994 : కన్నడ రివ్యూ

 (బ్లాగులో పాజిటివ్ రివ్యూలు, నెగెటివ్ రివ్యూలు అని వుండవు. నిర్మాణాత్మక (constructive) రివ్యూలుంటాయి. అందుకే రేటింగ్స్ ఇవ్వడం లేదు)

భీమసేన నలమహారాజా (కన్నడ)
రచన దర్శకత్వం : కార్తీక్ సరగూర్
తారాగణం : అరవింద్ అయ్యర్, ఆరోహీ నారాయణ్, ప్రయాంకా తిమ్మేష్ తదితరులు  
సంగీతం : చరణ్ రాజ్, ఛాయాగ్రహణం : రవీంద్రనాథ్
బ్యానర్ : పద్మావత్ స్టూడియోస్
విడుదల :  అమెజాన్ ప్రైమ్
***

        "One cannot think well, love well, sleep well, if one has not dined well." ―Virginia Woolf. ఎంత నిజం. అక్షరాలా నిజం. ‘భీమసేన నలమహా రాజా’ షడ్రసోపేత సోకాల్డ్  ఫుడ్డు వడ్డనతో ఇదే నిజం, నిద్ర పట్టక జాగారం. ఒకవైపు కన్నడలో ‘పాక దర్పణ’ రాసిన సూర్యవంశ నలమహారాజుని కీర్తిస్తూనే జంక్ ఫుడ్ వడ్డిస్తే, ఈ సినిమాలో హీరోయిన్ పరిస్థితిలాగే తయారవొచ్చు- జ్ఞాపకశక్తి జీరో అయి! ప్రయోగశాలలో సైంటిస్టు చేత రెసిపీ తయారీ వ్యంగ్యంగా ప్రెజెంట్ చేసిన చేత్తోనే, నలభీమ పాకాన్ని భీకరంగా సిద్ధం చేసి వడ్డిస్తే, భీముడు గద పుచ్చుకుని తినబోయిన మనవెంట పడొచ్చు కుమ్మేయడానికి!

        వంటలూ రుచులూ ప్లస్ వంటకాడు లేదా కుక్ అనేవాడి కథ - మధ్యలో ప్లేటు ఫిరాయించి భేజా ఫ్రై చేస్తూ, కిచెన్ వదిలేసి క్లినిక్ లో పడితే పేషంట్స్ గా మిగిలేది మనమే. ఆరోగ్యకర వంటల కథకి ఇంటర్వెల్ నుంచి కన్నడ ‘శరపంజర’ లోని హీరోయిన్లాంటి అనారోగ్య కథ, దీనికి క్లయిమాక్సులో మలయాళ ‘మణిచిత్ర తళు’ హార్రర్ కలిపి వైద్యం చేస్తే తయారయ్యిందే ‘భీమసేన నలమహా రాజా’ అనే షడ్రుచుల భీకర పాకం! పాకపాపం. 

    దర్శకుడు కార్తీక్ కి రెండు మూడు దశాబ్దాల కిందటి సినిమాల మీద చాలా ప్రేమ వున్నట్టుంది - వాటిని అక్కడే మర్యాదగా వుండనీయక ఇవతలికి లాగి రచ్చ చేశాడు. ఆ టైపు గయ్యాళి పెళ్లాన్నీ, కలహాల కాపురాన్నీ, పెడ అరుపుల్నీ, కిష్కింధ కాండల్నీ, పిల్లదాని ఏడ్పుల్నీ, చివరికి సూర్యకాంతంలాగా ‘నా గొలుసు దొంగిలించిందమ్మోయ్ పాపిష్టిది!’ అని అరిచి గోల చేసి ఆడే బాపతు పాత నాటకాన్నీ, ఓల్డ్ స్కూలు మెలోడ్రామాలనీ తెచ్చి నింపేశాడు. ఇది కన్నడ ప్రేక్షకులకి బాగా నచ్చిమెచ్చుకుంటే తను చేసింది కరెక్టే. 

***

    ఇందులో హీరో అరవింద్ అయ్యర్ లతేష్ అనే కుక్ గా నటించాడు. అతను చిన్నప్పుడు తల్లి తినిపించిన రుచులకి తల్లిలాగా అందరికీ వండి పెట్టాలని రిసార్ట్ లో కుక్ గా మారాడు. అక్కడికి సారా మేరీ (ప్రియాంకా తిమ్మేష్) వస్తుంది. ఈమె ఓల్డ్ ఏజ్ హోమ్ లో పని చేస్తుంది. బ్రేక్ తీసుకుని రిసార్ట్ లో గడపడానికి వస్తుంది. లతేష్ వంటల రుచులు చూసి దగ్గరవుతుంది. ఈ వంటలే ఒకమ్మాయిని పెళ్లి చేసుకునేలా చేశాయని చెప్పి సారా మేరీకి తన ఫ్లాష్ బ్యాక్ చెప్తాడు. ఆ ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో వేదవల్లి (ఆరోహీ నారాయణ్) కి బాగా వండి పెట్టే తల్లి, తండ్రి వల్ల చనిపోయింది. దాంతో తండ్రిని ద్వేషిస్తున్న ఆమె ఒకసారి రిసార్ట్ కి వచ్చినప్పుడు లతేష్ చేతి రుచులకి అమ్మ గుర్తొచ్చి, ప్రేమ కూడా ఒక రుచేనని తెలిసిందని ప్రేమలో పడింది. కానీ పెళ్లి చేసుకున్నాక గొడవలు పెట్టుకునే బద్ధ విరోధిగా మారింది. ఆవేశంతో బయటికెళ్ళి యాక్సిడెంట్ తో జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోయింది. ఇదీ జరిగింది. ఇప్పుడేం చేయాలో లతేష్ కి తెలియడం లేదు...

    ఈ కథతో చేదు కూడా ఒక రుచేనని చెప్పాలనుకున్నాడేమో. ఆ చేదుని ఇంకే రుచితో పోగొట్టాలో చెప్పలేదు. కథకి అర్ధం, పాత్రల ఔచిత్యం దెబ్బతిని, వంటలూ రుచుల కథ కాస్తా ఇంటర్వెల్ కే తెగి - వేరే ‘మెంటల్’ కథతో సెకండాఫ్ సిండ్రోమ్ లో పడింది వ్యవహారం. అసలు ప్రారంభమే సహాయ పాత్ర సారా మేరీ ఓల్డేజ్ హోమ్ సేవల సీన్లతో బారెడు సాగి, బ్రేక్ తీసుకుని ఆమె రిసార్ట్ కి వస్తే, లతేష్ చెప్పే తన చిన్నప్పటి ఫ్లాష్ బ్యాక్, ఆ తర్వాత వేదవల్లి చిన్నప్పటి ఫ్లాష్ బ్యాక్ కలిపి పూర్తయ్యేసరికి, 33 నిమిషాలు గడిచిపోయాయి!

***

    33 నిమిషాలు చిన్నప్పటి ఫ్లాష్ బ్యాకులకే! స్క్రీన్ ప్లేలో బిగినింగ్ విభాగం పూర్తయి ప్లాట్ పాయింట్ వన్ రావాల్సిన సమయమంతా ఇంకా చిన్నప్పటి స్పూన్ ఫీడింగులే. నేటి ప్రేక్షకులకి ఇంత స్పూన్ ఫీడింగ్ చేస్తే తప్ప పెద్దయిన హీరోహీరోయిన్ల పాత్రలు అర్ధం గావనేమో. సినిమా అంటే ఉపోద్ఘాతమా, లేక అసలు కథా? ఇది సినిమా కథ చెప్పే విధానమా అంటే, ఈ రోజుల్లో కూడా ఇంతే. చిన్నప్పటి ఊసులు పూసగుచ్చినట్టు చెప్తేగానీ తనివి దీరదు కొందరు ఈ కాలపు మేకర్లకి. బాలల చలన చిత్రం చూపిస్తున్నామా, లేక యూత్ సినిమా చూపిస్తున్నామా అన్న స్పృహగానీ, మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ ఆలోచనగానీ బొత్తిగా ఏ కోశానా వుండవు!

        ఇంతకీ దాదాపు ఇంటర్వెల్ వరకూ చూపించిన బాలల కథలో విషయమేమిటంటే, బాలుడికి అమ్మ చేతి వంట ప్రీతి, అమ్మపోయాక అనాధాశ్రయంలో అనాధ జీవితం, వీధి రౌడీ తనం వగైరా. బాలికకి డిటో- అమ్మ చేతివంట టేస్టీ. టార్చర్ పెట్టే నాన్న వల్ల అమ్మపోతే నాన్న మీద ద్వేషం. ఇంతే. ఇదంతా ఎత్తేసి, డైరెక్టుగా రిసార్ట్ లో హీరోని కుక్ గా చూపించే ఓపెనింగ్ తో ప్రారంభిస్తూ, అమ్మ చేతివంట తిన్న నేను అమ్మలాగే వండి పెడతా -అంటూ ఒక డైలాగు చెప్పించేస్తే సరిపోదా?

