రివ్యూ!

దర్శకత్వం :  జేమ్స్  ఎర్ స్కిన్
తారాగణం : సచిన్ టెండూల్కర్, అంజలీ టెండూల్కర్, సారా టెండూల్కర్, అర్జున్ టెండూల్కర్, అజిత్ టెండూల్కర్, మయూర్ మోరే,  అమితాబ్ బచ్చన్, విరాట్ కోహ్లీ, మహేంద్ర సింగ్ ధోనీ, సౌరవ్ గంగూలీ, వీరేంద్ర సెహ్వాగ్, యువరాజ్ సింగ్, హర్భజన్ సింగ్, హర్షా భోగ్లే తదితరులు.
రచన : జేమ్స్  ఎర్ స్కిన్ - శివకుమార్‌ అనంత్‌,  సంగీతం: ఏఆర్‌ రెహమాన్‌, ఛాయాగ్రహణం : క్రిస్ ఓపెన్ షా, ఎడిటింగ్ : దీపా భాటియా, అవధేశ్ మోహ్లా,
బ్యానర్ : 200 నాట్‌ అవుట్‌ ప్రొడక్షన్స్‌, కార్నివాల్ మోషన్ పిక్చర్స్, నిర్మాత : రవి బగ్ చంద్కా  
విడుదల : మే 26, 2017
***

          మాస్టర్ బ్లాస్టర్ సచిన్ టెండూల్కర్ అంతర్జాతీయంగా క్రికెట్ ప్రపంచానికి సంభవించిన ఒక అరుదైన క్రీడాకారుడే. ఒక తరానికి తరం అతణ్ణి అభిమానిస్తూనే ఎదిగింది. మానసికంగా భౌతికంగా అతణ్ణి క్షుణ్ణంగా చదివేసింది. ఇక తెలుసుకోవాల్సిందేమీ లేదు. రిటైర్మెంట్ తో ముగిసిపోయిన  అతడి క్రికెట్ అధ్యాయానికి  అక్రందిస్తూనే వీడ్కోలు చెప్పి విశ్రమించింది. మళ్ళీ తట్టిలేపి,  మీ ఆరాధ్య దైవాన్ని వెండి తెరమీద చూడమంటే చూడ్డాని కేముంటుంది?  ఏమీ వుండదు. తెలిసిపోయే టెంప్లెట్ సినిమా ఎలా వుంటుందో అలా వుంటుంది. పైగా సచిన్ పాత్రలో  బాలీవుడ్ స్టార్ కూడా నటించని బయోగ్రఫీ ఏం బావుంటుంది. సచినే కన్పిస్తూ తనే  ఆటోబయోగ్రఫీ చెప్పుకుంటూంటే ఎంత నీరసంగా వుంటుంది. మొత్తమంతా కలిపి ఒక డాక్యుమెంటరీ డ్రామా (డాక్యూ డ్రామా) లా వుంటే ఏం ఆసక్తి కల్గిస్తుంది...

            ఇంకో పదేళ్ళ తర్వాత ఈ స్పోర్ట్స్ డాక్యూ డ్రామా తీయబోతే ఈ సందేహాలు ఎదురు కావొచ్చు. అప్పటికి మళ్ళీ  ఎదిగి వస్తున్న ఇంకో కొత్త తరానికి సచిన్ తో పెద్దగా అనుబంధం వుండకపోవచ్చు. తరాల అంతరం ఏర్పడొచ్చు. తమ కళ్ళ ముందు ఎదిగి వచ్చిన  ఇంకో క్రీడాకారుడెవరో ‘గాడ్’ అవుతాడు, రోల్ మోడల్ అవుతాడు. గ్లోబలైజేషన్ తెచ్చి పెట్టిన పరిణామాల్లో యువతకి లైవ్ రోల్ మోడల్స్ కావాలి, కిందటి తరం రోల్ మోడల్స్ కాదు. నిన్న మొన్న రిటైరైన  సచిన్ ని ‘గాడ్’ గా చూస్తున్న నేటి తరం, పదేళ్ళ తర్వాత  సచిన్ పట్ల ఇదే భావోద్వేగాలతో వుంటుందని చెప్పలేం. భావోద్వేగాలున్నప్పుడే చరిత్ర చెప్పాలి. సచిన్ చరిత్ర పదేళ్ళ తర్వాత తీరిగ్గా చెప్తే వర్తమాన తరానికీ, భావితరాలకీ ఉపయోగం లేదు. ఈ చరిత్రని మళ్ళీ సినిమా స్టార్ తో చూపిస్తే  కూడా దానికి చారిత్రిక విలువలేదు. సచిన్ తోనే డాక్యూ డ్రామాగా తీస్తే క్రికెట్ కి అదెప్పటికీ పనికొచ్చే కదిలే బొమ్మల రిఫరెన్స్ బుక్ లా వుంటుంది. స్వయంగా సచినే  చెప్తున్న విషయాలతో నమ్మశక్యంగా వుంటుంది. సినిమా స్టార్ తో తీసే ఏ మసాలా స్పోర్ట్స్ మూవీ లేనంత పవర్ఫుల్ గానూ వుంటుంది.  సచిన్ కే పెద్ద స్టార్ డమ్  వున్నప్పుడు ఇంకా వేరే స్టార్ ఎందుకు? 

