళిపోవడం.

17.  షాపు కెళ్ళి వస్తున్న వదినని రౌడీలు టీజ్ చేయడం.

18.  ఈ టీజింగ్ గురించి ఇంటికొచ్చి చెప్తున్న వదిన మాటలు శివ వినడం. టాపిక్ శివ మీదికి మళ్ళి అతను ఇంట్లో వుండడం ఇష్టం లేదన్నట్టుగా ఆమె మాట్లాడడం, శివ వినడం.

19.  వదినతో అన్ని మాటలు పడుతూ ఇంకా ఆ ఇంట్లో ఎందుకుంటున్నావని శివని ఆశా ఆగడం, జేడీ వచ్చి కావాలని ఆశాకి డాష్ ఇవ్వడం, శివ రియాక్ట్ అవబోతే ఆశ ఆపడం.

20.  సైకిల్ స్టాండ్ దగ్గర  జేడీ మళ్ళీ శివని రెచ్చగొట్టడం- ఇక సహించలేక శివ సైకిలు చెయిన్ తెంపి  జేడీనీ అతడి గ్యాంగునీ చావగొట్టడం.

          పదిహేనవ, పదహారవ సీన్ల ద్వారా  ఆశా అన్న సీఐ పాత్రని ఎస్టాబ్లిష్ చేశారు. ఇదింకా బిగినింగ్ విభాగమే కాబట్టి మరో పాత్ర గా సీఐ పరిచయం జరిగింది ( మొదటి సూత్రం)  సీఐ పాత్ర భవానీ ని ప్రస్తావించడంతో, కథానేపధ్య సృష్టి మళ్ళీ అందుకుంది ( మొదటి సూత్రం), అలాగే చెబుతున్న మాఫియా ఈ కథలో పోలీసు పాత్ర ఉనికి ద్వారా ఉత్కంఠ రేపుతూ, టైం అండ్ టెన్షన్ గ్రాఫ్ ఎలిమెంట్ ని  మరింత  వృద్ధి చేయడాన్నిగమనించాలి. 

          పదిహేడో సీనులో వదిన పాత్రని రౌడీలతో ఏడ్పించడం ద్వారా ఈ మాఫియా పడగ నీడ ఆమె ఇంట్లోకి కూడా చొర బడునుందన్న ఫోర్ షాడోయింగ్ అనే అదనపు ఎలిమెంట్ (మాఫియా పడగ నీడతో మొదటి సూత్రం కొనసాగింపు).

          పద్దెనిమిదో సీన్లో ఈ ఫోర్ షాడోయింగ్ ఎలిమెంట్ కొనసాగింపు తో బాటు- ఎనిమిదో సీన్లో చూచాయగా చెప్పిన శివ మీది వదిన పాత్ర అయిష్టాన్ని, ఇప్పుడు తీవ్రత పెంచి శివకి రుచి చూపిస్తూ అంతర్గత సంఘర్షణ అనే ఎలిమెంట్ ని పక్వానికి తేవడం. ఎమోషనల్ ఎలిమెంట్ పెరగడం, పంతొమ్మిదో సీన్లో కాలేజీలో ఆశా మాటలతో ఈ ఎమోషనల్ కోషేంట్ మరింత పెంచి- తద్వారా శివ పాత్ర పై ప్రేక్షకులకి ఎనలేని సానుభూతిని పెంచి- ఇక బహిర్గత పోరాటానికి సిద్ధం చేయడం.

          ఇదే సీన్లో ఆశా కి కావాలని జీడీ డాష్ ఇవ్వడంతో - మూడో సూత్రం సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పన కూడా పక్వానికొచ్చి ఇక శివ పూర్తిగా రియాక్ట్ అవడం!

          ఇరవయ్యోవ సీనులో శివ పాత్ర కట్లు తెంచుకుంటూ తిరుగుబాటు చేయడం- జేడీ అండ్ గ్యాంగు ని చావదన్నడంతో- నాల్గో సూత్రంగా  సమస్య ని  ఏర్పాటు చేయడం!
           బిగినింగ్ విభాగాన్ని గోల్ కి చేర్చారు!

          గోల్ కి చేరడం తో బిగినింగ్ విభాగం వన్ లైన్ ఆర్డర్ ముగిసింది!

బిగినింగ్ విభాగం గోల్ లో ఉండాల్సిన ఎలిమెంట్స్ ఏమిటి?

రేపు!

          

స్క్రీన్ సెన్స్

తెలుగు సినిమా స్క్రీన్ ప్లే

స్ట్రక్చర్- 5

          ఒక ఐడియాని వర్కౌట్ చేసి, ఆ ఐడియాని సినాప్సిస్ గా రాసుకుని స్పష్టత తెచ్చుకున్న తర్వాత ప్రారంభించేదే పూర్తి స్థాయి కథనం – లేదా ప్లాటింగ్- లేదా ప్లానింగ్ –లేదా వన్ లైన్ ఆర్డర్. ఇక్కడ్నించే  అసలైన స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్ ప్రక్రియ ప్రారంభమౌతుంది. దీని ప్రకారమే ఆ తర్వాత ట్రీట్ మెంట్ లేదా స్క్రీన్ ప్లే తయారు చేయడం వుంటుంది. కనుక వెనుకటి అధ్యాయాల్లో మొదట ఐడియానీ, తర్వాత లాగ్ లైన్ నీ, ఆ తర్వాత సినాప్సిస్ నీ ఎలాగైతే  బిగినింగ్ – మిడిల్ - ఎండ్ అనే స్ట్రక్చర్ లో పెట్టుకుని రూపొందించుకోవాలని చెప్పుకోవడం జరిగిందో, ఆ చట్రంలో కథకి తగ్గ సీనిక్ ఆర్డర్ వేసుకోవడాన్నే వన్ లైన్ ఆర్డర్, లేదా దృశ్యమాలిక  అంటారు.