     వేదవల్లిని రిసార్ట్ లో ఎంటర్ చేసి, అతడి వంటకి అమ్మ గుర్తొచ్చిందని ఒక మాట అన్పించేసి - ప్రేమలో పడేస్తే సరిపోదా? సహాయ పాత్ర సారా మేరీ ఓల్డేజ్ హోమ్ బోరు సీన్లు ఎత్తేసి, డైరెక్టుగా రిసార్ట్ లో ఎంటర్ చేసి- ఓల్డేజ్ హోమ్ లో పని చేస్తానని చెప్పించేస్తే సరిపోదా?

***

     చిన్నప్పుడు వాళ్ళ అమ్మల వంటలు, ఇప్పుడు హీరో వంటలు ఎలా మధురమో మనకైతే తెలీదు. ఏదో వండి పడేస్తారు. కుక్ గా హీరో ఏ వంటని ఏమేం కలిపి ఎలా వండితే ఘుమఘుమ లాడతాయో మన నూరూరించేలా వర్ణించకపోతే ఇదేం వంటల నేపథ్యంలో కథ? 'ఎగిరే పావురమా' లో 'ఆహా ఏమి రుచి' అంటూ వంకాయ కూరలు వండుతూ పాటపాడి - సుహాసిని నోరూరించ లేదా? హీరో రాగి ముద్ద గణేశ్, ఎయిరో ప్లేన్ దోశ అంటూ ఏవేవో వండిపడేస్తే జనం ఎగబడి తింటారు. మనకేమీ అన్పించదు ఆ తిండి. బడ్జెట్ వేస్ట్ సీన్లు ఇవి.

***

   చిన్నప్పటి ఫ్లాష్ బ్యాకులు పూర్తయ్యాక, మళ్ళీ వేదవల్లి ఎలా కలిసి ఆమెని పెళ్లిచేసుకున్నాడో ఇంకో ఫ్లాష్ బ్యాక్ చెప్తాడు లతేష్. ఈ ఫ్లాష్ బ్యాక్ ఇంటర్వెల్ మీదుగా క్లయిమాక్స్ దాకా సాగుతుంది. ఈ ఫ్లాష్ బ్యాకులన్నీ ఎడతెగని వాయిసోవర్లతో వస్తూంటాయి. ఇదొక దారుణం. సారాతో మొదలయ్యే ప్రెజెంట్ స్టోరీకీ, క్లయిమాక్స్ తో పూర్తయ్యే ప్రెజెంట్ స్టోరీకి కూడా వాయిసోవర్లే. పాత్రలు మాట్లాడుతున్నా వెనుకనుంచి వ్యాఖ్యానాల వాయిసోవర్లే. ఈ వాయిసోవర్లు లేకపోతే కథ అర్ధం గానట్టు ప్రారంభం నుంచీ ముగింపు వరకూ డాక్యుమెంటరీలకి చెప్పినట్టు వ్యాఖ్యానాలే!

    ఇక పెళ్లెలా జరుగుతుందంటే, రిచ్ వేదవల్లి పూర్ లతేష్ ని తీసికెళ్లి బెంగుళూరులో మొబైల్ ఈటరీ పెట్టిస్తుంది. ఈ ప్రేమ వ్యవహారం తెలిసి ఆమె తండ్రి ఈటరీ దగ్గరి కొచ్చి పెద్ద సీను క్రియేట్ చేస్తాడు. అప్పటికే ఆమెకి సంబంధం చూశాడు. అతణ్ణి తీసుకొచ్చి మరీ గొడవ చేస్తాడు. నన్ను పెళ్లి చేసుకుంటావా లేదాని లతేష్ ని నిలదీస్తుంది. తండ్రి చటుక్కున జేబులోంచి తాళి తీసి కట్టమని సవాలు చేస్తాడు. లతేష్ కట్టేస్తాడు.        

    రోడ్డు మీద ఈ సీను పరమ పాత సినిమాలాగా వుంటుంది. ఇక పెళ్ళయిన ఒక సీను తర్వాత గొడవలు మొదలు పెట్టేస్తుంది. లతేష్ ఫ్రెండ్ ఇంట్లో వుంటున్నాడని, అతణ్ణి వెళ్లగొట్టడానికి తన గొలుసు దొంగిలించాడని పాత సీను క్రియేట్ చేస్తుంది. అక్కడ్నించీ కీచులాటలే. కీచులాటల మధ్యే పిల్ల పుడుతుంది. పిల్లముందు కూడా అది భయపడేలా కీచులాటలే. తండ్రి కూడా తను భయపడేలా తల్లిని టార్చర్ చేసేవాడు. అలాటి తండ్రిని ద్వేషిస్తూ తను చేస్తున్నది కూడా అదే. లతేష్ పిల్లని తీసుకుని వెళ్ళిపోతాడు. దాంతో పిచ్చెత్తిపోయి రోడ్డున పడి యాక్సిడెంట్ చేసుకుంటుంది. జ్ఞాపకశక్తి పోతుంది. ఇక సెకండాఫ్ అంతా ఈ అరిగిపోయిన జ్ఞాపకశక్తిని రప్పించే వేరే కథ. సెకండాఫ్ అంతా విషాదమే.

***

    1971 లో కన్నడలో ‘శరపంజర’ అనే పుట్టణ్ణ కనగళ్ దర్శకత్వం వహించిన క్లాసిక్ మూవీ వచ్చింది. 1974 లో ఇది కృష్ణం రాజు - వాణిశ్రీ లతో ‘కృష్ణవేణి’ గా రీమేకై హిట్టయ్యింది. వాణిశ్రీ పాత్ర గతంలో ఒక సంఘటన గుర్తుకొచ్చి పిచ్చిదవడంతో వైవాహిక జీవితం అతలాకుతల మవుతుంది. ఆ రోజుల్లో మానసిక సమస్యలున్న స్త్రీలని ఎలా వెలివేసేవాళ్ళో అన్న పాయింటు చుట్టూ కథ ఇది. ఈ కథలోంచి వాణిశ్రీ పాత్రని  ఎత్తేసి - తండ్రితో సమస్యగా మార్చి జ్ఞాపకశక్తి పోయే కథగా బలవంతంగా మార్చినట్టుంది. ‘కృష్ణవేణి’ లోనే వంటవాడుగా నటించిన రాజబాబు కామెడీని ఎలా మర్చిపోగలం. కుక్ లతేష్ కి ఇది మూలమేమో. 

    చివరికి జ్ఞాపకశక్తిని రప్పించడానికి, క్లయిమాక్స్ లో 1993 లో మోహన్ లాల్ నటించిన మలయాళ ‘మణిచిత్ర తళు’ క్లయిమాక్సుని నరుక్కొచ్చి ఫ్రై చేసినట్టుంది! ఇలావుంది మనకి వడ్డించిన షడ్రసోపేత సమతుల ఆహారం. రుచుల్లో ప్రేమ రుచి కూడా వుంటుందని తెలుసుకుని అతణ్ణి పెళ్లి చేసుకున్న ఆమె రభస. కథ అర్ధంగాక దర్శకుడు కావాలని చేయించినట్టున్నరభస.

―సికిందర్

 

693 : స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు

        దొంగ రాముడు దొంగతనాలు అలవాటైన వృత్తి దొంగేమీ కాదు. ఎంతో తప్పనిసరై జీవితంలో రెండే సార్లు దొంగతనం చేస్తాడు. మామూలుగా చిన్నప్పట్నుంచీ కట్టుకథలు చెప్పి పబ్బం గడుపుకునే రకం. ఈ కట్టు కథలు వినేవాళ్ళ దృష్టిలో గొప్ప హీరోని చేస్తాయి. దీపావళికి టపాకాయలకి తల్లి దగ్గర అర్ధరూపాయి అడుక్కుని, దాన్ని ఐదు రూపాయలు చేసి బోల్డన్ని టపాకాయలు కొనుక్కు వస్తానని చెల్లెలికి చెప్పేసి, స్కూలెగ్గొట్టి టౌను కెళ్ళిపోతాడు. టౌనులో జూదమాడి అర్ధరూపాయిని ఐదు రూపాయలు చేసుకుని, సంచీ నిండా టపాకాయలతో సాయంత్రం ఇంటి కొచ్చేసరికి, ఇంటి దగ్గర బెత్తం పుచ్చుకుని పంతులు రెడీగా వుంటాడు. వెంటనే దొంగరాముడు తన ఎవర్రెడీ బాణం విసురుతాడు- టౌన్లో ఇళ్ళు తగలబడ్డాయనీ, మంటల్లోకి దూకి ఒక ఆవు దూడని కాపాడేననీ, దాంతో చైర్మన్ గారు బోలెడు టపాకాయలూ మిఠాయిలూ కొనిపెట్టారనీ చెప్పిపారేస్తాడు. కొడదామనుకున్న పంతులు కాస్తా వాడి హీరోయిజాన్ని నమ్మేసి విస్తుపోతాడు. 