          1983 వరల్డ్ కప్ ఇండియా గెలవడం చూశాక  పదేళ్ళ సచిన్ కి క్రికెట్ మీద పెరిగిన ఆపేక్ష- 2011 లో స్వయంగా వరల్డ్ కప్ గెలిచే దాకా ఎలా ఒక దీక్షగా మారి చరిత్ర సృష్టించిందో తెలుపుతుందీ  డాక్యూ డ్రామా. అప్పటి బొంబాయిలో సామాన్య మధ్య తరగతి కుటుంబం. తండ్రి రమేష్ టెండూల్కర్ ప్రముఖ మరాఠీ రచయిత. మొదటి భార్యకి ముగ్గురు పిల్లలు. ఆమె చనిపోతే చేసుకున్న రెండో భార్యకి పుట్టిన ఏకైక సంతానం సచిన్. సచిన్ లోని ఆటగాణ్ణి మొదట కనిపెట్టింది అన్న అజిత్తే. పదకొండేళ్ళ వయస్సులో తీసికెళ్ళి ప్రసిద్ధ కోచ్ రమాకాంత్ అచ్రేకర్ కి అప్పజెప్పాడు. ఆయన చేతిలో  రాటుదేలిన సచిన్ 1988 లో బొంబాయిలోనే హారిస్ షీల్డ్ గెలవడంతో పేపర్ల కెక్కాడు. 1989 లో కేవలం  పదహారేళ్ళ వయస్సులో పాకిస్తాన్ తో అంతర్జాతీయ క్రికెట్ లో  తలపడ్డాడు. వీణ్ణెందుకు తీసుకొచ్చారు, వీడేం చేస్తాడు అనుకున్న పాక్ జట్టుకి తడాఖా చూపించి వచ్చాడు. సియాల్ కోట్ ఫైనల్ టెస్ట్ లో వఖార్ యూనిస్ బౌలింగ్ కి ముక్కు పగిలి రక్తం కారుతున్నా  వైద్య సహాయం నిరాకరిస్తూ బ్యాటింగ్ చేశాడు. 

          దీని తర్వాత న్యూజీలాండ్ తో కొనసాగిన అతడి అంతర్జాతీయ క్రికెటింగ్ ప్రపంచ కప్ సాధించేదాకా ఎన్ని ఓడిడుకుల మధ్య గడిచిందో చూపించుకొస్తారు. వృత్తిపరంగా క్రికెటింగ్ ని చూపిస్తూనే, మరో వైపు కుటుంబ జీవితాన్నీ చూపిస్తారు. అంజలితో  ప్రేమ, పెళ్లి, పిల్లలు, సరదాలూ వగైరా.  సచిన్ కంటే అంజలి ఆరేళ్ళు పెద్దది. సచిన్ పదిహేడేళ్ళ వయసులో వున్నప్పుడు చూసి ప్రేమించడం మొదలెట్టింది. నాల్గేళ్ళ తర్వాత తనే అతడి తల్లిదండ్రులతో మాట్లాడి పెళ్లి చేసుకుంది.

***

       కొన్ని వివాదాస్పద అంశాల్ని దాటవేశారు. టీం విజయాలకంటే తన వ్యక్తిగత రికార్డుల్నే హైలైట్ చేసుకునే తత్త్వం, బాల్ టాంపరింగ్ ఉదంతం, యాడ్ ఫిలిమ్స్ సంపాదనపై తను నటుడిగానే తప్ప క్రీడాకారుడిగా యాడ్  ఫిలిమ్స్ చేయలేదని కోర్టు కెక్కడం, పర్మిట్స్ లేకుండా ఇల్లు నిర్మించుకుని గృహప్రవేశం చేయడం వంటి అనేక వివాదాల్ని పక్కన పెట్టి ఆత్మకథ చెప్పారు. సచిన్ రెండు సార్లు కెప్టెన్ అయ్యాడు. మొదటి సారి అయినప్పుడు సీనియర్ అజరుద్దీన్ తో విభేదాలు, ఎడమొహం పెడమొహం– ఒక మాటలో చెప్పి వదిలేశారు- రెండు పవర్ సెంటర్స్ ఏర్పడ్డాయని. అలాగే మ్యాచ్ ఫిక్సింగ్ ఉదంతంలో అజరుద్దీన్ ప్రస్తావన లేకుండా క్రోంజీ ని చూపిస్తూ క్లుప్తంగా ముగించారు. కెప్టెన్ గా సచిన్ రెండు సార్లూ వైఫల్యం చెందాడని మాత్రం సూటిగానే చెప్పారు. 

          వ్యక్తిగతంగా సచిన్ పురుషాధిక్య భావజాలాన్ని మాత్రం కప్పిపుచ్చ లేకపోయారు. ఇందుకు నిదర్శనంగా భార్యే వుంది గనుక కప్పి పుచ్చడం సాధ్యం కాదు. సచిన్ భార్య అంజలి డాక్టర్. పెళ్ళయ్యాక కుటుంబం కోసం వైద్య వృత్తి మానేస్తానని అంజలి చెప్పినట్టు సచిన్ అంటాడు. తర్వాతి షాట్ లో – మనిద్దర్లో ఎవరో ఒకరు కెరీర్ ని వదులుకోవాలని సచిన్ చెప్పినట్టు అంజలి అంటుంది. తనని ఉద్దేశించి అని వుండడు  సచిన్.  తర్వాతి షాట్ లో సచిన్- నా కలల్ని పూర్తిగా అర్ధం జేసుకునే భార్యే నాకవసరమని అంటాడు. ఆమె వైద్య వృత్తి మానేసి  అతడికి సహకరించే భార్యగా వుండిపోయింది. తన కలలు, తన జీవిత లక్ష్యాలూ తప్ప ఇంట్లో ఇంకెవరి మనోభావాలూ ముఖ్యం కాదన్నట్టున్న  సచిన్  వ్యక్తిత్వం ఇలా బయటపడుతుంది. పాపం అంజలి! 

          గాడ్ లోకూడా వంద లోపాలూ వుంటాయి. అయినా గాడ్ గిరీ కేం అడ్డు కావు. భక్తులు తమ గాడ్ లో  లోపాలెన్నడానికి ఇష్టపడరు.  గాడ్ వెనకాల గాడ్ వల్ల బాధలు పడ్డ వాళ్లున్నా సరే, వాళ్ళని చూడ్డానికి భక్తులు ఇష్టపడరు. ఎవరైనా చూపించబోతే చెండాడుతారు. ఒక రిపోర్టర్ సచిన్ లోని  నెగెటివ్ కోణాన్ని ప్రచురణకిస్తే, పబ్లిక్ మూడ్ ని గౌరవించాలయ్యా అని  ఆ ఎడిటర్ దాన్ని బుట్ట దాఖలు చేసిన లాంటి మీడియా సంగతులు ఇందుకే వింటూంటాం. 

