911 : సందేహాలు -సమాధానాలు

Q: సినిమా కథలకి స్ట్రక్చర్ ఎంతవరకు అవసరం? స్ట్రక్చర్ లేకుండా కథలు చేయలేమా? ―శ్రీనివాస్ ఆర్, సహ దర్శకుడు
A: చేసుకోవచ్చు. సినిమా కథకి కొలమానాలేవీ లేవు. ఇలా అనుకుంటేనే నిర్భీతిగా తోచినట్టూ రాసుకోవచ్చు. ఫిలిం ఇనిస్టిట్యూట్స్ లో స్క్రీన్ ప్లే కోర్సులూ, బయట స్క్రీన్ ప్లే వర్క్ షాపులూ ఇదంతా దండగ వ్యవహారం. కెమెరాతో చిత్రీకరించాలంటే, ఎడిటింగ్ చేయాలంటే, గ్రాఫిక్స్ చేయాలంటే, పాటలు కూర్చాలంటే దేనికీ కొలమానా లవసరం లేదు, శాస్త్రం లేకుండానే అన్నీ చేసుకో వచ్చు. ఆఫీసు కూడా వాస్తు శాస్త్రం లేకుండా పెట్టుకోవచ్చు.  వీళ్ళెవరైనా ఇలా కాదని శాస్త్ర ప్రకారం చెప్తూంటే హేళన చేసి పంపొచ్చు.   

Q: గోల్ హీరోది కాకుండా ఎవరి బలవంతం మీదో, బ్లాక్ మెయిల్ వల్లో ఆ పని చేయాల్సి వచ్చినప్పుడు ప్లాట్ పాయింట్ - 1 దగ్గర ఎలాంటి జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి? లక్ష్యం హీరోది కాదు కాబట్టి ఎమోషన్ జెనరేట్ అవ్వదు కదా? ఇలాంటి కథలకు స్క్రీన్ ప్లే లు చేసేప్పుడు ఎలాంటి జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలో వివరించగలరు. అలాగే దీనికి రిఫరెన్స్ గా తీసుకోదగిన సినిమాలు కూడా తెలుపగలరు.
―పీ.ఏ, సహకార దర్శకుడు
 A: మీరనే దాన్ని బట్టి ప్లాట్ పాయింట్ వన్ దగ్గరే హీరో బ్లాక్ మెయిల్ వల్లో, బలవంతం వల్లో తత్సంబంధ గోల్, అంటే తనది కాని, తన మీదపడ్డ గోల్ ని తీసుకునే సమస్య ఏర్పాటవుతుంది. అప్పుడా బ్లాక్ మెయిల్ లేదా బలవంతపు పట్టులోంచి ఎలా బయట పడాలన్నదే యాక్టివ్ హీరో ప్రయత్నంగా కథ నడుస్తుంది. అంతే తప్ప మీదపడ్డ గోల్ గురించి కాదు. పాసివ్ హీరో అయితే ఆ వొత్తిళ్ళకి (బ్లాక్ మెయిల్, బలవంతం) లొంగి, ఈసురోమని ఏడుస్తూ మీద పడ్డ గోల్ పూర్తి చేసి దండం పెడతాడు. ఈ తేడా గమనించండి. సమస్య ఏర్పాటయింది తన మీద పడ్డ గోల్ గురించి కాదు, తను ఇరుక్కున్న పరిస్థితి (బ్లాక్ మెయిల్, బలవంతం) గురించి. అందువల్ల ఎమోషన్స్ వీటి చుట్టే వుంటాయి. ఈమధ్య ఒక కథలో రోడ్డు పక్క వెయిట్ చేస్తున్న ఎవరో అమ్మాయిని కారొచ్చి గుద్దేస్తే, అక్కడున్న లేత హీరో భయపడి పారిపోతాడు. ఈ కేసులో తను ఇరుక్కుంటాడేమోనని భయపడుతూ వుంటాడు. సాక్ష్యాధారాలూ తనకి వ్యతిరేకంగా వుంటాయి. దీన్నుంచి తను బయటపడాలంటే, యాక్సిడెంట్ చేసి ఆ అమ్మాయిని చంపిందెవరో పట్టుకోవడానికి వయసు చాలని లేత హీరో చచ్చినట్టూ బయల్దేరాలి. అయితే ఈ కథలో ఆ అమ్మాయితో హీరోకి కనెక్షన్ లేనప్పుడు ఎమోషన్ లేదుకదా అనే ప్రశ్న వచ్చింది. ఎమోషన్, కథా ఎవరో తెలియని అమ్మాయి చనిపోవడం గురించి కాదని ఈ లైను చెప్తేనే తెలిసిపోతోంది. ఇది ఫార్ములా కథైతే ఆ అమ్మాయి హీరోకి తెలిసిన అమ్మాయే అయివుండి, అయ్యో చనిపోయింది కదా అనే ఫార్ములా ఎమోషన్ కనెక్ట్ అయి, ఆ చంపిన వాణ్ణి పట్టుకుని శిక్షించే పస లేని, ప్రేక్షకులకి ఇంకా అవసరం లేని, రొటీన్ ఫార్ములా రివెంజి కథయి పోతుంది. ఇది రియలిస్టిక్ కథ. జీవితంలో ఒక్కోసారి మనకి సంబంధం లేని సంఘటనల్లో ఇరుక్కునే అనుభవా లెదురవుతూంటాయి. ఇందులోంచి ఎలా బయట పడాలన్న ప్రయత్నమే హీరో వాస్తవిక కథ. ఇది బయటపడడం  గురించి కథ, పగదీర్చుకోవడం గురించి కాదు.