          దొంగరాముడు చెల్లెలితో కలిసి స్కూలుకెళ్తాడు. స్కూలుకొస్తే సాయంత్రం ఇంటి కెళ్ళేప్పుడు వాడి కాలికి సంకెళ్లేసి బండ కడతాడు పంతులు. ఆ బండ నెత్తిమీద మోస్తూ తిన్నగా ఇంటికే వెళ్ళాలి వాడు. అడ్డమైన తిరుగుళ్ళూ తిరగడానికి లేదు. తల్లి గుండె జబ్బు మనిషి. ఏ పనీ చేతగాదు. ఇల్లు గడవడానికి సామాన్లు అమ్మేస్తూంటుంది. ఒకరోజు గుండెపోటు వచ్చి పడిపోతుంది. డాక్టర్ అర్జెంటుగా తెమ్మని మందులు రాసిస్తాడు. ఆ మందులు కొనడానికి రెండు రూపాయలు అడుక్కుంటే, వాడి సంగతి తెలిసిన వాళ్ళెవరూ వాడి మాటలు నమ్మి సాయం చేయరు. దాంతో దొంగతనం చేసేస్తాడు. ఆ మందులతో ఇంటికి వచ్చేలోగా పోలీసులు పట్టుకుంటారు. ఇంటి దగ్గర తల్లి చనిపోతుంది. చెల్లెలు అనాధ అవుతుంది.

          ఈ బాల్య కథ సుదీర్ఘంగా 25 నిమిషాలుంటుంది. ఇందులో అన్నాచెల్లెల అనుబంధం చూపిస్తూ ఒక పాట కూడా వుంటుంది. ఈ బాల్య కథలో ముందు ముందు కథ కవసరమైన దొంగరాముడి పాత్ర తీరుతెన్నులతో పాటు, చెల్లెలి పట్ల బాధ్యత చూపించారు. ఈ బాల్య కథని ముగింపుకి తేవడానికి తల్లికి గుండె జబ్బున్నట్టు చిత్రించారు. తల్లి చనిపోవడం, మందుల కోసం దొంగతనం చేసి దొంగరాముడు పోలీసులకి చిక్కడంతో ఈ బాల్య కథ ముగుస్తుంది. ఈ ముగింపు రెండు ప్రశ్నల్ని లేవనెత్తుతుంది : తల్లి చనిపోయిందనీ, దాంతో చెల్లెలు అనాధ అయ్యిందనీ దొంగరాముడికి ఎప్పుడు తెలుస్తుంది? తెలుసుకుని ఏం  చేస్తాడు?... అన్నవి. 

          ఇందులో దొంగ రాముడు పెద్దయ్యాక ప్రేమకథకి పనికొచ్చే పునాదులెక్కడా వేయలేదు. ఓ దేవాదా ...అనే పాటతో అప్పటికే ‘దేవదాసు’ లో చిన్నప్పట్టి దేవదాసు - పార్వతిల ప్రేమ కథ, ఇదే అక్కినేని – సావిత్రిలతో తాజాగా వుండనే వుంది. మళ్ళీ దాన్నేఇక్కడా చూపించలేరు. పైగా దొంగరాముడు సినిమా ప్రేమకథ కాదనీ, అన్నా చెల్లెల ప్రేమ కథనీ ఈ బాల్య కథతో పొరపాటు లేకుండా చెప్పేశారు. కథ ఏ నేపధ్యంలో సాగుతుందో చెప్పేసి అందుకనుగుణంగా ప్రేక్షకుల్ని సిద్ధం చేసేశారు. నిజానికి స్క్రీన్ ప్లేలో బిగినింగ్ విభాగపు ప్రథమ కర్తవ్యం ఇదేనని స్ట్రక్చర్ గురించి అవగాహన వున్న మనకి తెలిసిందే.

          తల్లికి మందుల కోసం దొంగతనం చేయడమనే సన్నివేశం ఈ సినిమా తర్వాత కూడా ఒక ఫార్ములా టెంప్లెట్ లా గా అనేక సినిమాల్లో కొనసాగిందే. తమిళ,  హిందీ సహా. అయితే మందులు కొనడానికి ఎవరూ సాయం చేయలేదని సమాజం మీద కక్ష పెంచుకునే అవకాశం లేదు దొంగరాముడుకి. యాంగ్రీ యంగ్ మాన్ పాత్రలు తయారుకావడానికి దీని తర్వాత ఇంకో రెండు దశాబ్దాల సమయముంది. అప్పటికి సమాజం అవినీతిమయమై హీరో నీతిపరుడయ్యాడు. కాబట్టి తిరగబడ్డం మొదలెట్టాడు. దొంగరాముడు నాటికి దొంగరాముడే అవినీతి పరుడు. అంటే యాంటీ హీరో. తన అలవాట్లతో తనకి తానే యాంటీ అయ్యాడు, ఇంకో విలన్ అవసరం లేకుండా. వూళ్ళో చెడ్డ పేరు తెచ్చుకుని నమ్మకం పోగొట్టుకున్నాడు. అందుకే మందులు కొనాలని నిజం చెప్పినా ఎవరూ నమ్మ లేదు. అంటే ఈ బాల్య కథ ముగింపు దొంగరాముడ్ని చిన్నతనంలోనే ఒక జీవితపు చౌరస్తాకి చేర్చిందన్న మాట. 

          తల్లి మరణంతో ఈ చౌరస్తాలో ఏం నేర్చుకుని ఎటు వెళ్ళాలి తను? ముందుగా అబద్ధాలతో మాయలు చేయడం మానెయ్యాలి, మంచివాడుగా పరివర్తన చెంది చెల్లెల్ని చూసుకోవాలి...పాత్ర ఈ కూడలికి చేరుకున్నాక, ఈ క్యారెక్టర్ ఆర్క్ తోనే తర్వాతి కథ ముందుకు నడవాలన్న మాట. అంటే ఏమిటర్ధం? ఈ మలుపు ఈ మొత్తం స్క్రీన్ ప్లేకే ఒక ప్లాట్ పాయింట్ వన్ అనే కదా?

***

        దొంగరాముడు స్క్రీన్ ప్లేకి కథని ప్రారంభించే విషయంలో అర్ధం జేసుకోవాల్సిన అతి ముఖ్యమైన విషయమేమిటంటే,  ఈ చిన్నప్పటి కథని తర్వాత హీరో పెద్దయ్యాక చూపించే కేవలం పాత్రచిత్రణ కోసం ఉద్దేశించలేదు, పక్కాగా కథా ప్రారంభం కోసమే ఉపయోగించారు. గంటంపావు ఫస్టాఫ్ కథంతా నడిపే కష్టమంతా లేకుండా, ఓ అరగంట సేపు చిన్నప్పటి సోసో ముచ్చట్లతో కాలక్షేపంగా భర్తీ చేసేద్దామనుకోలేదు. అలా అనుకుని వుంటే ఇప్పుడొస్తున్న ఎన్నో సినిమాల్లాగా డొల్లగా తయారయ్యేది ఫస్టాఫ్. ఇప్పుడొస్తున్న ఇలాటి సినిమాలేమిటి? చిన్ననాటి అచ్చిబుచ్చి ముచ్చట్లతో కాలక్షేపం చేసి, తర్వాతెప్పుడో  పెద్దయ్యాక కథ ప్రారంభించి చేతులు దులుపుకోవడమేగా? 

          ఈ పరుగులెత్తే గ్లోబల్ యుగంలో కూడా హీరో లేదా హీరో హీరోయిన్ల చిన్ననాటి ముచ్చట్లతో సినిమాలు ముసలితనంగా ప్రారంభించడమే ఒక చైల్డిష్ పని. స్పూన్ ఫీడింగ్ కూడా. చైల్డ్ ఆర్టిస్టులతో ఇప్పుడింకా ఈ చిన్నప్పటి కథలు చూపించడమే ఫూలిష్ నెస్. సినిమాల్ని పోషిస్తున్న యువప్రేక్షకులు తీరిగ్గా కూర్చుని బాలనటుల్నిచూడాలనుకుంటారా, లేక స్క్రీన్ మీద వెంటనే తమ అభిమాన స్టార్స్ ని చూడాలనుకుంటారా?  ఏది యూత్ అప్పీల్? ఏది మార్కెట్ యాస్పెక్ట్? ఈ మేకింగ్ స్పృహే లేకుండా స్టార్స్ ని పక్కన పడేసి, బాల నటుల్ని ఎత్తుకుని చూపిస్తూ, బచ్కానా దృశ్యాలతో తమ తృప్తి ఏదో తాము తీర్చుకుంటున్నారు దర్శకులు. 