         ‘పబ్లిక్ మూడ్’ తో ‘గాడ్’ అయిన సచిన్ ని ఒక్కోసారి మనం కూడా అభిమానించకుండా వుండలేం. బ్రిటన్లో న్యూ యార్క్ షైర్ టూరుకి సచిన్ కుటుంబ సమేతంగా వెళ్లి ఎంజాయ్ చేసిన దృశ్యాల్ని మరువలేం. అతడి వల్లే  కదా వీళ్ళందరూ ఇంత ఆనందంగా వుంటున్నారు... అతను ఈ కుటుంబానికి ఆనంద ప్రదాత. మనిషి బయట ఎన్ని విజయాలు సాధించనీ, ఇంట్లో ఆనందాలివ్వకపోతే బయటి విజయాలు విజయాలే కావు. సచిన్ నిజంగా ఆ కుటుంబ సభ్యులందరి పాలిట దేవుడే- కాసేపు భార్య విషయం  పక్కన బెడితే. ప్రతీ సినిమాలో ఏదో వొక క్యారక్టరైజేషన్ లోపం లేని హీరో వుండడు కదా?

          చిన్నప్పుడు కూతురితో ఆడుకునే దృశ్యాలు మరో హైలైట్. పెద్దయ్యాక కొడుకుతో కారు దిగే స్టయిలిష్ షాట్ మరొక హైలైట్. సచిన్ ఫిజిక్ కి, డ్రెస్ సెన్స్ కి ఏ స్టారూసాటి రాడు. గోవా పార్టీ ఇంకో అందమైన సన్నివేశం. ఇవన్నీ సచిన్ కి బదులు సినిమా స్టార్ తో తీసి వుంటే  ఏ మాత్రం న్యాయం చేసి వుండేవి కాదు- ఇలా డాక్యూ డ్రామా చేసి ఫస్ట్ హేండ్ స్టోరీ చేసి, సాక్షాత్తూ సచిన్ నే  చూపించడం వల్ల ప్రత్యక్షంగా సచినే  అనుభవమవుతాడు మనకి.

          మ్యాచ్ గెలిచినప్పుడల్లా రిపీటయ్యే సచిన్ షాట్స్ ఎప్పుడూ ఒకేలా వుంటాయి- అతను కేరింతలు కొడుతున్న ప్రేక్షక సందోహం వైపు  చూసి బ్యాట్ వూపడు- తల పైకెత్తి ఆకాశంలోకే చూస్తాడు. కనిపించని శక్తి కేసే అలా  చూస్తాడు. 1999 ప్రపంచ కప్ లో వుండగా తండ్రి మరణ వార్తకి తిరిగి వచ్చి, అంత్యక్రియలు ముగించి తిరిగి వెళ్లినప్పట్నించీ రిటైరయ్యే దాకా అతడి ఆకాశంలోకి చూసే చూపే మారిపోయింది- తండ్రి ఆశీస్సులకోసం తలపైకెత్తి చూస్తాడు. ఇదేమీ బాలీవుడ్ రచయిత కావాలని సృష్టించిన మెలోడ్రామా దృశ్యాలు కావు, వాటి ప్రకారం సచిన్ నటించలేదు- మ్యాచుల్లో వివిధసార్లు కెమెరాలకి చిక్కిన అతడి నిజజీవిత భావావేశాలే.  

          అపజయాలతో అతను  అంతర్ముఖీనుడవుతాడు. అప్పుడు ఒకే పాట లూప్ లో పెట్టి  రోజంతా వింటాడు. అది బప్పీ లహరీ పాడిన ‘యాద్  ఆరహా హై’ విరహ గీతం. విచిత్రమేమిటంటే, సచిన్ తండ్రి తాను అభిమానించే సంగీత దర్శకుడు సచిన్ దేవ్ బర్మన్ పేరు లోంచి సచిన్ తీసి సచిన్ కి పెట్టాడు. సచిన్ బప్పీ లహరీ వైపు వెళ్ళిపోయాడు. ఈ  పాట సాహిత్యపరంగా మంచిదే-  బప్పీ గళ మహాత్మ్యం. అయితే దీని బీటే  వీక్, టపోరీ పాటలా వుంటుంది ( కిషోర్ కుమార్ పాటల మధ్య ఎన్నాళ్ళ నించో స్మార్ట్ ఫోన్లో  ఈ పాట ఇరుక్కుని వుంటే చిరాకొచ్చి మొన్నే  డిలీట్ చేసేశాడు ఈ వ్యాసకర్త!).

***

      ఈ డాక్యూ డ్రామాని  పాత ఫోటోలు, ఫ్యామిలీ వీడియోలూ, ఉద్వేగభరిత క్రికెట్ మ్యాచుల ఫుటేజీల ఆధారంగా ఆసక్తికరంగా రూపొందించారు. ఆద్యంతం అవసరమైన చోటల్లా సచిన్ స్వగతంలో సాగుతుంది. సచిన్ తెర పైకొచ్చి తన కథ తనే చెబుతూంటే ఇంటర్ కట్స్ లో దాని తాలూకు పై ఫార్మాట్స్ లోగల దృశ్యాలు తెరపైకి వస్తూంటాయి. ఈ కథనం కూడా నాన్ లీనియర్ గా వుంటుంది. చెబుతున్నదంతా ఫ్లాష్ బ్యాక్సే  అయినా, ఆ ఫ్లాష్ బ్యాక్స్  ఒక క్రమంలో సాగవు. అపక్రమ పద్ధతిలో కాలం ముందుకూ వెనక్కీ కదుల్తూంటుంది. మధ్యమధ్యలో సునీల్ గవాస్కర్, వివియన్ రిచర్డ్స్, విరాట్ కోహ్లీ, అజిత్ టెండూల్కర్, అంజలీ టెండూల్కర్ ల వ్యాఖ్యానాలు  కూడా వస్తూంటాయి. కామెంటేటర్ హర్షా భోగ్లే, ఇంకో జర్నలిస్టు వ్యాఖ్యానాలు కూడా వుంటాయి. వ్యాఖ్యాతలుగా ఇందరు క్రీడాకారుల మధ్య క్రీడా కారుడుకాని అమితాబ్ బచ్చన్ వుండడమే సింక్ కాదు. 

