660 - స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు -1

     సినిమాలు కమర్షియల్ విజయాలు సాధించాలంటే వాటి కథలు స్ట్రక్చర్ లో వుండాల్సిందే. ఒక్కోసారి అదేపనిగా స్ట్రక్చర్ - స్ట్రక్చర్ - స్ట్రక్చర్ అనే ఒకే చట్రం విసుగు పుట్టిస్తుంది. స్ట్రక్చర్ లోంచి బయటికొచ్చి స్వేచ్ఛగా, ఏ బంధనాలూ లేని కథా రచన చేసుకోవాలన్పిస్తుంది. కానీ ప్రేక్షకులు అన్ కాన్షస్ గా తెలివైన వాళ్ళు - బాక్సాఫీసు దగ్గర మొహమాటం లేకుండా ఢమాల్ మన్పిస్తారే ...ఎలా? ప్రేక్షకులు పోనీలే పాపమనుకుంటే ఎక్కడ పడితే అక్కడ దేశవ్యాప్తంగా థియేటర్లు వరల్డ్ మూవీస్ తో కూడా కిటకిటలాడేవి. టాలీవుడ్ లో వరల్డ్ మూవీస్ వ్యసనపరులు విరగదీసి వరల్డ్మూవీసు లాంటి మీసం లేని తెలుగు కళా ఖండాలు  తీసేసి ఎలాపడితే అలా  హిట్లు కొట్టేవాళ్ళు. రాయికేసి కొట్టినా గట్టి బ్యాంగ్ తో హిట్టయ్యేవి. కాబట్టి అంత సీనులేదు స్ట్రక్చర్ లేకపోతే. ఎక్కడెక్కడి మారుమూల ప్రాంతీయ సినిమాల ప్రేక్షకులూ, ఇప్పుడు నీ ఆర్టు సినిమాలు కాదు తండ్రీ, కాస్త పచ్చి కమర్షియల్ మూవీసు తీసి చూపిస్తావా చస్తావా అంటూంటే –ప్రాంతీయ సినిమాలు బాలీవుడ్ తోలుకప్పుకుని ప్రేక్షకుల చేతిలో  తోలుబొమ్మ లాటలైపోతూంటే – స్ట్రక్చర్ అనే తద్దినం తప్పదు గాక తప్పదు.

          ఇందుకే ఒకరి నిజ జీవిత కథతో బయోపిక్ అయినా సరే, సినిమాగా ఆడాలంటే ఖచ్చితంగా స్ట్రక్చర్ లో పెట్టి తీరాలని ప్రతీ హాలీవుడ్ స్క్రీన్ ప్లే నిపుణుడూ హెచ్చరిస్తున్నాడు. ఇక్కడొక తేడా వుంది బయోపిక్స్ తో – విజయగాథలు, పరాజయ గాథలు అని. నిజానికి సాంకేతికంగా విజయానికి సంబంధించిన కథల్ని గాథలు అనకూడదు.  కథ అంటేనే స్ట్రక్చర్ లో వుండేది. విజయానికి సంబంధించిన కథలు స్ట్రక్చర్ లోనే వుంటాయి. స్ట్రక్చర్ లో  వుండనివి గాథలు. ఇవి పరాజయాలకి వర్తిస్తాయి. కాబట్టి అవి పరాజయ గాథలవుతాయి. విజయాలకి సంబంధించిన వాటిని సౌలభ్యంకోసం విజయగాథలనేస్తున్నాం గానీ, సాంకేతికంగా అవి కథలు. 

     కథల్లో యాక్టివ్ పాత్ర వుంటుంది. అదే దాని గోల్ కొద్దీ  ఆటోమేటిగ్గా స్ట్రక్చర్ ని ఏర్పాటు చేసేస్తుంది. ఇలా యాక్టివ్ పాత్ర తప్ప ఇంకేదీ – పాసివ్ పాత్ర సహా - స్ట్రక్చర్ ని ఏర్పాటు చేయదు గాక చేయదు.  స్ట్రక్చర్ ని ఏర్పాటు చేయకపోతే అది కథవదు, గాథవుతుంది. పైసా, మొగుడు, బ్రహ్మోత్సవం వంటివి స్ట్రక్చర్ లో లేని గాథలే. కాబట్టి అవి అంత భీకర ఫ్లాపులయ్యాయి. ప్రాథమికంగా కథకీ గాథకీ తేడా తెలుసుకోక కోట్లకి కోట్లు పెట్టి సినిమాలు తీసేస్తే – సూపర్ స్టార్లున్నా ఇంతే సంగతులు.  

          విజయంతో కూడిన బయోపిక్ కి స్ట్రక్చర్ వుండాల్సిందే. విజయం లేని ట్రాజిక్  బయోపిక్ కి స్ట్రక్చర్ లేకున్నా ఫర్వాలేదు. ఐతే అసలు బయోపిక్ అని దేన్ని అంటారు? ఇటీవల ఒకతను డైలాగ్ వెర్షన్ కూడా రాసుకుని కథ విన్పించాడు. అది కథలా లేదు. పాత్ర ఏదో సమస్యతో కష్టాలు పడుతూనే వుంది. పడీ పడీ చచ్చిపోయింది. ఇదేంటంటే, బయోపిక్ అన్నాడు. ఎవరి బయోపిక్ అంటే, తను సృష్టించిన పాత్ర బయోపిక్ అన్నాడు. బయోపిక్ అంటే నిజవ్యక్తి కథ అని కూడా తెలీని తనంతో డైలాగ్ వెర్షన్ కూడా రాసేసుకుని బయోపిక్ అని ఫిక్సయిపోయాడు. 

          నువ్వు సృష్టించిన కల్పిత పాత్రతో కథని  బయోపిక్ అనరు, దేవుడు చేసిన మనిషితో వుండే నిజ జీవిత కథని బయోపిక్ అంటారంటే, అర్ధం జేసుకునే స్థితిలో లేడు. కాబట్టి దీన్ని యాక్టివ్ పాత్రగా చేసి, లక్ష్యం ఏర్పాటు చేసి, స్ట్రక్చర్ లో పెట్టి, కథగా మార్చమంటే- ‘మీరు స్ట్రక్చర్ లోంచి బయటికి రండి’ అన్నాడు. స్ట్రక్చర్లోంచి బయటికొస్తే, ఎలా రాయాలో నేర్పుతావా అంటే సమాధానం లేదు. 

          అతను రాసుకున్నది సినిమాకి పనికిరాని గాథ. ట్రాజడీ కూడా పైగా. పాత్రకి సమస్యని పరిష్కరించుకోవాలన్న గోల్ లేదు. చావే పరిష్కారంగా పరాజయ గాథలా వుంది. ‘అల్లూరి సీతారామరాజు’ బయోపిక్ చివరికి ట్రాజడీయే అయినా, ఆయన లక్ష్యం కోసం చేసిన పోరాటంలో మరణించాడు. కాబట్టి పాసివ్ పాత్ర కాలేదు. వీరమరణంతో యాక్టివ్ పాత్రయాడు. 

          వివిధ బయోపిక్స్ ని చూసి, తామూ అలాంటిది తీయాలని ఉబలాటపడి,  తోచిన కల్పిత పాత్రొకటి సృష్టించుకుని,  బయోపిక్ గా  చెప్పుకుంటే నవ్వుతారు ప్రేక్షకులు. ట్రాజడీ గాథగా బయోపిక్  తీయాలన్నా అలాంటి నిజవ్యక్తి కథ ఎక్కడో వుండాల్సిందే. అప్పుడు ప్రేక్షకులు విజయమా, పరాజయమా పట్టించుకోరు. యాక్టివా, పాసివా చూడరు. ఆల్రెడీ ఆ వ్యక్తి  జీవితం తెలిసే  వుంటుంది కాబట్టి, బయోపిక్ ని ఆ దృష్టితోనే చూస్తారు.

          ఇలా వచ్చిందే సంజయ్ దత్ ట్రాజిక్ బయోపిక్. విజయంతో కూడిన బయోపిక్స్ ని  చూస్తే, మనం కూడా అలా చేయాలని అవి స్ఫూర్తి నిస్తాయి. అపజయంతో కూడిన బయోపిక్స్ ని చూస్తే, మనమూ అలా చేయకూడదని హెచ్చరిక చేస్తాయి. 

