639 : దృష్టి

        ఔత్సాహికులు సినిమాల్లో  దర్శకత్వ అవకాశాల కోసం షార్ట్ మూవీసే తీయక్కర్లేదు. షార్ట్ మూవీస్ ఖర్చుతో  సిన్మా తీసేయొచ్చు. సినిమా రంగంలో  సహాయ దర్శకులు  దర్శకత్వ అవకాశాల కోసం కథలు పట్టుకుని తిరిగితిరిగి అలసిపోనవసరం లేదు. తామే సినిమా తీసేయొచ్చు. డిజిటల్ టెక్నాలజీతో  అరచేతిలోకి  సినిమా వచ్చిందే అనుకుంటున్నారు గానీ, అవకాశాలు కూడా అరచేతిలోనే వున్నాయని తెలుసుకోవడం లేదు. బడ్జెట్టే అరచేతిలోకి వచ్చేశాక ఇంకా నిర్మాతల వేటేమిటి? ఈ ఔత్సాహికులు, సహాయ దర్శకులూ వాళ్ళ కథల విషయంలో తప్ప,  మరి దేని గురించీ సృజనాత్మకంగా ఆలోచించరని ఒక డీఐ కలరిస్టు తీవ్ర అసంతృప్తిని  వ్యక్తం చేశారు. నిజమే, నూతి లోంచి బయటికొచ్చి కాస్త సృజనాత్మకంగా ఆలోచిస్తే ద్వారాలన్నీ తెర్చుకునే వున్నాయి...అప్పట్లో  దర్శకుడు మారుతీ ఫైవ్ డీ కెమెరా  లెన్సులతో ప్రయోగాలూ అవీ చేస్తూ, లక్షలు ఖర్చుపెట్టి, సుదీర్ఘకాలం ‘ఈ రోజుల్లో’  తీస్తున్న కాలంలో,  అటు అస్సాం లో ఒక ఐఐటీ డ్రాపవుట్,  95 వేలతో నెలరోజుల్లో సినిమాయే తీసేశాడు. దాన్ని అస్సాం లోనే గాక, సబ్ టైటిల్స్ వేసి ఢిల్లీ, ముంబాయి, పుణే, కోలకతా, అహ్మదాబాద్, చెన్నై,బెంగుళూరు నగరాల్లోనూ  విడుదల చేసింది పివిఆర్ మల్టీ ప్లెక్స్ నెట్వర్క్ సంస్థ. ఆ సినిమా పేరు ‘లోకల్ కుంగ్ ఫూ’. దీని ఘన విజయం తర్వాత,  ఆ కొత్త దర్శకుడు 30 లక్షలతో ‘లోకల్ కుంగ్ ఫూ –2’ కూడా తీసి మరోసారి వార్తల్లో కెక్కాడు. నాకు రెండుకోట్లు కావాలి, మూడు కోట్లు కావాలి అనడమిక అమాయకత్వం! ఆర్ధిక వనరుల దుర్వినియోగం!

          కెన్నీ బాసుమటారీ ఈ విజయ గాథకి నాయకుడయ్యాడు. తను ప్రేమించే కుంగ్ ఫూ కామెడీ తీయడానికి కోట్లు పెట్టే నిర్మాతల కోసం అస్సలు ప్రయత్నించలేదు. తను అసలే కొత్త ముఖం. తనకి సినిమాల్లో అనుభవం కాదుకదా, పెద్దగా పరిచయాలు కూడా లేవు. అలాటిది తనని నమ్మి ఎవరో కోట్లు పెడతారనుకోవడం  భ్రమ అనుకున్నాడు. అలాగని తన దగ్గరున్న కొద్ది పాటి డబ్బులు పెట్టుకుని కుంగ్ ఫూ కామెడీని  షార్ట్ మూవీగా  కూడా తీయాలనుకోలేదు. చిన్నప్నట్నుంచీ కుంగ్ ఫూ మీద వీడియోలు తీసి తీసి చూసుకుని ఆనందిస్తూనే వున్నాడు. ఇక షార్ట్ మూవీస్ జోలికి వెళ్ళకూడదనుకున్నాడు. ఆ లోకమే వేరు,  అందులో పడితే  టైం వేస్టనుకున్నాడు. తీస్తే సినిమానే తీయాలని సంకల్పించుకున్నాడు. కానీ తగిన డబ్బులేకుండా ఎలా? 

          చిన్నప్పట్నించీ చదువు మీద కన్నా కామిక్ పుస్తకాలు చదవడం మీదే ఆసక్తి. అందుకని బుద్ధి కూడా ఆ స్థాయి దాటి ఎదగలేదు. ఢిల్లీ ఐఐటీ లో చేరినప్పుడు ఆ ఇంజనీరింగ్ విద్య అస్సలు అబ్బలేదు. అక్కడ మెడ బట్టుకుని గెంటేసే లోగా తనే జంప్ అయిపోయాడు. జంప్ అయిపోయి ఒక రోమాంటిక్ నవల రాశాడు. ‘చాకొలెట్ – గిటార్ – మోమోస్’ అని రాసిన నవలకి రివ్యూలు బాగానే వచ్చాయి. ఇక సినిమా నిర్మాత లెవరో వచ్చి  తలుపు తడతారని ఎదురు చూశాడు. ఎవరూ వచ్చి తలుపు తట్టలేదు.

చేతిలో కెమెరా ఒక్కటే 

       ఇక పెట్టే బేడా సర్దుకుని  స్వరాష్ట్రం అస్సాం వచ్చేశాడు. అక్కడ గౌహతీలో ఒక లోకల్ ఛానెల్లో  న్యూస్ యాంకర్ గా చేరాడు. ఆ ఉద్యోగంలోనే మూడేళ్ళూ గడిపేశాడు. అప్పుడు మేన మామ అన్నాడు – ఇదే నేనైతే ఇలా సుఖంగా కూర్చుండి పోను, బయల్దేరి నా కలలేమిటో తీర్చుకుంటానని. అప్పుడు కెన్నీకి బల్బు వెలిగి ముంబాయి వెళ్లిపోయి  బాలీవుడ్ లో వాలిపోయాడు. నటుడిగా, రచయితగా పని చేయాలనుకున్నాడు. ఓ  మూడేళ్ళూ బాలీవుడ్ లో నటుడు, రచయిత అవడానికి బదులు ఆరు టీవీ యాడ్స్ లో నటించాడు. చానెల్ వీ కామెడీ షో ‘బాలీవుడ్ నాన్ సెన్సెక్స్’  లో నటించాడు. తర్వాత బాలీవుడ్లో నటుడిగా రెండు అవకాశాలొచ్చాయి. ‘షాంఘై’, ‘ఫటా పోస్టర్ నిక్లా హీరో’  లలో రెప్పపాటు కాలం కన్పించే  పాత్రల్లో నటించాడు. స్క్రిప్టు రైటింగ్ నేర్చుకుందామని ఇనిస్టిట్యూట్ లో చేరాడు. అక్కడ సినిమాల కోసమే స్క్రిప్టులు డెవలప్ చేద్దామని వాడుకున్నారు. నాల్గు స్క్రిప్టులు వాళ్ళ కోసం డెవలప్ చేశాడు. వాటిలో ఒకటి సినిమాగానే మొదలవలేదు. రెండు దాదాపు మొదలవబోయాయి. ఒకటి మొదలై మూలన బడింది. ఇక ఎడిటింగ్ వైపుకి వెళ్లిపోయి డాక్యుమెంటరీ ఎడిటింగ్  చేశాడు. అన్న టోనీ సంగీత రంగంలో వున్నాడు. అన్నతో కలిసి మ్యూజిక్ ఆల్బం చేశాడు. ఇలా ఒక గోల్ అంటూ లేకుండా ఏది పడితే అది చేయసాగాడు.

          చిట్ట చివరికి ఇక కుంగ్ ఫూ కామెడీ తీయడానికి డిసైడ్ అయిపోయాడు. నిర్మాత ఎవరూ వద్దు, తనే నిర్మాత. తనే దర్శకుడు, హీరో, రచయిత, మ్యూజిక్ డైరెక్టర్, ఫైట్ కంపోజర్, అప్పుడపుడు మేకప్ మాన్, అప్పుడప్పుడు కెమెరా మాన్, అప్పుడప్పుడు ఎలక్ట్రీషియన్, కుక్, డ్రైవర్!

        అన్న ఆడియో స్టూడియో వుండనే వుంది, ఒక చిన్న కానన్ ఎసెల్లార్ కెమెరా కొనుక్కుంటే సరిపోతుంది. కుంగ్ ఫూ కామెడీయే  ఎందుకు తీయాలంటే,  అస్సాంలో కుంగ్ ఫూ నేర్చుకోని మగ పిల్లలు, ఆడ పిల్లలు అంటూ ఎవరూ లేరు. వాళ్ళందరూ చూస్తారు. తను చిన్నప్పట్నుంచీ కుంగ్ ఫూలో ఆరితేరిన వాడే. ఇరవై ఏళ్లుగా కుంగ్ ఫూ మాస్టర్ గా వుంటున్న మేనమామ నేర్పాడు. ఒక ఆరు కుంగ్ ఫూ ఫైట్లు పెట్టుకుని, వాటి మధ్య లవ్ స్టోరీ పెట్టుకుని,  కామెడీగా తీస్తే వర్కౌట్ అవుతుంది. దేశం లోనే ఇంత వరకూ కుంగ్ ఫూ కామెడీ ఎవరూ తీయలేదు. కాబట్టి అందరి దృష్టిలో పడుతుంది.

