1312 : స్క్రీన్ ప్లే సంగతులు

“If you think about it, most Hollywood movies, in particular, are based on very simple story ideas.” —Michael Hauge

      గాలి దూరని చీకటి గదిలో ఎక్కువై పోయిన క్రియేటివిటీ నేలమీద పారించుకుంటూ పది మంది క్రిక్కిరిసి కూర్చుని జోరుగా రైటింగ్ చేసేస్తున్నారు. చేస్తున్న కొద్దీ చేయాలనే అన్పిస్తోంది రైటింగ్. అంత ఉత్సాహపడి వేసేస్తోంది రేటింగ్ క్రియేటివిటీ. పేజీలకి పేజీలు రైటింగ్ చేసి పక్కన పడేస్తున్నారు. ఎంత రైటింగుకీ తనివి దీరడం లేదు. ఫైళ్ళకి ఫైళ్ళు రైటింగ్ చేసేసి పక్కన పడేస్తూంటే ఉన్నట్టుండి పోలీసులు రైడ్ చేశారు- ‘గెటప్! ఆ కారుతున్న రైటింగ్స్ పట్టుకుని పదండి బైటికి!’ గద్దించారు. ‘ఎవరు మీరు? ఇక్కడికెందుకొచ్చారు?’ అరిచింది వాళ్ళలో క్రియేటివిటీ తారులా కారుతున్న ఆమె. ‘స్క్రిప్ట్ పోలీస్! పదండి జైలుకి!’ పట్టుకుని లాగారు. ‘స్క్రిప్టు పోలీసులేంటి? స్క్రిప్టు డాక్టర్లు కదా?’ గింజుకుంటూ అరిచారు. ‘మీకిప్పుడు స్క్రిప్ట్ పోలీసులే కరెక్ట్!’ దబాయించారు. ‘ఎందుకు పట్టుకుంటున్నారు మమ్మల్ని? ఏం పాపం చేశాం మేం?’ ఆందోళన వెలిబుచ్చింది క్రియేటివిటీని ఇష్టంగా తుడుచుకుంటూ వాళ్ళలో ఆమె. ‘మీరు ఫస్టాఫ్ కథ లేకుండా స్క్రిప్టులు రాసి  హింసిస్తున్నారు ప్రేక్షకుల్ని’ రెక్కలుచ్చుకుని లాక్కెళ్ళారు అందర్నీ.

        

ఇంతా చేసి ఆ స్క్రిప్టు పోలీసుల్ని ఫీల్డు మీదికి వదిలింది ప్రేక్షకులే. ఇలా వుంది పరిస్థితి. ఫస్టాఫ్ కథ లేకపోవడమనే లోటుని ఓ పదేళ్ళ  క్రితం వరకైతే ఫీలవలేదు ప్రేక్షకులు. కానీ చూస్తే 2000 వ సంవత్సరం నుంచే ఈ పరిస్థితి అమల్లో వుంది. ఆ నాడు ఎప్పుడైతే ‘కథ -మాటలు -స్క్రీన్ ప్లే -దర్శకత్వం’ అంటూ అన్నీ తామే అయిన కొత్త తరం మేకర్ల రాకతో యూత్ సినిమాల పేరుతో కొత్త ట్రెండ్ మొదలైందో, అప్పట్నుంచీ కథ లేని ఫస్టాఫ్ కాదు, ఏకంగా సెకండాఫ్ లోనూ కథ కనపడని క్షామం వుంది. ఎక్కడో థర్డ్ యాక్ట్ దగ్గర్లో కథ ప్రారంభమై చప్పున ముగిసిపోయే లైటర్ వీన్ ప్రేమ సినిమాలు. లైటర్ వీన్ అనేది అప్పట్లో మేకర్ల, నిర్మాతల అభిమాన పదం.

        

అప్పుడెందుకు ప్రేక్షకులు లోటు ఫీలవలేదంటే, అందరూ యూత్ క్యారక్టర్లతో అంతకి ముందెన్నడూ లేని అల్లరల్లరి కామెడీలతో ప్రేమ సినిమాలు కొత్తగా అన్పించడంతో. ఎక్కడో థర్డ్ యాక్ట్ దగ్గర్లో మాత్రమే ప్లాట్ పాయింట్ వన్ ఏర్పాటయి- అప్పుడు ప్రేమలో చిన్న ప్రాబ్లం (కథ) ఏర్పడి, ఓ పదిహేను నిమిషాల్లో పరిష్కారమైపోయి హాయి అన్పించేలా  సినిమా ముగిసిపోవడం. దీంట్లో కథతో కూడిన మిడిల్ (సెకండ్ యాక్ట్) వుండేది కాదు కాబట్టి వీటికి మిడిల్ మటాష్ స్క్రీన్ ప్లేలని అప్పట్లో పేరు పెట్టాం. ఈ ట్రెండ్ లో ఒక్క తేజ తీసే ప్రేమ సినిమాలు మాత్రమే త్రీయాక్ట్ స్ట్రక్చర్లో పద్ధతిగా వుండేవి. అంటే నస పెట్టకుండా ఫస్టాఫ్ అరగంటలో కథ ప్రారంభ మైపోయేది.

1. ఫస్ట్ యాక్ట్ అక్రమాలు

        ఆ లైటర్ వీన్ ప్రేమ సినిమాల ట్రెండ్ ఐదారేళ్ళలో ముగిసిపోయినా వాటి నుంచి మిడిల్ మటాష్ స్క్రీన్ ప్లేలనే వికారాలు ఇతర సినిమాలకూ ప్రాకాయి. పెద్ద సినిమాలు సహా ఇప్పుడూ వస్తున్నాయి. ఇవలా వుండగా, పరిస్థితి కాస్త మారి ఫస్టాఫ్ లోనే కథ ప్రారంభమయ్యే సినిమాలు రావడం మొదలెట్టాయి. అంటే ఫస్టాఫ్ ఇంటర్వెల్ నుంచి కథ ప్రారంభమవుతుంది. అంతవరకూ ఫస్ట్ యాక్టే ఇంటర్వెల్ వరకూ సాగి, ఇంటర్వెల్లో కథ పుట్టిన సెకండ్ యాక్ట్ వన్ సెకండాఫ్ లోకి జరిగిపోయి, అక్కడున్న సెకండ్ యాక్ట్ టూ ని వెనక్కి జరిపేసి, తను కూడా సెకండాఫ్ ని పంచుకోవడం. ఆ తర్వాత థర్డ్ యాక్ట్. ఇలా సెకండాఫ్ క్రిక్కిరిసి పోవడం. ఫస్ట్ యాక్ట్ మాత్రం ఫస్టాఫ్ నిండా దురాక్రమించి వుండడం. ఇలా తయారు చేసి దీన్నొక కథ అనడం.

        

మరి యూత్ సినిమాలతో కథా లోటు ఫీలవని ప్రేక్షకులు ఇప్పుడెందుకు ఫీలవుతున్నారు. ఫస్టాఫ్ లో యూత్ సినిమాల్లోని కామెడీలు లేకపోవడం. హీరో హీరోయిన్ల మధ్య పొడిపొడి టెంప్లెట్ కథనం వుండడం. ఆ సీన్లు ఎంతకీ మలుపు తిరగక ఇంటర్వెల్లో గానీ మలుపు (ప్లాట్ పాయింట్ వన్) తీసుకుని, అప్పుడు గానీ కాన్ఫ్లిక్ట్ ఏర్పడక పోవడం. ఇలా ఇంటర్వెల్ వరకూ ఇంకెప్పుడు ఏం జరుగుతుందాని ఎదురు తెన్నులు కాయాల్సి రావడం.

        

‘స్వాతిముత్యం’ (2022) లో ఫస్టాఫ్ పెళ్ళి చూపులు, ప్రేమ, పెళ్ళీ ఘట్టం వరకూ ఉపోద్ఘాతం వదిలి విషయంలోకి వెళ్ళక ఇంటర్వెల్ కి పది నిమిషాల ముందు వరకూ డల్ గా సాగుతుంది. ఇంటర్వెల్ కి ముందు, హీరో హీరోయిన్ల పెళ్ళిలో బిడ్డనెత్తుకుని వచ్చే శైలజ పాత్రతో ఫస్ట్ యాక్ట్ ముగిసి, ప్లాట్ పాయింట్ వన్ వస్తుంది. అంటే కథ మొదలవుతుంది.