        ‘మజ్బూర్’ లో, అమితాబ్ బచ్చన్ తను బ్రెయిన్ ట్యూమర్ తో చనిపోతానని తెలిసి, కుటుంబం కోసం హంతకుడి డీల్ ఒప్పుకుంటాడు. ఐదు లక్షలు తీసుకుని, హంతకుడు చేసిన హత్యని తన మీదేసుకుని, ఉరికంబం ఎక్కబోతాడు. ఇంతలో జైల్లో బ్రెయిన్ ట్యూమర్ కి చికిత్స జరిగిపోవడంలో చావాల్సిన వాడు బతికి, ఇక ఉరి కంబం ఎక్కడం ఇష్టం లేక, జైల్లోంచి పారిపోయి హంతకుణ్ణి పట్టుకుంటాడు. ఇందులో అమితాబ్ మొదటి ఎమోషన్ కుటుంబ సంక్షేమం, తర్వాతి ఎమోషన్ హత్యలోంచి బయటపడ్డం. మొదటి ఎమోషన్ తో వున్న గోల్ హంతకుడి డీల్ ఒప్పుకుని అది పూర్తిచేయడం, రెండో ఎమోషన్ తో వున్న గోల్ హంతకుడి మీద తిరగబడ్డం.
        కాబట్టి బ్లాక్ మెయిల్, బలవంతం అన్నవి అన్యాయాలే గనుక, వీటితో మొదలయ్యే గోల్స్ తిరుగుబాటుతోనే ముగుస్తాయి. గోల్ ఎలిమెంట్స్ నాల్గు వుంటాయని తెలిసిందే : 1. కోరిక, 2. పణం,3. పరిణామాల హెచ్చరిక, 4. ఎమోషన్. ప్లాట్ పాయింట్ వన్లో సమస్యని ఏర్పాటు చేసినప్పుడు, అక్కడున్న గోల్ లో ఈ నాల్గూ సమకూరాయా లేదా సరి చూసుకుంటే సరిపోతుంది.

Q: 1. కొత్త జానర్ సినిమాలు ప్రయత్నించ వచ్చంటూ ఒక కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ టీనేజి లవ్ స్టోరీ గురించి ఏదో ఒక ఆర్టికల్ రాశారు. ఇంకా వేరే జానర్స్ ఏం ప్రయత్నించవచ్చో వివరించండి. సినిమాలు వివరించ నవసరం లేదు, ఉదాహరణ లివ్వండి చాలు. 
       2. కొత్త దర్శకులు వెబ్ సిరీస్ కూడా ప్రయత్నించ వచ్చంటారా, లేక సినిమాలకే పరిమితం కావాలంటారా? ఈ మధ్య బాగా పేరున్న దర్శకులు కూడా వెబ్ సిరీస్ ఎక్కువ చేస్తున్నారు కదా?
       3. మీరు ఎప్పుడో బ్లాగులోనే అన్నట్టు గుర్తు. దర్శకుడు అవాలంటే రెండు మూడు కథలు తయారు చేసుకుని తిరగ వద్దని, ఒకే కథతో గట్టిగా ప్రయత్నించాలని. దీని మీద ఇంకోసారి వివరణ ఇవ్వండి. ఎందుకంటే, బయట ప్రాక్టికల్ గా నిర్మాతలు లేదా హీరోలు ఇది కాదు, ఇంకెక్కడైనా చెప్పండని అంటున్నారు. ఇది నా ఫ్రెండ్స్ కే జరిగింది.

        4. ప్రతి ఆదివారం సందేహాలు - సమాధానాలు కొనసాగించమని ఇదివరకే కోరితే మీరు పట్టించుకోలేదు. ఏదైనా అలవాటు చేయాలి. వరుసగా రెండు వారాలు ఇచ్చి చూడండి, అందరూ ప్రిపేర్ అయి ప్రశ్నలు పంపుతారు. ఒక ఆరోగ్యకరమైన చర్చ జరుగుతుంది. పది మందికి మంచే జరుగుతుంది కదా? ఆలోచించండి. ప్రతి ఆదివారం ఈ శీర్షికలో ఫలానా జానర్ మూవీస్ చూడండని మీరు మూవీస్ చెప్పడమో, లేదా ప్రశ్నలు అడిగిన వారు ఎవరైనా ఈ భాషలో సినిమాలు బావున్నాయి చూడమనో, షేర్ చేసుకోవడమో జరిగితే బాగుంటుంది కదాని చిన్న ఆలోచన.  
          నోట్ : ఏదో ఒక ఫ్రెండ్ తో రెగ్యులర్ గా మాట్లాడడం అన్న థాటే తప్ప, మేమింకా నేర్చుకోలేదు మీరింకా నేర్పండని అనడం లేదు. ఇది గమనించండి. థాంక్యూ. 

― రవి, సహకార దర్శకుడు 

A: 1. ‘హీరోయిక్ బ్లడ్ షెడ్’ అనేది హాంగ్ కాంగ్ కొత్త యాక్షన్ జానర్ కి పెట్టిన పేరు. జాన్ వూ దర్శకత్వంలో “ఏ బెటర్ టుమారో” తో బాటు మరికొన్ని వచ్చాయి. హాంగ్ కాంగ్ లో తీసే రెగ్యులర్ మార్షల్ ఆర్ట్స్ సినిమాలని కాసేపు పక్కన పెట్టి, ఈ కొత్త జానర్ ని ప్రయతించి సక్సెస్ అయ్యారు. ఈ జానర్ లో వచ్చిన సినిమాలు చూసి, వీటి కథా కథనాలతో, పాత్ర చిత్రణలతో, మేకింగ్ తో ఈ జానర్ కి సమకూర్చిన ప్రత్యేక జానర్ మర్యాదలేమిటో స్టడీ చేయండి. ఈ జానర్ మర్యాదలు తీసేసి రొటీన్ తెలుగు మాడిన మసాలా చేయాలనుకుంటే దీని జోలికి పోనవసరం లేదు. దీని రిఫరెన్స్ లేకుండానే ఇప్పుడు తీస్తున్నలాటి తెలుగు మాడిన మసాలాలు యధా విధిగా తీసుకోవచ్చు.