         

          వెండితెర  మీద సినిమా ప్రారంభమైనప్పుడు సీను తర్వాత సీనుగా ఒక క్రమపద్ధతిలో సీన్లు నడుస్తాయి. అలా  ఓ క్రమపద్దతిలో కూర్చిన ఈ సీన్లన్నీ కలిపి సినిమా నిడివిని బట్టి 60, 70, 80 ఎన్నైనా ఉండొచ్చు. ఇలా కథని సీన్లుగా విభజించి, ఒక్కో సీనుకి ఒకటి రెండు లైన్లలో విషయాన్ని ఒక దాని కింద ఒకటిగా రాసుకుంటూ పోతూ, నంబర్లు వేసుకోవడాన్నే వన్ లైన్ ఆర్డర్ అంటారు.

1. హీరో కారు దిగి ఇంట్లో కొస్తూ గులాబీ పువ్వు తెంపాడు.
2. విలన్ మార్కెట్లో కారాపి ఏరికోరి ఒక గులాబీ కొన్నాడు.
3. బస్సెక్కి పోతున్న హీరోయిన్ జడలో గులాబీ వుంది.
ఇలా...

          సీనుని బట్టి ఒక్కోసారి సబ్ సీన్లు కూడా ఉండొచ్చు. వాటిని ఏ,బి, సి, డి లుగా గుర్తులు ఇచ్చుకోవడం జరుగుతుంది.

1.  హీరో కారు దిగి ఇంట్లో కొస్తూ గులాబీ పువ్వు తెంపాడు.
1/ a.  ఇంట్లో వున్న హీరో తల్లి జడలో వున్న వాడిన గులాబీని తీసి చెత్త బుట్టలో వేసింది.

          సబ్ సీన్లు ఒకే లొకేషన్లో  అవుట్ డోర్ లో, ఇండోర్ లో నడుస్తున్నప్పుడు వస్తాయి. పై సీనులో హీరో కారు దిగడం అవుట్ డోర్ లొకేషన్, అలాగే హీరో తల్లి ఇంట్లో వుండడం ఇండోర్ లొకేషన్. అప్పుడు పై సీను వివరం ఇలా వుంటుంది..

1 / ఎక్స్.   హీరో కారు దిగి ఇంట్లో కొస్తూ గులాబీ పువ్వు తెంపాడు.
1/ a / ఇం.   ఇంట్లో వున్న హీరో తల్లి జడలో వున్న వాడిన గులాబీని తీసి చెత్త బుట్టలో వేసింది.

          ఇక్కడ ఎక్స్. అంటే ఎక్స్ టీరియర్, అంటే అవుట్ డోర్ అనీ;  ఇం. అంటే ఇంటీరియర్ అంటే ఇండోర్ అనీ అర్ధం.

          ఇక సీన్లు పగలు (డే), రాత్రి (నైట్),  సాయంకాల (ఈవ్) వేళల్లో ఎప్పుడైనా జరుగవచ్చు. అప్పుడు వన్ లైన్ ఆర్డర్ సమగ్ర రూపం కథనాన్ని బట్టి ఇలా వుండొచ్చు...

1 / ఎక్స్/ డే -   హీరో కారు దిగి ఇంట్లో కొస్తూ గులాబీ పువ్వు తెంపాడు.
1/ a / ఇం/ డే -   ఇంట్లో వున్న హీరో తల్లి జడలో వున్న వాడిన గులాబీని తీసి చెత్త బుట్టలో వేసింది.

2 / ఎక్స్ / డే -  విలన్ మార్కెట్లో కారాపి ఏరికోరి ఒక గులాబీ కొన్నాడు.
3 / ఎక్స్ / ఈవ్ -  బస్సెక్కి పోతున్న హీరోయిన్ జడలో గులాబీ వుంది.

          వచ్చిన చిక్కల్లా ఈ వన్ లై ఆర్డర్ ని ఎలా వేయాలనడం దగ్గరే. ఎలా ప్రారంభించాలి, ఎక్కడెక్కడ ఏ ఏ సీన్లు వేయాలి, వేసేటప్పుడు ఏ ఏ స్క్రిప్టింగ్ అంశాల్ని దృష్టిలో పెట్టుకోవాలి అన్న స్పృహ లేకుండా గుడ్డిగా తోచినట్టూ వేసుకుంటూ పోతే, అనుకున్న కథ రాక పోగా చాలా  గందరగోళం ఏర్పడుతుంది. అది కొట్టేసి మళ్ళీ ఇంకో ఆర్డర్, అది కూడా కొట్టేసి ఇంకో ఆర్డర్..ఇలా కాలం గడిచిపోతున్నా అంతులేని ప్రహసనంగా సాగుతూంటుందే తప్ప కొలిక్కి రాదు. ఆర్డర్ లో ఏ సీను ఎప్పుడేయాలనే దానికి ప్రాతిపదిక ఉండదు. ఒకరు కథ ప్రకారం ఎప్పుడో క్లయిమాక్స్ లో రావాల్సిన హీరో హీరోయిన్ల తల్లిదండ్రుల ప్రేమకథతో కూడిన ఫ్లాష్ బ్యాక్ ని తెచ్చి ఫస్టాఫ్ లోనే పదో సీనుగా వేశారు. దీనికి ప్రాతిపదిక ఏమిటి? ఏమీ లేదు. పైగా ఇదెంత నష్ట దాయకమంటే, శుభమా అంటూ సినిమా ప్రారంభిస్తూ అప్పుడే ముసలివాళ్ళ ఫ్లాష్ బ్యాక్ తో యూత్ అప్పీల్ ని దెబ్బ తీయడమే!