        

‘లైగర్’ (2022) లో  లైగర్ కి నత్తి వుంటుంది. ఇతడి తండ్రి ఫైటర్ గా ఛాంపియన్ కావాలన్న కల నెరవేరక ముందే చనిపోతాడు. లైగర్ తల్లి లైగర్ ద్వారా భర్త కోరిక నెరవేర్చాలన్న పట్టుదలతో ట్రైనింగ్ ఇప్పిస్తుంది. లక్ష్యం పూర్తయ్యే వరకూ అమ్మాయిల వెంట పడకూడదని ఆంక్ష పెడుతుంది. కానీ లైగర్ హీరోయిన్ తో ప్రేమలో పడతాడు. ఇంటర్వెల్లో ఒకానొక ఘట్టంలో లైగర్ కి నత్తి వుందని తెలిసి హీరోయిన్ వదిలేస్తుంది. ఇప్పుడు ఫస్ట్ యాక్ట్ ముగిసి ప్లాట్ పాయింట్ వన్ వస్తుంది.

2. హాలీవుడ్ సంగతి

        ఇలా ఇంటర్వెల్ వరకూ ఫస్ట్ యాక్ట్ ని సాగదీసే సినిమాలు చాలా వున్నాయి, ఇంకా వస్తూనే వున్నాయి కూడా. వీటిలో అత్యధిక భాగం ఫ్లాపులే. అయితే హాలీవుడ్ లో కూడా ఫస్ట్ యాక్ట్ బారుగా సాగే ‘గాడ్ ఫాదర్’, ‘టేకెన్’ లాంటి చాలా సినిమాలొస్తూంటాయి. వాళ్ళకీ మనకీ తేడా ఏమిటంటే, వాళ్ళ సినిమాల్లో ఫస్ట్ యాక్ట్ బారుగా సాగినా దాన్లో టైమ్ పాస్ సీన్లు వుండవు. ఫస్ట్ యాక్ట్ తర్వాత వచ్చే సెకండ్ యాక్ట్ లో కథ కవసరపడే సమాచారాన్నే ఇస్తూపోతారు. దీంతో ఆ సీన్లు చూస్తూంటే తర్వాత కథకి సంబంధించి ఏదో జరగడానికే ముందస్తు తయారీ అన్నట్టన్పించి ఆసక్తి పెంచుతాయి. డొల్ల ఫీలింగ్ వుండదు. ఇలా 90 నిమిషాల ‘టేకెన్’ లో 40 నిమిషాలూ ఫస్ట్ యాక్టే సాగుతుంది. 180 నిమిషాల ‘గాడ్ ఫాదర్’ లోనూ 40 నిమిషాలూ ఫస్ట్ యాక్టే సాగుతుంది. ఇంత బారుగా సాగే ఫస్ట్ యాక్ట్ లో స్ట్రక్చరల్ బిజినెస్ (పాత్రల పరిచయం, కథా నేపథ్యపు ఏర్పాటు, సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పన) కి అదనంగా జరిగిన బిజినెస్ ఏమిటో లైనార్డర్ వేసుకుని పరిశీలిస్తే అర్ధమవుతుంది.

        

మన సినిమాల్లో ఫస్ట్ యాక్ట్ లో, సెకండ్ యాక్ట్ కథ కవసరపడే సమాచారం కూడా కలుపుకోకుండా, పాత్రల పరిచయాలు, లవ్ ట్రాకులు, కామెడీలు, పాటలు ఇవే వుంటాయి. ఇంటర్వెల్లో కథ లోకి వెళ్ళేంతసేపూ ఇవే టైమ్ పాస్ సీన్లు. దీంతో ఫస్టాఫ్ డొల్లగా మారక మరేమవుంతుంది.

3. మరేం చేయాలి?

        ఏమీ చేయనవసరం లేదు. ఇంటర్వెల్లోనే కథ ప్రారంభమవ్వాలని రూలైతే లేదు. త్రీయాక్ట్ స్ట్రక్చర్ కి కుదరదు కూడా. రెండు గంటల సినిమా వుందంటే అరగంట ఫస్ట్ యాక్ట్, గంట సెకండ్ యాక్ట్, మరో అరగంట థర్డ్ యాక్ట్ వుంటే త్రీయాక్ట్ స్ట్రక్చర్. అంటే ఫస్టాఫ్ లో అరగంటకే ఫస్ట్ యాక్ట్ పూర్తయి, ప్లాట్ పాయింట్ వన్ తో కథ మొదలై సెకండ్ యాక్ట్ ప్రారంభమవాలి. ఇది ఇంటర్వెల్ వరకూ  సాగి, సెకండాఫ్ లో సెకండ్ యాక్ట్ మిగిలిన భాగం టూ పూర్తవాలి. అంటే ఇంటర్వెల్ కి ముందు సెకండ్ యాక్ట్ వన్ అరగంట, ఇంటర్వెల్ తర్వాత సెకండ్ యాక్ట్ టూ ఇంకో అరగంట వుండాలి. ఆ తర్వాత అరగంట థర్డ్ యాక్ట్. దీనికి వ్యతిరేకంగా ఫస్ట్ యాక్ట్ (ఉపోద్ఘాతం) కి ఇంటర్వెల్ వేస్తున్నారు, అసలు ఇంటర్వెల్ వేయాల్సింది సెకండ్ యాక్ట్ వన్ (కథ) కి. ఏది ఉపోద్ఘాతం, ఏది కథ అర్ధం జేసుకోకుండా స్క్రిప్టులు రాసేస్తున్నారు సిల్లీగా.

        

ఇలా ఇంటర్వెల్ ముందు, ఇంటర్వెల్ తర్వాత గంటసేపు కథ నడవాల్సిందే. అప్పుడే ఒక సినిమా చూసిన తృప్తి మిగులుతుంది. జరుగుతున్న దేమిటంటే ఇంటర్వెల్ వరకూ కథ లేకుండా టైమ్ పాస్ చేసి, ఇంటర్వెల్ తర్వాత కథ ప్రారంభించి, ఓ అరగంట నడిపి క్లయిమాక్స్ కెళ్ళి పోవడం. అంటే ప్రేక్షకులకి గంట కథ అమ్మాల్సిన చోట అరగంట కథే అమ్మి తూకంలో మోసం చేస్తున్నారన్న మాట. ఇది గ్రహించాలి.

        

నిన్నటికి నిన్న ఒక పెద్ద బ్యానర్లో కథ విన్పించే ముందు వచ్చిన వ్యక్తి బిగ్ బడ్జెట్ ప్రేమకావ్యం దీనికంటే అన్యాయం- మిడిల్ మటాష్ స్క్రీన్ ప్లే. కథ వదిలేసి సీన్లు దృశ్యకావ్యాలు. ఏమంటే ఇంకో సినిమాలా వుండకూడదని, భిన్నంగా (కాన్ఫ్లిక్ట్ కూడా లేకుండా పాసివ్ పాత్రలతో గాథ) వుండాలని తను మనసులో ముద్రించుకున్న అందమైన కథ. చిత్రకారుడు కూడా అందమైన దృశ్యం వూహించి పెయింటింగ్ వేస్తాడు. దాన్ని ఎగబడి కొనేస్తారు. ఈ సినిమాని కూడా కథ లేకుండా అందమైన దృశ్యాలు అమ్మేయడమే. ‘రాధేశ్యామ్’ ని ఇలాగే అమ్మారుగా.

        

ఫస్టాఫ్ లో కథలోకి ఎందుకు వెళ్ళరంటే, అమ్మో గంట పాటు కథ నడపాలంటే మాటలా, అంత పెద్ద కథ అల్లడం వస్తుందో రాదో, ఎందుకొచ్చిన గొడవ- గంట టైమ్ పాస్ చేసేసి షార్ట్ ఫిలిం లాగా ఓ అరగంట కథ పడేద్దాం- ఇలా నేర మనస్తత్వంతో ఆలోచించడం. వంద రూపాయల టికెట్టుకి ప్రేక్షకులకి పాతిక రూపాయల సరుకే అమ్మేసి మోసం చేయడం. వందకి వంద రూపాయల కథా (సెకండ్ యాక్ట్) అమ్మాల్సిందే. మిగతా ఫస్ట్ యాక్ట్, థర్డ్ యాక్ట్ లు ఇడ్లీతో చట్నీ సాంబారులాగా ఫ్రీ. సినిమాలో కథ పేరుతో అరగంట షార్ట్ ఫిలిం ఇరికించి అమ్మడం నేరం.