          ఈ రెండోది చేసేదే  ‘సంజు’ ట్రాజిక్ బయోపిక్. సంజయ్ దత్ అనే బాలీవుడ్ స్టార్ గురించి తెలిసిన అసమర్ధ జీవిత కథే కాబట్టి, దీని జానర్ లక్షణం కొద్దీ (ట్రాజడీ), స్ట్రక్చర్ లో లేకపోయినా కమర్షియల్ విలువకి లోటు రాలేదు. ‘డర్టీ పిక్చర్’ కూడా తెలిసిన సిల్క్ స్మిత విషాద గాథే కాబట్టి  కమర్షియల్ గా ప్రశ్నార్ధకం కాలేదు. ఎటొచ్చీ కల్పిత  పాత్రతో ట్రాజడీలు తీస్తేనే వస్తుంది సమస్య.

***

     బయోపిక్ ఎలాటిదైనా అందులో సమస్య వర్తమానంతో కనెక్ట్  అయితే మంచిదన్నారు పండితులు. ‘సంజు’ లో ఇప్పటి రోజులతో  కనెక్ట్ అవుతున్న డ్రగ్స్ సమస్య, అక్రమాయుధాల సమస్యా వున్నాయి.  కాబట్టి మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ కుదిరింది. ఈ మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ వల్ల ఇంకా యూనివర్సల్ అప్పీల్ కూడా కుదిరింది. పైగా యంగ్ సంజయ్ జీవితంతో  యూత్ అప్పీల్ కూడా కుదిరింది. 

          క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్ కొచ్చి దీనికి స్ట్రక్చర్ లేదు, కుదరదు, అవసరం లేదు. ఎందుకంటే ఫస్టాఫ్ ఒక జీవిత ఘట్టం (డ్రగ్స్) తో, సెకండాఫ్ ఇంకో జీవిత ఘట్టం (గన్స్) తో వుంది. స్ట్రక్చర్ లో వున్న స్క్రీన్ ప్లే ఒకే ఘట్టంతో,  దాని చుట్టూ సంఘర్షణతో, ఒకే పూర్తి నిడివి కథగా వుంటుంది. ఫస్టాఫ్ ఒక కథ, సెకండాఫ్ ఇంకో కథగా వుండదు. వుంటే సెకండాఫ్ సిండ్రోం అనే సుడిగుండంలో పడి గల్లంతై పోతుంది సినిమా జాతకం. ఇలాటివి చాలా చూశాం. 

          ‘సంజు’ బయోపిక్ దీనికి అతీతం. కారణాలు పైన చెప్పుకున్నవే. ఈ రెండు జీవిత ఘట్టాలకీ కవరింగ్ లెటర్ లాగా ఇంకో ఘట్టముంది : ఫైనల్ గా సంజయ్ జైలు శిక్ష అనుభవించే ఘట్టం. అంటే 80 లలో డ్రగ్స్ ఘట్టం, 90 లలో గన్స్ ఘట్టం, 2000 లలో జైలు శిక్ష ఘట్టమూ అన్న మాట. ఇలా త్రికాలాల కథగా అలంకరణ చేశారు. రెండు భూత కాలాలు, ఒక వర్తమాన కాలం. 

          ఇలా వొక ఫ్రేమింగ్ చేసుకున్న తర్వాత, కథని దేంతో  మొదలెట్టాలి? వర్తమాన కాలంతోనే మొదలెట్టాలని ఇంగిత జ్ఞానం చెప్తుంది. వర్తమానం లోంచి మొదటి ఘట్టంలోకీ,  ఆ తర్వాత  మళ్ళీ వర్తమానం లోంచి రెండో ఘట్టంలోకీ ప్రయాణించాలి. వర్తమానం రియల్ టైం అనుకుంటే,  దీని ప్రేరణతో వచ్చే రెండు ఘట్టాలూ డ్రీం టైమ్ (ఫ్లాష్ బ్యాక్స్) అవుతాయి. అంటే ఈ కథని ఫ్లాష్ బ్యాకులతో చెప్పాలన్న మాట. ఫస్టాఫ్ డ్రగ్స్ ఫ్లాష్ బ్యాక్, సెకండాఫ్ గన్స్ ఫ్లాష్ బ్యాక్ విడివిడిగా.

          వీటికి ప్రధాన పాత్ర ఎవరు? సంజునే. ప్రధానపాత్రగా అతనేం చేస్తున్నాడు? ఏమీ చేయడం లేదు, సమస్యలు సృష్టించుకుని లబోదిబో మంటున్నాడు. ఫస్టాఫ్ డ్రగ్స్ సమస్యతో, సెకండాఫ్ గన్స్ సమస్యతో. నిజ జీవితంలోనే అతను పాసివ్ పాత్ర. కాబట్టి బయోపిక్ అనే ఈ సినిమాలోనూ సమస్యలతో పోరాటం చేయలేడు. అంటే అప్పుడు ఈ ఫస్టాఫ్,  సెకండాఫ్ లని డాక్యుమెంటరీ పద్ధతిలో చెప్పాలా? డ్రగ్స్ తో ఒక కథ ముగిసి, గన్స్ తో ఇంకో కథగా వుండే ఎపిసోడిక్ స్టార్ అండ్ స్టాప్  అనే డాక్యుమెంటరీ కథనం సరిపోతుందా? ఎందుకూ, ఈ రెండిటినీ కలిపి వుంచే  రియల్ టైం  కథ వుందిగా? అందులో ఒక గోల్ వుందిగా – ఈ రెండు ఘట్టాలనీ కలిపి తన జీవితంగా పుస్తకం అచ్చేసుకోవాలని? దాంతో టెర్రరిస్టు అనే ముద్ర చెరిపేసుకోవాలనీ? అది గోల్ అవదు. కేవలం ఈ రెండు ఘట్టాలూ వెల్లడించుకోవడానికి ప్రేరేపించే వొక కారణం మాత్రమే అది. 

     మరి ఈ రెండు ఘట్టాలనీ కలిపి వుంచే ఇంకో హుక్ లేదా, ఎలిమెంట్ ఏది? సంజు జీవితంలో ఇంకెవరెవరున్నారు? ఈ రెండు ఘట్టాలనీ నడిపించే వ్యక్తులు కాక ఇంకెవరి ప్రసక్తీ  ఇక్కడ అవసరం లేదు. మొదటి ఘట్టం నడవడానికి మొదటి ఫ్రెండ్, రెండో ఘట్టం నడవడానికి రెండో ఫ్రెండ్ వున్నారు. అయినా వేర్పాటు అలాగే వుంది. అయితే సంజుకి  తండ్రి సునీల్ దత్ వున్నాడు.  ఆయనేం చేశాడు నిజ జీవితంలో? రెండు ఘట్టాల్లోనూ  సంజుని కాపాడుకోవడానికి నానా కష్టాలూ పడ్డాడు. అయితే సంజు బయోపిక్ కి ఈయనే రియల్ హీరో. సాంకేతికంగా గాడ్  ఫాదర్  క్యారెక్టర్.  గోల్ ఈయనకే వుంది. ఈయన గోల్ తో బలమైన ఎమోషనల్ త్రెడ్ ఏర్పడింది. ఈ ఏకీకృత ఎమోషనల్ ట్రేడ్ తో ప్రథమార్ధ, ద్వితీయార్ధ ఘట్టాలు రెంటికీ  ఈయన బలమైన అనుసంధాన కర్తగా ఏర్పడ్డాడు.  

          మరి ఈ మొత్తం ఈ బయోపిక్ ని ఏ ప్రధాన రసం ఆధారంగా చెప్పాలి?  ఫాదర్ సెంటి మెంట్ ఆధారంగానే. యూనివర్సల్ అప్పీల్. తండ్రీ కొడుకుల లవ్ అండ్ హెట్ రిలేషన్ షిప్. యూనివర్సల్ అప్పీల్. మరి ఉపరసాలూ? వున్నారుగా ఇద్దరు ఫ్రెండ్స్- ఒకడితో ఫస్టాఫ్ లో  బ్యాడ్ ఫ్రెండ్ షిప్, ఇంకొకడితో సెకండాఫ్ లో గుడ్ ఫ్రెండ్ షిప్. యూనివర్సల్ అప్పీల్.