          అమ్మదగ్గర అరవై వేలు అడుక్కున్నాడు, తన దగ్గర ముఫై ఐదు వేలున్నాయి. ఇంతకి  మించి ఒక రూపాయీ పెట్టదల్చు కోలేదు వెంచర్ కి. 95 వేల అల్ట్రా లో- బడ్జెట్ మూవీ, అంతే. 44 వేలు పెట్టి కానన్ కెమెరా కొన్నాడు. 55 - 250 ఎంఎం లెన్సులకి 11 వేలు అయింది. 5 వేలు పెట్టి వీడియో మిక్సర్ కొన్నాడు. మెమరీ కార్డులు, బ్యాటరీ, ఫిల్టర్లు మొదలైన వాటికి మరో 7 వేలు ఖర్చయ్యాయి. చేతిలో 28  వేలు మిగిలాయి. ఇవి నటీనటులకి, ప్రాపర్టీస్ కి, చిలరమల్లర వాటికీ వుంచుకోవాలి.

ప్రొఫెషనల్ గా ఫైట్స్ 

      నటీనటులందరూ బంధువులూ స్నేహితులే. లొకేషన్స్ వాళ్ళ ఇళ్లే. నయాపైసా ఖర్చు లేదు. వాళ్ళ ఇళ్ళ దగ్గర వాళ్ళే  తిని వాళ్ళ బట్టలే వాళ్ళు వేసుకుని వస్తారు.  ఒక్క హీరోయిన్ గా ఒప్పుకున్న లోకల్  మలయాళీ యాంకర్ సంగీతా నాయర్ కే పారితోషికమివ్వాలి. ఆమె ఒక్కతే  అత్యధిక పారితోషికం పొందింది. ఆమె మూడు వేలు తీసుకుంది. ఉదయం పూట టిఫిన్ బదులు రెండు గుడ్లు పెడుతూంటే తింటూ పోయింది. ఇంతోటి సినిమాకి పెద్ద బ్రేకింగ్ న్యూస్ ఈవెంట్ కూడా! ఈమే, తన అన్న టోనీ కలిసి ఎఫైర్ నడిపి పెళ్ళికూడా చేసేసుకోవడం ఇంతోటి సినిమాకి అంతోటి న్యూస్ ఐటెం!

          గౌహతి లోనే షూటింగ్ చేస్తున్నప్పుడు స్క్రిప్టులో వాడొచ్చి ఆ కామెడీ పెట్ట మంటాడు, వీడొచ్చి ఈ  జోకు పెట్టమంటాడు. బావుంటే పెట్టుకోక తప్పుతుందా? ఫ్రెండ్ బొంజో గాడు తన పాట పెట్టమన్నాడు. వాడు పాట గాడు. ఒక పాట రాసి ట్యూన్ కట్టాడు. ‘నెంబర్ వన్ అండర్ 18 డాన్’ అనే పాట. ఈ పాట విని పడీపడీ నవ్వాల్సి వచ్చింది. వాడి మీదే ఆ పాట పెట్టేసి షూట్ చేసేస్తే పీడా వదిలింది.

          ఒక్కడికీ నటన రాదు. కథ మొత్తం కామెడీయే. కాబట్టి కామిక్ టైమింగ్ నేర్పడం కోసం  రిహార్సల్స్ పెట్టాల్సి వచ్చింది. ఇది కొన్ని రోజులు సాగింది. ఎక్స్ ప్రెషన్లు ఇవ్వడం, పంచులివ్వడం విరగబడి  నేర్చుకున్నారు. సినిమాలో వీళ్ళని చూస్తే  కొత్త వాళ్ళని ఎవరూ అనుకోరు. ఒక్కరూ డబ్బులు అడగలేదు. నూడుల్స్ పెడితే చాలన్నారు.

       ఇక ఫైట్స్ విషయం. ఇది చాలా కీలకం. దీనికోసం మాత్రం డిటైల్డ్ గా  స్టోరీ బోర్డు వేసుకోవాల్సి వచ్చింది. ప్రతీ పంచ్, ప్రతీ కిక్ కనెక్ట్ అయ్యేట్టు, టైట్ గా వుండేట్టు,  కష్టపడి షాట్స్ లిస్టు తయారు చేసుకోవాల్సి వచ్చింది. కుంగ్ ఫూ మాస్టర్ మేనమామ ఫైట్స్ కంపోజ్ చేస్తే, ఆయన స్టూడెంట్స్ కొందరు ఫైటర్స్ గా  పనిచేశారు. మేనమామ ‘ది మాస్టర్’ అనే పాత్ర కూడా వేశాడు. ఫైట్ సీన్స్ కి వైర్ వర్క్, స్పెషల్ ఎఫెక్ట్స్ వంటి వాటికి బడ్జెట్ లేదు. గాలిలోకి ఎగిరి కిక్ లిచ్చుకునే షాట్స్ గాల్లోకే ఎగిరి కిక్ లిచ్చుకున్నారు. హీరోగా తను కుంగ్ ఫూ నేర్చుకున్న ఫైటరే అయినా,  గాల్లోకి ఎగిరి నప్పుడు మాత్రం కిక్ మిస్ అయ్యింది. తనూ విలన్ ఫేస్ టు ఫేస్ పైకి గాల్లోకి జంప్ చేసినప్పుడు, తన ఛాతీ మీద విలన్ కిక్కివ్వాలి. ఆ మొదటి టేకులోనే ఆ కిక్ మిస్ అయ్యి, తన తొడకి ఫెడీమని తగిలింది. రెండు వారాలు హాస్పిటల్లో పడ్డాడు. 

          తర్వాత 28 టేకులు తీస్తే,  పర్ఫెక్టుగా అనుకున్న విధంగా షాటు వచ్చింది. ఈ షాట్ నే పోస్టర్ మీద లీడ్ విజువల్ గా వాడుకోవడం జరిగిందన్నమాట. ఫైట్ సీన్లు కన్విన్సింగ్  గా, ప్రొఫెషనల్ గా అన్పించడానికి, ఒక్కో షాట్  కోసం మూడ్రోజులు ఉదయానే మూడేసి గంటలు ప్రాక్టీసు చేయాల్సి వచ్చింది. ఎక్కువ లెంత్ వుండే కాంప్లికేటెడ్ షాట్స్ కి ఇంకా ఎక్కువ రోజులు ప్రాక్టీసు చేయాల్సి వచ్చేది. రెండు వేల రూపాయలు ప్యాడ్స్ కీ, ఇతర ప్రొటెక్షన్ గేర్స్ కీ ఖర్చయ్యాయి. 

          ఇలా కెన్నీ కన్నీ సవాళ్ళే. ఇక నటీనట వర్గం చూస్తే, బయట ఫ్రెండ్స్ తో బాటు, యాంకర్ సంగీతాతో బాటు, తన కుటుంబం అంతా తారాతోరణమై కదలివచ్చింది. ఒక్క అమ్మ తప్ప, నల్గురు కజిన్లు, ఇద్దరు అంకుల్సు, ఇద్దరు ఆంటీలు, తన అన్న, ఓ ఎనభై ఏళ్ల తాతగారూ! ఇలా మూడుతరాల కుటంబ వారసత్వాన్ని ఒకేసారి  ఎస్టాబ్లిష్ చేసినట్టయింది.

విడుదల విజయం 

     అతి పెద్ద సవాలు టెక్నికల్ సైడు వుంది. ఇంతకి ముందు కెమెరాలతో పనిచేసిన అనుభవం లేదు. ఎండ దంచుతున్నప్పుడు బర్నవుట్స్ ని ఎలా హేండిల్ చేయాలో తెలీలే దు. ఫ్రేములో ఒకవైపు తెల్లగా వస్తే,  ఇంకో వైపు నల్లగా వస్తోంది. ఇంటర్నెట్ లో చదివి తెలుసుకున్నాడు పరిష్కారం. కొందరు ఫోటోగ్రాఫర్  ఫ్రెండ్స్ ని కూడా అడిగాడు. దాంతో వాళ్ళ సలహా మీద న్యూట్రల్ డెన్సిటీ ఫిల్టర్లు వాడడడం మొదలెట్టాడు. మెరుపు వేగపు యాక్షన్ సీన్స్ కి తనే ప్రయోగాలూ అవీ చేసి చేసి, హై షటర్ స్పీడ్స్ వాడాలని మర్మం తెలుసుకున్నాడు. ఇక ఇండోర్ లైటింగ్ విషయా

నికొస్తే, గదుల్లో 200 వాట్స్ బల్బులు మూడువేసి షూట్ చేసేశాడు. 

          నటిస్తున్న వాళ్ళల్లో ఎక్కువ మంది స్టూడెంట్లూ, ఏవో ఉద్యోగాలు చేసుకుంటున్న వాళ్ళే. దీంతో షెడ్యూల్స్ ని సమన్వయం చేయడానికి చాలా కష్టపడాల్సి వచ్చింది. డైరీ పెట్టుకుని ఒక్కొక్కరి షెడ్యూల్స్ రాసుకోవడం మొదలెట్టాడు. కొందరికి స్కూల్స్ లో క్లాసులున్నాయి, కొందరికి గిటార్ క్లాసులున్నాయి, మరికొందరికి ఉద్యోగాలున్నాయి. వీళ్ళతో షెడ్యూల్స్ ని ఎలా మేనేజ్ చేయాలో అదంతా పెద్ద తలనొప్పే అయిపోయింది.