         

          ఒక ఎంతో కొంత అనుభవమున్న దర్శకుడు, కథకి ఎలా ఆర్డర్ వేయాలో అంతుపట్టక, చివరికి ఫలానా సినిమా చూసి ఆర్డర్ వేసుకు రమ్మని రచయితని పురమాయించారు. దాన్ని ముందు పెట్టుకుని లవ్ ఎప్పుడు మొదలెట్టారు, ఆ సీన్లు ఎలా వచ్చాయి, సెంటి మెంట్లు ఎలా పండాయి, కామెడీ ఎప్పుడెప్పు డేశారు, పాటలు ఎక్కడెక్కడ పెట్టుకున్నారు...ఇలా చూసుకుంటూ తాము కూడా ఆర్డర్ వేసుకుంటారన్న మాట! ఎందుకీ పాట్లు?
         

          చాలా చోట్ల ఇదే తంతు సాగుతూంటుంది. దర్శకులవుదాముకునే కో-డైరెక్టర్లు తక్కువ, అసోషియేట్ లే ఎక్కువ. అయితే ఈ అసోషియేట్ దర్శకుల్లో నూటికి తొంభై శాతం మందికి ఆర్డర్ వేయడం తెలీదంటే అతిశయోక్తి కాదు. పైగా ఆర్డర్ వేయబోయిన అనుభవమున్న రచయితలతో ఎందుకో తీవ్రంగా విభేదిస్తారు, తమ కథని పాడు చేస్తున్నారని ఎందుకో విపరీతమైన ఆందోళనకి గురవుతారు. ఎందుకీ పాట్లన్నీ?
         

          ఇవ్వాళ్ళ రకరకాల పత్రికల్లో, వెబ్ సైట్లలో ఎందరెందరో సినిమా రివ్యూలు రాస్తున్నారు. పదేళ్ళ క్రితం ఒకసారి దర్శకుడు దశరథ్ వీళ్ళు ఏ పర్ సెప్షన్ తో రివ్యూలు రాస్తున్నారని ఈ వ్యాసకర్తని ప్రశ్నించారు. ఇందులో చాలా వరకూ నిజమున్నా, ఇంకో రకం సినిమా వాళ్ళున్నారు : వీళ్ళు సినిమా బాగాలేదంటూ రివ్యూలు రాయడం కాదు, దమ్ముంటే కథ రాసి చూపెట్టాలి, సినిమా తీసి ప్రూవ్ చేసుకోవాలి- అంటూ రివ్యూ రైటర్లకి సవాళ్లు విసరడం ఇప్పటికీ మానుకోవడం లేదు. లోగుట్టు ఏంటంటే ఇలా సవాళ్ళు విసిరే తమలో చాలా మందికి  వన్ లైన్ ఆర్డర్ వేయడమే  రాదు! ఇక సినిమాలెలా తీస్తారో పెరుమాళ్ళు కెరుక! ఖచ్చితంగా ప్రతీ యేటా తొంభై  శాతం ఫ్లాపులే తీస్తారు.
         

          ఏ సినిమా కథకైనా సిడ్ ఫీల్డ్ రెండురోజుల్లో ఆర్డర్ వేస్తారు. అదెలా? పద్దతీ శాస్త్రం తెలుసు కాబట్టి.  ఇతరులు చెప్పే కఠినమైన శాస్త్రాల్ని సులభతరం చేసి సామాన్యులకి అర్ధమయ్యేట్టూ పాపులర్ చేసింది తనే కాబట్టి. దీన్ని మనం పాటిస్తే తప్పేమిటన్న ప్రశ్నకి ఇప్పటికీ పాజిటివ్ గా రెస్పాండ్ అయ్యే వాళ్ళు టాలీవుడ్ లో తక్కువే. అదేదో విదేశీ సంస్కృతి అనుకుంటారు. సినిమా అనే కళే హాలీవుడ్ నుంచి  దిగుమతి అయినప్పుడు, ఎన్నో హాలీవుడ్ సినిమాలు స్ఫూర్తికీ, చక్కగా కాపీ చేసుకోవడానికీ అలవాలమై న్నప్పుడు- అవలా తయారవడానికి మూలమైన స్క్రీన్ ప్లే శాస్త్రాన్ని పరాయిది అనుకోవడమేమిటి?
         

          ఓ ఐదారు ఫ్లాపులు తీసిన ఒక సీనియర్ దర్శకుడు ఎట్టకేలకు శాస్త్రం విలువని గుర్తించి,  “డిస్కషన్స్ లో మీరు  స్ట్రక్చర్ కీ, క్యారక్టర్ కీ (ఇది పాసివ్ పాత్ర గా మారిపోకుండా ) కాపలా వుండండి” అని అన్నారంటే ఎందుకు?

         

          కాబట్టి అన్ని పాట్లూ పొరబాట్లూ ఫ్లాపులూ స్ట్రక్చర్  స్పృహతో వన్ లైన్ ఆర్డర్ వేసుకోక పోవడం వల్లే!
           