          ఇప్పుడు ఈ అవుట్ లైన్ ని బద్ధకించకుండా పేజీలకి పేజీలు  సినాప్సిస్ రాసేయ్! రాసేసి? అప్పుడు ఆర్డర్ వేద్దాం. ఎప్పుడు? రేపే! ఇంతలో అంత రాయాలా? రాయకపోతే మట్టిలో కలిసిపో! స్క్రీన్ ప్లేకి షార్ట్ కట్స్ లేవు !

―సికిందర్ 

         

659 :రివ్యూ!

రణ్‌బీర్ కపూర్, దియామీర్జా, అనూష్కా శర్మ, సోనమ్ కపూర్, పరేష్ రావల్, మనీషా కోయిరాలా, విక్కీ కౌశల్, జిమ్ శర్భ్, తదితరులు
రచన : అభిజాత్ జోషి, రాజ్ కుమార్ హిరానీ
సంగీతం : ఏఆర్ రెహమాన్, రోహన్ రోహాన్ తదితరులు, ఛాయాగ్రహణం : రవివర్మ
బ్యానర్స్ : వినోద్ చోప్రా ఫిలిమ్స్, రాజ్ కుమార్ హిరానీ ఫిలిమ్స్
నిర్మాతలు : విధు వినోద్ చోప్రా, రాజ్ కుమార్ హిరానీ  
విడుదల : జూన్ 29, 2018
***

            హిందీలో ప్రస్తుతం బయోపిక్ ల సీజన్ నడుస్తోంది. స్టార్స్ కోసం ఫార్ములా పాత్రల సృష్టికి కాలం చెల్లిపోయినట్టుంది. మేఘనా గుల్జార్ అన్నట్టు, నిజ జీవితంలో హీరోలెందరో వున్నారు - వాళ్ళ నిజ కథలు చెబితే స్టార్స్ కి పాత్రల కొరత తీరిపోతుంది. జనరల్ మానెక్ షా జీవిత కథతో మేఘనా గుల్జార్ తీస్తున్న ఒక బయోపిక్, 1948 లో మొదటి ఒలింపిక్ మెడల్ గెల్చిన హాకీ టీము కథతో  ఇంకో బయోపిక్ ‘గోల్డ్’ వంటి స్టార్ మూవీస్ విరివిగా తెరకెక్కుతున్నాయి. ఇదే కోవలో సంజయ్ దత్ జీవితం మీద జీవించి వున్నప్పుడే బయోపిక్ వచ్చింది. జీవించి వున్నప్పుడే బయోపిక్ అవసర మెందుకేర్పడిందంటే, తను మీడియా బాధితుడు కాబట్టి. తనకి తాను చేసుకున్న హాని కంటే,  మీడియా తనకి చేసిన అన్యాయమే ఎక్కువన్న ఆక్రందనతో ఈ బయోపిక్ ని ఉద్దేశించినట్టు కనబడుతోంది. చివర్లో మీడియామీద వ్యంగ్యాస్త్రాలు విసురుతూ, పాట కూడా పెట్టించాడు - ఛపీ జిస్ కీ ఖబర్, బనీ ఉస్ కీ ఖబర్ (ఎవడి మీద వార్త పడితే వాడికి సమాధే)!
          ‘పీకే’ సక్సెస్ తర్వాత రాజ్ కుమార్  హిరానీ తొలిసారి చేసిన ఈ బయోపిక్ ప్రయత్నం ఎలావుందో ఒకసారి ఈ కింద చూద్దాం...

కథ

       సుప్రసిద్ధ నటుడు, నిర్మాత, దర్శకుడు సునీల్ దత్ (పరేష్ రావల్), సుప్రసిద్ధ నటి నర్గీస్ (మనీషా కోయిరాలా) ల కుమారుడు సంజయ దత్ (రణబీర్ కపూర్) అలియాస్ సంజు. ఇతన్ని హీరోగా పరిచయం చేస్తూ ‘రాకీ’ అనే సినిమా ప్రారంభిస్తాడు సునీల్ దత్. దర్శకుడుగా తండ్రి కాఠిన్యానికి కుమిలి పోతూంటాడు సంజు. ఫ్రెండ్ జుబిన్ మిస్త్రీ (జిమ్ శర్భ్) సంజుని  వూరడిస్తూ డ్రగ్స్ అలవాటు చేస్తాడు. తల్లి క్యాన్సర్ తో మంచాన పడుతుంది. తల్లి దగ్గరున్నప్పుడు కూడా డ్రగ్స్ మత్తులోనే వుంటాడు. సినిమా విడుదలకి మూడ్రోజుల ముందు తల్లి చనిపోతుంది. అటు ప్రేమించిన రూబీ (సోనమ్ కపూర్) అతడి డ్రగ్స్ అలవాటు చూసి  దూరమైపోతుంది. పిచ్చి వాడైపోతాడు సంజు. దీంతో అమెరికాలో వున్న ఇంకో ఫ్రెండ్ కమలేశ్ (విక్కీ కౌశల్), ఇక సంజు తండ్రిని కలుసుకుని అతణ్ణి కాపాడుకోమని బతిమాలుకుంటాడు. అప్పుడు సునీల్ దత్, సంజుకి మాదకద్రవ్యాలని వదిలించినా. సంజు ఇంకో పెద్ద సమస్య తెచ్చుకుని జైలు పాలవుతాడు. ఇప్పుడు సునీల్ దత్, సంజుని రక్షించుకోవడానికి ఏ ప్రయత్నాలు చేశాడు, చివరికి  సంజూ ఏమయ్యాడూ అన్నది మిగతా కథ.

ఎలా వుంది కథ

       సాధారణంగా బయోపిక్స్  విజయగాథలతో వుంటాయి. సంజు బయోపిక్ పతనావస్థ గాథతో వుంది. ట్రాజడీ పాత్ర కాబట్టి ఇది కథా లక్షణాలతో గాక, గాథకి సరిపడే పాసివ్ పాత్ర కథనంతో వుంది. ప్రముఖ వ్యక్తికి చెందిన, తెలిసిన బయోపిక్కే కాబట్టి పాసివ్ పాత్రయినా ప్రేక్షకులు ఇబ్బంది పడరు. అదే ఇంకేదైనా కాల్పనికం అయితే ఎంత పెద్ద స్టార్ నటించినా  గాథగా అట్టర్ ఫ్లాపవుతున్న వైనాలు చూస్తున్నాం. ఈ బయోపిక్ ఉద్దేశం సంజు తనని మహోన్నతుడుగా చూపించుకోవడం కాదు. తనమీద మీడియా వేసిన టెర్రరిస్టు మచ్చని తొలగించుకునే క్రమంలో వాస్తవాలు వెల్లడించుకునే వాంగ్మూలం మాత్రమే. చివరికి కోర్టులో జడ్జి సైతం తీర్పు చెప్తూ - నువ్వు టెర్రరిస్టువి కావు - అని స్పష్టం చేస్తూ - అయితే అక్రమాయుధాల కేసు నిరూపణ అయింది గనుక ఆరేళ్ళు జైలు శిక్ష విధిస్తున్నానని ప్రకటించినా, టెర్రరిస్టు కాదనే అంశాన్ని  హెడ్డింగుల్లో ప్రధానం చేయకుండా - సంజయ్ కి ఆరేళ్ళు జైలుశిక్ష- అంటూ పాక్షిక, సెలెక్టివ్, నెగటివ్ హెడ్డింగులు పెట్టి అప్పుడు కూడా మీడియా అన్యాయం చేసిందన్న ఆక్రందనతో, సంజయ్ దత్ తన కథ రాజూ హిరానీకి రోజుల తరబడి చెప్పుకుని సినిమాగా తీయమన్నాడు. దీంతో కథా ప్రయోజనం కూడా నెరవేరింది  – యుక్త వయసులో తెలియక చేసేసే తప్పులు ఎలా మెడకి చుట్టుకుంటాయో నేటి యువతకి ఒక హెచ్చరికని పంపుతూ. 