          ఈ తీర్చుకోవడంలో కథాపరంగా ఏ ప్రయోజనమూ వుండదు. కేవలం పాత్ర పరంగానే తృప్తి తీర్చుకోవడం. అదెలాగంటే, చిన్నప్పుడు హీరో ఇంత తెలివిమంతుడనో, లేదా చిన్నప్పట్నుంచీ హీరో ఇంత బద్ధకస్థుడనో, ఇంకా లేదా చిన్నప్పుడే ‘ప్రేమించుకున్న’ హీరోహీరోయిన్లు విడిపోయారనో ...లాంటి కేవలం క్యారెక్టర్ ని లేదా అచ్చిబుచ్చి ప్రేమల్ని ఎస్టాబ్లిష్ చేసే బాల్య చేష్టలు చూపించడం వరకే చేస్తారు. స్క్రీన్ ప్లేలో ఇది ఏ విభాగానికి చెందుతుందంటే, ఏ విభాగానికీ చెందదు. ఎందుకంటే, బిగినింగ్ విభాగానికి చెందాలంటే దీంట్లోకథా నేపధ్యపు ఏర్పాటు, పాత్రల పరిచయం, సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పన, సమస్యా స్థాపన అంటే ప్లాట్ పాయింట్ వన్ అనే నాల్గు టూల్స్ వుండాలి. తద్వారా ఆ ప్రధాన పాత్రకి ఒక గోల్ అంటూ ఏర్పడి కథా ప్రారంభమవాలి. ఇవన్నీ నేటి సినిమాల్లో చూపిస్తున్న బాల్య సంగతుల్లో వుంటున్నాయా?  

          కనుక ఈ బాల్య సంగతులిలా బిగినింగ్ విభాగపు బిజినెస్ నే ప్రదర్శించకుండా పోయాక – ఇక మిడిల్, ఎండ్ విభాగాల ప్రసక్తెక్కడిది? మరి స్క్రీన్ ప్లేలో ఈ బాల్యపు ముక్కని ఎలా పరిగణించాలి? దీన్ని జస్ట్ స్క్రీన్ ప్లేలోకి అనధికారిక చొరబాటు మాత్రంగానే పరిగణించాలి. ఈ ముక్క లేకపోయినా సినిమాకే నష్టం రాదు. ఏ రసాత్మక విలువనీ తగ్గించదు. ఎలాగంటే,  చిన్నప్పట్నించే వీడిలాటి వాడని చెప్పడానికే తప్ప ఇది పాత్రని పరిచయం చెయ్యదు. తర్వాత హీరో పెద్దయ్యాక ఇంకేదో చేస్తూ పరిచయమవుతాడు. అప్పుడే కథా నేపధ్యం ఏర్పాటవుతుంది, అప్పుడే మిగతా పాత్రలూ పరిచయమవుతాయి, అప్పుడే సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పనా జరుగుతుంది, అప్పుడే సమస్యా స్థాపనా జరిగి, ప్లాట్ పాయింట్ వన్ తో ఆ హీరో కి గోల్ ఏర్పడుతుంది...

          అంటే హీరో పెద్దయ్యాకే జరిగే బిజినెస్ ఇదంతా కాబట్టి స్క్రీన్ ప్లేలో ఇదే బిగినింగ్ విభాగమవుతుంది. దీనికి ముందు చూపించే  చిన్ననాటి కచాపచ్చా ముచ్చట్లన్నీ ఏ విభాగానికీ చెందని దర్శకుడి / కథకుడి ‘తుత్తి’ తో కూడిన సుత్తి అవుతాయి. ఈ సుత్తితో కూడిన తుత్తికి అరగంట, పోనీ పావుగంటా నిడిపి ప్రొడక్షన్ ఖర్చంతా బడ్జెట్లో నెత్తురు కక్కుకుని బలి అవుతుంది. ఒకప్పుడు సినిమాల్లో పిల్లల్నీ, జంతువుల్నీ చూపిస్తే పిల్లలు మారాం చేసి పేరెంట్స్ ని వెంటబెట్టుకుని పొలోమని వచ్చేవాళ్ళు. ఇప్పుడే పిల్లకాయ బాల నటులున్నారని వస్తున్నాడు? ‘హలో’ లో అరగంట సేపు అంత అత్యద్భుతంగా బుడ్డోడినీ, బుడ్డిదాన్నీ చూపించినా ఒక్క బచ్చా కూడా అమ్మా బాబుల్ని వెంటబెట్టుకుని ఎగరేసుకుంటూ రాలేదు. పైగా కుర్ర ప్రేక్షకుడేమో  – సినిమా కొస్తే నా క్రేజీ స్టార్ ని చూపించకుండా, ఈ చైల్డ్ ఆర్టిస్టుల గోలేంట్రా సత్తెకాలపు డైరెట్రుకీ అని అప్పుడే సువాసనల జెల్ పట్టించుకుని వచ్చిన జుట్టంతా పీక్కోవడమే. ‘జవాన్’ లో కూడా ఇలాటిదే తుత్తి తీర్చుకుని సినిమాని అందమైన అట్టర్ ఫ్లాప్ గా తీర్చిదిద్దుకున్నారు. ‘మళ్ళీ రావా’ లో బాల నటుడి టాలెంట్ ముందు అసలు హీరో తగ్గిపోయి, బాల నటుడికే పేరొచ్చింది. యూత్ అప్పీలా? స్టార్ తో మార్కెట్ యాస్పెక్టా? ఎవడిక్కావాలి? బచ్చా కతలతో తుత్తి తీరాలి!

***

     దొంగరాముడులో ఇలా అర్ధం లేకుండా చిన్ననాటి 25 నిమిషాల సంగతుల్ని పాత్ర ఫలానా ఇలాటిదని చూపించడనికి వాడుకోలేదు. పాత్ర తత్త్వంతో బాటు పాత్రకి చిన్నప్పుడే కథని కూడా ప్రారంభిస్తూ గోల్ ని ఏర్పాటు చేసేశారు. తల్లికి మందులకోసం దొంగగా మారి పోలీసులకి పట్టు బడడం, తల్లి చనిపోవడం, చెల్లెలు దిక్కులేనిదవడం -  ఇవన్నీ స్క్రీన్ ప్లేలో బిగినింగ్ విభాగపు బిజినెస్ కి తార్కాణాలే. ఈ మూడు విపరిణామాలతో దొంగరాముడు చిన్నప్పుడే జీవితపు చౌరస్తాలో నిలబడ్డాడు – ఇప్పుడేం చెయ్యాలి? అన్న ప్రశ్నతో, గోల్ తో. అందుకని ఈ చౌరస్తా ప్లాట్ పాయింట్ వన్ అయిందన్న మాట. ఈ చిన్ననాటి అధ్యాయం స్క్రీన్ ప్లేలో నేరుగా బిగినింగ్ విభాగమే కాబట్టి, దీని కథనంలో పైన చెప్పుకున్న టూల్స్ నాల్గూ కన్పిస్తున్నాయి. 

          చాలా అద్బుతమైన ప్రక్రియని ఆనాడు చేపట్టారు కేవీ  - డీవీ - దుక్కిపాటి  త్రయం. హీరోకి చిన్నప్పుడు పాత్రచిత్రణతో బాటు, చిన్నప్పుడే కథని కూడా అందించేశారు. దీంతో ఇది పరిపూర్ణ బాల్య కథయ్యింది. ఇప్పుడెలా చేస్తున్నారు? కేవలం చిన్నప్పుడు పాత్ర లక్షణాలు చూపించి, కథనివ్వకుండా అసంపూర్ణ బాల్య కథ చేస్తున్నారు. కేవలం పాత్ర ఎలాటిదో చెప్పడానికి చిన్నప్పటి సీన్లు వేసి ప్రేక్షకులకి స్పూన్ ఫీడింగ్ చేయనవసరం లేదు. చిన్నప్పటి కథనం తీసి పారేసి నేరుగా స్టార్ ని ఆ లక్షణాలతో చూపించేసి, ఇతను చిన్నప్పట్నుబంచీ ఇంతేనని ఒక్కమాటలో చెప్పేస్తే సరిపోతుంది. 