4. ఇలాగే తప్పదంటే...

        అయినా గంట పాటు కథ అల్లే భయమే వదలకపోతే ఏం చేయాలి? గత ఇరవై యేళ్ళుగా జీర్ణించుకుపోయిన అలవాటిది. అంత తేలికగా వదలదు. అందుకని అలాగే ఇంటర్వెల్ వరకూ కథ లేకుండా ఫస్టాఫ్ ని నిలబెట్టాలంటే ఏం చేయాలి? దీనికి పరిష్కారం హాలీవుడ్ లో దొరికే పరిస్థితి లేదు. వాళ్ళు మన లాగా ఫస్టాఫులు తీయరు కాబట్టి ఈ దిశగా ఆలోచించి వుండరు. మనమే ఆలోచించి ఏదో మార్గం కనిపెట్టాలి. పైన చెప్పుకున్న గాడ్ ఫాదర్, టేకెన్ మోడల్స్ ని ప్రయత్నించ వచ్చు. అంటే ఇంటర్వెల్ వరకూ సాగదీసే ఫస్ట్ యాక్ట్ లో- తర్వాత సెకండ్ యాక్ట్ లో అవసరమున్న సమాచారాన్ని లోడ్ చేయడం. దీంతో ఫస్టాఫ్ లో కూడా కథ వుందన్న అభిప్రాయాన్ని క్రియేట్ చేయడం. కథకీ, ఉపోద్ఘాతానికీ తేడా ప్రేక్షకులందరికీ తెలిసి వుండదు గాబట్టి, ఉపోద్ఘాతాన్ని కథ అన్పించేలా చీట్ చేయడం. ఇది పైన చెప్పుకున్నలాటి మోసం కాదు. సదుద్దేశంతో చీట్ చేసే పరికరాల్ని కథనంలో వాడడం సర్వసాధారణమే. బాధ్యతాయుత మద్యపానమని ఆంధ్ర మంత్రి ప్రకటించినట్టు బాధ్యతాయుత చీటింగ్!

        

పైన చెప్పుకున్న ‘స్వాతిముత్యం’ ఇంటర్వెల్లో శైలజ అనే పాత్ర హీరోహీరోయిన్ల పెళ్ళిలో బిడ్డతో వచ్చి ఇది నీదే అంటుంది హీరోతో. ఔను నాదే అంటాడు. పెళ్ళింట్లో గోలగోలై పెళ్ళాగిపోతుంది. బిడ్డని హీరోచేతుల్లో పడేసి వెళ్ళిపోతుంది శైలజ.

        

ఈ సీన్లో లోపమేమిటి? ఇందులో హిచ్ కాక్ చిట్కా అమలు కాలేదు. సడెన్ గా బ్యాంగ్ ఇస్తే అందులో టెర్రర్ వుండదన్నాడు హిచ్ కాక్. ఏదో జరుగబోతోందని ముందుగా  హింట్ ఇస్తేనే టెర్రర్ వుంటుందన్నాడు. అందుకని శైలజ సడెన్ గా వచ్చి ఈ బిడ్డ నీదే అనడంలో బ్యాంగ్ లేదు. శైలజతో ముందుగా రెండు మూడు సీన్లు వేస్తేనే వుంటుంది. ఫస్ట్ యాక్ట్ లో ఆమె యాక్టివిటీస్ విడిగా చూపించుకుంటూ రావొచ్చు మిస్టీరియస్ గా, బిడ్డ తోడు లేకుండా. చర్చికి వెళ్ళినట్టు, ఎవర్నో కలవడానికి ప్రయత్నిస్తున్నట్టూ వగైరా. ఈ ఫోర్ షాడోయింగ్ సీన్లని ఇంటర్వెల్లో పే ఆఫ్ చేస్తే ప్లాట్ పాయింట్ వన్ కి బలమే గాక, తర్వాత సెకండ్ యాక్ట్ కథనానికి తోడ్పడతాయి. ఫస్టాఫ్ లో సస్పెన్స్ క్రియేట్ అయి కథ చూస్తున్నట్టు వుంటుంది. ఇది టూకీగా చెప్తున్నదే, దీన్ని- దీంతో బాటు మరి కొన్ని అంశాల్ని డెవలప్ చేసుకోవాలి.

        

‘లైగర్’ ఫస్ట్ యాక్ట్ లైగర్ కి నత్తి వుందని ఇంటర్వెల్లో హీరోయిన్ వదిలేయడంతో ముగుస్తుంది. ఇంతవరకూ ఛాంపియన్ షిప్ కోసం లైగర్ ట్రైనింగు, హీరోయిన్ తో ప్రేమ, మదర్ తో ఫ్యామిలీ సీన్లూ ఇవే వుంటాయి ఓ మూడు పాటలతో. మధ్య మధ్య వీధి పోరాటాలతో. అసలు లైగర్ కథ లోనే విలన్ లేక, విలన్ తో వుండాల్సిన ఛాంపియన్ షిప్ తాలూకు కాన్ఫ్లిక్ట్ లేక, కేవలం హీరోయిన్ తో ప్రేమలో కాన్ఫ్లిక్ట్ అనే బలహీన బాక్సాఫీసు ఎలిమెంట్ వుండడం వేరే విషయం, పక్కన బెడదాం.

        

లైగర్ ట్రైనింగుకి సంబంధించిన సీన్లలో సెకండ్ యాక్ట్ సరుకు నింపొచ్చు. ఇంతా చేసి అసలు ఛాంపియన్ షిప్ ఇండియాలో జరగడం లేదనీ, విదేశాల్లో ఎక్కడో జరుగబోతున్నాయనీ బిల్డప్ ఇచ్చుకుంటూ రావడం. ఈ విషయం లైగర్ కి దాచిపెట్టి ఫస్ట్ యాక్ట్ లో సస్పెన్స్ క్రియేట్ చేయడం, ఇంటర్వెల్ తర్వాత సెకండ్ యాక్ట్ లో రివీల్ చేసి లైగర్ ని బోల్తా కొట్టించడం వగైరా ఒక ఐడియా మాత్రమే.

5. సబ్ ఫ్లాట్స్ తో  భర్తీ

        ప్రధాన కథకి ఫస్ట్ యాక్ట్ ప్రొసీడింగ్స్ నడుస్తూండగా వేరే పాత్రలతో ఒకటి రెండు సబ్ ఫ్లాట్స్ ఓపెన్ చేసి రన్ చేయడం. ఇంటర్వెల్ కి ముందు ప్రధాన కథ ఫస్ట్ యాక్ట్ కి ముందు సబ్ ఫ్లాట్స్ ని కలిపేసి, అందులోంచి ఇంకో కొత్త సబ్ ప్లాట్ సృష్టించి సస్పెన్సుతో లేదా క్లిఫ్ హేంగర్ మూమెంట్ తో ఆపడం, సెకండాఫ్ కి వాయిదా వేయడం.

6. ఫాల్స్ ప్లాట్ పాయింట్ వన్

        ప్లాట్ పాయింట్ వన్ లోని అంశంలో రెండు పార్శ్వాలుంటే ముందు ఒక దాంతో ఫాల్స్ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ ని సృష్టించడం. ‘స్వాతి ముత్యం’లో హీరోహీరోయిన్ల పెళ్ళిలో శైలజ డైరెక్టుగా బిడ్డతో రావడం ప్లాట్ పాయింట్ వన్. ఆమె రాకని రెండు పార్శ్వాలుగా చూస్తే, బిడ్డతో రావడం, బిడ్డ లేకుండా రావడంగా వుంటాయి. ఈ రెండిటినీ వేర్వేరుగా ప్లే చేస్తే ముందు ఫాల్స్ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ వస్తుంది.