ఎవరెలా చేశారు 

      బర్ఫీ, రాక్ స్టార్ లవంటి హిట్స్ లో నటించాక రణబీర్ కపూర్ అంటే ఏమిటో ఎప్పుడో రుజువైపోయింది. తాతగారు రాజ్ కపూర్ మృతితో బాటే ఆర్కే ఫిలిమ్స్ అంతరించిపోయిందని రణబీర్ అనడం నిజమే గానీ, వంశంలో నటులు అంతరించి పోలేదనడానికి తనే నిలువెత్తు సాక్ష్యం. తను నట రాక్షసుడు. ఇప్పుడు సంజయ్ దత్ అయి వచ్చాడు. సంజుబాబా తో పోలికలు కలవడం తనకి పెద్ద పెట్టుబడియే అయినా,  మిగతా సంజుబాబా హావభావాలూ శరీర భాషా సొంతం చేసుకోవడం అతి కష్టమైన పనే. దీన్ని సమున్నతంగా పోషించాడు. ఈసంకీర్ణ పాత్రకి హస్యముంది, ఆవేశముంది, ఆందోళన వుంది, ఏడుపూ వుంది. వీటన్నిటి అంతర్వాహినిగా బోల్డు కన్యూజన్ తో వుండే మనస్తత్వముంది. ఈ అయోమయపు మనస్తత్వానికి, జీవితంలో ఒక దశలో -  ఫస్టాఫ్ లో డ్రగ్స్ బానిస హద్దులున్నాయి. ఇంకో దశలో - సెకండాఫ్ లో గన్స్ తో స్వయం కృతాపరాధపు వ్యధ హద్దుగా వుంది. ఈ రెండు దశలకీ, మూల బిందువైన అయోమయపు మనస్తత్వాన్నీ స్థావరంగా  చేసుకుని, ఆయా అనుబంధ భావోద్వేగాల పాలన  చేశాడు. సినిమా విడుదల రోజు థియేటర్ మెట్ల మీద విచలితుడై తండ్రికి చెప్పుకునే సన్నివేశం జీవితపు మొదటి దశలో పతాక స్థాయి నటన. మొదట్నుంచీ సంజుబాబా జీవితంలో చేతులారా చేసుకున్న ట్రాజడీ తప్ప మరేమీ లేదు. ఈ విషాదాన్ని నమ్మించకుండా నమ్మిస్తూ, తను మాయమైపోయి – సాక్షాత్తూ  యంగ్ సంజయ్ దత్ నే చూస్తున్నామా అన్నంత మాయలోకి నెట్టేశాడు ప్రేక్షకుల్ని రణబీర్ కపూర్. 

      సునీల్ దత్ పాత్రకి, ఎత్తు విషయంలో కొంచెం ఇబ్బంది వున్నా పరేష్ రావల్ సాధ్యమైనంత న్యాయం చేశాడు. మొత్తం సంజయ్ దత్ కేసులో ఇరుక్కున్న కాలమంతా అతడి ఇంట్లో పరిస్థితి ఎలా వుండేదో బయటి ప్రపంచానికి తెలీదు. సంజుబాబా ఘనకార్యాలు ఎప్పటికప్పుడు మీడియా ద్వారా మనకి తెలుస్తున్నవే. కానీ సంజు పెట్టే కష్టాలకి తండ్రి సునీల్ దత్ మనోభావాలేమిటి, ఎలా బిహేవ్ చేసేవాడు ఎవరికీ తెలీదు ఈ సినిమా చూసే దాకా. సునీల్ దత్ ఐదు సార్లు వాయువ్య ముంబాయి స్థానానికి ఎంపీగా వుంటూ,  కేంద్ర మంత్రిగా 2005  లో కన్ను మూశాడు. కానీ సినిమాలో అతణ్ణి రాజకీయ నాయకుడు అన్నట్టుగా ఎక్కడా చూపించలేదు. పార్టీ గుర్తులు, రంగులు కూడా వాడలేదు. కేవలం ఇంటిదగ్గర వుండే సాధారణ తండ్రిగా మాత్రమే చూపించారు. దీనివల్ల కష్టకాలంలో కుటుంబంలో ఆయన ఎలా వుండేవాడో ఫోకస్ చేయడానికి కుదిరింది. దేనికీ ఆవేశ పడకుండా, కుమిలిపోకుండా, కోప్పడకుండా, పల్లెత్తు మాటనకుండా, రాజకీయంగా ఎవర్నీ నిందించకుండా, పాతికేళ్ళూ కొడుకుని దారిని పెట్టే ప్రయత్నాల్లో ఎంతో ఓర్పు వహించి, హూందాగా ప్రవర్తించే సునీల్ దత్ నే చూస్తాం. కొడుకు జైల్లో కింద పడుకుంటాడు కాబట్టి తను కూడా కింద పడుకోవాలి, కొడుక్కి జైల్లో ఫ్యానుండదు కాబట్టి తనూ ఫ్యానేసుకోకూడదు –అన్న సెంటిమెంట్లతో మహోన్నతుడుగా కన్పిస్తాడు. అయితే కొడుకుని ఎంత ప్రేమించినా స్నేహితుడు కాలేకపోవడం కన్పిస్తుంది. ఇదంతా పరేష్ రావల్ డిగ్నిఫైడ్ గా పోషించి సునిల్ దత్ ని ప్రపంచానికి ఎరుకపర్చాడు.

         సునీల్ దత్ భార్య నర్గీస్ సంక్షిప్త పాత్రలో మనీషా కోయిరాలా కన్పిస్తుంది. బ్రెయిన్ ట్యూమర్ తో మరణించిన సంజయ్ మొదటి భార్య రిచా శర్మ, విడాకులు తీసుకున్న రెండో భార్య రియా పిళ్ళై, బావ బాలీవుడ్ స్టార్ కుమార్ గౌరవ్,  ఇద్దరు సోదరీ మణులు (పెద్ద సోదరి ప్రియా దత్, ఎంపీ) తదితరులు ఈ బయోపిక్ లో కనిపించరు. ఒకటి రెండు సీన్లలో నామమాత్రంగా  ప్రియా దత్ పాత్ర కనిపిస్తుంది. ఈ బయోపిక్ సంపూర్ణ సంజయ్ జీవిత కథా సరిత్సాగరం కాదు. అతను  ఎందుకు ప్రసిద్ధి చెందాడో ఆ రెండు విషయాల గురించే. వాటికి సంబంధించిన ప్రధాన పాత్రలతోనే. ఇలా సంజయ్ ప్రస్తుత భార్య మాన్యత (దిల్ నవాజ్ షేక్ అసలు పేరు), ఇద్దరు పిల్లలు ఈ బయోపిక్  లో కన్పిస్తారు. మాన్యతగా దియా మీర్జా నటించింది. పెద్దగా స్కోపున్న పాత్ర కాదు. 

          సంజయ్ ఫ్రెండ్స్ గా నటించిన జిమ్ శర్భ్, విక్కీ కౌశల్ ల పాత్రలు విరుద్ధ స్వభావాలతో వుంటాయి. ఫస్టాఫ్ డ్రగ్స్ కథలో సంజయ్ ని స్వార్ధానికి వాడుకుని చెడగొట్టే ద్రోహిగా జిమ్ శర్భ్ కన్పిస్తాడు. సెకండాఫ్ గన్స్ కథలో సంజయ్ బాగు కోరి కష్టపడే నిస్స్వార్ధ పరుడైన మిత్రుడిగా కన్పిస్తాడు. ఇతడికే ఎక్కువ మార్కులు పడతాయి. 