          ఈ ప్రక్రియ దొంగరాముడి చిన్నప్పటి పాత్రతోనే చేశారు!
          పంతులు దొంగరాముడ్నిదండిస్తూ, ‘ఏరా బుద్దొచ్చిందా? చెట్లెక్కి కోతి కొమ్మచ్చి లాడతావా? బళ్ళో పిల్లల్ని అందర్నీ కొడతావా? తోటలో దొంగతనాలు చేస్తావా? రోజూ బళ్ళో కొస్తావా?’ అని పంతులుతో చెప్పించేయడంతో దొంగరాముడు చిన్నప్పుడు ఎలాటివాడో సీన్లు వేసే అవసరమే రాలేదు. వాడి ఈ లక్షణాలతో కూడిన రెండు సీన్లని – సమస్యకి దారి తీసే పరిస్థితుల కల్పన - కోసమే ప్రయోజనకరంగా వేశారు. 

          ఇలా దొంగరాముడి స్క్రీన్ ప్లే  ఏకంగా చిన్ననాటి కథతోనే బిగినింగ్ విభాగంగా మొదలయ్యింది. ఇది విషాదంగా ముగిసి, ప్లాట్ పాయింట్ వన్ ఏర్పడిపోయింది ఒక గోల్ తో. ఇక పెద్దవాడుగా ఎంటరయ్యే దొంగరాముడికి, కథ నడపడానికి ఆల్రెడీ ఏర్పాటైన చిన్ననాటి గోలే అంది వచ్చింది. కనుక, అతడి ఎంట్రీతో ఇక మిడిల్ విభాగం ప్రారంభమైపోతుందన్న మాట! ఎంత సమయం ఆదా, ఎంత బడ్జెట్ ఆదా! అసలు హీరో ఎంట్రీతో ఏకంగా మిడిల్ విభాగం ప్రారంభమైపోయే సినిమా ఇంకేదైనా వుందా? ఇకముందు వుండడానికి ఇదేమైనా  స్ఫూర్తి అవుతుందా?

―సికిందర్ 

1301 : రివ్యూ!

 రచన -దర్శకత్వం : దర్శకుడు : రంజిత్ జయకొడి

తారాగణం : సందీప్ కిషన్, విజయ్ సేతుపతి, దివ్యాంశ, వరుణ్ సందేశ్, గౌతం మీనన్, అయ్యప్ప శర్మ, అనసూయ, వరలక్ష్మీ శరత్‌ కుమార్ 
సంగీతం : సామ్ సిఎస్, ఛాయాగ్రహణం : కిరణ్ కౌషిక్ 
నిర్మాతలు: భరత్ చౌదరి, రామ మోహన రావు

విడుదల : ఫిబ్రవరి 3, 2023
***

        హిట్లు అనేవి లేకుండా నటిస్తూ వున్న సందీప్ కిషన్ తమిళంలో కూడా హీరోగా 5 సినిమాలు నటించాడు. మరో రెండు నటిస్తున్నాడు. ‘ఫ్యామిలీమాన్’ వెబ్ సిరీస్ లో కూడా ముఖ్యపాత్ర నటించాడు. తాజాగా తెలుగు- తమిళం ద్విభాషా చలన చిత్రంలో నటించాడు. ఇది హిందీ, మలయాళం, కన్నడలో పానిండియాగా విడుదలైంది. ఇందులో విజయ్ సేతుపతి కూడా నటించడం ఆసక్తి రేకెత్తించింది. కొత్త తమిళ దర్శకుడు రంజిత్ జయకొడి దీన్ని పీరియెడ్ మూవీగా రూపొందించాడు. ఇదైనా సందీప్ కిషన్ కి కలిసి వచ్చిందా లేక, మళ్ళీ మొదటికొచ్చిందా తెలుసుకుందాం...

కథ

1990 లలో చిన్నప్పుడు మైఖేల్ (సందీప్ కిషన్) కత్తి పట్టుకుని తండ్రిని చంపేందుకు ముంబాయి వచ్చి గ్యాంగ్ స్టర్ గురునాథ్ (గౌతమ్ మీనన్) దృష్టిలో పడతాడు. మైఖేల్ ని చేరదీసి అనుచరుడు స్వామి (అయ్యప్ప శర్మ) పర్యవేక్షణలో వుంచుతాడు. యువకుడుగా ఎదిగిన మైఖేల్ శత్రువుల దాడి నుంచి గురునాథ్ ని కాపాడడంతో గురునాథ్ కి మరింత దగ్గరవుతాడు. ఇది చూసి గురునాథ్ కొడుకు అమర్ నాథ్ (వరుణ్ సందేశ్) అసూయ పెంచుకుంటాడు. తన మీద దాడి జరిపించిన రతన్ (అనీష్ కురువిల్లా) నీ, అతడి కూతురు తీర (దివ్యాంశ) నీ చంపమని మైఖేల్ ని ఢిల్లీకి పంపుతాడు గురునాథ్. ఢిల్లీ వెళ్ళిన మైఖేల్ తీర ని చూసి ప్రేమలో పడతాడు. దీంతో అమర్ నాథ్ రతన్ ని చంపేసి, మైకేల్ మీద కాల్పులు జరిపి లోయలోకి తోసేస్తాడు.

        అసలు మైఖేల్ తండ్రిని ఎందుకు చంపాలనుకున్నాడు? అతను జైల్లో ఎందుకు పుట్టాడు? గురునాథ్ - చారులత (అనసూయా భరద్వాజ్) లతో మైఖేల్ కున్న సంబంధమేమిటి? కన్నమ్మ (వరలక్ష్మీ శరత్ కుమార్) ఎవరు? ఇంకో గ్యాంగ్ స్టర్ (విజయ్ సేతుపతి) ఎవరు? ఇంతకీ మైఖేల్ తండ్రిని చంపాడా లేదా? ఇవి తెలుసుకోవాలంటే మిగతా సినిమా చూడాలి.

ఎలావుంది కథ

1990 ల కాలంలో సెట్ చేసిన పీరియెడ్ కథ. ఫార్ములా రివెంజీ డ్రామా. ఈ కథలో మైఖేల్ కి అన్యాయం జరిగిన చిన్నప్పటి కథ తప్ప మిగిలినదంతా ఫ్లాట్ గా సాగిపోయే రక్తపాతాల యాక్షన్ కథ. చివరి 15 నిమిషాలు పేలుళ్ళ మోతే.  ‘కేజీఎఫ్’ ప్రభావం కూడా చాలా వుంది. గ్యాంగ్ స్టర్- మాఫియా సినిమాలు కమలహాసన్  ‘నాయకుడు’ నుంచీ జేడీ చక్రవర్తి ‘సత్య’ వరకూ అనేకం వచ్చాయి. ఆ కాలంలో జరిగిన కథల్ని అదే ఫార్ములాతో, టెంప్లెట్స్ తో అలాగే తీయడం వల్ల ఈ తరం ప్రేక్షకులకి గిట్టుబాటు అయ్యేదేమీ వుండదు. బోరు కొట్టి కూర్చుంటాయి. కాకపోతే ‘నాయకుడు’ నుంచి ‘సత్య’ నుంచీ పాత్రల్ని తీసుకుని, నేటి కాలానికి హీరోతో కొత్త కథ సృష్టిస్తే అదొక చెప్పుకోదగ్గ ప్రయత్నం.

        ఇందులో వినోదించడానికి, ఆనందించడానికి అలాటి కథ, పాత్రలు లేవు. యమ సీరియస్ కథకి యమ సీరియస్ పాత్రలు. పాత్రలన్నీ ఒకేలా వుంటాయి - సీరియస్ మొహాలు పెట్టుకుని దేశం కోసం సీరియస్ గా పోరాటం చేస్తున్నట్టు.  ఫస్టాఫ్ కథని సెటప్ చేస్తున్నాడు గనుక ఓపికతో చూస్తాం. ఇంటర్వెల్లో మైఖేల్ని షూట్ చేసి లోయలో పడేశాక- ఈ సెటప్ చేసిన కథతో సెకండాఫ్ గజిబిగా తయారై, రివెంజి కథ మన మీద పగ దీర్చుకుంటున్నట్టు వుంటుంది. మైఖేల్ పాత్ర సందీప్ కిషన్ తండ్రి పాత్ర మీద పగ దీర్చుకోవడానికి వచ్చాడా, లేక తనకి హిట్స్ ఇవ్వడం లేదని ప్రేక్షకుల మీదా? రెండోదే నిజం చేశాడు. 

        ప్రియురాలి ప్రేమ, తల్లితో మదర్ సెంటిమెంటు అనే బంధాల మధ్య మైఖేల్ ని భావోద్వేగభరితంగా బంధించాలన్న ప్రయత్నానికి ప్రియురాలితో ప్రేమలో పసలేదు, మదర్ తో ఫీల్ లేదు, ఫ్యామిలీ డ్రామా అసలే లేదు- కేవలం తండ్రిని చంపాలన్న కసి తప్ప. పైగా సెకండాఫ్ లో అనవసర పాత్రల హడావిడి ఒకటి. ఆలస్యంగా వచ్చే విజయ్ సేతుపతి పాత్ర కూడా కథా బలానికి తోడ్పడలేదు. సెకండాఫ్ శిరోభారం తప్ప ఏమీ లేదు. ఇలాటి కథ చేసుకుని, దీన్ని స్టయిల్ తో, టెక్నిక్ తో, అద్భుతంగా చిత్రీకరించిన శ్రమంతా వృధా అయింది.