        

ముందు హీరో హీరోయిన్ల పెళ్ళి కుదిరాక అరగంట రన్ తర్వాత, శైలజ పాత్ర వచ్చి హీరోని బ్లాక్ మెయిల్ చేయడం, హీరో ప్రాబ్లం లో పడడం లాంటి ప్లాట్ పాయింట్ వన్ అన్పించే మలుపుని సృష్టించడం. తర్వాత ఇంటర్వెల్ లో ఆమె హీరో పెళ్ళిలో ఈసారి బిడ్డతో రావడం గలాభా సృష్టించడం రియల్ ప్లాట్ పాయింట్ వన్ గా వుంటుంది.

7. మినీ సినిమాల సిరీస్

        ఇంటర్వెల్ వరకూ సాగే వున్న ఫస్ట్ యాక్ట్ సీన్స్ నే ఒక్కో మినీ సినిమాలా క్రియేట్ చేయడం, ప్రేక్షకుల్ని బిజీగా వుంచడం. సీను ఏదైనా కావొచ్చు, ప్రతీ సీనూ త్రీయాక్ట్స్ లో వుండాలి. ప్రతీ సీను బిగినింగ్ - మిడిల్ -ఎండ్ విభాగాలతో నిత్య చలనంలో వుండాలి. సంజయ్ దత్ నటించిన ‘వాస్తవ్’ (1999) లో ప్రతీ సీనూ ఒక మినీ మూవీలా అలరిస్తుంది.

8. మోనోమిథ్ టూల్

        జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ మోనోమిథ్ స్ట్రక్చర్ ఫస్ట్ యాక్ట్ లో ‘రెఫ్యూజల్ ఆఫ్ ది కాల్’ అనే దశ వుంటుంది. అంటే ప్లాట్ పాయింట్ వన్ దగ్గర ఏర్పడడబోయే సమస్యని ఎదుర్కోవడానికి ప్రధాన పాత్ర తిరస్కరించే ఘట్టం. దీన్ని వాడుకుని ప్లాట్ పాయింట్ వన్ ని ఆలస్యం చేయొచ్చు. ఉదాహరణకి ‘శివ’ లో నాగార్జున అమలతో జేడీ పాల్పడుతున్న చేష్టల్ని రెండు సార్లు చూసి చూసి, మూడోసారి ప్లాట్ పాయింట్ వన్ లో తిరగబడి జేడీని సైకిలు చెయినుతో కొట్టడం ప్రారంభిస్తాడు.

        

దీన్ని ఆలస్యం చేస్తే ఫస్ట్ యాక్ట్ ఇలా పెరుగుతుంది : జేడీ పాల్పడుతున్న చేష్టలు మొదటిసారి నాగార్జున చూసీ చూడనట్టు వుంటాడు. రెండో సారీ చూసీ చూడనట్టు వుంటాడు. ఫ్రెండ్స్ నిలదీస్తే, ఇంట్రెస్ట్ లేదని అంటాడు (రెఫ్యూజల్ ఆఫ్ ది కాల్’). దీంతో అమలకి అనుమానం వేస్తుంది- తనని ప్రేమించడం లేదా అని. రిలేషన్ షిప్ లో ఈ ప్రతిష్టంభనతో కొన్ని సీన్లు లాగవచ్చు. నాగార్జున క్యారక్టర్ ఎవరికీ అర్ధంగాక, నాగార్జునని ఇక చులకనగా తీసుకున్న జేడీ ప్రయత్నలూ పెరిగి, అమల తానే ఆత్మరక్షణ చర్యలు చేపట్టుకుని, ప్లాట్ పాయింట్ వన్ దగ్గరికి వచ్చేసరికి, ఫైనల్ గా నాగార్జున రియాక్ట్ అవడంతో ముగించవచ్చు.

9. పది నిమిషాలకో వామ్మో

        ప్రధాన పాత్ర చేత ఇంటర్వెల్ వరకూ పది నిమిషాలకో బ్యాంగ్ చొప్పున ఫస్ట్ యాక్ట్ ని నడిపి మైమరిపించవచ్చు. ఎడ్డీ మర్ఫీ సినిమాలిలాగే వుంటాయి. ‘భలేభలే మగాడివోయ్’ కూడా.

10. క్యారక్టర్ డెవలప్ మెంట్

        ప్రధాన పాత్ర చిత్రణని కథ కవసరమైన అన్నికోణాల్లో పరిపూర్ణంగా చేసుకొస్తూ ఫస్ట్ యాక్ట్ ని సాగ దీయడం.

11. సాంగ్స్ స్పెషల్

        ఇంటర్వెల్ వరకూ ఫస్ట్ యాక్ట్ లో మూడు లేదా నాల్గు పూర్తి స్థాయి పాటలతో నింపడం. అయితే ఈ పాటల మీద ఎక్కువ కృషి చేయాలి. ప్రతీ పాటకీ సూపర్ హిట్ స్టేటస్ వుండాలి. లేని పక్షంలో ఫస్ట్ యాక్ట్ బెడిసి కొడుతుంది.

12. ఫ్లాష్ బ్యాక్ ప్లే

        ప్లాట్ పాయింట్ వన్ తో ఫస్ట్ యాక్ట్ ప్రారంభించి, ఫ్లాష్ బ్యాక్ లో ఫస్ట్ యాక్ట్ చెప్పుకొస్తూ, ప్రారంభంలో చూపించిన ప్లాట్ పాయింట్ వన్ తో కలపడం. రవిబాబు తీసిన ‘అదుగో’ ఉదాహరణ. అయితే దీన్లో అరగంట ఫస్ట్ యాక్ట్ ని గంటకి పొడిగించాలంటే, ప్రారంభించిన ప్లాట్ పాయింట్ వన్ కి చాలా బలం వుండాలి. ఆ బలంతో సమస్యకి దారితీసే పరిస్థితుల కల్పనని సస్పెన్స్, థ్రిల్, యాక్షన్ వగైరాలతో నడపాల్సి వుంటుంది. ప్రారంభంలో వేసిన ప్లాట్ పాయింట్ వన్ హుక్ లా ముగింపు వరకూ పనిచేసెట్టు చూసుకోవాలి. ఈ మొత్తం ప్రత్యామ్నాయాలు ఏ జానర్ కథకైనా వర్తిస్తాయి. శుభాకాంక్షలు.

—సికిందర్   

1311 : రివ్యూ!

 రచన- దర్శకత్వం : లవ్ రంజన్

తారాగణం : రణబీర్ కపూర్, శ్రద్ధా కపూర్, అనుభవ్ సింగ్ బస్సీ, డింపుల్  కపాడియా, బోనీ  కపూర్ తదితరులు

సంగీతం : ప్రీతమ్, ఛాయాగ్రహణం : ఎస్ కె రవిచంద్రన్

బ్యానర్స్ : లవ్ రంజన్ ఫిలిమ్స్, టీ సిరీస్ ఫిలిమ్స్

నిర్మాతలు : లవ్ రంజన్, అంకుర్ గార్గ్, భూషణ్ కుమార్, కృషన్ కుమార్,

విడుదల : మార్చి 8, 2023

***

        రణబీర్ కపూర్ ఒక రోమాంటిక్ కామెడీ (?) టైటిల్ తో శ్రద్ధాకపూర్ తో కలిసి నటిస్తూ ప్రేక్షకుల ముందుకొచ్చాడు. 2013 లో ‘యే జవానీ హై దీవానీ’ తర్వాత 2022 లో ‘బ్రహ్మాస్త్ర’ తప్ప వరుసగా 11 ఫ్లాపులెదుర్కొన్న రణబీర్, ఈసారి చిన్న సినిమాల దర్శకుడితో ప్రయత్నించాడు. ‘ప్యార్ కా పంచనామా’ దర్శకుడు లవ్ రంజన్ ఈసారి స్టార్స్ తో సినిమా తీసే హోదా పొంది తన మార్కెట్ ని విస్తరింప జేసుకోవాలనుకున్నాడు. ‘సాహో’ తో తెలుగులో పరిచయమైన శ్రద్ధాకపూర్ హిందీలో చిన్న హీరోలతో ప్రయాణం చాలించి పెద్ద హీరోతో నటించే అవకాశం పొందింది. ఇలా పెద్ద హీరో చిన్నవాళ్ళతో, చిన్నవాళ్ళు పెద్ద హీరోతో కాంబినేషన్లు మార్చుకుని లబ్ది పొందాలని ‘తూ ఝూటీ మై మక్కార్’ ని బాక్సాఫీసుకి అందించారు. ఈ టైటిల్ తో ఆమె ఎంత అబద్ధాల కోరు- అతనెంత జిత్తులమారి అనేది తెలుసుకునే ఆసక్తి ప్రేక్షకులకుంటే, తేలిందేమిటో చూద్దాం...  