          మొత్తానికి నెలరోజుల్లో షూటింగ్ అంతా పూర్తయ్యింది. ఎడిటింగ్ తనే ఇంటి దగ్గర చేసుకున్నాడు. సౌండ్ కోసం, మ్యూజిక్ కోసం ముంబాయిలో అన్న స్టూడియో కెళ్ళాడు. స్క్రీనింగ్ చేసి చూసుకుని సంతృప్తి చెంది, ట్రైలర్ తయారు చేసి యూ ట్యూబ్ లో పెట్టాడు. ఆ ట్రైలర్ చూసిన పివిఆర్ ఎగ్జిక్యూటివ్ దర్లోవ్ బారువా, దీనికి కమర్షియల్ సినిమా విలువలున్నాయని గుర్తించి,  కెన్నీని పిలిపించుకున్నాడు. అస్సాంతో బాటు ఇతర నగరాల్లో విడుదల చేద్దామని, ఒక వెర్షన్  హిందీ డబ్బింగ్ చేయమని కోరాడు. హిందీ డబ్బింగ్ కి  డబ్బులే లేవని చెప్పేశాడు కెన్నీ. దాంతో  సబ్ టైటిల్స్ వేసి విడుదల చేశారు. ఈ జరిగిందంతా 2013 లో. ఈ 83 నిమిషాల తొలి కుంగ్ ఫూ కామెడీకి అన్ని చోట్ల నుంచీ పాజిటివ్ రిపోర్ట్స్ వచ్చాయి.  కెన్నీ పెట్టింది 95 వేలే అయినా, పబ్లిసిటీకి మరో ఆరులక్షలు పీవీఆరే భరించింది. మొత్తం కలిపి 30 లక్షల వరకూ వసూలు చేసింది. ఇందులో సుమారు యాభై శాతం కెన్నీకి వస్తే, యూనిట్ లో అందరికీ తలా కొంత పంచాడు. 

          అస్సాం లో వున్నవే 45 థియేటర్లు. వీటిలో 12 థియేటర్లే దొరికాయి. దీంతో అన్ని ప్రాంతాల వాళ్ళూ చూడలేకపోయారు. చూసిన వాళ్ళు మాత్రం విపరీతంగా అభిమానించారు. కొన్నేళ్లుగా హిట్లే లేక నష్టాల్లో వున్నా అస్సాం సినిమా పరిశ్రమ ఒక్కసారిగా పులకించింది ఈ విజయంతో. నటులు కానికొత్త నటీనటులందరికీ ప్రజల్లో మంచి క్రేజ్ వచ్చింది. వాళ్ళు బయట తిరగలేని పరిస్థితి ఏర్పడింది. గుర్తుండి  పోయే పాత్రలతో యూత్ కల్ట్ మూవీగా పేరు తెచ్చుకుంది ఈ మూవీ. దీని తర్వాత ‘లోకల్ కుంగ్ ఫూ 2’ అని సీక్వెల్ తీసినా విజయమే లభించింది. అయితే అదే సమయంలో (ఏప్రెల్ 2017) ‘బాహుబలి-2’ విడుదల కావడంతో ‘కుంగ్ ఫూ 2’ ని అర్ధాంతరంగా థియేటర్ల నుంచి ఎత్తేసి అన్యాయమే  చేశారు. ‘కుంగ్ ఫూ 2’  తీయడానికి 30  లక్షలు మాత్రమే ఖర్చయ్యింది. షేక్స్ పియర్ నాటకం ‘కామెడీ ఆఫ్ ఎర్రర్స్’ ఆధారంగా దీన్ని తీశాడు.

***

        టోటల్ జీరో నుంచి మొదలైన ఈ  విజయ గాథ చూసినప్పుడు ఇందులో ప్రధానంగా ఐదు కన్పిస్తాయి – షార్ట్ మూవీస్ డబ్బులతో షార్ట్ మూవీస్ కాదు, సినిమా తీయవచ్చని. ఒక నిర్మాత దొరికి సినిమా తీయాలనుకుంటే,  ఎక్కువలో ఎక్కువ 30 లక్షల్లో తీయవచ్చని. ఈ సెగ్మెంట్ ని రెగ్యులర్ సినిమాల మేకింగ్ అద్దాలతో చూడవద్దని. తమకు తామే అవకాశాలు సృష్టించుకోవచ్చని.  ఈ నాల్గూ  చేయడానికి ఏ నామోషీ ఫీలవనవసరం లేదని. 

          షార్ట్ మూవీ తీయడానికి మూడు నాల్గు లక్షలా? సినిమా స్థాయిలో రెడ్ కెమెరాలా? క్రేన్లా? ఈ దుబారా ఆపి, సినిమాలకి ఏం ఆదా చేసి చూపిస్తారో ఆలోచించాలి. కుప్ప తెప్పలుగా తీస్తున్న షార్ట్ మూవీస్ తో డిజిటల్ ప్లాట్ ఫామ్స్ లో చెత్త బాగా  పేరుకుపోయింది. ఇదొక ఆన్ లైన్ పర్యావరణ సమస్య. ఇదొక డంపింగ్ యార్డుగా తయారైంది. 

          షార్ట్ మూవీ తీయాలి, అది చూపించి నిర్మాతల దగ్గర దర్శకత్వ అవకాశాలు పొందాలి- ఇవి కాలం తీరిన ఆలోచనలు. కథలు రాసుకోవాలి, ఆ కాగితాలు  పట్టుకుని నిర్మాతల చుట్టూ తిరుగుతూనే వుండిపోవాలి  - ఇవి ఓల్డు మద్రాసు ఆలోచనలు. 

          మళ్ళీ క్రౌడ్ ఫండింగ్ అంటూ ఒకటి. సినిమాల్ని చందాలేసుకుని తీసే స్థాయికి  దిగజార్చనవసరం లేదు. ఇదెప్పుడూ వర్కౌట్ కాలేదు. కమర్షియల్ గా ఏమాత్రం పనికి రాలేదు కూడా. పైగా మేకర్ చందాదారుల్లో విశ్వసనీయతని కోల్పోతాడు. ఈ క్రౌడ్ ఫండింగ్ ప్రయత్నాలు కూడా సినిమాల్లోకి ఎంట్రీ కోసమే. తీరా అదొక షార్ట్ మూవీలా వుంటుంది. ముక్కు ఎక్కడ వుందంటే చుట్టూ తిప్పి చూపించినట్టు – సినిమాల్లోకి ఎంట్రీ షార్ట్ మూవీస్ కాదు, క్రౌండ్ ఫండింగ్ కాదు- సినిమాల్లోకి ఎంట్రీ ఇన్నోవేటివ్ ఆలోచనలతో సూటిగా సినిమాయే! 

          అలాటి ఇన్నోవేటివ్ ఆలోచనలతో కెన్నీ సినిమాల్లోకి ఎంట్రీ సంపాదించాడు. కేవలం ఒక్క కెమెరా, దాని సంబంధిత పరికరాలు పట్టుకుని! అతను షార్ట్ మూవీస్ వైపు వెళ్ళే చాపల్యాన్ని ప్రదర్శించి వుంటే,  చచ్చినా అలాటి కమర్షియల్ సినిమా తీయగల్గి వుండేవాడు కాదు. మెదడులో మెట వేసిన షార్ట్ మూవీస్ బాపతు ఆలోచనలకి కుంచించుకుపోయి దెబ్బ తినిపోయే వాడు. 

          షార్ట్ మూవీస్ ని ఒక విధానానికి వాడుకుంటే మంచిదే. డిజిటల్ కానప్పుడు షార్ట్ ఫిలిమ్స్ కి ఒక హోదా వుండేది. జాతీయ అంతర్జాతీయ ఫెస్టివల్స్ ని దృష్టిలో పెట్టుకుని అద్భుతమైన షార్ట్ ఫిలిమ్స్ తీసేవాళ్ళు. అదే వృత్తిగా దేశావిదేశాలు పట్టుకుని తిరిగే వాళ్ళు. డిజిటల్ అయ్యాక గల్లీల్లో తీస్తున్న షార్ట్ మూవీస్ గల్లీల్లోనే వుండిపోతున్నాయి. ఎక్కడో ఒకరో ఇద్దరో తప్ప జాతీయ అంతర్జాతీయ లక్ష్యాలతో షార్ట్ మూవీస్ తీస్తున్న వాళ్ళు లేరు. అవే రవితేజ మార్కు డైలాగులు, అవే పవన్ కళ్యాణ్ టైపు యాక్టింగులు – మొత్తంగా ఒక రొట్ట లవ్ స్టోరీ! ఇదే షార్ట్ మూవీస్ డైరీ.  

          అయితే షార్ట్ మూవీస్ ట్రెండ్ ఒకందుకు మంచికోసమే మొదలైంది. ఒకప్పుడు డిటెక్టివ్ సాహిత్యం వచ్చేసి అలగాజనంలో పఠనాసక్తి రేకెత్తించినట్టు- తర్వాతి తరంలో కథలతో, సాహిత్యంతో సంబంధాల్ని తెగతెంపులు చేసుకున్న జెనెక్స్ – లేదా జెన్ వై జనరేషన్ కి - షార్ట్ మూవీస్ వచ్చేసి ఏకంగా కథలు రాసుకునే వైపు మళ్ళించేశాయి. లేకపోతే జీవితంలో ఎప్పుడు కథలు రాస్తారని! ఆనాడు డిటెక్టివ్ సాహిత్యం చదవడం అలవాటు చేస్తే, ఈనాడు షార్ట్ మూవీస్ కథలు రాయడం అలవాటు చేశాయి.