          గత సంవత్సరం ఇమ్రాన్ హాష్మీ నటించిన  ‘అజర్’ విడుదలయింది. కానీ ఇది అజరుద్దీన్ కథ కాదని ముందే చెప్పేశారు. ఇది కాల్పనిక చరిత్ర అనీ  అజరుద్దీన్ తో సంబంధం లేదనీ చెబుతూ ఒక స్పోర్ట్స్ థ్రిల్లర్ లా తీశారు. గత సంవత్సరమే సుశాంత్ సింగ్ రాజ్ పుత్ తో  ‘ఎం ఎస్ ధోనీ : ది అన్ టోల్డ్ స్టోరీ’ తీశారు. ఈ రెండూ నటుల చేత నటింప జేసిన క్రికెట్  సినిమాలు. కానీ సచిన్ డాక్యు డ్రామా విషయానికొస్తే – సచిన్ పిచ్ లో లైవ్  యాక్షన్ లో  వున్నప్పుడు, ఇంట్లో- బయటా కుటుంబంతో గడిపినప్పుడూ క్యాచ్ చేసిన రియల్ లైఫ్ దృశ్యాలే. ఆ ఫీలింగ్స్ , ఎమోషన్స్, యాక్షన్ ప్రతీదీ నిజ జీవితంలో పట్టుకున్నవే. ఇందులో సచిన్ ని సచిన్ లా వున్నదున్నట్టు చూపిస్తే,  పై రెండు సినిమాల్లో ఫిక్షన్ చేసి నటుల చేత నటింపజేశారు. సచిన్ ఫస్ట్ హేండ్ ఇన్ఫర్మేషన్ అయితే, పై రెండూ సెకండ్ హేండ్ ఇంఫర్మేషన్స్ . ఇదీ తేడా. 

          ఉన్న పాత బొమ్మల్నే పేర్చి డాక్యుమెంటరీ చూపిస్తే న్యూస్ రీలులా ఏం ఆసక్తి కల్గిస్తుందనే వాళ్లకి దీని ఎడిటర్స్ వాళ్ళ పనితనంతోనే సమాధానం చెప్తారు. ఒక డాక్యుమెంటరీ చూస్తున్నట్టు ఎడిటింగ్ వుండక పోవడమనేది సామాన్య విషయం  కాదు. కథనం లో ఒక లయని మెయింటెయిన్ చేశారు. ఒక క్లిప్పింగ్ కీ ఇంకో క్లిప్పింగ్ కీ మధ్య జంప్స్ లేకుండా స్మూత్ ట్రాన్సి షన్స్  సృష్టించారు. చిన్నప్పుడు మొదలైతే రిటైర్మెంట్ వరకూ స్టోరీ బోర్డు వొక అమర్ చిత్ర కథలా సాగిపోతుంది.

***

     దీన్ని బ్రిటిష్ దర్శకుడే వచ్చి  ఎందుకు రూపొందించినట్టు? ఎందుకంటే దేశీయ దర్శకులైతే  సచిన్ తో మొహమాటాలకు పోతారని, నిష్పాక్షికంగా చూపించరని నిర్మాత నమ్మడం వల్ల.  బ్రిటిష్ స్పోర్ట్స్ సినిమాల దర్శకుడు జేమ్స్  ఎర్ స్కిన్ దీన్ని చేపట్టి నాల్గేళ్ళల్లో పూర్తి చేశాడు. ఇందులో కొన్ని దృశ్యాల్లో కన్పించడానికి అంజలిని ఒప్పించడా నికే రెండేళ్ళు పట్టింది. సచిన్ కథకి ఒక స్ట్రక్చర్ కోసం వేల కొద్దీ భద్రపరచిన ఫోటోలూ, వీడియోలూ, స్పోర్ట్స్ కవరేజీలూ చూశాడు. సచిన్ సన్నిహితులెందరితోనో మాట్లాడి సచిన్ ని సంపూర్ణంగా దర్శించాడు. అతడి దృష్టిలో స్పోర్ట్స్ సినిమా అంటే కేవలం క్రీడాకారుడి సంఘర్షణ, విజయాలూ ఇదే కాదు; క్రీడలు కల్చర్ తో ఎక్కడ ఎలా స్పర్శిస్తున్నాయో హైలైట్  చేసేదే స్పోర్ట్స్ సినిమా. అలాగే సచిన్ కథ చెప్పాలంటే ఒక డ్రైవింగ్ పాయింటు వుండాలి. ఆ డ్రైవింగ్ పాయింటు వరల్డ్ కప్పేనని భావించి సచిన్ కి చెప్తే, తన స్వప్నం వరల్డ్ కప్ సాధించడమే నని  సచిన్ కూడా  చెప్పాడు. ఈ గోల్ ఆధారంగా కథనం చేశాడు దర్శకుడు. జీవిత చరిత్రలు తీయాలంటే మూల కేంద్రం ఒకటి వుండాలి- అది ఆ వ్యక్తి  జీవిత ధ్యేయం కాక మరొకటై వుండే అవకాశం లేదు.  

       దర్శకుడు జేమ్స్  ఎర్ స్కిన్ డాక్యూ డ్రామాని కళాఖండంగా మార్చేశాడు. సచిన్ గురించి కేవలం ఒక సమగ్ర సమచాహర భాండాగారంగా కాక, ఎమోషనల్ ప్రయాణంగా తీర్చిదిద్దాడు. చిట్ట చివర్లో 2013 లో వాంఖడే  స్టేడియంలో లక్షలాది అభిమానుల మధ్య అతడి రిటైర్మెంట్ స్పీచ్ తో ముగింపు దర్శకుడి మాస్టర్ స్ట్రోక్ సన్నివేశం. బరువెక్కిన హృదయాలతో థియేటర్ల  లోంచి రాక తప్పదు ప్రేక్షకులు. ఫైనల్ షాట్ గా భారత రత్న స్వీకరణ.