కథ

ఢిల్లీలో మిక్కీ (రణబీర్ కపూర్) బాగా డబ్బున్న రమేష్ అరోరా (బోనీ కపూర్) కొడుకు. తల్లి, చెల్లెలు, బావ, చెల్లెలి కూతురు, నానమ్మ అనే కుటుంబ బృందం వుంటుంది. ఇంకో మను (అనుభవ్ సింగ్ బస్సీ) అనే ఫ్రెండ్ వుంటాడు. మనుతో కలిసి మిక్కీ, విడిపోవాలనుకుంటున్న జంటలకి బ్రేకప్ గురుగా సేవ లందిస్తూంటాడు. ఒక రోజు మనుకి కించి (మోనికా చౌదరి) తో పెళ్ళి కుదిరి బ్యాచిలర్ పార్టీకి స్పెయిన్ వెళ్తారు. వెంట మిక్కీ పోతాడు. అక్కడ కించి ఫ్రెండ్ టిన్నీ (శ్రద్దా కపూర్) కలుస్తుంది. చూడగానే టిన్నీని ప్రేమిస్తాడు మిక్కీ. కొన్ని ప్రయత్నాల తర్వాత టిన్నీ ప్రేమలో పడుతుంది. ఢిల్లీకి తిరిగి వచ్చాక టిన్నీని కుటుంబానికి పరిచయం చేస్తాడు మిక్కీ. అందరూ టిన్నీతో మిక్కీ పెళ్ళికి అంగీకరిస్తారు. కానీ టిన్నీకి కుటుంబంతో కలిసి వుండడానికిష్టముండదు. వేరు కాపురం పెట్టాలని వుంటుంది. మిక్కీ కుటుంబాన్ని వదిలి వుండలేడు. దీంతో ఇద్దరికీ కుదరక విడిపోతారు. ఇదీ కథ.

ఎలావుంది కథ

ఇది టైటిల్ కి తగ్గట్టు రోమాంటిక్ కామెడీ కాదు, రోటీన్ పాత ఫార్ములా ప్రేమ డ్రామా. ఏడ్పులతో విషాద డ్రామా అదనపు దరువు. ఆమె అబద్ధాలకోరూ కాదు, అతను జిత్తులమారీ కాదు. పాత్రలకి, పాత్ర చిత్రణలకి అర్ధం పర్ధం లేదు. రాడికల్ ప్రేమలతో కొన్ని చిన్న సినిమాలు తీసిన దర్శకుడు, స్టార్ సినిమాకొచ్చేసరికి మూస ప్రేమకి పాల్పడ్డాడు. వేరు కాపురం పెట్టాలన్న అరిగిపోయిన పాసివ్ పాయింటుతో ఈ చాదస్తపు కథ చేశాడు. ఇద్దరూ పాసివ్ క్యారక్టర్లే. వీళ్ళ గొడవకి పెద్దలు కల్పించుకుని పరిష్కరిస్తే తప్ప ప్రేమ ఫలించి ఒడ్డున పడని పాపాయిలు. ఇలా ఈ జానర్ లక్షణాలతో ఈ విషాద కథ వీణ సినిమా అయింది, టైటిల్ కి తగ్గట్టు ఈ కాలపు హుషారైన గిటార్ సినిమా కాలేదు. వీణలు వాయించుకునే చాదస్తపు డైరెక్టర్లు ఇంకా మిగిలుండడం మన అదృష్టం. కనీసం చేస్తున్నది కథ కాదు, గాథ అని తెలుసుకోక పోవడం భావి జన్మలకి సరిపడా పుణ్యం. లవ్ రంజనం అమృతాంజనం.

నటనలు- సాంకేతికాలు

జిత్తులమారి మిక్కీ- అబద్ధాలకోరు టిన్నీ పాత్రలు అద్భుతంగా వున్నాయి. ఈ పాత్రల్లో రణబీర్ కపూర్, శ్రద్ధా కపూర్ లు ఒదిగిపోయారు, రాణించారు, మెరిశారు, ఆకట్టుకున్నారు, పాత్రల పరిధి మేరకు నటించారు, నవ్వులు పూయించారు... ఈ చాదస్తపు విశ్లేషణలున్నంత కాలం సినిమాలిలాగే వుంటాయి.

        

యాక్టివ్ గా వుండాల్సిన పాత్రలు పాసివ్ గా వుంటే చూడడానికి, ఎంజాయ్ చేయడానికి నటనలేముంటాయి. పాసివ్ గా తాను పాత్రని ‘మెరిపించే’ సంఘనలేం సృష్టిస్తాడు (What is character but the determination of incident? What is incident but the illustration of character? —Henry James).

            

అసలు రణబీర్ బ్రేకప్ గురూగానే యాక్టివ్ గా లేడు. బ్రేకప్ గురూగా  విడిపోవాలనుకుంటున్న జంటల్ని విడదీయడమే చేస్తే యాక్టివ్ క్యారక్టరెలా అవుతాడు. ఏదో ట్రిక్ చేసి కలిపేస్తూంటే యాక్టివ్ క్యారక్టరవుతాడు. అశాంతి వున్న చోట శాంతిని నెలకొల్పుతూంటే పాత్రగా మెరుపులు మెరిపిస్తాడు. కలర్ఫుల్ క్యారక్టర్ అన్పించుకుంటాడు. విడిపోవాలనుకుంటున్న జంటల్ని విడదీయడమే చేయడం నిద్రపుచ్చే కథనం. దొంగ దొరగా, దొర దొంగగా వుంటే డైనమిక్స్. బ్రేకప్ గురు జంటల్ని కలిపితే (యాక్టివ్) కథ, లవ్ గురు జంటల్ని విడదీస్తే (యాక్టివ్) కథ. కథ ఆలోచిస్తే కథ రాదు, కథనం ఆలోచిస్తే కథ వస్తుంది.

        

ఈ బ్రేకప్ గురూకో ట్విస్టుంది. శ్రద్దా రణబీర్ కుటుంబాన్ని చూశాక, ఈ కుటుంబంలో స్వేచ్ఛ వుండదని, ఈ పెళ్ళిని కాదనుకుని, ఈ విషయం రణబీర్ కి చెప్పలేక బ్రేకప్ గురూని ఆశ్రయిస్తుంది. ఫోన్లో రణబీరే బ్రేకప్ గురూ అని తెలీక, రణబీర్ తో తనకి బ్రేకప్ చేయమని కోరుతుంది.

        

ఇది రణబీర్ కి షాక్. దీంతో ఫోన్లోనే ఆమెకి ఫెయిలయ్యే చిట్కాలు చెప్తాడు. ఇద్దరి జాతకాలు చూడమంటాడు, కలవక పోతే పెళ్ళి క్యాన్సిల్ చేసుకోమంటాడు. ఆ జాతకాలు కలవడంతో ఆమె డిసప్పాయింటవుతుంది. జెలసీ టెస్ట్ పెట్టమంటాడు. శ్రద్ధా ఒక ఫ్రెండ్ తో రణబీర్ ని రెచ్చగొట్టేలా డాన్స్ చేస్తుంది. అతను పట్టించుకోక పోవడంతో ఈ చిట్కా కూడా ఫెయిలవుతుంది. ఇంకో చిట్కా చెప్తాడు- విశ్వాస పరీక్ష. శ్రద్ధా ఒకమ్మాయిని రణబీర్ మీదికి ప్రయోగించి చూస్తుంది. రణబీర్ ఆ అమ్మాయికి లొంగడు. ఈ బ్రేకప్ ప్రయత్నం కూడా ఫెయిలవుతుంది.