        అయితే కోతికి కూడా అప్రయత్నంగా కొబ్బరి చిప్ప దొరుకుతుంది. దాన్ని అటు పెట్టి ఇటు పెట్టి కొడుతూ వుంటుంది. అలాగే కొబ్బరి చిప్పలా  దొరికిన షార్ట్ మూవీస్ తో అందులోనే కొట్టుకు చస్తున్నారు. షార్ట్ మూవీని పెంచితే సినిమా అవుతుందన్న ఆలోచన రావడానికి – ప్రపంచం వైపు చూస్తేగా? ప్రపంచంలో మూవీ మేకింగ్ లో సంభవిస్తున్న పరిణామాలు కనీసం అరచేతిలోనే వున్న ఇంటర్నెట్ లో తెలుసుకోవాలన్న ఆసక్తిగానీ,  పరిజ్ఞానం గానీ లేవని చాలామంది అంటున్నారు. చాలా  వెనుకబడిన వర్గంగా  సాధ్యంకాని   కలలు గంటూ గడిపేస్తున్నారని అంటున్నారు. 

          అందుకే మార్కెట్ లో అందుబాటు ధరల్లో కొత్త కెమెరాలొచ్చాయన్నా,  తమ విలువేదో తగ్గించి మాట్లాడుతున్నట్టు  ఫీలైపోవడం.  తమది బిగ్ వైపర్ స్థాయికి తగ్గని లెవెల్ అని పోజు కొట్టడం. ఈ పోజులు కొట్టడంలోనే జీవితం గడిచిపోతుంది, ఏమీ జరగదు. కళ్ళ ముందు ప్రపంచం తెర్చుకుంటే కదా జ్ఞానోదయమై కింకర్తవ్యం బోధపడేది.

          పోనీ కంటెంట్ పరంగా ఏం సాధిస్తారంటే, అవే బజారు కుక్కలు కూడా తిరిగి చూడని  రొట్ట ప్రేమకథలు. కెన్నీకూడా ప్రేమ కథే అనుకుని వుంటే ఇవ్వాళ్ళ ఈ వ్యాసం రాయడానికి వుండేది కాదు. అతను ఇంకో ఉద్యోగం చేసుకునే వాడు, మనమింకో వ్యాసం రాసుకునే వాళ్ళం. అతను తమ అస్సాం సంస్కృతిలో భాగమైనపోయిన కుంగ్ ఫూ మీద కన్నేశాడు. అస్సామీయుల జీవితం అస్సామీయులకి చూపించాడు.

      అలాగే ఇటు కోస్తాలో ఇప్పుడేం సంస్కృతులున్నా, ఒకప్పుడు ఎడ్ల బండి పందాలుండేవి. సినిమాల్లో ఒక కమర్షియల్ ఎలిమెంటుగా వుండేవి. వీటి మీద తీయొచ్చు. హీరో విలన్లు ఒక పాత తెలుగు సినిమాలో  ఈ పందాలు చూసి, హీరోయిన్ కోసం ఎడ్ల పందాలకి దిగితే వినోదానికి వినోదమూ, మరుగున పడ్డ పందాలకి ప్రమోషనూ అన్నట్టు వుంటుంది. తెలంగాణాలో మర్చిపోయిన గిల్లీ దండా, ఖోఖో వున్నాయి.

          వీటిని జానర్ స్పృహ లేకుండా అడ్డగోలుగా తీయకూడదు. బూడిదలో పోసిన పన్నీరవుతుంది. వీటిని అచ్చమైన కామిక్ థ్రిల్లర్స్ గా తీస్తేనే  మార్కెట్ యాస్పెక్ట్ వుంటుంది. అప్పట్లో 95 వేలతో కేన్నీ తీస్తే,   ఇప్పుడు ఓ ఐదు లక్షల్లో ముగించ వచ్చు – అతను అనుసరించిన వ్యూహాన్ని తుచ తప్పకుండా అనుసరించి. అతను సినిమా టెక్నీషియన్లు ఎవరినీ వాడుకోలేదు. ఇది గుర్తుంచుకోవాలి. 

          ఇక రెండో సెటప్, అతను 30 లక్షల్లో తీసిన సీక్వెల్. ఇది తాజాగా గత సంవత్సరమే తీశాడు. ఎలా తీశాడో అధ్యయనం చేస్తే నిర్మాతల మీద చాలా భారం తప్పించినట్టవుతుంది.ఈ రెండు సినిమాలూ కెన్నీ యూ ట్యూబులో ఫ్రీగా పెట్టాడు, చూడొచ్చు.

―సికిందర్

638 ; స్ట్రక్చర్

        స్ట్రక్చర్ ఎనిమిదవ భాగం సైడ్ బార్ లో పోస్ట్ చేశాం, ఇమేజి  మీద క్లిక్ చేసి పిడిఎఫ్  పొందవచ్చు. ‘తెలుగు సినిమా స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్’  అథ్యాయాలు రాయడం పూర్తి చేసి చాలా కాలం అయింది. పుస్తకం వేసే ప్రశ్న వొకటి అప్పుడప్పుడు ఎదురవుతోంది. దీనికింకా టైము పడుతుంది. మరికొన్ని అనుబంధ అథ్యాయాలు చేర్చాల్సి వుంది. ఇది ఈ సంవత్సరంలో పూర్తయ్యే సూచనలు కన్పించడం లేదు. ఎవరైనా స్క్రీన్ ప్లే చేసుకోవడానికి అందుబాటులో స్ట్రక్చర్ అథ్యాయాలు మాత్రమే పూర్తయ్యాయి. అవే మీకిప్పుడు పిడిఎఫ్ ప్రతుల రూపంలో అందుతున్నాయి. చాలామంది కోరిక మేరకు ఇలా అందించడం జరుగుతోంది. స్ట్రక్చర్ అథ్యాయాలకి యాక్టివ్ – పాసివ్, మిడిల్ మటాష్, సెకండాఫ్ సిండ్రోం, ఎండ్ సస్పెన్స్, కథ –గాథ వంటి నానా రుగ్మతల బాగోతాలు కూడా అనుబంధంగా చేరిస్తే పుస్తకం సింగిల్ విండో స్కీము లాగా,  అన్నీ ఒకేచోట లభించు దస్త్రమవుతుంది. ఒకప్పుడు ఒక్కో రుగ్మత మీద ఒక్కో పుస్తకమనుకున్నాం. అంత వ్యాపారీ కరణ అవసరం లేదనిపించింది.

           ఈలోగా పుస్తకం వచ్చే వరకూ ఎదురు చూడకుండా ఎవరి పని వారు చేసుకుంటున్నారు. గత సంవత్సరం ‘అమ్మమ్మగారిల్లు’ దర్శకుడు సుందర్ సూర్య ఆఫీసుకి పిలిపించుకుని ఒక సర్ప్రైజ్  చేశారు. ‘తెలుగు సినిమా స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్’ వ్యాసాలన్నీ డౌన్లోడ్ చేసుకుని స్పైరల్ బైండ్ చేశారు. ఆ కాపీ చూపించి ఈ వ్యాసకర్త గర్వపడేలా చేశారు. ఇలా మరికొందరి ప్రయత్నాలు దృష్టికొచ్చాయి. గతనెల తాజాగా పరిచయమైన రాకేష్ అనే అసోషియేట్, బ్యాగులో దాచుకుని తెచ్చుకుని పుస్తకం చేతిలో పెట్టారు. ఈయన ఒకడుగు ముందుకేసి, డౌన్ లోడ్ చేసుకున్న పేజీలని ఏకంగా బుక్ లాగా తయారు చేయించుకున్నారు. పైన కనిపించే ఇమేజి అదే. ఇవన్నీ చూస్తూంటే, ఇప్పుడు స్ట్రక్చర్ వ్యాసాల్నిజాతీయం కూడా చేస్తూంటే (ఎప్పటికప్పుడు రాస్తున్నప్పుడే జాతీయమైపోయాయి), ఇంకా పుస్తకం వేయడం అవసరమా అనే బ్రిలియంట్ ఐడియా వస్తోంది.

          ‘స్ట్రక్చర్ ఎనిమిదవ భాగం’  కాస్త కష్టమైనదే. కథంటే మిడిలే కాబట్టి,  దాని సన్నాహాలు మొదలెట్టడానికి కొంత నేపధ్యం తెలుసుకోవడం అవసరం. ఈ నేపధ్యం హిట్టయిన సినిమాల్లో వుంటున్నదే. దీని వెనుక సైన్స్ ఏమిటో తెలుసుకోబోతే మాత్రం క్లిష్టంగానే అనిపిస్తుంది. దీన్ని సాధ్యమైనంత సరళీకరించి చెప్పడానికే  ప్రయత్నించాం.   నిజానికి 2016 లో స్ట్రక్చర్ లో ఈ మిడిల్ మీద వ్యాసాలు రాయబోయినప్పుడు ప్రతిష్టంభన ఏర్పడింది. మూడు నాలుగు నెలలు రాయకుండా ఒక అన్వేషణలో పడాల్సి వచ్చింది. ఈ అన్వేషణ ఫలిస్తేనే  రాయగల్గే పరిస్థితి. లేకపోతే  మొత్తంగానే ‘తెలుగు సినిమా స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్’ వ్యాసాలని అర్ధాంతరంగా ఆపేయాల్సిన వాతావరణం. 