          రిచర్డ్ అటెన్ బరో తీసిన ‘గాంధీ’ ఎలాటి భక్తి పారవశ్యానికి లోనుజేస్తుందో  అలాటిదే భావోద్వేగం ‘సచిన్’ కల్గిస్తుంది. ‘గాంధీ’ ని తీయడానికి బ్రిటన్ నుంచి అటెన్ బరో వస్తే, బ్రిటన్ నుంచే ‘సచిన్’ ని తీయడానికి ఎర్ స్కిన్ వచ్చాడు. మరో ‘గాంధీ’ ని తీయలేనట్టే, ‘సచిన్’ ని అజరామరం చేసి పెట్టాడు ఎర్ స్కిన్. లెజెండ్ సచిన్ టెండూల్కర్ గురించి ఇంతకంటే లెజండరీ మూవీ వుండబోదు. ఏఆర్ రెహ్మాన్ స్వరాలు కూడా చుట్టూ దడి కట్టేశాయి.

-సికిందర్ 

http://www.cinemabazaar.in
         
           

 

         
         

          

కామెడీ సంగతులు- 3

   హాలీవుడ్ లో ఒక పూర్తి స్థాయి కామెడీ స్క్రిప్టు రాయాలంటే  మొదటి పేజీలోనే నవ్వించగల్గాలి. మొదటి పేజీలో నవ్వించ లేదంటే స్క్రిప్టులు  చదివే స్టూడియో ఎగ్జిక్యూటివ్ దాన్ని పక్కన పెట్టేసే ప్రమాదముంది. మొదటి పేజీలోనే  నవ్వించడమంటే ఇంకా నిద్ర లేవని హీరో మీద బామ్మగారు  బిందెడు నీళ్ళు తెచ్చి గుమ్మరించడంలాంటి అరిగిపోయిన సీను కాదు. ఎప్పటికప్పటి అభిరుచులకి తగ్గట్టు తాజాగా  క్రేజీగా బుర్ర తిరిగిపోయే సరికొత్త కామిక్ ఐడియాతో వుండాలి. తెలుగులో ఇంత  అవసరం రావడంలేదు, మొదటి పేజీ నిబంధన అంటూ ఏదీ లేదు కాబట్టి. ఐతే కామెడీ అనగానే కథలు చాలా ఆషామాషీగా రాసేయడం మాత్రం జరుగుతోంది. జోకులతో నవ్వించడమే కామెడీ అన్నట్టు సాగుతోంది. కథలేని వంద జోకులకన్నా, జోకుల్లేని కథ వున్న సినిమాలు వందరెట్లు బెటర్ అన్పించుకుంటాయి.

        కామెడీ జానర్ కీ, ఇతర జానర్లకీ స్ట్రక్చర్ లో తేడా ఏమీ వుండదు. ఏ జానర్ లో  కథ కైనా స్ట్రక్చర్ ఒకటే.  అదే బిగినింగ్, మిడిల్, ఎండ్ విభాగాలు; వాటిలో వాటి తాలూకు బిజినెస్ లు, ప్లాట్ పాయింట్లు అన్నీ ఒకటే. కాకపోతే ఇవి కామెడీకి హాస్య రూపంలోకి బదిలీ అవుతాయి.  ఈ హాస్య రూపం రివర్స్ మెకానిజం వల్ల  ఏర్పడుతుంది. ఇతర కథల్లో హీరో ఫలానాది జరగాలని ప్రయత్నిస్తూంటాడు, కామెడీల్లో హీరో ఫలానాది జరక్కూడదని చెడగొడు తూంటాడు. జరిగితే తన పరువే పోవచ్చు, లేదా  నల్గురు కలిసి తనని తన్న వచ్చు. అవన్నీ  హీరోకి జరిగి తీరాలని విలన్ తెగ కౌంటర్ పథకా లేస్తూంటాడు. దొంగ పెళ్లి చేసుకున్న హీరో అది బయట పడకుండా ప్రయత్నించడం, మర్డర్ చేశాననుకుని ఫీలవుతున్న హీరో ఎక్కడ పోలీసులకి దొరికిపోతానో అని భయపడి చావడం, స్వయంవరం లో హీరోయిన్ని సొంతం చేసుకుందామని వెళ్ళిన హీరోకి అక్కడ తన గుట్టు తెలిసిన విలన్ ఎదురు పడ్డం...లాంటి ఇరకాటాలే కామెడీ కథల రివర్స్ మెకానిజపు పరికరాలు. 

        కామెడీ అంటే గందరగోళాలు సృషించే వాళ్ళకీ, ఆ గందరగోళాల  బాధితులకీ మధ్య జరిగే సంఘర్షణ. అయితే ఈ గందరగోళాలకి  మూలం అర్ధంవంతంగా, నమ్మశక్యంగా వుండాలి. ఉదాహరణకి గతవారం విడుదలైన ‘రోజులు మారాయి’ లో కథా మూలం-  హీరోయిన్లు పెళ్లి చేసుకుంటే వాళ్ళ భర్తలు  మూడ్రోజుల్లో చనిపోతారని బాబా చెప్పడం, అది నమ్మి  తమ వెంట పడుతున్న హీరోలని వదిలించుకోవడానికి హీరోయిన్లు వాళ్ళని పెళ్లి చేసుకోవడం. అంటే హీరోలని చంపెయ్యడమే అన్న మాట. ఇది కన్విన్సింగ్ గా అన్పించదు.  ఈ కథా మూలం ఆధారంగా కామెడీని ఎంజాయ్ చేయడం కష్టం. 