     ఈ మొత్తం బయోపిక్ ని సంజు జర్నలిస్టు చేత పుస్తకం రాయించాలనుకుంటాడు. ఈ జర్నలిస్టు విన్నీ డయాజ్ పాత్రలో అనూష్కా శర్మ కన్పిస్తుంది. సంజు ప్రేమించే రూబీ పాత్రలో సోనమ్ కపూర్, ఆమె తండ్రి పాత్రలో బొమన్ ఇరానీ కన్పిస్తారు. మాఫియా బండు దాదాగా సాయాజీ షిండే కన్పిస్తాడు. చివర రోలింగ్ టైటిల్స్ లో మీడియా మీద ‘బాబా బోల్తా హై బస్ హోగయా’ ( ఇక చాలంటున్నాడు బాబా ) పాటలో రణబీర్ కపూర్ తో సంజయ్ దత్ గెస్ట్ అప్పీరియన్స్ ఇచ్చి మీడియాని ఆడుకుంటాడు - విశ్వసనీయ సమాచారం ప్రకారం ....అనే రక్షక  కవచం మాటున  రాసే సొంత అభిప్రాయాల  మీద అక్కసంతా తీర్చుకుంటాడు సంజయ్. దాదాపు ఐదు నిమిషాల ఈ క్రేజీ పాటని పునీత్ శర్మ, అభిజాత్ జోషీ, రోహన్ గోఖలేలు రాశారు – ‘చూడ చక్కని జీవితం సర్కస్ ఐపోయింది...బాబా బోల్తా హై  బస్ హోగయా!’ –పాటకి విక్రమ్ మంట్రోస్ సంగీతమిచ్చాడు. 

          రెహమాన్ సంగీతంలో ప్రేమపాట ‘రూబీ రూబీ’, మత్తులో స్వైరకల్పనల పాట ‘ముజే చాంద్ పే లేచలో’ వున్నాయి. రవివర్మ ఛాయాగ్రహణం సాధ్యమైనంత క్లాసిక్ లుక్ తీసుకురావడానికి ప్రయత్నించింది. 

          పట్టిందల్లా బంగారమయ్యే రాజ్ కుమార్ హిరానీ దర్శకత్వం ఈ సారీ క్వాలిటీ సినిమాని అందించింది. హాస్యంగా మొదలుపెట్టి భావోద్వేగాలతో ముగించే దృశ్యాలే ఎక్కువ. కామెడీకి చావు కూడా లోకువే అన్నట్టు రూబీ తండ్రి చనిపోయన సందర్భంగా హాస్పిటల్ దృశ్యాలున్నాయి. 

          రచనా పరంగా ఇదొక పాఠ్య గ్రంథమనొచ్చు. మూడు కాలాల గాథని  కుదుపుల్లే కుండా సాఫీగా సంక్రమణం చేసి ఏకత్వాన్ని సాధించడంలో రచయితలైన దర్శకుడు హిరానీ, అభిజాత్ జోషీలు సఫలమయ్యారు. 

          ఇంతా చేసి ఈ బయోపిక్ ని ప్రజలు అర్ధంజేసుకున్నారా అంటే, సోషల్ మీడియాలో సంజయ్ ని ఇంకా క్రిమినల్ గానే, టెర్రరిస్టుగానే దూషిస్తూ,  ఇలాటి వాడిమీద సినిమా తీయడమేంటని,  పనిలో పనిగా హిరానీని కూడా దుర్భాషలాడుతున్నారు. మీడియాకి జవాబు చెప్పాలనుకున్న సంజుబాబాకి - పుణ్యాని కొచ్చిన సోషల్ మీడియాలో వేలాడే నీతిమంతుల్ని కూడా పాటలో కలిపి చాకిరేవు పెట్టాలన్న ఆలోచన స్ఫురించలేదేమో!

―సికిందర్

(స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు రేపు)

658 : స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు

(జరిగిన కథ : జూహీ తల్లి డైరీలో  జూన్ హా ఇన్నర్ ఫ్లాష్ బ్యాక్ పూర్తయ్యాక, తిరిగి మొదలైన చోటికొస్తుంది ప్రధాన ఫ్లాష్ బ్యాక్. జూన్ హా ఫ్రెండ్ టీసూ, జూహీకి ప్రేమలేఖ  రాయమని పురమాయించిన సన్నివేశం దగ్గరికి. ఇప్పుడు జూన్ హా, జూహీతో ఇన్నర్ ఫ్లాష్ బ్యాక్ పూర్తి చేసుకుని, ప్రధాన ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో  కళ్ళు మూసుకుని ఆనందంగా వుండి పోవడంతో, ప్రధాన ఫ్లాష్ బ్యాక్ పాజ్ అయి, వర్తమానంలో ప్రధాన కథలో డైరీ చదువుతున్న జీహా కూడా కళ్ళు మూసుకుని అనుభూతి చెందుతున్న మ్యాచ్ కట్ తో డైరీ పఠనానికి విరామం...ఇక్కడ్నించి వర్తమాన కాలంలో తిరిగి ప్రధాన కథ ప్రారంభం...)

సీన్ : లైబ్రరీ భవనం ఇంటీరియర్ –  ఈ ప్రధాన కథలో ప్రధాన పాత్ర జీహై లోపలికొస్తూంటే, టిల్ట్ అప్ లాంగ్ షాట్. టిల్ట్ అప్ లో పై అంతస్తులో జీహైని అనుసరిస్తూ ఆమె కూర్చునే వరకూ పానింగ్. డైరీ టేబుల్ మీద పెడుతున్న చేతులతో కలిపి క్లోజప్. ప్రొఫైల్ లో ఆమె డైరీ పేజీలు  తిరగేయడం...క్లోజప్ లో డైరీ చదవడం...

పాయింట్ :  ఈ సీనులో ఎక్కడా ఆర్ ఆర్ వుండదు. పైన చెప్పుకున్న ఐదు షాట్లతో,  కేవలం  ఈ ప్రధాన ఫ్లాష్ బ్యాకుకి ఇదొక లీడ్  సీను.

సీన్ : 

     ప్రధాన ఫ్లాష్ బ్యాక్ పునః ప్రారంభం. లైబ్రరీలో కూర్చుని ప్రేమలేఖ రాస్తూంటాడు జూన్ హా. అదే టేబుల్ మీద కాళ్ళు బార జాపుకుని,  నెత్తి  మీద చేతులు పెట్టుకుని,  పైకెటో చూస్తూంటాడు జూహీకి ప్రేమ లేఖ రాయించుకుంటున్న ఫ్రెండ్ టీసూ. నెత్తిమీద ఇప్పుడు రెండు పాయల జుట్టు వుండదు. దాదాపు గుండు కొట్టించుకున్నట్టు వుంటాడు. కిటికీ అవతల ఎవరో పోవడం చూసి చటుక్కున టేబుల్ మీద నుంచి కాళ్ళు తీసేసి  తిన్నగా కూర్చుంటాడు. మళ్ళీ  టేబుల్ మీద కాళ్ళు పెడతాడు. రాయడం పూర్తి చేసిస్తాడు జూన్ హా. వెంటనే చక్కగా కూర్చుని ఉత్తరం మీద వంగిపోయి, అక్షరమక్షరం పట్టిపట్టి చూస్తాడు టీసూ. వీడి కోసం ఉత్తరాలు రాయడం బాధాకరంగా వుందనీ, అయినా జూహీకి ఇలా తను చెప్పుకోవాల్సింది చాలా   వుందనీ సర్ది చెప్పుకుంటాడు మనసులో జూన్ హా. లెటర్ గ్రేట్ గా వుందంటాడు టీసూ తైతక్క లాడుతూ. తన స్పెషాలిటీ చూపించి థాంక్స్ చెప్తానంటాడు. దగ్గరి కొచ్చి మూతి బిగించుకుని కూర్చున్న జూన్ హా భుజాల మీద చేతులేసి, ‘నువ్వు నోరు తెరవాలి. నోర్మూసుకుంటే నమ్మరు మనల్ని జనాలు’ అంటాడు. దూరం జరిగి తన స్పెషాలిటీ చూపిస్తాడు. నడుం వూపుతూ వంకర టింకర నాట్యం చేస్తూ, ఏవో అరుపులు అరిచి, ఇదేం పాటంటాడు. ఏదో పాట అంటాడు  జూన్ హా. జాలిగా చూస్తాడు టీసూ. ఇంతలో లైబ్రరీ సూపర్ వైజర్ కేకలేస్తూ రావడంతో ఇద్దరూ గబుక్కున లేచిపోయి పక్కనున్న బకెట్లూ మాపర్లూ ఎత్తుకుని పరిగెత్తుతారు. సూపర్ వైజర్ బూతులు తిడుతూ శుభ్రంగా క్లీన్ చేయాలంటాడు. ఇక్కడేదో వాసనొస్తోంది...ఎవడ్రా కంపు కంపు చేసిందీ.....అని అరుస్తాడు.