          స్ట్రక్చర్ అంటే బిగినింగ్ మిడిల్ ఎండ్ బిజినెస్సుల్ని చెప్పేసి వూరుకోవచ్చు.  కానీ పరిస్థితుల్ని చూస్తూ కూడా ఇలా చేయలేం. పరిస్థితి ఏమిటంటే, ఒక కథ ఒకరు అనుకున్నాక, దాని మీద చర్చల్లో కొందరి చేతులు పడతాయి. అప్పుడు కథ అనుకున్న దానికన్నా బెటర్ గా వస్తే మంచిదే. అలా జరగడం లేదు. పది శాతం లోపే విజయాలుంటున్నాయి. కథకుడు ఒకవేళ బెటర్ గా రాసుకున్నా చర్చల్లో దిగజారిపోతున్నాయి. ఇదీ సమస్య. 

          బెటర్ గా రాసుకున్న కథ చర్చల్లో దిగజారినా ఏ మేరకు దిగజారనీయ వచ్చు? పూర్తిగా దిగజారిపోకుండా ఎలా ఆపవచ్చు? 2007  లో జేమ్స్ బానెట్  పుస్తకంలో దీనికి సమాధానం దొరికింది. కథని గొప్ప కథల్లో వుండే లాగా, కాన్షస్ – సబ్ కాన్షస్ మైండ్స్ ఇంటర్ ప్లే దృష్టితో చూసి కథకుడు రాసుకుంటే, చర్చల్లో ఆ గొప్ప కథ ఒక మంచి కథ స్థాయికి మాత్రమే దిగజారవచ్చనీ, అంతకంటే దిగజార్చడం ఎవ్వరికీ సాధ్యం కాదనీ అవగాహన కుదిరింది. దీని మీద అప్పట్లో ఒక వ్యాసం రాశాం. దాన్ని ముందు పెట్టుకుని ఆలోచిస్తూంటే, ఈ కాన్షస్ – సబ్ కాన్షస్ మైండ్స్ ఇంటర్ ప్లేని బాగానే  నిర్వహించవచ్చు. అంత మాత్రానా ఆ ప్లే భద్రంగా వుంటుందని నమ్మక మేమిటి? 

          దీంతో ఈ వ్యాసకర్తకి పూర్వానుభవముంది.  ఈ వ్యాసకర్త చూద్దామని స్క్రిప్టు అంతా జేమ్స్ బానెట్  స్టయిల్లో గొప్ప కథగా రాసిస్తే, ఆ దర్శకుడు అందులో వున్న కాన్షస్ మైండ్ ని మాత్రమే పెట్టుకుని స్క్రిప్టు మార్చేశాడు. సబ్ కాన్షస్ మైండ్ ని అక్కడ పని చేసిన ఇంకో రచయిత ఎత్తుకెళ్ళి ఇంకో సినిమాకి అమ్మేశాడు. బొత్తిగా భయభక్తులనేవి లేకుండా పోయాయి. 

          విచిత్రమేమిటంటే, ఎత్తుకెళ్ళిన ‘సబ్ కాన్షస్’ ముక్క తో తీసిన కామెడీ హిట్టయింది. ఇటు ‘కాన్షస్’ ముక్క తో తీసిన కామెడీ అట్టర్ ఫ్లాపయ్యింది.

          ఇక లాభం లేదని,  కాన్షస్ - సబ్ కాన్షస్ రెంటికీ కలిపి తాళి కట్టించేస్తే ఒక చోట పడుంటాయని, ఎవరో కన్ను కొడితే జంప్ అవకుండా ఒకే సినిమా ఆఫీసులో కలిసి కాపురం చేసుకుంటాయని, ఒక ఆలోచన చేశాం. కాన్షస్ - సబ్ కాన్షస్ లకి కలిపి ఒక లాక్ వేయాలి. ఏమిటా లాక్? ఎలా ఎక్కడ వేయాలి? ఇది తెలుసుకోవడానికే నెలలు పట్టింది. పట్టుబట్టి హిట్టయిన తెలుగు హిందీ హాలీవుడ్ సినిమాలు చూస్తూంటే మెల్లమెల్లగా అర్ధమైంది. ఆల్రెడీ ఈ లాక్స్ వుంటున్నాయి కొన్ని హిట్టయిన సినిమాల్లో. అవి తెలియకుండా పడిపోతున్నాయి. అందుకే ఆ కథలు అంతకన్నా దిగజారలేదు. ఆ లాక్స్  ఎలా పడ్డాయి, పడ్డ లాక్స్  కథ దిగజారిపోకుండా ఎలా పనిచేశాయి - తెలుసుకోవడం  ఇక సులభమైపోయింది.

          కథకుడు గొప్ప కథల నిర్మాణంతో తన కథని నిర్మించుకుని లాక్ వేసేస్తే, ఆ గొప్ప కథ చర్చల్లో ఎంత దిగజారినా,  ఓ మంచి కథ స్థాయిలో ఆగిపోతుందే తప్ప, చెడ్డ కథగా పతనమవడం ఎట్టి పరిస్థితిలో జరగదు. తను వేసిన లాక్ అంత పని చేస్తుందన్న మాట. ఇదెవరికో వ్యతిరేకంగా కథకులకి నేర్పుతున్న కుట్ర కాదు. ఉమ్మడిగా సినిమాల బాగుకి పనికొచ్చే ముక్క మాత్రమే. 

          ఎనిమిదవ భాగం విషయం సంక్లిష్ట మైనా,  సాధ్యమైనంత సులభ శైలిలో చెప్పడానికి ప్రయత్నించాం, చదవండి.  

―సికిందర్

         
         
         

         

637 : సందేహాలు -సమాధానాలు!

Q :       హిందీ రచయిత, దర్శకుడు సాకేత్ చౌదరి ఇంటర్వ్యూ చదివాను. ‘హిందీ మీడియం’  సినిమాలో విద్యా హక్కు చట్టం అనే సందేశాన్ని హాస్యాన్ని జోడించి చెప్పామన్నారు సాకేత్ గారు. 'చావుకు గాని సెక్స్ కు గాని హాస్యాన్ని జోడిస్తే దాని తీవ్రతను కోల్పోతుంది' అని మల్లాది వెంకట కృష్ణమూర్తి గారు ఏదో నవలలో రాసినట్టు గుర్తు. ఏదైనా సీరియస్ గా చెప్పాల్సిన విషయాన్ని కామెడీ గా చెప్తే నాకు చాలా కోపం వస్తుంది. సినిమా ద్వారా మనం చెప్పాల్సిన సందేశాన్ని చాలా ఇంటెన్సిటీతో, సీరియస్ గా చెప్పాలనేదే నా స్ట్రాంగ్ బిలీఫ్. ఇది తప్పురా బాబు అని కొరడా పట్టుకుని చెప్తున్నా జనం పట్టించుకోవట్లేదు. అలాటిది కామెడీ గా చెప్తే వింటారా?

―అజయ్ (మారుపేరు),  దర్శకుడు

 A :   సినిమా అంటే వినోదమే కదా? వినోదంతో బాటు ఇతర రస ప్రధాన సినిమాలు ఒకప్పుడు ఆడాయి. ఆ రోజుల్లో ‘ఈ చదువులు మాకొద్దు’ అని సీరియస్ గా తీస్తే  చూశారు. ‘చదువు – సంస్కారం’ అని కూడా సీరియస్ గానే తీస్తే చూశారు. అదే ‘ఆకలి రాజ్యం’ నిరుద్యోగ  సమస్యని  వినోదాత్మకంగా తీస్తే చూశారు. ‘ముత్యాల ముగ్గు’ కుటుంబ కథలో తలెత్తే సమస్యలో వుండేది పుట్టెడు శోక రసమే. దాన్ని అలాగే తీస్తే ఎవరూ చూసేవాళ్ళు కాదు. ఆ సమస్యని అద్భుత రసంతో  వినోదాత్మకంగా చూపించడంతో విరగబడి చూశారు.

      ఈ శతాబ్దం యూత్ సినిమాల ట్రెండ్ తో ఆరంభమయ్యింది. ఇది మలి వ్యాపార యుగం. యుగ లక్షణాలకి తగ్గట్టే వినోద సాధనాల రూపురేఖలు మారిపోయాయి. సినిమాలు కేవలం ఒక్క హాస్య రసాన్నే ఒలికిస్తూ ఎంటర్ టైనర్స్ గా మారిపోయాయి. సీరియస్ సినిమాలకి స్థానం లేకుండా పోయింది. కానీ సీరియస్ విషయాలని వినోదాత్మకంగా చెప్పడం ఇప్పుడూ వుంది. ఈ తరం ప్రేక్షకులు చిన్న పిల్లల్లాంటి వాళ్ళు. వాళ్లకి వినోదమే కావాలి. చిన్న పిల్లలకి ఆటలే కావాలన్నట్టు. పిల్లల్ని వెళ్లి వ్యాయామం చెయ్ అంటే చెయ్యరు. ఆడుకోండి పొమ్మంటే వెళ్లి ఆడుకుంటారు. అందుకని జేమ్స్ బానెట్  ‘ది షుగర్ కోట్’ అనే చాప్టర్ లో ఇలా చెప్పాడు – క్రీడలన్నీ పైకి వినోదాలే అయినా, అంతర్లీనంగా అవి వ్యాయామాలు. మానవజాతి వ్యాయామానికి వినోదమనే షుగర్ కోటింగ్ ఇచ్చి క్రీడల్ని సృష్టించింది. కుర్రాణ్ణి నిలబెట్టి బస్కీలు తీయిస్తే తీయడు. వామ్మో నొప్పీ అని ఏడుస్తాడు. అదే పోయి ఆడుకోమంటే భలేగా ఆడుకుని వస్తాడు. అప్పుడు వాడికి ఆ డుకున్నానన్న ఆనందం వుంటుంది, లోపల వాడికి తెలీకుండా మనకి కావాల్సిన శారీరక సౌష్టవంతో చక్కగానూ వుంటాడు. సినిమాల్లో చెప్పాల్సిన సీరియస్ విషయాల పట్ల కూడా ఇంతే. సీరియస్ విషయాలకి ఎంటర్ టైన్మెంట్ అనే షుగర్ కోటింగివ్వడం.