      ఇందుకే  కామెడీకి సెటప్ వాస్తవికంగా వుండాలి, దాని పర్యవసానంగా పుట్టే   హాస్య ప్రహసనాలు మాత్రం  వాస్తవికంగా, లాజికల్ గా వుండ నవసరం లేదు. ఎంత మైండ్ లెస్ కామెడీగా నైనా ఉండొచ్చు ( హిందీ ‘గోల్ మాల్’ సిరీస్ సినిమాలు). కామెడీ కథ పుట్టడానికి మూలమైన సంఘర్షణ, సంఘటన లేదా ఓ కోరిక వాస్తవికంగా, లాజికల్ గా వున్నప్పుడే దాన్ని ఆధారంగా చేసుకుని ఎంత అసంబద్ధ కామెడీ నైనా చేసి ఒప్పించ వచ్చు. సెటైర్స్ ఇలాగే  పుడతాయి. ఒక పాకెట్ సిగరెట్ల కోసం ఐదుమైళ్ళు కారేసుకుని తండ్రి వెళ్ళడం చూసిన కొడుకు, వాటర్ బాటిల్ కోసం అదే కారేసుకుని వంద మైళ్ళు వెళ్లి రెండ్రోజుల తర్వాత రావడం అబ్సర్డ్ కామెడీ. తండ్రి చేసింది దుబారా కింద కన్విన్సింగ్ గానే అన్పించుకుంటుంది, ఈ సాకుతో కొడుకు చేసింది చాలా అతి. ఇదీ  అబ్సర్డ్ కామెడీ. ఇంకా కొడుకు ఆ కారునే కుదువ బెట్టి వాటర్ బాటిల్ కొనుక్కుని బస్సెక్కి కూడా రావచ్చు. ఇంకెలాటి పిచ్చి పనులైనా చెయ్యవచ్చు, లిమిట్ లేదు. ఎందుకంటే తండ్రి దుబారా అనే మూలం కన్విన్సింగ్ గా వుంటుంది కాబట్టి. ‘అహ నా పెళ్ళంట’ లో పిసినారి కోట శ్రీనివాస రావు ఎదురుగా కోడిని వేలాడదీసుకుని, దాన్ని చూస్తూ చికెన్ కలుపుకుని తింటున్నట్టు ఫీలవుతూ అన్నం తినడం అబ్సర్డ్ కామెడీ. ఎదురుగా కోడి ఉనికి, దాన్ని తింటారనే వాస్తవమూ  లేకపోతే  ఈ కామెడీ పండదు. 

        కామెడీ  పర్ఫెక్షన్ ని కోరుకోదు. పర్ఫెక్షన్ అనేది భ్రాంతి అనుకుంటుంది. కాబట్టి ఒక కామెడీ హీరో చాలా జోకర్ పనులు చేసి చిటికెలో  అద్భుతాలు సాధిస్తాడు. ఈ మాత్రం దానికి  గొప్ప మేధావియే కానక్కర్లేదని చురక అంటిస్తాడు. చార్లీ చాప్లిన్ తర్వాత అలాటి  సైలెంట్ మూవీ కామిక్ సిరీస్ తో పాపులరైన లారెల్ అండ్ హార్డీలు ఈ కోవకి చెందుతారు. 

        కామిక్  హీరో పాసివ్ గా వుండడు, చాలా కమర్షియల్ గా యాక్టివ్ గా వుంటాడు. కథని తనే నడిపిస్తాడు. అతడికీ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ దగ్గర గోల్ ఏర్పడుతుంది, అతడికీ ఆ గోల్ కోసం సంఘర్షణ  వుంటుంది. అతనూ ఆ గోల్ ని సాధించి తెరిపిన పడతాడు.  

        కామెడీ జానర్ లో కి అనేక సబ్ జానర్స్ వున్నాయి. అన్నీ ప్రయత్నించ వచ్చు, లేదా ఏదో ఒకదాన్ని స్పెషలైజ్ చేస్తూ కొనసాగవచ్చు. ప్రధానంగా కామెడీలో రోమాంటిక్ కామెడీ (అహ నా పెళ్ళంట), కామెడీ డ్రామా(బృందావనం), యాక్షన్ కామెడీ (కృష్ణ) , కామిక్ థ్రిల్లర్ (స్వామి రారా), హార్రర్ కామెడీ (ప్రేమ కథా చిత్రం), ఫాంటసికల్ కామెడీ (సోగ్గాడే చిన్ని నాయనా), బ్లూ కామెడీ (ఈరోజుల్లో),  స్పూఫ్ ( సుడిగాడు), ఫార్స్  (రోజులు మారాయి),  బ్లాక్ కామెడీ (మనకి లేదు), సెటైర్ ( మనకి లేదు), పేరడీ ( మనకి లేదు), రాజకీయ కామెడీ (మనకి లేదు)...ఇలా 35 వరకూ వున్నాయి. 

        ఏది తీసుకున్నా స్ట్రక్చర్ ఒకటే.  బిగినింగ్ లో పాత్రల పరిచయం, కథా నేపధ్యం ఏర్పాటు, సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పన, సమస్య ఏర్పాటు (ప్లాట్ పాయింట్-1). దీంతో బిగినింగ్ విభాగం ముగియడం అనేవి వుంటాయి. 

          ప్లాట్ పాయింట్ -1 అంటే అసలు కథా ప్రారంభమనీ, హీరోకి ఒక గోల్ ఏర్పడ్డ మనీ తెలిసిందే. ‘అహ నా పెళ్ళంట’ లో పిసినారి కోట కూతుర్ని పెళ్లి చేసుకోవాలంటే, తను కూడా పీనాసిలా మారాలని ( నటించాలని) రాజేంద్ర ప్రసాద్ నిర్ణయించుకోవడం గోల్, అసలు కథా ప్రారంభం. 

        ఈ గోల్ లో కోరిక, పణం, పరిణామాల హెచ్చరిక, ఎమోషన్ అనే నాల్గు ఎలిమెంట్స్ వుంటాయని తెలిసిందే. ఉన్నప్పుడే కథ బలంగా వుంటుంది. ‘ఆహ నా పెళ్ళంట’ లో పరమ పిసినారి కోట శ్రీనివాసరావు కూతురు రజనీని రాజేంద్ర ప్రసాద్ చేసుకోవడం కోటీశ్వరుడైన రాజేంద్ర ప్రసాద్ తండ్రి నూతన్ ప్రసాద్ కిష్ట ముండదు. తను కోటీశ్వరుడి  కొడుకని చెప్పుకోకుండా కోటని ఒప్పించి అతడి కూతుర్ని చేసుకోగల్గితే ఓకే అని షరతు పెడతాడు. ఇందుకో  గడువు విధిస్తాడు. ఈ గడువులోగా ఇది జరక్కపోతే తను చూసిన సంబంధం చేసుకోవాలంటాడు.  