        ఫ్యామిలీ ఓరియెంటెడ్ అడ్వెంచర్ జానర్ : తెలుగులో వచ్చే స్టార్ సినిమాలేమిటి? ఫ్యామిలీల కోసమని అవే కథలు, అవే పాత్రలు, అవే కామెడీలు, టెంప్లెట్ లో అటు మార్చి ఇటు మార్చి అవే దర్శకత్వాలతో అలాగే తీయడమేగా? వీటికి మళ్ళీ రివ్యూలు. పాపం ఫ్యామిలీ ప్రేక్షకులు! చూసిందే చూసి చూసి చూస్తూనే... వుంటారు యుగాంతం దాకా. హాలీవుడ్ లో “ఫ్యామిలీ ఓరియెంటెడ్ అడ్వెంచర్” జానర్ సినిమాలతో దీనికి చెక్ పెట్టొచ్చు. కల్ట్ క్లాసిక్ “ది ప్రిన్సెస్ బ్రైడ్” లాంటివి చూసి, ఫీల్ తో సహా వీటి జానర్ మర్యాదలేమిటో గుర్తించండి. వీటిని పట్టుకొచ్చి మళ్ళీ అదే మసాలా ఫ్యామిలీ స్టార్ సినిమాలుగా మార్చేస్తే లాభం లేదు. 
          కామెడీలో కొన్ని సబ్ జానర్స్ వున్నాయి గానీ అవి తెలుగులో పనికి రావు. అలాగే రోమాన్స్ లో ‘చిక్ ఫ్లిక్’ అనే గర్ల్స్ కామెడీలున్నాయి. ఇవి కూడా తెలుగుకి కుదరకపోవచ్చు. కానీ ‘గై ఫిలిమ్స్’ అనే హాలీవుడ్ జానర్ వుంది. యాక్షన్ లో ఈ జానర్ విభిన్నంగా వుంటుంది కొన్ని ప్రత్యేక జానర్ మర్యాదలతో. దీన్ని ప్రయత్నించ వచ్చు. తెలుగు కమర్షియల్ సినిమాలకి హాలీవుడ్, హాంకాంగ్, కొరియన్ జానర్సే ఇమిడిపోతాయి. వరల్డ్ మూవీ జానర్స్ పనికిరావు. కొంపలు ముంచుతాయి.

           2. ఏదో ఒక రంగాన్ని ఎంచుకుని అందులో కృషి చేస్తే మంచిది. సినిమా అనుకుంటే సినిమాల వైపే వుండాలి. సినిమా దర్శకత్వ అవకాశం ఇక రాదని ఫైనల్ గా సినిమాలకి గుడ్ బై చెప్పేస్తే, అప్పుడు వెబ్ సిరీస్ దర్శకత్వం వైపు వెళ్తే వెళ్ళొచ్చు గానీ, అక్కడా స్ట్రగుల్ చేయాల్సిందే. సినిమాల్లో అసిస్టెంట్ గా పని చేస్తూ దర్శకత్వం కోసం ప్రయత్నిస్తున్నప్పుడు, అసిస్టెంట్ గా కూడా గ్యాపులు వస్తూంటాయి. ఆ గ్యాపులో వెబ్ సిరీస్ కి అసిస్టెంట్ గా అవకాశం లభిస్తే వెళ్ళొచ్చు. ఇటు యధావిధిగా సినిమా దర్శకత్వ  ప్రయత్నాలు చేసుకోవడానికి వీలుంటుంది. లక్ష్యం చెదరదు. గ్యాప్ అనేది ఆర్ధిక సమస్యల్ని సృష్టించవచ్చు. అందుకని స్థిరపడే వరకూ ఏదో ఒక ఆదాయ మార్గాన్ని ఏర్పాటు చేసుకోవాలి. ఆన్ లైన్లో ఎన్నో జాబ్స్ వుంటాయి. రోజుకో గంట కేటాయిస్తే సరిపోతుంది. అప్పులు మాత్రం చస్తే చెయ్యకూడదు. అప్పుల బాధలు క్రియేటివిటీని దెబ్బ తీస్తాయి. ఇక పేరున్న దర్శకులు వెబ్ సిరీస్ చేస్తున్నారంటే పేరుంది కాబట్టి చేస్తున్నారు. 

           3. కథ విన్నాక ఇది కాదు, ఇంకెక్కడైనా చెప్పండని అంటున్నారంటే ఇంకో కథ వుంటే చెప్పమని కాదు. అలా ఎన్నటికీ  జరగదు. ఒక అభ్యర్ధికి ఒక్క అవకాశమే ఇస్తారు. అది నచ్చకపోతే ఇంకోటి చెప్తామంటే అవకాశమివ్వరు. కనుక ఒకటి కాకపోతే ఇంకొకటి విన్పించవచ్చన్న ఆప్షన్స్  పెట్టుకుని రెండు మూడు కథలతో వెళ్ళడం అవివేకం. రెండు మూడు చోట్ల ప్రయత్నిస్తూంటే, ఎక్కడ ఏ కథ చెప్పవచ్చో నిర్ణయించుకుని, అక్కడ ఆ కథ మాత్రమే చెప్పడానికైతే, రెండు మూడు కథలు తయారు చేసుకోవచ్చు. అరుదుగా ఒకే చోట రెండు మూడు సార్లు అవకాశ మివ్వచ్చు. ఒక స్టార్ కి రెండు సార్లూ రెండు కథలు చెప్పి విఫలమయ్యాడు పేరున్న దర్శకుడే. అయినా ఆ స్టార్ మూడో అవకాశమిస్తున్నాడు. వ్యక్తిగత సంబంధాల్నిబట్టి వుంటుంది. అసలు వైఫల్య కారణాల్లో ముందు మొదటి దాని మీద దృష్టి పెట్టాలి. రాంగ్ హీరోకి, లేదా రాంగ్ నిర్మాతకి విన్పిస్తున్నారా? ఎవరు ఏం కోరుకుంటున్నారో తెలుసుకోకుండా విన్పించి లాభంలేదు. బ్యాక్ గ్రౌండ్ వర్క్ చేసుకుంటే ఈ సమస్య వుండదు. ఎవరు ఏ టైపు కథలు వింటున్నారు, ఏ టైపు కథలు కాదంటున్నారు, ఈ సమాచారం ఒక పక్క సేకరించుకుంటూ వుంటే టైం వేస్ట్ కాదు.
         4. దీని గురించి చెప్పడానికేమీ లేదు, అంతా తెలిసిందే. ప్రశ్నలు వస్తే ప్రతీ ఆదివారం శీర్షిక నిర్వహించడానికి అభ్యంతర మేదీ లేదు.