       నేటి తరం ప్రేక్షకులకి ఇదే మందు. కాబట్టే ‘దంగల్’ లాంటి సీరియస్ క్రీడా చిత్రం అంతటి  హాస్య రస ప్రధానంగా వుంది. తరాల అంతరాల్ని,  పేరెంట్స్ అంటే పిల్లల కన్నెర్రనీ  ఎంత హాస్యాయుతంగా పరిష్కరించారు. 

          ‘హిందీ మీడియం’ కూడా ఇంతే. ఇది వ్యవస్థ మీద సెటైర్. సెటైర్ అంటే సున్నిత ధిక్కారమే. ఇందులో పైకి కన్పించే కామెడీలో అంతర్లీనంగా ఏ సంఘర్షణ వుందో తెలిసిపోతూనే వుంటుంది. కాకపోతే సమస్యకి పరిష్కారం దగ్గర తేలిపోయింది. చదువులెలా వుండాలో చెప్పే సినిమాలు కూడా ఆ దర్శకులు లేదా  కథకులు చదువుకోలేదని నిరూపిస్తున్నాయి. 

          మీరు చెప్పిన మల్లాది గారి అభిప్రాయం ఆయన ఏ సందర్భంలో అన్నారో తెలీదు. ఎందరో బామ్మల చావుల్ని కామెడీగా చూపించిన సినిమాలున్నాయి. అలాగే ఎందరో  విలన్లు కామెడీగా చచ్చిన సినిమాలున్నాయి. కథని ప్రభావితం చేసే చావులైతే  సీరియస్ గానే చూపించాలి. ఇంతవరకూ నిజం. ఇక సెక్స్ తో కామోద్రేకాలని రెచ్చగొట్టాలనుకున్నప్పుడు హాట్ హాట్ గానే చూపించాలి. హాస్యం చేస్తే రస భంగమవుతుంది. అయితే సెక్స్ ని కామెడీ చేసిన సినిమాలెన్ని లేవు. స్క్రూ బాల్ కామెడీలు అవేగా. మల్లాది గారి ‘తేనెటీగ’ ఏమిటి? 

         సినిమా ద్వారా చెప్పాల్సిన సందేశాన్ని చాలా ఇంటెన్సిటీతో, సీరియస్ గా చెప్పాలన్న మీ స్ట్రాంగ్ బిలీఫ్ ని ఎవరూ కాదనలేరు.  కానీ ద్వంద్వాల పోషణతో  ‘దంగల్’, ‘హిందీ మీడియం’, ఇంకా ‘మై మేరీ పత్నీ ఔర్ వో’ లాంటి సందేశాత్మక వినోదాలు తీయడమే చాలా కష్టం. తీయడం ఎంత కష్టమో,  మెప్పించి కాసులు పండించుకోవడం అంత  సులభం. ‘మై మేరీ పత్నీ ఔర్ వో’ లో పొట్టి రాజ్ పల్ యాదవ్ కి పొడుగు భార్యతో వుండే ఆత్మ న్యూన్యతా భావం, దాంతో సమస్యలు తెచ్చుకుని  పడే బాధా తీయాలంటే కష్టమైన పనే. ఆ  నవ్విస్తూ ఏడ్పించడమనే  ద్వంద్వాల పోషణే దాని ఘన విజయానికి కారణమైంది. పాత్ర ఏదో సమస్య పెట్టుకుని లోలోపల కుమిలిపోవడం దాని బాధ, ఆ బాధలోంచి బయటపడేదుకు పాల్పడే చర్యలు ప్రేక్షకులకి హాస్య వినోదం.  ‘జో సమ్ బడీ’ లో పిరికివాడైన టిమ్ అలెన్, తన కూతురి ముందు ఒక బలవంతుడు తనని కొట్టాడని, తనూ  బలవంతుడై కూతురి ముందే వాణ్ణి కొట్టాలని చేసే ప్రయత్నాలు ఆ పాత్రకి సీరియస్, ప్రేక్షకులకి నవ్వులు. ఇంత సింపుల్ ఎంటర్ టైనర్ లో ఎంత బలమైన సందేశం, నీతీ వుంటాయో మాటల్లో చెప్పలేం. ఇది ఎన్నోభాషల్లో డబ్బింగ్ అయి ఆడింది. మీరన్నట్టు కొరడా పట్టుకుని సందేశాలూ నీతులూ చెపితే వినకపోవచ్చు గానీ, కథనంలో వాటిని అంతర్లీనం చేసి ఫన్నీగా చెప్తే అంగీకరిస్తారు ప్రేక్షకులు. కానీ ఈ ఇచ్చే సందేశాలతో ప్రేక్షకులు మారాలనుకోవడం అత్యాశే. అయినా స్ట్రాంగ్ బిలీఫ్ తో ఎవరైనా సీరియస్ సినిమాలు తీస్తే మంచిదే. ఒక రకం సినిమాల వొరవడిలో కొట్టుకుపోతున్న ప్రేక్షకులకి అప్పుడప్పుడు కొరడా చరుపు లాంటి సినిమాలవసరమే.

Q :   స్ట్రక్చర్ ఆర్టికల్స్ కి  థాంక్స్. చదివిన ప్రతిసారీ ఓ కొత్త విషయాన్ని నేర్పుతున్నాయి. నా ప్రశ్న ఏమిటంటే, క్యారెక్టర్ ఆర్క్ అంటే  ఏమిటి? స్క్రీన్ ప్లే లో ఆర్క్ తప్పని సరా?  చాలా కమర్షియల్ సినిమాల్లో ఎలా మొదలైన పాత్రలు అలాగే ముగుస్తాయి కదా ?

―అనిల్ (మారుపేరు) అసోషియేట్

A :    చాలా కమర్షియల్ సినిమాల్లో ఎలా మొదలైన పాత్రలు అలాగే ముగియ కూడదనేగా స్ట్రక్చర్ వ్యాసాలు. ఆ కమర్షియల్ సినిమాలన్నీ హిట్టవుతున్నాయా? పది శాతం కూడా హిట్లు వుండడం లేదు. హాలీవుడ్ లో యాభై శాతం హిట్లు ఎలా వుంటున్నాయి?  అక్కడ స్ట్రక్చర్ వద్దంటే తంతారు. ఆ స్ట్రక్చర్ తో హిట్టయ్యే హాలీవుడ్ సినిమాలని తెలుగులో కాపీ కొట్టాలంటే మాత్రం స్ట్రక్చర్ వద్దంటారు. ఏళ్ల తరబడి ఈ వ్యాసకర్త స్ట్రక్చర్ గురించి రాయగా రాయగా చివరికి కనువిప్పయిందేమిటంటే, తెలుగు సినిమాలు పూర్తిగా క్రియేటివ్ కాసారాలు. 90 కాదు, నూటికి నూరు ఫ్లాపైనా ఆ కాసారాల్లోనే కాపురాలుంటాయి తప్ప అది దాటి బయటికి రావు. మీ లాంటి కొందరు స్ట్రక్చర్ పట్ల ఆసక్తితో వున్నారు. స్ట్రక్చర్ అంటే తెలియని నిర్మాతలు మీ స్ట్రక్చర్ లో వేళ్ళు పెట్టి వాళ్ళ కన్ను వాళ్ళు పొడుచుకున్నా మీకే చాలా నష్టం. ఇంతా చేసీ మీరు ఏడాదికి 70 మంది కంపల్సరీ కొత్త ఫ్లాపు డైరెక్టర్ల  జాబితాలో చేరిపోయి, మళ్ళీ ఇప్పుడు చేస్తున్న స్ట్రగులే  చేస్తూ వుండి పోతారు ఇంకో అవకాశం కోసం. స్ట్రక్చర్ వ్యాసాలు ఎంత చదివినా, క్యారెక్టర్ ఆర్క్ ఎంత నేర్చుకున్నా - ముందు మీరు తేల్చు కోవాల్సింది,  స్క్రిప్టుతో మీకుండే స్వేచ్ఛ ఎంతన్నది. స్వేచ్ఛ అనుమానాస్పదమనిపిస్తే, స్ట్రక్చర్ నేర్చుకోవడం మానెయ్యండి. క్రియేటివ్ స్కూల్లో ఆ నిర్మాత, లేదా హీరో కెలాకావాలో అలా చేసేసి చేతులు దులుపుకోండి. 90 శాతం ఫ్లాపుల ప్రవాహం ప్రళయంగా మారిన నేటి పరిస్థితుల్లో ఎదురీదాలనుకోకుండా, అందరితో పాటూ ఆ మునకల్ని మీరూ ఎంజాయ్ చేయండి. సబ్కే సాథ్ సబ్కా వినాశ్, ఇంతే అనుకోండి. 