        

క్రియేటివిటీ ఏమాత్రం లేని ఈ మూస చిట్కాలతో రణబీర్ మరింత పాసివ్ అయిపోయాడు. మొదట బ్రేకప్ గురూగా జంటల్ని కలుపుతూ యాక్టివ్ గా వుండి వుంటే, తనకే శ్రద్ధా బ్రేకప్ చెప్పే ట్విస్టు ఎదురైతే, ఇప్పుడు నిజంగానే బ్రేకప్ గురూగా మారి వుంటే క్యారక్టరైజేషన్ అవుతుంది. పాజిటివ్ నుంచి నెగెటివ్ గా మారే క్యారక్టర్ ఆర్క్. ఛేంజోవర్, డైనమిక్స్, షేడ్ వగైరా వగైరా. దీంతో రోమాంటిక్ సస్పెన్స్, థ్రిల్, టెన్షన్ వగైరా. కథనానికి రీఫ్రెష్ బటన్ నొక్కినట్టు తాజాదనం, నెక్స్ట్ లెవెల్. ఇది జరగలేదు.

        

నిజమైన బ్రేకప్ చిట్కాలతో ఆమెకి భరించలేని టార్చర్ పెడుతూంటే ఇందులోంచి పుట్టే కథకి విలువలుంటాయి, మోరల్ లెసన్ వుంటుంది, మెసేజ్ వుంటుంది. ఇదంతా సీరియస్ రోమాంటిక్ డ్రామా పాలబడకుండా, రోమాంటిక్ కామెడీకి తగ్గ ఫన్నీ సిట్యుయేషన్స్ తో వుంటేనే. కానీ రణబీర్ పాసివ్ నెస్ తో ఆమె బ్రేకప్ చేసుకుని  తన గ్రిప్ లోంచి వెళ్ళి పోవడంతో, పెద్దల చేతిలో పడిపోయింది కథ- కాదు గాథ.

        

శ్రద్ధా పాత్రకీ అర్ధం లేదు. తల్లిదండ్రులతో కుటుంబంలోనే వుంటున్న తను, రణబీర్ తల్లిదండ్రులతో కుటుంబంలో వుండలేననడం కథకి సృష్టించిన కాన్ఫ్లిక్ట్ కాని కాన్ఫ్లిక్ట్. అలాంటప్పుడు ఆమె మొదట్నుంచీ ఇండిపెండెంట్ గర్ల్ గానే వుండాలి. తను ఇండిపెండెంట్ గర్ల్ కాబట్టి ఫ్యామిలీలో ఇమడలేనంటే అది పాత్ర అవచ్చు. కాన్ఫ్లిక్ట్ అవచ్చు. అయినా ఈ రోజుల్లో ఇదేం కాన్లిక్ట్ కి దారితీయదు. కెరీర్ ని వెతుక్కుంటూ ఎక్కడెక్కడికో వెళ్ళిపోవడం సహజం. రణబీర్ పాత్ర లాంటి వాళ్ళు నాన్న, అమ్మ, నానమ్మ, చెల్లెలు, ఇల్లరికపు బావ, చెల్లెలి పిల్లాపీచూ, పెంపుడు కుక్క, పిల్లి, ఎలుక, బీరువా, పట్టె మంచం, మర చెంబూ సమేత కుటుంబ బృందంతో కలిసి వుంటేనే - అతనన్నట్టు ప్రేమ కాదు- కుటుంబానికి దూరంగా వుంటూ కూడా ఎంత కనిపెట్టుకుని వుంటున్నామన్నది ప్రేమ. ప్రేమల్ని దూరాలు నిర్ణయిస్తాయి.

        

ఇలాటి చాదస్తపు పాత్రలతో యువ ప్రేక్షకుల్ని ఇంకా పాతాళంలోకి తోసేస్తున్నారు. ఇలా శ్రద్ధా రణబీర్ తో విడిపోయాక ఎందుకో ఒకటే ఏడుస్తూ వుంటుంది. సెకండాఫ్ ఏడ్పే ఏడ్పు. దీనికి ఒక పూర్తి విషాద గీతం కూడా. ఏడ్చి ఏడ్చి లండన్ వెళ్ళిపోతానంటుంది. మనకి హాయి అనిపిస్తుంది. ఈమె లండన్ కాదు, లఖిం పూర్ వెళ్ళిపోయినా ఏడ్పుల బాధ  తప్పుతుంది.

        

ఇతర పాత్రల్లో డింపుల్ కపాడియా (రణబీర్ తల్లి), జతీందర్ కౌర్ (నానమ్మ), హస్లీన్ కౌర్ (చెల్లెలు), ఇనాయత్ వర్మ (చెల్లెలి కూతురు)… ఇంట్లో ఇంతమంది ఆడవాళ్ళతో శ్రద్ధా కపూర్ ని భయపెట్టిస్తే ఎలా ... బోనీ కపూర్ (తండ్రి), అంబర్ రాణా (బావ) అందరూ బ్యాక్ గ్రౌండ్ లో పండుగలు పబ్బాలు చేసుకుంటూ వుంటారు. రణబీర్ బ్రేకప్ న్యూస్ వీళ్ళకి క్లయిమాక్స్ లో తెలుస్తుంది.

        

కెమెరా వర్క్, కాస్ట్యూమ్స్, సెటింగ్స్ రోమాంటిక్ కామెడీ జానర్ కి తగ్గట్టు పింక్ టింట్ తో కలర్ఫుల్ గా వున్నాయి. కానీ ఇది శాడ్ మూడ్ రోమాంటిక్ డ్రామా. దీనికి రోమాంటిక్ కామెడీ విజువల్స్, ప్రొడక్షన్ డిజైన్ మ్యాచ్ కాలేదు. అసలేం తీస్తున్నారో తెలిస్తేగా. ప్రీతమ్ ఆరు పాటలు సినిమా నిడివి పెరగడానికే పనికొచ్చాయి. నిడివి రెండు గంటల 36 నిమిషాలు.

చివరికేమిటి

ప్రేమికుల మధ్య కాలం చెల్లిన సమస్యతో కథ ఎలా వుందో, దాని కథనమూ అలా వుంది. స్క్రీన్ ప్లే, దానికో స్ట్రక్చర్ అన్న ధ్యాసే లేదు. ఎలా పడితే అలా చేసుకుపోతూ వుంటే ఎక్కడో సెకండాఫ్ లో గంటా 40 వ నిమిషంలో కాన్ఫ్లిక్ట్ తగిలింది వాళ్ళకి!

        

అంత వరకూ ఫస్టాఫ్ లో కథే ప్రారంభం కాక, రణబీర్ బ్రేకప్ గురూ సీన్లు, కుటుంబ సీన్లు, మధ్యలో ఫ్రెండ్ ఎంగేజ్ మెంట్ సీన్లూ సాగి, 40 నిమిషాల తర్వాత స్పెయిన్ బ్యాచిలర్ పార్టీలో శ్రద్ధా ఎంట్రీతో అప్పుడు రణబీర్ లవ్ ట్రాక్. ఈ లవ్ ట్రాక్ చాలా నిస్తేజంగా, ఔట్ డేటెడ్ గా వుంటుంది. ప్రేమలో పడ్డాక ఇంట్లో పరిచయాలు, పెళ్ళికి ఓకే అనడం జారిగాక, ఇప్పుడు శ్రద్ధాకి వేరు కాపురం పెట్టాలన్పిస్తుంది. ఇలాటి మైండ్ సెట్ వుంటే, ముందే అతడి కుటుంబం గురించి తెలుసుకుని స్పష్టం చేయాలిగా. వూరికే ప్రేమలో పడిపోతుందా.

        

ఇప్పుడైనా విషయం చెప్పదు. బ్రేకప్ చేసుకోవాలని బ్రేకప్ గురూ రణబీరే అని తెలీక రణబీర్నే ఫోన్లో సంప్రదిస్తుంది. అయినా ఫోన్లో అతడి గొంతు గుర్తు పట్టదు. తను బయటపడకుండా ఆమెతో గేమ్ ఆడాలనుకున్న అతడికీ గొంతు మార్చాలన్న ఆలోచన రాదు. ఇంత శ్రద్ధగా స్క్రిప్టు చేసుకున్నారు.