―సికిందర్

       

870 : సందేహాలు - సమాధానాలు

Q: మీ వ్యాసాలు చూస్తూంటే నేను సినిమాలు తీయగలనా అన్పిస్తోంది. మేము మా పద్ధతిలో రాసుకుంటూ తీస్తూ పోయాం. ఇప్పుడు మీరు చెప్పే స్ట్రక్చర్ విధానంలోకి మారాలంటే అది అర్ధం కావాలిగా. ఏం చేయమంటారు?  
― సీనియర్ దర్శకుడు
A: ఇంతకాలం అలవాటైన మీ పద్ధతిలోనే వెళ్ళడం బెటర్ సార్. పది సినిమాలు తీసిన ఒక సీనియర్ దర్శకులున్నారు. అనుకోకుండా ఆయనతో కథ చేయాల్సి వచ్చింది. అప్పుడే ఆయన స్ట్రక్చర్ గురించి కొత్తగా తెలుసుకున్నారు. అప్పటివరకూ తీసిన సినిమాలు రచయితలు ఎలా రాసిస్తే అలా తీస్తూ పోయానన్నారు. ఇప్పుడు అజ్ఞానం వీడిందన్నారు. ఆ తర్వాత ఇంకో రెండు సినిమాలు స్ట్రక్చర్ తోనే  చేశారు. అవెలా తీస్తే ఫలితాలెలా వచ్చాయన్నది వేరే చర్చ. స్ట్రక్చర్ కి ట్రెండ్ లో వున్న కథలతోబాటు, స్టయిల్ జత పడాలిగా. వీటితో అప్డేట్ అవకపోతే స్ట్రక్చర్ తో తీసీ లాభముండదు. స్ట్రక్చర్ లో వున్నంత విజ్ఞానం, సృజనాత్మకత మరే ప్రత్యామ్నాయ వ్యాపకంలో లేవు. ప్రపంచంలో స్క్రీన్ ప్లే వ్యాసాలు స్ట్రక్చర్ ఆధారంగానే వస్తాయి. అదీ ఒక్క హాలీవుడ్ నుంచే వస్తాయి. స్ట్రక్చర్ అర్ధంగాకపోవడ మంటూ వుండదు, కాకపోతే అర్ధంజేసుకోవడానికి  మనసొప్పాలి. ఇది గనుక మీకు సాధ్యమైతే స్ట్రక్చర్ మీకు స్వాగతం పలుకుతుంది. లేదంటే మీరుప్పుడున్న పద్ధతిలోనే కొనసాగడం బెటర్. మీరు సీనియర్లు, మీకు ఇంతకంటే చెప్పకూడదు.

 Q: సాహో స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు బావుంది. ఇక్కడ మీకొక మూవీ గురించి గుర్తు చేయాలి. అది హృతిక్ రోషన్ నటించిన ‘బ్యాంగ్ బ్యాంగ్’. దీంట్లో కూడా చివర్లో -  ఇది నా పర్సనల్ రివెంజ్, మా అన్నని నువ్వు చంపావ్ - అని చెప్పి విలన్ని చంపేస్తాడు. దీంట్లో కూడా దాదాపు మొదటి నుంచీ  హృతిక్ ని ఒక దొంగలా చూపిస్తూ, తర్వాత తను ఇండియన్ సీక్రెట్ ఏజెంట్ అని చెప్పిస్తారు. దీని గురించి మీ అభిప్రాయం చెప్పండి.
―రవి, AD

A: ‘బ్యాంగ్ బ్యాంగ్’ అప్పట్లో చూడలేదు. ఇప్పుడు మీరు చెప్పిన దృశ్యాలు చూస్తే నిజమే...రివెంజి డ్రామాని రివెంజి డ్రామాలా అన్పించకుండా అలా కవర్ చేశారు. ఐతే ఇది హాలీవుడ్ ‘డే అండ్ నైట్’ కి రీమేక్ అని గుర్తుంచుకోవాలి. కనుక ఇది హాలీవుడ్ వాళ్ళ టెక్నిక్. దీన్నే ‘సాహో’  స్క్రీన్ ప్లే సంగతులులో  ‘ది మాగ్నిఫిషెంట్ సెవెన్’ కౌబాయ్ మూవీ ఉదాహరణగా తీసుకుని చెప్పాం. ఇక ‘సాహో’ స్క్రీన్ ప్లే సంగతుల్లోనే,  ప్రభాస్ పాత్ర ముందు నుంచీ ఇతర పాత్రలకి కాక, ప్రేక్షకులకి దొంగలా తెలిసేలా వుండాలనీ; చివర్లో ప్రేక్షకులకీ, ఇతర పాత్రలకీ తను ఫలానా అని రివీలవ్వాలని  సూచించినట్టు గానే.... ‘బ్యాంగ్ బ్యాంగ్’ లో కూడా హృతిక్ ని మొదట్నుంచీ దొంగలా చూపించి,  చివర్లో ఏజెంట్ అని రివీల్ చేసే కథనం వుండడం కేవలం కాకతాళీయం. ఈ సినిమా చూసి వుంటే దీన్ని ఉదాహరణగా పేర్కోడానికి మనకేమీ అభ్యంతరమేమీ లేదు. పైగా వాదనకి బలం కూడా.