     క్యారెక్టర్ ఆర్క్ గురించి ఈబ్లాగులో పక్కన సైడ్ బార్ లో కన్పిస్తున్న ‘తెలుగు సినిమా స్క్రీన్ ప్లే స్ట్రక్చర్’ వ్యాస గుచ్ఛంలో ‘శివ’ బిగినింగ్ విభాగం స్ట్రక్చర్ ని చదవండి. పాత్ర సమస్యతో సంఘర్షిస్తున్నప్పుడు పడుతూ లేస్తూ పోతూంటుంది. ఈ ఎత్తుపల్లాల ప్రయాణం ఒక ఆర్క్ (చాపం) ని ఏర్పరుస్తుంది. దీన్నే క్యారెక్టర్ ఆర్క్ లేదా పాత్రోచిత చాపం అంటారు. పాత్ర ఎన్ని సార్లు పడింది, ఎన్ని సార్లు లేచిందనే దాని మీద కథనంలో వేగం ఆధారపడుతుంది. మిడిల్ విభాగంలో ఈ ఉత్థాన పతనాలు ఎంత త్వరత్వరగా  జరుగుతూంటే కథనంలో అంత వేగం వస్తుంది. పాత్ర ఒకసారి లేచి పడిపోయాక అలాగే పడుంటే అది పాసివ్ పాత్ర కిందికి దారి తీస్తుంది.  క్రియేటివ్ స్కూలు సినిమాల్లో మీరన్నట్టు,  ఎలా మొదలైన పాత్ర అలాగే ముగుస్తున్నాయంటే అవి అసంపూర్ణ పాత్ర చిత్రణలు. ఇవి ప్రేక్షకుల హృదయాంతరాళ అంచుల్ని కూడా తాకవు. 

          స్ట్రక్చర్ స్కూలు ఏం చెప్తుందంటే,  పాత్ర అనేది మన ఇగో. కథ అనేది ఆ ఇగోని మెచ్యూర్డ్ ఇగోగా మార్చే సాధనం. కథ అనేది ఆ హీరో (ఇగో) అనుభవం. ఆ అనుభవం లోంచి ఆ హీరో (ఇగో)  ఏమీ నేర్చుకోలేదంటే ఏమీ మారనట్టే. ఇందుకే మీరన్నట్టు ఎలా మొదలైన పాత్రలు అలా డొల్లగా ముగుస్తున్నాయి. స్ట్రక్చర్ కథనానికి వాడే ప్రతీ పరికరానికీ ఒక అర్ధం చెప్తుంది, దాని అవసరం ఏమిటో చెప్తుంది. క్రియేటివ్ స్కూల్లో కష్టం. 

―సికిందర్

636 : స్పెషల్ ఆర్టికల్

      వైజాగ్ సముద్ర మార్గాన టెర్రరిస్టులు వచ్చారనీ, అక్కడి ఎమ్మెల్యే వాళ్ళని  దాచి బాంబు దాడుల పథకం వేశాడనీ ఒకాయన స్క్రిప్టు రాస్తాడు. ఇంకో ఆయన హోంమంత్రి టెర్రరిస్టు లతో కుమ్మక్కై నగరంలో బాంబు దాడుల కుట్ర పన్నాడనీ సినిమా తీయబోతాడు. మరొకాయన జిష్ణు అనే హీరో పాత్రని  టెర్రరిస్టుగా  పోలీసు పట్టుకోవడాన్ని సినిమాగా తీసేస్తాడు. మరింకో ఆయన కువైట్ సంక్షోభంలో విదేశాంగ శాఖ చేసిందేమీ లేదనీ,  అంతా తమ హీరోనే భుజాన్నేసుకుని  అక్కడి భారతీయులని స్వదేశానికి స్వయంగా తరిలించాడనీ సినిమా తీసేసి చూపించేస్తాడు. తాజాగా మరొకాయన యురేనియం కార్పొరేషన్ అధికారులు పచ్చి దేశద్రోహులనీ, వాళ్ళందర్నీ హీరో పట్టుకున్నాడనీ చిత్రీకరణ చేస్తాడు. తాజాగా మరింకో ఆయన భారత విదేశాంగ విధానాన్ని పాకిస్తాన్ కి పాదాక్రాంతం చేసేసి తరించే చిత్రణతో ముందుకు రాబోతాడు...

          సృజనాత్మక స్వేచ్ఛ పేరుతో ప్రభుత్వ వ్యవస్థల్ని కించపర్చే అత్యుత్సాహానికి పోయి ప్రస్తుతానికి ఇద్దరు  దొరికిపోయారు. కువైట్ సంక్షోభం మీద ‘ఏర్ లిఫ్ట్’  అనే హిందీ సినిమా తీసిన వాళ్ళు, యురేనియం కార్పొరేషన్ లో అవినీతి అంటూ ‘గరుడ వేగ’  అనే తెలుగు సినిమా తీసిన వాళ్ళూ ఆ ఇద్దరు.  ‘ఏర్ లిఫ్ట్’ మీద ఆనాటి విదేశాంగ శాఖాధికారులు, ఎయిరిండియా పైలట్లూ ధ్వజమెత్తి ఆ దర్శకుణ్ణి న్యూస్ ఛానెల్ కి లాగి క్షమాపణ కూడా చెప్పించారు. ‘గరుడ వేగ’  మీద యురేనియం కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా లిమిటెడ్ అధికారులు ఇప్పుడు కోర్టు కెక్కారు. దీంతో  ఈ సినిమా శాటిలైట్ హక్కులకీ, రీమేక్ హక్కులకీ భంగం కలిగేలా కోర్టు ఉత్తర్వులు వెలువడ్డాయి. 

          ‘ఏర్ లిఫ్ట్’ తో విదేశాంగ శాఖ పరువు తీస్తే, ‘గరుడవేగ’ తో యుసీఐఎల్ అధికారుల్ని దేశద్రోహులుగా చిత్రించారు (‘ఏర్ లిఫ్ట్’ వివాదం మీద వ్యాసం కోసం, ఈ వ్యాసం చివర లింక్ ని క్లిక్ చేయండి). కడప జిల్లాలోని తుమ్మలపల్లి గనుల్లోంచి యురేనియం, ప్లుటోనియం, థోరియంలని తవ్వి తీసి,  కృష్ణపట్నంలో నౌకల ద్వారా ఉత్తర కొరియాకి స్మగ్లింగ్ చేసి అమ్ముకుంటున్నట్టు సినిమాలో చూపించారు. ఈ దేశద్రోహుల్లో తుమ్మలపల్లి ఎమ్మెల్యే, రాష్ట్ర  హోంమంత్రి, కేంద్ర హోం మంత్రిత్వ శాఖాధికారులు, యురేనియం కార్పొరేషన్ ఛైర్మన్, ఉన్నతాధికారులూ వున్నట్టు చిత్రీకరించారు. హీరో గారేమో గొప్ప ఎన్ఐఏ అసిస్టెంట్ కమిషనర్ (ఈ సినిమాలో ఆఖరికి ఎన్ ఐ ఏ చీఫ్ ని సైతం దేశద్రోహుల్లో కలిపేశారు – పాసివ్ క్యారెక్టర్ హీరో గారొక్కరే సచ్ఛీలుడు!) గా వీళ్ళందర్నీ పట్టుకుని దేశభక్తుడై పోతాడు. 

          దేనికైనా ఒక హద్దుంటుంది. దేశ ద్రోహుల్ని చూపించాలంటే ఇంకా విలన్ పాత్రలు చాలా వున్నాయి. ఏకంగా ప్రధాన మంత్రి ప్రత్యక్ష ఆజమాయిషీ కింద నడిచే అణుశక్తి శాఖ అనుబంధ సంస్థ అయిన యుసిఐఎల్ ని దేశద్రోహుల అడ్డాగా చూపించడానికి చాలా మతి చెడి వుండాలి. దేశప్రతిష్ట, దేశభద్రత వంటి సున్నిత అంశాల పట్ల ఎడ్యుకేటెడ్స్ అయివుండీ, సృజనాత్మక  స్వేచ్ఛ పేరుతో కామన్ సెన్స్ లేకుండా రొడ్డకొట్టుడు చిత్రణలు చేస్తే, తర్వాత నిప్పుతొక్కిన కోతుల్లా క్యారు క్యారు మనాల్సి వస్తుంది.  దేశప్రతిష్ట, దేశభద్రత వంటివి నిప్పులాంటివి. వాటితో ఆడుకుంటే వొళ్ళు కాలిపోతుంది. యుసిఐఎల్ లో కుంభకోణాలు జరగ లేదని కాదు. సిబ్బంది నియామకాల్లోనో, యంత్ర పరికరాల కాంట్రాక్టుల్లోనో అంతర్గత స్కాములు చేసుకుంటున్నారు. అది వేరు. కానీ ఏకంగా దేశానికే ద్రోహం తలపెట్టే దుష్టాలోచనలు మాత్రం చేయలేదు. అలాటి దుష్టాలోచనలు ఇలాటి సినిమాలు తీసేవాళ్ళకే వస్తాయి. 