        పదిహేనవ నిమిషంలోనే ఏర్పాటయ్యే ఈ ప్లాట్ పాయింట్ -1 నుంచి బయల్దేరే  రాజేంద్ర ప్రసాద్ కి- 1. గడువు లోగా గోల్ సాధించుకోవాలన్న కోరిక, 2. తండ్రి షరతుతో రిస్కు వున్నా తన ప్రేమనే పణంగా పెట్టడం, 3. తను పిసినారిలా నటిస్తే అది కోట కి తెలిసిపోగల పరిణామాల హెచ్చరిక, 4. తండ్రి పెట్టిన  షరతు వల్ల  పుట్టిన ఎమోషన్ అనే నాల్గు గోల్ ఎలిమెంట్సూ వున్నాయి. 

        ఈ ప్లాట్ పాయింట్ -1  సీన్ ని ఇంకా గమనిస్తే ఇది సీరియస్ గా వుండదు. తండ్రీ కొడుకుల సవాళ్ళు కామెడీగానే వుంటాయి. ఇదే ఒక ప్రేమ కథనో, ఫ్యామిలీ కథనో అయివుంటే ఈ సీను కామెడీగా ఉండకపోవచ్చు. తండ్రీ కొడుకులు సీరియస్ గా ఘర్షణ పడొచ్చు ఆ కథల జానర్ మర్యాద ప్రకారం. కామెడీకి కామెడీగానే ఈ సీను  వుండడం జానర్ మర్యాద. రసభంగం కలిగించని  రస పోషణ అంటారు దీన్ని. 

        మరొకటేమిటంటే, తండ్రీ కొడుకులు ఇంత కామెడీగా సవాళ్లు విసురుకున్నా దీని బ్యాక్ డ్రాప్ కామెడీగా కాక సీరియస్ గానే  వుంటుంది. గోల్ ని సాధించుకోవాలన్న కోరికలో సీరియస్ నెస్, ప్రేమని పణంగా పెట్టడంలో వున్నసీరియస్ నెస్, పిసినారిలా నటిస్తే అది కోట కి తెలిసిపోగల పరిణామాల హెచ్చరిక లో సీరియస్ నెస్, తండ్రి పెట్టిన  షరతు వల్ల  పుట్టిన ఎమోషన్ లోనూ  సీరియస్ నెస్...ఇలా ఈ సీరియస్ బ్యాక్ డ్రాప్ లో కథనం మాత్రం కామెడీ గానే నడవడం! ఇంత సీరియస్ బ్యాక్ డ్రాప్ లో హీరో పాల్పడే చేష్టలు కామెడీగానే వుండడం! 

     ఈ డైమెన్షన్, ఈ ద్వంద్వాలు,  ఈ కాంట్రాస్ట్, ఈ అదృష్టం ఇంకే జానర్ కథలతోనూ సాధ్యపడదు కామెడీతో తప్ప. ఇతర జానర్ల కథల్లో ఈ బ్యాక్ డ్రాపూ సీరియస్ గానే వుంటుంది, గోల్ కోసం హీరో ప్రయత్నాలూ సీరియస్ గానే వుంటాయని గమనిస్తూంటాం. ఈ తేడా తెలుసుకుని కామెడీ స్ట్రక్చర్ చేసుకోవాలి. 

        ఇంకొకటేమిటంటే,  రోమాంటిక్ కామెడీల్లో ప్రత్యర్ధులు రెండు రకాలుగా వుంటారు : వుంటే హీరో హీరోయిన్లే పరస్పరం ప్రత్యర్ధులుగా వుండడం, లేదా ఇంకోటేదో పాత్ర ( ‘అహ నా పెళ్ళంట’ లో కోట) హీరో హీరోయిన్లు ఇద్దరికీ కలిపి విలన్ గా వుండడం. ఇతర జానర్ల కథల్లో- కామెడీ లో ఇతర సబ్ జానర్లలో సైతం-  హీరో హీరోయిన్లు ప్రత్యర్ధులుగా వుండడం అరుదు. 

        బిగినింగ్ విభాగం ప్లాట్ పాయింట్ -1 తో ఇలా ముగిశాక, మిడిల్ ప్రారంభమవుతుంది. కామెడీల్లో మిడిల్ అంటే కూడా సంఘర్షణే. రాజేంద్ర ప్రసాద్ కోట ఇంట్లో దిగి పిసినారి చేష్టలు చేయడం గోల్ కోసం చేసే సంఘర్షణే. కోట కంటే వెయ్యి రెట్లు ఎక్కువ పిసినారిగా నటిస్తాడు. మిడిల్ బిజినెస్ లో క్యారక్టర్ ఆర్క్ పెరుగుతూ పోవాలి. గోల్ కోసం  అడుగడుగునా హీరో తీసుకునే రిస్క్ మీద ఈ ఆర్క్ ఆధారపడి వుంటుంది. ఎంత రిస్క్ తీసుకుంటే అంత ఆర్క్ పెరుగుతుంది. అంతేగాక హీరో పాత్ర ప్రయాణంలో ఎత్తు పల్లాలు కూడా వుంటాయి. ఇక్కడ హీరోయిన్ కి వేరే పెళ్లి సంబంధం చూడ్డం ఇలాంటిదే. అన్ని అవరోధాలూ అధిగమించి చివరికి కోటని ప్రసన్నం చేసుకుంటే, రాజేంద్ర ప్రసాద్  డబ్బున్న వాడు కాదని మెలిక పెడతాడు కోట. దీంతో మొదటి కొస్తుంది. ఇలా దారులన్నీ మూసుకు పోవడం మిడిల్ బిజినెస్ కి ముగింపని తెలిసిందే. ఇది ప్లాట్ పాయింట్-2. ఇక ఇక్కడ్నుంచీ ఎండ్ ప్రారంభం. మళ్ళీ హీరో కొత్త పరిష్కార మార్గం వెతుక్కుని మొదలవ్వాలి. అలాగే చేస్తాడు రాజేంద్ర ప్రసాద్.  కోటకి బుద్ధి చెప్పడానికి మూడు డబ్బున్నసంబంధాలు తెచ్చి గందర గోళం క్రియేట్ చేసి తన కథ సుఖాంతం చేసుకుంటాడు. 