Q: మీరు రాసిన ‘సాహో’ స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు చాలా క్లిష్టంగా వుంది, ఇంతకంటే సింప్లిఫై చేసి చెప్పలేరా? అంటే దీన్నుంచి స్ఫూర్తి పొంది నేను కూడా ఇలానే తీయాలని కాదు, ఎలా తీయకూదదో తెలియడానికి.
―విజయ్ (పేరు మార్పు), వర్ధమాన దర్శకుడు 

A: లెక్కలేనన్ని  చిక్కు ముళ్ళు వేసి వుంటే ఇంకెలా విడదీసి చెప్పగలం. మిడిల్ మటాష్, ఎండ్ సస్పెన్స్, కన్ఫ్యూజ్ చేసే ప్లాట్ పాయింట్స్, ఇంటర్వెల్ టర్నింగ్, ఇంటర్వెల్లోనే ట్విస్టు, దాంతో స్క్రీన్ ప్లే నిట్ట నిలువునా ఫ్రాక్చర్ర్, దీంతో సెకండాఫ్ సిండ్రోం, కాసేపు క్యారెక్టర్ పోలీసు అని, కాసేపు దొంగ అని, కాసేపు మాఫియా వారసుడనీ...ఇక డజను మంది విలన్సు, వాళ్ళ కన్ఫ్యూజింగ్ గోల్స్ , అడుక్కో ట్విస్టు, అర్ధంగాని సంఘటనలు...ఇంత గజిబిజీగా వుంటే, ఎలా దీన్ని సాపు చేసి సరళంగా రాయగలం. ఈ గజిబిజినంతా కూడా వివరించాల్సి వుంటుంది. చివరికి దర్శకుడేమో - ఈ సినిమా ద్వారా ఇంటలిజెన్స్ తగ్గించుకుని, ప్రతీ విషయం ఒలిచి చెప్పాలని తెలుసు కున్నట్టు స్టేట్ మెంట్. మళ్ళీ ఇది కూడా తప్పే. ప్రతీ విషయం ఒలిచి చెప్పడమేమిటి, సినిమా అంటే స్పష్టంగా అర్ధమై పోయే క్లుప్తత.  ప్రేక్షకులకి స్పూన్  ఫీడింగ్ కాదు, వాళ్ళెప్పుడూ నాల్గడుగులు ముందే వుంటారు. విషయం సూటిగా, స్పష్టంగా వుంటే వొలిచి చెప్పాల్సిన అవసరమే వుండదు. ఒలిచి చెప్పాలనుకుంటున్నారంటే, కథతో కన్ఫ్యూజన్ వున్నట్టే. ఇక మీ చివరి వ్యాఖ్య - ఎలా తీయకూడతో కూడా రాశాం. మరోసారి చదవండి.

Q:  మీకో అభ్యర్ధన. ప్రతీ జానర్ నుంచీ ఒక క్లాసిక్ మూవీ విశ్లేషణ మొదలుపెట్టి, ఇంకా ఈ స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు ఆపెయ్యండి. ఇప్పటికే ప్రతీసారీ చదివీ చదివీ విసిగిపోయాం. ఇకపోతే, ఇంకో ఐదేళ్ళ తర్వాత తెలుగు సినిమా కథలు ఎలా మారవచ్చు, ప్రేక్షకులకి ఎలాటి కథలు చెప్పగలం, ప్రేక్షకుల మైండ్ సెట్ ఎలా మారుతుంది చెప్పగలరు.
―వీఆర్, AD

 A:  స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు ఆపేస్తున్నట్టు గత సంవత్సరం మార్చిలోనే ప్రకటించాం. కానీ ఒక వెబ్సైట్ కి రాయాల్సి రావడంతో కంటిన్యూ చేయాల్సి వస్తోంది. విసుగేస్తే చదవకూడదు. విసుగన్పించకుండా రాయడం మనపని. ఎదురు చూసే కళ్ళు చాలా వున్నాయి ఫీల్డులోనే. అయితే ఇక్కడ కేవలం విసుగొచ్చి చదవడం మానెయ్యడం వేరు, విషయం మీద పూర్తి అవగాహనేర్పడి చదవడం మానెయ్యడం వేరు. రెండోదైతే బెటరే. కానీ ఎన్ని సినిమాలకి స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు రాస్తూ పోయినా, వాటిని బట్టి వచ్చే సినిమాలని స్వయంగా విశ్లేషించుకునే అవగాహనే చాలా మంది కేర్పడడం లేదు. ప్రతీ సినిమాకీ మళ్ళీ స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు చదివే తెలుసుకో వాలనుకుంటారు. ఏం చేయగలం.

          ఇక జానర్ స్పెసిఫిక్ సినిమాల విశ్లేషణ గురించి. ఇదో మహా సముద్రం. ఒక్కో జానర్ కి పదేసి సబ్ జానర్లుంటాయి. 24 జానర్లుంటే 127 సబ్ జానర్లున్నాయి. మళ్ళీ ఇందులో హైబ్రిడ్ వున్నాయి. అంటే రెండు మూడు జానర్ల, సబ్ జానర్ల సంకరం. ఐతే తెలుగులో తీసేది రెండు మూడు జానర్లే  అయినప్పుడు అన్ని జానర్లూ తెలుసుకుని ఉపయోగం లేదు. తీసే రెండు మూడు జానర్లు వాటి జానర్ మర్యాదలతో తీస్తే చాలు. 2016 లో హిట్టయిన తొమ్మిది  పది సినిమాలూ జానర్ మర్యాదలతోనే వుండడం గమనార్హం. ఇదేదో తెలిసి చేసింది కాదు, యాక్సిడెంటల్ గా అలా వచ్చేశాయి. మళ్ళీ తర్వాతి సంవత్సరాల్లో హిట్టయినవి జానర్ మర్యాదలతో లేవు. ఫ్లాపయిన వాటికి మానమర్యాదలే లేవు. తెలుగులో అప్పుడప్పుడు తీస్తున్న టెన్త్ క్లాస్, బోయ్ లాంటి కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ జానర్ సినిమాలున్నాయి. వీటి జానర్ మాన మర్యాదలేమిటో తెలుసుకోవడం అవసరమన్పించి ఈ వారం ఒక ఆర్టికల్ ని ప్లాన్ చేశాం.