నటనలు- సాంకేతికాలు

నటవర్గం మాత్రం మల్టీ స్టారర్ కి తక్కువ కాకుండా వున్నారు. సందీప్ కిషన్, విజయ్ సేతుపతి, వరుణ్ సందేశ్, దర్శకుడు గౌతమ్ మీనన్, వరలక్ష్మీ శరత్ కుమార్, అనసూయా భరద్వాజ్ ...పానిండియా ఆర్భాటం. ఒక్కరూ ఆకట్టుకునే ప్రసక్తి లేదు. గురునాథ్ గా గ్యాంగ్ స్టర్ పాత్ర దర్శకుడు గౌతమ్ మీనన్ కెందుకో అర్ధం గాదు. ఈ పాత్ర విజయ్ సేతుపతి వేసి వుంటే యూత్ కి ఈ యమ సీరియస్ సినిమాతో హుషారొ చ్చేదేమో.

        తెర మరుగైన హీరో వరుణ్ సందేశ్ విలనీ అయినా సరదాగా చేయకుండా సైకోలా బిహేవ్ చేస్తాడు. అనసూయ కూడా సీరియస్సే. అందరూ సీరియస్సే హార్రర్ సినిమాలాగా. సందీప్ కిషన్ గెటప్ మార్చుకున్నాడు గానీ, సీరియస్ లుక్ తో నటించడానికి తగినన్ని భావోద్వేగాల్లేవు కథలో. బాగా చేసింది ఫైట్లు ఒక్కటే. ప్రేక్షకులతో తను కనెక్ట్ అవ్వాలంటే చిన్నప్పటి  ఫ్లాష్ బ్యాక్ ఒక్కటే బలంగా వుంటే చాలదు. ఆ ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో తను లేడు, చైల్డ్ ఆర్టిస్టు వున్నాడు. ప్రస్తుత కథలో తనున్నప్పుడు, ఫ్లాష్ బ్యాక్ లోని భావోద్వేగాలు ప్రస్తుత కథలోకి వచ్చేలా అంతకంటే బలమైన కథనముండాలి.  

        కథా కథనాలు, పాత్రలు ఇలా వుంటే,, వీటిని తెరకెక్కించిన విధానం మాత్రం మహోజ్వల చిత్రరాజం అన్పించేలా వుంటుంది. కెమెరాకి  తీసుకున్న షాట్స్, లైటింగ్, కలర్ స్కీమ్ అన్నీ పీరియడ్ మూవీ జానర్ విలువలతో వున్నాయి. వీటితో బ్యాక్ గ్రౌండ్ స్కోరు పోటీ పడింది. సందీప్ కిషన్ కి టెక్నికల్ గా గర్వించే మూవీ దక్కింది, విషయపరంగా మాత్రం హిట్ కి సుదూరంగా వుండిపోయింది.

—సికిందర్

590 : స్ట్రక్చర్ సంగతులు -2

        స్ట్రక్చర్ తో ఏ ప్లే చేసినా అది పే చేయాలంటే ముందు మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ కి సింహాసనం వేయాల్సిందే. మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ తో చెలిమి చేయని క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్ ఫ్లాప్ మూవీ నిస్తుంది.  ఎలాగంటే, ‘మళ్ళీ రావా’ లో చిన్నప్పటి ప్రేమకథని మల్టీ పుల్ ఫ్లాష్ బ్యాకులుగా చివరంటా చూపించుకుంటూ పోయారు. ఇది విసుగు తెప్పించే వ్యవహారం. మార్కెట్లో నిలబడదు. చిన్నప్పటి ప్రేమ ఒకే ఫ్లాష్ బ్యాకుగా చూపించి అవతల పడేస్తేనే  ఇప్పటి మార్కెట్లో తట్టుకుంటుంది. అసలా మాటకొస్తే చిన్నప్పటి ముచ్చట్లు ఇవాళ్టి మార్కెట్ కాదు. ఇవ్వాళ  ఫ్లాష్ బ్యాకులు కాదు, లైవ్ స్టోరీస్ కావాలి. రాంగోపాల్ వర్మ ఎలాటి ప్లేలు చేయకుండా, కనీసం ఫ్లాష్ బ్యాకుల జోలికి పోకుండా, స్ట్రక్చర్ (ABC) తో సాంప్రదాయ స్ట్రెయిట్ నేరేషన్ సినిమాలే ఎందుకు తీస్తూంటారో ఆలోచించాలి. ఎందుకంటే కథని అనుభవించడానికి అవాంతరాలు లేని క్యాజువాలిటీ (కాజ్ అండ్ ఎఫక్ట్) నిరంతరంగా, కళ్ళముందు  ఒకేసారి జరుగుతున్నట్టు టెన్షన్ తెగిపోకుండా  లైవ్ గా ప్రవహిస్తూంటుంది గనుక. ఇలాటి ABC సినిమాలతోనే చరిత్ర మొదలైంది, ఇలాటివే అత్యధికంగా వెలువడ్డాయి, వెలువడుతున్నాయి, వెలువడుతూ వుంటాయి...

          కాబట్టి స్ట్రక్చర్ తో ప్లే చేయడానికి ఏ క్రియేటివిటీకి పాల్పడాలని ఉబలాటపడినా మొదట దానికి మార్కెట్ యాస్పెక్ట్  వుందా అని ఆలోచించాలి. ఈ క్రియేటివిటీని కూడా కమర్షియలేతర వరల్డ్ మూవీస్ నుంచో, ఆర్ట్ సినిమాల నుంచో, షార్ట్ ఫిలిమ్స్ నుంచో తీసుకుని పాల్పడ్డా బెడిసి కొడుతుంది.  కొన్ని వరల్డ్ మూవీ టెక్నిక్స్ కమర్షియల్ సినిమాలకి పనికొస్తాయి, కాదనలేం. అయితే పనికొస్తాయని హాలీవుడ్ తన ప్రయోగశాలలో నిగ్గు తేలిస్తేనే తెలుగులో చేపట్టాలి. హాలీవుడ్ పక్కా డబ్బుల కోసమే ఏ ప్రయోగమైనా చేస్తుంది. ఒకవైపు వరల్డ్ మూవీ టెక్నిక్స్ మీద కూడా కన్నేసి వుంచే హాలీవుడ్, వాటి కమర్షియల్ విలువ నిగ్గు తేల్చడానికి ప్రయోగ శాలలో పోస్ట్ మార్టం చేస్తూంటుంది. చాలా అరుదుగా వరల్డ్ మూవీ టెక్నిక్స్ కి డబ్బులొచ్చే కమర్షియల్ విలువలున్నాయని సర్టిఫై చేసి ఆ  మేరకు సినిమాలు తీస్తుంది. అలా  వచ్చిందే అకిరా కురసావా  తీసిన జపనీస్ క్లాసిక్ ‘రోషోమన్’ లోంచి, ఒకే సంఘటనకి భిన్న దృక్కోణాల కథనాలనే ‘రోషోమన్ ప్లే’, రష్యా నుంచి ‘ఫేబులా / సియోజై (Syuzhet) ప్లే’ వగైరా అతికొన్ని టెక్నిక్స్ ... కాబట్టి కమర్షియల్ సినిమాలకి  ప్రయోగాలు చేయాలనుకున్నప్పుడు హాలీవుడ్ సర్టిఫై చేసి వుండాలి - అప్పుడా ప్రయోగంతో డ్రంకెన్ డ్రైవింగ్ చేసినా దబాయించడానికి సర్టిఫికేట్ అంటూ వుంటుంది – ఎక్కడిదో అర్ధంగాని, రూపాయి బిళ్ళ రాని వరల్డ్ మూవీస్  సర్టిఫికేట్  మొహాన పడేస్తే, ప్రేక్షకులు అంత ఈజీగా క్షమించి వదలరు. 