పాయింట్ : ఇది జూన్ హా, టీసూలు చదువుతున్న విద్యా సంస్థలో లైబ్రరీ. విద్యాసంస్థ రెసిడెన్షియల్ కావొచ్చు. విద్యార్ధులే శుభ్రం చేసుకోవాల్సి వస్తోంది. ఈ సీను ముగిసిన చోట నుంచీ ప్రారంభమయింది. అంటే బకెట్లు మాపర్లతో ఫ్లోర్ క్లీన్ చేయాలనీ వచ్చి, వాటిని పక్కన పడేసి ప్రేమలేఖ రాయడంలో పడ్డారన్న మాట. ఇలా ఉత్తరం రాసే ఈ ఫ్లాష్ బ్యాక్ సీను లైబ్రరీలో పెట్టారు. వెనుక జీహై డైరీ చదివే ప్రధాన కథ సీను కూడా లైబ్రరీలో పెట్టారు. లైబ్రరీ అంటే పుస్తకాలు. పుస్తకాలు ఈ కథలో జీహై తల్లి జీవితానికి సింబాలిజాలని  ఈ మూవీ ప్రారంభ సీన్లోనే గుర్తించి చెప్పుకున్నాం. ఈ విధంగా తల్లి జీవితంతో ముడిపడి వున్న ఈ రెండు సీన్లనీ  లైబ్రరీలో పుస్తకాల మధ్య థీమాటికల్ గా నడిపారు.  

     ఇక ఈ సీనులో టీసూ కూర్చున్న విధానం పరోక్షంగా కథ చెప్తోంది. ఇదే  ప్రధాన ఫ్లాష్ బ్యాకు ప్రారంభ సీనులో   వున్నట్టు రెండు పాయల జుట్టుతో లేడు. దాదాపు గుండు కొట్టించుకున్నాడు.  ఇన్నర్ ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో  చూశాం - జూహీతో జూన్ హా ఎపిసోడ్ అంతా. అంటే జూహీని ప్రేమిస్తున్న టీసూ పని ఇప్పుడు గుండు సున్నాతో సమానం కాబోతోందన్న మాట. గుండు మీద చేతులు పెట్టుకుని కూర్చున్న విధానం ఇది తెలుపుతోంది. అతను తెలియకే గుండు కొట్టించుకుని వుండొచ్చు, తెలియకే అలా కూర్చుని వుండొచ్చు, కానీ మనసులో మాత్రం జూహీ గురించిన ఆలోచనలతోనే వుంటాడు. 

          ప్రతీ సీనూ మాటా చేతా ఆలోచనా కథా లోకాన్నే ప్రతిబింబిస్తున్నాయి. మనల్ని పాసివ్ గా, రోతగా కూర్చుని చూడనివ్వకుండా, పాలు పంచుకుంటూ యాక్టివ్ గా చూసేలా చేస్తున్నాయి సీన్లు.ఈ కొరియన్ మూవీలోనే కాదు, ఈ విధానం హాలీవుడ్ లో ఎప్పట్నుంచో వుంది. టాలీవుడ్ లో కన్పించదు. ఇది విజువల్ రైటింగ్, లేదా లైవ్ రైటింగ్, లేదా ఇంటలిజెంట్ రైటింగ్ - ఏదైనా కావొచ్చు. ఉత్త డైలాగులతో సీన్లు నడిపిస్తే ఈ మూడూ వుండవు. జస్ట్ వెనుక సీన్లోనే జుట్టుతో వున్న వాడు ఇప్పుడు గుండుతో ఎలా వుంటాడని వాదిస్తే లాభంలేదు. ఒక్కటే గుర్తు – కథ రాయాలంటే మైండ్ పెట్టి రాస్తే వెలవెలబోయే పాసివ్ కథనాలొస్తాయి. ఇంటలెక్ట్ తో రాస్తే కళకళ లాడే యాక్టివ్ కథనాలొస్తాయి. సినిమా బిజినెస్ లో కథకుడికి సగటు ప్రేక్షకుడి మైండ్ కంటే, ఇంటలెక్ట్ చాలా అవసరం. 

          కాబట్టి మైండ్ స్థాయిలో వుండిపోతే  అసలు టెక్నిక్ అర్ధంగాక వాదనలే మిన్నంటుతాయి. కానీ టీసూ పాత్ర స్వభావం ప్రకారం ఏమైనా చేస్తాడు. ఇప్పటికిప్పుడు ఇక్కడే కూర్చుని గుండు కొట్టించుకుంటాడు. ఎవరికి అభ్యంతరం? టీసూ ఇప్పుడు ప్రేమలేఖ రాయించుకుంటున్నాడు కాబట్టి, రోమాంటిక్ గా కూర్చుని వుండాలనుకుంటే అది పైపైన మైండ్ కథనమే అవుతుంది.  అది ప్రేక్షకుల మైండ్ కే అందుతుంది గానీ, మనసుకి పట్టదు. మనసుకి పట్టాలంటే ఇంటలెక్ట్ గా లోతులాలోచించాలి.  ఇంతకి ముందే చూపించిన ఇన్నర్ ఫ్లాష్ బ్యాక్ ప్రకారం ఉత్తరం రాయించుకుంటున్న టీసూ ఇక ఆటలో అరటి పండని ప్రేక్షకులకి ఇప్పుడు అర్ధమయ్యే పోయింది. ఈ  అర్ధమైపోయిందాన్నే ఇక్కడ చిత్రిస్తే మనసుకి పట్టించుకుని ఇన్వాల్వ్ అవుతారు. ప్రేక్షకులకి అర్ధమైపోయిందాన్ని పక్కనబెట్టి, టీసూని రోమాంటిక్ గా కూర్చోబెడితే, కథకుడు ప్రేక్షకుల నుంచి విడిపోయి నిర్మాతని ముంచుతున్నట్టే. సినిమా కథకుడు మంచి సినిమా వ్యాపారవేత్త కూడా అయ్యుండాల్సి వుంటుంది. ప్రేక్షకుల్ని వదిలేసి రాసుకుంటే సినిమా వ్యాపారంగా కాక,  వ్యభిచారంగా వినుతి కెక్కుతుంది. తనతో తానే వ్యభిచరించుకోవడం. 

     ఆ తర్వాత - జూన్ హా ఉత్తరం రాసిచ్చాక, టీసూ ఆబగా పట్టి పట్టి చదువుకుంటాడు. వీడి లవ్వే బువ్వ లేనిదై పోతూంటే వీడి కొవ్విలా పెరిగిపోవడం చూసి మనకి నవ్వొస్తుంది. జూన్ హా మాత్రం ఈ ఉత్తరాల వంకన జూహీ పట్ల తన మనోభావాలు వెల్లడించుకునే అవకాశం లభిస్తున్నందుకు సంతృప్తి పడ్డాడు. 

          ఈ సీనులో ప్రతీ డైలాగునీ  జాగ్రత్తగా గమనిస్తే,  అవన్నీ ఈ కథాలోకం ఆధారంగా రాలిపడుతున్న స్వాతివాన లాగే వుంటాయి. ఈ సీనే కాదు,  ప్రతీసీనూ ఇంతే. సీన్ అంటే మామూలుగా పాత్ర గురించి ఇంకో కొత్త విషయం చెప్పేదో, లేదా కథ ముందుకు నడవడానికి లీడ్ ఇచ్చేదోనని నిర్వచనముంది. ఇక్కడ చూస్తే,  సీన్ అంటే డైలాగుల్లో కూడా నడుస్తున్న కథ లైవ్ గా ఉట్టి పడేది కూడానని అర్ధంజేసుకోవాలి. ఇది పాత్రలకి తెలియకపోవచ్చు. అవి సందర్భానుసారంగా సహజంగానే మాట్లాడుకోవచ్చు. కానీ ఆ మాటల్లో మనకి వేరే అర్ధాలు తోస్తాయి- ఆ అర్ధాలు  కథ గురించి కావొచ్చు, పాత్ర గురించీ కావొచ్చు. 