          ఇక వచ్చే ఐదేళ్ళ తర్వాత తెలుగు సినిమాల కథల సంగతి. గత ఇరవై ఏళ్లుగా ఏమైనా మారాయా?  అవే లైటర్ వీన్ రోమాంటిక్ కామెడీలు, వీటి చట్రంలోనే రూపొందించుకున్నఅవే మూస యాక్షన్ కామెడీలూ. ఏమైనా మారాయా? ప్రేక్షకులే మారారు. మేకర్లు మారే ప్రసక్తే లేదు. మారిన ప్రేక్షకులకి బలవంతంగా అవే సినిమాలు అంటగడుతున్నారు. ఎందుకని? మేకర్లకి ఇవే తెలుసు గనుక. తాము చూస్తూ పెరిగినవి లైటర్ వీన్ రోమాంటిక్ కామెడీలనే రంగుల రాట్నమే గనుక. ఏమైనా అంటే పనికిరాని వరల్డ్ మూవీస్ చూసి వుంటారు. చూదాల్సినవి చూసి స్టడీ చేయకుండా షార్ట్ కట్స్ లో సాగిపోదామనుకుంటున్నారు.

          ఐతే గత కొన్ని వారాలుగా గమనిస్తే ప్రేక్షకులు మారారు. సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్స్ చూస్తున్నారు. గ్లోబల్ గానే  రోమాన్సుకి, యాక్షన్ కీ ఆదరణ 2017 లోనే తగ్గిందని తాజా రిపోర్టు వచ్చింది. 1998 - 2017 మధ్య ఈ రెండు జానర్లదే రాజ్యమని రిపోర్టు పేర్కొంది. ఈ విధంగా మన దగ్గర వారం వారం ప్రేమ సినిమాలకి వుండని మాస్ ప్రేక్షకులు కూడా, సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్స్ ని ఎగబడి చూస్తున్నారు. చిన్న హీరోనా, పెద్ద హీరోనా ప్రశ్నే కాదు. ఇలా రోమాంటిక్ కామెడీల బెడద వదలవచ్చు. కానీ ఈ సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్స్ సీజన్ కి మేకర్లు ఎక్కడ్నించి రావాలి? అదే లైటర్ వీన్ రంగుల రాట్నాలు చూస్తూ, అవే షార్ట్ ఫిలిమ్స్ గా తీస్తూ, తెలుగు సినిమాలంటే ఇవేనంటూ పెరిగిన వాళ్ళే. వీళ్లిప్పుడు సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్స్ ని కూడా తాము చూసిన రంగుల రాట్నాల్లాగే తీసే యగలరు. ఇప్పుడు కొత్తగా ‘దర్పణం’ అనే మర్డర్ మిస్టరీ ఇలాగే వుంది. కాకపోతే హార్రర్ కామెడీలు కూడా చూస్తూ పెరగడం వల్లనేమో, మర్డర్ మిస్టరీలో దెయ్యం చప్పుళ్ళు మోగించాడు.  

          ప్రేక్షకుల మైండ్ సెట్ మారిపోతూ వుంటుంది. దీనికి తగ్గట్టుగా హీరోలు, నిర్మాతలు డ్రైవింగ్ లైసెన్సు లిస్తేనే ఎవరైనా తెలుగు సినిమాలకి తాజాదనాన్ని తీసుకు రాగలిగేది. ప్రేక్షకులకీ, సమర్ధులైన మేకర్లకీ మధ్య  డ్రైవింగ్ లైసెన్సులే అడ్డంకిగా వుంటే ఎవరేం చేస్తారు. రాబోయే ఐదేళ్ళలో కాదు, ఎప్పుడైనా ఈ డ్రైవింగ్ లైసెన్సుల జారీని బట్టే  సినిమాలుంటాయి. ప్రేక్షకులు మైండ్ సెట్టులు మార్చుకుని కూర్చుంటే, మైక్ సెట్లు వినడమే తప్ప, వినసొంపుగా పులకించిపోయేదేమీ వుండదు. పై నుంచి డ్రైవింగ్ లైసెన్సులు రావాలి.

―సికిందర్

961 : రివ్యూ!

దర్శకత్వం: ముఖేష్ ఛబ్రా
తారాగణం: సుశాంత్ సింగ్ రాజ్పుత్, సంజనా సంఘీ, సాహిల్ వేద, శాశ్వతా ఛటర్జీ, స్వస్తికా ముఖర్జీ తదితరులు
రచన: శశాంక్ ఖైతాన్, సుప్రోతిం సేన్ గుప్తా
సంగీతం: ఏఆర్ రెహ్మాన్, ఛాయాగ్రహణం: సత్యజిత్ పాండే
బ్యానర్: ఫాక్స్ స్టార్ స్టూడియోస్
విడుదల: డిస్నీ ప్లస్ హాట్ స్టార్
***
        ఆత్మహత్య చేసుకుని సంచలనం సృష్టించిన సుశాంత్ సింగ్ రాజ్పుత్ చివరి విడుదల ‘దిల్ బేచారా’ డిస్నీ ప్లస్ హాట్ స్టార్ లో సందడి చేస్తోంది. ఇది కూడా అతడి మరణాన్ని చూపించేదే. అనుకున్న సమయానికి ఈ సినిమా విడుదలై వుంటే దాని ప్రభావంతో మనసు మార్చుకుని ఇవ్వాళ అందరి మధ్య సజీవంగా వుండే వాడేమో. ఈ సినిమాకి దర్శకత్వం వహించిన కొత్త దర్శకుడు ‘మీటూ’ వివాదంలో ఇరుక్కోవడంతో నిర్మాణం ఆలస్యమై అనుకున్న నవంబర్ 2019 కల్లా విడుదల కాకపోవడం ఒక బ్యాడ్ లక్. 