          ఇక్కడో రెండు సందర్భాలు చెప్పుకోవాలి. ఒకసారి ఒక దర్శకుడు కొన్ని రోజులు సిటింగ్ వేశాడు. తనది రివర్స్ స్క్రీన్ ప్లే అన్నాడు. అంటే ఏమిటని అడిగితే,  వెనుకనుంచి కథ నడుస్తుందని అన్నాడు. వెనకనుంచి కథనడవడమంటే, బస్సు దిగిపోతున్న వాడు, రీలు వెనక్కి తిప్పితే వెనక్కి బస్సులోకి  వచ్చి పడే పద్ధతేనా అంటే, అలా వెనక్కి వెనక్కి కథ వెళ్తుందా అంటే, కాదన్నాడు. ఆయన చెప్పుకుపోతున్న థ్రిల్లర్ కథ సీన్లు పట్టుకోవడం కష్టమైంది. కథ ఆగడం,  వెనక్కి వెళ్ళడం, మళ్ళీ కథ ఆగడం,  వెనక్కి వెళ్ళడం ...ఇదే రివర్స్ స్క్రీన్ ప్లే అని తేల్చాడు. దీనికి రిఫరెన్స్ లేదన్నాడు. తన సొంత క్రియేటివిటీ అన్నాడు. నిజానికి అవన్నీ ఫ్లాష్ బ్యాకులే. ఏ పాత్రకి పడితే ఆ పాత్రకి స్ట్రక్చర్లో ఇమడని ఫ్లాష్ బ్యాకులు. రివర్స్ స్క్రీన్ ప్లే అని ఎక్కడా వినలేదనీ, రివర్స్ క్రోనాలజీ వుందనీ,  ఆ హాలీవుడ్ సినిమాలు చూద్దామనీ అంటే ఒప్పుకోలేదు. తను రాసిన వాటినే స్ట్రక్చర్లో పెట్టాలన్నాడు. సాధ్యంకాక వదిలేస్తే, తోచింది చేసుకుని సినిమా విడుదల చేస్తే, ఒకే ఒక్క మల్టీ ప్లెక్స్ లో ఒకే ఒక్క రోజు ఆడింది. దీంతో తను ఏం సాధించినట్టు? మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ నిచ్చే స్ట్రక్చర్ కంటే,  ఏ ఆధారమూలేని, గాలిలో దీపం పెట్టినలాంటి తన సొంత క్రియేటివ్ యాస్పెక్టే ఎక్కువా? 

        ఒకసారి ఎల్బీ స్టేడియంలో హిందీ సంగీత దర్శకుడు విఖ్యాత రవి ముఖ్య అతిధిగా విచ్చేసిన ఎస్పీ బాలసుబ్రహ్మణ్యం ప్రోగ్రాంలో,  రవి పాట పల్లవి నొకదాన్ని ఎస్పీ ప్రస్తావిం
చారు. మహేంద్ర కపూర్ పాడిన  ‘చలో ఇక్  బార్ ఫిర్సే,  అజ్నబీ బన్ జాయే హమ్  దోనో’  అని. ఈ పాట ఎప్పట్నించో తెలిసిందే. అర్ధం కూడా తెలిసిందే. కానీ ఎస్పీ చెబుతూంటే, ఇందులో స్టోరీ పాయింటు వుంది కదాని అప్పటిగ్గానీ తట్టలేదు! ‘మళ్ళీ మన మొకసారి అపరిచితులై పోదా’ మని ప్రేమికుడు పాడే ఈ పల్లవిలో కొత్త స్టోరీ పాయింటే వుంది. ప్రేమికులు కొంత కాలంపాటు  ప్రేమించుకున్నాక, మళ్ళీ అపరిచితులుగా మొదలై మళ్ళీ ప్రేమలో పడ్డంగా ఐడియా బ్రహ్మండంగానే వుంది క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్ కి. నిజానికి యువ ప్రేక్షకులకి కావాల్సింది ఇలాటి ప్రేమలో ప్రయోగాలే. అలా దీనికి మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ కూడా కన్పిస్తోంది. కానీ ఈ ప్రయోగాన్ని తెరకెక్కించడమెలా? ప్రేమికులు జ్ఞాపకాల్ని తుడిచేసుకుని మళ్ళీ కొత్తగా ఎలా పరిచయమవుతారు? స్ట్రక్చర్లో బిగినింగ్ అంతా వాళ్ళ మొదటి ప్రేమని చూపించవచ్చు. ప్లాట్ పాయిట్ వన్ వచ్చేసరికి, ఓ సంఘటనతో వాళ్ళు మళ్ళీ  అపరిచుతులుగా మారిపోయి, మళ్ళీ ప్రేమని ప్రారంభించి చూద్దామని ‘గోల్’ పెట్టుకోవచ్చు. ఇక మిడిల్ అంతా  అపరిచితులుగా పరిచయమయ్యే స్ట్రగుల్, మళ్ళీ కొత్తగా ప్రేమ...అదెలాటి  ప్రేమవుతుందో, అప్పుడేమవుతుందో నన్న సస్పెన్స్ అంతా క్రియేట్ చేయవచ్చు. కానీ మళ్ళీ అదే మొదటి ప్రశ్న : ప్రేమికులు ఆ మొదటి పరిచయ జ్ఞాపకాల్ని, ఆ సాన్నిహిత్యాన్నీ  ఎలా తుడిచేసుకుని, మళ్ళీ  కొత్తగా మొదలవగల్గుతారు? యాక్సిడెంట్ తో పోయే జ్ఞాపక శక్తి కాదిక్కడ. ఇదైతే నమ్ముతారు ప్రేక్షకులు. కానప్పుడు జ్ఞాపకాల్ని తుడిచేసుకున్నారంటే నవ్విపోతారు. తుడిచేసుకున్నట్టు నాటకమాడుతున్నారని అట్టర్ ఫ్లాప్ చేస్తారు.

          పాటలో వున్న మూడు చరణాల్లో ఏమైనా క్లూ దొరుకుతుందేమోనని చూస్తే, బ్రహ్మాండంగా వున్నాయి. నీ మీద నేనేం నమ్మకం పెట్టుకోకుండానే మళ్ళీ ప్రేమిస్తా, నువ్వుకూడా చూపులతో దొరికిపోకూడదు, నీతో తొలిసారిగా మాటాడేప్పుడు నాగుండె వేగం పెరగకుండా చూసుకుంటా, నువ్వు నీ కళ్ళ ల్లో గతం తాలూకు ఏ బాధా కన్పించనీయకూడదు...లాంటి భావాలున్నాయి. ఏదో తిప్పలుపడి  ఈ భావాల్ని తెరకెక్కించినా, ఇలాగే  కథ నడపినా, మళ్ళీ అదే మొదటి ప్రశ్న!  అసలు వీళ్ళు మొదటి పరిచయ జ్ఞాపకాల్ని  నామరూపాల్లేకుండా దులిపేసుకున్నారని నమ్మించాలిగా? స్ట్రక్చర్లో  ప్లాట్ పాయింట్ వన్ దగ్గర ఇది నమ్మించలేక పోతే  స్ట్రక్చరల్ గా ఈ క్రియేటివ్ ఆలోచన పనికి రాదు. సినిమాలో ఈ పాట నేపధ్యంలో ప్రేమికులు విడిపోతారు. కాబట్టి జరిగిన బాధాకర విషయాలు మర్చిపోయి, మళ్ళీ పరిచయమవుదామని ప్రేమికుడు ప్రతిపాదిస్తున్నాడు. ఇందులో అర్ధముంది. అలాగే ఆమె అతను చేసిన తప్పులు మర్చిపోవడానికి ప్రయత్నించవచ్చు. కానీ హేపీగా వున్న  ప్రేమికులు, సరదాకి – ఈ ప్రేమ జ్ఞాపకాల్ని తుడిచేసుకుని, థ్రిల్లింగ్ గా మళ్ళీ పరిచయమై చూద్దామని ప్రయోగం చేయాలనుకోవడం పూర్తిగా వేరు. దీన్నెవరూ నమ్మలేరు. దీన్ని  అప్పుడప్పుడు కొందరితో చర్చించి చూసినా అసాధ్యమనే జవాబే వచ్చింది. అంటే మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ వున్నప్పటికీ,  దాంతో కలిసిపోయే క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్  లేని ఐడియా, దాని  తాలూకు ప్లే  పనికి రావన్న మాట. 

          కాబట్టి స్ట్రక్చరాస్యతని కలిగి వుండడంతో బాటు, మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ వున్న ప్లేకి క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్, క్రియేటివ్ యాస్పెక్ట్ వున్న ప్లేకి మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ కూడా వున్నప్పుడే ఏ ప్లే అయినా పే చేస్తుంది. ఈ స్పృహ వుండడం ఈ ప్లేలు చేయడానికి ప్రధాన అర్హతలు. ఇప్పుడు ఒక్కో ప్లే సంగతులు చూద్దాం...