          ఇప్పుడు ఉత్తరం గొప్పగా వుందన్న టీసూ,  తన స్పెషాలిటీ ద్వారా కృతజ్ఞతలు చెప్తానంటాడు. నోర్మూసుకుని కూర్చున్న జూన్ హాని నోరు తెరవమంటాడు...అంటే ఇప్పుడున్న ముక్కోణ ప్రేమకథలో జూన్ హా మూగ ప్రేమికుడన్నట్టే కదా? ఇది నోర్మూసు
కుని కూర్చోవడం ద్వారా తెలియజేస్తున్నాడు. ఇతడి పరిస్థితేంటో తెలీని  టీసూ ఆ నోరు తెరవమంటున్నాడు. తెలియక అన్నా ఇది సరైన మాటే. లేకపోతే ఈ సమస్యెలా తేలుతుంది? కాబట్టి మున్ముందు జూన్ హా నోరు తెరవడం ద్వారానే ఈ ముక్కోణ సంక్షోభానికి తెర పడవచ్చని ఒక ఆలోచన ఇస్తున్నాడు  దర్శకుడు. 

          దీనితర్వాత టీసూ వంకర టింకర డాన్సు చేసి కృతజ్ఞత చెప్పుకుంటాడు. వాడి ప్రేమకథే ఇంత కదా? ఇక సూపర్ వైజర్ వచ్చి బూతులు తిట్టి వెళ్ళగొడతాడు. అప్పుడు బయటపడుతుంది అసలు సంగతి. లైబ్రరీ తుడిచే ఈ చెత్త బ్యాచి ఇప్పటి వరకూ ఇక్కడ కూర్చుని గొప్పాలోచనలు చేస్తున్నారన్న మాట. అప్పటి వరకూ షాట్స్ లో రివీల్ చెయ్యని బకెట్లూ మాపర్లూ తీసుకుని పరిగెత్తుతారు. మంచి ఫినిషింగ్ టచ్చిది సీనుకి. 

          సూపర్ వైజర్ వాసనేదో పసిగట్టి కంపు కంపు చేసిందెవడ్రా అనడమంటే – ఆ వాసన ప్రేమకథే. దాన్ని వీళ్ళు కంపు కంపు చేయబోతున్నారేమో. ఇలా కథాలోకంలోంచే – కథా లోకాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకునే మాటలు ఉట్టి పడడంతో అవి బలంగా తోస్తున్నాయి. డైలాగులకి కథా లోకమే రిఫరెన్సు అన్న వ్యూహాన్ని అమలుపరుస్తున్నాడు.

సీన్ :

      లైబ్రరీ లోకి గట్టిగా జూన్ హాని పిలుస్తూ పరుగెత్తుకొస్తాడు టీసూ కార్డు వూపుకుంటూ. లైబ్రరీలో చదువులో నిమగ్నమై వున్న వాళ్ళందరూ తలెత్తి కోపంగా చూస్తారు. జూన్ హా ఠారెత్తిపోయి చూసి -  నీకేమైనా పిచ్చా, ఇక్కడ కేకలేస్తావ్?’ అని గొంతు తగ్గించి అంటాడు టీసూ దగ్గరికెళ్తూ. ఇన్విటేషన్ వచ్చిందంటాడు టీసూ కార్డు చూపిస్తూ. జూన్ హా భుజాల మీద  చెయ్యేసి తీసికెళ్ళిపోతూ, వెనక్కి వాళ్ళందరి కేసీ చూసి – ఇక్కడ మీరంతా జూన్ హాలా? – అంటాడు వ్యంగ్యంగా. 

పాయింట్ :  వరసగా ఇది మూడో లైబ్రరీ సీను. అంటే ఫ్లాష్ బ్యాక్ హీరోయిన్ అయిన జీహై తల్లి  జూహీ కలిసేదాకా థీమాటిక్ కంటిన్యుటీని కొనసాగిస్తున్నాడు. లైబ్రరీ లోకి జూన్ హాని గట్టిగా పిలుస్తూ, కార్డు వూపుకుంటూ టీసూ రావడం – వెనువెంటనే వెనక సీను ఇంకో కొత్త మలుపు తీసుకునే – కథని పురోగతి బాట పట్టించే – డైనమిక్స్ అన్నమాట.  పునరుక్తులు, చర్వితచరణాలూ దొర్లకుండా జగ్రత్తపడుతున్నట్టు వున్నాడు. ఏ సీనుకా సీను తాజా విషయం వ్యక్తమయ్యేట్టు కథా పథకం పెట్టుకున్నాడు. వెనుక సీను ప్రేమలేఖ రాశారు. ఇప్పుడు టీసూ ఇలా వస్తున్నాడంటే ఆ లేఖకి జూహీ జవాబుతోనే రావాలని మనమనుకుంటే మనమెక్కడో పాతాళంలో పడకేసినట్టే. కార్డు వూపుకుంటూ ఇన్విటేషన్ అంటూ వచ్చాడు. కొత్త మలుపు. ఇన్విటేషన్ ఏమిటన్న దానితో కొత్త సస్పెన్స్. ప్రేమ కథని మినప్పప్పులా నానబెట్టకుండా, వూరగాయ వేయకుండా, నాన్ వెజ్ లా మారినేట్ చేసి ఫ్రిజ్జిలో  పెట్టేయకుండా, ఇంకేదో చేయకుండా, నెక్స్ట్ లెవెల్ కి తీసికెళ్ళడం. కథనంలో ఏ క్షణాన్నీ వదిలిపెట్టడం లేదు. వెండితెర మీద ప్రతీక్షణమూ ఏంతో విలువైనదనే గుర్తించి-  క్షణాల్ని సంచలనం చేస్తున్నాడు. 

          క్షణాల్ని సంచలనం చేసేవాడు సినిమాకి నిజమైన డబ్బులు రాబట్టే కథకుడు / దర్శకుడు. అర్ధం జేసుకోలేని, అప్డేట్ అవ్వాలనుకోని సోమరులు ఈ సినేరియాలో ఇమడరు.  చివరికి జూన్ హాతో టీసూ వెళ్ళిపోతూ – అక్కడున్నవాళ్లకే క్లాసు పీకుతాడు - ఇక్కడ మీరంతా జూన్ హాలా? – అని. అంటే,  ‘నేను పిలిచింది జూన్ హానైతే, మీరంతా ఎందుకు తలలెత్తి చూస్తున్నారు?’ అనడమన్న మాట.  లైబ్రరీలో అసలు వాళ్ళెందుకు తలలెత్తి కోపంగా చూశారో మనవాడికి అర్ధంజేసుకునే బుర్ర వుంటేగా?

―సికిందర్

         

657 : స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు

     ఇంతవరకూ రోమాంటిక్ డ్రామా ‘ది క్లాసిక్’ లో,  ‘ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో ఫ్లాష్ బ్యాక్’ అనే సృజనాత్మక కథనాన్ని చూశాం.  ప్రధాన కథలో డైరీ ఆధారంగా హీరోయిన్ తెలుసుకుంటున్న ఆమె తల్లి ప్రేమకథ ఫ్లాష్ బ్యాకుగా ఓపెనైతే, ఈ ఫ్లాష్ బ్యాకు ఆ తల్లిని ప్రేమిస్తున్న జూన్ హా దృక్కోణంలో అతడి ఫ్లాష్ బ్యాకుగా ప్రారంభమవడాన్ని గమనించాం. ఈ ‘ఫ్లాష్ బ్యాకులో ఫాష్ బ్యాకు’ కథనాన్ని ‘ఇన్సెప్షన్ ఫ్లాష్ బ్యాక్’ అంటున్నారు. ఐతే విడివిడిగా చూస్తే, ఈ రెండు ఫ్లాష్ బ్యాకులూ ‘ఇల్లస్ట్రేషన్ ఫ్లాష్ బ్యాక్’ వర్గానికి చెందినవే. అంటే బొమ్మల కథగా సింపుల్ గా, లీనియర్ గా చెప్పేవే. జూన్ హా కి చెందిన ఈ ‘లోపలి ఫ్లాష్ బ్యాకు’ త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్లో వుండడాన్ని గమనించవచ్చు. ఇది 16  నిమిషాల నిడివి వుంది. ఈ నిడివిలో బిగినింగ్ – మిడిల్ – ఎండ్ వున్నాయి. బిగినింగ్ విభాగం వచ్చేసి, 1) పాత్రల పరిచయం – 2) కథా నేపధ్య వాతావరణ ఏర్పాటు, 3) సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పన – 4) సమస్యా స్థాపనా కాబట్టి, ఇప్పుడు చూస్తే ఇవన్నీ మొదటి రెండు సీన్లలోనే  సర్దుకున్నాయి. 