        అంతరిక్షం సుశాంత్ అభిమాన సబ్జెక్టు. నలభై లక్షలు పెట్టి కొన్న టెలిస్కోప్ తో నక్షత్ర లోకాలని వీక్షిస్తూ వుండేవాడు. 2016 లో ఆత్మ హత్య చేసుకున్న హైదరాబాద్ సెంట్రల్ యూనివర్సిటీ విద్యార్ధి రోహిత్ వేముల కూడా అంతరిక్ష అభిమానియే. ఖగోళ శాస్త్రవేత్త కార్ల్ సాగన్ లాగా సైన్స్ ఫిక్షన్ పుస్తకాలు రాయాలనుకున్నట్టు సూసైడ్ నోట్ లో రాసుకున్నాడు. నక్షత్ర లోకాలకి పయనించాలని వుందని కూడా రాసుకున్నాడు. సుశాంత్ నీ, రోహిత్ నీ నక్షత్ర లోకాలే సూదంటు రాయిలా ఆకర్షించి తీసికెళ్ళి పోయాయేమో. ఇక ‘దిల్ బేచారా’ కి ఆధారమైన పాపులర్ నవల పేరులో కూడా ‘స్టార్స్’ వుండడం (‘ది ఫాల్ట్ ఇన్ అవర్ స్టార్స్’) ఇంకో ఐరనీ.

        ‘దిల్ బేచారా’ లో అంతరిక్షం గురించిన ప్రస్తావన కూడా వుంది. ఆత్మహత్యకి వ్యతిరేకంగా సంభాషణ కూడా వుంది. మరణాన్ని అదుపు చేసే మంత్రం కూడా వుంది. అతడికి సరదాగా సిగరెట్ నోట్లో పెట్టుకునే అలవాటు వుంటుంది. దాన్ని ముట్టించి స్మోక్ చెయ్యడు. సిగరెట్ అంటే క్యాన్సర్. క్యాన్సర్ అంటే మరణం. ‘మారణాయుధాన్ని మన పెదాల మధ్య వుంచుకున్నా, మనల్ని చంపే శక్తిని మాత్రం దానికివ్వకూడదు’ అంటాడు. ‘జననం ఎప్పుడు, మరణం ఎప్పుడు మనం నిర్ణయించలేం, ఎలా జీవించాలో నిర్ణయించుకో గలం’, ‘మరణించాక దాంతో బాటే జీవించాలన్న ఆశ కూడా చచ్చిపోతుంది’, ‘పాట పూర్తిగా ఎందుకు లేదు? ఎందుకంటే జీవితమే పూర్తిగా వుండదు కాబట్టి’, ‘కాలుతున్న సిగరెట్ లో చంపే శక్తి వుంటుంది, దాన్నుంచి నేనా శక్తిని లాక్కున్నా’, ‘నా అంతిమ సంస్కారాల్లో నేనూ పాల్గొనాలనుకుంటున్నా’, ‘నేను గొప్ప గొప్ప కలలు గంటాను, వాటిని తీర్చుకోవాలన్న కోరిక మాత్రం కలగదు’, ‘స్ట్రాంగ్ గా వుండాలని నేననుకోవడంలేదు, నార్మల్ గా వుండాలనుకుంటున్నా’, ‘సూసైడ్ ఇల్లీగల్, కనుక బతకాలి తప్పదు’... ఇలా జీవితం గురించి ఇన్ని సత్యాలు తెలుసుకున్న సుశాంత్ ఆత్మహత్య చేసుకోవడం విచారకరం. 

సగం పాడిన పాట

     జీవన్మరణాలు, సంఘర్షణ, అస్తిత్వ సంక్షోభం వంటి అంశాలని తాకుతుంది ‘దిల్ బేచారా’. ప్రాణాంతక వ్యాధితో యువజంట, వాళ్ళ యంగ్ రోమాన్స్, ఎడబాటు ఈ కథ. జంషెడ్ పూర్ నేపధ్యంలో వుంటుంది. అక్కడ కిజీ బసు (సంజనా సంఘీ) థైరాయిడ్ క్యాన్సర్ బాధితురాలు. భుజాన ఆక్సిజన్ సిలండర్ తో వుంటుంది. తల్లిదండ్రులు (శాశ్వతా ఛటర్జీ, స్వస్తికా ముఖర్జీ) అండగా వుంటారు. మరణం కోసం ఎదురు చూస్తూ గడపడం తప్ప రోజంతా చేసే పనుండదు. అయితే బాధని మరిపించుకోవడానికి ఎక్కువ బయట తిరుగుతూ వుంటుంది. ఒక సింగర్ ని అభిమానిస్తూ వుంటుంది. అతను పాడిన పాట సగమే వుండడం ఆమెకి సస్పెన్స్ ని క్రియేట్ చేస్తూంటుంది. ఆ పాట అతను పూర్తిగా ఎందుకు పాడలేదు? ఆపేసిన దగ్గర్నుంచి పాట ఎలా వుంటుంది? అతనేమయ్యాడు? ఇవి తెలుసుకోవాలని ప్రయత్నిస్తూ వుంటుంది. 

        ఊళ్లోనే ఒక షార్ట్ మూవీస్ మేకర్, ఇమ్మాన్యుయేల్ రాజ్ కుమార్ జూనియర్ అలియాస్ మానీ (సుశాంత్) వుంటాడు. ఇతను రజనీకాంత్ అభిమాని. రజనీకాంత్ ని అనుకరిస్తూ షార్ట్ మూవీ తీస్తూంటాడు. ఇంకో క్యాన్సర్ బాదితుడైన మిత్రుడు జేపీ (సాహిల్ వేద్) సహకరిస్తూ వుంటాడు. ఒక రోజు కిజీని చూసి ప్రేమలో పడిపోతాడు మానీ. వెంటపడుతున్న అతణ్ణి కిజీ వారిస్తూంటుంది. కానీ క్రమంగా తనూ ప్రేమలో పడిపోతుంది. అతను బోన్ క్యాన్సర్ బాధితుడు. 

        ఇద్దరూ పరస్పరం అర్ధం జేసుకుని ప్రేమని కొనసాగిస్తూంటారు. ఆమె తల్లిదండ్రుల ఆమోదం కూడా పొందుతారు. ఆమె అసంపూర్ణంగా వున్న పాట గురించే కాదు, ఆ సింగర్ ని కూడా కలుసుకోవా లనుకుంటోందని కూడా తెలుసుకుని, ఆమె కోరిక తీర్చడానికి పూనుకుంటాడు మానీ. ఆ సింగర్ అభిమన్యు వీర్ (సైఫలీ ఖాన్). అతను పారిస్ లో వున్నట్టు తెలుస్తుంది. అతడ్ని కలుసుకోవడానికి పారిస్ చేరుకుంటారు కిజీ, ఆమె తల్లి, మానీ. 