          మళ్ళీ మళ్ళీ చెప్పుకుందాం : స్ట్రక్చర్ వేరు, క్రియేటివిటీ వేరు. స్ట్రక్చర్ ని క్రియేటివిటీ తో కన్ఫ్యూజ్ చేయకూడదు. కథకి స్ట్రక్చర్ సార్వజనీనమైనది, ప్రపంచంలో ఎక్కడైనా ఒకలాగే  వుంటుంది. క్రియేటివిటీ స్థానిక మైనది, వ్యక్తిగత మైనది. స్ట్రక్చర్ శిలాశాసనం, ఈ భూగోళం ఉన్నంత వరకూ అది మారనే మారదు.  క్రియేటివిటీ కాలాల్ని బట్టి ఎప్పటికప్పుడు మారుపోతూంటుంది. స్ట్రక్చర్ లేకుండా కథని తయారు చేయలేరు, అది పునాదుల్లేకుండా ఇల్లు కట్టుకోవడం లాంటిది.  క్రియేటివిటీ ఆ పునాదులమీద కావాల్సిన డిజైన్లో ఇంటికి అందం చేకూర్చేది. బిగినింగ్- మిడిల్- ఎండ్  అనే మూడు విభాగాల  స్ట్రక్చర్ మారదుగాక మారదు. ఆ విభాగాల్లో వేటికవిగా బిజినెస్  స్వరూపాలు కూడా మారవు.

          బిగినింగ్ విభాగంలో పాత్రల పరిచయం, కథానేపధ్యం ఏర్పాటు, సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పన, చివర్లో సమస్య ఏర్పాటూ మాత్రమే  వుండాలి, మరొకటి ఉండరాదు.
         

          మిడిల్ లో ఆ సమస్యతో యాక్షన్ – రియాక్షన్ ల  పోరాటం,  ఆ సమస్యకి పరిష్కార మార్గం కనుగొనడం మాత్రమే వుండాలి, ఇక్కడ కూడా మరొకటి చొరబడ కూడదు.

         

          ఎండ్ విభాగం లో ఆ పరిష్కార మార్గంతో  ప్రత్యర్థిని శాశ్వతంగా ఓడించి విజయబాట పట్టడం ఉండాల్సిందే! అంటే, ఈ మొత్తం స్ట్రక్చర్ లో ఇక్కడ స్వేచ్చ లేదు, సొంత కవిత్వానికి ఆస్కారం లేదు. .
         

          ఈ విభాగాల లోపల వేసుకునే సీన్లతో స్వేచ్చ వుంది, సొంత కవిత్వం కూడా వుంటుంది. స్ట్రక్చర్ ప్రకారం, ఆ స్ట్రక్చర్ లో విభాగాల బిజినెస్సుల ప్రకారం వేసుకునే సీన్లని ఎలా ఎంత కళాత్మకం గా తీర్చిదిద్దుకోవచ్చో ఆ క్రియేటివ్ ప్రదర్శనంతా చేసుకోవచ్చు.  క్రియేటివిటీకి కొలమానాల్లేవు. ఒక సీనుని ఒక దర్శకుడు ఒకలా తీస్తే, ఇంకో దర్శకుడు ఇంకోలా తీస్తాడు.  క్రియేటివిటీ వ్యక్తిగతమనదే గాక, స్థాని కమైనది కూడా. స్థానికమైనది ఎలాగంటే- టాలీవుడ్ లో ఇక్కడి సీను ఇక్కడి నేటివిటీతో తీస్తే, అదే సీన్ని బాలీవుడ్ లో అక్కడి నేటివిటీలో వేరేగా తీస్తారు. కాబట్టి మారేది స్ట్రక్చర్ లోపల  సీన్ల రూపకల్పనే తప్ప, ఆ మొత్తం స్ట్రక్చర్ కాదు. స్ట్రక్చర్ వేరు, క్రియేటివిటీ వేరు. స్ట్రక్చర్ ని క్రియేటివిటీ తో కన్ఫ్యూజ్ చేయకూడదు.
         

          అలాగే స్క్రీన్ ప్లే వేరు, దర్శకత్వం వేరు. దర్శకుడు తన క్రియేటివ్ పవర్స్ తో షాట్లు తీసే విధానంగానీ, టేకింగ్ గానీ స్క్రీన్ ప్లే అన్పించుకోవు. అది దర్శకత్వం అన్పించుకుంటుంది. స్క్రీన్ ప్లే అంటే కథకి స్ట్రక్చర్, వన్ లైన్ ఆర్డర్, పాత్ర చిత్రణలు, టెంపో, సస్పెన్స్, థ్రిల్స్ వగైరా స్టోరీ టెల్లింగ్ టూల్స్ మొదలైన వాటన్నిటినీ సమకూర్చి పెట్టే   స్క్రిప్టు పరమైన కసరత్తే.  ఇవన్నీ సీన్ల క్రమంగా తెరమీద కన్పిస్తాయి- ఆ సీన్లని చిత్రీకరించిన విధానం స్క్రీన్ ప్లే అనుకోరాదు.

         

          ఈ స్పష్టత వున్నప్పుడు పనులు సులభంగా, వేగంగా జరుగుతాయి. ఎలాగంటే, వన్ లైన్ ఆర్డర్ వేస్తున్నప్పుడు అది దర్శకత్వంలో భాగం  కాదు, స్క్రీన్ ప్లే రచనలో ఒక వంతు కసరత్తు మాత్రమే . కాబట్టి ఆ వన్ లై ఆర్డర్ లో ఒక్కో సీను అనుకుంటున్నప్పుడు అప్పుడే విజువలైజ్ చేసుకోనవసరం లేదు. ఆర్డర్ ప్రకారం లో ఒక సీను అనుకుంటున్నప్పుడు, అది విజువల్ గా బావుంటుందా లేదా ఆలోచిస్తూ కూర్చుంటే ఎటూ తెమలదు. ఈ విజువలైజేషన్ సంగతి  లైన్ ఆర్డర్ వేసుకున్నతర్వాత చేపట్టే ట్రీట్ మెంట్ అప్పుడూ, ఫైనల్ గా డైలాగ్ వెర్షన్ అప్పుడూ చూసుకోవాల్సిన పని.