       ఎందుకొస్తాయంటే,  ఇక దుష్ట పాత్రల్ని చూపించడానికి రాజకీయ వ్యవస్థ, పోలీసు వ్యవస్థ, పోలీసు వ్యవస్థలో భాగమైన  సిబిఐ శాఖా పనిబట్టి – పనిబట్టి బోరు కొట్టేసింది. ఇక  కొత్తవి కావాలి, కొత్త విలన్లు కావాలి. అందుకని రక్షణ శాఖ కిందికి వచ్చే శాఖల పని కూడా బట్టాలి. ఇంకా మాటాడితే టెర్రరిస్టులని పట్టుకునే ఎన్ఐఏ శాఖ, విదేశాల్లో గూఢచార కార్యకలాపాలు సాగించే ‘రా’ (రీసెర్చి అండ్ ఎనాలిసిస్ వింగ్) శాఖని కూడా దేశద్రోహులుగా విలన్ల కింద వాడేసుకోవాలి. ఇది కూడా బోరుకొడితే,  త్రివిధ దళాల మీద కూడా పడి,  అడ్డంగా విలన్లుగా చీరేసి వాడేసుకుని పారెయ్యాలి! 

          లాజిక్కా? సినిమాకి లాజిక్కేంటి?  దేశభద్రత కదా? దేశభద్రతేంటి? దేశప్రతిష్ట కదా? దేశ ప్రతిష్టేంటి? ఇలాగైతే సినిమాలు తీయలేం, సినిమాలు తీయడం పరువు తీయడమెలా అవుతుంది?  సరే, వ్యవస్థల గురించి ప్రేక్షకులకి తప్పుడు సమాచార మివ్వడం కాదా, ఇదే నిజమని ప్రేక్షకులు నమ్మేయొచ్చు కదా? ఏంటి తప్పుడు సమాచారం, సినిమాని సినిమాలాగే చూడాలి ! అదేంటి, కథని కథలా చూడాలికదా? కథెవడిక్కావాలి, ఓన్లీ బిగ్ నేమ్స్ తో అన్నీఓకే అయిపోతాయి – ఎవడూ నోరెత్తడు! 

          కాబట్టి టెంప్లెట్ కథల్లో కరివేపాకులా వాడేసుకోవడానికి  ఈ ప్రతిష్టాత్మక వ్యవస్థలు కావాలి. ఈ వ్యవస్థల పేర్లు  చెప్పుకుంటే బోలెడు మైలేజీ కూడా వస్తుంది. రక్షణ శాఖ కింది కొచ్చే హైదరాబాద్ డీఆర్ డీఓ,  పక్క దేశాన్ని గడగడ లాడించే బ్రహ్మాండమైన ఒక క్షిపణి తయారు చేసినట్టూ, దాన్ని ఢిల్లీ చేరవేయడానికి లారీలో వేసి తరలించినట్టూ చూపిస్తారు. ఆ లారీ డుక్కుడుక్కు మంటూ రోజులతరబడి ఢిల్లీ పోతూనే వుంటుంది. ఎందుకలా అంటే, విద్రోహులు దాడి చేసి దోచుకోగల్గాలిగా? అప్పుడు హీరోగారు వూడిపడి గొప్ప దేశభక్తితో దాన్ని కాపాడి సన్మానం పొందాలిగా?  అందుకని వైమానిక దళం విమానంలో దాన్ని తరలించరాదు. అది పూర్తిగా సృజనాత్మక స్వేచ్ఛకి వ్యతిరేకం. 

          ఇలా వ్యవస్థల ప్రతిష్టని దెబ్బతీయడం ఒకటైతే, విదేశీ శక్తులతో కుమ్మక్కైనట్టు చూపడం ఇంకోటి. ఇక్కడ కూడా విదేశీ శక్తులూ అంతర్గత శక్తులూ ఒకటే అనుకుంటారు. అందుకని ఒక  ఎమ్మెల్యే టెర్రరిస్టులతో చేతులు కలిపి బాంబు దాడులు జరిపినట్టు  స్క్రిప్టు రాసేస్తా డొకాయన. ఇంకో హోం మంత్రి కూడా ఇదే పని చేసినట్టు సినిమా తీయబోతాడొకాయన.  రాజకీయ నాయకుల్ని విలన్లుగా చూపడం ఓకే. కానీ ఎవరు ఎవరితో కుమ్మక్కవుతారనే కామన్ సెన్స్ వుండాలి. రాజకీయ నాయకులు మాఫియాలతో చేతులు కలపవచ్చు ఆర్ధిక ప్రయోజనాల కోసం. టెర్రరిస్టులతో చేతులు కలిపి దేశద్రోహం చేసే దాకా పోరు. టెర్రరిస్టులతో ఏ ఆర్ధిక ప్రయోజనాలు కూడా నేరవేరవు. ఒక హోం మంత్రిని ముఖ్యమంత్రిగా చేయడానికి కిరాయి గూండాల్లాగా బాంబులు పేల్చడానికి టెర్రరిస్టులు కూడా రారు. టెర్రరిజం కథలు వేరు, రాజకీయ కథలు వేరు. అందులోని  విలన్లని ఇందులోకీ,  ఇందులోని  విలన్లని అందులోకీ వేసేసి గిలక్కొట్టి చూపించేస్తే ఐపోదు. 

          ఇలాటిదే ఒక కథతో ఒక బిజెపి నాయకుడు వచ్చారు. అది రాజకీయ నాయకులు టెర్రరిస్టులతో కుమ్మక్కవడం గురించి. ఏ కాశ్మీర్ లోనో  వేర్పాటు వాదులెవరికో టెర్రరిస్టులతో సంబంధాలుండొచ్చేమో గానీ, అందరూ అలా వుంటారని కన్విన్స్ చేయలేమని చెప్పాడీ వ్యాసకర్త. రాజకీయ నాయకులు అవినీతి పరులు కావొచ్చేమో గానీ, దేశం మీద దాడులు జరిపించే దేశద్రోహులు అయివుండరనీ, ఆర్ధిక ప్రయోజనాల కోసం మాఫియాలతో చేతులు కలప వచ్చనీ, ఆ మాఫియాలు కూడా సమాజ ద్రోహులుగా వుంటారు గానీ,  దేశానికే హాని తలపెట్టే శక్తులతో చేతులు కలపరనీ ... ఇలా క్లాసిఫై చేసి చెప్పేసరికి ఆయన ఆలోచనలో పడి కన్విన్స్ అయ్యారు. కానీ ముందే ఫిక్స్ అయిపోయిన కథలోంచి బయటికి రాలేకపోయారు. రెండు నెలలు ఎటూ తేలక  స్క్రిప్టు పని 
ఆగిపోయింది. 

          కథల్లో బలాబలాల సమీకరణ అని వుంటుంది. ఒక వైపు మంచిని, మరోవైపు చెడునీ మొహరించాలి. మంచి వాడైన  హీరో,  చెడ్డ వాడైన విలన్ మనుషులతో కూడా లాలూచీ పడి పోరాడుతున్నట్టు చూపిస్తే అది మంచీ చెడుల సమరం అవదు. పైగా ఆ విలన్ దృష్టిలో హీరో బలహీనుడై పోతాడు. మన దేశానికీ,  శత్రు దేశానికీ పోరాటం వచ్చినప్పుడు, మన దేశం పూర్తిగా గుడ్, శత్రుదేశం వెరీ బ్యాడ్ అనే చెప్పాలి. మన దేశపు వ్యవస్థల్ని అలా గొప్పగా చిత్రించాలి. 

          ఇంకో స్క్రిప్టు ఈ మధ్య తగిలింది. ఇందులో రక్షణ మంత్రి పాకిస్తాన్ కి చర్చలకి వెళ్తున్నట్టు వుంది. రక్షణ మంత్రి ఎలా వెళ్తాడు, విదేశాంగ మంత్రి వెళ్తాడు గానీ... విదేశాంగ మంత్రి కూడా ఎందుకు వెళ్తాడు, రెండు దేశాల మధ్య అధికారుల స్థాయి చర్చలు జరుగుతాయి గానీ...అలా కూడా ఎందుకు చేస్తారు, పాకిస్తాన్ తో చర్చల్లేవ్ పొమ్మని మన ప్రభుత్వం అంటూంటే....నిజంగా కాశ్మీర్ లో పరిస్థితి చూస్తూ ఇలాటి ఆలోచనలు కథకులెలా చేస్తారు?  కానీ ఇలాగే చేయడానికి ఫిక్స్ అయిపోయారు. భారత్ వెళ్ళి పాకిస్తాన్ లో వాలిపోయి - చెప్పండి సార్ చెప్పండి - అంటూ గులామై పోవడం! 

          ఇలాటి వాటికి  సెన్సార్ వాళ్ళు బ్రహ్మాండంగా సర్టిఫికేట్ ఇచ్చేయడం. తాంబూలా లిచ్చేశాం తన్నుకోమనడం. వ్యవస్థల్ని బాధితులుగా తయారు చేసి వదలడం. ఆ బాధిత వ్యవస్థలు ఛానెళ్ళకో, కోర్టులకో  ఎక్కి పోరాడాల్సి రావడం. ఒక్క ఫాల్స్ సినిమాతీసి కాల రెగరెయ్యడం కోసం పనిమాలా వ్యవస్థల్ని పాడుగా చూపించడం, తమ వ్యవస్థ ఏంతో  బాగున్నట్టు! 

           ఈ దుందుడుకుతనానికి అడ్డుకట్ట పడి, వొళ్ళు దగ్గర బెట్టుకుని సినిమాలు తీయడానికి ‘గరుడవేగ’ లాంటి షాకులవసరమే. 

―సికిందర్

ఏర్ లిఫ్ట్ వివాదం

.