          1.నాన్ లీనియర్ :  అంటే ఫ్లాష్ బ్యాక్ పధ్ధతి.  బిగినింగ్ (A) - మిడిల్ (B) - ఎండ్ (C) వరసక్రమంలో వుండని విభాగాల జంబ్లింగ్ అన్నమాట. ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ తో కథ చెప్పే సినిమాల ప్లే ఇదే. B తో ప్రారంభమై, A తో కొనసాగి,  B కి వచ్చి, C తో ముగిసే కథలు. తెలుగు ‘ఖైదీ’ మంచి ఉదాహరణ. డన్ కర్క్, పల్ప్ ఫిక్షన్లు కొన్ని హాలీవుడ్ ఉదాహరణలు. తమిళ డబ్బింగ్ బాషా, తెలుగులో  వచ్చిన ఫ్యాక్షన్ సినిమాలూ ఈ ప్లేతోనే వుంటాయి. మల్టీ పుల్ ఫ్లాష్ బ్యాక్ కథలు కూడా ఈ ప్లేలోకే వస్తాయి. ఇంతవరకే, ఇంతకి మించి ఇంకేవీ ఫ్లాష్ బ్యాకులు కావు. ఒకే ఫ్లాష్ బ్యాక్, లేదా కొన్ని విడతలుగా మల్టీపుల్ ఫ్లాష్ బ్యాకులూ అనే ప్లేలు రెండు మాత్రమే నాన్ లీనియర్ కింది కొస్తాయి. ఇవి ముఖ్యంగా ఒక పాత్ర స్వగతంగానో, ఇంకోపాత్ర చెప్పే వృత్తాంతంగానో, లేదా దర్శకుడి దృక్కోణంగానో వుంటాయి. ఇంకా మల్టీ లేయర్ ఫ్లాష్ బ్యాకులుంటాయి. అంటే ఫ్లాష్ బ్యాకులో ఫ్లాష్ బ్యాకులో ఫ్లాష్ బ్యాక్ (హిందీ ‘గ్యాంగ్ స్టర్’). ఇది కూడా కమర్షియల్ గా ప్రయత్నించవచ్చు. అయితే ఏ ఫ్లాష్ బ్యాక్ అయినా ప్రధాన కథ అవదని గుర్తించాలి. ప్రధానకథ  లేకపోతే ఫ్లాష్ బ్యాక్ లేదు. ఫ్లాష్ బ్యాక్ అనేది ప్రధాన కథ ఏదైనా సందర్భంలో డిమాండ్ చేసే గతం తాలూకు సమాచారాన్ని అందించే వనరు మాత్రమే. ఫ్లాష్ బ్యాక్ అనేది గతం తాలూకు స్మృతులే తప్ప కథకాదు. ఈ స్మృతుల్లోంచి తగిన  సమాచారం అందగానే ప్రధాన  కథ ఎదుట వుండే ప్రశ్న – ఐతే ఇప్పుడేంటి? అని. ఫ్లాష్ బ్యాకుల్లోని సంగతుల్ని పరిష్కరించేదే ప్రధాన కథ. కాబట్టి ఐతే ఇప్పుడేంటి?  అన్న ప్రశ్న ప్రేక్షకులకి ఇంపార్టెంట్ కానీ ఫ్లాష్ బ్యాకుల్లో ఎంత సమాచారమూ కాదు, ఎన్ని స్మృతులూ కావు. కాబట్టి వీలయినంత క్లుప్తంగా ఫ్లాష్ బ్యాకుని ముగించి ప్రధాన కథలో టని తాలూకు ప్రశ్నని పరిష్కరించడం మీద దృష్టి పెట్టినప్పుడే, ప్లాట్ పాయింట్స్ అన్నీ ప్రధాన కథకి వున్నప్పుడే ఆ ప్రధాన కథా,  ఫ్లాష్ బ్యాకులూ సక్సెస్ అవుతాయి. 

         ఇలాకాక, ‘మళ్ళీ రావా’ లో ప్రధానకథకి చెరోపక్క చప్రాసీల్లాగా రెండు వేర్వేరు కాలాల్లో జరిగే మల్టీ పుల్ ఫ్లాష్ బ్యాకులుంటాయి. విడివిడిగా చూస్తే, చిన్నప్పటి ఫ్లాష్ బ్యాకులు, పెద్దయ్యాక ఫ్లాష్ బ్యాకులుగా మొత్తం కలిపి ఫ్లాష్ బ్యాకుల సినిమా అనే అన్పిస్తుంది. కానీ  కాదు. భిన్నకాలాల కథలు ప్రధాన కథతో సమాంతరంగా నడుస్తున్నాయి కాబట్టి,  ఇది వేరే ‘మల్టిపుల్ టైం లైన్’  ప్లే అవుతుందే తప్ప, నాన్ లీనియర్ ప్లేలో ఫ్లాష్ బ్యాక్  అవదు.  ఈ తేడా దృష్టిలో పెట్టుకుంటే స్ట్రక్చర్ కి న్యాయం చేయగల్గుతారు. ఇలాగే ఒకే సంఘటన గురించి  కొన్ని పాత్రలు వాటి వాటి దృక్కోణాల్లో చెప్పే కథనాలు ఫ్లాష్ బ్యాకులే అయినప్పటికీ, దీన్ని వేరే ‘రోషోమన్’ ప్లేగా గుర్తించినప్పుడే స్ట్రక్చర్ కి న్యాయం చేయగల్గుతారు.
          నాన్ లీనియర్ ప్లేతో విభేదించే,  హైపర్ లింక్ ప్లే, ఫేబులా / సియోజై ప్లే కూడా ఫ్లాష్ బ్యాక్స్ తోనే వున్నప్పటికీ, వాటిని ఉపయోగించే విధానంలో తేడాల వల్ల అవి నాన్ లీనియర్ కిందికి రావు. వీటన్నిటినీ గురించి తర్వాత కింద తెలుసుకుందాం. 

          2. రియల్ టైం : ఇప్పటికప్పుడు మన కళ్ళ ముందు లైవ్ గా  జరుగుతున్నట్టుండే కథలివి.  ఇదెలా  వుంటుందంటే, ఉదాహరణకి ‘గరుడవేగ’  ఫస్టాఫ్ లో ఒక ఎపిసోడ్ వుంటుంది – దుండగులు బాంబులు అమర్చిన ప్రదేశాన్ని మూడు గంటల్లోగా  కనుక్కుని పేలకుండా చేయాల్సిన అత్యవసర పరిస్థితి. ఈ మూడు గంటల టైం లైన్లోనే  వేగంగా ఏకత్రాటిపై సీన్లు పరిగెడతాయి. ఇంటర్వెల్ కల్లా కొలిక్కొస్తాయి. ఇది ప్రధాన కథలో ఒక ఎపిసోడ్ మాత్రమే. ఇదే ఉదాహరణని పూర్తి నిడివి ప్రధాన కథకి అన్వయిస్తే – రియల్ టైం ప్లే అవుతుంది. ‘గరుడవేగ’ లో వున్నట్టు ఒక ఎపిసోడ్ ఈ ప్లేతో వున్నా, మొత్తం ఈ సినిమా రియల్ టైం ప్లే కిందికి రాదు. ఆద్యంతం ‘ఒక టైం లైన్ ప్రకటించిన’ కథలే రియల్ టైం ప్లే అవుతాయి. ఇవి టైం లాక్ తో వుంటాయి. టైం లాక్ వల్లే ఫలానా కార్యం ఆ గడువులోగా సాధించాలన్న గోల్ ఏర్పడుతుంది. అయితే ఆద్యంతం అంటే కథ ప్రారంభమైనప్పటి నుంచి. అంతే గానీ బిగినింగ్ నుంచే ఈ ప్లే వుండదు. బిగినింగ్  ముగిసి సమస్య అర్ధమై, గోల్ ఏర్పడిన ప్లాట్ పాయింట్ వన్ వచ్చినప్పుడే,  కథ ప్రారంభమవుతుంది కాబట్టి- అక్కడ్నించీ మిడిల్, ఎండ్ ఈ ప్లేతో  వుంటాయి. 

       ఇలాకాక ‘భలే మంచి రోజు’ లాంటి సినిమాల్లో కథ ఒకరోజులో ముగిసిన దేనికి ముందే ప్రకటించిన టైం లాక్ లేదు కాబట్టి ఇది రియల్ టైం ప్లే కిందికి రాదు. టైం లిమిట్ చెప్పకుండా ప్రారంభమయ్యే ప్లేలు రియల్ టైం లోకి రావు. ఒక గడువు చెప్పి టైం లాక్ చేసిన ప్లేలే రియల్ టైంలో లైవ్ చూస్తున్న అనుభవాన్నిస్తాయి. దీనికి  రెండు హాలీవుడ్ ఉదాహరణలు : ‘నిక్ ఆఫ్ ది టైమ్’, ‘హై నూన్’ రియల్ టైం ప్లేలో ఫ్లాష్ బ్యాకులకి ఎత్తి అవకాశమూ లేదు. టైం జంపులకి కూడా ఆస్కారం లేదు. సీదా సాదా ABC స్ట్రక్చర్లో వుంటాయి.

(మిగిలిన ప్లేలు రేపు)

―సికిందర్