           

          లైనార్డర్ కేవలం మౌలికంగా కథని మాత్రమే  ఏర్పాటు చేస్తుంది. సీన్ల మధ్య సంబంధాన్ని కలుపుతుంది. సీన్ల మధ్య సంబంధమంటే- ఆ సీన్లలో వుండే పాత్రలు, పాత్రచిత్రణ, వాటి చర్యలు, భావోద్వేగాలు, సస్పెన్స్, థ్రిల్, టెంపో మొదలైన వాటి కంటిన్యూటీ-  వీటన్నిటినీ కలుపుకుని వుండే  సంబంధం. కాబట్టి ముందు వన్ లైన్ ఆర్డర్ గా కథ ఎలా వస్తోందో మాత్రమే చూసుకుంటూ పోవాలే తప్ప, అప్పుడే తెరమీద ఎలా కన్పిస్తుందబ్బా అని పోస్ట్ మార్టం చేపట్టకూడదు. ముందు అర్ధవంతమైన కథా నిర్మాణం మీదే దృష్టి పెట్టాలి. దీని వల్ల వన్ లైనార్డర్ అనే పని చాలా సులభమవడమే గాక, వేగవంతంగా పూర్తవుతుంది.
         

          సిడ్ ఫీల్డ్ రెండ్రోజుల్లో ఆర్డర్ వేసేయగలరంటే, విజువలైజ్ చేసుకుంటూ కూర్చుంటూ కాదు. ఇంకా కథే పూర్తి కాలేదు అప్పుడే విజువలైజేషన్ ఏమిటి? ఎప్పుడు చేయాల్సిన పని అప్పుడే చేయాలి. టిఫిన్ చేస్తూ కాఫీ కూడా తాగేస్తారా? కనుక ముందు సినాప్సిస్ లో క్లుప్తంగా వున్న కథని పెద్ద కథగా విస్తరించాలన్న ఏకైక దృక్పథంతో మాత్రమే సిడ్ ఫీల్డ్  కా స్పీడు వచ్చేస్తుందన్న మాట!!
         

          కాబట్టి వన్ లైన్ ఆర్డర్ వేయడానికి మొట్ట మొదటి ప్రాతిపదిక క్లుప్తం అనుకున్న కథ, లేదా రాసుకున్న సినాప్సిస్.  మరి లైనార్డర్ వేసేటప్పుడు ఆ సినాప్సిస్ ని ఎలా ఫాలో అవ్వాలి? సినాప్సిస్ లో 12 అంశాలు ప్రతిబింబించాలని గత అధ్యాయంలో చెప్పుకున్నాం. 1.ప్రధాన పాత్ర పరిచయంతో బాటు దాని రోజువారీ జీవితం, 2. ప్రధాన పాత్ర ఎదుర్కొనే సమస్య, [ బిగినింగ్ సమాప్తం, మిడిల్ ప్రారంభం] 3. ఆ సమస్యతో సంఘర్షణ, 4. ఒక పరిష్కారం కోసం వెతుకులాట, 5. ఓ మినీ పరిష్కర మార్గం తో కొత్త ప్రయత్నం – 6. ఓటమి, 7. ఆ ఓటమిలోంచి కొత్త మార్గం, 8. ఇక వెనక్కి రాలేని సంక్లిష్ట పరిస్థితి, 9. నిరాశా నిస్పృహలు, 10. మళ్ళీ కొత్త పరిష్కార మార్గం, [ మిడిల్ సమాప్తం, ఎండ్ ప్రారంభం] 11. దాంతో ముగింపు దిశగా అంతిమ పోరాటం, 12.ముగింపూ అన్నవి. సమస్య [బిగినింగ్]- సంఘర్షణ [మిడిల్] – పరిష్కారం [ఎండ్] .. ఇదీ సినాప్సిస్ స్ట్రక్చర్!

          వీటితోబాటు కొన్ని ఎలిమెంట్స్ తెలుసుకోవాలి : ఓపెనింగ్ సీన్, హీరో ఎంట్రీ, హీరోయిన్ ఎంట్రీ, విలన్ ఎంట్రీ, సహాయ పాత్రల ప్రపంచం, అందరి సుఖమయ లోకం, ఈ లోకాన్ని అప్సెట్ చేసి ఆందోళన సృష్టించే సంఘటన, తిరిగి ఆ లోకం లో శాంతిని స్థాపించే లక్ష్యంతో హీరో ప్రయాణం, ఈ ప్రయాణం లో విలన్ తో యాక్షన్ రియాక్షన్ ల ప్లే, హీరోకి ఎదురయ్యే విషమ పరీక్షలు, మరో వైపు హీరో లవ్ ఇంటరెస్ట్ సంగతి, పాటల  ప్లేస్ మెంట్, అవసరమైన యాక్షన్ దృశ్యాల కల్పన, అవసరమైన  కామెడీ దృశ్యాల సృష్టి, ఇంటర్వెల్ బ్యాంగ్ ( దాదాపు దశాబ్దంన్నర కాలంగా అమల్లో ఉంటున్న అవే ఓపెనింగ్ బ్యాంగ్ లు, ఇంటర్వెల్ బ్యాంగులు ఇప్పుడు ప్రేక్షకులని ఏమాత్రం ప్రభావితం చేయలేకపోతున్నాయి. వీటిని వీలయినంత త్వరగా మార్చాల్సిన అవసరముంది :  క్రియేటివిటీ అంటే ఇంతే..ఒక ధోరణికి కాలం చెల్లిపోయిందని సకాలంలో గుర్తించి వెంటనే మరో ధోరణిని ప్రవేశపెట్టడమే చలనశీలమైన క్రియేటివిటీ లక్షణం)  క్లయిమాక్స్, ముగింపూ మొదలైన ఓవరాల్  ఎలిమెంట్స్ తెలుకుని వుండాలి.
          