        ఏ కామెడీ జానర్ కైనా ఇదే స్ట్రక్చర్ వుంటుంది. మిగతా జానర్లకి లాగే ఇక్కడా ప్లాట్ పాయింట్ -1 ప్రాణం. పైన వివరించుకున్నట్టు ఈ ప్లాట్ పాయింట్ -1 తో వచ్చే బ్యాక్ డ్రాప్ ఎంత సీరియస్ గా వుంటే అంత బలంగా కామెడీ వర్కౌట్ అవుతుంది. లేని పక్షంలో ఒట్టి జోకులతో కాలం గడపాల్సి వస్తుంది.  ఫాంటసికల్ కామెడీ ‘సోగ్గాడే చిన్ని నాయనా’ లో  చిన్న నాగార్జున- లావణ్యలు విడాకుల కోసం రావడం సీరియస్ బ్యాక్ డ్రాప్. ‘స్వామిరారా’ అనే కామిక్ థ్రిల్లర్ లో వినాయక విగ్రహ అపహరణ అనే బ్యాక్ డ్రాప్ కూడా సీరియస్ ఐనదే. ‘బృందావనం’ అనే ఫ్యామిలీ కామెడీలో రాజేంద్ర ప్రసాద్ తాతా నానమ్మ లైన గుమ్మడి, అంజలీదేవిల భవంతిని రమ్యకృష్ణ  తండ్రి సత్యనారాయణ చీట్ చేసి కొట్టేయడం కూడా సీరియస్ బ్యాక్ డ్రాపే. ‘సుడిగాడు’ లో అల్లరి నరేష్ పుట్టినప్పుడు జయప్రకాష్  రెడ్డి కొడుకు మీద మూత్రం పోస్తే  అతను చనిపోయి అల్లరి నరేష్ మీద జయప్రకాశ్ రెడ్డికి పగ రగలడమూ సీరియస్ బ్యాక్ డ్రాపే...కామెడీకి బాగా వర్కౌటయ్యే ఈ సీరియస్ బ్యాక్ డ్రా పుల విషయంలో గుర్తు పెట్టుకోవాల్సింది ఒక్కటే : ఇక్కడ ఏర్పడే ప్లాట్ పాయింట్ -1 మాత్రం సీరియస్ గా ఉండకూడదు. పాత్రలు కామెడీ గానే ప్రవర్తించాలి- పైన ‘అహ నా పెళ్ళంట’ లో  పేర్కొన్న తండ్రీ కొడుకుల సవాళ్ళ లాగా!

        కామెడీ కథనం డైనమిక్స్ ప్రధానంగా సాగుతుంది. జూలో కంచె  దూకి పులితో సేల్ఫీ దిగి వచ్చిన అఖిలేష్ విజయగర్వంతో యూరినల్స్ కి వెళ్తే అక్కడ పులి వుండడం రివర్స్ మెకానిజంతో ఏర్పడే డైనమిక్స్. నవ్వొచ్చే విధంగా, ప్రేక్షకుల ఊహకందకుండా, ఆనందం విషాదంగా మారడం, విషాదం ఆనందంగా మారడమనే పంచ్ కామెడీ కథనానికి ప్రాణం. డైనమిక్స్ ఎప్పుడూ పాత్రల కదలికలతో, యాక్షన్ ప్రధానంగా వుంటే మంచిది. పాత్రలు కదలకుండా వున్న చోటే వుండి  డైలాగులతో కామెడీ నడపడం  అన్ని సీన్లకీ పనికి రాదు. ఇలాటి వెర్బల్ కామెడీ వల్ల  నడక మందగిస్తుంది. విజువల్ కామెడీ తో పరుగులు పెడుతుంది కథనం. సినిమా విజువల్ మీడియా అనేది గుర్తుంచుకోవాలి. సినిమా విజువల్ మీడియా  అని గుర్తు పెట్టుకుంటే చాలా సినిమాలు బాగు పడతాయి- ‘ఒక మనసు’ లాంటివి రావు. 

        ఇక కామెడీని ద్వంద్వార్ధాలతో నడపాలా వద్దా అనేది  రచయిత ఇష్టం. కానీ కామెడీ పేరుతో  సమాజంలో ఏ వొక వర్గాన్నీ కించపర్చకుండా వుంటే మంచిది.  అలాగే కామెడీ-హేళన – ఈ రెండిటి పట్ల అప్రమత్తంగా వుండకపోతే ఆత్మరక్షణలో పడక తప్పదు. రాస్తున్న కామెడీ హేళన చేసే విధంగా ఉందేమో సరిచూసుకోవాలి. లేకపోతే తనని రేపైన మహిళ తో పోల్చుకున్న సల్మాన్ ఖాన్ లాంటి పరిస్థితి ఎదురవుతుంది. లేదా లతా మంగేష్కర్ నీ, సచిన్ టెండూల్కర్ నీ పాత్రలుగా చేసి ఘోరమైన సెటైర్లు వేసిన తన్మయ్  భట్ లాంటి చిక్కుల్లో పడక తప్పదు. ఇలాటివి డార్క్ హ్యూమర్ కింద చెల్లిపోవు. ‘అ ఆ’ లో కత్తితో మణికట్టు కోసుకుని ఆత్మహత్యా యత్నం చేసిన సమంతా ని డాక్టర్ ట్రీట్ చేశాక, ‘మీ కిచెన్ లోకి వాడిగా వుండే వేరే కత్తులు కొనండి’  అని కామెడీ ఏదో చేస్తే అదీ  డార్క్ హ్యూమర్ అన్పించుకుంటుంది.
(సమాప్తం)

-సికిందర్