        

ఇక పైన చెప్పుకున్నట్టు ఈ బ్రేకప్ చిట్కాలు సెకండాఫ్ లో బోరుగా సాగేక, బ్రేకప్ గురూ రణబీరే అని ఆమెకి తెలుస్తుంది. అప్పుడు బ్రేకప్ చేసుకోవడానికి కారణం ఏమిటని అడుగుతాడు. తను బ్రేకప్ గురూయే అయితే కారణం ముందే అడగాలి. అడిగి వుంటే ఆమె సపరేట్ కాపురం సంగతితో అప్పుడే ఇద్దరూ విడిపోయి, ఇంటర్వెల్లో కాన్ఫ్లిక్ట్ ఏర్పడి ఓ స్ట్రక్చర్ వుండేది. కథేమిటో అర్ధమయ్యేది.

        

కానీ లాజిక్ లేకుండా సెకండాఫ్ లో వరకూ గేమ్ ని సాగదీశాడు. సెకండాఫ్ లో గంటా 40 వ నిమిషంలో ఇప్పుడు కారణం అడిగి, తనకి కుటుంబమే ప్రాణమని, వేరు కాపురం కుదరదని దూరమయ్యాడు. ఇప్పుడు కాన్ఫ్లిక్ట్ ఏర్పడింది. ఇది కాన్ఫ్లిక్ట్ కూడా కాదు, సిల్లీ కారణంతో. అంటే ఇప్పుడు కాన్ఫ్లిక్ట్ ఏర్పడిందంటే, కథేమిటో ఇప్పుడు అర్ధమవుతోంది. ఇప్పుడు కాన్ఫ్లిక్ట్ ఏర్పడిందంటే, ఫస్ట్ యాక్ట్ ఇక్కడిదాకా సాగిందంటే,  మిడిల్ మటాష్ స్క్రీన్ ప్లే అవుతోంది. ఇప్పుడు స్వల్ప కారణానికి కాన్ఫ్లిక్ట్ ఏర్పడిందంటే, కథ గాక గాథ కూడా అవుతోంది.

        

శ్రద్ధా ఏడ్పుల మధ్యే కొన్ని చైల్డిష్ సీన్లు. కుటుంబంలో వున్న పండుగలు పబ్బాలు చాలనట్టు, రణబీర్, ఫ్రెండ్ మగాళ్ళిద్దరూ దీపాలు వెలిగించింది పాటలు పాడింది చాలనట్టు, (పండుగ పాటలు రెండు సార్లు వుంటాయి), ఆ ఫ్రెండ్ కి కొడుకు పుట్టి బారసాల సీనొకటి! ఈ బారసాల సీన్లో శ్రద్ధా కాలికి గాయం అయ్యేసరికి, రణబీర్ కుటుంబమంతా ట్రీట్ మెంట్ చేసేసరికి - శ్రద్ధాకి కుటుంబం విలువ తెలిసిరావడం!

        

అయినా కూడా ఆమె లండన్లో జాబ్ కే వెళ్ళి పోతూంటే ఏమీ చేయలేక ఇంటికొచ్చిన రణబీర్ ని కుటుంబం అడిగి తెలుసుకుని, దీన్ని మేం సాల్వ్ చేస్తామని పొలోమని కారెక్కి ఏర్ పోర్టుకి బయల్దేరడం. ఏర్ పోర్ట్ లో, రైల్వే స్టేషన్లో ముగిసే ప్రేమ సినిమాలెన్ని చూడలేదు. మనం ఇక్కడితో వదిలేసి నార్త్ పోల్ కి వెళ్ళిపోతే, ఇలాటి లవ్ రంజనాలు అంజనం వేసుకుని ప్రేక్షకుల్ని వెతుక్కుంటాయి.

—సికిందర్   

1310 : సందేహాలు- సమాధానాలు

 

        Q : ‘మోనోమిథ్ తో ఏం చేయాలి’ అనే ఆర్టికల్లో ‘జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ లో పాత్ర ఆధారంగా స్ట్రక్చర్ వుంటే, సిడ్ ఫీల్డ్ లో స్ట్రక్చర్ ఆధారంగా పాత్ర వుంటుంది’ అన్నారు. అంటే స్ట్రక్చర్ ఆధారంగా పాత్ర వుంటే పాసివ్ పాత్ర అవుతుంది కదా? దీనికేం చెప్తారు.

—దర్శకుడు

        A : ఆర్టికల్లో ఈ వాక్యం రాస్తున్నప్పుడు ఈ ప్రశ్న వస్తుందని తెలుసు. అయితే వివరించేందుకు ఈ ఆర్టికల్ సందర్భం కాదనిపించి ఆగాం. ఇప్పుడు మీరడిగారు కాబట్టి వివరాల్లోకి వెళ్దాం. స్ట్రక్చర్ వేరు, కథనం వేరు. కథనం ఆధారంగా పాత్ర వుంటే పాసివ్ అవుతుంది, స్ట్రక్చర్ ఆధారంగా వుంటే అవదు. స్ట్రక్చర్లో త్రీయాక్ట్స్ వుంటాయి. త్రీ యాక్ట్స్ లో ప్లాట్ పాయింట్స్ వుంటాయి. వీటి ప్రకారం పాత్ర నడుచుకుంటుంది. అంటే స్ట్రక్చర్ నియమాలకి లోబడి పాత్ర తన కథనం తాను చేసుకుంటూ కథ నడుపుకుంటుంది. పాత్రకి తన గోల్ ఏమిటో, అవసరాలేమిటో, సంఘర్షణేమిటో తన అంతరంగానికే బాగా తెలుసు కాబట్టి తన కథనం తానే నడుపుకుంటుంది. ఇలా యాక్టివ్ పాత్రగా వుంటుంది.

        ఇలాగాక కథకుడు జోక్యం చేసుకుని తానే కథనం చేస్తూ, స్ట్రక్చర్ లోనే వుంచుతూ పాత్రని నడిపినా పాసివ్ పాత్రవుతుంది. సిడ్ ఫీల్డ్ లో స్ట్రక్చర్ ఆధారంగా పాత్ర వుంటుందనడంలో అర్ధమేమిటంటే, ఇది పాత్ర భౌతిక కథా ప్రయాణం కాబట్టి, స్ట్రక్చర్ నియమాలకి లోబడి పాత్ర వుంటుందని. అదే జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ లో పాత్ర ఆధారంగా స్ట్రక్చర్ వుంటుందనడంలో అర్ధమేమిటంటే, ఇది పాత్ర మానసిక ప్రయాణం కాబట్టి, దీని ఇష్టానుసారం తీరుబడిగా స్ట్రక్చర్ ని ఏర్పాటు చేసుకుంటూ పోతుంది. అంటే, ఫస్ట్ యాక్ట్  ఇంటర్వెల్ దాకా సాగవచ్చు. లేదా ప్లాట్ పాయింట్ వన్ సెకండాఫ్ లో రావచ్చు. ఇది గాథలకి వర్తిస్తుంది. జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ మోనోమిథ్ స్ట్రక్చర్ పురాణాల ఆధారంగా ఏర్పాటయిందే కదా. పురాణాలు గాథలు. పురాణాలన్నీ మానసిక ప్రయాణాలే.