          ఇక సినాప్సిస్ లోని విషయం మొత్తాన్నీ ఒకేసారి ఎత్తుకుని ప్రారంభించాలా? అవసరంలేదు. సినిమా మొత్తాన్నీ ఒకసారి ప్రేక్షకులకి చూపెట్టడం లేదు. మధ్యలో విరామం ఇచ్చి చూపిస్తారు. చూసే వాళ్ళకే భారమన్పించకుండా ఒక విరామం ఇస్తున్నప్పుడు, రాసే వాళ్లకి రెండు అవసరం. అవి బిగినింగ్ ముగిశాక ఒకటి, మిడిల్ ముగిశాక మరొకటి. అంటే సినాప్సిస్ లో ఒక విభాగం ఆర్డర్ పూర్తయ్యాక తర్వాతి విభాగాని కెళ్ళడం ఉత్తమమ మన్నమాట.
          

          ఒక విభాగం తర్వాత మరొక విభాగం వారీగా పని చేసుకుంటూ పోవడం విజ్ఞత అన్పించుకుంటుంది. అప్పుడు స్క్రీన్ ప్లే మీద ఎక్కువ పట్టు లభిస్తుంది. మొదట కథని ఎన్ని సీన్లలో చెప్పాలుకుంటున్నామో  నిర్ణయించుకోవాలి. 80సీన్లలో అనుకుంటే ఆ సీన్లని విభాగాల వారిగా వాటి నిష్పత్తి ప్రకారం ఇలా విభజించుకోవాలి:  బిగినింగ్ 20 సీన్లు,  మిడిల్ 40 సీన్లు, ఎండ్ 20 సీన్లు..

          ఇప్పుడు బిగినింగ్  విభాగాన్ని తీసుకుని ఆ 20 సీన్ల కథనే  వర్కౌట్ చేయడం మొదలెట్టాలి. అంతకి మించి దృష్టి సారించకూడదు. ఈ విభాగం ఆర్డర్ వేయడం  పూర్తయ్యాకే, మిడిల్ విభాగం ఆర్డర్ 40 సీన్ల కెళ్ళాలి.  మిడిల్ విభాగం  ఆర్డర్ పూర్తయ్యాకే, ఎండ్ విభాగం 20 సీన్ల సంగతి చూడాలి.  ఇలా కంపార్ట మెంట లైజ్ చేసుకుని  ఆర్డర్ వేసుకోవడం వల్ల  కన్ఫ్యూజన్ వుండదు. దృష్టంతా ఆ విభాగం కథ మీదే, బిజినెస్ మీదే వుంటుంది.

          

           ఇప్పుడు గత చాప్టర్ లో ప్రస్తావించుకున్న ‘శివ’ సినిమా సినాప్సిస్ లోని బిగినింగ్ విభాగాన్నే ముందుగా తీసుకుందాం : 
          ఓ కాలేజీ ఎదుట అనుచరులతో ఎదురుచూస్తున్న గణేష్, జేడీ  సైగతో ఓ విద్యార్థిని హత మారుస్తాడు.

          

         జేడీ ఒక విద్యార్థి నాయకుడు. కాలేజీ లో ఎదురు లేని వాడు. ఆ కాలేజీ స్టూడెంట్ యూనియన్ కి ఏకపక్ష ప్రెసిడెంట్. గణేష్ ద్వారా జేడీ కి ఆ ప్రాంతం మీద గుత్తాధిపత్యం చెలాయిస్తున్న భవానీ అనే పెద్ద గూండాతో పరిచయం ఉంటుంది. ఇలా విద్యార్థులతో ఏర్పడిన  ఈ సంబంధంతోనే, మాచిరాజు అనే రాజకీయనాయకుడి నేర కార్యకలాపాలకి విద్యార్థులని ఉపయోగించుకుంటూ, మాచిరాజుకి వెన్నుదన్నుగా ఉంటాడు భవానీ.

          

           ఈ కాలేజీలోనే స్టూడెంట్ గా చేరతాడు శివ. అక్కడ మల్లి అనే విద్యార్ధి తో, ఆశా అనే ఇంకో విద్యార్థినితో స్నేహం పెంచుకుంటాడు.  అమ్మాయిల్ని ఇబ్బంది పెట్టడం, లెక్చరర్లని అవమానపరచడం వంటి పన్లతో అల్లరి చేస్తున్న జేడీకి శివ తారసపడతాడు. మొదటిసారి స్నేహితులు చెప్పారని జేడీ ని క్షమించినా, మళ్ళీ ఈసారి ఆశా తో మిస్ బిహేవ్ చేయడంతో, రెచ్చిపోయిన శివ సైకిలు చైను లాగి, జేడీ నీ అతడి గ్యాంగునీ చితగ్గొట్టేస్తాడు. అన్నాళ్ళూ ఎవరూ తనని ఎదిరించలేరన్న ధీమాతో ఉన్న జేడీ, ఈ శివ తెగింపు చూసి నిశ్చేష్టుడౌతాడు.