          1) పాత్రల పరిచయం : మొదటి సీన్లో పల్లెటూళ్ళో జూన్ హా నేస్తాలతో అల్లరి చేస్తున్నప్పుడు ఎడ్ల బండిమీద హీరోయిన్ వెళ్ళడం, ఆమె ఫలానా తాతగారి మనవరాలని నేస్తాలు జూన్ హాకి చెప్పడం, అలాగే జూన్ హా పట్టణం నుంచి సెలవుల్లో వచ్చినట్టు చెప్పడమూతో, అవసరం మేరకు ఈ మూడు పాత్రల పరిచయాలూ అయ్యాయి. ఇక్కడ జూన్ హాతో వున్న నేస్తాలెవరో కనీసం పేర్లు కూడా చెప్పలేదు. ఇతర పాత్రల్ని పరిచయం చేస్తే, ఇక్కడ  హీరో హీరోయిన్ల మీది ప్రేక్షకుల ఫోకస్ చెదిరిపోతుందన్న ఉద్దేశమై వుండొచ్చు. ఈ ఫోకస్ వల్ల ఏమవుతుందంటే, ప్రేక్షకుల ఏకాగ్రత పెరుగుతుంది సీన్లమీద. 

          2) కథా నేపధ్య వాతావరణ  ఏర్పాటు : జూన్ హా, జూహీ పాత్రల పరిచయాలతో వెంటనే ఈ మొదటి సీను మొత్తం ఈ ఫ్లాష్ బ్యాకుకి సంబంధించి జానర్ ఏమిటో ప్రకటించేసింది : ఇది ప్రేమకథ అవుతుందని. ఈ సీనులో ప్రేమ కథకి తగ్గ వాతావరణ ఏర్పాటూ జరిగిపోయింది. మొదటి సీన్లోనే హీరో హీరోయిన్లు పరస్పరం చూసుకోవడంలోనే ఈ ఫీల్ మనకి అనుభవమవుతోంది.  దీన్ని చెడగొట్టే ఇంకే ప్రస్తావనలూ చిత్రణలూ చేయలేదు. ఇదే నేపధ్య వాతావరణం సీను తర్వాత సీనుగా  ఫ్లాష్ బ్యాక్ అంతటా  ( బిగినింగ్ – మిడిల్- ఎండ్ అంతా) ఏకధాటిగా ప్రతిఫలిస్తూంటుంది. దీన్ని భంగపర్చే వాతావరణమెక్కడా కన్పించదు. ఇందులో భాగంగా మొదటి సీనులో కనీసం హీరో నేస్తాలని పరిచయం కూడా చేయలేదు. కథని ప్రభావితం చేయని పాత్రల పరిచయాలవసరం లేదని దీన్ని బట్టి అర్ధం జేసుకోవాలి.

 
          3) సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పన : ‘సమస్య’ ఏమిటి? జూహీ భూత్ బంగ్లా చూడాలన్న చిరకాల కోరిక తీర్చుకోవాలనుకోవడం. అందుకని రెండో సీనులో ఆమె వచ్చి, ‘నీకు నది అవతల భూత్ బంగ్లా తెల్సా?’ అంది. తనని అక్కడికి తీసికెళ్ళ మంది. పడవ నడపడం వచ్చా అంది. ఇలా సమస్యకి దారి తీసింది. ఇది ఫ్లాష్ బ్యాక్ కాబట్టి, క్లుప్తత దృష్ట్యా, ఇదొక్కటి తప్ప మరిన్ని పరిస్థితుల కల్పన అవసరపడలేదు. 

          4) సమస్యా స్థాపన :  వెంటనే తర్వాతి సీన్లో ఇద్దరూ పడవెక్కి భూత్ బంగ్లాకి బయల్దేరడం. ఇదే ఫ్లాష్ బ్యాక్ కి ప్లాట్ పాయింట్ వన్. ఇలా బిగినింగ్ విభాగం మూడు సీన్లలో అన్ని బిజినెస్ పరికరాలనీ  కలుపుకుని పూర్తయ్యింది.

          ఇక మిడిల్ కొస్తే, మిడిల్ అంటే సమస్య తో సంఘర్షణ కాబట్టి,  భూత్ బంగ్లాలో దెయ్యాన్ని చూడాలన్న కోరికతో – సమస్యతో – దాని తలూకు అనుభవాల దొంతరగా  -  యాక్షన్ రియక్షన్ల మిడిల్ కుండే బిజినెస్ ఇక్కడ కనిపిస్తోంది. అనుకున్న దెయ్యం లేకపోగా, ఇద్దరూ సన్నిహితులయ్యే సంఘటనలు భూత్ బంగళా వెలుపల సైతం పొలాల్లో,  ప్రకృతిలో చీకటి పడేవరకూ కొనసాగాయి. ఈ మిడిల్ ని మానసిక పరిభాషలో చెప్పుకుంటే, ఇది వాళ్ళ సబ్ కాన్షస్ వరల్డ్ నిజానికి. సమస్యాత్మకంగా వుండే ఈ సబ్ కాన్షస్ వరల్డ్ లో మునకలేసీ లేసీ,  చివరికి సత్యాన్ని కనుగొన్నట్టు అతడి మెడలో ఆమె గొలుసు కట్టడంతో పూర్తయ్యింది....ఇలా ప్లాట్ పాయింట్ టూ కూడా ఏర్పడింది. 

          ఎండ్ కొస్తే, ప్లాట్ పాయింట్ టూ తర్వాత ముగింపే కాబట్టి, ఎండ్ విభాగం మొదలయ్యింది.  ఆమె గొలుసు కట్టాక పడవెక్కి తిరుగు ప్రయాణమవుతూంటే, ఒడ్డున కాగడాలు. అక్కడ తాత. ఒడ్డుకి చేరగానే హీరోయిన్ని విడదీసి, హీరోకి తాత కొట్టే లెంపకాయ. ఆ తర్వాత సీన్లు వొంట్లో బాగాలేని హీరోయిన్ని ఆస్పత్రికి తరలించడం. ది ఎండ్.

          ఈ మొత్తం ఫ్లాష్ బ్యాక్ ప్రేమకథని ప్రేక్షకులు ఫీలవుతారు గానీ, హీరోహీరోయిన్లు ఫీలయినట్టు వుండరు. ఇదే గమ్మత్తు!

―సికిందర్
          (ఓ ఇద్దరు ముగ్గురు దర్శకులు ఇక్కడ వివరిస్తున్న ‘ది క్లాసిక్’ లోని కళాసీ పని అర్ధమై ఇన్స్ పైరవు తున్నారు. ఐతే ఇలా తీయాలంటే ముందుగా 10 శాతం పేపర్ వర్క్, 90 దర్శకత్వం మైండ్ సెట్లోంచి బయటికి వచ్చి, 90 శాతం పేపర్ వర్క్, 10 దర్శకత్వం ప్రపంచంలోకి రావాలి తప్ప, కాకుండా ఎన్ని ఆశలుపెట్టుకున్నా ప్రయోజనముండదని వేరే చెప్పనవసరం లేదు) .