—సికిందర్

1309 : స్టోరీ సర్కిల్ సంగతులు

 

    స్ట్రక్చర్లు రెండు రకాలు : పాత్రతో స్ట్రక్చర్లు, కథతో స్ట్రక్చర్లు. జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ పురాణాల ఆధారంగా ‘పాత్ర’ తో స్ట్రక్చర్ చేసి మోనోమిథ్ (హీరోస్ జర్నీ) అనే నమూనా ఇచ్చినప్పుడది పాత్ర దాని ప్రయాణంలో అది అనుభవించే స్థితిగతుల్ని వివరించడానికి పనికొచ్చింది. తర్వాత సిడ్ ఫీల్డ్ ‘కథ’ తో స్ట్రక్చర్ చేసి ఒక పారడైం ఇచ్చినప్పుడా పాత్ర కథ స్థిరీకరించిన మలుపుల్ని స్పర్శించడం మొదలెట్టింది. అంటే జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ లో పాత్ర ఆధారంగా స్ట్రక్చర్ వుంటే, సిడ్ ఫీల్డ్ లో స్ట్రక్చర్ ఆధారంగా పాత్ర వుంటుంది. జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ నిర్మాణం పాత్ర మానసిక ప్రయాణమైతే, సిడ్ ఫీల్డ్ నిర్మాణం పాత్ర భౌతిక ప్రయాణం. జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ పాత్ర ప్రయాణంలో 17 మానసిక దశలుంటే, సిడ్ ఫీల్డ్ కథా ప్రయాణంలో 5 భౌతిక మలుపులుంటాయి. 17 దశల పాత్ర అనుభవాలతో జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ ది నిదానంగా సాగే క్లాసిక్ నిర్మాణమైతే, 5 మలుపుల కథతో సిడ్ ఫీల్డ్ ది వేగంగా సాగే కమర్షియల్ నిర్మాణం. జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ నిర్మాణం వృత్తంలా జీవితానికి దర్పణం పడితే, సిడ్ ఫీల్డ్ నిర్మాణం సరళ రేఖలా లోకానికి అద్దం పడుతుంది. రెండూ త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్లే. సిడ్ ఫీల్డ్ ది మారిన కాలానికి కుదించిన త్రీ యాక్ట్ స్ట్రక్చర్. ఇది ఒక చరిత్ర.  

        చరిత్రని మార్చే వాళ్ళు ఎప్పుడూ వుంటారు. క్రిస్టఫర్ వోగ్లర్ వచ్చేసి జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ మోనోమిథ్ నిర్మాణంలోని పాత్ర మానసిక ప్రయాణంలో మార్పులు చేసి, 17 దశల్ని 12 కి కుదించి బరువు తగ్గించాడు. దీన్ని మిథిక్ స్ట్రక్చర్ అన్నాడు. ఇది కూడా వృత్తాకారమే. ఇందులో - ఫస్ట్ యాక్ట్ : 1. పాత్ర సాధారణ ప్రపంచం, 2. పోరాటానికి పిలుపు, 3. పిలుపుకి నో చెప్పడం, 4. సీనియర్ తో భేటీ, 5. సీనియర్ సలహాతో పోరాటానికి దిగడం; సెకండ్ యాక్ట్ : 6. పరీక్షలెదుర్కోవడం, శత్రువుల్ని, మిత్రుల్ని తెలుసుకోవడం, 7. పోరాటం తీవ్రం కావడం, 8. అగ్ని పరీక్ష నెదుర్కోవడం, జ్ఞానోదయమనే అస్త్రం లభించడం, 9. పాతాళంలోకి జారుకోవడం; థర్డ్ యాక్ట్ : 10. పైకి తేలి అంతిమ విజయం సాధించడం, 11. అనుభవాల నుంచి మారిన వ్యక్తిగా మారడం, 12. తిరిగి తన గూటికి చేరుకోవడం.

        

ఈ 12 దశలు మోనోమిథ్ లోనివే వుంటూ, మోనోమిథ్ లోని మరో 5 దశలు వుండవు. ఇక రచయిత, దర్శకుడు డాన్ హార్మన్ ఈ 12 దశల్ని కూడా 8 కి కుదించి బరువు ఇంకా తగ్గించాడు. ఇదిలా వుంది- 1. You, 2. Need, 3. Go, 4. Search, 5. Find, 6. Take, 7. Return, 8. Change.

        

వీటిలో You అనేది పాత్ర సాధారణ ప్రపంచం, Need అనేది పాత్ర కోరిక, Go అనేది అసాధారణ పరిస్థితినెదుర్కోవడం, Search అనేది అన్వేషించడం, Find అనేది కోరుకున్నది పొందడం,Take అనేది కోరుకున్నది పొందినందుకు భారీ మూల్యం చెల్లించుకోవడం, Return అనేది గూటికి చేరుకోవడం, Change అనేది మారిన వ్యక్తిగా సెటిలవడం.

        

మోనోమిథ్ లాగా ఈ నిర్మాణం కూడా వృత్తాకారమే. ఎందుకంటే మానవ జీవితం వృత్తంలోనే వుంటుంది. సిడ్ ఫీల్డ్ మానసిక మోనోమిథ్ 17 దశల్ని 5 మలుపులకి కుదించి భౌతికం చేస్తే, హార్మన్ మానసిక మోనోమిథ్ 17 దశల్ని 8 కి కుదించి మానసికంగానే వుంచాడు. ఇది కూడా వృత్తాకారమే. దీన్ని స్టోరీ సర్కిల్ అన్నాడు. అంటే కాలానుగుణంగా భారీ మోనోమిథ్ సులభ శైలిలో మిథిక్ స్ట్రక్చర్ గా మార్పు చెంది, మిథిక్ స్ట్రక్చర్ మరింత సులభ శైలిలో స్టోరీ సర్కిల్ గా రూపాంతరం చెందిందన్న మాట.

        

స్టోరీ సర్కిల్ లో ఎనిమిది దశల్ని త్రీయాక్ట్స్ స్ట్రక్చర్ లో చూసినప్పుడు- ఫస్ట్ యాక్ట్ : 1. You- పాత్ర సాధారణ ప్రపంచం, 2.Need - పాత్ర కోరిక, సెకండ్ యాక్ట్ : 3. Go -అసాధారణ పరిస్థితినెదుర్కోవడం, 4. Search -అన్వేషించడం, 5. Find -కోరుకున్నది పొందడం, 6. Take - కోరుకున్నది పొందినందుకు భారీ మూల్యం చెల్లించుకోవడం, థర్డ్ యాక్ట్ : 7. Return - గూటికి చేరుకోవడం, 8. Change - మారిన వ్యక్తిగా సెటిలవడం.

        

అంటే క్రిస్టఫర్ వోగ్లర్ మిథిక్ స్ట్రక్చర్ ఫస్ట్ యాక్ట్ లో 5 దశలుంటే, హార్మన్ స్టోరీ సర్కిల్ లో రెండే వున్నాయి. మిథిక్ స్ట్రక్చర్ సెకండ్ యాక్ట్ లో 4 వుంటే, స్టోరీ సర్కిల్ లో కూడా 4 వున్నాయి. మిథిక్ స్ట్రక్చర్ థర్డ్ యాక్ట్ లో 3 దశలుంటే, స్టోరీ సర్కిల్ లో 2 వున్నాయి. అంటే హార్మన్ సర్కిల్లో నస తగ్గించాడు. హార్మన్ మానసికంగానే నస తగ్గిస్తే, సిడ్ ఫీల్డ్ మానసిక నస అంతా (క్యారక్టర్ డెవలప్ మెంట్) ఎత్తేసి 5 భౌతిక మలుపులు ఇచ్చాడు.

        

మరిప్పుడు తెలుగులో ఏం చేయాలి? కొందరు చరిత్ర తెలీక ఇంకా జోసెఫ్ క్యాంప్ బెల్ మీద మమకారంతో వుంటున్నారు. అంటే మానసిక ప్రయాణమైన మోనోమిథ్  తో కథ చేసుకునే ఉద్దేశం. చేసుకుంటున్న వాళ్ళు కూడా వుండొచ్చు. మోనోమిథ్ ఈ రోజుల్లో బాక్సాఫీసుకి ఆరోగ్యకరం కాదని చెబుతూ వచ్చాం. హాలీవుడ్ లోనే సిడ్ ఫీల్డ్ వచ్చాక మోనోమీథ్ ని పక్కన పెట్టేశారు. కాబట్టి మోనోమిథ్ కి ఆధునిక రూపమైన స్టోరీ సర్కిల్ నుపయోగించి కథ చేసుకోవచ్చేమో ఆలోచించుకోవచ్చు. దీని ఆధారంగా వచ్చిన హాలీవుడ్ సినిమాలున్నాయి. కథ ఎలా చేసుకోవచ్చో హాలీవుడ్ నుంచి ఇంటర్నెట్ లో అనేక వ్యాసాలున్నాయి. శుభాకాంక్షలు.

—సికిందర్