          

          ఈ బిగినింగ్ ని పరీశిలిస్తే, ఇందులో బిగినింగ్ తాలూకు బిజినెస్ అంతా వుంది : 1. ప్రథాన పాత్రని, ఇతర ముఖ్య పాత్రల్ని పరిచయం చేసి, కథా నేపధ్యాన్ని సృష్టించడం 2. ప్రధాన పాత్రకి సమస్య తలెత్తేందుకు ప్రేరేపించే  శక్తుల్ని చూపడం, 3. సమస్య తలెత్తే దిశగా పరిస్థితుల కల్పన 4. సమస్య ఏర్పాటు.

          

          ఈ బిజినెస్ ని ఎలా విస్తరించారో చూద్దాం :

          1. ప్రధాన పాత్ర శివతో పాటు, హీరోయిన్ ఆశానీ, ఇతర ఫ్రెండ్స్ పాత్రల్ని పరిచయం చేయడం; విలన్ భవానీ తో పాటు అతడి తాలూకు జేడీ,గణేష్, మాచిరాజు పాత్రల్ని పరిచయం చేయడం; విలన్ భవానీ పడగ నీడలో కాలేజీ వాతావరణం వున్నట్టు కథా నేపధ్యాన్ని సృష్టించడం...
 

          2. ప్రధాన పాత్ర శివకి సమస్య తలెత్తేందుకు ప్రేరేపించే శక్తులుగా  జేడీ, గణేష్ లని చూపడం

         3.  జేడీ చేష్టలతో శివకి సమస్య తలెత్తే దిశగా పరిస్థితుల కల్పన

         4.  సైకిల్ చైన్ లాగి జేడీ మీద తిరగబడ్డంతో శివకి భవానీతో సమస్య ఏర్పాటు అవడం.

          

          ఇప్పుడు సీన్ల వారీగా ఎలా ఆర్డర్ వేశారో చూద్దాం...

(ఇంకా వుంది) 

—సికిందర్  

సాంకేతికం- కెమెరా

ఛోటా కె. నాయుడు 

సాంకేతిక ఔన్నత్యం ఆత్మిక దాహాన్ని కూడా తీర్చగలిగే సాధనమైనప్పుడు, ఒక ‘అవతార్’ లా, ఇంకో ‘రోబో’ లా కాసుల కుంభవృష్టి కూడా కురుస్తుంది. పౌరాణిక ఛాయలున్న సమకాలీన పాత్రలే ప్రేక్షకుల ఆత్మిక దాహాన్ని తీర్చగల్గుతాయని ఎప్పుడో రుజువైంది. ఇలా ఆత్మిక దాహాన్ని తీర్చిన నాటి ‘మేజర్ చంద్రకాంత్’,  ‘కొండవీటి సింహం’ లాంటివి ఇప్పుడు తీస్తే, ఇంకింత భారీస్థాయిలో అత్యాధునిక సాంకేతిక హంగులన్నీ కలుపుకుని అదరగొట్టేట్టు వుండాలని నవతరపు ప్రేక్షకులు కూడా కోరుకుంటున్నారు.

          దీన్ని కరెక్టుగా గుర్తించారు సుప్రసిద్ధ ఛాయాగ్రాహకుడు ఛోటా కె. నాయుడు. ఏ వెండితెర మీద దృశ్యం చూసిన కొద్దీ చూడాలనిపిస్తుందో, అదింకా కాస్సేపుంటే బావుండన్పిస్తుందో, ఆ దృశ్యంలోని ప్రతీ అంశం తేటగా కళకళ లాడుతూ వుంటుందో, ఆ దృశ్యకారుడి పేరే  ఛోటా కె. నాయుడు. ఆయన చేతిలో కెమెరా ఓ మంత్ర దండం లాంటిది. ఈ రంగుల మంత్రదండపు మాయాజల్లులో తడిసి తరించని సూపర్ స్టార్ లేరు.  ఆ స్టార్స్ కి దాసోహం కాని ప్రేక్షకులూ లేరు...  ‘అడ్వాన్స్ అయిపోయారు ప్రేక్షకులు!’ అని కామెంట్ చేశారాయన. ‘ ప్రేక్షకుల కోసం ఇప్పుడింకెలా తీస్తే సక్సెస్ అవుతామో సరిగ్గా ఊహించి, రిస్కు చేసి, ఒక ‘అవతార్’ నీ, ఇంకో ‘రోబో’నీ తీశారు ప్రసిద్ధ దర్శకులు జేమ్స్ కామెరూన్, ఎన్. శంకర్ లు. డిస్కవరీ ఛానెళ్ళల్లో, ఇతర మీడియాల్లో ఎన్నోఆశ్చర్య గొలిపే ప్రోగ్రాముల్ని చూస్తున్న ప్రేక్షకులు,  సినిమాల్లోనూ ఆ స్థాయి దృశ్య వైభవాల్నే  కోరుకుంటున్నారు..’ అన్నారాయన.

     సినిమా అనేది ఎంత హైటెక్ హంగుల్ని కలుపుకున్నప్పటికీ ప్రేక్షకుల్ని కన్ఫ్యూజ్ చేయకూదదన్నారు. లేటెస్ట్ ‘బృందావనం’  సక్సెస్ ని మనసారా ఎంజాయ్ చేస్తున్న ఛోటా, ఆ సినిమాలో బ్రహ్మానందం దగ్గర్నుంచీ తారాగణమంతా తమని ఎంతో అందంగా ఛోటా గారు చూపించారని కురిపిస్తున్న ప్రశంసలకి స్పందిస్తూ- ‘అందంగా చూపించక పోతే ఇక నేనెందుకు? కెమెరామాన్ గా అది నా డ్యూటీ. అలా అందంగా చూపించడంతో బాటు, దర్శకులు ఏం కోరుకుంటున్నారో ఆ సన్నివేశ ఫీల్ ని రాబడుతూ పిక్చరైజ్ చేస్తాను’ అన్నారు.