        అక్కడేం జరిగింది? ఆ తర్వాత ఇద్దరి ప్రేమా ఏమైంది? ఇద్దరి వ్యాధులు ఏమయ్యాయి? మరణాన్ని ఆహ్వానించారా? అతను షార్ట్ మూవీ పూర్తి చేయగలిగాడా? ఆమెకి పాట పూర్తిగా తెలిసిందా? ఆ పాటని ఎవరు పూర్తి చేశారు?...ఇదీ మిగతా కథ. 

ఎలా వుంది కథ

     ముందుగా చెప్పుకున్నట్టు ఇది బెస్ట్ సెల్లర్ ‘ది ఫాల్ట్ ఇన్ అవర్ స్టార్స్’ నవలాధారం. ఇదే టైటిల్ తో హాలీవుడ్ సినిమా కూడా వచ్చింది. హాలీవుడ్ సినిమా పూర్తిగా నవలని అనుసరించి వుంది. ‘దిల్ బేచారా’ లో మార్పులు చేశారు. ముఖ్యంగా హీరోయిన్ గోల్ విషయంలో చేసిన మార్పు కనెక్ట్ కాలేదు. ఆమె సగం పాట గురించి సింగర్ ని కలుసుకోవాలన్న గోల్ తో వుంటుంది. ఇదేమీ ఆమె జీవితంలాంటి పాట కాదు కనెక్ట్ కావడానికి. నవల్లో కథ ప్రకారం అందులోని హీరోయిన్ ఒక నవల చదువుతుంది. అది తన లాంటి క్యాన్సర్ తో వున్న హీరోయిన్ కథే. ఆ నవల చివరి వాక్యాలు సగమే వుండి ముగింపు తెలియదు. దీంతో ముగింపు తెలుసుకోవడానికి అజ్ఞాతంలో వున్న రచయిత అన్వేషణలో వుంటుంది. ఇలా మరణం ముంగిట వున్న హీరోయిన్ జీవితానికి కనెక్ట్ అయ్యే పాయింటుగా ఇది వుంటుంది.

        ‘దిల్ బేచారా’ డైలాగులు కాన్సెప్టుకి తగ్గట్టుగా బాగానే వున్నాయి. కానీ కథా కథనాలు కాన్సెప్ట్ కి తగ్గ ఫీల్ ని కల్గించవు. ఫీల్ కల్గించేది చనిపోయిన వ్యక్తిగా సుశాంతే గానీ పాత్ర  కాదు. పాత్ర కంటే, సూసైడ్ చేసుకున్న సుశాంతే కన్పిస్తూంటే, బోలెడు సానుభూతీ కన్నీళ్ళతో ప్రతిస్పందించి సినిమా బావుందంటున్నారు ప్రేక్షకులు. సుశాంత్ కి వీడ్కోలు చెబుతున్న సినిమాగా ఇంతకంటే కథని విశ్లేషించడం భావ్యం కాదు. 

ఇద్దరూ ఇద్దరే

    నటుడుగా ఇంత టాలెంట్ వున్న సుశాంత్, జీవించడంలో ఆ టాలెంట్ చూపక పోవడం అతి పెద్ద విషాదం. టాలెంట్ ని ఓడించగల శక్తి ఈ ప్రపంచంలో ఏదీ లేదని తెలుసుకోలేక పోయాడు. స్మైల్ అతడి చిరకాల ఎస్సెట్. ఆ స్మైల్ కే సీన్లు షైన్ అవుతాయి. డైలాగ్ డెలివరీ అసామాన్యం. మరణాన్ని తేలికగా తీసుకునే పాత్రగా కొన్ని ఫన్నీ సీన్స్ క్రియేట్ చేశాడు. సైలెంట్ హ్యూమర్ ఇంకో ప్లస్. ఇన్ని పాజిటివ్స్ వున్న తను నెగెటివ్ నిర్ణయం తీసుకోవడమే పాజిటీవిటీకి గొడ్డలి పెట్టు. అతడి నిష్క్రమణ పాజిటీవిటీకే పెద్ద లోటు. 

        హీరోయిన్ సంజనా క్యాన్సర్ పాత్రకి సరీగ్గా సూటయ్యింది. ఆధునిక క్యాన్సర్ పాత్ర. కొద్ది కొద్ది మాటలు, వడివడి నడక, గెటప్, కాస్ట్యూమ్స్ ఇవన్నీ సైకలాజికల్ గా అలౌకిక భావతరంగాల్ని తట్టిలేపుతాయి. బెస్ట్ నటి. సాంకేతికాలు థీమ్ ని ప్రదర్శిస్తాయి. కొన్ని చోట్ల వెలసిన జీవితాల్లాగే వెలసిన రంగులుంటాయి. తొమ్మిది వుండీ లేనట్టుండే పాటలతో రెహ్మాన్ సంగీతం ఒక స్మూత్ ట్రావెల్. 

        క్యాస్టింగ్ డైరెక్టర్ నుంచి సినిమా దర్శకుడుగా మారిన ముఖేష్ ఛబ్రా హాలీవుడ్ ఒరిజినల్ జానర్ ని కూడా మార్చి తీశాడు. నవల గానీ, హాలీవుడ్ సినిమా గానీ కమింగ్ ఆఫ్ ఏజ్ జానర్ కి చెందినవి. పదహారేళ్ళ హీరోయిన్, పదిహేడేళ్ళ హీరో ఇద్దరి క్యాన్సర్ కథ. వినూత్నంగా ఇంత లేత టీనేజీ హీరోహీరోయిన్ పాత్రలతో క్యాన్సర్ కథ కాబట్టే మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ తో నవల, సినిమా అంత పాపులర్ అయ్యాయి.

―సికిందర్

!