             ఫీల్డులో అత్యధిక పారితోషికం పొందుతున్న ఛాయాగ్రాహకుడెవరైనా వుంటే అది తనే. ఐతే కెమెరామాన్ వేగంగా పనిచేయలేకపోతే నిమిష నిమిషానికీ నిర్మాత డబ్బు కోల్పోవాల్సి వస్తుందన్నారు. 

           ఇప్పుడు సినిమాలు ముడి ఫిలిం నుంచి డిజిటల్ కి మారుతున్న సంధి కాలంలో వున్నాయి. దీన్ని తాను తప్పక ఆహ్వానిస్తానన్నారు. కొంత సమయం తీసుకుని  చిన్న బడ్జెట్ లో డిజిటల్ సినిమా తీస్తానన్నారు. శబ్దాని కెప్పుడో డీటీఎస్ తో డిజిటలీకరణ జరిగిపోయింది, కెమెరాకీ డిజిటల్ తో అలాటి అవసరం లాగా, డిజిటల్ ఇంటర్మీడియేట్ ( డీఐ) ప్రక్రియ వచ్చిందన్నారు. ఈ డీఐ తో కూడా వెండి తెర మీద తనదైన ముద్ర ఏమాత్రం దెబ్బతినకుండా, దగ్గరుండి కలర్, లైటింగ్ కరెక్షన్స్ చేయించు కుంటానన్నారు. ఇక డెప్త్ విషయానికొస్తే, దాన్ని కాపాడే కలరిస్టులు మనకున్నారన్నారు. పోతే, మామూలు దృశ్యాల్ని కెమెరాతో చూస్తామనీ, గ్రాఫిక్స్ కయితే మనోనేత్రంతో చూడాల్సి వస్తుందనీ, గ్రాఫిక్స్ మెదడుకి మేత లాంటిదనీ  చమత్కరించారు.

         మరి కెమెరామానే దర్శకుడైతే అన్న ప్రశ్నకి, అప్పుడు తొంభై శాతం ఫెయిల్యూరే అన్నారు. అదెలా? ‘స్వార్ధం! సహజంగా కెమెరా మాన్ కుండే స్వార్ధం కొద్దీ సరౌండింగ్స్ అందంగా రావాలని దాని మీదే దృష్టి పెడతాడు. దర్శకుడైతే మొదటి నుంచీ స్క్రిప్టు మీద అవగాహనతో ఉంటాడు. సినిమా మూడ్, ఫీల్, ఫ్లో ల మీద అతడికి మంచి పట్టు వుంటుంది. కానీ నిత్యం పిక్చరైజేషన్ తోనే తలమునకలయ్యే కెమెరామాన్ ఆ మూడ్, ఫీల్, ఫ్లోలని కూడా పరిగణనలోకి తీసుకోవడంలో కొంత వెనుక బడతాడు. దీనివల్ల తను దర్శకుడిగా రాణించే లేక పోవచ్చు ‘ – అని వివరించారు.

             శ్యాం కె. నాయుడు తో బాటు, మరో ఐదారుగురు తన శిష్యుల్ని కెమెరామాన్లుగా తయారుచేసిన ఛోటా, 1991 లో ‘అమ్మ రాజీనామా’ తో డాక్టర్ దాసరి నారాయణ రావు స్కూల్ ల్ నుంచి సినిమాటోగ్రాఫర్ గా పరిచయమయ్యారు. ముందు విడుదలైన సినిమా ఇదే అయినా, పని చేయడం మొదలెట్టింది అల్లాణి శ్రీధర్ దర్శకత్వంలోని ‘రగులుతున్న భారతం’ కి. ఇప్పటికి ఆయన చేసిన సినిమాల సంఖ్య 56 కి చేరింది. ప్రస్తుతం కె. విజయభాస్కర్ దర్శకత్వంలో ‘ప్రేమ కావాలి’ కి పని చేస్తున్నారు. ‘భారీ సినిమాల మెగా బడ్జెట్లతో, టెక్నాలజీలతో పని చేసిన అనుభవమున్న మీరు, ఒక సాధారణ  ప్రేమ సినిమాకి ఎలా న్యాయం చేయగలరు? ఇది కూడా అంతేసి బడ్జెట్ భారంతో పాటు టెక్నాలజీ హంగామా కూడా మోయాల్సిందేనా?’ అన్న మరో ప్రశ్నకి, అదేం కాదన్నారు. దీని బడ్జెట్ నీ, పనిదినాలనీ దృష్టిలో పెట్టుకుని, క్వాలిటీతో ఎక్కడా రాజీ పడకుండా చిత్రీ కరిస్తున్నానన్నారు. రామానాయుడు స్టూడియోలో ‘ప్రేమ కావాలి’ లోని ఓ పాటని చిత్రీకరిస్తూ గ్యాప్ లో ఈ కబుర్లన్నీ చెప్పిన ఛోటా, ఈ సినిమాకి రెగ్యులర్ 435 కెమెరానే వాడుతున్నానన్నారు. అయితే మాస్టర్ ప్రైమ్ లెన్స్ తో షూట్ చేస్తున్నానన్నారు. ఈ లెన్స్ ప్రత్యేకత  మండుటెండల్లో షూట్ చేసినా కూడా దృశ్యాన్ని చెక్కుచెదర నివ్వదన్నారు ఛోటా కె. నాయుడు.

― సికిందర్ 

నవంబర్ 2010 ‘ఆంధ్రజ్యోతి’